Carel Briels komt met nieuw
spektakelstuk: Elckerlyc
Een oude boom
C
V
ei
UW PROBLEEM 00K HET ONZE
„Als ik het goed doe krijg ik geen applaus"
MAANDAG 14 MAART 1977
Trouw/Kwartet
door Tred Lammers
AMSTERDAM De deur van de flat van
Carel Briels, vijfhoog aan de Amsterdam
se Staalmeesterslaan, staat aan als ik uit
de lift stap. Terwijl ik in de hal mijn Jas
uittrek, roept Carel vanuit zijn werkka-
mer. waar hij aan het telefoneren is, dat
ik maar verder moet komen. HIJ zit ach
ter een groot bureau, omringd door boe
ken, stapels papleren en terzijde van zijn
stoel, op een tafeltje, een borstbeeld van
zijn grote leermeester Eduard Verkade,
dat hij speciaal heeft laten maken en dat
sindsdien altijd in de buurt staat als
Carel thuis aan het werk is.
Het telefoongesprek duurt een minuut of tien en
daar zal het niet bij blijven. Regelmatig rinkelt
de telefoon en praat Carel Briels met en over
mensen met dure namen, met wie hij heeft te
maken voor zijn nieuwe spektakelstuk, dat in de
Paasweek naar hij hoopt tal van landgenoten zal
boelen. De man die ln het verleden regelmatig
van zich deed spreken als het aankwam op het
organiseren van manifestaties, maar na het mis
lukken van het grote stadionspel ln 1963 ln
Nijmegen ln het kader van 150 Jaar koninkrijk,
door velen ls vergeten. Is weer bezig met een elan
dat Je maar bij weinig mensen van zestig Jaar
aantreft. Het feit dat hij veertig Jaar ln het vak
zit als regisseur vormt voor Carel Briels de
aanleiding om een Ideaal dat hem bij het ouder
worden steeds meer ls gaan bezig houden te
verwezenlijken. Dat Ideaal ls: het opvoeren van
het middeleeuwse spel Elckerlyc, zoals Carel
Briels denkt dat te moeten doen.
Vijftig medewerkers heeft hij daarvoor aange
trokken. Duizenden guldens kostende kostuums
zijn speciaal voor deze gelegenheid ontworpen.
Trins Snijders, verbonden aan de Haagse Come-
dle, door Carel Briels aangeduid als „de beste
actrice van Nederland" speelt de hoofdrol ln
travestie. „Ik wU daarmee onderstrepen dat
Elckerlyc ledereen kan zijn, zowel een man als
een vrouw." verduidelijkt Carel.
Traditie
Na de première, op 1 april ln Tilburg, de geboor
testad van Briels. volgen voorstellingen ln Den
Haag. Utrecht. Apeldoorn, Maastricht en.
Amsterdam, waar in de nacht van Ooede Vrij
dag. om twaalf uur, na afloop van de Mattheus
Passion ln het Concertgebouw de grote gala
voorstelling begint.
„Het ls niet zo maar dat ik Elckerlyc ln de
Paasweek breng. Dat heeft een apostolische
Inslag. De Elckerlyc leunt tegen de gedachte van
de Mattheus Passion aan en Ik hoop daarom dat
deze opvoering rond Pasen een jaarlijkse tradi-
Ue zal worden. Het zou ook Jammer zijn die
prachüge kostuums verder ongebruikt te laten,"
vindt Carel Briels. Hoewel hij bij zijn Elckerlyc
uitgaat van de middeleeuwse Nederlandse tekst,
heeft Carel er veel eigen opvattingen in ver
werkt.
„Het spel begint met de opkomst van een mon
nik, die ln alle stilte op een hoge katheder
midden ln de scène gaat zitten na een kandela
ber te hebben aangestoken, om de wereld te
beschouwen. Dan krijg Je een feest te zien, een
soort bacchanaal, en als dat ls afgelopen klinkt
uit de verte een stem. de stem van Ood die de
Dood roept. Deze gaat naar Elckerlyc om hem te
zeggen dat het is afgelopen met zijn onver
antwoorde leven vol hoererij en zuiperij. Elcker
lyc gaat naar zijn vrienden, maar zij laten hem
op een paar uitzonderingen na, vallen. ZIJ zijn
witgepleisterde graven. In de nood leer Je Je
vrienden kennen.
Daar kan Ik over meepraten. Als Elckerlyc zijn
zonden aan die monnik heeft beleden, sterft hij
en wordt het grote orgel van het Concertgebouw
zichtbaar. Terwijl Simon C. Jansen muziek van
OUvler Messlaen speelt, wordt Elckerlyc tussen
het publiek door uitgedragen. Dan slaat de mon
nik. die tijdens het hele spel op zijn katheder is
blijven zitten, zijn foliant dicht en blaast de
kaars uit. „Elckerlyc ls actueler dan ooit, al ls het
stuk omstreeks 1300 geschreven. Als ik het goed
doe krijg lk geen applaus maar gaan de mensen
stil naar huls." vertelt Carel geestdriftig.
CAREL BRIELS onthullende memoires
(foto: Dirk Ketting)
„Inkeer ls ln deze tijd van zorgen, teleurstellin
gen en ongezonde levenswijze wel op zijn
plaats," concludeert hij. Dat geldt vooral op het
terrein van de kunst. „Er wordt tegenwoordig
met belastinggeld gesmeten voor allerlei onzin
delijke kunstuitingen. Bijna ledereen doet eraan
mee. Men let niet meer op kleine dingen, heeft
niet ln de gaten dat de lente weer op komst is. De
mensen hebben alleen oog voor hun vaatwasma-
chines en weet lk veel. Naar een mooi schilderij
of een fraai beeldhouwwerk kijken ls er niet
meer bij. Dat ls de armoede van deze tijd en die
weerspiegelt zich ook ln de meest demonische
uitvinding van deze eeuw, de televisie!"
De opvoering van Elckerlyc, die bijzonder
kostbaar is. doet Carel Briels met steun van
particulieren. „Ik heb in die veertig jaar dat ik
nu bezig ben nooit één gulden subsidie gehad
van wie dan ook en ik wil dat nu ook niet hebben.
Ik heb er alle vertrouwen ln dat Elckerlyc een
succes wordt. Dat zal aan mij liggen. Als acteurs
en actrices het slecht doen heb ik het gedaan. Je
kunt Je als regisseur niet verschuilen achter de
kreupelheid van een acteur of actrice.
In het kader van zijn Jubileum gaat Carel Briels
ln augustus ergens in Nederland, waar weet hij
nog niet, openluchtvoorstellingen geven van „De
vrolijke vrouwtjes van Windsor" van Shakespea
re en ln september in Amsterdam, Maria Stuart'
van Vondel brengen.
Apologie
Als klap op de vuurpijl komen omstreeks Sin
terklaas zijn memoires uit „Al heel lang ben ik
dat van plan. Het ls er steeds niet van gekomen
omdat lk er geen tijd voor had en er de tijd niet
rijp voor vond. Vooral omdat mijn vrouw en
kinderen zo aandrongen heb ik het nu eindelijk
gedaan. Ik heb er een speciale secretaresse voor
aangetrokken die lk het dicteer. Een paar hoofd
stukken zijn al klaar. Het wordt geen flut-boek,
maar een mooi gebonden geheel van bijna 400
bladzijden. Ik zie het als mijn apologie, een soort
verantwoording van wat ik in veertig jaar heb
meegemaakt en mijn beoordeling ervan. Op vele
pagina' zal dat oordeel bescheiden zijn, op ande
re agressief en op weer andere onthullend. Ik
schrijf het ln de eerste plaats voor mezelf en voor
mijn vrouw en kinderen. En misschien zijn er wel
een paar mensen die dat boek willen kopen."
Een van de zaken die uitvoerig aan de orde
zullen komen ln het boek, dat „De stad met de
vuile vlag" gaat heten („Welke stad dat is zeg ik
niet. dat kunnen ze ln mijn boek lezen") is de
voorgeschiedenis van'het Koningin Wilhelmlna
Fonds. Carel Briels stichtte dat fonds ln het jaar
waarin koningin Wilhelmina haar gouden jubi
leum vierde.
Dat plan stuitte op grote tegenwerking van de
kant van de regering." In mijn kluis heb ik een
brief liggen, gedateerd 17 februari 1948 en af
komstig van de voorzitter van het ComltéAnatio-
naal geschenk koningin Wilhelmina. Daarin
staat letterlijk, ik ken die brief uit mijn hoofd:
wanneer u doorgaat met uw pogingen om te
komen tot oprichting van een Koningin Wilhel-
mlnafonds tot bestrijding van de kanker delen
wij u mede dat dit niet onze goedkeuring heeft.
Onze gedachten in deze zijn geheel anders. Wan
neer u met uw pogingen doorgaat, zullen wij
daartegen stelling nemen. Maar ondanks de te
genwerking van drie ministers is dat Koningin
Wilhelmina Fonds er toch gekomen," zegt Carel
Briels met zichtbare voldoening.
Theevisite-bestuur
Hij is nog steeds blij dat hij heeft doorgezet, al
typeert hij de wijze waar op dit fonds is georgani
seerd als „van een Hollandse kneuterigheid".
Vooral over het bestuur van het Koningin Wil
helmina Fonds is Carel Briels slecht te spreken.
„Dat is een theevlsitebestuur, dat mag Je rustig
schrijven. Dat er nu al een paar jaar wordt
geruzied over de bestemming van die zeventig
miljoen gulden die Johan Bodegraven heeft op
gehaald, is een beschamende zaak. Het is op zich
al erg dat het geld voor de kankerbestrijding bij
elkaar moet worden gebedeld. Kankerbestrij
ding ls een taak voor de staat. Ik weet waarover
lk praat. Wat kanker is heb lk zelf van dichtbij
meegemaakt. Vandaag precies drie Jaar geleden
is mijn oudste zoon aan kanker overleden."
In zijn memoires komt óok de affaire-NiJmegen
aan de orde. Carel Briels voelt zich nóg het
slachtoffer van een politieke strijd. „De regering
heeft me in 1963 naar Nederland laten overko
men voor dat 150 jaar Koninkrijk en me toen
laten vallen als een baksteen. Het noodlot slaat
in ieder mensenleven eens toe. Bij mij was dat in
Nijmegen. Dat is een breekpunt in mijn leven
geweest. Ik heb daarna vreselijk moeilijke jaren
gehad. Ik heb heel. veel moeten verkopen en
geen aandelen maar schilderijen en andere din
gen die mij dierbaar waren, om te kunnen eten
en mijn zoons te laten studeren." Briels voegt er
meteen aan toe: „Ze hebben destijds wel eens
gezegd dat ik ln Nijmegen mijn Waterloo vond.
Toch is het met mij beter afgelopen dan met
'Napoleon. Ik zit hier nog, al ben ik natuurlijk een
buitenbeentje in deze wereld."
Als ik Carel Briels vraag waarom hij ondanks
zijn teleurstellende ervaringen steeds weer te
rugkomt naar Nederland zegt hij: „Omdat ik
hier ben geboren en getogen, hier mijn verdriet
en ook mijn gelul heb gehad."
door Mink van Rijsdijk
Hij is eenennegentig jaar en staat nog volop in het
leven, zoals dat lovend heet. Van het wereldnieuws
gaat niets hem voorbij en wat er allemaal te beleven
valt binnen eigen landsgrenzen heeft zijn voortduren
de aandacht. Natuurlijk heeft hij een zeer eigen
mening, die hij niet gewend is onder stoelen of
banken te steken. Als oud liberaal seigneur heeft hij
altijd gelijk, dat vindt hij tenminste zelf. Maar zelfs
als je het totaal met hem oneens bent, is het prettig
naar hem te luisteren. Hij spreekt prachtig Neder
lands, vol ingewikkelde bijzinnen en alleen een licht
slissen van de tong verraadt dat hij eens een her
senbloeding heeft gehad.
Toegegeven: hij is wat breedsprakig en heeft soms te
veel de neiging te propageren dat vroeger alles veel
beter was. Tot zijn vijfenzeventigste jaar bereisde hij
de halve wereld en hij kan smakelijk vertellen over
hooggeplaatste personages en hun lieder minderen,
die hij op zijn tochten ontmoette.
Een boeiende man, maar je moet wel even de tijd
nemen dat te ontdekken. Er zijn niet veel mensen die,
zo oud geworden, zo zichzelf zijn gebleven in alle
grandeur als hij. Daarbij speelt zijn ijzersterk lichaam
natuurlijk een grote rol. Zelf zegt hij in een nederige
bui dat het allemaal genade is, maar op hovaardiger
ogenblikken meent hij dat een dagelijkse koude
afwassing het geheim is van zijn vitaliteit. Sinds
twintig jaar is hij weduwnaar en woont hij in een
bejaardenhuis, waar hij en wie zal dat verbazen
zich nogal dominant opstelt.
Zijn harmonieuze oude dag wordt sinds kort bedreigd
door een jonge vrouw. Ze kon zijn kleindochter zijn,
niet alleen vanwege haar leeftijd, maar ook door haar
karakter. Ook zij weet altijd alles net iets beter dan
een ander en ze heeft het pedante, kordate en
overheersende, dat bij hem ook zo kenmerkend is.
Vanaf het moment dat ze elkaar kennen, liggen ze in
de clinch, in het begin ging dat wat speels, later werd
het een beetje kwaadaardig. Hij vindt haar een
eigenwijs jong ding, waarbij hij gemakshalve vergeet
dat iemand van tegen de veertig al heel wat jaartjes
uit de kinderstoel is. Zij vindt hem een ontiegelijke
betweter en ziet in haar te snelle veroordeling aan zijn
positieve kanten voorbij. Nu zou dat nog geen ramp
betekenen, als zij niet toevallig directrice is van het
huis waar hij woont.
Opzettelijk verzweeg ik iets over de man. Hij is wel
ijzersterk, maar de hersenbloeding van jaren geleden
liet niet alleen blijvende schade aan zijn tong achter.
Zijn rechter arm en been bleven verlamd.
Hinderlijk, meent hij zelf, maar je leert ermee leven.
Hij liet naast zijn wastafel een handgreep aanbren
gen, zodat hij in staat bleef het ritueel van de koude
wassingen vol te houden. Totdat de kamers van het
huis een opknapbeurt kregen, was er in wezen
behalve het geharrewar tussen de directrice en haar
oude gast geen vuiltje aan de lucht. Toen de
schilders en behangers het pand verlieten, kwam de
eerste echte grote klap: de handgreep mocht niet
meer worden aangebracht. Het resultaat hiervan wa*
dat de man zich moest laten wassen, wat een diepe
vernedering voor hem betekende, temeer omdat er
voor „dit verwijfd geknutsel" warm water werd
gebruikt. Mèt handgreep had hij zelf nog in zijn
pantalon kunnen schieten en strikte een welwillende
hulp zijn stropdas maar nu moet hij geheel
aangekleed worden.
De tweede klap kwam harder aan. Onder het motto
dat hij in de routine van het huis te arbeidsintensief
werd voor het personeel, is hem meegedeeld dat hij
verkassen moet naar een verpleeghuis. Sindsdien
heerst er een koude oorlog tussen hem en haar. Als
een generaal troont hij in zijn nog naar verf ruikende
kamer. Zij wipt regelmatig binnen met de vraag of hij
ai stappen heeft ondernomen voor zijn verhuizing.
„Stappen?" briest hij, „ik kan alleen hinkelen op die
ene poot. I'y suis, j'y reste," voegt hij eraan toe. want
Frans spreekt hij nog steeds graag.
„Bent u erg ondersteboven?" vroeg ik hem. „Hele
maal niet," loog hij krachtig. „Ik laat me door dat
jonge ding hier de deur niet uitzetten. Wat denkt ze
wel. Een oude boom moet je niet meer verplanten,
anders gaat hij dood. Ach, misschien zou dat nog het
beste zijn gewoon doodgaan."
do
DE
reg
bij
pc
vat
Mn
Fn
te
dei
eis*
net
Sai
toe
ma
rol
tra
195
bef
ren
Ple
gin
Scl
ter
de
ma
rol.
hee
sen
Stc
do<
Na een tijdje uit Den Haag te zijn
weggeweest, werd vorige week de
eerste vestiging van de Metz/Liberty
Shop van Metz Co. (Plaats 13 A)
feestelijk geopend.
De nieuwe Liberty Shop is opgezet
volgens een formule die model staat
voor nog komende vestigingen in
Nederland. Er is een Liberty-comer
met allerlei typische Liberty-zaken,
zoals zakdoeken
sjaals, dassen, bekers, broefpapier
en nog vele andere cadeau's. De zo
beroemde stoffen zijn samen met
Jurken, blouses en pakjes ln deze
dessins ln een modehoek te vinden.
Ook worden meubels, zoals Chester
fields (banken) ln schitterende des
sins, Oostenrijkse boerenkleden en
kleinmeubelen verkocht ln deze
nieuwe Liberty Shop.
Om nog even terug te komen op de
nieuwe voorjaarsmode van Metz: ln
Amsterdam waren drie ontwerpers
aanwezig om de collecties te Introdu
ceren die ze voor Metz in Liberty-
stoffen hebben ontworpen. Kate en
Dave Pearcey stonden twee Jaar ge
leden nog op de markt in Londen, tot
ze ontdekt werden. Binnen korte tijd
verkochten ze hun kleren aan exclu
sieve Londense boetieks. Ze maken
composities in allerlei Liberty-
materialen, op kleur en op „gevoel".
Verschillende Liberty stoffen in een model, Lily en
Conemans
Geen stuk is identiek. Bij Metz hant
een aantal ^voorbeelden, dat besteld
kan worden, maar het is nooit zeker
wat er uit zo'n opdracht komt.
De Hollandse zusjes Lily en Terry
Conemans werden ook beroemd in
Londen. Ze ontwerpen heel lieve
mooie nachtkleding die ze tot hui
verbazing zelfs in het theater hebba
zien dragen. Ze verwerken Liberty
katoen ln banen, stroken
vlechtwerk en quilts. Naai
nachtkleding maken ze exclusievt
creaties, waarvan nooit een tweedt
bestaat.
On
VRAGEN uitsluitend in snvslop stursn naar postbus 507, Voorburg
Per vraag a«n gulden In posbagels het liefst In waarden van SS en
4S ets bijvoegen, en beslist niet aan de buitenkant opplakken
Geheimhouding verzekerd Briefkaarten worden terzijde gelegd
VRAAG: Van mijn gashaarden wor
den de plafonds vuil en de gordijnen
geel. Een vllterdekje boven op de
haarden verspreidt minuscule
deeltjes glaswol en asbest, volgens
sommige mensen, maar wat dan te
doen?
ANTWOORD: Het bezwaar dat mijn
haardenspeclalist heeft tegen die fil
ters. ls dat de thermostaat op een
verkeerde manier wordt beïnvloedt
Volgens hem, moet de schoorsteen
van een gashaard evengoed als die
van een kolenkachel regelmatig
schoongemaakt worden. Ook de ap
paraten moeten behoorlijk bijge
steld en onderhouden worden: Een
vuile haard brandt ook vuil, volgens
mijn ezpert. Verder raadt hij aan
ln voldoende mate te ventileren en
voor het welzijn van plant en mens
steeds, als het niet mogelijk ls dat
op een ander manier te doen, een
pannetje water op schoorsteen of
haard te zetten en dat regelmatig bij
te vullen.
VRAAG: Een andere lezer heeft last
van vocht dat ln de schoorsteen
komt en vleze bruine strepen en
vlekken veroorzaakt op de mantel.
ANTWOORD: De schoorsteenveger-
/metselaar moet hier eens kijken,
wat er aan de hand ls. Een regenkap-
Je kan veel inkomend water tegen
houden maar mogelijk is er door de
grote hitte van uw gashaard veel
gruis en roet losgekomen en vooral
als er een knik in het rookkanaal ls.
ls daar dan wel mogelijkheid van
lekkage Die bruine vlekken zijn
hardnekkig, maar het zal wel een
stuk schelen, als er geen nieuwe
toevoer is
VRAAG: Wat zijn precies de eisen
voor autoruiten, wat betreft
transmlttantle, reflexle (oftewel
doelmatigheid van waarneming
vanuit het voertuig). Er zijn talloze
werken ln de TH bibliotheek te Delft
o.a., maar precies: eisen, ho maar.
ANTWOORD: We dachten: dat
knappen we wel even op. want dat
gaat er natuurlijk om hoeveel druk
zo'n ruit kan verdragen bij de
hoogst bereikbare snelheld-hard-
glas, veiligheidsglas, maar daar wa
ren we helemaal mis mee. De Voor
lichtingsdienst van de ANWB zond
ons op de duur naar de Rijksdienst
voor het Wegverkeer cn na een rijtje,
weèr heel vriendelijke mensen ge
passeerd te zijn, kw amen we terecht
bij weèr een stel aardige mensen van
de Voorlichtingsdienst Ministerie
van Verkeer en Waterstaat en van
daar weèr terug naar de Rijksdienst
van het Wegverkeer, Frultweg 262,
Den Haag. waar men ons mededeel
de geen mededelingen aan de pers te
willen en te kunnen verstrekken
over dit onderwerp U kunt wel een
briefje naar deze instantie schrijven
over dit onderwerp. Hoe bestaat het,
zou Jan de Lange zeggen.
VRAAG: Oraag zou ik inlichtingen
hebben over een zg. concertcither.
Over de toonzetting van de snaren,
bv. Is cr ook een handleiding en
bestaat er ook muziek voor een der
gelijk oud Instrument?
ANTWOORD: Het contact met de
afdeling Muziekinstrumenten van
het Haags Gemeentemuseum had
goede resultaten: Er bestaat een Ne
derlandse Cltherbond. Secretariaat:
Cornells Dopperstraat 40, Eindho
ven. Op de omslag van het orgaan
van deze vereniging staat een af
beelding van uw instrument. Voorts
ls er een handboek van Brandelmay-
er: „Cithers" en dit boek zal wel
aanwezig zijn in de Nieuwe Muziek-
bilblotheek te Amsterdam, die op
zaterdag 12 februari door de minis
ter-president persoonlijk geopend
is. Mijn zegsman kon mij ech
ter niet mededelen of dit werke
lijk gebeurd is en evenmin wat het
adres en het telefobnnummer van
die bibliotheek is. Er ls een opleving
te constateren ln het bespelen van
concertclthers. Verleden Jaar ont
vingen wij een foto van dit instru
ment van een onzer abonnees, maar
toen was het ons niet mogelijk er
lets over te vinden.
VRAAG: Bestaat de Dalmayercur-
sus nog?
ANTWOORD: Die ls reeds vele Jaren
opgeheven. De man wiens levens
werk deze cursus was, ls overleden
ln 1935. Zijn assistente heeft het nog
een hele tijd moedig volgehouden,
maar op den duur moest ze het
opgeven toen de methode te verou
derd was om zich te kunnen handha
ven. WIJ staken ons licht op bij de
Rijksinspectie Schriftelijk Onder
wijs over een mogelijke vervanging
voor u van deze cursus, die op het
gebied van persoonlijkheidsvor
ming en zelfontwikkeling voor velen
van belang ls geweest. Aangeraden
werd contact op te nemen met de
Stichting: Pelraan Instituut, Leldse-
dreef 2, Leiderdorp; aan deze schrif
telijke cursus ls ook een spreekuur
verbonden, vraag eens inlichtingen
en een proefles aan, lees de bepalin
gen goed door en vergeet niet dat
ook bonafide instanties hard kun
nen zijn als men eenzijdig zonder
geldige reden een bindende af
spraak geweld aandoet
▼RAAG: Zijn keukenkruiden en in
grediënten aan bederf onderhevig?
ANTWOORD: Krulden zijn het lek
kerst als ze vers zijn. Drogen ls voor
de wintermaanden een noodzakelijk
kwaad en dient met grote zorg te
geschieden. In een stevig afgesloten
potje zijn ze dan het beste te bewa
ren, maar neem er nooit te veel en
schakel aan het begin van het sei
zoen weer op de verse over. Indische
kruiden (en dergelijke) ook nooit ln
te grote hoeveelheden opslaan en zo
mogelijk vers kopen. Er zijn win
keltjes en stalletjes genoeg voor de
ze artikelen. Gebruik goed sluitende
stopflessen. Koflookpoeder en In
grediënten, die met zout vermengd
zijn, ln èlk geval goed afsluiten. Ook
bij het koken de potjes niet lang
open laten staan.
VRAAG: Wilt u eens zoeken naar
een kruissteekpatroon van...
ANTWOORD: Zoeken, betekent me
ters hoge stapels damesbladen
doorsnuffelen. In de bibliotheek kij
ken of al die vele boekjes over
handwerken en kruissteek thuis
zijn, contact zoeken met de Stich
ting Goed Handwerk, Hanenburg-
laan 339, Den Haag, of, zoals een
lezeres ons deze dagen mededeelde:
ln het handwerkwlnkeltje vlak bij
mij in de buurt vond lk het per
ongeluk Ineens. Het ls zo gezellig om
dat nu de vragenstelster zelf eens te
laten doen: wij komen zelfs niet aan
verstelwerk toe, laat staan aan da
mesbladen en handwerken.
VRAGEN OVER MUNTEN: Geluk
kig hebben we onze achterstand wat
het determineren van munten en
penningen betreft, vrijwel Inge
haald. In een persoonlijk schrijven
werden de eigenaars ingelicht en we
hopen te zijner tijd de meest Interes
sante exemplaren ln deze rubriek
naar voren te halen. BIJ één munt
ontbrak het adres, wat Jammer was.
WIJ geven de beschrijving hier weer,
echter zonder de vermelding van de
naam van naam van de eigenares:
Gevonden: een klein 8 karaats gou
den muntje, (formaat oude halve
cent): Kop: een vrouwenkopje om
ringd door dertien zespuntige ster
ren. Kz: opschrift 1 dollar 1853 er
omheen een lauwerkrans en op
schrift: United States of Amerika.
ANTWOORD: Dit ls een van de gou
den muntjes, die na de goldrush ln
Califomlé werden geslagen, op niet
officiële wijze en veelal door particu
liere maatschappijen. Uw exem
plaar is van 1853. Later werd deze
niet officiële muntslag verboden.
WIJ kunnen uit uw doordrukje niet
opmaken, of we met een echte munt
te maken hebben, maar als dat zo ls
en de staat, waarin het muntje ver
keert, goed is (niet aan poetsen!)
moet u er wel een beetje zuinig op
zijn. Taxatie en verkoop bij de be
kende adressen.
VRAAG: Ik heb grote bezwaren te
gen sommige artikelen in Trouw:
Alles wordt maar recht gebreid en
dat k&n niet.
dooi
ren kunt u het beste aan de red*
teuren in kwestie mededelen.
VRAAG: Op de schilderij: De 1*
dreigde zwaan van Jan Asselijn te
men opschriften voor: Bij de honde
kop staat „De Viand van de Staal
onder de Zwaan „Raadpensionart DEN
en op het ei „Holland'. Wat is wat« medii
wie ls wie.
ANTWOORD: Jan AsseUJn (1«JÏÏL!
1652) schUderde dit schUderlJ i PW
genrestuk voor een onbekendf^Oini
opdrachtgever: Een kwade zwaan
inderdaad een indrukwekkend
zicht, en een zwaan met eieren ls
gevaarlijk beest, dat niet geplaar
mag worden. In het begin van
18de eeuw was men niet tevredi
met genrestukken uit het gewoi
leven, maar alles moest een alleg»
rische betekenis hebben. Een goed
jaren
Prolo
pen f
~-m pet gi
bedoelende onbekende heeft er maar t
in ven
ANTWOORD: Er gebeurt heel wat m
de wereld van vandaag, dat niet
genegeerd mag worden, zeker niet ln
een Christelijke krant. Dat men
daarbij ook nog wel eens Iets posi
tiefs tegenkomt en dat signaleert ls
iets, waarvoor men alleen maar
dankbaar kan zijn. Het ls m.i. niet
Juist om bezwaren als deze, niet ge
specificeerd, zonder aanvrijzlngen
wat titel of schrijver betreft, als pro
bleem ln deze rubriek te besprekea
Onze taak ls vaak en ook nu een
verwijzende: Uw reacties en bezwa-
opschriften bijgeschilderd en dal
bleef het dan ook bij, honderd JU een d
later werd dit schUderij aangekod vraag i
voor het staatsmuseum (tegenww nen z<
dig Rijksmuseum), waarschijnll men. I
omdat men WUlem V wel geschil «uk,
genoeg vond om als staatsvijand maar i
fungeren. Wie zal het zeggen. 1 die in
conservator van het Rijksmuseu en in
te Amsterdam concludeerde: dieof werker
schriften horen er niet op. Wat weken
tekenaar van 1700 dan wel bedo bewust
de? WIJ kunnen het ons niet lnd* maar c
ken dat de brave Heinsius als zwal tenoeg
tegen WUlem 3 zou optredea Erfl bouwei
trouwens geen ruzie! Wél was ertt
dens WUlem 2 een hooglopende o
enigheid, waarbij de stadhouder* heid
overigens mislukte poging deed a irrnoec
Amsterdam te bezetten. Dat zou h lirozek
belaagde el kunnen verklaren. Ik« botsini
mij echter niet wagen op het ijs fl
gissingen, vooral omdat mijn expl
niets positiefs op dit gebied H
mededelen.
zeer or
hij als
°ok mi
