i Winst premier Bhoetto Amin zoekt steun op top Geen koek en ei tussen Afrikanen en Arabieren Carter ontvangt premier Israël Vakbeweging hekelt staking Leyland Doden bij Pakistaanse verkiezingen Brazilië bakt zoete broodjes bij Washington Universiteit Rome dicht Brits staatsbedrijf bedreigd Moskou haalt uit naar VS Ondanks topconferentie in Caïro ilNSDAG 8 MAART 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet ISLAMABAD (Reuter, UPI) Volgens de eerste tellingen in de Pakistaanse verkiezingen staat premier Zoelfikar Ali Bhoetto op winst. Algemeen werd verwacht dat zijn Pakistaanse volkspartij het moeilijk zou krijgen bij de stembusstrijd. Volgens politieke commentatoren mag het Pakistaans nationaal ver bond (een bundeling van negen par tijen die in de oppositie zit) blij zijn als het meer dan veertig van de 181 zetels in de nationale vergadering krijgt. Negentien zetels vielen zon der meer in handen van Bhoetto's nationale volkspartij omdat de op positie in een aantal plaatsen geen kandidaten had gesteld. Dat Bhoet to aan de winnende hand was werd gisteravond ook afgeleid uit beschul digingen van de oppositie dat met de stembusuitslagen geknoeid is. Feit is dat de kennelijke overwin ning van Bhoetto een verrassing is gezien de kritiek die hij de afgelopen maanden van vele kanten te verdu ren heeft gekregen. Hij werd met name gehekeld vanwege zijn econo misch beleid (nationalisatie van be drijven, een groeiende werkloosheid en stijgende prijzen). Bhoetto werd ook verweten geen oog te hebben voor het streven van verschillende Pakistaanse provincies naar meer President Idi Amin (rechts) samen met sjeik Zayed Ben Sultan El Nahayan tijdens de topconferentie in Cairo. CAIRO (Reuter, UPI, AP) Op de topconferentie tussen Afri kaanse en Arabische staatshoofden in Cairo heeft de Oegandese president Idi Amin gisteren steun gezocht voor zijn regering. BRASILIA (AFP) De Braziliaan se regering beschouwt het diploma tieke geschil met de Verenigde Sta ten als beëindigd. Dit geschil ont stond na publicatie van een rapport van de Amerikaanse ambassade in Brazilië over schending van de men senrecht in dat land. De Braziliaan se regering had aanvankelijk ge dreigd, aldus diplomatieke kringen, de betrekkingen met de Verenigde Staten te verbreken als het rapport zou worden gepubliceerd. Een woordvoerder van de Brazilaanse president Ernesto Geisel verklaarde gisteren dat de president de ver standhouding met de Verenigde Staten niet wil doen verslechteren. De woordvoerder ontkende dat er sprake zou zijn geweest van een verbreking van de diplomatieke be trekkingen. Wel zei hij dat Brazilië best ergens anders in de wereld wa pens kan kopen. De VS beperken hun wapenverkoop aan verscheide ne landen in Zuid-Amerika als deze landen zich schuldig maken aan de schending van de mensenrechten. Diverse landen hebben daarop laten weten dat ze dan helemaal niets meer hoeven. Martelingen De belangrijkste onderwerpen in het Amerikaanse rapport zijn mar telingen, onwettige gevangenhou dingen, perscensuur, activiteiten van het escadron des doods, ophef fing van politieke rechten, druk van de overheid op de kerk en haar poli tiek ten opzichte van de Indianen. Een regeringswoordvoerder heeft het rapport tendentieus genoemd en spreekt van Amerikaanse inmen ging in de binnenlandse aangelegen heden van Brazilië. Een verharding van de Braziliaanse houding tegeno ver de VS werd niet voor onmogelijk gehouden omdat dit de beweerde onafhankelijke politiek van de Bra ziliaanse regering tegenover de rest van Latijns-Amerika zou waar maken. Hij wees alle berichten over terreur daden en moorden in Oeganda van de hand. „Wij leven allen in vrede en veiligheid, Oeganda treft geen blaam en de mensen leven er in welvaart". Amin ging daarmee voor bij aan de tienduizenden zo niet hon derdduizenden slachtoffers die zijn regering heeft gemaakt en de econo mische noodtoestand waarin Oegan da zich op het ogenblik bevindt. Zells de eerste levensbehoeften zijn niet meer te krijgen. De afgelopen maanden is de terreur In Oeganda weer verhevigd na het ontdekken van een complot tegen het regime van Amin. Vooral christe nen in Oeganda zijn daarvan het slachtoffer geworden. In het Oost- afrikaanse land is slechts tien pro cent van de bevolking moslim (waa ronder Amin zelf), maar de president probeert desondanks van Oeganda een moslimstaat te maken. Ook le den van de Achoil- en Langstammen in het land vallen ten slachtoffer aan de terreur van de afgelopen weken. Amin, die zelf steunt op zijn eigen kleine Kakwa-stam, zegt dat de twee grote stammen in het land achter de poging zaten hem van de troon te stoten. Het complot, zo werd gisteren in de Keniase hoofdstad Nairobi gezegd, is ontdekt dank zij een vrouwelijke spi on van Amin. Zij zou het vertrouwen van de samenzweerders hebben we ten te winnen waardoor het complot tijdig kon worden opgerold. Loewoem Kennelijk verwijzend naar de be schuldigingen dat zijn regering de Anglicaanse bisschop Loewoem heeft vermoord (officieel heette het een auto-ongeluk) zei Amin in Cairo dat „kerkelijke leiders en minderhe den worden gebruikt om anarchie te brengen". Amin, gekleed in een grijsblauw generaalsuniform en met gouden medailles behangen, beweer de ook dat zeven verschillende po gingen zijn gedaan om zijn land bin nen te vallen, maar hij zou hebben gezwegen in het belang van Afri kaanse en Arabische eenheid en van de wereldvrede. Over de Sowjet-Unie zei Amin dat dat land niet alleen aan Oeganda wapens levert, maar ook aan bevrij dingsbewegingen in Afrika. Onlangs doken berichten op dat de Sowjet- Unle daadwerkelijke steun geeft aan het optreden van Amins troepen in Oeganda. De Keniase Daily Nation schreef gisteren nog dat Moskou Amin helpt bij de moordpartijen, die volgens de krant grenzen aan „volke renmoord". De Daily Nation riep op tot ontwapening van Oeganda en tot de vorming van een Oegandese rege ring in ballingschap. Het ontwape nen van Oeganda zou volgens de Daily Nation moeten gebeuren door de Verenigde Naties. De krant meent dat één van de naburige Afrikaanse landen dit moet voorleggen aan de Veiligheidsraad van de VN. De A fro-Arabische topconferentie werd gistermorgen geopend door de Egyptische president Anwar Sadat. Hij riep op tot solidariteit in de strijd tegen Israël en de blanke minder heidsregeringen in zuidelijk Afrika. Over de Afro-Arabische eenheid zei Sadat dat deze niet moet worden afgemeten naar getallen en statistie ken maar naar het verloop van de samenwerking. Deze, zo voorspelde hij, zal alleen maar groter worden. Een achtergrondverhaal over de top conferentie staat onderin deze pagina. zelfstandigheid. Verder was er spra ke van corruptie en het beperken van de burgerlijke vrijheden in Pa kistan. Waarnemers meenden gisteravond dat Bhoetto er goed aan heeft ge daan in te gaan op de kritiek van de oppositie en heeft toegezegd de ge maakte verwijten te zullen onderzoe ken. Als Bhoetto het inderdaad haalt zal het voor het eerst in Pakis tan zijn dat een zittende premier aan het langste eind trekt. Nu is dit ook weer niet zo verrassend omdat de verkiezingen van gisteren pas de der de in dertig Jaar zijn. Grote opkomst De opkomst was volgens waarne mers groter dan bij de vorige stem busstrijd, toen slechts 58 procent van de stemgerechtigden verscheen. In alle vroegte verdrongen zich al duizend Pakistanen voor de stemlo kalen. De kiezers, waarvan de mees ten analfabeet zijn, konden hun stem uitbrengen door te kiezen tus sen twee symbolen, het zwaard van de Pakistaanse nationale volkspartij en de ploeg van het Pakistaans nati onaal verbond. Rustig zijn de verkiezingen in Pakis tan gisteren niet verlopen. Minstens vier mensen werden gedood en zeker vijfhonderd raakten gewond. Militai ren patrouilleerden in de straten van Karachi, met vier miljoen inwoners de grootste stad van Pakistan. Voortdurend werd traangas gebruikt om menigten te verspreiden en vie- ROME (DPA, AP) De universiteit van Rome (130.000 studenten) is gis teren opnieuw, minstens voor een week, gesloten. De sluiting is het gevolg van de gevechten die het afgelopen weekeinde hebben plaats gehad tussen studenten en politie. De politie heeft zeven studenten ge arresteerd. len er schoten, waarbij twee mensen het leven lieten. De onrust ging tot diep in de nacht door. De autoritei ten hebben vergaderingen van meer dan vier personen verboden. Zonda gavond ai werden Pakistaanse mili tairen in staat van paraatheid ge bracht. In de weken voor de verkie zingen zijn zeker 25 mensen bij rellen om het leven gekomen. Gisteren gin gen ook verschillende stemlokalen in vlammen op. Premier Bhoetto WASHINGTON (Reuter, UPI) De Amerikaanse president Carter heeft gisteren de Israëlische premier Rabin ontvangen om te praten over de situatie in het Midden-Oosten. Op de door Israël bezette westelijke Jordaanoever vonden gisteren weer ongeregeldheden plaats. De ontvangstplechtigheid voor pre mier Rabin op het Witte Huls had een zeer sober karakter. Het gebrui kelijke militaire eerbetoon bij de ontvangst van een staatshoofd of regeringsleider bleef achterwege. Ter verklaring van deze gang van zaken merkte president Carter op: „We hebben hier al twee buiten landse bezoekers gehad (president Lopez Portillo van Mexico en pre mier Trudeau van Canada). Maar dit is een heel ander bezoek. Dit wordt een serie werkbesprekingen. Vanwe ge het netelige karakter van de pro blemen in het Midden-Oosten en de nauwe historische banden die er tus sen Israël en de Verenigde Staten bestaan, hebben we besloten een mi nimum aan tijd aan ceremoniële plechtigheden te besteden." Rabin is sedert zondag in Wash ington. Hij is de eerste van een reeks bezoekers uit het Midden-Oosten. Ongeveer 700 Israëlische arbeiders hebben gisteren voor de Amerikaan se ambassade in Tel Aviv een beto ging gehouden. Ze wilden daarmee de Amerikaanse regering overreden toestemming te geven voor de leve ring van het Israëlische Kfirge- vechtsvliegtuig aan Ecuador. Tot dusver hebben de VS dit steeds ge- wiegerd. Ze hebben daar wat over te zeggen omdat er een Amerikaanse motor in het vliegtuig zit. Westbank Israëlische soldaten hebben gisteren met behulp van traangas een einde gemaakt aan een demonstratie van LONDEN (Reuter) Drie duizend geschoolde arbeiders die bij British Leyland werken, weigeren aan het werk te gaan ondanks het uitdrukkelijke verzoek van de vakbeweging met de staking op te houden. De 3000 arbeiders willen met hun staking proteste ren tegen de toenemende inkomensnivellering. geld in het bedrijf te steken als de staking niet voor het einde van deze maand wordt beëindigd. Daarmee komt de werkgelegenheid van vele duizenden arbeiders in gevaar. Vertegenwoordigers van de Britse politie hebben gisteren met premier Callaghan gepraat over hun loonei sen. De Britse regering hééft de sala riseisen van de politie verworpen. In sommige streken beginnen Britse bobby's de dienst al te verlaten om dat ze niet genoeg verdienen om rond te komen. Acht Britse militairen hebben tege nover een rechtbank in de Ierse hoofdstad Dublin verklaard on schuldig te zijn aan illegale grenso- verschreiding vanuit Noord-Ierland in de Ierse republiek met de bedoe ling het leven van anderen in gevaar te brengen. De acht mannen, die deel uitmaken van een eliteafdeling van de Britse strijdkrachten, werden vo rig Jaar mei op drie kllomter van de grens op Iers gebied aangehouden. Als ze schuldig zijn kunnen ze tot twintig Jaar gevangenisstraf veroor deeld worden. De niet erkende staking van de 3000 makers van gereedschap die nu al twee weken duurt, is er de oorzaak van dat 36.000 andere arbeiders niets om handen hebben. En de gevolgen van de staking breiden zich nog ver der uit. De leiders van de vakbonden hebben er bij de gereedschapsma kers op aangedrongen weer aan het werk te gaan. Maar de stakers weige ren dit zolang zij niet een aanmerke lijk hoger loon krijgen dan de niet- geschoolde arbeiders bij British Ley land. Overigens wiegert de directie van British Leyland, die vrijwel ge heel het eigendom van de Britse staat is, met de stakers te onderhan delen. Een woordvoerder van de Britse vak beweging heeft gisteren gezegd dat de regering zal wiegeren nog verder Arbeiders van de Israëlische vliegtuigindustrie demonstreren voor de Ameri kaanse ambassade in Tel Aviv om bij de Verenigde Staten aan te dringen op toestemming voor de leverantie van bet Israëlische Kfir-gevechtsvliegtuig aan Ecuador. ongeveer honderd Arabische scholle ren in Ramallah op de westelijke Jordaanoever, die door Israël bezet wordt gehouden. Bij de ongere geldheden zouden geen gewonden zijn gevallen. De scholleren betuig den solidariteit met Arabische ge vangenen in Israëlische cellen in Asjkelon, die in hongerstaking zijn gegaan uit protest tegen de slechte omstandigheden in de gevangenis sen. Ongeveer twintig scholieren werden gearresteerd maar na korte tijd weer vrijgelaten. Honderd ge vangenen die vastgehouden worden in de Jenlngevangenis op de Westoe ver op beschuldiging van bedreiging van de openbare veiligheid, hebben zich solidair verklaard met de hon gerstakers in Asjkelon en weigeren nu ook voedsel tot zich te nemen. Libanon Bij gevechten tussen elkaar bestrij dende Palestijnse groeperingen in het zuiden van Libanon zijn in de afgelopen dagen naar schatting veer tig tot vijftig mensen om het leven gekomen of gewond geraakt. In be richten die afkomstig zijn van het gevechtsterrein bij de Zuldlibanese stad Nabatijeh wordt gesproken van 25 doden. In de Libanese hoofdstad Beiroet werd meegedeeld dat de strijd ging tussen Palestijnen die achter Syrië staan en de leden van het zogeheten afwijzingsfront, Palestijnen die niets van een verzoening of vreedzame re geling met Israël willen weten. Het waren de zwaarste gevechten tussen Palestijnen onderling sinds in Liba non een voornamelijk uit Syrlërs be staande vredesmacht van de Ara bische Liga is gelegerd. GENEVE (Reuter. UPI, AP) - De SowJetrUnle heeft de Verenigde Sta ten er gisteren van beschuldigd met de protesten tegen de behandeling van de Russische dissidenten de koude oorlog weer aan te blazen. De leider van de Sowjet delegatie bij de commissie van de Verenigde Naties die zich bezig houdt met de rechten van de mens, zei gisteren tijdens de vergadering van deze commissie in Geneve, dat de VS nleta te maken hadden met vermeende schending van de mensenrechten in de Sowjet- Unie. De Verenigde Staten hebben gis teren een bij de commissie ingediend voorstel om een onderzoek in te stel len naar de toestand van de mensen rechten in de Sowjet-Unie ingetrok ken. Dit gebeurde nadat de niet- gebonden landen hadden laten we ten dat ze niet betrokken wensten te worden bij de meningsverschillen tussen de twee grote mogendheden. Het partijblad van de communis tische partij van de Sowjet-Unie, Prawda, zette de campagne tegen de dissidenten in eigen land en hun buitenlandse sympathisanten giste ren voort in poëzie-vorm. In de krant van gisteren stond een gedicht van de schrijver 8ergej Mlchailkow, waa rin deze zijn dissidente landgenoten verwijt dat hun hart vol listigheid en bedrog is. door James Dorsey CAÏRO De Egyptische hoofdstad Cairo is meer dan ooit deze week het middelpunt van internationale diplomatieke activiteiten. Zondag was er een topconferentie van de Arabische leiders. Zaterdag zal de Palestijnse Nationale Raad bijeen komen, en daar tussen door begon gisteren de topconferentie van Afrikaanse en Arabische staatshoofden. Ofschoon geen schokken de politieke of economische besluiten van deze conferentie verwacht mogen worden is het feit dat men zo een bont geschakeerd gezelschap bij elkaar heeft gekregen al een prestatie. Op zich zelf ligt zo'n Afro-Arabische topconferentie zeer voor de hand. Deze landen brengen samen een bij zonder groot deel van de grondstof fen en olie voort, die de wereld nodig heeft. Ook woont tweederde van de Arabische bevolking op het Afri kaanse continent. Toch zijn de politieke en econo mische tegenstellingen tussen de Af rikaanse en de Arabische landen en in de beide groepen landen onderling zo'i groot dat Afrika en de Arabische wereld gemeenschappelijk hebben niet sterk genoeg is. Zwart Afrika verwijt de Arabieren dat zij zich pas voor Afrika zijn gaan Interesseren toen er politieke munt uit te slaan viel. Voor vele Afrikanen is de Ara bische wereld ook nog altijd verbon den met de slavenij. Men is in Afrika niet vergeten dat nog vóór de Euro peanen de Arabieren naar het zuiden waren doorgestoten en de Afrikanen ais slaven verhandelden. Afrikanen wijzen erop dat Arabieren nog vaak het woord „abd" gebruiken dat zo wel zwart als slaaf in het Arabisch betekent. Onevenredig Bovendien weten de Afrikanen vol doende voorbeelden te geven om aan te tonen dat het niet allemaal koek en el is tussen hen en de Arabieren. Als èèn van de overblijfselen van het oude koloniale bestuur zou een one venredig aantal zwarte Libiërs nog steeds in moeilijkheden met de plaatselijke autoriteiten komen. Ja renlang woedde er in Soedan een burgeroorlog tussen de Arabieren uit het noorden en hun zwarte „broe ders" in het zuiden. Het Arablsme moes het Afrikanisme in Soedan overheersen. En tenslotte werd de positie van de zwarte Mauretanlërs na het vertrek van de Fransen en het aan de macht komen van een Ara bische premier volledig ondermijnd. Arabisch werd de officiële taal in het land met als gevolg dat de zwarte Mauretanlërs hun bestuursbanen vrijwel kwijt raakten. Tegenstelling Grondslag is volgens Joseph Adewo- le-John, een schrijver uit Sierre Leo ne. de tegenstelling tussen het pan- Afrikanlsmeen het pan-Arabisme. Terwijl het pan-Afrikanisme, dat in de Organisatie van Afrikaanse Een heid (OAE) belichaamd wordt, het streven naar Afrikaanse eenheid vooropstelt, wil het pan-Arabisme, belichaamd in de Liga van Ara bische Staten, de eenwording van de Arabische wereld dat zich van de Perzische Golf tot Marokko in Noord-Afrikanisme onverenigbaar. Voor hem betekent de vorming van èèn Arabische natie het losweken van de Arabische landen in Noord- Afrika van de rest van het zwarte continent. Hij wijst erop dat twee van de mede-oprichters van de OAE, Libië en Egypte zich zelf beschou wen als Arabische republieken, het Afrikanisme komt hierbij niet te pas. Vrijwel alle Arabische staten hebben alleen het pan-Arabisme in hun grondwet verankerd. Marokko is het enige Arabische land dat in de pre ambule van zijn grondwet schrijft dat het naast pan-Arabisme ook het pan-Afrikanisme steunt. Filosofie Van Arabische kant worden deze verwijten vierkant afgewezen. Vol gens de Arabieren is de Arabische belangstelling voor Afrika begonnen met de staatsgreep van de Vrije Offi cieren in Egypte in 1952. Herhaalde lijk wordt het boek van wijlen presi dent Nasser, De Filosofie van de Revolutie, aangehaald waarin te le zen valt: „Wij kunnen onder geen enkele omstandigheid afzijdig staan bij de angstaanjagende strijd tussen vijf miljoen blanken en tweehonderd miljoen zwarten die nu in het hart van het continent woedt. Wij kunnen wegens een belangrijke en voor de hand liggende reden niet afzijdig staan: wij zelf zijn in Afrika Het echte keerpunt in de relaties tussen de Afrikaanse en de Ara bische landen kwam eigenlijk pas na de oktoberoorlog van 1973 in het Midden-Oosten. Toen verbrak vrij wel geheel zwart Afrika z'n diploma tieke betrekkingen met Israël we gens de Palestijnse kwestie. Op de Arabische topconferentie van Algiers in 1973 besloten de Ara bische landen Afrika economisch en technisch te steunen. Er werden drie fondsen gesticht met een totaal be drag van ongeveer drie miljard gul den: één ter compensatie van de economische gevolgen van de verho ging van de olieprijzen, een ontwik kelingsbank en een fonds voor technische steun. Het idee voor een Afro-Arabische topconferentie werd door Somalië gelanceerd op de Ara bische topconferentie in Rabat in 1974. Economische ramp Omdat voor de meeste Afrikaanse landen de verhoging van de olieprij zen een economische ramp beteken de waren de kruimeltjes die zij van de rijke Arabische olielanden kregen toegeworpen geheel onvoldoende. Het bedrag dat de Arabieren voor steun aan Afrika hadden uitgetrok ken was zo klein dat vele Afrikaanse landen niet eens de moeite namen om steun aan te vragen. Bovendien leidde de investering van Arabische dollars in de Verenigde Staten en WestrEuropa tot nog grotere irritatie in Afrika. De Arabieren hadden hier mee weliswaar een veilige haven voor hun plotselinge rijkdom gevon den, maar het betekende tegelijker tijd een vergroting van de afhanke lijkheid van de arme Afrikaanse lan den van het westerse kapitaal. Ara bische oliedollars vloeien nu via wes terse financiële instellingen naar Afrika. Afrikanen suggereren dan ook dat de Arabieren maar het risico hadden moeten nemen en hun dol lars rechtstreeks naar Afrika hadden moeten laten vloeien. Ook is het in Afrika niet onopge merkt gebleven dat Saoedi-Arabië bijvoorbeeld ongeveer vijf miljard gulden aan Pakistan heeft geleend voor de aankoop van Amerikaanse wapens terwijl de Arabische oliepro ducenten slechts 350 miljoen gulden uittrokken voor steun aan de door de verhoging van de olieprijzen getrof fen Afrikaanse landen. Ook de Li bische steun aan revolutionaire be wegingen in de gehele wereld valt in slechte aarde gezien de enorme hon gersnood in het naburige Sahelge- bied. Om het Libische beleid om alleen islamitische landen in Afrika te helpen maar niet te noemen. Ook op politiek gebied zijn er vol doende wrijvingspunten. De Li bische annexatie van delen van Tsjaad en de Arabische steun aan de afscheidingsbewegingen in Ethiopië zijn zeker niet de meest gunstige uitgangspunten om een vertrou wensrelatie op te bouwen. Niet mislukken Toch kunnen noch de Arabische staatshoofden, noch de Afrikaanse leiders zich veroorloven om de top conferentie nu in Cairo te laten mis lukken. Over de economische sa menwerking hebben de ministers van buitenlandse zaken van de Ara bische en Afrikaanse landen reeds overeenstemming bereikt. De Ara bieren zullen een niet nader ge noemd bedrag besteden aan investe ringsprojecten in Afrika. Bovendien zullen zij een schenking van vijf mil joen dollar aan de bevrijdingsbewe gingen In zuidelijk Afrika doen. Hier bij stellen de Arabieren dat zij al veel voor Afrika hebben gedaan en zeker meer steun hebben gegeven dan de geïndustrialiseerde landen. De politieke tegenstellingen tussen de beide blokken zullen ook nu door de staatshoofden niet kunnen wor den overbrugd en daarom misschien worden versluierd door de nadruk te leggen op de politieke steun aan de bevrijdingsbewegingen In zuidelijk Afrika en aan de Palestijnse Bevrij dingsbeweging (PLO).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7