Pakistaanse leider zoekt
steun voor verkiezingen
Nyerere zou
terugtreden
Breznjew moet zich weer schrap zetten
Russische dissident
Borisow vrijgelaten
Libanese delegatie
bezoekt Jeruzalem
/?--)
Smith wint toch in parlement
Massamoorden
in Oeganda
houden aan'
ZATERDAG 5 MAART 1977
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
LAHORE (UPI) De Pakistaanse leider Zoelfikar Ali Bhoetto is vertrokken naar de politiek
belangrijke provincie Punjaab in een poging steun te krijgen in de verkiezingen deze maand.
De stembusstrijd gaat tussen het
zwaard en de ploeg, achtereenvol
gens symbolen van de Bhoetto's
regerend Pakistaanse volkspartij
en het oppositionele Pakistaans
nationaal verbond. Dit verbond
staat onder leiding van de centrum
voorman Asghar Khan. die Bhoet
to beschuldigt van het niet in de
hand houden van corruptie in het
land, hem de prijsstijgingen voor
rijst van de laatste maanden in de
schoenen schuift en zegt dat
Bhoetto de burgerlijke vrijheden in
Pakistan aan banden heeft gelegd.
In de oppositie zitten orthodoxe
islamieten die Bhoetto zijn
drankgebruik verwijten en een to
taal verbod op alcohol in het land
voorstaan.
Eenheid
Belangrijker in de verkiezingen zal
echter de vraag van de Pakistaanse
eenheid zijn. Het benadrukken
daarvan is een belangrijke reden
voor de verkiezingsreis van Bhoet
to door de Punjaab. Deze rijke
maar dunbevolkte provincie zal be
slissend zijn voor het verloop van
de stembustrijd. Voor vertrek zei
Bhoetto dat hij daar zeker is van de
overwinning, maar politieke waar
nemers zijn daar niet zo zeker van.
in andere provincies ziet het voor
Bhoetto nog somberder uit. De
westelijke provincie Baloechistan
vraagt al Jaren om meer onafhan
kelijkheid, maar Bhoetto is op dat
verlangen nooit ingegaan. Die wei
gering is koren op de molen van de
oppositie. In Baloechistan is een
beweging bezig die nu pleit voor
afscheiding en samengaan met
noordwestelijke grensprovincies
tot een onafhankelijke staat. Deze
beweging vormt een bedreiging
van de eenheid van Pakistan, die
eerder al onder druk kwam te staan
door de afscheiding van Bangla-
desj. Drie jaar geleden werd een
legeropstand in Baloechistan neer
geslagen en nog steeds bevinden
zich veel regeringstroepen in dit-
deel van het land. Om die reden
neemt de PNA in Baloechistan niet
aan de verkiezingen deel, wat niet
zo'n moeilijke stap is omdat deze
provincie slechts goed is voor zeven
van de twee honderd zetels in het
parlement.
Ondertussen hebben de vertegen
woordigers van negen communis
tische landen die in de Bulgaarse
hoofdstad Sofia bijeen waren de na
druk gelegd op het verzet tegen de
westerse steun aan voorstanders
van de respectering van de mensen
rechten in Oost-Europa. Tijdens de
ideologische conferentie werd het
westen verweten het zich uitbrei
dende verzet te stimuleren als voor
wendsel voor de inmenging in de
binnenlandse aangelegenheden van
andere landen te gebruiken. Tass
verklaarde gisteren dat de regering
in Moskou de ontmoeting van de
Amerikaanse president Carter met
de naar het westen uitgeruilde dissi
dent Boekowski zelfs als een „de
monstratieve inmenging" be
schouwde.
Uitgestotene
Bovendien is de Sowjet-Unie van
mening dat de bescherming van der
gelijke „uitgestotenen" zoals Boe
kowski en Amalrik in strijd is met
letter en geest van de slotacte van
de Europese veiligheidsconferentie
in Helsinki. Zonder Carter met na
me te noemen schreef Tass in een
commentaar dat de ondertekenaars
van de slotacte van Helsinki zich er
toe verplicht hadden zich niet in de
binnenlandse aangelegenheden en
de rechtspraak van andere landen te
mengen. De pogingen van enige po-
li-tici en leiders in het westen derge
lijke lieden in bescherming te ne
men die zich tegen het socialistische
stelsel keerden moeten derhalve, al
dus Tass als inmenging worden ge
schouwd.
De Sowjet-krant Izwestia heeft gis
teren twee Amerikaanse diplomaten
verbonden aan de Amerikaanse am
bassade in Moskou verweten voor
de inlichtingendienst CIA te werken
en daarbij van Joodse activisten in
de Sowjet-Unie gebruik te maken.
De krant publiceerde een brief van
de Joodse arts Lipawski waarin de
diplomaten Joseph Pressel en Mei
vin Levitsky als CIA-agenten wer
den genoemd.
Belangrijke winst voor de oppositie
wordt verwacht in de noordwestè-
lijke grensprovincies, waar de anti-
regeringsgevoelens sterk zijn. Bo
ven de lijst van het Pakistaans
nationaal verbond staat daar de
vrouw van de leider van de Awami
partij in Pakistan Abdoel Wali
Khan. Hij zit gevangen en zijn par
tij is verboden maar Khan bindt nu
op deze manier de strijd aan tegen
Bhoetto. Het enige deel van Paki
stan waar Bhoetto niet bang is ver
slagen te worden is Sind, zijn eigen
provincie.
Geweld
Bhoetto zegt dat de oppositie erop
uit is Pakistan in zeker vier delen te
doen uiteenvallen. Ook verwijt hij
het Pakistaans nationaal verbond
het uitlokken van het geweld voor
de verkiezingen, dat zeker 24 doden
heeft gekost.
In een gesprek met Newsweek zei
Bhoetto als zijn belangrijkste ver
dienste van de afgelopen vijf jaar
het bewaren van de eenheid van
Pakistan te zien. Ook zegde hij toe
niet verder te zullen gaan met de
nationalisaties van ondernemingen
die hem hebben beroofd van het
vertrouwen van het bedrijfsleven.
«3.73
U.S.SR
C Pim
(AFGHANISTAN f
,f.T4
ISLAMABAD,
i
- /Ojtfa PlNOSJAAa
'PAKISTAN/
INDIA
rv/rit/iTsc/'f- 2 rrV<-r~~'
i
De werkloosheid is daardoor de af
gelopen maanden verder gestegen
en de produktie teruggelopen, wat
de Pakistaanse premier voor de
verkiezingen uitermate slecht
uitkomt.
Ook in buurland India zullen deze
maand verkiezingen worden ge
houden. volgens sommige waarne
mers onder druk van de stembus
strijd in Pakistan. De Indiase pre
mier Indira Gandhi zou het zich
niet kunnen veroorloven in „de
grootste democratie ter wereld"
zonder verkiezingen verder te rege
ren, terwijl die in Pakistan wel wor
den gehouden, zij het pas voor de
derde keer in dertig jaar onafhan
kelijkheid.
India
De Indiase oppositie heeft aange
kondigd dat alle politieke gevange
nen in India donderdag één dag in
hongerstaking zullen gaan. Opposi
tieleiders Jayaprakash Narayan
noemde de toezegging van Gandhi
dat de noodtoestand zal wordenop-
'geheven en politieke gevangenen
zouden worden vrijgelaten „een
farce". „Vrije en eerlijke verkiezin
gen zijn onder deze omstandighe
den onmogelijk", aldus Narayan.
door Nico Kussendrager
In de Tanzaniaanse hooldatad Dar-es-Salaam doen geruchten de
ronde over het terugtreden van president Julius Nyerere.
MOSKOU (AFP, UPI, Reuter) De Russische dissident Wladi-
mir Borisow is gisteren uit de psychiatrische inrichting in
Leningrad vrijgelaten waar hij meer dan twee maanden heeft
gezeten. Borisow verklaarde „onvoorwaardelijk te zijn vrijge
laten'.
HIJ zou zich aan het hoofd willen
stellen van de nieuwe partij CCM
(Chama Cha Maplndoezi, ofwel ver
gadering van de revolutie) en zich zo
blijven opwerpen als leider van het
land. De CCM is een samensmelting
van de Afrikaanse nationale unie
van Tanganjika (TANU) en de Afro-
Shirazi Partij (ASP) van Zanzibar. In
de jaren Zestig vormden Tanganjika
en Zanzibar samen Tanzania en in
Januari zijn de politieke partijen van
de twee landen in elkaar opgegaan.
Nyerere zou het presidentschap wil
len overlaten aan de leider van Zan
zibar, Aboed Joembe, om ook op die
manier de verbondenheid van de
twee landen te onderstrepen. Hijzelf
zou zich dan vooral beïig houden
met „voortdurende revolutie" in
Tanzania die uiteindelijk welvaart
en welzijn voor alien in het land
moet brengen.
Moeizaam
De ontwikkeling van de Oostafri-
kaanse staat gericht op „vrijheid en
socialisme" (sleutelwoorden van het
beleid van Nyerere) gaat de laatste
Jaren moeizaam. Dat komt niet in de
eerste plaats door het gekozen ont
wikkelingsmodel met nadruk op de
ontwikkeling van het platteland en
verkleining van de inkomensver
schillen. Op lange termijn belooft de
ingeslagen weg nog steeds veel
goeds, hoe moeilijk begaanbaar zij
ook zal blijken.
Belangrijke oorzaken van de stagna
tie waren de droogte waardoor het
land getroffen werd en de vervier
voudiging van de olieprijzen waar
door met name arme ontwikkelings
landen als Tanzania het moeilijk
kregen. Daarbij kwamen de verhui
zingen op het platteland om mensen
te laten samenwonen in nieuwe
(deels „ujamaa") dorpen waar beter
gezorgd kon worden voor water, on
derwijs, gezondheidszorg, landbouw
voorlichting en dergelijke In een
aantal gevallen zijn deze verhuizin
gen in het verleden met harde hand
gegaan, wat hier en daar kwaad
bloed heeft gezet. Partijfunctionaris
sen zouden aan de ene kant hebben
willen proberen bij de top in Dar-es-
Salaam in een goed blaadje te ko
men door de verhuizingen, aan de
andere kant zouden zij het ook zijn
geweest die poogden de bevolking
tegen de partijtop op te zetten.
Vergaand
Nog geen twee weken geleden had
het persbureau Tass gemeld dat een
commissie van psychiaters na een
onderzoek tot de conclusie was geko
men dat hij wegens een „verergering
van zijn psychische kwaal" in de
inrichting moest blijven. De direc
teur van de kliniek meende toender-
tijd dan de kansen op herstel goed
waren mits Borisox zich „volkomen
rustig" zou houden. In dissiden
tenkringen in de Sowjet-Unie herin
nerde men daaraan dat een artsen
commissie na een onderzoek op 5
januari tot de slotsom was gekomen
dat er gronden waren om hem vast te
houden in een psychiatrische inrich
ting. De geneesheer-directeur, Mi-
chail Lsakow en andere behandelen
de artsen weigerden echter toen in te
gaan op de aanbeveling van het on-
derzoekscomité om Borisow naar
huis te laten gaan.
Amnestie
Terwijl in de Sowjet-Unie Borisow
werd vrijgelaten circuleren in Joe
goslavië ai enkele dagen geruchten
dat op korte termijn in Joegoslavië
al enkele dagen geruchten dat op
kort termijn een amnestie zal wor
den afgekondigd voor een groot aan
tal politieke gevangenen in het land.
De amnestie zou nog voor de 85ste
verjaardag van president Tito op 25
mei worden afgekondigd. In elk van.
de zes Joegoslavische republieken
zal de amnestie apart worden afge
kondigd. In elk van de zes Joegosla
vische republieken zal de amnestie
apart worden afgekondigd. Hiermee
zouden naar schatting 600 politieken
gevangenen op vrije voet komen te
staan.
NAIROBI (UPI) - Nog steeds blij
ven Keniase vluchtelingen uit Oe
ganda binnenstromen, met verhalen
over massamoorden die Amins troe
pen aanrichten onder de christene-
ne n leden van de Langi- en Acholis-
tammen in Oeganbda. Die zui-
vringsacties onder bevolkingsgroe
pen die Amin als zijn tegenstanders
beschouwt, zijn ongeveer een
maand geleden begonnen, sindsdien
zijn honderden vluchtelingen in Ke
nia aangenomen.
Uit hun vehalen is af te leiden, dat
zeker honderden, en mogelijk dui
zenden, Oegandezen zijn vermoord.
Iemand die in het Oegandese leger
als instructeur heeft gediend zei dat
hij persoonlijk zag hoe de troepen
leden van de Acholi- en Langistam
bijeendreven in de kazerne. Daarne
werden ze geboeid afgevoerd, ken
nelijk naar hun terechtstelling. Een
wanhopite moeder zei dat ze in pa
niek haar vier maanden oude baby
in de steek had gelaten toe ze zag
dat haar man, samen met anderen
werd opgepakt door Amins troepen.
Een priester uit Oeganda zei dat
leden van de Acholi- en Langi-stam
zelfs in het ziekenhuis zijn doodge
schoten door Amins militairen. Ook
anderen vertelden een relaas van
mishandeling, marteling en moord.
Uit vrees voor represailles tegen
achtergebleven familieleden wilde
geen van de vluchtelingen zijn naam
noemen.
Het rommelde duidelijk binnen de
TANU door al deze ontwikkelingen,
waarbij de vergaande verambtelij-
king en bureaucratisering kwamen
Zoals veel ontwikkelingslanden
kampt ook Tanzania met het mid
denkader van de partij dat vaak veel
minder „in" is voor veranderingen
dan de top of de mensen in het veld
Binnen de TANU waren tot voor kort
duidelijk twee vleugels te zien onder
leiding van achtereenvolgens Nyere
re en (toen nog) eerste minister Ras-
hidl Kawawa. Kawawa heeft daarbij
het onderspit gedolven en heeft zijn
functie van premier moeten rullen
met Edouard Moringe Skoine, tot
dan minister van defensie.
Bij een kabinetswijziging vorige
maand verdween ook de bekwame
minister van financiën, Amir Jamal.
Reden hiervoor zou zijn dat hij een
vertraging van de Tanzaniaanse ont
wikkeling naar het socialisme voor
stond. tegen de wil van Nyerere in.
Aan het hoofd van de nieuwe partij
CCM zonder de last van het presi
dentschap zou Nyerere nu waar no
dig willen bijsturen, het revolutio
naire vuur onder de bevolking willen
aanwakkeren om op die manier zijn
wensdroom van een socialistisch
Tanzania, gegrondvest op de oor
spronkelijke waarden van de Afri
kaanse samenleving, te vervullen.
Nyerere
Zo'n 350.000 Belgen hebben gisteren gestaakt uit protest tegen het economisch beleid van de regering.
Vooral het openbaar vervoer werd getroffen, maar nergens ontstond een echte chaos. In Brussel
probeerden veel mensen naar huis te liften omdat de bussen niet reden.
SALISBURY (AP, Reuter) Premier Ian Smith van Rhodesië
heeft de uiterste rechtervleugel van zijn Frontpartij vrijdag in
het stof doen bijten doordat hij de omstreden nieuwe wet op het
grondbezit veilig door het parlement wist te loodsen.
Dit gebeurde met de kleinst mogelij
ke meerderheid 44 van de 66 stem
men. Desondanks menen waarne
mers dat Smith zijn positie hiermee
aanzienlijk heeft versterkt.
De thans veranderde „land tenure
act" geeft de zwarten het recht zich
vrijwel overal in Rhodesië te vesti
gen en grond te pachten. De oude
wet verdeelde al het land gelijkelijk
tussen de 270.00 blanken en de zes
miljoen zwarten. Daarbij kwam nog,
dat de blanken de beste delen
(landbouw, delfstoffen) in beheer
hadden, terwijl de zwarten het met
de „woeste gronden" moesten stel
len. De geamendeerde wet brengt
het exclusief blanke grondbezit te
rug tot minder dan een half procent
an de 39 miljoen hectare die Rhode
sië beslaat.
Smith beschouwt deze nieuwe wet
als een hefboom die hem in staat
moet stellen tot een regeling van het
Rhodesische probleem met de zwar
ten die hij „gematigd" noemt. De
blanke premier wil via eei^ „Interne"
regeling komen tot een meerder
heidsbewind van zwart en blank. Hij
weigert na het mislukken van de
Geneefse conferentie verder te
praten met de leiders van de diverse
nationalistische bewegingen die een
guerilla tegen zijn bewind voeren.
Het heeft er dagen lang naar uit
gezien, dat Smith zijn wet niet door
het parlement zou krijgen. Te
genstanders binnen zijn eigen
frontpartij bedienden zich van het
argument dat de wet rampzalige ge
volgen zou hebben voor de (blanke)
veiligheidssituatie in het land.
Twaalf parlementsleden van de
Frontpartij, onder wie ook Smith'
rechterhand Ted Sutton-Pryce, kon
digden aan dat zij tegen zouden
stemmen. Smith' enige kans op de
vereiste tweederde meerderheid
kwam daardoor te liggen bij de 16
zwarte parlementsleden, voor de
helft gekozen, voor de andere helft
benoemd. Aanvankelijk kondigden
12 van de 16 zwarten aan dat zij zich
zouden onthouden omdat de wet
niets aan de feitelijke situatie in het
land zou veranderen. Zij zeggen dat
de zwarten toch geen geld hebben
land te pachten.
De regering ontketende echter een
furieus offensief aan de vooravond
van de stemming en met resul
taat, want twee potentiële blar\co-
stemmers in het zwarte kamp, Joel
Mahlangu en Micah Bhebe, herzagen
hun standpunt.
TEL AVIV, BEIROET (AP, UPI, Reuter) Een delegatie van
Libanese christenen heeft gisteren een bezoek aan Jeruzalem
beëindigd waar zij besprekingen met de Israëlische regering
heeft gevoerd.
De zeventien man tellende delegatie
verbleef vier dagen in de Israëlische
hoofdstad en voerde besprekingen
met de Israëlische regering op hoog
niveau en met diplomatieke verte
genwoordigers van België, Frankrijk
en het Vatikaan. Over de toezeggin
gen van Israël om de steun aan de
christenen in zuid-Libanon uit te
breiden wilden de leden van de dele
gatie geen nadere mededelingen
doen. Wei verklaarde de delegatie
„met het resultaat tevreden" te zijn.
Via de vertegenwoordiger van de
paus in Jeruzalem hebben de chris
tenen een memorandum gestuurd
aan de Heilige Stoel in Rome. Dit
was de eerste keer dat een bezoek
van Libanezen aan Israël niet met
zwijgen werd omhuld. Volgens diplo
matieke kringen in Israël hebben
verschillende dergelijke bezoeken
sinds augustus verleden jaar, toen de
grens met Libanon door de Israëli's
voor vluchtelingen van de Libanese
burgeroorlog werd opengezet
De Libanese president wil de vor
ming van een gemeenschappelijke
vredesmacht van de Verenigde Na
ties en van de Arabische Liga die de
vijandelijkheden in het zuiden van
Libanon zou moeten beëindigen Op
deze manier zou aan de Israëlische
eis dat er geen Arabische troepen
aan haar noordelijke grerworden
gestationeerd tegemoet worden ge
komen. De Israëlische minister van
defensie, SJlmon Peres verklaarde
gisteren in het vraaggesprek met het
Israëlische dagblad Jedlot Achranot
dat hij de zin van een dergelijke
vredesmacht niet zag.
door Victor Zorza
Hoe groot is het gevaar dat presi
dent Carters uitlatingen over de
mensenrechten in de Sowjet-Unie
Moskou er toe zal brengen een lang-
zaam-aan-actie te gaan voeren met
betrekking tot de SALT-overeen-
komst over de beperking van strate
gische kernwapens?
Minister van buitenlandse zaken Cyrus
Vance zegt dat het voor hem tamelijk
duidelijk is dat zoiets niet zal gebeuren.
Hij ontleent deze indruk aan de gesprek
ken, die hij in Washington met Russische
diplomaten heeft gevoerd en aan „andere
informatie", die hij niet wil onthullen.
Bepaalde mensen uit de kring van de rege
ring hechten echter grote waarde aan een
opmerking van een hoge Russische func
tionaris in Moskou, die in een prlvé-
gesprek zei dat het Kremlin beide zaken
gescheiden wenst te houden. Het was een
duidelijke aanwijzing voor het Witte Huis
dat Leonid Breznjew. hoezeer hij ook het
land heeft aan Carters houding Jegens de
mensenrechten, de noodzaak van een snel
le voortgang van het SALT-overleg als
verreweg het belangrijkst beschouwt. De
houding van het Kremlin doet ln sommige
opzichten denken aan de bereidheid om de
Amerikaanse bombardementen op Hanoi
en Hailong te negeren omdat vlak daarop
president Nixon voor topoverleg naar Mos
kou zou komen. Het Kremlin wilde door
kunnen gaan met de even daarvoor
vastgestelde topconferentie over de voort-
gang van het eerste SALT-overleg.
Breznjew had over dit onderwerp met ver
zet binnen het Politburo te kampen en hij
moest eerst de Oekralnse partijsecretaris
Sjelest degraderen en daarna ontslaan om
een belangrijk obstakel voor de ontspan-
ningspolitlek te verwijderen. Zo moet er
nu ook verzet tegen Breznjew zijn van hen,
die menen dat Carters „inmenging" in de
Interne aangelegenheden van de Sowjet-
Unie scherp moet worden veroordeeld, als
dat nodig is door de voortgang van SALT
te vertragen.
Bezoek
Net als toen is Breznjews positie sterk
genoeg om de tegenstanders in bedwang te
houden. Er dreigt geen gevaar voor de reis
eind deze maand van Vance naar Moskou
om daar het fundament te leggen voor de
tweede SALT-overeenkomst en voor het
daaropvolgende bezoek van Breznjew aan
Washington. Het beloofde bezoek aan
Washington is Breznjew de afgelopen twee
Jaar tot twee maal toe door de neus ge
boord en hij is vastbesloten van topconfe
renties weer de jaarlijkse gebeurtenis te
maken, zoals hij het altijd wilde. Als het
aan hem ligt zal de kwestie van de mensen
rechten de zaak niet in de war schoppen.
Maar net als toen kan druk van de Rus
sische havikken Breznjews positie aan
zienlijk verzwakken. De speelruimte, die
hij had gekregen door Sjelest uit het Polit
buro te verwijderen is tegen eind 1974
gevaarlijk klein geworden omdat een lang
durige ziekte het voor Breznjew moeilijk
maakte zijn tegenstanders te bestrijden.
Moskouse conservatieven waren van me
ning dat er forser moest worden gerea
geerd op de druk van de Verenigde Staten
in de zaak van de emigratie van Joden dan
Breznjew tot dan bereid was te doen.
Een aantal politieke ontwikkelingen ln zo
wel binnen- als buitenland leek de positie
in Breznjew nog verder te gaan verewak
ken. Als gevolg daarvan maakte hij ln een
dramatische ommezwaai een einde aan de
Russlsch-Amerikaanse kredietovereen
komst, die verbonden was met het
Jackson-amendement en de Joodse emi
gratie. De snelle vooruitgang, die Wash
ington en Moskou tot dan hadden geboekt
in een groot aantal aspecten van de bui
tenlandse politiek, met inbegrip van
SALT, werd of vertraagd of kwam zelfs
helemaal tot stilstand.
Toen Jackson en zijn aanhang er door
politieke tegenstanders van werd beschul
digd teveel van Moskou te hebben geëist
en daardoor de emigratie van joden te
hebben verminderd in plaats van verruimd
zeiden Jacksons woordvoerders terecht
dat Breznjews ommezwaai te wijten was
aan de machtstrijd in het Kremlin
Havikken
Het valt echter te betwijfelen of de te
genstanders van Breznjew op dat ogenblik
in staat zouden zijn geweest om te zegevie
ren als het Jackson-amendement hen niet
net dat wapen in handen had gegeven dat
ze nodig hadden. Zowel de havikken de
voorstanders van de harde lijn in Mos
kou als in Washington wilden het ontspan
ningsproces vertragen. Hoe meer de Ame
rikaanse havikken Moskou onder druk zet
ten voor meer toezeggingen des te meer
waren de Russische havikken in de gele
genheid aan te voeren dat de ontspanning
een kwestie van éénrichtingsverkeer be
gon te worden. Aan het slot wonnen de
havikken in Moskou de woordenstrijd met
steun van de Verenigde Staten en ze slaag
den er bijna in de straat tussen Was
hington en Moskou af te sluiten voor alle
verkeer.
Er bestaat geen onmiddellijk gevaar dat
zoiets weer zal gebeuren want wat toen het
Jackson-kamp was heeft wat dit onder
werp betreft nu niet meer de macht het
initiatief uit handen van de regering te
nemen. De regering heeft zelf het initiatief
genomen en is daardoor mogelijke toe
komstige druk voor geweest. Zij heeft hier
mee haar positie verstevigd bij toekomsti
ge afspraken met Moskou, bij het verwer
ven van steun uit het Congres voor een
nieuwe handelsovereenkomst met Moskou
en bij binnenlandse afspraken, waarbij het
misschien nodig zou worden de stem te
verheffen over de mensenrechten in de
Sowjet-Unie
Op de lange termijn dreigt echter het
gevaar dat de lessen uit deze episode van
de geschiedenis door Washington verkeerd
worden uitgelegd net zoals de Ameri
kaanse havikken dat deden met de bom
bardementen op Hanoi en Haifong door te
menen dat Moskou altijd bakzeil zou halen
als er maar genoeg druk op hen werd
uitgeoefend. Het hangt er echter helemaal
vanaf in welke kwesties, die druk wordt
uitgeoefend, of die kwesties door het
Kremlin als van wezenlijk belang worden
geacht en hoe sterk de krachten m het
Kremlin zijn. die een snelle vooruitgang
willen in de betrekkingen met de Verenig
de Staten.
Hun sterkte is niet altijd gelijk maar wis
selt met het eb en de vloed van de strijd
tussen mensen van de harde lijn en gema
tigden, die de kern vormen van de Rus
sische politiek Er is geen garantie dat de
sterke positie, die Breznjew nu heeft net
als bij Carter tot de volgende verkiezingen
gehandhaafd blijft Dit soort dingen wordt
als gewoonlijk in Moskou op een heel an
dere manier geregeld
