Wegaanleg bedreigt landgoed De tekening van een lezer DICHTBIJ l Commentaar Reken de uitslag niet Commentaar van anderen Rust van „Berbice" zou verstoord worden door uitvoering van plannen san Salvador veHoezTn^sstWjcï Vijftien graden 1 zoiets als naar de tandarts de sterkste onbegrip haring Contact jam Kaas DONDERDAG 3 MAART 1977 BINNENLAND Trouw/Kwartet Het is waar: minister Van der Stoel kan nauwelijks zorgen voor een praktisch vervolg op de diplomatiek uiterst ongebruikelijke stappen tij dens zijn officiële bezoek aan Praag. Wie in de politiek slechts de uit komst rekent, zal daarom alleen maar mistroostig kunnen terugzien op dit uitstapje en zich mogelijk ergeren aan het optreden van de Nederlandse journalisten uit Van der Stoels gezelschap, die de dissi dent Jan Patocka bij de Nederlandse minister hebben geïntroduceerd. Maar kennelijk heeft Van der Stoel een verder liggend doel geteld. Ten eerste is duidelijk, dat hij van tevo ren rekening heeft gehouden met een dergelijk optreden van de jour nalisten. maar belangrijker nog is voor hem de vraag geweest wat de mensen in Tsjechoslowakije zelf van zijn bezoek zouden denken en dan vooral die mensen, die ondanks alle tegenkanting en pesterijen steeds maar weer zeggen wat zij menen te moeten zeggen, omdat het zo voor de hand ligt en zo concreet is namelijk, dat hun regering zich dient te houden aan alle bepalingen uit de eigen grondwet en de vrijwil lig aangegane internationale ver dragen. Onafhankelijk Minister Boersma heeft het „le vensgevaarlijk" genoemd als wij gaan twijfelen aan de onafhanke lijkheid van de rechter en hoewel de minister de naam van Cees Schel ling daarbij niet noemde, past de Leeuwarder Courant de ministeriële uitspraak wèl op Schelling toe. De ze heeft immers zijn gal uitgespoten over de Utrechtse rechter Van Dijk, die een afkoelingsperiode gelaste in het arbeidsgeschil in de zuivel. .Schelling sprak over prof. Van Dijk zoals je kunt praten over ie mand, die je rechtmatige belangen niet wil erkennen. Je zoekt naar het motief van zo'n man: waarom zou hij doen, zoals hij doet? Schelling vond het antwoord op die vraag in een constructie. Hij deelde prof. Van Dijk in bij zijn eigen vijanden, bij de werkgevers. De redenering was zo ongeveer deze 'alleen ie mand, die heult met de werkgevers kan zo'n idioot vonnis vellen. Ster ker: iemand, die zo'n vonnis velt, moet wel helemaal aan de werkgeverskant staan.'Dat gebeur de met een vanzelfsprekendheid, die helemaal nergens op berust. Boersma's verzekering over de on afhankelijkheid van de Neder landse rechter is theoretisch misschien overbodig, maar wel nut tig. Als er grote conflicten zijn, groeit de kans, dat het belang van de mensen hun oordeel vertroebelt. Het kan geen kwaad, als een minis ter dan even herinnert aan een van de grote rechtsgoederen, die onze samenleving kent. En dat is in te genstelling tot zoveel andere sa menlevingen op deze wereld, waar de rechters inderdaad verre van onafhankelijk zijn. Ons past trots, zo is het." Wat Van der Stoel heeft bereikt met zijn ontmoeting met Jan Patocka en met zijn uitlatingen over het verdrag van Helsinki en Charta 77, is dat de bedoelingen van Patocka en zijn vrienden verder doorklinken en een aantal mensen in Tsjechoslowakije opnieuw bereid is te dienen voor een oogst, die zij zelf waarschijnlijk nooit zullen zien. De Praagse machthebbers op hun beurt weten nu wat zij in de loop van dit jaar kunnen verwachten op de conferen tie van Belgrado, waar de toepassing van het verdrag van Helsinki zal worden getoetst. En wie in Neder land meent, dat minister Van der Stoel met zijn optreden zich in bin nenlandse Tsjechoslowaakse aange legenheden heeft gemengd, kan zich •misschien aangesproken voelen door het verwijt dat Franse commu nistenleider Marchais van de Rus sische dissidenten hoorde toen hij in een discussie een zelfde beschuldi ging lanceerde. Zij lietert weten dat wie zwijgt over de schending van de mensenrechtenenvrijheden in Oost- Europa zich moreel gezien mede schuldig maakt aan een eventuele herleving van de stalinistische ter reur en alle mogelijke gevolgen daarvan tot oorlog toe. door Hans Schmit VOORSCHOTEN Even ten zuiden van Leiden, in Voor schoten, ligt het landgoed Ber bice. Achter het in 1674 ge bouwde huis strekt zich een fraai wandelpark uit, omgeven door 250 tot 300 jaar oude beu ken, eiken en linden met een symmetrische rozentuin in de stijl van Louis XIV, een antie ke tuinmuur (mur retranche- ments) en de enige zeventien- de-eeuwse oranjerie van Neder land. Hoewel Berbice met een oppervlakte van vijf hectare zeker niet tot de grote landgoe deren behoort, schreef prof. dr. E. H. ter Kuile in 1966 dat Ber bice door de ouderdom van het huis èn door volledigheid de belangrijkste historische bui tenplaats van Rijnland is. De kansen dat Berbice als een stukje ongeschonden historie in het snel verstedelijkende gebied tussen Den Haag en Leiden blijft bestaan, zijn echter gering. Al meer dan twintig jaar wordt Berbice met aantasting bedreigd, omdat ten behoeve van het autoverkeer een nieuwe oost west verbinding tussen de rijkswe gen 4 en 44 (Rotterdam-Amsterdam en Den Haag-Amsterdam) is gepro jecteerd. Aanvankelijk zou deze weg dwars door het landgoed komen te lopen, maar nadat in 1966 provincia le staten van Zuid-Holland hadden aangedrongen op behoud van Berbi ce, werd in 1969 een gewijzigd tracé ontworpen dat de nieuwe rijksweg 11 met een bocht om Berbice voert. Dat een dergelijke wijziging geen enkele garantie biedt dat het landgoed ook werkelijk gespaard blijft, werd bijna anderhalf jaar gele den duidelijk, toen Rijkswaterstaat in een brief aan de werkgroep milieu zorg in Voorschoten liet weten dat „een geringe wijziging" zou worden aangebracht, waarbij Berbice „gro tendeels" zou worden gespaard. Dat wil zeggen: tóch zou worden aange tast. Iedere aantasting van het landgoed, hoe gering ook, zal ernstige gevolgen hebben voor het resterende gedeelte. Aan de rand van Berbice staat na melijk een strook eeuwenoude bo men, die dienst doen als windscherm. Deze rand beschermt het daarachter gelegen bos, dat bij het wegvallen van de rand zonder twijfel verloren zal gaan. Al in 1967 schreven de gebroeders Copijn, boomchirurgen, in een door Staatsbosbeheer onderschreven rap- De huidige bewoonster van Berbice. mevr. R. Begeer, in de symmetrische rozentuin. Op de achtergrond de oranjerie, de enige in Nederland uit dr zeventiende eeuw. Vlak langs deze oranjerie (rechts op de foto) moet het zes meter hoge zandlichaam voor rijksweg II komen. die zich heeft voorgedaan en die zeker aanleiding zou moeten zijn het geheel nog eens in studie te nemen, is het uitblijven van de Leidsebaan, een autosnelweg tussen Den Haag en Leiden. Daarmee is een belangrij ke functie van rijksweg 11 door Voorschoten, namelijk aansluiting op de Leidsebaan, komen te verval len. Tenslotte blijft het de vraag of die nieuwe dwarsverbinding tussen de rijkswegen 4 en 44 wel zo noodza kelijk is. omdat elders al verbindin gen tot stand zijn gebracht of zullen worden gebracht. Zo is in Den Haag onlangs de Utrechtsebaan openge steld en zal met de Verlengde Landscheidingsweg een tweede ver binding tussen de rijkswegen 4 en 44 worden aangebracht. Varianten Van de varianten die zijn opgesteld voor het gedeelte van rijskweg 11 van Leiden naar Bodegraven, lijkt de voorkeur uit te gaan naar het tracé dat de spoorlijn Leiden- Bodegraven zo dicht mogelijk volgt, hoewel er ook dan, evenals bij de andere varianten, sprake zal zijn van een ernstige aantasting van het open polderlandschap. Indien de weg langs de spoorlijn komt te lo pen, sluit hij bovendien veel noorde lijker aan op rijksweg 4 dan het Voorschotense deel. Hiermee ver valt een tweede functie van de weg door Voorschoten, namelijk die van de directe verbinding van rijksweg 44 naar Bodegraven. Wie dan vanuit het oosten naar de kust en de bollen streek rijdt, moet eerst naar het zuiden afslaan om zijn tocht over rijksweg 11 te kunnen voortzetten Het is de vraag of veel automobilis ten dat zullen doen: de meesten zul len geneigd zijn de noordelijke randwegen van Leiden te nemen. Nu rijksweg 11 na vele jaren defini tief gestalte lijkt te krijgen, dringen zich twee vragen op. waarom wordt het volgens Rijkswaterstaat in 1956 vastgestelde tracé zo hardnekkig buiten beschouwing gelaten en waa rom is dat tracé nu weer zo gewij zigd dat Berbice toch zal worden aangetast, of zoals de plannenma kers van Rijkswaterstaat zeggen grotendeels zal worden gespaard In 1969 heeft de Commissie van overleg voor de wegen een bezoek gebracht aan de Voorschotense buitenplaats en zich voor het behoud van Berbice uitgesproken. De huidige be woonster, mevrouw R. Begeer, heeft het landgoed opengesteld voor be jaarden en leden van de stichting Het Zuidhollands Landschap. Ber bice biedt in een overvolle stedelijke agglomeratie de rust van een verle den, dat grotendeels verloren is ge gaan. De commissie zou zich in een tweede bezoek alsnog van de waar de van Berbice kunnen overtuigen. ine Amsterdam RW 44 s. ^2)Alphen a/d Rijn port dat er geen enkele twijfel be staat „dat de aantasting van het bos van Berbice, onverschillig in welke mate dit aangetast wordt, het verlo ren gaan van het resterende deel betekent". Hoe belangrijk zo'n windscherm is, bleek na de oorlog bij het zuidelijker gelegen landgoed Duivenvoorde, waar in de oorlog de bosrand werd weggehankt. Daar door werden bij de eerste grote zo merstorm meer dan tweehonderd oude bomen geveld. Weer actueel De kwestie Berbice is de afgelopen maanden opnieuw actueel gewor den, omdat het stukje rijksweg door Voorschoten deel uitmaakt van een grotere oost-west-verbinding; de nieuwe rijksweg 11, die rijksweg 44 moet verbinden met Bodegraven, waar een aansluiting tot stand moet worden gebracht met rijksweg 12, de drukke autosnelweg Den Haag- Utrecht-Arnhem. Voor deze nieuwe rijskweg hebben Rijkswaterstaat en de provinciale Zuidhollandse wa terstaat vorig jaar drie varianten opgesteld en deze in een uitvoerige nota neergelegd. Deze nota heeft inmiddels op een aantal hoorzittin gen ter discussie gestaan. De raad van de waterstaat zal nu advies uitbrengen aan de minister van ver keer en waterstaat, die naar ver wachting over vier tot vijf maanden een beslissing zal nemen. Opmerkelijk in de nota is dat het tracé van rijksweg 11 tussen de rijkswegen 4 en 44 niet meer ter discussie wordt gesteld, omdat dit tracé al in 1956 zou zijn vastgesteld. Op het rijkswegenplan uit 1961 staat dit weggedeelte echter als „nog niet vastgesteld" aangegeven. Dit heeft een aantal organisaties op het gebied van natuur en milieu krachtig doen protesteren, want zoals de Werkgroep milieubeheer aan de rijksuniversiteit in Leiden schrijft „men kan een besluit uit 1956 toch niet gebruiken ter rechtvaardiging van het nu zonder inspraak van wie dan ook aanleggen van een autosnelweg". De weigering alsnog over dat kleine stukje van rijksweg 11 te praten, doet des te vreemder aan wanneer men bedenkt dat sinds 1956 de omstandigheden aanzienlijk zijn veranderd. In de eerste plaats is het karakter van de weg ingrijpend gewijzigd: in het Rijkswegenplan 1958 is rijksweg 11 in de c-categorie geplaatst, dat wil zeggen een enkelbaansweg met twee rijstroken. Deze bescheiden verbin ding is in de huidige plannen uitge groeid tot een autosnelweg op een zes meter hoog zandlichaam met een breedte tot honderd meter. Grotere omvang Ook in Voorschoten is, tegenover Berbice, de omvang van de weg aan zienlijk toegenomen. Bovendien zou met de bestaande weg die wordt gekruist, aanvankelijk alleen een halve aansluiting, in oostelijke rich ting, worden gemaakt. Inmiddels is echter op de tekentafels een knoop punt met een volledige aansluiting ontworpen. Een andere verandering Berbice in Voorschoten geprojecteerde rijksweg 11 Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw. iury politieke prent, Postbus 059, Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon HET WEER door Hans de Jong Gisteren is de zachte lucht het hele land binnengedrongen. De thermometers wezen 's middags om vier uur overal 8 of 9 graden. De aangevoerde lucht was erg vochtig; de dauwpunten lagen maar weinig lager. In zuid- Engeland werd het bij constante luchtaanvoer uit het westen vol komen voorjaar. Exeter, niet ver van Plymouth, meldde om 16 uur zowaar twintig graden (dauwpunt 10), in en rondom Londen werd het achttien gra den. Tegelijkertijd werd uit het noorden van Finland minus 19 gr. C. gemeld, maar Stockholm gaf 1. De warmtetoevoer naar West- Europa vindt plaats tussen een hogedrukgebied boven midden- Europa en een uitdiepende de pressie ten zuiden van IJsland. Een randstoring deed de baro meters in noordwest-Ierland gis terenmiddag bij stormachtige zuidelijke wind een uitschie ter van kracht 10 in Belmullet met vijf millibar in drie uur tijd zakken. Het weer blijft de ko mende dagen zacht met van middag in het zuiden zelfs 15 gr. C. en op de meeste plaatsen droog weer. Na vandaag vindt er weer enige daling van tempera tuur plaats, waarbij ook de kans op wat regen of een bui weer groter wordt. In de hogere ni veaus worden ten zuiden van het weerschip Charlie met snel heden van 200 tot 225 km/u ver se hoeveelheden warme lucht aangevoerd. Bij de confrontatie met koudere lucht veroorzaakt deze turbulentie (luchtwoelin- gen), die vooral in de straalvlieg tuigen gevoeld wordt. De afgelopen februari-maand was zacht en overal te nat met behalve in zuid-Nederland te weinig zon. Gemiddelde etmaal- temperatuur in De Bilt 4.9 gr. C. (normaal 2), gemiddelde dage lijkse maximum-temperatuur 7.8 (5.2) en gemiddelde dagelijk se minimum-temperatuur 2.1 1.1). Vorstdagen zeven (15). De zon scheen in De Bilt 63 uur tegen 69 normaal. Gemiddelde landelijke neerslag 75 mm tegen 40 normaal. Het regende in De Bilt gedurende 69 uur tegen Si- normaal. Onweer: op negen da gen ergens in het land (3). Ten Post in Groningen registreerde zijn somberste februari-maand met 46 uur zon (normaal 63) sinds 1972. De afgelopen winter waren er drieënvijftig dagen met 1 mm neerslag of meer: het hoogste aantal sedert ten minste 1921. Marken: gemiddelde temperatu ren normale hoogte (1,5 m.) 4.8 gr. C., op 10 cm. boven de grond 1.6 gr. C., 10 cm. in de grond 4.5 gr. C., op 30 cin. in de grond 4.9 gr. C., 50 cm. in de grond 5.1 gr. C. De Gouwzee had een gemiddelde temperatuur van 4.8 graden Celsius met uitersten van 6.5 op de 24ste en 1.1 op de 3e. Enkele ochtendtemperaturen van gisteren uit Amerika en Ca nada: Boston en Syracuse —3, Buffalo 1, Sable Isle +1, Cari- bon Maine —13, Val d'Or —10, Vliegveld Gander op New Foundland —7. Seven Isles Que bec —18, Lake Eon —21, Coral Harbour in Noordwest-Canada —17. Nog een wat nakwispelend staartje van de strenge winter van 1929: uit Ulrum vernam ik dat men daar nog op 6 maart van die plaats uit over ijs naar Schiermonnikoog kon gaan. Half maart zat de vorst er nog een halve meter diep in de grond. Hoog water vrijdag 4 maart. VUastngen 1 00-13.24. HaringvlieUlutten 118-13.31. Rotterdam 2 56-1532: Schevenlngen 2 18-14 33, LI muiden 2 51-15 06, Den Hel der 6 48-19.07. Harllngen 9.18-21 22. Delfzijl 11 17-23.24. neeralug weer mux temp 19 uur Amsterdam geheel bew 9* 0 De Bilt motregen II 0.2 Declen geheel bew Hl 0.5 Eclde geheel bew Eindhoven lu 0 Den Helder rwuar bew 0,2 Rotterdam geheel bew II 0 Twente /waar bew 9 0 Vlitsingen zwaar bew 9 0.1 Zd Limburg zwaar bew 10 0.4 Aberdeen zwaar bew 10 1 Athene licht bew 6 0.4 BARCELONA onbewolkt 18 0 BERLIJN 3 2 Bordeaux licht bew 21 0 Brussel iwaur bew 10 0.3 Frankfort geheel bew 7 Geneve half bewolkt 14 0 Helsinki onbewolkt 1 1 Innsbruck 3 2 Kopenhagen 2 U 4 Listabon licht bew 21 0 Locarno licht bew 10 0 Londen half bewolkt 18 0 Luxemburg 8 1 Madrid licht bew 20 O Malaga licht bew 19 0 Mallorca onbewolkt 19- 0 Munchen regen e 4 Nice half bew 14 0 O.lo zwaar bew 2 0 Parijt licht bew 17 II Rome licht bew 14 0 Split half bewolkt 12 0 Stockholm onbewolkt 2 O Wenen regen 9 0.1 Zurich 5 7 Caaablanca lacht bew 24 0 latanboel Lat Palm»* onbewolkt 27 0 New York Tel-Aviv zwaar bew 16 1 Tuniszwaar bew zwaar bew 18 0 onder redactie van Loes Smit De plastisch chirurgen in de Ver enigde Staten alleen al bij het genootschap voor plastische chi rurgie in Chicago zijn er 1700 aan gesloten hebben het tegenwoor dig erg druk. „Drukker dan ooit", zeggen ze zelf, want „dit is de tijd van de jeugd en de schoon heidscultuur". Die toeloop heeft natuurlijk zijn oorzaken. Plastische chirurgie is heel gewoon geworden in Amerika, doordat daar diverse ingrepen van de belasting afgetrokken mogen worden, ook als ze niet uit bittere noodzaak, maar gewoon ter ver fraaiing van het uiterlijk gebeu ren Het zijn dan ook allang niet 1 meer alleen de rijken die bij de plastisch chirurg komen. De meest gevraagde ingreep is de „faceliftiets wat vroeger alleen filmsterren Heten doen om hun rimpels kwijt te raken. Een paar jaar geleden duurde zo'n operatie zeker vier uur plus nog een paar dagen nazorg in het ziekenhuis, maar nu is het „net zoiets als naar de tandarts gaan". Dat zegt ten minste de drukbeklante dr. Robert Franklyn, die zijn patiënten in zijn „schoonheidspaviljoen" in Holly wood behandelt. Na dertig jaar verfraaien van gezichten en figu ren heeft hij zo'n routine gekregen, dat hij kans ziet een facelift in een half uur kant en klaar te krijgen. Over het fatsoeneren van een lelij ke neus doet hij tien tot twaalf minuten. Los Angeles, Miami en New York gelden als „schoonheidshoofdste den", maar ook in kleine stadjes worden dezelfde operaties ver richt, zij het niet allemaal even snel als bij de vingervlugge dr. Franklyn. Hoe gewoon de plastische chi rurgie in de V.S. ook geworden is, één ding is niet veranderd: net als voorheen wil niemand voor de bui tenwereld weten behandeld te zijn. Sommigen wensen zelfs 's nachts, ver van huis of ergens in het bui tenland geholpen te worden, nie mand mag weten dat ze niet hele maal „echt" meer zijnOnder de patiënten zijn ook politieke figu ren. „Die kunnen het zich als regel niet veroorloven om niet-mooi oud te worden", vindt dr. Franklyn. en als voorbeeld voegt hij daar het sterke verhaal aan toe. „dat er iemand president van de Verenig de Staten had kunnen worden als hij een facelift had gehad". Met die „iemand" bedoelt hij de republi kein Ronald Reagan, be langrijkste tegenstander van oud president Ford in de halve finale van de presidentsverkiezingen vo rig najaar. Of we dat moeten gelo ven? Franklyn houdt er wel meer aanvechtbare ideeën op na. Zo vindt hij het ook logisch, dat vrou wen van midden dertig al een face lift nemen, want op je 37ste zie je er niet meer zo best uit als wanneer je 25 jaar bent" Toevallig kennen we meer dan één iemand van bo ven de zestig, die er zonder facelift nog best uitziet. Maar misschien verstaat een Amerikaanse chirurg daar wel iets heel anders onder. Zelfs in een namaakuitvoering is bokster Mohammed Ali sterker dan wie ook. Dat hij het hier wint van de Newyorkse beeldhouwer Donald Thibodeaux is trouwens niet verwonderlijk: die fabriceerde het bijna drie meter hoge boks ersbeeld zelf uit meer dan honderd oude autobumpers. Het werd zo'n ijzersterk geheel, dat de beeldhou wer zonder risico aan een arm van zijn creatie kan hangen. Hoe weinig begrip en hoeveel angst er bestaat van en voor alles dat met kernenergie te maken heeft, illus treert de volgende in Zipitaja, de krant van de school voor de journa listiek, als „waar gebeurd" gepre senteerde anekdote, afkomstig van een functionaris bij de kerncentrale Borscle. „Eind 1976 bezocht een groep door gewinterde journalisten de kerncentrale. Voor zij het reactor gebouw betraden moesten zij opeens allemaal een plas plegen. Ik schakelde alle aanwezige w.c- capaciteit in. dus ook de damestoi letten. Een van de journalistieke eminenties (overal geweest: Viet nam. Oeganda. Libanon, Sharpvil- le enz.) vroeg: „Zeg. waarom moet ik de dames-w.c. in? Is dat soms omdat na onze excursie niet meer zichtbaar is of ik een mannetje of een vrouwtje ben? Ik dacht dat het een grap was. en het was ook een soort galgehumor, maar de man kneep hem werkelijk." Hij zal het niet meer doen als hij rijp is om tussen duim en wijsvin ger door een keelgat te glijden, maar zolang hij zich nog levend onder zijn schoolgenoten bevindt, is de haring een kwebbel van je welste. Volgens Libelle wordt er in z'n school heel wat afgekletst. Ha ringen. schrijft het blad. doen dat met een soort getsjilp: korte en lange toontjes die elkaar afwisse len en van alles kunnen betekenen. Hij heet Johannes van Vuren, is een 33-jarige vrijgezel uit Zuid Afrika en woont in Londen. Hij heeft veel belangstelling voor to neel. film, muziek en literatuur en hoopt, schrijft hij ons. dat en igszins gelijkgestemde lezers van Trouw/Kwartet contact met hem willen opnemen. Zijn doei: ideeën uitwisselen en misschien op den duur elkaar opzoeken. Zijn adres is: 29 Witley Court, Coram 8tr„ London W.C.I. Aan de eerste communie van vier leerlingen van de (lagere) Johan Frisoschool in Druten ging een uit gebreide voorbereiding vooraf, en de kinderen reageerden daar even spontaan op als altijd. In de schoolkrant vertelden de ouders van de vier meisjes er onder meer over: „Ook zijn we in de kerk ge weest. Daar heeft de pastor alles uitgelegd: waarom ben je gedoopt, waar is de olie voor en het water Hij liet ook het doopboek zien. waar iedereen die gedoopt is. in staat. De pastor liet hun ook de kelk met hosties zien. het brood dat ze met hun eerste communie zou den krijgen. Waarop Jolanda vroeg of ze er geen jam op kregen. De pastor moest daar nee op zeggen." In klas 4/5 van dezelfde Drutense school is aan de hand van een mini- kaasfabriek van het zuivelbureau besproken en gedemonstreerd hoe kaas gemaakt wordt. Of het recept helemaal goed is overgekomen? Op deze manier beschreef een meisje later in de schoolkrant hoe Je kaas maakt. „Je pakt vier lieter melk en een lieter karnamelk. dan moet het 35 graatde heet worden en dan moet je het een half uur laate staan dan moet Je het heel goed roere en dan door de zeef doen en de klontjes die Je over haut moet Je een vorm van maken en in een doek doen en dan moet Je het onder een zwaar ding zetten als hij goed is moet hij een dondere hoek laten drijven". Het resultaat hoeft van de kaasmaakster niet opgegeten te worden; daarover schrijft ze ten minste niets.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5