100"
Van der Stoel wil voor Tsjechische tv
Donderdag gesprek Unilever
Weer meer doden
in het verkeer
Trek uw winterjas aan en
haal de zon bij Amro Reizen.
amroF^gizen
Eerstenieuwe
Intercity-trein
Voorlopig geen
harde acties
van schippers
Rem op trek
uit Randstad
eerst m'n
Qcudfthdjtpe
opeten..!
~V
Bejaarden door
stank verdreven
Vervangingsmiddel
van fosfaat krijgt
gunstig rapport
Om standpunt over schending mensenrechten uit te dragen
Arnhem vraagt
Billiton eerder
te gaan sluiten
Dode en 3 gewonden'
bij verkeersongeval
Uw Kunstgebit
DINSDAG 1 MAART 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet3
Van een verslaggever
ROTTERDAM De binnenschippers
hebben de harde acties die zij voor
vandaag hadden aangekondigd, opge
schort. Oorzaak is een toezegging van
staatssecretaris Van Huiten (verkeer
en waterstaat) dat hij het wettelijk
aantal los- en laaddagen uiterlijk per
1 april zal verlagen. In een ultimatum,
hadden de schippers van de staatsse
cretaris geëist deze toezegging voor 1
maart te doen.
De Federatie van schippersbonden,
die zich, hangende het ultimatum,
had teruggetrokken uit het overleg in
de Commissie binnenscheepvaart,
wil op 28 maart weer aan overleg
deelnemen. Door het intrekken is
mogelijk een schippersblokkade zoals
die anderhalf jaar geleden werd uit
gevoerd; op het laatste ogenblik voor
komen.
De schippers willen af van het maxi
mum van vier los- en vier laaddagen
en wijzen op het internationale bin-
nenvaartverkeer waarvoor maximaal
twee los- en twee laaddagen gelden.
De sehlppersbonden willen eenzelfde
maximum, omdat er zeggen zij
bij de verladers de neiging bestaat de
internationalke binnenschepen voor
te laten gaan.
Het ministerie van verkeer en wa
terstaat heeft wel oren naar de wen
sen van de schippers maar de vervoer
ders willen dat tevens de vrachtprijs
lager wordt bij minder los- en laadda
gen. De heer Nobel van de vervoers
organisatie EVO is verbaasd over de
brief van Van Huiten aan de schip
persbonden. De EVO is over deze
brief niets bekend. De staatssecreta
ris zal donderdag met de vervoerders
over deze zaak praten.
Vervolg van pagina 1
Wel resultaat hadden gisteravond
de CAO-onderhandellngen In het.
timmerbedrijf. Volgens een*
woordvoerster van de drie bouwbon
den is het akkoord gebaseerd op het
pakket dat de vorige week in de
bouw is overeengekomen. Verwacht
wordt dat de achterban met dit
„bouw-pakket" akkoord zal gaan.
In het schildersbedrijf is een basis
gelegd voor nieuwe CAO-
onderhandelingen, waarbij zal wor
den uitgegaan van een werkelijke
loonsverbetering van minstens 1,6
procent, aldus een woordvoerster
van de drie bouwbonden. De CAO-
onderhandelingen beginnen donder
dag. De bouwbonden hebben de
rond zestig stakende schilders opge
roepen weer aan het werk te gaan.
Bij de hekkesluiter aan het sta
kingsfront in de industriële sector,
het chemisch bedrijf Synres-Almoco
(1440 man) in Hoek van Holland,
bestond gisteravond enige hoop, dat
het werk spoedig zal worden hervat.
De directie van deze DSM-dochter
heeft de drie industriebonden laten
weten in ieder geval niet minder dan
één procent reële loonsverbetering
te zullen bieden. Het uiteindelijke
Vervolg van pagina 1
Er blijkt in die ste
den vooral extra woningbouw moge
tijk op plaatsen die braak liggen, of
plaatsen waar nu nog hinderlijke
bedrijven staan die worden uitge-
plaatst.
Wat betreft de bouwlokatles voor
Den Haag heeft de regering de be
slissing uitgesteld: uiterlijk dit jaar
moet in overleg met de regionale
overheden de definitieve beslissing
vallen tussen Leidschendam-Oost.
Pijnacker-Nootdorp en Wateringen,
of een combinatie van delen van
deze drie.
In de Rijnmond gaat men er nu van
uit dat er geen extra lokatie meer
nodig is: alle nodige extra wo
ningbouw kan binnen het stedelijk
gebied verwezenlijkt worden.
In Amsterdam is het juist omge
keerd. Daar blijkt het woningverlies
door de stadsvernieuwing Juist gro
ter dan was verwacht, en is er dus
meer bouwruimte nodig. In de nota
wordt Haarlemmermeer-Noord als
nieuwe lokatie genoemd, en een
plaats ten zuiden van Amstelveen.
In de provincie Utrecht is behoefte
aan 56.000 nieuwe woningen, vooral
voor grotere bevolkingsaanwas en
gTotere gezinsverdunning dan aan
vankelijk was geraamd. Bulten de
bestaande bouwlokatles als
Maarssen, Nieuwegein en Houten
wil de regering nu Amersfoort als
groeigemeente aanwijzen. Dat bete
kent dat daar dan 10.000 nieuwe
woningen moeten komen. Dan nog
blijft er tot 1990 een tekort in de
provincie Utrecht, dat volgens de
regering zou kunnen worden opge
vangen door een intensiever sprei-
dingsbeleld vanuit Utrecht naar
vooral de groeikern Zwolle.
De spreiding van de rijksdiensten
wordt in de nieuwe nota definitief
op een laag pitje gezet. De hele
spreidingsoperatie zal nu worden
beperkt tot de omvang van de groei
van het in Den Haag gevestigde
rijksapparaat in de jaren na 1980.
Dat is precies waar het protesteren
de gewest Den Haag de regering al
jaren om gevraagd heeft.
Het terugdraaien van de spreiding is
vooral ingegeven door, zoals Oruij-
ters het gisteren zei, „de grote zorg
voor de werkgelegenheid in het
Haagse". In de nota wordt zelfs de
mogelijkheid geopend het aantal
over te plaatsen ambtenaren nog
geringer te doen zijn dan de omvang
van de groei van het rijksapparaat.
BIJ minder gunstige economische
ontwikkelingen in Den Haag kan de
spreiding nog verder worden ver
minderd. Voortaan zullen, zo zei mi
nister Gruijters, de Haagse belan
gen nauwkeurig worden afgewogen
tegen die van de gebieden waar de
rijksdiensten naar toe zouden ver
huizen, vooral het noorden en
Limburg.
(ADVERTENTIE)
percentage zal in CAO-
onderhandelingen worden bepaald.
In het overleg over de CAO voor de
vleeswarenindustrie hebben de
werkgevers na lang beraad een reële
loonsverhoging (naast de volledige
prijscompensatie) aangeboden van
één procent: 0,75 procent per 1 Janu
ari en 0,5 procent op 1 Juli. Voorzit
ter Schelling van de Voedingsbon
den FNV. die dit bevestigde, noem
de het bod van de werkgevers „bene
den de maat". „De leden beslissen
echter", zo zei hij. De bonden zullen
de werkgevers binnen veertien da
gen op de hoogte stellen van de
reactie van de achterban.
De onderhandelingen over een CAO
voor Unilever (17.000 man), die op 25
februari werden onderbroken, zullen
ook donderdag worden voortgezet.
De Industriebonden FNV verwach
ten, dat de ongunstige resultaten
van een aantal Nederlands? Unlle-
ver-bedrijven „breed zullen worden
uitgemeten" als het concern van
daag de jaarcijfers publiceert.
In de havens van Rotterdam en
Amsterdam is gisteren, na een sta
king van drie weken, weer volop
gewerkt Op het moment, vrijdag,
waarop een principe-akkoord is be
reikt over een nieuwe CAO, staak
ten in de havens ongeveer 7.000 ha
venarbeiders. Daardoor werden de
havenactiviteiten tot vrijwel nul te
ruggebracht
IJHORST Veertig bejaarden uit
het Drentse IJhorst hebben hun wo
ningen tijdelijk verlaten. Oorzaak is
de isolatie van de woningen. Het
behandelen van de poreuze muren
met een slllconenpreparaat en ter
pentijn veroorzaken zoveel stank
dat de bejaarden op advies van het
ministerie van Volksgezondheid tij
delijk in pensions, hotels, zomer
huisjes of bij familie zijn onderge
bracht.
Van een verslaggever
DEN HAAG Het aantal verkeersongevallen, waarbij mensen om het leven
kwamen of gewond werden, is in 1976 toegenomen. Na een aanhoudende
daling sinds eind 1972 is dit de eerste keer dat er sprake is van een stijging.
Volgens de eerste gegevens van het Centraal Bureau voor de 8tatistiek zijn
in de periode januari tot en met november van het afgelopen jaar 2230
mensen bij verkeersongevallen om het leven gekomen, vergeleken met 2129
in dezelfde periode van 1975. Het aantal mensen dat werd gewond bedroeg
58.420 tegen 55.051 in 1975.
In toenemende mate. aldus het CBS, raken mensen gewond of worden
gedood bij verkeersongevallen waarbij alcoholgebruik werd geconstateerd.
In de eerste negen maanden van het afgelopen Jaar stierven 229 mensen bij
dergelijke ongevallen tegen 198 in dezelfde periode van 1975. Het aantal
gewonden steeg van 3138 tot 4175.
Van een verslaggever
De Nederlandse Spoorwegen hebben
gisteren in Utrecht het eerste nieuwe
Intercity-treinstel, dat is gebouwd
door de Westduitse wagenfabriek Tal
bot in Aken, in ontvangst genomen.
Tot augustus zullen nog zes nieuwe
treinstellen van vier miljoen gulden
per stuk worden geleverd. Na enkele
proefritten zal met ingang van de
nieuwe dienstregeling (22 mei) het
treinstel worden ingezet op het traject
Eindhoven-Venlo.
De nieuwe treinstellen, die met hun
verhoogde cabine veel weg hebben
van een Boeing Jumbo-vliegtuig (foto
boven), zullen in de loop van de jaren
tachtig het merendeel van de 140
treinstellen van het zogeheten „hon-
dekop-type", die nu op de Intercity-
lijnen rijden, vervangen. De eerste
lijn waarop alleen met de nieuwe trei
nen zal worden gereden, is de Schip-
hollijn (Amsterdam-Schiphol-Den
Haag), die nu nog in aanbouw Is.
Drie rijtuigen
Ieder treinstel van bet nieuwe type
bestaat uit drie rijtuigen; maximaal
vier treinstellen kunnen tot één trein
worden gecombineerd. Nieuw is dat
de Intercityrelzigers van het ene In
het andere treinstel kunnen komen
vla een smal doorloopgangetje onder
de machinistencabine. Een reiziger
die in het verkeerde treingedeelte zit,
kan hierdoor in het goede treinstel
komen zonder te hoeven overstappen.
Verder is in de nieuwe trein de venti
latie verbeterd, zijn de ruiten van
getint glas en is de beenruimte In de
tweede klas tien centimeter groter.
Ook krijgen de reizigers in de tweede
klas een leeslampje. De beenruimte
in de eerste klas (op de foto onder het
Interieur van een eerste klasse rij
tuig) is gelijkgeschakeld aan die in de
tweede klas. Wel hebben reizigers In
do eerste klas meer armslag omdat er
maar drie stoelen op een rij staan
tegen vier in de tweede klas.
De nieuwe Intercity-treinen kunnen
een snelheid van 1C0 kilometer per
uur bereiken. Tot nu toe rijdt de trein
in Nederland maximaal 140 kilometer
per uur. De NS bestudeert de moge
lijkheid op een aantal trajecten de
snelheid op te voeren. Het is echter
nog de vraag of de voordelen (tijd
winst) opwegen tegen de nadelen (zo
als de kosten die zijn verbonden aan
de ombouw van seinen en overwe
ginstallaties en het wegsnijden van
bochten). Op het traject Den Haag-
Groningen sou het overigens al moge
lijk zijn de maximumsnelheid tot 1C0
kilometer per uur op te voeren zonder
al te veel kosten. De tijdwinst be
draagt een kwartier.
Van een verslaggever
DEN HAAG Een van de vervan
gingsmiddelen voor fosfaat in was
middelen heeft bij een onderzoek
naar de veiligheid voor het milieu
een gunstig rapport meegekregen.
Het is het Belgische preparaat Ci-
trex-S-5, in Nederland gebruikt in
het wasmiddel Klok C 5, dat tot nog
toe een marktaandeel van één pro
cent opbouwde.
Fosfaten bedreigen de kwaliteit van
het oppervlaktewater door overma
tige algengroei mogelijk te maken.
In het uiterste geval wordt het water
zowel voor vis als voor zwemmers
onleefbaar. Naar vervanging van
fosfaat in wasmiddelen wordt al
lang gestreefd. Maar voordat een
middel op grote schaal kan worden
toegepast, moet vaststaan dat het
niet op zijn beurt gevaren voor mi
lieu of gezondheid oplevert.
Een onderzoek van het Rijksinsti
tuut voor de volksgezondheid heeft
nu voor Cltrex-S-5 gunstige resulta
ten opgeleverd. Men bekeek de gif
tigheid van het preparaat voor al
gen, watervlooien en vissen, en de
biologische afbreekbaarheid. Vol
gens de fabrikant heeft een onder
zoek bij TNO aangetoond dat ook
op het punt van waswerking de ge
bruikelijke fosfaten door het middel
afdoende kunnen worden vervan
gen. Citrex wordt vervaardigd uit
suikerbietenpulp, een restprodukt
van de suikerindustrie dat overigens
als veevoer wordt gebruikt. De Bel
gische fabriek, die zes werknemers
telt, boekte vorig jaar een omzet van
370.000 gulden.
(ADVERTENTIE)
Voor elke plannenmaker, geheel vrijblijvend: keus uit 1872 pagina's voorpret. En desgewenst: uitvoerige
adviezen en alternatieven.
Bij 515 Amro Banken met dit vignet: j
van onze speciale verslaggever Ferry Mingelen
PRAAG-Minister van der Stoel heeft zijn Tsjechoslowaakse collega Chnoupek
gisteren uitgedaagd hem tien minuten voor de Tsjechische televisie de tijd te
geven om het Westerse standpunt over de schending van de mensenrechten in
Tsjechoslowakije uit te dragen. Chnoupek op zijn beurt zou dan tien minuten
voor de Nederlandse NOS-televisie de tijd moeten krijgen de kritiek vanuit het
westen te weerspreken. Minister Van der 8toel heeft gisteravond in Praag
contact opgenomen met de NOS-vertegenwoordiger terplekke om de zaak te
regelen. Hij deed zijn voorstel in een opwelling omdat, zo zei hij, mijn
Tsjechische ambtgenoot bleek te twijfelen aan de vrijheid van meningsuiting in
het westen.
het vers gebraden
10 minuten haantje van
Herman Kramer
De eerste ontmoeting van mi
nister Van der Stoel, die gis
teren voor een driedaags offi
cieel bezoek in Praag aan
kwam, met zijn Tsjechische
ambtgenoot heeft in een wei
nig vriendschappelijke sfeer
plaatsgevonden. "De sfeer
was beleefd en openhartig,"
zo zei mr. Van der Stoel, en
dat betekent in het diploma
tieke jargon dat de menings
verschillen groot waren en
bleven. Dat ontkende mr.
Van der Stoel ook niet. In een
gesprek onder vier ogen met
Chnoupek heeft minister Van
der Stoel het vrijwel uitslui
tend gehad over het In Janua
ri verschenen manifest Char
ta 77, waarin de Tsjechoslo
waakse regering wordt ge
vraagd de mensenrechten te
eerbiedigen. Het manifest
was ondertekend door 257 be
kende en minder bekende
Tsjechen. In het manifest
wordt er op gewezen, dat de
schending van burgerrechten
in strijd is met de vorig Jaar
afgesloten akkoorden van
Helsinki over vrede en sa
menwerking in Europa.
Minister Van der Stoel heeft
gisteren zijn grote zorg uitge
sproken over de maatregelen
(arrestaties, langdurigever
horen, intrekking van rijbe
wijzen en verbreking van te
lefoon aansluitingen) die de
autoriteiten in Praag tegen
de Charta-ondertekenaars
hebben ondernomen. "Het is
een ernstig feit dat hier zo
tegen letter en geest van het
verdrag in Helsinki wordt ge
handeld. Dit werpt een zware
schaduw over de komende
conferentie in Belgrado waar
de uitvoering van de afspra
ken van Helsinki getoetst zal
worden," aldus minister Van
der Stoel.
Volgens hem heeft Chnoupek
alle kritiek van de hand ge
wezen en met name ontkend
dat de voormannen uit de
Praagse lente van 1968, toen
het communistische regime
een vriendelijker gezicht
kreeg, gediscrimineerd zou
den worden. De Tsjechen me
nen ook dat het onderdeel
mensenrechten van het Hel-
slnkl-akkoord niet internati
onaal besproken behoeft te
worden In Helsinki. De wes
terse landen menen Juist dat
het tegendeel in Helsinki is
afgesproken.
Spanning
Het bezoek van minister Van
der Stoel aan Praag is in Den
Haag met enige spanning te
gemoet gezien. De vrees be
stond dat het bezoek door de
Tsjechen misbruikt zou wor
den voor prestigewinst. Mi
nister Van der Stoel was daar
zelf niet zo bang voor, omdat
hij de Tsjechen bij de voorbe
reiding van het bezoek al had
laten weten de problemen
rond Charta 77 aan de orde te
zullen stellen. Hij heeft daar
om ook niet overwogen zijn
bezoek af te gelasten. Het
doorgaan van het bezoek viel
enigszins op, omdat Tsjecho
slowakije op het ogenblik in
ternationaal enigszins ge
ïsoleerd wordt. Zo hebben
Noorwegen en Oostenrijk
kortgeleden laten weten be
zoeken van Tsjechische rege
ringsleden niet op prijs te
stellen.
Minister Van der 8toel ls
overigens niet van plan zelf
contact te zoeken met onder
tekenaars van Charta 77 al
hoewel hij een van hen, een
vroegere minister van buiten
landse zaken Jlri Hajek nog
uit zijn studententijd in 1948
kent. Van der Stoel voelt
niets voor Initiatieven op dit
punt om te voorkomen dat
hij voeding geeft aan de be
wering van de Tsjechische
autoriteiten dat Charta een
buitenlands complot ls. De
minister zal contact met dis
sidenten echter niet uit de
weg gaan „als ze toch een
maal voor mijn deur staan".
Voorzichtig
De voorzichtigheid om geen
incidenten uit te lokken heeft
een rol gespeeld in de hou
ding van buitenlandse zaken
in Den Haag tegenover de
pers. Om te voorkomen dat
Van der Stoels kritiek op de
gebeurtenissen zou worden
doodgezwegen heeft buiten
landse zaken een omvangrijk
gezelschap Nederlandse Jour
nalisten uitgenodigd mee te
reizen naar Praag. ZIJ kregen
echter wel het vriendelijke
verzoek, daargelaten hun el-
gen Journalistieke verant
woordelijkheid, alles na te la
ten wat de Tsjechische auto
riteiten negatief over het be
zoek in zijn geheel zou kun
nen doen denken. Buiten
landse zaken ls bang dat ook
daarvan misbruik gemaakt
zou kunnen worden.
Van een verslaggever
ARNHEM De gemeenteraad van
Arnhem heeft gisteravond besloten
het verzoek van de fracties van de
PvdA. PSP en PPR aan de directie
van Billiton ln Arnhem om het lood-
bedrijf onmiddellijk te sluiten, te
ondersteunen. B en w zullen Billiton
vragen de lóodsectle van het bedrijf, -
die de grootste bron van vervuiling
is. niet pas op 1 april maar eerder te
sluiten.
Burgemeester dra. J. A. F. Roeien
las gisteravond een verklaring over
de Billlton-affaire voor, waarin on
der meer werd gezegd dat afhanke
lijk van de resultaten van een onder
zoek onder alle twee- en driejarige
kinderen ln de wijk 't Broek (bij
Billiton), bekeken zal worden of een
uitgebreider onderzoek en andere
maatregelen wenselijk zijn. Vorige
week verklaarde wethouder me
vrouw C. J. Lavell-De Vries dat ook
de vier-, vijf- en zes-Jarigen zouden
worden onderzocht op het loodge-
halte van het bloed.
Een motie van het CPN-raadslid O.
W. Brouwers om een algemeen be-
volklngsonderzoek te laten instellen
onder de wijkbewoners rond Billiton
werd door geen van de fracties over
genomen. De voorzitter van het Mi-
lleu Actiecentrum Nederland, afde
ling Arnhem, deelde naar aanleiding
van de verklaring mee dat Juristen
van de vereniging „Voorkomen is
beter" bezig zijn met het aanspan
nen van een kort geding tegen de
gemeente Arnhem, waarvan wordt,
geëist dat er een algemeen onder-
zoek wordt Ingesteld.
Van een verslaggever
APELDOORN De zeventien-1
jarige D. Palm uit Eerbeek ls giste--
ravond op de Oroeneendaalseweg ln
Apeldoorn bij een verkeersongeval
om het leven gekomen. De JONGE
MAN ZAT BIJ ZIJN VADER IN DE
AUTO. Bij een inhaalmanoeuvre'
raakte de auto van de weg en sloeg-
over de kop. Drie andere inzittenden
van de auto werden zwaargewond*
overgebracht naar het Lukaaleken-I
huis in Apeldoorn.
(ADVERTENTIE)
kon niet meer loszitten
of verschuiven!
Dentofii - het speciale moderne poeder -
behoeft slechts op de gebitsplaal gestrooid
Ie worden om het gebit de gehele dag
Vast op rijn plaats te houden Denlofii ver
gt Uw zekerheid in gezelschap, beroep er*
sport. Probeer het nog heden. Verkrijgbaar bij
apotheken en drogisterijen
