n
1
Geneefs overleg zit nog
v ast op PLO-delegatie
Kritiek op dissidenten duurt voort
Verandering sleutelwoord bij verkiezingen Israël
Somalië wil woestijn
op Ethiopië veroveren
p
Amin laakt
de kerk en
zionisten
Praten over Cyprus
Vance aan slot Midden-Oostenreis:
|1500 soldaten naar Ogaden
amandla
Romero wint in El Salvador
Nek aan nek race tussen Rabin en Peres
ISDAG 22 FEBRUARI 1977
Ml
BUITENLAND
Trouw/Kwartet
bAMASCUS (Reuter, UPI, AP) Alle paritijen in het Midden-Oosten zijn bereid
|n de tweede helft van dit jaar in Genève ©m de conferentietafel te gaan zitten,
Inaar dan moet wel eerst de kwestie van die vertegenwoordiging van de Palestij-
Ben geregeld zijn. En dat is nog een netelig e kwestie omdat Israël en de Arabische
itaten hierover ernstig van mening versclaillen.
li
J>it heeft de Amerikaanse minister
ran buitenlandse zaken Cyrus Vance
jezegd aan hei einde van zijn
bndreis door het Midden-Oosten,
lance bracht bezoeken aan Israël,
ïgypte, Libanon, Jordanië, Saoedi-
Irabië en Syrië. Vance waarschuwde
(oor een te groot optimisme. Voorts
ierklaarde hij dat ook de verschil-
ende Arabische landen nog geen
fensgezind standpunt ten aanzien
ran de Palestijsse kwestie hebben
«genomen.
|>e Syrische president Assad zal in
pei in Europa een ontmoeting
jebben met de Amerikaanse presi
dent Jimmy Carter, zo deelde Vanc°
nee. De minister verklaarde voorts
lat de Syrische president het berei-
ren van een vreedzame regeling met
jsraël van groot belang vindt.
^uttig
Assad zelf verklaarde bij het vertrek
van Vance uit Damascus dat de be
sprekingen nuttig en vruchtbaar wa
ren geweest. Hij zei verder dat Syrië
de gedachte steunt van een federatie
tussen een toekomstige Palestijnse
staat en Jordanië. Op .de vraag of hij
iets zag in de vorming van een Pales
tijnse regering in ballingschap zei
Assad dat hij niet namens de Pales
tijnse Bevrijdingsorganisatie PLO
kon spreken, maar dat hij persoon
lijk op dit moment de vorming van
zon regering niet 051 zijn plaats
achtte. Assad zei verder nog dat Sy-
Hë niet kon toestaan d at Israël nog
steeds Syrisch grondgebied bezet
houdt. Israël zal alle gebieden die
f'ert de oorlog van 1967 veroverd
moeten teruggevel», zo meende
ad. 1
leider van de PLO, Jasser Arafat
zou bereid zijn een sta.tenbond tus
sen Jordanië en zijn oirganisatie te
aanvaarden. Dit zou, volgens het
Amerikaanse blad Tiinie, gebleken
zijn bij het recente overleg tussen de
Egyptische president Sadat en de
Amerikaanse minister Vance. Ara
fat besprak gisteren die situatie in
het Midden-Oosten mei; Michael Sy-
tenz, het hoofd van eem Russische
delegatie die momenteel een bezoek
brengt aan Libanon. Diït meldde het
Palestijnse persbureau Wafa gis
teren.
NAIROBI (UPI) De noordoost-Afrikaanse repub liek Somalië
een onverklaarde oorlog begonnen tegen Ethio pië over het
iezit van de Ogadenwoestijn. Volgens diplomatieke kringen
heeft Somalië 1500 militairen naar het gebied ove-rgevlogen om
in de momenteel door Ethiopië beheerde woestijn; buitenposten
te bestoken en konvooien aan te vallen.
Somalië heeft de afjgelopen jaren ge
steld dat grote delem van de woestijn
Volgens woordvoerders van de Ame
rikaanse minister van buitenlandse
zaken Vance zou de Palestijnse Na
tionale Raad, het Palestijnse parle
ment ln ballingschap, tijdens de bij
eenkomst die op 12 maart ln Cairo
begint, besluiten tot een versoepe
ling van de Palestijnse positie tege
nover Israel.
Jasser Arafat heeft gisteren ont
kend dat er contact tussen functio
narissen van de PLO en Israëlische
autoriteiten zouden hebben plaats
gevonden. Wel gaf hij toe dat PLO-
mensen hadden gesproken met „be
paalde Joden" die voor de vestiging
van een democratische Palestijnse
staat zijn.
De Palestijnse leider beschuldigde
Libanese christenen ervan dat ze ln
het zuiden van het land Palestijnse
vluchtelingen zouden hebben aan
gevallen. Twee gewonde falangisten
hebben gisteren hun heil ln Israël
gezocht na ernstige botsingen tus
sen christelijke eenheden en Pales
tijnse en linkse milities.
Op 6 maart zal in Cairo een Ara
bische topconferentie worden ge
houden waaraan twintig Arabische
landen plus de PLO zullen deelne
men. Hier zullen de perspectieven
voor een vrede in het Midden-
Oosten worden besproken. Deze
conferentie zit in tussen een be
perkte Arabische top van ministers
van buitenlandse zaken die op 5
maart wordt gehouden en een Ara-
bisch-Afrikaanse top op 7 maart.
ADVERTENTIE
in het nieuwe nummer van
De speciale afgezant van de Ameri
kaanse president Carter voor de kwes
tie Cyprus, Clark Clifford, voerde gis
teren besprekingen met premier De-
mirel van Turkije (rechts). Na afloop
van de besprekingen deelde Clifford
mee dat er vooruitgang was geboekt in
de relatie tussen de Verenigde Staten
en Turkije. Wat die vooruitgang in
hield zei Clifford niet. Aangenomen
wordt dat de kwestie Cyprus en de
Amerikaanse militaire bulp aan Tur
kije de belangrijkste onderwerpen
van gesprek zijn geweest. De Verenig
de Staten doen hun best de kwestie
Cyprus op te lossen omdat deze de
verhouding tussen Turkije en Grie
kenland, beide lid van de NAVO, be
derft. Eerder bracht Clifford een be
zoek aan Athene. Morgen gaat hij
naar Cyprus.
STEUN DIT
INITIATIEF VAN
BOYCOT OUTSPAN AKTIE
KOMITEE ZUIDELIJK AFRIKA
(ANGOLA COMITÉI
WERKGROEP KAIROS
SAN SALVADOR. (Reuter) Oe
neraal Carlos Humberto Romero
heeft verklaard, winnaar te zijn van
de zondag ln El Salvador gehouden
presidentsverkiezingen, maar de op
positiepartij zegt. dat er op grote
schaal verkiezingsfraude is ge
pleegd en dat ongeveer 500 aanhan
gers van de partij gevangen zijn
gezet.
Romero, de kandidaat van de con
servatieve Nationale Verzoenings
partij, die 15 jaar lang aan de macht
ls geweest, verklaarde na de sluiting
van de stembureaus, dat hij gewon
nen had. HIJ zegde toe een krachtig
anticommunistisch bewind te zullen
voeren.
De officiële uitslagen worden pas
over enkele dagen verwacht.
Uit de eerste niet-officiële uitslagen
uit sommige steden blijkt, dat Ro
mero een voorsprong heeft van 3
tegen 2 op zijn tegenstander, de ko
lonel-buiten-dienst Ernesto Clara-
mount. Claramount wordt door Ro
mero ervan beschuldigd, de steun te
hebben van Marxisten.
Hoewel er dertig klachten zijn Inge
diend door Claramounts partij bij
het kiescollege, zeggen functionaris
sen van dit college, dat de verkiezin
gen rustig zijn verlopen.
NAIROBI (Reuter. UPI)
President Idi Amin van Oe
ganda geeft de schuld van de
geruchten over de moord op de
Anglicaanse aartsbisschop
Loewoem en twee Oegandese
ministers aan zionistische pro
paganda en aan het hoofd van
de Anglicaanse kerk, dr. Do
nald Coggan. In een telegram
aan de Organisatie van Afri
kaanse Eenheid (OAE) zegt
Amin dat zowel Coggan als de
secretaris van de Afrikaanse
Raad van Kerken, Burgess
Carr gehoor heeft gegeven aan
valse geruchten en leugens
over Oeganda.
Volgens de Oegandese autoriteiten
zijn bisschop Loewoem en de twee
Oegandese ministers, die beschul
digd werden van een samenzwering
tegen Idi Amin, bij een auto
ongeluk om het leven gekomen. Er
zijn echter veel aanwijzingen dat de
bisschop en de ministers vermoord
zijn.
Een Tanzaniaanse krant schreef gis
teren uit betrouwbare bron uit Oe
ganda te hebben vernomen dat
Amin de bisschop persoonlijk heeft
doodgeschoten, nadat deze eerst ge
folterd was. Loewoem zou geweigerd
hebben een „bekentenis" van de sa
menzwering tegen Amin te onderte
kenen. Daarop rukten soldaten hem
zijn kleding af en begonnen hem te
ranselen. Toen de bisschop begon te
bidden werd Amin zo boos dat hij
hem neerschoot. De lijken van Loe
woem en de twee ministers zouden
niet begraven maar in het Victoria-
meer gegooid zijn.
In het telegram aan de Organisatie
van Afrikaanse eenheid nodigt pre
sident Amin alle regeringen uit een
missie naar Oeganda te sturen voor
een onderzoek naar de dood van de
bisschop en de ministers. De rege
ringen van Groot-Brittannië. Cana
da en Australië hebben Inmiddels
aangedrongen op een internationaal
onderzoek naar de dood van de drie.
Europa
De diplomaten hebben meegedeeld
dat een vliegtuig van een Ameri
kaanse hulporganisatie onlangs is
beschoten toen het over het omstre
den gebied vloog. De piloot bleef
hierbij ongedeerd. Alle burgervlieg-
Vuigen hebben het advies gekregen
hoogte te zoeken als ze over de woes-
ljn willen vliegen. In een vuurge-
scht zouden Somalische soldaten
rerscheidene Ethiopische vrachtwa-
ens met munitie hebben opge-
ilazen.
ilet de actie peilt Somalië de kracht
fan de Ethiopische strijdkrachten,
lieer dan de helft van het leger 25
:ot 30-duizend soldaten is nu inge-
ret in Eritrea, waar ze vechten tegen
noslemse rebellen, die een afschei-
iing van hun landsdeel willen. Als
jevolg daarvan zijn de garnizoenen
n de Ogadenwoestijn uitgedund.
tot „groot-Somaliö" behoren en is
daarom van plan jmet behulp van
een groot aantal j Sowjetrussische
tanks de zandvla'ite op de Ethio-
piërs te veroveren,. Daartoe zijn al
eerder pogingen ge daan maar daar
bij werd steeds slee: hts een klein aan
tal soldaten de woestijn ingestuurd.
De betrekkingen tlussen Ethiopië en
Somalië Zijn de .afgelopen tijd al
gespannen geweest in verband met
het feit dat beiden het beheer willen
over Frans-Somalië. het strategisch
belangrijke mini-staatje aan de in
gang van de Rode Zee. Frankrijk is
van plan „Djibouti" zoals het gebied
naar de hoofdsta/d wordt genoemd
komende zomer «onafhankelijkheid
te verlenen.
De negen landen van de Europese
Gemeenschap hebben besloten het
recht van de Palestijnen te erken
nen op deelneming aan Arabisch-
Israëlische vredesonderhandelingen
en op de oprichting van hun eigen
onahiankelijke staat als deel van
een volledige regeling voor het Mid
den-Oosten, zo schreef het Egyp
tische blad al Ahram gisteren.
De krant publiceert, wat genoemd
wordt, de tekst van de verklaring
welke de EG-ministerraad vorige
maand ln Londen aanvaardde. Het
document werd toen niet vrijgege
ven, omdat de ministers van de Eu
ropese landen het resultaat wilden
afwachten van de bezoeken aan het
Midden-Oosten van de ministers
van buitenlandse zaken van de Ver
enigde Staten, de Duitse Bondsre
publiek en Frankrijk.
WENEN (AP, UP) In Bulga
rije zijn 40 dissidenten onder
vraagd en 14 van hen aange
houden nadat in midden janu
ari exemplaren van een Frans
nieuwsblad in Sofia zijn ver
spreid waarin de tekst van het
Tsjechoslowaakse „Handvest
77" over mensenrechten stond
afgedrukt, zo is gisteren door
een Oostenrijkse krant gemeld.
Het ls niet bekend of de arrestanten
sindsdien zijn vrijgelaten. Het Ween-
se dagblad „Die Presse" heeft uit
Bulgaarse emlgrantenkringen ver
nomen dat de veiligheidspolitie in
Bulgarije eerder een aantal niet na
der gespecificeerde „preventieve
maatregelen" heeft genomen tegen
een aantal schrijvers die destijds ge
weigerd hebben hun steun te geven
aan een resolutie van de officieel
erkende Bulgaarse schrijversbond
tegen de Russische auteur Alexan
der Solzjenitsyn.
Een aantal schrijvers, die verder ln
het Westen geen bekendheid genie
ten, heeft toen zijn sympathie be
tuigd met de Tsjechoslowaakse dis
sidenten en ls daarna ondervraagd
en berispt
De Roemeense pers heeft gisteren
haar kritiek op dissidenten in dat
land gestaakt. De media citeerden
partijleider Nlcolae Ceausescoe, die
gezegd zou hebben: „Het is duidelijk
dat wij ons over hen geen zorgen
hoeven te maken."
In het weekeinde had de Roemeense
pers de dissidenten nog omschreven
als „personen, die bereid zijn zichzelf
voor een handvol munten te verko
pen", „verraders van hun vaderland"
en „vervreemde mensen". Het
uitblijven van nieuwe kritiek wordt
gezien als een poging van de Roe
meense communisten de dissiden
ten-kwestie op te lossen door hen toe
te staan het land te verlaten en geen
polltie-optreden tegen hen aan te
wenden.
Moskou
Tweeënzestig Joden hebben maan
dag een zitactie gehouden in een
kantoor van het Sowjetrussische
parlement om een schriftelijke mo
tivering van de regering af te dwin
gen over haar weigering om toe te
staan te emigreren, zo heeft een lid
van de groep meegedeeld.
Woordvoerder Anatoly Sjtsjaranski
zei dat de groep in het kantoor van
de receptie van de Opperste Sowjet
tegenover het Kremlin, een brief
had overhandigd.
HIJ zei dat de 62 joden die aan het
protest hadden deelgenomen, allen
een afzonderlijke, schriftelijke toe
lichting eisten op de afwijzing van
hun visumaanvraag voor vertrek
naar Israël. De joden hielden in ok
tober 1976 soorteglijke zitacties, die
uitdraaiden op een golf van arresta
ties. Een twaalftal Joden vertelde
dat zij na een der betogingen ernstig
door de politie waren mishandeld.
In een periode van hergroepering van de politi eke krachten in
Israël is deze week in aanwezigheid van vele buit enlandse gasten
waaronder premier Den Uyl het congres van de regerende
Arbeiderspartij begonnen. De huidige periode ve n hergroepering
wordt gekenmerkt door het feit dat de persoonlijke en ideolo
gische tegenstellingen voor het eerst niet meer uitsluitend bin
nen de partij, maar ook er buiten worden uitgevochten.
van
Boo-
nrik
uur
erle-
haar
Rijs-
aan
leker
won-
iij de
arige
esto-
café
;wor-
De
1 nog
kend
tond
Eo is het voor het eerst in de geschie
denis van de Arbeiderspartij dat de
pandidatuur van een zittende pre
mier voor het lijsttrekkerschap bij
8e komende parlementsverkiezin
gen door een partijgenoot, namelijk
8oor de minister van defensie. Sji-
mon Peres, wordt aangevochten.
Voorspellingen zijn nauwelijks mo-
[elijk. De strijd tussen premier Ra-
kin en Peres lijkt een nek aan nek
(ace te worden.
In de strijd om de kandidatuur van
!e Arbeiderspartij, net als in de
leeds begonnen verkiezingscampag-
vormt het begrip „verandering"
sleutelwoord. Wat dat begrip
les betekent weet eigenlijk nie-
land. Wel ls het zo dat het een
Igemene onvrede met de bestaande
ituatie aangeeft.
emler Rabin heeft daarom de af-
lelopen dagen zijn tijd besteed aan
{et ontvangen van politici van zijn
en partij, burgemeesters van de
ïinere steden en vertegenwoordi-
van de vakbeweging. Tegenover
liet hij weten dat hij meer dan
1 dan ook voor verandering is.
■eniaal
ok bij Sjimon Peres speelt het he
lp „verandering" een centrale rol.
laar deze geslepen politicus con-
fntreert zich met name op binnen-
ndse problemen. Zo wil hij scholen
ichten voor kinderen uit achterge-
leven gezinnen. Ook wil hij een
maal aanleggen tussen de Mlddel-
ndse en de Rode Zee. En tenslotte
heeft Peres beloofd nieuwe irrigatie-
projecten in de Negevwoestijn te zul
len aanleggen. Op handige wijze wist
de mirt ster van defensie zijn havik
gezicht in het conflict met de Ara
bische wereld schijnbaar af te leg
gen. Zijn bondgenootschap met de
oud-minister van buitenlandse za
ken. Abba Eban, -een uitgesproken
duif binnen de partij, heeft Peres
acceptabeler gemaakt voor de linker
vleugel van de partij. Lachend zegt
Eban: „Met mij iin zijn ploeg kan
niemand beweren dat Peres een ha
vik is". Aanhangers van Rabin noe
men deze tactische zet van Peres
„geniaal".
Zowel Rabin als i Peres zijn ervan
overtuigd dat zij de meerderheid van
de 2314 gedelegeerden op het partij
congres achter zich hebben. In krin
gen van de partij zegt men dan ook
dat beitfe kandidaten elk aanspraak
kunnen maken op nestig procent van
de stemmen. Majur om te kunnen
aantonen dat Rabdn inderdaad het
serieuzer dan wie dan ook bedoelt
met de noodzakelijke veranderingen
in het land. beroept hij zich erop. dat
hij slechts twee en een half Jaar
geleden zijn intrede in de Israëlische
politiek heeft gedaan.
Bovendien, zo laait de premier we
ten, worden mom enteel slechts vijf
van de ministerszetels van de Arbei
derspartij door leden van het voor
malige kabinet van Golda Meïr be
zet. Rabin heeft een hervorming van
het kiesstelsel en van het regerings
apparaat in het vooruitzicht gesteld
wanneer hij de volgende Israëlische
premier zou wordajn.
-è
De Israëlische minister van defensie Sjimon Peres (links) keuvelt genoeglijk met premier Jitzhak
Rabin (rechts) tijdens een vorig partijcongres van de Israëlische Arbeiderspartij.
En tenslotte probeert Rabin zich
tegenover Peres af te zetten door
zich als „vredeskandidaat" te pone
ren Zijn poging om naar Was
hington te worden uitgenodigd voor
een ontmoeting met de nieuwe Ame
rikaanse president Jimmy Carter
nog voor het congres van zijn partij
is echter mislukt. Wel wist hij enig
opzien te baren toen hij plotseling
verleden maand een ontmoeting in
Genève had met de president van de
Ivoorkust, Felix Houphouet-
Boigny. Ivoorkust behoort tot de
meerderheid van de Afrikaanse lan
den die de diplomatieke betrekkin
gen met Israël verbrak na de okto-
beroorlog van 1973.
Zware beschuldiging
Het verlangen naar verandering in
Israël heeft tot de stichting van een
aantal nieuwe centrumpartijen ge
leid waarvan de belangrijkste de De
mocratische Beweging voor Veran
dering van de wereldbekende arche
oloog Jigal Jadin is. Vele voormalige
leden van de Arbeiderspartij heb
ben zich bij Jadin aangesloten om
dat zij in een verandering van de
partij van binnenuit niet meer gelo
ven. Zo keerde reserve-generaal en
oud-hoofd van de militaire inlichtin
gendienst Meir Amit de Arbei
derspartij de rug toe omdat deze
door „corruptie, nepotisme en ideo
logische verblinding het socialis
tische principe van sociale
rechtvaardigheid geweld heeft aan
gedaan." Een dergelijke beschuldi
ging tegen een Arbeiderspartij is
heel ernstig. In Israël komen derge
lijke beschuldigingen extra hard
aan omdat zij afkomstig zijn van
mensen die in de partij zijn opge
groeid en wier voorouders tot de
oprichters van de partij behoorden.
Bovendien is er een behoorlijke por
tie moed nodig om de „beweging" in
Israël openlijk de rug toe te keren.
Uit deze situatie probeert Peres
winst te slaan door erop te wijzen
dat de verliezen van de partij alleen
kunnen worden ingehaald wanneer
„wij een nieuw programma en een
nieuwe UJst van kandidaten opstel
len om het programma uit te
voeren."
Fraude
Verleden week echter kregen de
aanvallen van de kant van de aan
hangers van Jadlin nog meer wind
ln de zeilen. De wegens frauduleuze
praktijken aangeklaagde voormali
ge directeur van het ziekenfonds
van de vakbeweging. Ascher Jadlin.
noemde tijdens zijn proces de na
men van vooraanstaande leden van
de Arbeiderspartij die bij het bedrog
ten behoeve van de partijkas be
trokken zouden zijn. Jadlin ver
klaarde dat hij in opdracht van de
oud-minister van financiën. Pinchas
Sapir, de huidige minister van finan
ciën Jehoschoea Rablnowitz die ook
de leider was van de verkiezings
campagne van de Arbeiderspartij
bij de verkiezingen van 1969 en 1973,
geld van het ziekenfonds aan de
partij had laten toevloeien. Hierbij
zou het om miljoenen Israëlische
ponden hebben gegaan. Deze ont
hullingen hebben niet alleen de Ar
beiderspartij als zodanig schade
toegebracht maar ook Jitzhak Ra
bin. Want degenen die Jadlin noem
de staan bekend als aanhangers van
de huidige premier In hoeverre dit
invloed op de kandidatuur van Ra
bin zal hebben valt niet te zeggen.
Maar politieke waarnemers hogden
met de mogelijkheid rekening dat
Peres uit deze onthullingen profijt
zal kunnen trekken.
Verkiezingsstrijd
Met het bekend worden van de kan
didaat van de Arbeiderspartij voor
het premierschap zal de werkelijke
verkiezingsstrijd ln Israël pas goed
uitbreken. Van deze keuze hangt het
onder meer af' of de links-
zionistische Mapam-partlj het
bondgenootschap met de arbei
derspartij zal voortzetten. De Ma-
pam heeft al laten weten de ge
meenschappelijke verkiezingslijst
te zullen laten vallen wanneer Peres
lijsttrekker van de Arbeiderspartij
wordt. Dit zou betekenen dat Ma-
pam onafhankelijk de verkiezingen
zou ingaan. Ondanks zijn havikge
zicht hopen bovendien sommige
kringen binnen de Israëlische vre
desbeweging en zelfs binnen de Pa
lestijnse Bevrijdingsbeweging
(PLO) erop dat Peres de kandida
tuur zal winnen. Zij menen dat dan
een politieke realist met een duide
lijk omlijnd beleid aan de macht zal
komen.
Hoe het ook gaat. duidelijk is dat de
Arbeiderspartij zowel met Rabin als
Peres als lijsttrekker een heel moei
lijke verkiezingscampagne tege
moet gaat De kansen dat de greep
van de partij op de komende rege
ring kleiner zal worden, is groot.
Niemand verwacht echter dat Jad
lin genoeg stemmen zal verzamelen
om de verkiezingen te kunnen win
nen. Maar wel zal hij zich misschien
na de verkiezingen als een belangrij
ke coalitiepartner kunnen aandie
nen. De Arbeiderspartij zal het dan
niet makkelijk vallen een eventuele
coalitie met oud-partijleden aan te
gaan. Ofschoon Peres het misschien
in de verkiezingsstrijd gemakkelij
ker dan Rabin zal hebben, zal de
Arbeiderspartij wie ze ook als
lijsttrekker aanwijst, toch in de ko
mende maanden niet veel aan in
vloed winnen
