Vondeling houdt voet bij stuk Vragen over het Menten-debat A ^r\ \E De tekening vin een lezer Kamervoorzitter weerlegt kritiek van CDA Ongerustheid over afluisterapparatuur 1 N. 1 Commentaar Opvolger Welke prijs? PvdA-Kamerleden stellen vragen Commentaar van anderen Van wie moest Van Agt regeringsverklaring afleggen? I r i»l I Buien prins kees en zijn reut stemadvies vroeger DINSDAG 22 FEBRUARI 1977 J: Trouw/Kwartet 5 1 Het heeft de Britse premier Jame S Callaghan grote moeite gekost on* een opvolger te vinden voor zijt?A zaterdag overleden minister van buK tenlandse zaken Tony Crosland.» Callaghan kon er in ieder geval een, week over nadenken. Want meteen al nadat hekend was geworden dal Crosland een hersenbloeding had gekregen, was duidelijk dat deze, zo hij was blijven leven, nimmer in zijn oude functie had kunnen terug keren. a De moeilijkheden rondom de opvol ging tonen aan hoe weinig speel ruimte de premier heeft bij het ver vangen van ministers als nier alles, precies volgens draaiboek verloopt. Het wegvallen van Crosland heeft, ook gevolgen op wat langere ter-j ntijn. Ineens realiseren de socialis-i ten zich hoe klein het aantal gega-f digden voor de opvolging over. pak| weg een jaar of vijf van de premier en partijleider is geworden. Van de! vijf kandidaten, die vorig jaar mee deden in de strijd om het pre mierschap is er één Callaghan eerste minister geworden, één ijcnkins voorzitter van de Euro pese Commissie en één Crosland overleden. Van de overige twee Healcy en Fooi is de laatste over enkele jaren te oud om nog aan het pre mierschap te beginnen. Er zijn na tuurlijk nog wel enkele kanshebbers zoals Shirley Williams en Tony Benn 'bfschoon dezen misschien te veel vertegenwoordigers van respectieve lijk de rechter- en de linkervleugel zijn om op korte termijn een meer derheid van de Labourfractie achter zich te krijgen. Maar voor de ko mende jaren geldt dat Labour zich snel moet gaan bezig houden met de traditionele vraag wie het stuur moet overnemen als Callaghan on der een bus zou komen. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De kwestie Vondeling-Van Agt-Zijlstra blijft de' gemoederen bezig houden. Vondeling heeft gisteren weer enige olie op het vuur gegooid door in een openbare brief de kritiek van de CDA-zijde te weerleggen en daarmee niet te wachten tot het overleg dat op verzoek van het CDA vanavond plaats vindt. De dood van Crosland heeft ook de aandacht bepaald bij een vaak ver drongen neveneffect van het minis tersambt. namelijk de prijs, die kan worden gevraagd voor de inzet, die nodig is. De indruk bestaat dat Crosland zich letterlijk heeft dood- ge werkt. De veertien dagen voor hij de her senbloeding kreeg had hij per nacht nauwelijks meer dan drie uur nachtrust gehad. Hij moest soms tot diep in de ochtend in het Lagerhuis blijven en tegen de middag alweer een rede houden. Daarnaast had hij de handen vol aan het voorzit terschap van de Europese Ge- meenschap, de problemen met Rho- desië en de visserij, het voorberei- i dpn van de Gemenebest-conferentie emt het werk voor zijn eigen kiesdis- tijfct Grimsby. Ctollega-ministers in Engeland heb ban dan ook reeds de vraag opge worpen of de taak van de be langrijkste ministers niet moet wor den verlicht door meer delegatie- mo;gelijkheden te geven. Ministers weten natuurlijk waar ze aan begin net* als ze in een kabinet zitting nenken, maar de dood of een volledi ge fysieke slqop is toch een te hoge prijrt> De vraag waar het om gaat is: Mag Vondeling als Kamervooreitter. dus sprekend voor de Kamer, opvattin gen verdedigen die niet door de hele Kamer worden gedeeld. Het betreft de uitlating van Vondeling dat het ondemocratisch is om iemand (dr J. Zijlstra) die niet op de (CDA) kandi datenlijst staat na de verkiezingen wel ineens als nieuwe premier uit de hoge hoed te toveren. In de brief van gisteren handhaaft Vondeling zijn standpunt dat hij daar als Kamervoorzitter kritiek op mag uiten. De voorzitter heeft een bijzondere taak bij het hoeden van de rechten van het parlement, de verdieping van de parlementaire de mocratie en de versterking van de positie van de Tweede Kamer, luidt Vondelings eigen voorzittersregle ment. Vondeling gaat ervan uit dat zijn visie over plotseling opdoemende kandidaten voor het premierschap door de overgrote meerderheid van de Kamer wordt gedeeld. Mocht dat niet het geval zijn dan bepleit Von deling toch het recht zijn mening als Kamervoorzitter op dit punt te mo gen blijven uiten, omdat iedereen tenslotte al lang weet hoe hij erover denkt en omdat „ik, Kamervoorzit ter zijnde, de parlementaire struc tuur op het oog heb en niet denk aan de partijjpolitóeke conjunctuur". Vondeling heeft met andere woorden geen eigen „actie beschadiging lijsttrekker CDA" willen voeren. Pikant is dat Vondeling voor zijn standpunt steun vindt in een rap port uit 1969 van de zogenaamde CDA-commissie Duidelijkheid, waa rin staat: Vuistregel dient te worden en zulks zou zonodig in de forma tieopdracht kunnen worden vastge legd dat slechts parlementariërs worden aangezocht als minister." Vondeling heeft deze passage voor het gemak maar toegevoegd aan zijn brief. Uitvechten? De AR-fractieleider Aantjes wees er gisteren overigens op dat „alles wat in een CDA-rapport op dit punt staat, daarmee nog niet tot geldend staatsrecht verheven is." De vraag blijft wat er morgen gaat gebeuren indien Vondeling zijn standpunt niet herziet. Aantjes: „Als er ver schil van mening blijft is dat jam mer. De vraag is of het de moeite loont dat nog uit te vechten voor die paar maanden dat de PvdA nog als eerste aanspraak heeft op het voor zitterschap van de Kamer." Aantjes wijst daarmee naar de ge woonte dat de grootste fractie in de Tweede Kamer ook de voorzitter levert, en dat zal na de verkiezingen de PvdA waarschijnlijk niet meer zijn. Eventuele ambities van Vonde ling zijn werk na 25 mei nog wat langer voort te zetten, moeten na deze affaire toch wel op ijdele hoop gebaseerd zijn. Het CDA boekt met deze hele affaire dan een dubbele overwinning. Von deling kan zonder veel gewetenspro blemen door een CDA-er vervangen worden na de verkiezingen en zon der veel moeite is het CDA erin geslaagd de vraagtekens rond Van Agt als kandidaat-premier in de pu bliciteit te laten overschaduwen door de kwestie Vondeling. Van onze parlementsredactie DEN HAAG Terwijl de binnenlandse veiligheidsdienst de handtekeningen van een stuk of vijf ministers nodig heeft, kan een bedrijfsdirecteur zich voor enkele guldens per maand een telefoontoestel bij de PTT verschaffen waarmee heimelijk gesprekken van anderen kunnen worden afgeluis terd. Op aanvraag monteert de PTT zo'n afluistertoestel op iedere gewenste plek. waarmee alle toestellen in het betrok ken bedrijf voor privé-gesprekken onveilig zijn geworden. Als het aan drie PvdA-kamer- leden ligt wordt het afluistertoes tel, dat al sinds 1962 wordt gele verd, vanaf aanstaande donder dag door de PTT niet meer gele verd, en worden alle geplaatste toestellen zo snel mogelijk verwij derd. Henk Hartmeijer, één van de drie PvdA-ers c\ie dpnderdag in de Tweede Kamer van staatsse cretaris Van Huiten (PTT) en mi nister Van Agt (justitie) directe stopzetting van deze PTT-afluis- terservice gaan eisen, zegt: „Stel je voor, hiermee zou Kamervoor zitter Vondeling bij ons alle ge sprekken van Kamerleden zonder enig probleem kunnen afluis teren." van het bestaan van de afluister- service te hebben geweten, waar door in ieder geval zijn medewer kers zijn gerustgesteld: zij werden niet afgeluisterd. Toch heeft de PTT een stapel fraai uitgevoerde folders in huis, waarin het toestel wordt aangeprezen om „controle uit te oefenen op telefoonge sprekken." Hoeveel mensen de PTT in de loop der jaren tot legaal afluiste ren in staat gesteld heeft is niet te achterhalen, omdat PTT-ambte- naren er niets over mogen zeggen Als het aan de PvdA-Kamerleden ligt trekt Van Huiten de sluier van geheimzinnigheid donderdag krachtig weg. Mensenoffer NRC/Handelsblad commentarieert onder de kop Mensenofferhet plan van het Amsterdamse gemeen tebestuur om gratis heroïne te ver strekken aan verslaafden om op die manier de handel in verdovende middelen uit de criminele sfeer te halen. „In Engeland waar het systeem van gratis heroïneverstrekking al sedert geruime tijd wordt toegepast, is de zwarte markt gebleven en heeft zich de laatste tijd zelfs aanzienlijk ont wikkeld. De reden is dat veel geregi streerde gebruikers hogere doses no dig hebben dan hun door de over heid verstrekt worden en vocral dat het aantal geregistreerde verslaaf den niet meer dan een fractie is van het'werkelijke totaal Het is een navrante omstandigheid dat ver schuilende verslaafden uit Engeland naar Nederland zijn gekomen om het daar bestaande systeem te ont vluchten en er, dank zij een van de hulpprogramma's juist hier in ge slaagd zijn om zich te rehabiliteren Of het verstrekken van gratis heroïne invloed zou hebben op de criminaliteit is zoals gezegd twijfel achtig, maar het is zeker dat er een verschrikkelijke prijs voor zou wor den betaald. Het is een soort mense noffer. Het werkelijke probleem is het heroïnegebruik zelf dal nog steeds snel toeneemt en dat weer voor een groot deel het gevolg is van een agressieve heroïnehandel. Het is een probleem dat niet kan worden afgekOi:ht". DEN HAAG Naast het Menten- debat van woensdag staan er deze week niet veel grote onderwerpen op de Tweede-Kameragenda. Dinsdag handelt men de twee wetjes op het dierenvervoer en de jacht af, terwijl ook de grondwetswijziging weer aan de orde komt. Nieuw op de agenda zijn het wetsontwerp nadere wijziging van de werkloosheidswet en- het wetsontwerp nieuwe bepalingen be treffende de Raad voor de Kunst. Donderdag begint de Kamer met het wekelijks vragenuurtje, waarbij dit keer het interessante onderwerp van de meeluister (afluister)- telefoonstoestellen aan de orde komt. Donderdag na de middag be gint de Kamer vervolgens aan de grondwaterwet en maakt zij de wij ziging van de luchtvaartwet af. De Eerste Kamer gaat deze week verder met de begrotingsbehande ling van justitie en sociale zaken. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De activiteiten van Kamervoorzitter Vonde ling zullen deze week ook in het debat over de affaire-Menten aan de orde komen. Zijn per soon komt in het geding bij de pikante vraag wie nu eigenlijk precies op 18 november vorig jaar besloten heeft dat minis ter Van Agt een regeringsver klaring over de ontsnapping van de van oorlogsmisdaden verdachte kunsthandelaar zou afleggen. Want met die regeringsverklaring begonnen alle problemen voor Van Agt. Hij was kort tevoren overhaast teruggekeerd van een werkbezoek aan Roemenië, kon zich onvoldoen de in detail laten inlichten, wist tij dens het debat menige belangrijke vraag niet direct te beantwoorden en ontlokte daarmee zulke scherpe kri tiek vanuit de Kamer dat hijzelf la ter sprak over een „actie beschadi ging lijsttrekker CDA". Het was in eerste instantie ook hele maal niet de bedoeling dat Van Agt die dag direct een verklaring zou afleggen. Er lagen slechts mondeling te beantwoorden vragen van PvdA, VVD en CPN over de ontvluchting van Menten. Tot verbazing van de vragenstellers, de vaste commissie voor justitie en de minister zelf, stond er op de Kameragenda van die donderdag opeens dat er een rege ringsverklaring kwam in plaats van beantwoording van de mondelinge vragen. Vondeling had de dag tevo ren al gezegd dat met zo'n verklaring rekening gehouden moest worden, maar vanuit de Kamer was daar nooit om gevraagd. Onderzocht Ook minister Van Agt heeft nooit geweten wie nu wel de geheimzinni ge opdrachtgever voor deze rege ringsverklaring was, zo liet hij de Kamer later weten. Hij heeft het wel onderzocht, maar kwam niet verder dan de conclusie dat de Kamervoor zitter de regeringsverklaring op de agenda heeft gezet omdat hij, aldus Van Agt, „uit contacten met (mede werkers van) de regering heeft mo gen afleiden", dat Van Agt na terug keer uit Roemenië een verklaring zou afleggen. Vondeling speelde in ieder geval dus een belangrijke rol bij deze beslis sing en sommigen in politiek Den Haag brengen dit in verband met een zeer kritisch verhaal over Van Agt dat later in de NRC verscheen, geschreven onder het pseudoniem „Ed Reveil", waarachter zich vol gens onuitroeibare beruchten Von deling zou verbergen. VVD en CDA zullen in het Menten- debat deze week klaarheid over deze zaak vragen. Evenals de CPN had den deze fracties overigens weinig behoefte aan het debat, maar de PvdA wil toch een openbare discus sie om een politiek oordeel over de zaak mogelijk te maken. Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aarr; Trouw, jury politieke prent, Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. iüijn. ze nou eckt olleUt ft! evenveel Waard? HET WEER door Hans de Jong De depressie, die zondag met rukwinden van 80 tot 90 km per uur onze kust passeerde, trok over Denemarken ver der naar zuid-Zweden. In De nemarken voerden noord westelijke tot noordelijke winden tijdelijk koudere lucht binnen waaruit zich on der meer in Jutland gisteren sneeuwval voordeed. Ook in het noorden van Nederland kwam de wind maandagmor gen na de passage van een restkerntje enige tijd uit noord tot noordwest. Daarna kromp de wind vrij snel naar richtingen tussen zuid en zuidwest. Een volgende de pressie bij zuidwest Ierland begon te zuigen: een mini mum dat daar arriveerde met een barometerstand van 972 millibar en dat gisteravond was opgevuld tot 975 mb. Het trok heel langzaam in de rich ting van zuidwest-Engeland. en komt daarmee nauwelijks dichter bij ons land. Als ge- volg daarvan blijft het weer ook morgen en overmorgen aan de zachte kant. In de hogere lagen wordt wel koudere lucht aangevoerd. Dit geeft een vergrote onsta biliteit. Dat was vooral giste ren in de vooravond en avond te merken aan de plensbuien ■die er plaatselijk gevallen zijn. Roosendaal gaf om 7 uur eerst een hagelbuitje, maar meldde zich om half 8 op nieuw met een Dliksemontla- ding. Het was daar het eerste onweer na 30 november De thermometers reiken 's middags tot circa 9 graden. Later in de week is er waar schijnlijk een kleine tempe ratuurdaling. Midden op de oceaan bouwt zich een uitlo per van een 1035 millibar- sterk Azoren-hogedruk- gebied op, dat zich met de algemene hoogtestroming in oostelijke richting ver plaatst. Het weerschip Char lie meldde maandagmiddag bij noord-noordwesten wind geen hogere temperatuur dan plus 2 graden (zeewater 5'/: graad). Er viel een lichte sneeuwbui en van depressie was in die omgeving niets meer te bespeuren: de baro meter was daar gisteravond tot 1026 mb opgelopen. Terug op het continent zien we dat de dooi niet alleen zuid- Zweden heeft aangedaan, maar ook de Oostzeestaten. Gistermiddag was het daar plus 2 tot plus 3 graden. In Polen van hetzelfde laken een pak. In Warschau was het plus 7. Wroclaw in het zuid westen zelfs 12 graden. Deze waarde werd ook opgegeven door Przemysl in het uiterste zuid-oosten van Polen. In Oostenrijk zette de natuur een domper op de prille zo- mervreugde vanzondag.Toen werd het in Salzburg 19 gra den, maandag was het regen en nog eens regen en gaf het zelfde station 's middags 6 graden. Innsbruck 4 graden. Daarentegen was het warm in Joegoslavië bij bewolkte lucht en een zuidenwindje: 15 graden in Zagreb en 18 gra den in Belgrado Natuurlijk wil ik ook de radi- osondeopstijgingen gister middag 1 uur niet helemaal onbesproken laten. Overeen komstig de circulatie rondom een al wat oudere depressie (Ierland) waait de wind op vrijwel alle niveaus uit zuid tot zuidwest in een vrij geza pig tempo. Hier de resultaten van Hemsby in zuidoost En geland met daar achter de temperatuur: 5000 meter westzuidwest 50 km per uur -32 graden/12000 meter west zuidwest 40 km p.u., -48 gra den; Scilly-eilanden 5000 me ter, zuidwest 58 km p.u.: -30 graden/12000 meter westzuid west 59 km p.u.: -48 graden. 1929 18 februari. „Maar" 9 graden vorst. Grave: overtocht voor voetgangers en wielrijders per ijsvlet of over voetpad. Moerdijk: veerdienst ge staakt. Gorinchem-Sleeu- wijk: overtocht over het ijs, ook voor auto's tot 2000 kg. Circa 100 voetgangers met enkele wielrijders en arresle- den van Ameland naar Hol- werd, 7 wandelaars van Schiermonnikoog naar de vaste wal. 19 februari 8'/.- graad vorst. In Amsterdam weer 384 waterleidingen en in het Waaldorpse barakken kamp 6 soldatenoren bevro ren. In de Libische woestijn is een oase (van Siwah) met ijs bedekt De gevallen regen be vroor daar in de woestijn 20 februari: autotocht van Enkhuizen naar Urk Ook ve le honderden wielrijders. Ur- ker jeugd kijkt met open mond, had tot dan toe alleen auto's op plaatjes gezien. Uit vrijwel alle Zuiderzee-kust- plaatsen, zelfs vanuit Lem mer, tochten naar Urk. Dat was zelfs in 1890 niet moge lijk. Men verwacht over een paar dagen dooi. Totaal onvoorbereid op be zoek in Druten, in het land van Maas en Waal, liepen we dit weekeinde laat in de och tend in Drutens straten tegen wonderlijk grote en kleine personages op: in boerenuit- monstering, in boevenpakjes, in sheriff-kostuums, in clownshansopjes, met petten, krullenpruiken in alle kleu ren van de regenboog en met rood en zwart beschilderde gezichten. Carnaval. Het he le dorp wachtte in spanning op „de reut", de grote op tocht. Kinderen stonden al uren van tevoren ongeduldig te trappelen om alvast langs de route te gaan staan, want stel je voor dat je iets mist. Vaders en moeders zochten dan ook terwille van de kin deren al een half uur te vroeg een goed plekje, een beetje beschut tegen de ijskoude wind, die overigens niemand binnenhield of het moest zijn dat di: stoet toch langs de voordeur kwam. Om tweii uur was het grote moment t'daar Voorop het eerste muziekkorps en de eerste formatie majorettes, hun b »tuursleden lussen hen in itCst strakke, gewichti ge gezichten. En daarna de praalwagens, afgewisseld door groepen verklede wan delaarskinderen als potlo den, als „.de eerste lentebloe men", als blauwe bokjes (de carnavalsvereniging heet hier „De Blauwe Bokken" en de Drui'enaren worden in carnavalstijd dan ook met „beste iJeiten en Bokken" aangesproken), als witte en bruine J beren en andere dieren t Dat heC tandartsenechtpaar dat hetl hele dorp onder be handeling had. kort geleden is verhkiisd, zit het nu tand- artsloze Druten hoog. De teksten en voorstellingen in de optocht logen er niet om: Druten is een stad maar er is geen tandarts in dit gat", en ondanks de foute spelling ook voor elk begrij pelijk: „Wij kinderen willen bijten maar nu is de tand arts plijten". De oorverdovende knallen die regelmatig de muziek overstemden, bleken af komstig van een wagen met een brugdeel, „bezet" door gecamoufleerde militairen die de film „Een brug te ver" uitbeeldden en zich zodoen de genoopt zagen af en toe een „bom" te gooien. Dwars door alle lawaai heen sliep Sneeuwwitje, omringd door de zeven dwergen, in haar glazen kistje onverstoorbaar door, hoewel haar voeten zich op de maat van de mu ziek bewogen. En ook Dracu- la kweet zich ondanks een voor vampiers dodelijk zon- Niet alle volwassenen dossen zich met carnaval uit als een baby, maar als ze het doen, doen ze het ook vol overgave. De drie heren die hier, getooid met babymutsje met kanten schulprandjes, rammelaar en zuigflesje, zo enthousiast de polonaise dansen, zijn achtereenvolgens minister Westerterp, Maastrichts burgemeester Baeten en staatssecretaris Hendriks. netje voortreffelijk van zijn taak om het deksel van zijn kist op te lichten, zich met spierwit, hologig gezicht en vlijmscherpe hoektanden aan den volke te tonen en de klep dan weer te laten zak ken. Van daaruit een hele overstap naar „de zaak- Menten", waarbij de tekst eventuele vaagheden in de uitbeelding overduidelijk maakte Waar hij ook kroop het einde lag bij Knoop". Het onbetwiste klapstuk van deze reut was de huizenhoge mensaap King Kong, zoals in de gelijknamige film ook hier met een „mens" in de reusachtige hand, met fel op lichtende lamp-ogen, en het kolossale bovenlijf traag heen en weer bewegend. Bij nader inzien bleek het monster niet zó afschrikwek kend. want het dronk koffie. Onderweg ging er althans een luik in zijn buik open, uit zijn binnenste verscheen een menselijke hand die het kop je gretig aanpakte, waarna het harige ondier zich weer sloot. Natuurlijk was een van de belangrijkste wagens uit de optocht die, waarop prins Carnaval zelf letterlijk in hoogheid was gezeten. Die van Druten, afkomstig uit Schiedam, heet voluit Zijne Doorluchtige Hoogheid Prins Kees den Urste, Graaf van Druten tot Schiedam, Vor mer van jong en oud in Maas en Waal, Regent van het Blauwe Bokkenrljk. In het carnavalsblad De Blauwe Bokkenkrant geeft deze prins „stemadviezen voor de verkiezingen". De wilde eend die in Emmel- oord zo haar best gedaan heeft (een weekje geleden hebt u kunnen lezen dat drie meisjes daar een nest van ze ven eende-eieren hadden ge vonden) en al op 4 of 5 februa ri met leggen begonnen moet zijn, blijkt er bij lange na niet het vroegst bij geweest te zijn: Trouw/Kwartet-lezer J. v. 't Bosch uit Nijkerk schrijft ons al op 30 januari een nest met veertien eieren gesignaleerd te hebben Misschien was er zelfs ergens in het land nóg wel een „vroe gere" eend, wie zal het zeggen. Weerrapporten Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Helder Rotterd Twente Vüsskngen Zd-Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Oeneve Helsinki Innsbruck Kopenhagen Lissabon Locarno Londen Luxemburg Madrid Malaga Mallorca München Nice Oslo Parijs Rome 8piit Stockholm Wenen ZOrtch Casablanca Is tanboel Las Palmas New York Tel Avtv Tunis regen zw bew licht bew regen regen licht bew. zw bew licht bew. regen regen regen onbew zw. bew. licht bew. onbew licht bew. aneeuw zw bew Kh. bew U bew licht bew. zw bew geh bew regen zw bew. zw. bew licht bew licht bew hall bew geh bew. regen sneeuw STw. motregen onbew

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5