Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | 19 februari 1977 | pagina 6

Open-paan procedure
moet zichzelf bewijzen'

„Gebied is uniek en
niet te vervangen"

VVD-fractie oneens met
B en W over aanleg kabel-tv

ROND DE
KERK

Terrein „De Poort"
voor werkende jeugd

Projectgroep Leidse Binnenstad:

Raadsvragen over
Renbaankwartier

Bezwaren tegen plan Ockenburgh

KORPEL

Voor meer
nieuws uit
regio pag. 10

Kerkdiensten

u Eklfr M5

ZATERDAG 19 FEBRUARI 1977

BINNENLAND

Trouw/Kwartet

H 6

„We moeien eersl iereen wat er aan de hand is. wal we willen en wat de mensen er lelf aan kunnen
doen. We willen af van de negatieve beeldvorming over het behoud van de binnenstad. Het heeft
namelijk niets net nostalgie of zo te maken.

door Dick Pijl

LEIDEN „Het is altijd „ha. ha, Leiden is weer bezig." Altijd:

negatieve publiciteit. Daarom leeft de hele problematiek rond een nieuw structuurplan voor de
binnenstad nog niet zo erg."

Aan het woord Is Hans van Gelder,
inspraakcoördinator van de Pro
jectgroep Binnenstad ln Lelden. Als
hij over het Leidse politieke (en dus
beslultvormlngs) gebeuren spreekt,
is hij. op z'n zachtst gezegd, niet erg
enthousiast. Woorden als apathisch
en rigide zijn niet van de lucht. Met
de nieuwe opzet om tot een goed
plan voor de aanpak van de proble
men ln de binnenstad te komen de
zogenaamde ..open-plan procedure"
waalt er een frisse wind door de
poliUeke arena.

..Een integraal plan ls er nog nooit
gemaakt Bovendien ls het volko
men nieuw dat de bevolking, elke
wijk- en buurtgroep of Instelling, die
iets te maken heeft met de bin
nenstad. van 't begin af aan betrok
ken wordt bij de gang van zaken
Maar aan de planning en fasering
moet iedereen zich houden. Dit colle
ge moet de hele kwestie kunnen af
werken Dat wil zeggen dat in het
voorjaar van 1978 het structuurplan
gereed moet zijn." aldus Hans van
Gelder.

Autonoom

Aanvankelijk was de projectgroep
een clubje free lancers dat zich ln de
vrije uren bezig hield met de on
houdbare situatie in de verouderde
Leidse stadskern. Na het produceren
van een nota. getiteld ..verder-op-
weg-naar-een-lntegraal-plan-voor-
de-binnenstad" ging de gemeente
raad ln augustus 76 akkoord met
het Instellen van een autonome pro
jectgroep. die de gemeente moest
gaan adviseren en een structuurplan
moest samenstellen. BIJ alles wat
zich in de stad afspeelt werd en
wordt de groep betrokken en Hans
van Gelder stelt met nadruk dat
men geheel onafhankelijk van de
gemeente opereert

„We staan niet onder enig hoofd van
dienst en de ambtenaren die ln de
groep zitting hebben, zijn uitgeleend
door de gemeente We adviseren
rechtstreeks aan de wethouders
Waal en Verboom van respectieve
lijk Ruimtelijke Ordening en
Volkshuisvesting. Door die construc
tie kunnen we dus ook achter bewo
nersinitiatieven gaan staan

Naast de vier ambtenaren bestaat de
projectgroep uit een voorlichter, drie
externe deskundigen en de genoem
de inspraakcoördinator. Die deskun
digen zijn ir Latta, een Duits stede-
bouwkundige. Ir Yap. ook stede-
bouwkundige en Dr Engbert. een
organisatiedeskundige, die onlangs
is gepromoveerd op het ontwerp „De
Amsterdamse woningbouw in de vo
rige eeuw". In de nota „rerder-op-
weg" vmden we de uitgangspunten
voor het structuurplan. Er moet ge
zorgd worden voor voldoende
werkgelegenheid voor de Leidse In
gezetenen in en nabij de stad (Leiden
heeft een belangrijke regio-centrum
functie), men neemt stelling voor de
zwaksten en er moet gezorgd worden
voor voldoende woonmogelijkheden
en sociaal-culturele voorzieningen.

Deze punten leiden weer tot een aan
tal hoofddoelstellingen, waarbij het
behoud van de Leidse „karakteris
tiek" en aandacht voor de kwaliteit
van het bestaan voorop gezet
worden

Stadskrant

De situatie is voor de Leidse bevol
king op dit moment nog onduide
lijk. Binnenkort wordt daarom in de
hele stad de .Stadskrant" huis-aan
huis bezorgd „Daarin vertellen we
waar we mee bezig zijn. Eerst be
schrijven we de algemene situatie,
terwijl we dan in latere nummers op
deelgebieden Ingaan zoals de pro
blemen van bepaalde wijken We
zien die krant als een duidelijk in
strument van participatie, dat erg

goed in de „open-plan procedure"
past. De mensen moeten weten wat
de projectgroep verlangt van de
Leidse bevolking." zo legt Hans uit.

Twee weken na het verschijnen van
de eerste editie van de stadskrant
verschijnt het eerste „tussenbe
richt". waarin de concrete doelstel
lingen staan en waarin iedereen kan
zien wat de „vakidioten" aan de
Morsweg 10 willen. „We willen laten
zien dat de professor die nu ln
Oegstgeest woont weer naar het
grachtenhuls moet, dat er op be
paalde plaatsen sociale woning
bouw moet komen, zodat ook de
winkelier kan zeggen: „Hé. het ls
aantrekkelijk om daar een winkel te
beginnen". Je werkt dan tegelijker
tijd aan het economische draagvlak
van Lelden," aldus Hans van Gel
der „Als je ziet wat het gedeeltelijk
afsluiten van de Breestraat voor re
acties teweeg brengt, dan is het ge
rechtvaardigd te verwachten dat on
ze concrete plannen ln het tussenbe
richt veel los zullen maken."

Opdracht

Wijken

Moeilijkheid nummer één ls dat de
lopende zaken tot een oplossing
moeten worden gebracht en er dan
pas aan een totaalvisie gewerkt gaat
worden „Als Je straten af gaat slui
ten. bruggen herstellen en nieuwe
riolering aanlegt, heeft dat wel dege
lijk Invloed op de toekomstige situa
tie. Bij het ontwerpen van een ge
wenste situatie moet Je met al die
gegevens rekening houden." Vol
gens Hans ls het een specifiek Leid
se houding dat er moeilijk reacties
komen Er heerst een geest van
„laat-ze-maar-gaan" Daarom gaat
Hans zelf alle geledingen van de
Leidse samenleving af. omdat ze al
lemaal hun steentje tot het struc
tuurplan moeten bijdragen. Hij
heeft gesprekken gevoerd met wij k-
comltés. actiegroepen. politie,
brandweer, winkeliers en bedrijven
en daarnaast brieven verstuurd aan
o.a. studentenorganisaties en de
Ned. Ver. van huisvrouwen.

Als voorbeeld van wat er van de
bevolking verwacht wordt, noemt
Hans een bijdrage van het buurtko-
mitee D'Oude Morsch. Daarin geeft
men eerst een gebledsomschrljvlng.
daarna hoe er over de binnenstad ln
het algemeen gedacht wordt pas
onlangs heeft het college van b en w
uitdrukkelijk verklaard haar beleid
niet meer te enten op het wegenplan
1961 dat een verkeersruit ln de Leid
se binnenstad voorstond en dan
welke functie de wijk ln het centrum
vervult. Nadat men zich uitgespro
ken heeft over de bestaande verhou
ding winkels-horeca-bewoners en
het aantal openbare voorzieningen
volgt wat men nu eigenlijk met de
wijk wil. Voorop staat echter dat
niet alleen instellingen maar ook elk
Individu moet kunnen reageren. Ie
dereen kan daarom ln de winkel van
de projectgroep binnenlopen en zijn
of haar ideeén spuien of inlichtingen
komen vragen. „Ook al zijn de
vondsten van de mensen opstandig
of revolutionair, ledereen wordt se
rieus genomen, want het is belang
rijk dat we kritisch gevolgd wor
den". zo vult voorlichter Jasper aan.

De Leidse binnenstad dateert van
vóór 1659 en zit volgens de pro
jectgroep wel iets te ruim ln z'n Jasje.
Onder het gebied vallen de volgende
wijken D'Oude Morsch. de Acade-
mlewijk. de Pieterswijk. de Camp.
het Maredorp, de Noordvest,
Pancras Oost en West. de Haver- en
Oortebuurt en de Verversbuurt. Ook
het Stationskwartier en het Schut
tersveld hebben veel Invloed op de
situatie in de binnenstad en daarom
zal de projectgroep zich zeker met
deze wijken bezig houden en advies
geven over te nemen maatregelen.

la de Oud* K*Hi aaa d« Hcr«n«traat <e Voor
burg word! n. sa a dag am ld.» our era
Deltadieaat grbaudro trof dr J. van den
B«rg spreekt aver bet onderwerp ,,J*jus is
Medewerking wordt verleend

de Kaatarij van de Foateiokcrk o.l.v. de beer
K. J. A. MeIJsler en de organist Win van der
Panne. Zaterdagavond om 6.00 uur Is er in
de Betbelkerk. Jurriaan Kokstrsst te Sebrve-
ningen een dieosl voor en met belangstellen
den. Voorganger ia 6s. A. W. Drertxler rhr.
gerei, predikant van Haarlem Medewerking
terlenen de karen ..De Goede Tijding" en
„Morgenstond", beiden a.Lv. Koos vao der
Werf! en de argaalst Sander van MaHoa.
Ka de Graait gaal a s sandag am 12.M uur
vaar te de aeeamealaebe Ekklesladieast in de
Kloosterkerk. Lange Voorbaat 2 te Den Haag.
Onderwerp: „Gewoon hetzelfde" (over hama-
lilte). la de Jaeebakapel, Gedempt* Slaat S
Ie Dea Haag is raadagaread am 7.J# aar ren
Open Deur dioaat. Voorganger ia da. K. H.
Wigbold os over „Wat la ow sterrenbeeld"
Medewerking wordt veHeead door mevr
Bargpeler (song) In de Mareaatbakerk.
Sweelinckstraat 1M I* Dan Haag wordt a*o-
dagavond am 7.N nar ten orgelvesper gebon
den door Arte Eikelenboom Liturg Is ds W

B. van der Zee Zondag am It.M our Is er
in de Wassenaar** Dorpskerk een Ge-
slnsdienat. Het thema luidt: „Zleade niet
Hen. harende niet boren" el „Heer jij er wel
bij?" De samenkomst wordt geleld daar dr T

C. Fraderiba* *a een groep leden van de
Jcugdkrrk Medewerking werdl verleend deer
een blak/lultkwartrt van de Jengdkerh

Ds. Joh. Meynen

De gereformeerde emeritus
predikant ds Joh. Meynen uit de
C. Laseurlaan 249 te Den Haag is
zondag a.s. vljfitg Jaar predikant.
Ds Meynen. die op 25 Juni 1899 ln
Rinsumageest geboren werd, stu
deerde theologie aan de Vrije Uni
versiteit ln Amsterdam. In '27
aanvaarde hij het ambt als predi
kant ln Zalk en Veecaten. Van '37
tot aan zijn emeritaat op 1 sep
tember '61 was hij predikant in
Den Haag-West. In Den Haag was
ds Joh. Meynen vooral werkzaam
rondom het Valkenbosplein. het
Zuiderparkkwartler en de Vogel
wijk. Na zijn emeritaat was de
gereformeerde predikant enige
tijd hulpprediker ln Nijmegen.
Sinds enige Jaren woont het
echtpaar Meynen weer ln Den
Haag.

Ors. J. D. A. de Zwart

De gereformeerde kerk van Voor
schoten heeft weer twee predi
kanten Door de bevestiging en de
intrede van drs. J. D. A. de Zwart
werd de door het vertrek van ds P.
Reedijk naar Rotterdam ontsta
ne vacature vervuld. Drs. de
Zwart werd in '35 geboren. Na
predikant te zijn geweest in Ben-
nebroek trad hij in '66 ln dienst
van de Raad van Samenwerking
van de kadervorming op Mldden-
Java.

Ds. J. W. van der
Hoeven

Maandagavond om 8.00 uur wordt
in de Opstandlngskerk, Daal en
Bergselaan 50a te Den Haag een
Israëlavond gehouden. Spreker ls
ds Jan Willem van der Hoeven
over het onderwerp: „Israél ln Bij
bels licht". De avond weg zal van
daag van 10.00-12.00 uur voor het
publiek geopend zijn. De planten-
doktér zal instructies geven over
het snoeien van rozen en heesters.

DEN HAAG De WD-fractie ln de Haagse gemeenteraad is het
met de firma Deltakabel B.V. eens dat B en W. bij het benaderen
van bedrijven die ln aanmerking komen voor de order om
kabeltelevisie in Den Haag aan te leggen niet correct gehandeld
hebben. Drie WD-ers hebben ln de raad vragen over de gang van
zaken rond de aanbesteding gesteld.

De firma Deltakabel maakte vorige
week bezwaar tegen het feit dat zij
niet was uitgenodigd door het colle
ge om een prijsopgave voor de aan
leg te doen. De heer Ressenaar
(WD) en de dames Klomp en Hes
vragen het college nu of Deltakabel
alsnog uitgenodigd kan worden om
een prijs te noemen. De vragenstel
lers vinden een aanbesteding na se
lectie van bedrijven in strijd met het
raadsbesluit van vorig jaar. Toen de
raad besloot om kabel-tv in Den

Haag aan te laten leggen kreeg het
college toestemming om ln overleg
te treden met gegadigde bedrijven
voor de aanleg. „Over het doen van
een aanbesteding heeft de gemeen
teraad nog niets beslist," aldus het
liberale drietal. ZIJ vragen B en W
verder waarom er niet. zoals ls afge
sproken een prijsopgave ls gevraagd
voor aanleg én exploitatie van het
net tezamen.

Overigens is in het steekspel tussen
Deltakabel en de gemeente Den

„De urgentie van de wijken is onge
veer hetzelfde, hoewel er onderling
wel kleine verschillen zijn en Je ook
met politieke prioriteiten te maken
hebt. Persoonlijk vind ik dat
Pancras Oost bijvoorbeeld er erger
aan toe ls dan de monumentale Pie
terswijk". aldus de inspraakcoördi
nator

Van Gelder: „In Lelden is de situatie
veel erger dan pakweg, in Gronin
gen. Daar heeft men alle 22 wijken
even urgent verklaard en is men van
de grond afaan begonnen. Hier ls
men in '71 fragmentarisch te werk
gegaan, bij stukjes en beetjes. Een
grote probleemstelling is niet ge
maakt. De hele binnenstad is be
zaaid met plannetjes. Men ls gewoon
maar aan de gang gegaan zonder
totaaloverzicht. Terwijl alles bezig ls
moeten we dat nu nog eens gaan
maken-

De problematiek van de binnenstad
bekijken we op drie aspecten: het
•gebruik (winkelen, wonen en wer
ken). de beweging (het verkeer) en de
ruimte (de structuur en de karakte
ristiek van de stad). Via deze in
valshoeken willen we de zaak te
rugbrengen twt openbare ruimte. En
in die ruimte gebeurt het dan".

Het blijft moeilijk werken voor de
•projectgroep. In de jaren zestig zijn
er veel grachten gedempt en veel
huizen afgebroken. Maar ook met de
bijna gereed zijnde bestemmings
plannen voor De Camp en de Mare-
wijk moet rekening gehouden wor
den. Al die factoren spelen mee ln
het maken van het nieuwe struc
tuurplan. de opdracht met een
hoofdletter voor de projectgroep.

Hans van Gelder zegt hierover tot
slot: „Nu leeft het probleem nog niet.
maar na het tussenbericht krijg Je
reacties. We gaan dan echt sleutelen
aan de situatie, echt concrete dingen
doen. zoals het tegengaan van pak
huizen ln bepaalde wijken. Enook
als het tussenbericht weinig respon
se oplevert moeten we verder. Om
reacties te krijgen blijven we provo
ceren en in de herfst van dit Jaar
gaan we schrijven aan onze definitie
ve nota. Maar één ding ls duidelijk:
Het duurt een hele tijd voordat het
roer echt definitief om is!"

Onrust over
plannen voor
Leidse school

Van onze correspondent
LEIDEN Een informele op
merking van wethouder Tesse-
laar (onderwijs) heeft grote on
rust gezaaid onder leraren,
leerlingen en ouders van leer
lingen van het Stedelijk Gym
nasium aan de Fruinlaan te
Leiden. Op een receptie ver
klaarde de wethouder tegeno
ver een leraar van het Gymna
sium dat hij in de in maart uit
te brengen scholennota voor
Leiden het voorstel zal doen
om het Stedelijk Gymnasium
te doen opgaan in een scholen
gemeenschap.

Wethouder Tesselaar had dit plan al
eerder onder embargo toevertrouwd
aan enkele rectores van het voortge
zet onderwijs. Volgens woordvoer
ders van het Stedelijk Gymnasium
heeft de wethouder een scheve
schaats gereden door het plan zelf
wereldkundig te maken, zij het in
een informeel gesprek. De heer Tes
selaar heeft Inmiddels zijn excuses
aangeboden aan de schoolleiding.
Een en ander veroorzaakte echter
wel een spoedvergadering van do
centen, leerlingenvertegenwoordi
gers en niet-onderwijzend personeel
van het gymnasium en een paar uur
eerder vrij voor de leerlingen. De
wethouder ontkent dat er vast om
lijnde plannen zijn om het gymnasi
um te veranderen ln een scholenge
meenschap.

DEN HAAG Het college van b. en w. van Den Haag is in
beginsel akkoord gegaan met de plannen voor de bouw van een
School voor de Werkende Jeugd en 110 kleine woningen op het
terrein van de voormalige stichting De Poort. Het college wil nu
eerst de financiële consequenties bezien, waarna een voorberei
dingsteam de verdere uitwerking van de plannen ter hand za.
nemen.

De Dienst voor de Stadsontwikkelng wijst er in een notitie op dat bij het
door hen voorgestelde bouwplan werd uitgegaan van een aantal vooronder
stellingen. Hoogste prioriteiten, aldus Stadsontwikkeling, hadden een
school voor de Werkende Jeugd en een aantal wooneenheden voor al
leenstaanden en tweepersoonshuishoudens. In het oorgestelde bouwplan
voor het binnenterrein van het bouwblok tussen Prinsengracht, Lange
Beestenmarkt, Hoge Zand en Brouwersgracht ls de school gesitueerd op de
hoek Brouwersgracht/Hoge Zand. Voor wat betreft de woningbouw is het
bouwplan zodanig ontworpen dat er geen afbreuk zal worden gedaan aan de
historische waarden van het Hofje van Floris van Dam en het Hofje van
Wouw. De te realiseren woningen zullen een duidelijke relatie met elkaar
moeten hebben, zodat gemeenschappelijke voorzieningen voor ieder op
eenvoudige wijze te bereiken zijn. Het monumentale pand Prinsengracht
36-38 kan. aldus Stadsontwikkeling, behave voor het onderbrengen van
enkele arpartementen, worden ingericht als gemeenschappelijke voorzie
ningen-gebouw. Verder zijn er in het plan voldoende parkeervoorzieningen
ingecalculeerd. In het plan is overigens geen plaats meer voor de meo-
gotische kapel op het binnenterrein, welke gesloopt zal moeten worden.

Haag officieel nog niets te melden
De raad moet eerst uitspraak doei
over het raadsadres dat Deltakabe
indiende. Namens het college heef
burgemeester Schols inmiddels di
bezwaren van de firma van tafel ge
veegd. Bij Deltakabel wacht men ni t
met nieuwe stappen op he
standpunt van de gemeenteraad.
Overigens gaf men bij Deltakabe
gisteren min of meer toe dat dezi
firma het kabelnet in Den Haag kai
aanleggen voor een bedrag dat roni
de 75 miljoen gulden ligt. De goed
koopste gegadigde tot nu toe is di
firma Retam die ruim 91 miljoei
rekent. Ook voor de exploitatie vai
het kabelnet, wanneer dat er een
maal ligt, ls Inmiddels een firma ge
noemd. Het is de firma Cazema (61
procent PTT, 40 procent VARA
NCRV, KRO, AVRO), die als goed
koopste uit de bus komt om het ne:
te onderhouden.

Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het CDA-frak-
tielid Otter-te Kolsté heeft in
de Haagse gemeenteraad vra
gen gesteld over het Ren
baankwartier in Scheveningen.

Mevrouw Otter wil van het college
weten waarom het Renbaan-kwar
tier, terwllle van bescherming tegen
nadelige uitstraling vanuit de
badplaats, niet wordt opgenomen in
het bestemmingsplan Schevenin-
gen-dorp dat in voorbereiding is.
Daarnaast wil mevrouw Otter dat
het Renbaankwartier wordt aange
wezen als één van de wijken waar de
gemeente de stadsvernieuwing extra
snel zal uitvoeren. „Reeds bij de be
handeling van de nota Stadsvernieu
wing, vorig jaar werd er op aange
drongen om deze wijk ook als urgen-
tlegebled aan te wijzen", stelt me
vrouw Otter.

Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De Werkgroep
Waterwinning heeft een aantal
bezwaren ingediend tegen het
ontwerp-bestemmingsplan Oc
kenburgh, waarbij men vooral
ingaat op de natuurwe
tenschappelijke waarde van
het terrein. De werkgroep wijst
erop hoe het gebied moet wor
den beschouwd als uniek en
onvervangbaar in diverse op
zichten. Met name de duinvlak
te, waarin de voor waterwin
ningsdoeleinden geprojecteer
de bebouwing zou moeten ko
men, is vegetatiekundig gezien
enig in zijn soort voor Zuid-
Holland.

Dit terrelngedeelte ls vooral zo bij
zonder. omdat het kalkrijke duin er
overgaat ln zeer voedselarm en kalk-
arm ander duingebied. Juist deze
overgang heeft een zeer unieke vege

tatie doen onstaan. Het kalkarme
duin, onder andere gekenmerkt door
het erin voorkomen van rankende
helmbloem en de voor de Zuldhol-
landse duinen erg zeldzame struik-
heide, kon alleen ontstaan doordat
de bodem vele honderden jaren een
proces van uitloging van de bovenste
bodemlagen heeft ondergaan.

De werkgroep wijst er verder op, dat
de bijzondere botanische betekenis
van de heldestrook er toe zou moe
ten leiden, dat iedere uitvoering van
werken, ln het bijzonder van water-
wlnningswerken, in deze strook zou
moeten worden voorkomen.

Conclusies

Al eerder heeft de werkgroep haar
verontrusting uitgesproken over de
zware claim, die de duinwaterlei-
.dingbedrijven van Zuid-Holland leg
gen op het duingebied. Het duin zal
naar de mening van de werkgroep
zeker een functie bij de drinkwater
voorziening kunnen houden, name
lijk vooral als reserve en buffervoor

raad. Dit is mogelijk door het water
niet aan de oppervlakte, maar door
voorgezuiverd water met behulp van
persputten diep te infiltreren. Met
deze vorm van drinkwatervoorzie
ning zal de bestemming waterwin
ning minder strijdig zijn met die van I
„natuur- en recreatiegebied".

Uitbreiding

Het is de werkgroep gebleken, dat de
n.v. Westlandse Drinkwaterleiding
een verzesvoudiging van de produk-
tie door oppervlakte-infiltratie voor
staat.

Het ontwerp-bestemmingsplan geeft
volgens de werkgroep aan B en W. de
mogelijkheid deze uitbreiding toe te
staan. Men concludeert, dat in ver
band met de natuurwetenschappe
lijke en landschappelijke waarde
van het gebied deze uitbreiding on
gewenst is. De werkgroep Waterwin
ning adviseert het gebruik van ande
re technieken dan oppervlakte-
infiltratie bij de bereiding van
drinkwater.

(ADVERTENTIE)

voor al uw bloemwerk

HMoo»46J2.n.

ADVERTENTIE

Volle Evangelie Gemeente

Rjswi|)

jk zondag 10 uur Laan Hofrust 1

JVraag de gratis
schriftelijke bijtfelcur-
sus (tel. [phone])

DEN HAAG. Here. Gem. Andreaskerk, 10 ds
Molenaar Bethel. 10.30 do v Duyne, Bethlehem-
kerk. 10.30 ds v.d. Haas. Dulnzlchtkerk 11 ds
Tulp Grote Kerk. geen dienst De Hsard. geen
dienst, Houtrustkerk 10.30 ds Llgthelm. Inmi-
nuelkerk 10 ds Bos. Jacobskapel 11 ds Wilzlng,
Johanneskapel 10 ds Vlnkenborg, Jullanakerk
10 ds v.d. Brink, 5 dr. Rietveld, Kloosterkerk 10
ds K sis beek. Ekklesla Kloosterkerk 12 Ko de
Graaft. Kruispunt. 10.30 ds Verburg. Lucaska-
pel. 9.45 ds WUzlng. Msranathakerk. 10.30 ds
v.d. Zee. Marcuskerk 10 ds SybrandiJ. 4 ds
Romein. De Morgenster 10 ds v.d Woord. Oran
jekerk 10 dhr Verbree. Pa as kerk 10 ds Krijger.
Pauluskerk 10 ds Maria de O root Vredeskapel
10 30 ds Emous, Wilhelmlnakrrk 10 ds
Veldkamp. Vrije Evaag. Gen. 10 br Romljn
(Utrecht). Egil se Wallone. 10 30 en 5 ds Clavaud
Evaag. Lath. Gem 10.45 u prol. dr Llndljer.
Deutsche Evaag. Gaai. 10.30 Pfurer Treumann.
Remonstrantse Gem. Palelsstraat 10 30 ds PoU.
Kapel West. 10 30 ds Cuperus. Oldeslo 10 30 ds
Spijker. Zlekenhnladienstea Kapel Rusthuis
10.30 ds v.d. Broeek Bethlehem. 6 ds Vesseur.
Kapel Dlaconessenhuls. 10 ds v Vessuin, Zie
kenhuis Leyenburg, 1045 ds Fllnterman. Rode
Kruis Ziekenhuis. 10 30 ds Beker. Westelndezle-
kenhuls 4 ds Beker. Dienstee voor dovea, Laak-
kerk. 10 Steenbergen Koningkerk. Voorburg 5
ds Storm. Gerei. Kerk Ooat. Noorderkerk 10 ds
Couvêe (Voorburg) 5 dn De Bruyn, Duln
zlchtkerk. 930 ds v Bekkum 7 ds Hofland,
Lutherse Kerk. 9.15 dr Gilhuis 5 ds 4 Linde.
Modern. 10 30 ds Hofland. Pax Chrlstl Kerk. 10
ds de Bruyn 5 ds Couvée Trlumtatorkerk. dj
v.d. Linde 5 ds v Bekkum West. Jullanakerk. 10
drs v.d. Brink dr Rietveld. Opstandlngskerk 10
dr Rietveld 7 dr Wentsel. Valkenboskert 10 ds
wtgboldus 5 ds Wlgboldus Westduinkerk, 10.
prof dr Lammer* 5 dr Wentsel Eacamg. Cypres-
kerk 10 ds de Bruin 5 ds Heljnen. Salvstorkerk
10 ds Ortffloen 5 ds de Bruin. Vrede kerk 10 ds
Heljnen 5 ds Orlffloen ZoM. Laakkerk 10 ds
Lindeboom (Zwljndrecht) 5 ds winter Gerei.
Kerk (Vrijgemaakt) (teat Klim, 9 30 leesdlenat
5 ds Mulders. West. Jerusalemkapel 10 en 5 ds
Oeelhoed. ZeW-Wast Adventkerk 1.30 en 3 ds
Hldding. Cbr Gerei Kerk. Centrum 10 ds Bles-
ma (Lissei 't Kruispunt, 5 ds Biesms (Usae.)
West. Jeruxalemkerk 10 en 5 ds Toorman

KATWUK AAN ZEE. Hare. Gam Oude Kerk 10
ds Arkeraats. 0 ds Vink; Nieuwe Kerk 10 ds
Jukemi (Schev.l. 6 ds Vroeglndewey. lehthus-
kerk 10 ds Catsburg. 5 ds De Vos. Pnlêlkerk 9.30
ds Kooi. 0 ds Arkeraats. Oroen van Prlnsterer-
sehool 10 ds Hovtus: O verduin 2 ds Baas Gerei.
Kerk: Trlumlatorkerk 10 ds Marseille. 5 da De
Vries, Vredeskerk 10 dhr Brouwer. S ds Mar-

KATWUK AAN DEN BUN. Herv. Gem:
Dorpskerk 10 ds Batelaan (Voorschoten), 6 ds
Gebraad; Ontmoetlngskerk 10 ds Oebraad, 6 30
ds v.d. Bogerd (Rljnsburg). Gerei. Kerk: Open
Hofkerk 9 30 ds Vrolijk. 5 bijzondere dienst
NOORDWUK. Herv. Gem: Kerk Voorstraat 10
dr Jansen, 7 ds v.d. Schoot; Kerk Hoofditraat
10 ds Keunlng. 530 dr Jansen. De Rank.
Ichthus 10 ds v.d. Bergh (R'dsm) 3.30 ds De
Vreugd (Bodegraven). Gerei. Kerk: Hoofd-
stnstkerk 10 ds Elgersma, 5 ds Wamlnk; Vin-
kenlaankerk 9.30 ds Wamlnk. 5 ds Elgersma.
Süchtlngskerk 11 ds Wamlnk; Noordwljker-
hout 10 dhr De Vries (Heemstede).

ALPHEN AAN DEN BUN. Herv. Gem: Ad-
ventskerk 10 ds Bogers. 5 ds Fokkema; Kruis
kerk 10 ds Hanemaayer; Opstandlngskerk 10 ds
Fokkema. 0.30 ds Blenk (Woubrugge); Zsal
Opstandlngskerk 10 dhr Bouwman. Baptisten-
gemeente Noord 10 Job v.d. Steen. 7 ds Agte-
reek Herv. Gam. Oudthoorv-BIdderveld: Goede
Herderkerk 9 ds Hoogendljk; De Bron 10.30 ds
Haagendljk. 5 ds Verploeg. Gerei. Kerk: Ooede
Herderkerk 10.30 ds De Ruiter. 0 30 ds V.d. Ree;
W«k Oost 9.30 ds V.d. Ree. 6.30 ds De Ruiter;
Wijk West 9 ds De Ruiter

DKLFGAUW. Herv. gem. Gerei, kerk 10 dg

Martel. 5 ds v Hoogstraten.

NOOTDORP Herv. gem. 10.15 dg Ikker. 5 hervJ

i Haag) 5 ds Ekkdr.
LEIDEN. Herv. gem. Hooglandse kerk 10 ds
Pannekoek Bethlehemkerk 10 ds Meljera Ms
ranathakerk 10 ds Dijkstra (Bennebroekl. Ma
rekerk 10 ds Lamping 5 dienst Bevrijdingskerk
10-30 en 7 ds Wagenvoorde. Vredeskerk 10 ds
Steenstra Gerei, kerk Zulderkerk 10 ds
SIJtsma. 7 ds 8teen*tra. Bevrijdingskerk 9 ds v.
Wagenvoorde. 5 ds Sap. Msranathakerk 10 ds
Sap (Belllngwolde) 5 ds SIJtsma. Oude Vestkerk
10 ds We roe) (Den Baag). 5 kand Te Ntjenhula
Petrakerk 10 ds Bolwijn (Rijswijk). 5 ds Swlerts
(Koudekerk). Oroenhoven 10 ds FUnlerman
(Den Haag) Chr. Gerei, kerk 10 en 5 dl Car lier
OEGSTGEEST. Here, gom WUlebrordkerk.
10.30 ds Aalben en pater 8weert* Pauluskerk
10 ds Ter Linden. 1050 prol dr De Jonge
Oemeentecentrum 7 ds Vegter. Gerei kerk
Mauritilaan 10 da Vegter. Oemeentecentrum 7
da Vegter Gerei, keek (Vrfjg.) Oemeente
centrum 5.45 dr Broek, 4 ds v.d. Berg.
VOORSCHOTEN. Here. gem. Dorpskerk 10 ds
v.d. Schoot. 7 ds Metering. Kapel RUndlJk 10
ds Meljering.

WASSENAAB. Herv. Gem. Dorpskerk 10 dr.

Prederikae 4.30 ds de Raad (Stolwijk) 7. ds
Wlerama. Dorpscentrum, 9.30 ds. den Dikker
(Benthuizen). Klevletkerk. 10 ds Wierama, Mes-
alaskerk. 10 ds. v. Zanten Gerei. Kerk, Bloem-
camplaan, 10 5 da v.d. Meulen, ZIJ lis an. 10
5 ds. Vos (Baarn)

DELFT. Her*. Gem. Bethlebemkspel. 10 ds
Post. Mmoathakerk. 10 ds Poort (Outerwljki.
Marcuskerk. 10 da Zuurmond. 7 ds Zuurmond.
Mattheuskerk, 7 ds v.d. Plas. Nieuwe Kerk, ds
Hagtn 10 30 ds v Kooien, 5 ds v.d Plu 81-

onskerk, 10 ds v.d. Toorn, Elgtse Wallone. 10 ds
Cohen. Geref. Kerk. Westerkerk, 10 ds. Bakkers,
kand. de Boer. Ooede Herderkerk. 10 ds Lamme
5 ds. Roaze (Valkenburg). Het Hart van Delft, 10
ds. Oenlut 5 drs. v. Drie. Immanuelkerk, 10
kand. de Boer 5 ds. Bakker. Het Open Hof, 10
ds. v.d. Woude 5 ds. Oenuit. Ziekenhui*-
dieoitea: Bethel. 4 ds. de Gelder, 8t. Joris
O as thuis, Blnnenaf deling 9 ds 8cholten. Buite
nafdeling 10.30 ds. Scholten, Oude- en Nieuwe
Oasthuls, 4 ds. Post, Verpleeghuis Delft. 7 ds.
Bakker Gerei. Karfc (Vrijg.) 10*5 ds. Orltz.
Chr. Gerei. Kerk 10 5 ds. Starre veld.
's-GBAVENZANDE. Herv. Oem. Dorpskerk. 10

ds Emous, De Kreek, 10.45 ds. Hamoen, B. W. I.
W., 9.30 mej. Driesaen. Gerei. Kerk. Noorder
kerk. 9.30 ds. Zijlstra, 5 ds. Hansen. Zulderkerk.
9.30 ds. Hansen 3 ds. Zijlatra. Chr. Gerei. Kerk.
9.30a3 ds. de Onaf.

MONSTER. Here. Gem. 10 da Haverkamp 4.30
dhr Kruithof. Gerei Kerk, 9.30 ds. Kremer, 4.30
ds. Koers. Gerei. Kerk (Vrijg.) 9.45 leesdlenat
3.15 ds Oeelhoed

POBLDUK. Here. Gem. 9.30 dhr Kruithof.
TEBHBYDB. Here. Gem. 10 ds Luiten (Delft) 7
da Bos.

NAALDWIJK. Here. Gem. Dijkweg. 9.45 ds.
HoUt 7 ds. 81jbrandU. WUhelmlnspleln. 9.45 ds.
v. Hyleams Vlieg Gerei. Kerk. Ontmoetlngs
kerk, 9.30 ds. v.d. Pol, 5 ds. A al tink. De Binnen
haven. 9.30 da. Aal tink 7 ds. v.d. Pol.
HONSELEBSDUK. Hev.v Gem. 9.45 ds Lelie 7
dhr. Hoffenar. Geref. Kerk 9.30+4 30 dr. Masse
link. Vrijt. Her*. 9.45 ds. Scheper.

MAASDIJK. Here. Gem. 9.30 dhr. Oroeoendljk
7 ds. de Oelder. Gerei. Kerk. 9.30 drs. Renkema
3 30 ds v.d. Molen. Vrij*. Hare. 10 ds. Cadêe
DE LIBB. Here. Gem. 9.30 ds Oerritsen 2.30
dhr. v.d. Horst (afscheldsdlenst). Geref. Kerk.
Vredekerk. 9 30 dj. Koetsveld 7 ds v Leeuwen
Johanneskerk, 9.30 da. v Leeuwen 5 ds.
Koetsveld. Geref. Kerk Vrijg.) 9.30 ds. Veefklnd
3 da Oratx

WATEBINGEN. Here. Gem. 10 dB. Abelsms 7
ds. Spanjer. Geref. Kerk, 9.30 *4 30 dra. v Dam
MAASLAND. Geref. Kerk. 10 da Ausoa 7 da.

v.d. Molen.

HOER VAN HOLLAND. Here. Gem. 10 da
Luk]to Handjojo. Here. Evaag. 2 30 ds. v. Koo-
tgn (Ooedereede). Geref. Kerk. 10+5 ds.

SCHIPLUIDEN. Here. Gem. 10 ds. Kok. Geref.
Kerk. 10 ds. v.d. Molen 7 dn Renkema (ger

bervygeref. dienst)

DEN HOORN. Here. Gem. 7 da. Sterk
't WOUDT. Her*. Gem. 10 dl. Sterk
P1JNACRRB. Here. Gem. Dorpskerk, 10 da.
Hazeleger 6 30 ds. Mastèl.Mavo Noord, 10 ds. v.
Hoogstraten

Geref. Kerk, 10 kand. Eerbeek (Den Haag). 5 da.
v. Hoogstraten

Z«M. Nebokerk 10 30 ra 5 u dn Heeat (Rid
derkerk)

SCHEVBNINGEN. Here Gem: Oude Kerk lOda
Harttbelm; Nieuwe Kerk 10 da Wulster. 3.30 ds

Hartzhelm. Nieuwe Badkapel 10 ds Sulchem
(R'dam). 5.30 da Schocb (Zoeten»oude); Prinses
Jullanakerk 9 en 10.30 u ds De Vries. 5.30 di
Jukema. ZorgvUetkerk 10 dr De Bruine. Here.
Evaag: 10 ds v.d. Plas (Delft). 5 drs Hovlus
(Katwijk). Geref. Kerk: Ichtuakerk 10 dr De
Vries. 5 drs Kersten; Immanuelkerk 10 dn
Kersten. 5 ds Sweepe; Betbelkerk 10 dr Haver
kamp. 3 ds Rullmann; Pnlêlkerk 10 ds Sweepe
5 ds Haverkamp. Chr. Geref. Kerk: Thaborkerk
10 en 5 u ds Bouw.

DEN HAAG-LOOSDUINEN. Here. Gem: Abdij'
kerk 10 dr De Ru; Adventkerk 10.15 ds Helder. 7
vesper; Bethelkerk 10.30 ds Cohen Stuart. 5 di
Droogera; Exoduskerk 10 ds Visser; SJalomkerl
10 ds Nljdtm. 7 ds WUzlng; Rosen burg 9 dienst
ZeehoepiUum 11.30 ds NlJdam; De Lozerhol
3.30 ds O rif Doen Here. Evaag: 10 en 5 dlu
Stuurman Geref. Kerkt Ontmoetlngskerk 0 34
ds Overdulve, 5 ds De Vries; Petrakerk 9.30 dl
De Vries. 5 da Overdulve. Gerei. Kerk (Vri jgem)
Nebokerk 9 da Janse; Johanneskapel 4 45 di
Janse

VOORBURG. Here. Gem: Vaste Burchtkert
9.30 ds De Roos (R'dam). 11 ds v Roeaurs
(Hulzen). 4.30 ds Haverkamp. Demslgtkapel II
ds Bpanjer. Dlaconessenhuls 10 ds Van *t Hol
(Honselersdljk): HHoeksteenkerk 10.30 ds
Ro&sum; Opstandlngskerk 10 ds De Vries. 5 dl
8panjer; Oude Kerk 1050 prol dr v.d. Ben
(Lelden). Gerei. Kerk: Opgangkerk 10 ds We
stra. 5 ds v.d. Beukei. Koningkerk 10 ds v.d
Beukei. 5 ds Kersten; Pontelnkerk 10
Kersten, 5 ds Westra.

LBIDSCHBNDAM. Here. Gem: Dorpskerk II
da Weener; Amlreaskerk 9 en 10.30 ds Boonatrt
Hulp en Hel) 10 ds Verheule. Gerei. Kerk: Dan
laankerk 10 en 5 ds v.d. Meulen; Krulshcuvet
kerk 10 ds Danisms (RIJnaburg).
ZOBTERMEEB. Here. Gem: Oude Kerk 10 d
Pletersma; Koningin Emmaachool 10.15 ds
Buuren; Meerzicht 5.45 en 4.45 ds Kok. 9 ds i
Buuren, 10.30 ds Landheer; Pelgrimskerk 6.3
ds Landheer en ds Pletersma; Morgensterkerl
10.15 en 610 ds Kok Gebeu» De Ta*. Beathw
sea: 10 JO dr Schouten (Den Haag). Geref. Ker»
Pelgrimskerk 9 30 ds Boer. 6.30 ds Landheer fl
ds Pleterana; De Olijftak 10 da v Andi
(A dam), 5 ds Boer; Meerzicht 9 ds v Buurei
10.30 da Landheer. 650 da v. Wattum (Blek
wijk). Geref. Kerk Vrijg: Irenelaan 10 ra 3 u 6
Zemel (Monter; Kruispunt 9.45 en 4.30 6
Schuurman (Heemstede). Chr. Geref. Kerk: 3#
Toorman (Looadulnen). Vrijs. Here: Advei
takerk. geen opgave ontvangen.

RUSWUK. Here. Gem: Oude Kerk 10 dhr j
Kekem. 3 da Dljckmeester; Johanneskerk 106
DIJckmeester, 5 dra De Reuver (Cap. a/d IJssei
Vertoenlngskerk 10 da v. Cruynlngen Her
Evaag-. 10.50 da Vroeglndewey. 5 dra. De Reu ve
Gerei. Kerk: Hofrustkerk 10 d* v.d. Meulen. 56
v.d. Meulen; Licht der Wereldkerk 9 en 11 en
ds Oraahbff. Mesateskerk 10 da Minne ma Ch
Gerei. Kerk: Moriakerk 9.30 leesdlenat. 5 ds D
Oraal Cs Oravenzandel Geref. Kerk (Vrijg.'
Trom pets trast 9 leesdlenst. 230 ds PlaatamM
Oranjelaan 9 en 4.30 ds Moggrê.