PSP zet zich af
tegen PvdA/PPR
I
Pandbriefbiljetten
West land Utrecht
Jessye Norman,
zeldzame expressie
Komisch spel over
Kamerleden op bres ziekte en dood
voor het Kamerorkest
Predikanten bezorgd over
huis van bewaring Assen
Het 25e uur
Kagel zonder humor of zin
Vaarwel winter (in VS)
Omvangrijke order
voor Nederlandse
ingenieursbureaus
Ouders homofielen
spraken samen
over hun problemen
Vraag de bestseller:
'NS-vakantiereizen'77'
Hypotheekbank nv
MAANDAG 14 FEBRUARI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
(Mi
DEN HAAG De fracties van PvdA en CDA zullen zich vandaag
in de Tweede Kamer sterk maken voor het behoud van het
Nederlands Kamerorkest Minister Van Doorn kan. in de open
bare vergadering van de Kamercommissie van CRM over de
nota orkestenbestel, vrijwel zeker een motie tegemoetzien waar
in de plannen om de subsidiëring van het Nederlands Kameror
kest stop te zetten, worden aangevallen.
CDA-woord voerster mevrouw Gar-
deniers-Berendsen vindt opheffing
van dit ensemble op dit ogenblik.
#aardoor de musici zonder overleg
de laan uitgestuurd zouden worden,
onaanvaardbaar. De socialist Voogd
is het met haar eens. Een advies van
de Raad van de Kunst is toch wel het
minste dat mag worden verlangd. De
Kamerleden scharen zich hiermee
aan de zijde van de Nederlandse
orkesten, die opgemerkt hebben dat
het specifieke produkt van het Ne
derlands Kamerorkest binnen noch
buiten de randstad te vervangen is.
Van Doorn daarentegen vindt de la
cune die door het wegvallen van het
Nederlands Kamerorkest zou ont
staan, aanvaardbaar, gezien het gro
te aanbod van symfonisch repertoire
in de randstad Holland, waar tachtig
procent van de concerten van het
Kamerorkest worden gegeven.
Niet alleen bi] het voortbestaan van
het kamerorkest worden overigens
vraagtekens geplaatst. Volgens me
vrouw Gardeniers is de financiële
onderbouw van Van Doorns nota zo
onzeker dat een advies van de Raad
voor de Gemeentefinanciën drin
gend gewenst is. In de nota wordt
verondersteld dat het mogelijk is
geld over te hevelen van de ene naar
de andere gemeente.
door Adr. Hager
DEN HAAG In twee Jaar tijds
zette Mauriclo Kagel een werk in
elkaar dat de titel Bestiarium mee
kreeg. In maart vorig Jaar ging de
première ln Keulen, vrijdag en za
terdag paste men het werk ln in de
sene HOT muziek "77.
De componist wil met deze 'scè-
nische klankfabels' de dubbele me
tamorfose tussen mens en dier uit
werken. Het stuk speelt zich af in
korte scènes die zich simultaan of
na elkaar op twee mlniatuur-
Bühnen (een soort poppekasten)
voltrekken. Daarachter zitten de
drie spelers die met hun materiaal
een bonte Walt Disney-wereld van
opblaasbare plastic beesten han
teren.
Wat moet men hiermee, zo vraagt
men zich tijdens de voorstellingen
af. Dit kinderlijke, beter gezegd kin
derachtige gedoe met kinderspeel
goed. Kagel gebruikt een muziek-
bandje ter versterking van de 'ge
stoorde relatie van mens en dier' en
dat met nagebootste dierengelui
den is zijn bijdrage als componist
Het geheel lijkt samengesteld uit
niets met elkaar gemeen hebbende
scènes, een muzikale inhoud ln
welke vorm dan ook ontbreekt
geheel Kagel voerde regie en direc
tie. zijn medewerkers waren Beth
Griffith. Richard Reiss, Carl-Helnz
".art us.
door Jac. Kort
AMSTERDAM Het concert, dat het Nederlands Kamerorkest
zaterdagavond gaf in de Grote Zaal van het Concertgebouw
onder leiding van David Zinman, is in wezen een Jessye Norman-
concert geworden.
HAARLEM De toneelgroep Centrum geeft
in de Toneelschuur de eerste voorstellingen
(nog tot en met 19 februari, vanavond niet)
van „Het 25e uur" van George Tabori, Hon
gaar van geboorte, die een emigrantenbestaan
leidt, sinds 1969 in Duitsland.
Het nu gespeelde stuk, in 1974 geschreven, gaat terug
op zijn ervaringen in Hollywood, waar hij als scenario
schrijver gewerkt heeft Hij schreef daarover onder
meer: „In mijn tijd waren twee dingen ln Hollywood
taboe: politiek en de dood. Maar ik kwam ook tot de
ontdekking, dat in dit dromenland dood en ziekte
duidelijker aanwezig zijn dan waar ook in de U.S.A.".
Califomië noemt hij de verwezenlijking van de Ameri
kaanse droom, de burgerlijke droom van de eeuwige
vakantie aan het zwembad „een droom, waarin de
dood natuurlijk niet past, maar de mensen gaan er wél
dood"
Het eerste deel van zijn stuk speelt dan ook bij een
privézwembad, met daarachter de zoetige, bombas
tische luxe van een Hollywood-interieur (een schitte
rend decor van Paul Gallis). Huiselijke tafereeltjes
wisselen af met lichaamsoefeningen door niet meer zó
jonge mannen, die fit proberen te blijven, maar toch
voortdurend herinnerd worden aan hun fysieke achte
ruitgang. Dat is één van de dingen die hen aan de dood
doet denken. Andere zijn overlijdensberichten en
confrontatie met een dode. Dit laatste in een bizar
verhaal, dat een staaltje is van laconieke zwarte
humor.
Tabori heeft namelijk „het gruwelijke en het komische
door elkaar geklutst", omdat hij het thema ziekte en
dood pas ernstig kan behandelen als hij het komisch
doet. In het tweede deel werkt hij dat thema verder uit
door er een bepaalde psychotherapeutische behande
ling in te betrekken, waarin de patiënt ertoe gebracht
wordt zijn geboorte te herbeleven, maar ook te horen
krijgt dat er kanker bij hem is vastgesteld, waarvan de
al bepaalde operatie hem niet definitief zal genezen.
Niet verdoezeld
Het is verbazingwekkend, dat dit open en bloot (de
patiënt is enige tijd zelfs letterlijk bloot) cp het toneel
gebracht kan worden, zonder dat het Je bang maakt.
Dat ligt aan de manier van schrijven en vooral ook aan
de manier van spelen. Je weet dat het om harde
werkelijkheden gaat. die door de komische behande
ling van de schrijver niet verdoezeld worden, wel
nuchter-zakelijk gaan werken. Zelfs als een speler
angst toont. De manier van spelen zou je dan ook puur
zakelijk kunnen noemen. De spelers leven zich niet ln
de ervaringen van hun figuren in, zij tonen die, en dan
heel precies-beperkt, in hun uiterlijk gedrag. Dat heeft
de hele groep onder regie van Eddy Habbema tot een
optimale voorstelling gebracht.
Waarbij ik Peter Oosthoek in het bijzonder noem, niet
zozeer omdat hij voor het eerst sinds lange tijd weer
zelf speelt, vooral omdat hij een zeer veeleisende rol
fascinerend waarmaakt. In de kleinere rollen zag je
De hoofdfiguur in „Het 25e uur" (Peter
Oosthoek) en zijn vrouw (Ingeborg Elzevier).
trouwens ook vele boeiende dingen. Ingeborg Elzevier,
Jimmy Berghout, Ben Hulsman. Jacques Comman
deur, Egbert van Pardion, Elias van Zanten, Jules
Hamel, Elisabeth Hoytink. De vertaling is van Carel
Alphenaar.
Niet, dat het orkest zich niet uitste
kend weerde in Rossino's ouverture
„II Slgnor Bruschind", ln de Sinfonia
van Joh. Chr Bach en in dementi's
Symfonie in D grote terts. Maar dit
alles werd rondweg overvleugeld
door het optreden van de Afro-
Amerikaanse sopraan Jessye Nor
man. Een vrouw met gouden stem,
die zijn glans en warmte van de
laagste tot in de hoogste regionen
behoudt. Maar vooral een ras
artieste en daarbij een uitgesproken
theater-persoonlij kheid.
Dat werd allemaal reeds onmiddel
lijk duidelijk in Dido's Lamento
„When I am laid In earth" uit „Dido
and Aeneas" van Henry Purcell De
dramatiek van deze klaagzang kan
niet aangrijpender worden vertolkt
dan ditmaal geschiedde Geen won
der dat er nu reeds een bravo-ge roep
uit de zaal opklonk.
Maar er kwam nog veel meer: Mo
zart's Scena e Rondo „Ch'io mi scor-
di di te" voor sopraan, piano en or
kest en na de pauze de Concertaria
„Vado. ma dove" en „Dove sono" uit
„Le Nozze di Figaro" van dezelfde
componist
In al deze Mozart-aria's kon men
steeds weer genieten van Jessye Nor
man's prachtige stem, maar vooral
van haar diep bewogen voordracht,
die zeldzame hoogten van expressi
viteit bereikte.
Het is niet te verwonderen, dat het
publiek de zangeres na haar laatste
aria niet wilde laten vertrekken. Een
dergelijke zangeres hoort men niet
alle dagen. Het Nederlands Ka
merorkest zorgde voor goed sluiten
de begeleidingen en Gérard van
Blerk tekende voor de pianopartij in
een der aria'a.
Van een onzer verslaggevers
ASSEN Elf predikanten in Assen vragen zich af wie het nu
eigenlijk voor het zeggen heeft in kwesties van kerkelijk pasto
raat en gevangenissen.
Een advies van directeur H. Nieboer
van het huis van bewaring in Assen
om ds. W. W. H. Hoekert geen defini
tieve aanstelling te geven, een brief
die nogal opschudding verwekte,
was voor hen aanleiding om een brief
te schrijven naar de interkerkelijke
commissie voor inrichtingen van jus
titie, hèt begeleidingsorgaan voor ge
vangenis-predikanten. Afschriften
van de brief zijn onder meer ge
stuurd naar staatssecretaris Zeeval-
klng en de hoofdgevangenispredi-
kant
De predikanten in Assen uiten ln
hun brief de bezorgdheid over de
gang van zaken in het huis van bewa
ring te Assen. „We hebben ons bui
ten de pastoraal-technische details
gehouden; die kunnen we niet over
zien en we hebben er geen oordeel
over. Het gaat ons om de principiële
opstelling ten aanzien van het kerke
lijk pastoraat. Het wezenlijke punt
is. wie kwesties betreffende dit pas
toraat uitmaakt: is dat de staatsse
cretaris; is het de gevangenispredi
kant? Of mogen de kerken er ook
nog wat in te vertellen hebben?",
aldus één van de brief-schrijvende
dominees.
Enkele weken geleden werd onrust
gesignaleerd. De gedetineerden in
Assen hadden weet gekregen van de
negatieve brief over de dominee en
de Coornhertliga waarschuwde
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
Geen winter meer. Dat geldt
voor het oosten van de Ver
enigde Staten. De vorst is
daar aardig opgeruimd, na
dat een hogedrukgebled
langs New York de oceaan
was opgetrokken en de wind
uit het zuiden ging waaien.
Hoe de thermometer in 24
uur tijd reageert ie kunt U
zien uit het volgende staatje.
De eerste opgave is een nach
telijke temperatuurwaarde
van zaterdag op zondag, de
tweede tussen haakjes van
vrijdag op zaterdag. Boston 2
(-4). Buffalo 4 (-8). Portland 1
(-6). Charleston 14 (5). Cape
Hattaras. het meest oostelij
ke station van de Verenigde
Staten. 16 (11). In Canada
werd het achter een oceaan-
waarts trekkende depressie
juist kouder: Vliegveld Gan
der in New Foundland -14 (-
6). Grindstone (Quebac) -16
(-10). Goose -27 (-21) en Lake
Eon -28 (-22).
Nu is ook Europa nog altijd
in staat indrukwekkende
wintercijfers te leveren. In
Skandlnavië bijvoorbeeld
blijft Thialf rustig doorgaan.
Tijdens het weekeinde is in
noord-Finland -28 tot -30 gra
den gemeten. Ostersund in
midden-Zweden meldde zon
dagmorgen om tien uur -26,
Helsinki -22. Moskou en om
geving -15 tot -20 en noord-
Rusland -20 tot -30 graden.
De kou in Skandinavië wordt
opgepot en geconserveerd
door een zich daar opbou
wend hogedrukgebled met
gisteren standen van 1025 mb
van zuid-Finland tot midden-
Zweden.
De grenslijn tussen win
terkou in noord-Europa en
zachtere lucht in west- en
zuid-Europa verloopt van
noord-Engeland (Aberdeen
- 7 bij acht centimeter
sneeuw) via Denemarken
naar Polen. In tegenstelling
tot de algemene verwachting
is de kou dit weekend niet
naar ons land gekomen. Ter
wijl Denemarken gebukt
ging onder sneeuwstormen
(de Bilt sprak zaterdagavond
van een halve meter sneeuw;
de grootste neerslagaftap-
ping over het etmaal in Dene
marken was zondagmorgen
dertien milimeter) bleven
kleine opvullende depressies
op de Noordzee en bij Ierland
in ons land het aanstromen
van zachte lucht gaande hou
den, ook al werd de wind zon
dag erg zwak. In die lucht
zijn waarden van zeven tot
acht graden geconstateerd.
De neerslag, die vrijdaga
vond en in de nacht daarop
plaatselijk nogal aanzienlijk
was geweest (Bolsward 13
millimeter), bleef tijdens het
weekend beperkt tot een lo
kale bui of wat motregen.
Vrij veel plaatsen hielden het
geheel droog. Het zonnetje
liet het schaatspubliek in
Heerenveen 's middags in de
steek nadat het 's ochtends
enkele uren geschenen had.
Maar de luchtvochtigheid
was te groot (87 procent) voor
een definitieve zonnige
doorbraak. De laatste dagen
trekken voortdurend oce
aanstoringen via de golf van
Biskaje naar Frankrijk. In
vloed op het weer in ons land
hebben ze tot nu toe niet of
nauwelijks. Tot in zuid-
Engeland en België wordt er
wel regen van verwacht. Er
waren gisteravond geen teke
nen die wezen op een ingrij
pende wijziging in het weer
type op "korte termijn. Het
meest waarschijnlijk is dat
ongeveer hetzelfde overwe
gend rustige weertype zich in
de eerste helft van deze week
zal handhaven waarbij de
middagtemperaturen dag in
dag uit tot zeven acht gra
den celsius zullen oplopen.
Hier de gebeurtenissen op 13
februari 1929! Vannacht ze
ventien graden vorst. De ge
meente Haarlem is ook be
gonnen voedsel te verstrek
ken. Men rijdt met paard en
wagen over de IJssel en het
Marsdiep. Drie Urkers die
met hun schip waren inge-
vroeren in Enkhuizen, wan
delen over het ijs naar Urk
afstand 20 kilometer. Brand
in zuivelfabriek te Veenen-
Weer Neer- Temp
slag
daal met melk geblust omdat
motorspuit vanwege de vorst
weigerde. In Hongarije 34 zi
geuners doodgevroren. Ber
lijn sluit scholen en badin
richtingen van 15 tot 21 fe
bruari om brandstof te spa
ren Meer van Genève geheel
dicht gevroren. Theems met
ijs bedekt, spoorwegverkeer
in Engeland door koude ont
wricht. Genua - 12, Engeland
-20 tot -30 graden, maar IJs
land 7 graden Celsius.
Schuldig aan 'medebeheer van kapitalisme'
Van onze parlementsredactie
ARNHEM De PSP wil zich de komende verkiezingsstrij(
scherp onderscheiden van PvdA en PPR, nu deze beide partijet -
de afgelopen kabinetsperiode hebben gedaan aan „medebeheei d
van het kapitalisme", zoals het congres van de PSP zaterdag ir
Arnhem heeft uitgesproken.
DEN HAAG De Nedeco, een over
koepelende stichting van
technische adviesbureaus, heeft van
de Perzische autoriteiten opdracht
gekregen een nieuwe handelshaven
te bouwen in de plaats Shah Bandar
Abbas. Deze opdracht brengt 60 mil
joen gulden op. De bouw van de
haven is gegund aan een Italiaanse
aannemer, die daar 2 miljard gulden
voor zal krijgen.
staatssecretaris Zeevalking dat er
een oproer in de lucht hing.
In het conflict tussen enerzijds de
directeur en het personeel en ander
zijds ds. Hoekert en de gedetineer
den, koos de staatssecretaris bij een
bezoek dat hij aan Assen bracht, de
zijde van de eersten. Hij liet weten
dat de positie van de directeur niet
in het geding was en dat ds. Hoekert
wellicht elders een aanstelling zou
moeten krijgen.
Het Tweede-Kamerlid dr B. van
der Lek, die tot lijsttrekker werd
gekozen, beschuldigde PvdA en
PPR ervan dat zij de aanwijzingen
hebben uitgevoerd van een ongrijp
baar kapitalistisch systeem. „Zij
houden wel eens Iets slechts tegen en
zij doen ook wel eens iets goeds,
maar daarvoor hoef je niet in de
regering te zitten. Ook rechtse rege
ringen zijn zo nu en dan gedwongen,
iets dergelijks te doen", zei Van der
Lek.
Hij wilde wel toegeven dat een
regering Den Uyl 'waarschijnlijk' be
ter is dan een regering Wiegel, maar
'geen van belde brengt de socialis
tische gelijkheid en de vrede van alle
landen werkelijk dichterbij". Overi
gens bleek Van der Lek te menen dat
een beleid zoais de PSP het zou
willen voeren, nog niet mogelijk is:
„Een programma voor waarachtige
basis-democratie is er niet. En als
het er wel was, dan kreeg het geen
meerderheid. Die meerderheid dich
ter bij te brengen dat is onze
strijd. Wij zijn de echte realisten", zei
Van der Lek.
Van een verslaggever
GRONINGEN Ongeveer 75 ou
ders uit het gehele land hebben za
terdag ln Groningen met elkaar ge
praat over hun ervaringen naar aan
leiding van het feit dat hun zoon of
dochter homofiel is. De ontmoe
tingsbijeenkomst was opgezet door
de werkgroep ontmoeting ouders
van homofiele kinderen. In die
werkgroep werkert samen de pasto
rale werkgroep homofilie, het COC
en de werkgroep voor huwelijk en
homofilie Orpheus.
De ouders praatten onderling over
hun bevindingen en bovendien was
er een forum van deskundigen, dat
inging op vragen. Dr Grubben, psy
chiater uit Venray, zei dat homofie
len juist in moeilijkheden komen
door de afwerende houding van de
samenleving. De homofilie zelf is
dan niet het probleem, het is de
reactie van de omgeving die het
conflict schept. Ds Klamer (radio-
pastoraat) benadrukte de cultische
achtergronden vap bijbelteksten,
die veel aangehaald worden in ver
band met homoseksualiteit. „De bij
bel wordt vaak misbruikt om eigen
meningen te bevestigen. Men zou de
bijbel veel meer moeten lezen van
uit de bevrijding en de ruimte waar
in we als mensen mogen leven en
liefhebben," aldus ds Klamer.
Mevrouw Strikwerda-van Klinken,
voormalig bestuurslid van de Neder
lands Christelijke Vrouwenbond, zei
dat het doormaken van het proces
van verwerking en acceptatie het
leven van ouders kan verrijken. „Je
wordt geconfronteerd met iets
vreemds en nieuws. Het laat je zien
dat er meer mogelijkheden zijn dan
Je dacht om mens te zijn met ande
ren", aldus Strlkwerda.
Hij geloofde wel dat zijn partij nie a'
meer alleen in de woestijn roept: h(
ontwaarde overal in de wereld bewe s<
gingen voor meer vrijheid, democra s<
tie, ordening van de produktie ei u
zeggenschap.
Lijst e
Na de verkiezing van Van der Lel e'
tot lijsttrekker kreeg diens fractiege n
noot A. G. van der Spek opnieuw di W
tweede plaats op de kandidatenlijst
Nummer 3 werd het 31-jarige Haar D
lemse raadslid B. G. J. Evers, nadai d;
de bekende PSP-er Cor Hoek ziel w
voor deze plaats had terugge di
trokken. di
h«
Hoek trok hiermee de consequen di
ties uit het feit dat het programma
congres drie weken tevoren met gro „I
te meerderheid programmavoorstel w
len had verworpen van de „ten g(
densgroep" 'Appel', die het pacifis gi
tische element in het programmi hi
had willen versterken en meer aan R
dacht had willen besteden aan di zi.
geweldloosheid als strijdmethode. ju
er
Sommige PSP-ers zien in de beslis
singen van het programma-congres ..I
zelfs een breuk met de pacifistischs b<
beginselen. Van der Lek ontkende de
dit: het programma is slechts een zi
momentopname en de discussie gaal tji
door. gi
he
Werkgever
De heer Hoek trok zich wegens de be
nederlaag van 'Appel' weliswaar te bc
rug als kamerkandidaat maar hij nt
kondigde onder luide bijval van hel be
congres aan. zijn inzichten wel bin at
nen de PSP te zullen blijven verdedi- di
gen. De groep 'Appel' heeft zich in w<
tussen omgevormd tot d(
'werkgroep voor pacifistisch socia
lisme'.
Op het congres werd actie gevoen
voor een hoge plaats op de kandida
tenlijst ten behoeve van het onlang
van de PPR overgelopen vroege
Tweede-kamerlid dr P. van Gorcuni
Volgens voorlopige tellingen, die gis
teren verricht werden, bereikte Vai
Gorum de zevende plaats op d
twaalf nummers tellende lijst van di scl
PSP. dei
Da
Stakingen
Tenslotte: het PSP-congres heef O
zich achter de stakers en hun bon
den opgesteld. De partijvoorzitter Lr.®
Meertens zei naar aanleiding van der*!1
recente rechtelijke uitspraken daler
maar één aanvaardbare regeling van XI
het stakingsrecht is en dat is de
volledige stakingsvrijheid. "De bur- do'
gerlijke rechter heeft nu eenmaal t
taak, de gevestigde belangen te t
schermen", aldus Meertens die i
Utrechtse vonnissen als 'klassejusti
tie' veroordeelde.
KIEL Bij de politieke leiders iniri
het Kleler parlement ls de brief van orj
proost dr Hans Georg Asmussen:iji
slecht gevallen. De proost had zich \a
daarin uitgesproken tegen ontaar ;er
ding van de kunst, tegen het pro- tv
gramma van de wereldraad tegen £r
rassenwaan en tegen gelijke rechten >v<
voor blank en zwart in Zuid-Afrika 5te
ADVERTENTIE
-fet
Alle rözen zijn volledig verzorgd cn incl.
excursies. 8 Dagen binnenland reeds v.a.f 292.-.
8 Dagen buitenland reeds v.a.f 444.-.
Dit boekwerk is gratis verkrijgbaar op de
stations, de NS-reis- en inlichtingenburo's,de ANWB,
de meeste reisburo's en de Rabobanken.
11
i Te
„Hij kan zich
hier met al die
herrie niet con
centreren".
ADVERTENTIE
In coupures van1.000.- of
110 000.- Aan toonder. Looptijd
5 jaar Hoofdsom plus rente is
ook eerder opneembaar opklim
mend van 5%« na twee jaar tot
8% na vijt jaar Volgens samen
gestelde interest. Verkrijgbaar bij
uw adviseur voor verzekeringen
of belastingen en onze kantoren.
Amsterdam. Sarphatistraat 1
020-252525. M. 41 en 42
