Leden bepalen gezicht van
de kerk, en niet andersom
Meer geld nodig voor
predikantspensioenen
Uit brieven van lezers
Pinkster
gelovigen:
35-40
miljoen
Dr Dekker over vertrossing in de kerk:
Interview met
de Rooie Reus
Huichelarij
tot hoogste
wijsheid
verheven
Spaanse
bisschoppen
tegen winstbejag
Conferenties
KERK IN DE WERELD
VANDAAG
Voorbijgangers
DONDERDAG 10 FEBRUARI 1977
KERK
T rouw/Kwartet2
door df C. Ri)nsdorp
Wat betekenen In de praktijk godsdienst en kerk voor de samenleving, waarin zoveel
verandert? Gaan we hierin voorop of komen we achteraan? Volstaan we met het bieden van
troost (werking naar blnneni. zonder voldoende te prikkelen tot optreden naar buiten?
Dr Gerard Dekker koos deze via-
gen tot thema van zijn openbare les
op 4 februari J.L bij de aanvaarding
van het ambt van lector in de
godsdienstsociologie aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam, In
meer uitgewerkte vorm heeft hij er
een boekje van gemaakt, met de
Ietwat provocerende titel Geker
kerd geloof. Vertrossing van
godsdienst en kerk (uitg. Ambo-
boeken. Baarn, 75 blz., 7,50).
De term 'vertrossing' is een aardige
woordvondst van Wim Hazeu van
de NRCV. In eerste instantie wordt
hiermee bedoeld de gaandeweg
toenemende overheersing van het
klant-ls-konlng principe bij de om
roep. Maar dit verschijnsel is niet
tot één sector van het leven be
perkt. zegt dr Dekker Het
doortrekt de hele samenleving.
Men wil zich afsluiten van de grote
wereld met haar vraagstukken en
zich ln een eigen wereldje te
rugtrekken. Op deze neiging wordt
dan op beleidsniveau ingespeeld,
wat neerkomt op een georganiseer
de behoeftenbevrediging op grote
schaal.
van privatisering van de
godsdienst, dit overigens ten koste
van het uitdagend element De jon
geren van Jezus moesten immers
ook op slangen en schorpioenen
trappen, duivels uitwerpen en ma
gistraten in het aangezicht
weerstaan. Met een Duitse
woordspeling: het evangelie is er
niet alleen voor de Gemelnschaft,
maar ook voor de Geselischalt.
Dr Dekker onderscheidt een onper
soonlijke tegenover een persoonlij
ke wereld, welke laatste binnen de
speelruimte van de eigen le
vensbeschouwing kan worden op
gebouwd. Het gevaar ls nu. dat er
tussen die belde werelden een
scheiding ontstaat. De persoonlij
ke wereld wordt verkleind. En wat
de godsdienst betreft, zijn werking
wordt beperkt tot de steeds kleiner
wordende persoonlijke wereld. Dit
alles komt neer op een verminde
ring van de reikwijdte van de
godsdienst.
gen die zich politiek en sociaal inzet
ten trachten krachtens een we
reldwijd idealisme die reikwijdte te
vergroten.
Groeperingen daarentegen zoals de
charismatische beweging. Jesus
people. Youth for Christ en derge
lijke willen, nu de traditionele ker
ken hun alomvattende pretenties
niet meer kunnen waarmaken, ver
anderend bezig zijn, binnen kleine
grenzen dan. Vertroste godsdienst
signaleert dr Dekker bij traditionele
kerkelijke groeperingen, voorzover
die hun kleine persoonlijke wereld
alleen maar willen bevestigen en
wettigen.
Op de vlakte
Vervanging
Begrijpelijk
Nu ls de behoefte tot zelfbescher
ming tegenover dat grote chao
tische geheel begrijpelijk en tot op
zekere hoogte gewettigd. Op kerke
lijk gebied spreekt de socioloo-
De religie wordt dan veelszins een
vervanging van wat het leven in de
wereld biedt. Maar zo blijft men
achter bij de werkelijkheid, in
plaats van daarop in geloof vooruit
te lopen. De auteur constateert een
proces van 'religieuze aderverkal
king' (bl. 31). De reikwijdte van de
godsdienst is verminderd. Gelovi-
Wat tegen de vertrossing ingaat,
komt dan buiten het kerkelijk leven
terecht. Zo worden de kerken steeds
meer afhankelijk van hun leden,
waardoor die leden het gezicht van
de kerk bepalen en niet andersom.
Wil de kerk zich handhaven, dan
moet zij zich Immers wat de we
reldvraagstukken betreft, op de
vlakte houden.
Zo zet de kerk zichzelf steeds meer
buiten spel. Zodra men concreet
gaat worden, komen de meningsver
schillen aan de dag. Wat men aan
gemeenschappelijkheid behoudt,
verliest men aan realiteit. De wer
king van de kerk als organisme is
sterk verzwakt. Op abstract niveau
laat de kerk wel kritische geluiden
horen, maar op concreet niveau laat
men het veelszins afweten. Met
moeite komt men tot gemeenschap
pelijke verklaringen, maar dan blijft
het verder voornamelijk bij woor
den. ook in het persoonlijke leven.
Van een werkelijk kritisch optreden
van de kerk kan men moeilijk
spreken.
Verschoven
Zo is het accent van het profetische
naar het priesterlijke verschoven.
De creatieve kracht van de
godsdienst, de godsdienst als mede
bepalende factor voor leven en sa
menleven betekent steeds minder.
Is er een ander beleid mogelijk? Dr
Dekker veroordeelt de neiging tot
vertrossing in de kerk. Men zal een
nieuwe strategie moeten ontwerpen.
Theologisch staat de kerk met twee
linkerhanden. De auteur bepleit een
samenlevings-theologie. „Het gaat
dus uitdrukkelijk niet om een theo
logie die een bepaald politiek
standpunt inneemt en het gaat er
dus ook niet om althans het gaat
mij er niet om op deze wijze kerk
en theologie 'partijdig' te maken.
Het gaat om een kerk en een theolo
gie en uiteindelijk om een
godsdienst die binnen het raam
van de huidige (samenlevings) situa
tie functioneren" (65).
Belangrijk
Het februari-nummer van het VU-magazIne besteedt uitvoerig aandacht aan
de openbare les van dr. G. Dekker en dit is één van de tekeningen die bij het
betreffende artikel staan. Maandagavond 14 februari komt de openbare les
van dr. Dekker ter sprake in de KRO-televisierubriek „Napraten" (Neder
land I, 21.50 u.).
in discussie te brengen. Deze verkor
te weergave klinkt harder dan het
boekje zelf, zoals het steekt in de
handschoen van voorzichtige reser
ves en beperkingen. Maar de titel is
uitdagend genoeg.
Men ziet dat dr. Dekkers dunne
boekje belangrijk genoeg is om het
Enkele opmerkingen mijnerzijds.
1. Kan de sociologie als discipline
wel voldoende rekening houden met
de imponderabilia, de niet meet- en
weegbare, de statistisch ongrijpbare
zaken, die in Gods oog belangrijk
kunnen zijn?
2. Is de term „vertrossing" met zijn
journalistieke herkomst we
tenschappelijk wel bruikbaar? Je
kunt wel voorzichtig en genuan
ceerd zeggen: dit en dat versta ik
eronder, maar daar trekt de spraak
makende gemeente zich niets van
aan. Wetenschappelijk is deze term
te kwetsbaar en over enkele Jaren
vermoedelijk onverstaanbaar: we le
ven snel.
3. De visie van dr. Dekker lijkt mij
misschien onbedoeld terug te
gaan op die van dr. Kuyper, maar
dan ln een nieuwe gedaante en aan
gepast aan de situatie van nu. Deze
voordracht past dus m.i. in het ka
der van de Vrije Universiteit nieuwe
stijl.
4. Het geestig spel met de woorden
kerk en kerker die naar hun her
komst. etymologisch, niets met el
kaar te maken hebben maar eender
klinken legt een te zwaar accent.
Verkerkelijkt betekent nog niet ge
kerkerd. Het Woord van God ls niet
gebonden, ook niet waar de verkon
digers gebonden zijn.
5. De sociologische benadering van
godsdienst en kerk kan worden ge
waardeerd als een noodzakelijk cor
rectief, vervolgens gezien als pas
send in het algemene streven naar
vermenselijking en tenslotte gerela
tiveerd vanwege het begrensde uit
gangspunt. Daarom lijkt mij een
psychologische benadering als aan
vulling noodzakelijk.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAO Ds C. Blomaard, de secretaris van de bond van
Nederlandse predikanten, wil, dat de hervormde kerk haar
predikantspensioenen onder gaat brengen ln een groter geheel.
Slechts dan zullen ze volgens hem op de lange termijn veilig zijn.
Dat zal dan wel betekenen, dat de huidige pensioenbijdragen
bijna verdubbeld moeten worden.
Als bezwaar van de huidige her
vormde pensioenregeling noemt ds
Blomaard ln „Het Orgaan" van de
predlkantenbond, dat de verplich
tingen tegenover de huidige en toe
komstige pensioentrekkers slechts
voor een kwart door kapitaal gedekt
worden. Voor volledige kapitaaldek
king zou 270 miljoen aan bezit aan
wezig moeten zijn, maar er ls slechts
68 miljoen.
Volgens ds Blomaard zitten de her
vormde en de gereformeerde pen
sioenregeling wat dit betreft op één
lijn. Ook bij de gereformeerden is de
kapitaaldekkingsgraad te laag. na
melijk rond 25 procent. Ook andere
Korte duideliik geschreven, liefst aan éen kant getypte, brieven kunnen worden
gestuurd naar Secretans Hoofdredactie Trouw/Kwartet. Postbus 859, Amsterdam Bi|
pubiikatie wordt de naam van de schrijver vermeld
Loonconflict (21)
Acht Jaar geleden begon de Inflatie
duidelijk een probleem te worden.
Er is toen een groep geweest, waar
bij ook ondergetekende, die ais eni
ge weg zag, geen procenten maar
centen als prijscompensatie met een
gelijk bedrag voor ledereen. Een en
ander berekend naar een bepaald
loon en gezin zoals nu ook gebeurt.
De meerderheid wilde echter pro
centen en zie nu het resultaat Al
leen die meerderheid ls schuld aan
de toestand inclusief de stakingen
etc. van vandaag
Emmcn H. Weggen
Loonconflict (22)
Betekent elke verbetering ln onze
levensstandaard niet een verslech
teren van de leefmogelijkheden van
Juist die mede-aardbewoners, die er
zoveel slechter aan toe zijn? Zou een
vakbeweging, die werkelijk solidair
wil zijn, dit niet in wereldwijd ver
band moeten zijn? Verschilt een so
cialisme. dat hieraan voorbij ziet.
nog wezenlijk van het terecht zo
verguisde kapitalisme? Ik word een
beetje misselijk van alle hoogdra
vende woorden over prijscompensa
tie. Dat gaat in wezen slechts om
een beetje meer of minder welvaart,
daarbij volledig voorbijziend aan de
kreperende medemens. Ik zou al de
ze socialisten nog eens een hun niet
onbekende uitspraak in herinnering
willen brengen: Proletariërs van alle
landen, verenigt u.
Ede. Chr. B. Maasland
Loonconflict (23)
Dagelijks kunnen wij vakbondsbe
stuurders voor de televisie zien.
druk pratend over hun stakings
plannen, alsof ze de helden van Ne
derland zijn. Het trof mij Arte Groe-
nevelt te horen zeggen: wij pakken
gezonde bedrijven aan, bedrijven
die ten dode zijn opgeschreven be
moeien wij ons niet mee. Dat heb
ben de werknemers bij Neder-
horst Staal Gorinchem duidelijk on
dervonden. Het bedrijf was ten dode
opgeschreven, de werknemers wil
den het bedrijf overnemen, be
staansmogelijkheden met 800
werknemers waren zeker aanwezig
als de vakbonden aktief waren ge
weest. Geen van de bovengenoemde
vakbondsleiders heeft zich ooit la
ten zien of horen. De ministers
Boersma en Lubbers vonden een
oplossing voor de werknemers uit
district Gorinchem. maar de Bra
banders werden ontslagen. De schei
dingslijn van ontslag of blijven voor
1200 werknemers werd de rivier de
Merwede. een hoogst belachelijke
zaak. Weer werd een beroep op bo
vengenoemde heren gedaan, doch
zonder resultaat. Als zoiets ln het
buitenland was gebeurd, liepen zij
beslist weer ln een grote demonstra
tieoptocht door Den Haag met span
doeken als „rassendiscriminatie" of
..apartheidspolitiek". Maar nu ln el-
gen land de Brabanders op zo'n lage.
discriminerende wijze apart behan
deld werden deden zij totaal niets,
hoewel velen reeds meer dan dertig
jaar contributlegeld hebben afge
staan. Heren Groenevelt. Kok. Lan-
ser enz versta uw plicht en doe
alsnog iets voorde gediscrimineerde
Brabantse werknemers van Neder-
horst Staal en laat de boeren maar
melken, die hebben het al moeilijk
genoeg
Werkendara A. Kotff
kerken zouden in principe wel eens
voor dezelfde problemen kunnen
staan.
Mogelijkheden
Het zou de hervormde predikanten
een veilig gevoel geven, als hun pen
sioenregeling zou kunnen worden
ondergebracht in een groter geheel,
dat werkt met de regels van de pensi
oen- en spaarfondsenwet, die volledi
ge kapitaaldekking voorschrijft. Ds
Blomaard noemt als mogelijkheden
het algemeen burgerlijk pensioen
fonds (ABP) of het pensioenfonds
voor de gezondheid, geestelijke en
maatschappelijke belangen
(PGGM). De hervormde kerkelijke
medewerkers zijn al bij het PGGM
ondergebracht. Een moeilijkheid ten
aanzien van de predikanten ls, dat
men respectievelijk „ambtenaar" of
„werknemer" in de zin van de pensi
oenwet moet zijn om door het ABP
of het PGGM aangenomen te wor
den. Het grote probleem blijft ech
ter. dat er dan naast de aanwezige 68
miljoen een kleine tweehonderd mil
joen op tafel zal moeten komen.
Gespreide betaling van dit bedrag
zou neerkomen (ln de eerste tien,
twintig jaar) op zo'n twintig miljoen
extra per Jaar. Dat zou praktisch een
verdubbeling betekenen van de hui
dige pensioenbijdrage (geschatte
opbrengst in 1977: rond 21 miljoen).
Ten dele zal dit uit de portemonnale
van de dienstdoende en pen-
sioentrekkende dominees kunnen
komen. Maar het grootste deel van
de extra twintig miljoen (ds Blom
aard schat rond zeventien miljoen
per Jaar) zal door de gemeenten moe
ten worden opgebracht. Alleen als
dit er komt, kan de hervormde pensi
oenraad eraan denken, de predi
kantspensioenen elders onder te
brengen.
Alternatief
Wanneer dlt plan niet haalbaar zou
blijken, zou een eventueel alterna
tief kunnen zijn, de kapitaaldek
kingsgraad in uiterlijk tien jaar tot
tenminste vijftig procent op te voe
ren. Het gevaar van dit alternatief ls,
dat van het totale pensioen (inclusief
de AOW) dan nog steeds een kwart
zal moeten komen uit wat de ge
meenteleden over tien, twintig, der
tig Jaar voor de predikanten zullen
weten op te brengen. Ds Blomaard:
„Wie dit risico nemen wil, geeft blijk
van vertrouwen ln de toekomst van
het kerkelijk leven". En ook deze
tussenweg zal nog duur blijken: wel
iswaar geen twintig miljoen, maar
nog wel jaarlijks tenminste zeven
miljoen extra boven de huidige bij
dragen. Hoewel ds Blomaard zelf se
cretaris ls van de hervormde pen
sioenraad. etaleert hij zijn ideeën als
zijn particuliere opinie. Maar
soortgelijke ideeën leven volgens
hem wel ln de boezem van de pen
sioenraad en van het bestuur van de
predlkantenbond.
Verklezingsbljdragen
Mijns inziens is het ongewenst, dat
op het bedrijfsleven een beroep
wordt gedaan om bij te dragen in de
verkiezingspot van een politieke
partij, die zich Immers In welke situ
aties dan ook onafhankelijk moet
kunnen opstellen.
Utrecht D. C. J. Oosting
ADVERTENTIE
Hervormd
Nederland
Deze week in Hervormd Nederland
o.a.:
Kunst van het staken moet weer
worden geleerd.
Charta '77 werkt door in Tsjechoslo-
wakije.
Interlandelijke adoptie een omstre
den zaak.
Vietnam smeedt zwaarden om tot
ploegscharen.
ik weiger in Vorsters leger te
dienen.
Ik abonneer mij op HN vraag een
proefnummer
Naam:
Straat:
Plaats:
Tel. nr.:
Ab. prijs f 31.- per halfjaar.
Zonder postzegel verzenden aan
Antwoordnummer 1776 Oen Haag.
Bellen kan ook: 070 - 512111
HN Is ook In de losse verkoop ver-
krtjgbeer TS
SOESTERBERG Veel missiona
rissen gebruiken hun verlof om nog
eens een cursus te volgen ln het
Centrum Kontakt der Kontinenten
in Soesterberg. Van de 7100 missio
narissen, die katholiek Nederland in
den vreemde heeft, komen er elk
jaar ongeveer 1200 Jaar met verlof
De discriminatie tegen de kerk is in
Tsjechoslowakije meteen hervat na
de komst van de Russische troepen
in Praag ln 1968. Het eerste slachtof
fer waren de geestelijken. Honder
den priesters en dominees met
linkse sympathie raakten hun
werkvergunning kwijt, hetgeen
praktisch neerkwam op ontslag.
Meer dan honder priesters zitten ln
de gevangenis.
Nu kan men zeggen dat vervolgin
gen aan de christenen zijn beloofd
door de Heer. maar het wordt toch
wel zeer verontrustend, wanneer
niet alleen de sterke schouders van
principiële theologen de volle zwaar
te van de vervolging te dragen krij
gen. maar ook inderen niet worden
gespaard.
In Handvest 77 beschuldigen de on
dertekenaars de regering er van dat
de autoriteiten voortdurend het
werk van predikanten inperken,
mensen financiëel of andeizlns be
nadeelt. wanneer zij voor hun ge-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het aantal
leden van pinkstergemeenten
in de wereld wordt momenteel
op 35 tot 40 miljoen geschat,
volgens het maandblad De
Oogst.
Hiermee vormen de pinkster
gemeenten na de lutherse
kerken en eventueel de angli
canen de grootste protes
tantse groep in de wereld. „De
Oogst" tekent hierbij aan. dat
praktisch alle pinksterge
meenteleden meelevende
christenen zijn. Met de
pinkstergelovigen uit de ande
re kerken meegerekend, komt
het blad tot de conclusie, dat
de pinksterbeweging „een en
orme kracht, zo niet de be
langrijkste" ln het protestan
tisme van deze tijd is ge
worden.
naar ons land. Van hen bezochten er
vorig Jaar 308 het centrum ln Soes
terberg. Het centrum bestaat 15 Jaar
en geeft onder meer cursussen over
persoonlijkheid en menselijke ver
houdingen. Onder de nieuwe cursus
sen is een bljbelweek en een cursus
voor artsen.
loofsovertulglng omkomen en het
godsdienstonderwijs belemmert.
Keston College, het ln Engeland ge
vestigde bureau van ds Michael
Bourdeaux, dat goed op de hoogte ls
van het lot van de kerk ln de socia
listische landen, wijst er op dat leer
lingen van elf tot 15 Jaar een formu
lier ln moesten vullen, waarin zij
antwoord moesten geven op vragen
zoals of zij echt in God geloofden,
religieuze lectuur lazen of dat zij
meededen aan godsdienstonderwijs.
Veel Jongeren zijn door deze actie
van de regering er toe gekomen zich
terug te trekken van catechisatie.
Het aantal catechisanten is met
veertig percent gedaald. Wie zich
namelijk te zeer als gelovige opstelt
loopt het risico dat hij wegens een
„gebrek aan een Juiste houding ten
opzichte van het socialisme" niet
toegelaten zal worden tot de mlddel-
•bare school of de universiteit.
Volgens Keston College zijn prak
tisch ln heel Slowakije en In de
steden Bratislava, Tmava en Piesta-
ny de kinderen gedwongen geweest
de formulieren ln te vullen.
Het gevolg ls dat de Jongeren al
vroeg leren dat Je ln de maatschap
pij school of de universiteit.
Volgens Keston College zijn prak
tisch in heel Slowakije en in de
steden Braitslava. Trnava en Plesta-
ny de kinderen gedwongen geweest
de formulieren ln te vullen.
MADRID De Spaanse r.k.
bisschoppen hebben het advies
doen uitgaan, bij de komende ver
kiezingen niet te stemmen op partij
en die een op winstbejag steunende
economie voorstaan. „Christenen
dienen hun steun te onthouden aan
partijen, wier programma's spreken
van winst als de drijvende kracht
van de economie, van competitie als
het fundamentele economische be
ginsel en van het particuliere bezit
der produktiemlddelen als een on
aantastbaar recht," aldus de
bisschoppen. Zij spraken zich ook
uit tegen partijen, die geweld of be
drog gebruiken om hun doelstellin
gen gebruiken.
Leerplanontwikkeling voor de
christelijke school. Ontmoetingsdag
voor leraren en geïnteresseerden, za
terdag 5 maart van half tien tot vier
uur ln het internationaal christelijk
studiecentrum, Rijksstraatweg 83,
Baambrugge. Sprekers drs M. Va-
lenkamp en drs C. Wigmans. Inl. teL
02949-3025.
Hoe brengen we God naar het
kind? Voor leiders van Jongere evan-
gellsatlejeugdclubs en kinderneven-
diensten, m.m.v. mevrouw H. Lam-
Raadgever, zaterdag 19 februari van
half elf tot half vijf, Toerustings
centrum. Leusden (tel. 033-43244,
toestel 123).
Oefenen In jeugdpastoraat, zater
dag 5 maart van half elf tot half vier,
prov. herv. Jeugdraad, Tulnlaan 18,
Schiedam (teL 010-264500).
door Aldert Schipper
Het gevolg is dat de Jongeren al
vroeg leren dat Je ln de maatschap
pij alleen maar wat kunt bereiken,
als Je aldoor huichelt, achter de offi
ciële ideologie te staan. Dat komt
overigens later wel weer van pas,
want volgens het Handvest zijn tien
duizenden burgers verhinderd hun
eigen vak te beoefenen, omdat zij
toevallig gelovig zijn, echt links of
op een andere manier afwijken van
de officieel toegelaten denkwijze.
Het Handvest zegt dat dit praktisch
neerkomt op apartheid.
Hoezeer huichelarij tot een alle
daags verschijnsel kan worden, il
lustreert de brief die een drietal ker
kelijke organen heeft geschreven
aan de krant Rudo Pravo. Het zijn
de raadgevende synode van de Tsje
chische Broeders, de werknemers
van de Tsjechische Caritas-
organlsatie en de organisatie van
katholieke geestelijken. In hun brief
noemen zij hen „een handjevol mis
lukkelingen en verraders van de ar
beidende klasse". Hier denk Je me
teen aan de showprocessen van de
jaren vijftig, die ln Tsjechoslowakije
gevoerd zijn en waarvan in de tijd
van de Praagse Lente bleek dat de
getuigen omgekocht waren of dat de
bewijzen ln elkaar geflanst waren
door de Justitie. Ook nu staan weer
mensen onder druk, brieven te
schrijven waar zij niet achter staan.
In veel gevallen worden de brieven
geschreven door bestuurders van or
ganisaties. zonder dat de leden er
gens naar gevraagd ls.
Onze adressen:
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tel 020-913456
Telex 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Postbus 948
WestWaak 9 Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22 Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwolle
Tel 05200-17030
Missionarissen vaak op cursus tijdens verlof
„PARTIJ"
Het is natuurlijk niet te vermijden
met de democratie waarin wij leven,
maar het doet Je toch wel even wat
als je per pamflet opgewekt wordt
om lid te worden van een soort neo
nazi-bende. In dit geval de NVU van
een zekere Glimmerveen. Het stuk
dat ik geacht wordt te lezen is een
belediging voor Iedere burger. Nota
bene veronderstelt deze heer dat ik
het eens ben met wat hij onder 2
schrijft: „Ontwikkelingshulp wordt
slechts gegeven als dat nodig is voor
onze export of de politieke en/of
strategische belangen van Neder
land en zijn bondgenoten". Goed,
het had ook ln het partijprogramma
van de Boerenpartij kunnen staan,
maar weer net niet ln dat van de
VVD. Het speculeert op een collec
tief egoïsme, dat niet alleen vol
strekt in strijd is met wat we van
vader en moeder geleerd hebben,
maar ook een gevaar betekent voor
werkelijke vrede ln de wereld. Gast
arbeiders en Surinamers moeten te
ruggestuurd worden. Ook hier weer
de meest „platte oplossing" van pro
blemen waarvan men vermoedt dat
mensen er mee zitten. Woorden als
„arbeldsdienstpllcht" en „groot Ne
derlands volksnatlonalisme" zijn
volstrekt herkenbaar als voort te
komen uit groot-Duitse woorden
boeken. Linkse partijen willen de
kleine man klein laten blijven. Nee,
dan de heer Glimmerveen, die zal de
kleine man weer groot maken, als
held ln een nieuwe oorlog tegen het
door hem gehate communisme.
Maar, zoals gezegd,we leven ln een
vrij land. Iedereen mag zeggen wat
hij wil. Ik heb er ook nauwelijks
problemen mee. Ik mag het ook te
genspreken op mijn beurt. Maar wel
blijf ik met een paar vragen zitten.
Dit pamflet is bij mij in de bus
gedaan. Door wie? Door een zoge
naamd verspreldbureau? Het be
vond zich namelijk bij een ander
pamflet. Ik moet er niet aan denken
dat de post het voor me mee geno
men heeft. Maar zelfs dat zou kun
nen. De staatsbedrijven zijn Immers
neutraal. Maar dat hoeft de particu
lier niet te zijn. Ik kan mijn lidmaat
schap (indien gewenst) betalen op
een nummer bij de AMRO-bank.
Maar dat ls toch een particuliere
onderneming!
BEROEPINGSWERK
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Dedemsvaart C. Vijf
huizen te Oosterend (Henn.), te De
demsvaart (toez.) J. Visser te Nieuw-
Stadskanaal; te Putten (Old) (toez.),
K. Exalt© te Hasselt; te Strijen
(toez.), G. Zonneberg te Heerde.
Aangenomen: naar Buren (Old) H. J.
van Druten te Utrecht.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Enschede A.
Hooimeljer te Nieuwendljk.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: voor Rotterdam-
IJsselmonde A. Moerkerken te
Nieuw-Beijerland.
Prof. dr R. Schippers
Prof. dr R. Schippers, nieuwtesta-
mentlcus aan de Vrije Universiteit,
ls gisteren zeventig Jaar geworden
en gaat ln de loop van dit Jaar met
emeritaat als hoogleraar. Prof.
Schippers werd al op 21-jarige leef
tijd predikant. In 1928 ln Drachtster-
compagnie. Hij stond vervolgens ln
Wanswerd, Rotterdam en Wa
tergraafsmeer. Sinds 1950 ls hij
hoogleraar aan de Vrije Universiteit,
waar hij de eerste Jaren naast nieu
we testament ook nog ethiek do
ceerde. Van 1959 tot 1967 was hij
tevens voorzitter van de nationale
raad voor het maatschappelijk
werk. Ook was hij rector-magnificus
van de Vrije Universiteit.
Eredoctoraten
Het theologisch Instituut in Boeka
rest van de Roemeense orthodoxe
kerk heeft tien ere-doctoraten ver
leend aan mensen, die zich ver
dienstelijk hebben gemaakt „op het
terrein van theologisch onderzoek,
het leven van de kerk en ln Interna
tionale christelijke organisaties".
Naast het hoofd van de Roemeense
kerk, patriarch Justlnlanus, zijn al
len buitenlanders, onder wie de
Zweedse lutherse aartsbisschop
Olof Sundby en dr Philip Potter,
resp. een van de presidenten en de
secretaris-generaal van de we
reldraad van kerken.
Billy Graham
Veertienduizend mensen vulden de
vergaderhal in Göteborg (Zweden),
waar de Amerikaanse evangelist dr
Billy Graham een korte evangelisa
tiecampagne heeft geleid. Nog eens
honderden mensen moesten bulten
ln de sneeuw blijven staan, omdat
voor hen geen plaats meer was. Hon
derden hebben deze avond voor het
eerst de beslissing genomen, om Je
zus Christus te kiezen als hun per
soonlijke Zaligmaker, aldus het
Graham-comité. Met medewerking
van de plaatselijke kerken werd de
campagne ingeleid door de „opera-
tle-Andreas", waarbij iedere inwo
ner van Oöteborg en omgeving per
soonlijk bezocht werd en uitgeno
digd om naar de samenkomst te
komen.