Breuk in Indiase Congres-partij Oplossing Cyprus in zicht Sarkis en Assad eens over troepen in Zuid-Libanon Engeland klaar voor nieuw offensief IRA Praag staakt campagne tegen Handvest 77" Voor 1 mei legalisatie vakbonden Minister Jagjivan Ram afgetreden Damascus dreigt Palestijnen Moskou klaagt Londen aan Romeinse politie vecht met studenten Hoop op Amerikaans initiatief Madrid onrustig Noodtoestand in Sierra Leone Licht op „zwarte eeuw" uit historie DONDERDAG 3 FEBRUARI 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet NEW DELHI (Reuter, UPI, AP) - De Indiase minister van landbouw en voedselvoorziening, Jagjivan Ram, is samen met vijf andere prominenten uit de regerende Conres-partij van premier Indira Gandhi getreden. Ram en zijn medestanders zullen een nieuwe partij oprichten, die „Congres voor democratie" gaat heten, en zullen bij de komende verkiezingen in maart de strijd aanbinden met mevrouw Gandhi's Congrespartij. Ram en vijf anderen, onder wie twee voormalige premiers van deelstaten die in de afgelopen maanden door mevrouw Gandhi verdreven werden, zeiden in een verklaring dat sedert mevrouw Gandhi op 26 juni 1975 voor het hele land de noodtoestand afkondigde, er een vernietiging te constateren was van „fatsoen en in tegriteit in het openbare leven en ook van de elementaire normen van de democratie". In een eerste reactie op het ontslag Inmiddels heeft de onlangs ge vormde niet-communistische oppo sitie partij (Janata-partij) de vor ming van de nieuwe groepering met instemming begroet en gezegd dat deze er toe zou bijdragen „de krach ten van autoritair optreden en on derdrukking te verslaan". De 68-jarige Ram. die van de afgelo pen 30 jaar 27 jaar minister was. werd geboren als paria, de laagste kaste in India. Hij sloot zich in het begin van de jaren veertig aan bij de DAMASCUS (Reuter, UPI, AP) De Libanese president Sarkis is gisteren in de Syrische hoofdstad Damascus aangekomen voor besprekingen met president Assad over de Syrische aanwezig heid in het zuiden van Libanon. Syrische troepen hebben giste ren hun posities versterkt in het zuiden van Libanon. Syrische troepen zijn als onderdeel van de Arabische vredesmacht de Zuidlibanese stad Nabatyeh binnen getrokken. Deze stad ligt vlak bij de (denkbeeldige) rode lijn die Israël in het zuiden van Libanon heeft getrok- onafhankelijkehdisbeweging in de strijd tegen de Britse koloniale over heersing. In het eerste kabinet was hij minister van arbeid. Hij is onder meer minister geweest van verbin dingen. transport en defensie. Hij heeft altijd grote steun gehad van de meer dan 12 miljoen Indiase paria's. Eén van de andere dissidenten is mevrouw Nadini Satpathy, oud- premier van de deelstaat Orissa. Ze werd vorig jaar door mevrouw Gandhi afgezet ondanks haar grote populariteit in deze staat. De zes uitgetredenen zijn volgens kringen in New Delhi het afgelopen jaar het doelwit geweest van een campagne van premier Gandhi's zoon Sanjay, die tijdens de noodtoe stand grote macht verwierf. Boze tongen beweren dat moeder Gandhi verschillende functionarissen, onder wie enkele van de zes uit hun functies verdreef op aanraden van zoon Sanyaj en deze verving door hem meer welgezinde figuren. LONDEN (Reuter. uPI) De Ameri kaanse ambassadeur bij de Verenig de Naties, Andrew Young, die op weg is naar de Tanzanlaanse hoofdstad Dar Es Salaam, is gisteren in Londen even uitgestapt om te praten met de Britse onderhandelaar in de Rhode- sië-kwestle, Ivor Richard. Richard was net terug van een maandlange rondreis door zuidelijk Afrika om te proberen de Rhodesiê-conferentie in Qenève weer op gang te brengen. Hij had weinig succes, maar Young zei gisteren dat hij vond dat Richard goed zijn best had gedaan. Young gaat naar zuidelijk Afrika om te pra ten met de leiders van de zwarte frontlij nstaten en om net als Ri chard de besprekingen in Geneve weer op gang te brengen. Inmiddels hebben Britse regeringskringen la ten weten dat Londen weer nieuwe voorstellen voor een oplossing in Rhodeslë aan het voorbereiden is. Dat is dan de derde keer. Op de foto staat Young, voordat hij uit New York vertrok vriendelijk te praten met de Angolese ambassa deur bij de Verenigde Naties, Elislo Figueroa. De tijden zijn veranderd. ken voor de Syrische troepen. Israë lische autoriteiten hebben de afgelo pen dagen herhaaldelijk hun veront rusting uitgesproken over de Sy rische aanwezigheid in het zuiden van Libanon. President Assad verklaarde gisteren tegenover verslaggevers dat de Sy rische troepen in het zuiden van Li banon onder rechtstreeks bevel staan van president Sarkis. Als Sar kis het wil dan zullen de troepen naar het uiterste zuiden van Libanon trekken, aldus Assad. Wat de zes uur durende besprekingen hebben opge leverd is niet precies duidelijk ge worden. Na afloop van het gesprek werd meegedeeld dat men het eens was geworden over een ge meenschappelijk standpunt met be trekking tot het herstel van de vrede in zuidelijk Libanon. Palestijnen Het in Syrië verschijnende weekblad Al Monadel, dat beschouwt wordt als de spreekbuis van de regerende Baëthpartij heeft de Palestijnse Be vrijdingsorganisatie gewaarschuwd dat zij spoedig haar rol als enige vertegenwoordiging van de Palestij nen zal verliezen. Een onafhankelij ke Palestijnse staat ziet het blad niet zitten. De alternatieven zijn: onmid dellijke annexatie van de Westbank en de Gazastrook door koning Hoes sein van Jordanië, een onafhankelij ke staat die een nauw samenwer kingsverband met Jordanië heeft óf een Palestijnse staat die onderdeel wordt van een Jordaans-Syrische staat. De PLO moet over deze alter natieven snel beslissen, zo meent het blad. Anders verliest de PLO het recht de Palestijnen te vertegen woordigen. Een delegatie van de PLO zal bin nenkort een bezoek brengen aan de Jordaanse hoofdstad Amman om te spreken over de aanwezigheid van Palestijnse militaire eenheden in Jordanië in de nabije toekomst. Op een vorige maand in Damascus ge houden vergadering van de Pales tijnse nationale raad besloot de PLO tot een opener houding tegenover koning Hoessein. Sedert de burger oorlog in Jordanië van 1970 is de verhouding tussen de Palestijnen en koning Hoessein zeer koel geweest. Een woordvoerder van de Jordaanse regering heeft gisteren overigens be richten tegengesproken als zouden Jordanië en de Palestijnen over eenstemming hebben bereikt over de oprichting van guerrillaposten in Jordanië. Kurt Waldheim, de secretaris generaal van de Verenigde Naties is gisteren besprekingen begonnen met Egyptische autoriteiten over de hervatting van de Geneefse vredes conferentie over het Midden-Oosten. Waldheim zal ook Syrië. Jordanië, Saoedi-Arabië, Libanon en Israël be zoeken. MOSKOU (Reuter) - Het offi ciële blad van de regering van de Sowjet-Unie, Izwestia, schreef gisteren dat de Britse regering duizenden vreedzame burgers vasthoudt in con centratiekampen. De Britse provincie Noord-Ierland is in de hele wereld bekend om haar geheime martelkamers, aldus het blad. De Russische aanklacht komt op een moment dat in het wes ten veel protesten klinken te gen de behandeling van poli tieke gevangenen in Oost- Europa. De opmerkingen in de Izwestia gaan dan ook gepaard met een aanval op mevrouw Thatcher, de leider van de Britse conservatieven. PRAAG, PARIJS (Reuter, AFP, AP) Het dagblad van de Tsjechoslowaakse communistische partij Roede Prawo heeft gisteren te kennen gegeven de openbare campagne tegen de dissidenten van het „Handvest 77" (de beweging die aandringt op respect voor de mensenrechten in Tsjechoslowakije) te staken. „We hebben gezegd wat we wilden", aldus het blad. „en van nu af aan zullen we hoofdzakelijk spreken over nieuwe creatieve acties en verder succes in de opbouw van het land. De campagne tegen medestanders van hen die het handvest onderte kenden was vorige week al officieel tot illegaal verklaard en heeft onge veer een maand geduurd. Volgens Roede Prawo heeft „het kalme even wichtige optreden van de partij te gen de reactionairen getuigd van de kracht en innerlijke samenhang van de partij". „De partij, en in harmonie met haar het volk, heeft zich niet laten provoceren tot iets dat koren op de molen zou zijn geweest van schadelijke elementen die tot hardnekkige vijanden van ons socia listische land zijn geworden." Het blad riep verder op tot waakzaam heid en verkondigde dat „het Jaar 1968 (het jaar van de Praagse lente) nooit kan en zal herhaald worden in ons land". „Handvest 77 beperkte zich in feite tot het een voor een citeren van de vrijheden die theoretisch worden ge garandeerd door de diverse conven ties die Tsjechoslowakije heeft on dertekend om te constateren dat ze in het land niet worden toegepast: het recht op onderwijs wordt syste matisch geweigerd aan Jongeren van wie de ouders meningen aanhangen die niet zijn toegestaan, het recht van vrije meningsuiting bestaat niet, evenals de vrijheid het land te verla ten wanneer men dat wil, de „vrij heid van godsdienst wordt systema tisch onderdrukt door willekeur van de macht" en op het privé-leven van burgers wordt voortdurend Inbreuk gemaakt door het afluisteren van telefoons, het plaatsen van micro foons, het controleren van de post. het schaduwen van mensen, door huiszoekingen en het onderhouden van een netwerk van Informanten onder de bevolking. De veroordeling van de misstanden in het Handvest wordt van groot belang geacht in het vooruitzicht van de conferentie van Belgrado, waar de 35 landen die de slotakte van Helsinki ondertekenden zullen nagaan in hoeverre deze wordt toe gepast. De regering in Praag heeft de „bour geois-reactie" er al van beschuldigd in Belgrado het gezicht van de socia listische landen te willen bezoedelen. In Washington heeft men de leiders van het Oostblok duidelijk laten we ten dat het, ter rechtvaardiging van hun praktische toepassing van de akkoorden van Helsinki, niet vol doende is het aantal vertalingen te noemen van werken uit het westen die bij hen worden gepubliceerd. President Jimmy Carter heeft de Russische ambassadeur in Was hington, Anatoly Dobrynin, gezegd dat hij de zaak van de mensenrech ten is toegedaan en dat hij niet zal terugschrikken voor kritiek op de behandeling die de dissidenten in het Oostblok ondervinden. Intussen houden de Tsjechoslo waakse dissidenten stug vol. In plaats van zich te laten intimideren door het ongemak waaraan zij wor den blootgesteld herhalen zij steeds hun verzoek, zich baserend op de Tsjechische grondwet die hun het recht geeft zich tot hun leiders te wenden met „voorstellen, suggesties en klachten", zonder daarvoor de gevangenis in te draaien of verban ning te ondergaan. BELFAST (Reuter, UPI) Alle militaire instellingen in Groot- Brittannië bereiden zich gisteren voor op nieuwe acties van het Ierse Republikeinse Leger. De Ira heeft met een golf van nieuwe aanslagen gedreigd. De „voorlopige" vleugel van de IRA heeft formeel de verantwoordelijk heid opgeëist voor de dertien bom men die zaterdag in Londen ontplof ten. Bij die aanslagen vielen geen slachtoffers, maar de schade in en om Oxford street was aanzienlijk. Door een in Dublin uitgegeven ver klaring het de IRA weten dat de „campagne tegen militaire en econo mische doelen" in Engeland en Noord-Ierland dit Jaar verhevigd zal worden. In de verklaring zegt de IRA vertrouwen te hebben in de overwin ning op het Britse bestuur in Ulster Vrouwen Ondanks uiterlijke tekenen van ver trouwen en samenwerking schijnt de zes maanden oude Noordierse vre desbeweging op het punt van ineen storten te staan. Een groep katholie ke vrouwen dreigt zich af te schelden in verband met de beledigende taal die een leider van de vredesbeweging gemaakt heeft aan het adres van de bisschop van Belfast. Deze zou zich onvoldoende hebben Ingezet voor de vredesbeweging. Een groep protestantse vrouwen is het er niet mee eens dat de beweging leden van de IRA en protestantse para-militaire organisaties illegaal naar het buitenland helpt zodat ze daar zonder geweld een nieuw leven kunnen beginnen. ROME (UPI) De Italiaanse pollUe heeft gisteren in Rome voor de twee de achtereenvolgende dag strijd ge leverd met opstandige studenten die een demonstratie hielden tegen een aanval op hun universiteit dinsdag door extreem-rechtse ele menten. door James Dorsey Conflictbeheersing en conflictoplossing in de wereld staan hoog op de lijst van politieke prioriteiten van de nieuwe Amerikaanse president Carter. Overal ter wereld wacht men op vredesinitia tieven van de regering in Washington. Een van de gebieden waar Carters verkiezing tot grote vreugde leidde is Cyprus. Daar werden na het bekendworden van zijn overwinning de kerkklok ken geluid en kregen de medewerkers van de Cypriotische president en aartsbisschop Makarios een vrije dag. Bij de door Carter gewekte hoop kwam dat hij een voor Grieks- Cyprioten geinige naam heeft: Car ter betekent namelijk tn het op Cy prus gesproken Griekse dialect „wachten". En op Cyprus rekent men met een vredesinitiatief van de man die tijdens zijn verkiezingscam pagne duidelijk de kant gekozen heeft van de Grieks-Cyprioten in hun conflict met hun Turkse broe ders en van de Grieken in hun ge schil met Turkije over de Aegeïsche Zee. Het letterlijk nemen van derge lijke standpuntbepalingen tijdens verkiezingen, mag misschien naïef lijken, maar Carter en zijn nieuwe minister van buitenlandse zaken. Cyrus Vance, konden in Grieks- Cypriotische ogen nooit erger zijn dan het duo Ford/Kisslnger. waar van de sympathieën in Ankara lagen. Voor Cyprus was de benoeming van Vance tot minister van buitenlandse zaken een zeer geslaagde keuze. In 1967 wist deze ervaren diplomaat als speciale afgezant van de toenmalige Amerikaanse president Johnson ge durende een pendeldiplomatie van acht dagen tussen Athene, Ankara en Nicosia Turkije van een invasie van het eiland af te houden Gedu rende deze periode wist Vance zich het respect van alle bij het conflict betrokken partijen te veroveren. Een aanzien dat Kissinger hooguit in An kara genoot. Niet verwonderlijk Ondanks Carters pro-Griekse uitin gen tijdens zijn verkiezingscampag ne betekent zijn komst naar Wash ington, dat alle bij het conflict op Cyprus betrokken partijen opnieuw hun flexibiliteit en bereidwilligheid moesten demonstreren. Het is daarom ook niet verwonder lijk dat er in de afgelopen maanden steeds weer geruchten circuleerden over de mogelijkheden van een op lossing van het conflict dat in 1974 met de invasie van het Turkse leger na de tijdelijke omverwerping van Makarios zo escaleerde. In de afgelo pen drie maanden heeft Makarios herhaaldelijk laten doorschemeren dat hij tot een compromis bereid was. Zo verklaarde hij in een inter view met het Engelse dagblad, The Times, dat „wij een federale oplos sing onder bepaalde voorwaarden reeds hebben aanvaard", een oplos sing die hij tot nu toe vierkant van de hand had gewezen Ook de Turks-Cyprioten en Turkije hebben in de afgelopen periode ver zoenende geluiden laten horen. De Turkse premier Demirel beloofde onlangs de Turkse campagne voor de internationale erkenning van de door de Turks-Cypriotische leider Raoef Denktasj eenzijdig uitgeroe pen Turks-Cypriotische republiek op een laag pitje te zetten. Voor de Turken staat er veel op het spel. Vanwege de slechte verhouding tus sen Ford en het Amerikaanse Congres werd het defensiepact met Turkije niet geratificeerd. Met deze ratificering hangt het verlenen van een Amerikaanse militaire steun ter waarde 3,1 miljard gulden aan Tur kije samen. Het diplomatieke offensief van Tur kije leed bovendien verleden maand een nederlaag toen het rapport van de Raad van Europa over het optre den van het Turkse leger In Cyprus uitlekte. In dit rapport wordt Tur kije van het systematisch schenden van de mensenrechten beschuldigd. Dat is geen erg handige presentatie aan de nieuwe Amerikaanse rege ring. die te kennen heeft gegeven dat de mensenrechten haar zeer ter harte gaan. Daarom is het ook niet toevallig dat Denktasj verleden week liet weten dat hij het initiatief had genomen in een brief van 9 januari voor de ontmoeting met Ma karios. Deze vond verleden week plaats ln de officierskantine van het Finse contingent van de VN- vredesmacht op het vliegveld van Nicosia in aanwezigheid van de spe ciale afgezant van de Verenigde Na ties, Javier Peres de Cuellar Compromis Geleidelijk aan worden de lijnen waarlangs er voor een oplossing van het Cypriotische conflict gedacht wordt duidelijker. De compromis- formule wordt gezocht ln de richting van een federatie tussen het Griekse en het Turkse deel van het eiland. De besturen van deze beide delen zouden vergaande bevoegdheden krijgen, wat tot een inperking van de taken van de centrale overheid zou leiden. Tussen de beide delen moet er vrij verkeer heersen. In pri- végesprekken heeft Makarios laten doorschemeren dat hij zich bij een Turkse zone, die maximaal dertig procent van de oppervlakte van het eiland omvat zou neerleggen. Het Turkse leger beheerst momenteel ongeveer veertig procent van het eiland. Desalniettemin verklaarde Makarios na afloop van de ontmoe ting met Denktasj dat de menings verschillen nog zeer groot waren. Wel lijkt de Impasse ln de besprekin gen tussen de belde gemeenschap pen die ln mei verleden jaar werden afgebroken, te zijn doorbroken. Doorbraak Deze doorbraak is duidelijk het ge volg van internationale druk en een 'poging om op de komende initiatie ven vooruit te lopen. Carter heeft al laten weten dat hij binnenkort een speciale Amerikaanse bemiddelaar voor Cyprus zal benoemen. In Was hington circuleren momenteel de namen van Clark Kerr, oud-rector magnificus van de universiteit van Callfomië en van Oeorge Ball, staatssecretaris van buitenlandse zaken ln de regering van Johnson. Ook vanuit verschillende lidstaten van de Europese Gemeenschap Is er druk uitgeoefend om tot een oplos sing van het conflict op Cyprus te komen. Ten slotte is de Verenigde Naties de Grieks-Cypriotische studenten tonen hun vreugde over de over winning van Carter tijdens de Amerikaanse verkiezingen verle den jaar. „Carter Cha Cha Cha" roepend hielden zij een schijnbe- gralenis voor Ford en Kissinger. afgelopen maanden bijzonder actief geweest De bijeenkomst verleden week tussen Makarios en Denktasj is gedeeltelijk aan de Inspanningen van de VN te danken. Op 12 februari zal VN-secretaris-generaal Waldheim een bezoek aan Cyprus brengen en mogelijkerwijs zal de volgende bijeenkomst tussen Denktasj en Makarios in zijn aanwe zigheid plaatsvinden. Ofschoon de situatie rijper dan ooit lijkt voor een oplossing, is voorbarig optimisme nog niet op zijn plaats Er zijn vele factoren die een oplos sing van het geschil zouden kunnen tegenwerken. Op de eerste plaats worden in het politiek onstabiele Turkije dit Jaar parlementsverkie zingen gehouden. De verkiezings strijd zou weieens de gematigde krachten kunnen dwingen om radi- kale standpunten in te nemen. Bovendien hebben noch Makarios noch Denktasj expliciet verklaard dat zij tot concessies bereid zijn. In het geval van Makarios is dit van bijzonder belang omdat hij ten minste tot voor kort ervan ultge gaan is dat de „lange strijd" hem meer zal opleveren dan concessies aan zijn Turks-Cypriotische broe ders. MADRID (AFP. UPI. AP) Alle Spaanse vakbonden zul len voor 1 mei gelegaliseerd worden. De Spaanse minister voor vakbondsbetrekkingen heeft dit meegedeeld aan de secretaris-generaal van het In ternationaal Verbond van Vrije Vakverenigingen. Een delegatie van Europese chris ten-democraten ls gisteren ontvangen door koning Juan Carlos. De legallsaUe van de Spaanse vak bonden zal voor 1 mei een feit zijn en de bonden zullen kunnen deelne men aan de jaarlijkse conferentie van de IntemaUonale arbeidersor ganisatie LAO. die ln Juni zal worden gehouden. De minister van vak-- bonds betrekkin gen. Enrique de la Mata heeft dit meegedeeld aan Otto Kerstens. de secretaris-generaal van het IVW De regering zou bereid zijn tot rechtstreekse besprekingen met de vakbonden na de legallsaUe. aldus Kerstens. Christen-democraten Vooraanstaande Europese christen democraten hebben hun steun be tuigd aan de Spaanse regering van premier Suarez Ze zijn van mening dat niet moet worden toegestaan dat geweld en terreur het proces van democratisering ln 8panje ver storen. Het politieke bureau van de Europe se christen-democratische Unie (EUCD) heeft twee dagen ln de Spaanse hoofdstad vergaderd On derwerpen van gesprek waren de situatie ln Spanje en Portugal, de situatie ln het Middellandse Zeege bied en het vraagstuk van de men senrechten in de socialistische landen. Terwijl er gisteren In Madrid een officiële rouwdienst plaats vond voor drie omgekomen politieagen ten. hielden zo'n 250 extreem rechtse demonstranten een beto ging tegen de huidige regering. Hun leuzen waren onder meer: „Weg met koning Juan Carlos", „regering treed af" en „Suarez en 1977 ls gelijk aan 1936" (het begin van de 8paanse burgeroorlog). De politie omsingelde de demon stranten maar liet ze een half uur hun gang gaan zonder ze uiteen te drijven. Wel werden de demonstran ten op flinke afstand gehouden van de kerk waar de rouwdienst werd gehouden. Drie leden van de Spaan se regering woonden de dienst bij. FREETOWN (AFP. UPI) - In de Westafrikaanse staat Sierra Leone is gisteren de noodtoestand afge kondigd, met een nachtelijk uit gaansverbod. De regering besloot daartoe na vechtpartijen tussen stu denten, die het aftreden van presi dent 81aka 8tevens eisten, en pro- regeringsdemonstranten Maandag waren bij de schermutselingen ver scheidene mensen lichtgewond, en sindsdien bleef het onrustig. Win kels en kantoren sloten, en scholle ren wierpen wegversperringen op. Zondag begonnen de moeilijkheden, toen studenten de 71-jarige presi dent na een plechtigheid in de uni versiteit uitfloten. Ze droegen span doeken met teksten^.Slaka 8tevens. treed af" en „we willen economische hervormingen". De volgende dag trokken regeringsaanhangers naar het universiteitsterrein, waar ze door studenten met stenen en fles sen bekogeld werden. De regering heeft alle scholen en colleges tot volgende week gesloten, hoewel er voor zover bekend niemand ernstig gewond werd bij de rellen. Volgens de regering zijn er slechts enkele studenten voor ondervraging aange houden. Sinds 8ierra Leone in 1961 onafhan kelijk werd van Engeland heeft Sla- ka 8tevens al een reeks aanslagen en militaire staatsgrepen overleefd. Twee maal eerder werd de noodtoe stand afgekondigd L08 ANOELE8 (AP) Amerikaan se archeologen hopen dat zij de „zwart* eeuw" ln de geschiedenis van het Midden-Oosten kunnen in vullen met de vondst van de 3500 jaar oude stad Terqa, in het oosten van 8yriê. Uit de betrokken periode van nog geen honderd jaar. tussen de zestiende en de vijftiende eeuw voor Christus, zijn tot nog toe nau welijks overblijfselen van menselijk ke beschaving teruggevonden in het oude cultuurcentrum langs de rivie ren Eufraat en Tigris Omstreeks deze periode moet. verder westelijk. Mozes zijn tocht door de woestijn hebben gemaakt De resten van Terqa liggen onder de huidige stad Ashara, in de buurt van de Eufraat. Het opgravingsteam is verbonden aan de vestiging Los An geles van de universiteit van Call foriuê

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7