Dienstplichtige leeftijd lager
Oude rijtuigen van failliet bedrijf
De Winnaar van Monte Carlo
slaat voor u klaar.
Burgemeester van
Benthuizen met
verlof tot 1 maart
Personalia
Voorwaarde van Stemerdink bij vrije keuze
Wetsontwerp
basisonderwijs
iets gewijzigd
M@bil
DINSDAG 1 FEBRUARI 1977
BINNENLAND
Trouw/Kwartet
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Stemerdink (defensie) wil dienstplichtigen in staat stellen zelf uit te
maken op welke leeftijd achttien, negentien of twintig Jaar zij in dienst willen. Met dit
keuzesysteem kan dit jaar nog worden begonnen op voorwaarde dat het parlement een wetsvoor
stel om de opkomstleeftijd van twintig naar negentien Jaar te verlagen aanneemt. In dat geval
zullen de zeventien-jarigen die later dit jaar nog worden ingeschreven de mogelijkheid hebben aan
te geven op welke leeftijd zij werkelijk in dienst willen.
Minister Stemerdink en staatssecre
taris Van Lent namen hiermee giste
ren op een openbare vergadering van
de Kamercommissie over het
dienstplichtbeleid, een voorstel over
van het PvdA-Kamerlid De Vries.
Dit voorstel kreeg ook van andere
fracties ruime steun.
Van Lent, wees erop dat de
dienstplichtwet het nu ook al moge
lijk maakt van de normale op
komstleeftijd af te wijken, maar
hiervan is tot nu toe zeer beperkt
gebruik gemaakt. Door een ruim
voorlichtingsbeleid wil hij dit veran
deren. Overigens benadrukte Van
Lent eventueel op het keuzesysteem
terug te willen komen, indien blijkt
dat het de personeelsvoorziening
van de krijgsmacht in moeilijkheden
brengt. Hij wees daarom het voorstel
van De Vries af om de keuzemoge
lijkheid nu al direct als recht in de
wet vast te leggen. Hij wil er eerst
eens mee experimenteren.
Opvallend was dat het PvdA-
Kamerlid met enige nadruk naar vo
ren bracht dat. indien de gemiddelde
opkomstleeftijd door de keuzevrij
heid zou zakken naar achttien Jaar,
in dat geval ook de wedde van de
dienstplichtigen verlaagd moet wor
den naar het niveau van het mini
mum jeugdloon voor achttien
jarigen. De fracties van VVD en CDA
spraken zich tegen een eventuele
verlaging van de wedde op deze ma
nier uit.
meeste fracties zouden er de voor
keur aan hebben gegeven de op
komstleeftijd te bespreken bij een
totale discussie over het
dienstplichtbeleid. Die discussie
moet echter wachten op het rapport
van de staatscommissie Mom-
mersteeg, die de regering over enke
le maanden zal adviseren over de
keus tussen een dienstplichtigen- of
een vrijwilligersleger.
Moties
In afwachting van die brede discus
sie voelden de meeste fracties er
gisteren niet voor om duidelijke uit
spraken te doen over andere aspec
ten van het dienstplichtbeleid. Die
gedachte werd in een CDA-motie
vastgelegd.
Het PvdA-Kamerlid De Vries diende
desondanks een groot aantal moties
over het dienstplichtbeleid in, waar
over later, bij de behandeling van de
verlaging van de dienstplichtige
leeftijd in de Kamer zelf, beslist zal
worden. Die moties betreffen onder
meer:
Doorvoering van de in de defen
sie-nota aangekondigde diensttijd
beperking tot twaalf maanden.
(Door Stemerdink voorlopig afgewe
zen in verband met de extra kosten
van 96 miljoen).
Afschaffing van de vrijstelling
van militaire dienst voor getrouwde
dienstplichtigen, die dus kostwin
ners zijn, mede ingediend door de
PPR. (Ingevoerd om bezuinigingsre
denen, om kostwinnersvergoedin
gen te vermijden. Om bezuinigings
redenen ook door Stemerdink ge
handhaafd).
Afschaffing van de vrijstelling
wegens geestelijk ambt. (Van Lent
zegde toe hierover advies aan de
kerken te zullen vragen, maar wilde
evenals de CDA-fracties zonder dat
advies nog geen beslissing nemen.
Volgens Van Lent zijn de kerken op
dit punt overigens verdeeld).
Afschaffing van de vrijstelling
wegens broederdienst. (De be
windslieden en de kamercommissie
wezen dit voorstel niet principieel
af. Van Lent wilde echter niet tot
afschaffing overgaan omdat er mo
menteel al te veel dienstplichtigen
zijn).
Invoering van een loting om uit te
maken welke dienstplichtigen die
niet reeds om andere redenen zijn
afgevallen, nu wel of niet hun
dienstplicht moeten vervullen. (Dit
in verband met het feit dat er mo
menteel veel te veel dienstplichti
gen zijn. Op het ogenblik wordt dit
probleem opgelost door van de me
disch en geestelijk goedgekeurde
dienstplichtigen alleen de allerbeste
werkelijk in dienst te roepen.)
Rechtvaardiger
De Vries betoogde dat al deze voor
stellen zijn gedaan om op een
rechtvaardiger manier uit te maken
wie nu wel of niet werkelijk in dienst
moet, gezien het grote overschot
aan dienstplichtigen dat er momen
teel is.
Ook mevrouw Van Leeuwen (AR;
verklaarde dat het offer van de
dienstplicht niet rechtvaardig is ge
spreid, maar zij handhaafde haar
standpunt dat over deze zaken pas
uitspraken gedaan behoren te wor
den wanneer het hele
dienstplichtbeleid ter discussie
komt.
De Vries benadrukte dat de regering
toch voordat zij voorstellen over een
nieuw dienstplichtbeleid opstelt,
wel mag weten in welke richting de
Kamer denkt. Vandaar dat hij een
aantal uitspraken van de Kamer
had voorbereid per motie. Het CDA
vond die opstelling van de PvdA
toch ook wel redelijk en daarom
werd besloten nog nader overleg
over de moties te hebben.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het kabinet heeft
het wetsontwerp op het basisonder
wijs bijgeschaafd. Het afgelopen zo
mer gepubliceerde concept-wetsont
werp is gisteren door het kabinet
enigszins gewijzigd voor advies naar
de Raad van State gezonden, waar
na het in het parlement in behande
ling kan komen.
Het wetsontwerp voegt het kleuter
onderwijs en de lagere scholen in
één schooltype samen, waardoor al
le kinderen tussen de vier en de
twaalf Jaar onder het wetsontwerp
vallen.
Premier Den Uyl zei gisteren na af
loop van de vergadering van de mi
nisterraad dat het concept-wetsont
werp vorig Jaar over het algemeen
positief ontvangen is. maar dat het
kabinet zich ook kritische opmer
kingen heeft aangetrokken. Naar
aanleiding van die kritiek heeft het
kabinet de bepaling in het wets
ontwerp die regelt dat de gemeenten
eigenaar worden van de gebouwen
van bijzondere scholen, geschrapt.
Het eigendom van bijzondere scho
len blijft nu de beherende instellin
gen, maar er komen wel regels
omtrent het gebruik van de school
gebouwen.
ROTTERDAM In het Dljkzlgt-
zlekenhuls is de 49-jarlge mevrouw
Wobber-Huibers uit Rotterdam
overleden aan de verwondingen, die
ze vorige week opliep, toen ze op
haar bromfiets op de kruising Mar-
coniplein-Schledamseweg-
Franselaan werd aangereden door
een vrachtauto.
Van een onzer verslaggevers
BENTHUIZEN Burgemeester Keijzer van
Benthuizen Is met verlof. De burgemeester kreeg
daarvoor toestemming van mr M. Vrolijk, de com
missaris van de Koningin in Zuid-Holland.
De omstreden burgemeester
kwam maandagmorgen niet op de
wekelijkse B. en W.-vergaderlng.
De burgemeester bleek verlof te
hebben genomen tot 1 maart.
Vóór die datum moet Keijzer wor
den benoemd in een andere ge
meente, zo willen de twee wethou
ders en het grootste deel van de
gemeenteraad van Benthuizen.
Na de arrestatie van de wethou
ders Seijbel en Van Noort eiste de
gemeenteraad onmiddellijke
schorsing van de burgemeester.
Dat verzoek om schorsing kon de
minister van binnenlandse zaken
echter moeilijk Inwilligen, omdat
er nog een gerechtelijk onderzoek
gaande is naar de vermeende
fraude in het gemeentehuis van
Benthuizen.
Toen de burgemeester maandag
morgen niet kwam opdagen nam
loco-burgemeester Van Noort zijn
taak over. In Benthuizen is men
overigens nogal ontstemd over
het feit dat zowel van de kant van
burgemeester Keijzer als van de
commissaris van de Koningin
geen officieel bericht is ontvan
gen over het verkregen verlof van
een maand.
„Dat valt me een beetje tegen",
verklaarde wethouder Van Noort
desgevraagd. „Misschien heeft de
provincie het verlof wel aange
kondigd in een brief aan burge
meester Keijzer, maar daar weten
wij als college niets van. Ik maak
immers geen post van de burge
meester open". Van Noort ver
klaarde gewoon door te zullen
werken om het bestuurlijke leven
van Benthuizen zoveel mogelijk
zijn gewone gang te laten gaan.
Kritiek
Momenteel is de wedde overigens
nog op het minimumloon voor twin
tigjarigen gebaseerd, omdat de nor
male opkomstleeftijd nu nog twin
tig jaar is. Defensie heeft voorname
lijk uit bezuinigingsoverwegingen
voorgesteld de opkomstleeftijd van
twintig naar negentien Jaar te verla
gen. Dat ontlokte nogal wat kritiek
vanuit de Kamercommissie. De
Van een verslaggever
ROERMOND „Dat komt niet dikwijls voor". Dit zeggen
mensen die het weten kunnen van de verkoping van ongeveer
twintig rijtuigen, die woensdag 2 februari in Roermond plaats zal
hebben. Deze ouderwetse vervoermiddelen vormen een deel van
de vele goederen uit het faillissement van Veldkoning-Holland
United b.v. te Roermond per 1 januari jJL
Oud-directeur van het landbouwma-
Simpkins
„Ik maak even
een ommetje
met Rosic.
chlnebedrijf was D. J. T. Kleijne, die
in 1974 met geld van de zaak veel
rijtuigen met toebehoren heeft ge
kocht. Hij wilde in Californië een
soort pretpark („Hans Brinkers Vil
lage") stichten, waarin de auto taboe
zou zijn en het paard de favoriete
krachtbron. De bezoekers van het
evenement zouden in ouderwetse rij
tuigen kunnen rondrijden. Voor
meer dan 400.000 gulden heeft ex-
directeur Kleijne vele soorten rijtui
gen opgekocht. Hierbij werd niet op
geld gekeken, zeggen Insiders.
Een deel van deze rijtuigen staat nu
in een hal van de voormalige fabriek
van Veldkoning. Gisteren was het de
eerste kijkdag. Velen kwamen de
technische voorwerpen bekijken,
van simpele veertjes of splitpenne-
tjes tot een complete papiervernieti
gingsmachine met motor en kabel of
een programmabestuurde, oliege-
stookte gecombineerde spult-
moffelkablne toe. Ook de vervoer
middelen uit grootvaders tijd trok
ken belangstellenden.
Stalhouder
Een van degenen die een deskundige
kijk op de rijtuigen kan hebben was
Emiel Hawinkels, die naar zijn zeg
gen na zijn diensttijd als huzaar in
de paarden en rijtuigen terecht is
gekomen, nu al 36 Jaar geleden. Hij
zegt. dat hij zich de enige stalhouder
in midden-Limburg mag noemen.
De heer Hawinkels vertelt, dat hij
menigmaal met de expediteur van
Veldkoning heeft gesproken over de
rijtuigen. Hij kent ook de prijzen,
waarvoor de rijtuigen in 1974 zijn
Ingekocht. De verkopers hebben er
goed aan verdiend, zegt hij. „Dolle
prijzen heeft Kleijne gegeven. Er
staat een vigilante waarvan ik de
waarde schat op zeshonderd gulden.
Er is toen tien maal zo veel voor
betaald. Een brandweerwagen uit de
tijd van de uitvinder van de
brandspuit Jan van der Heiden is
voor 25.000 gulden gekocht, een ar
restee voor 10.000 gulden, een Jan
Plezier voor 15.000 gulden, een be
stelwagen voor 25.000 gulden.
Omnibus
Een van de mooiste rijtuigen is vol
gens de heer Hawinkels de omnibus.
De vierwielige koets lijkt veel op de
postkoets die in films over het wilde
westen altijd wordt overvallen. De
koetsier zit op een hoge bok. de
passagiers kunnen in de koets zitten,
maar bij mooi weer kunnen zij ook
bovenop zitten. Op het dak is nog
plaats voor de bagage,
net bedrijf Veldkoning heeft 48.000
gulden voor dit voertuig neergeteld.
Als men de rijtuigen nauwkeurig
bekijkt, krijgt men wel bewondering
voor het vakmanschap van de wa
genmakers van weleer. Alleen de
maker van de brandspuit is bekend:
Hermann Koebe Feuerwehrgeröte-
fabrik in Luckenwalde. De ontwer
per van de sierlijke Friese tilbury
met het vergulde houtsnijwerk is
onbekend. (De inkoopsprijs was
40.000 gulden). Charmant ais rijtuig
is ook de Bernerwagen of de Zwit
serse break.
Ja. er staan volgens stalhouder Ha
winkels wel enkele mooie exempla
ren ln de grote, koude fabriekshal
waar het geluld van machines is
verstomd en het geroezemoes van
stemmen van kijkers en aspirant-
kopers aanzwelt, naarmate de kijk-
uren verstrijken.
„Kleijne had indertijd enkele rijtui
gen vooraan de straat in de show-
■7 -• x ,.-3.->
Lars Carlsson en Bob de Jong kwamen
met hun Opel Kadett GT/E, als eerste in de
klasse standaard-toerwagens*(groep 1) over
de eindstreep in de Rallye de Monte Carlo
1977.
Dat is mooi. Maar aardiger is nog, dat in
elke Opel-Showroom net zo'n snelle, kom-
fortabele en degelijke Opel Kadett GT/E
voor u klaar staat. Voor een proefrit om mee
te beginnen.
Motorola
Mobilifoons
MICHEUN
room laten zetten", vertelt Hawin
kels. „Ik heb hem toen gezegd. Je
moet een rijtuig niet in de zon zet
ten. Dan droogt het hout uit en valt
1e uit elkaar Hout moet koud en
niet droog staan. Dikwijls zijn de
wielen van rijtuigen op de plaats,
waarmee zij langdurig op de grond
hebben gestaan, verrot. Een rijtuig
moet af en toe worden verplaatst als
het niet wordt gebruikt". Emiel Ha
winkels knijpt ln het voorbijgaan in
een wiel van een kar en meteen
worden zijn woorden bewaarheid:
een segmentje van het wiel is al
bijna poeder.
De rijtuigen die op een rijtje te kijk
staan, maken een trieste indruk.
Waar is de tijd gebleven dat zij wer
den getrokken door glanzende paar
den, met de boerenkerels met naast
hen de struise boerin? Hawinkels.
„Kijk, hier klopt iets niet De kus
sens van rijtuigen moeten gevuld
zijn met paardehaar Hierin zit
schuimrubber en die bekleding
moet van stof zijn en niet van skai,
dat bestond toen nog niet In de
hal staat een Duitse Jachtwagen.
Maar waar is de Hollandse Jachtwa
gen", vraagt de Roermondse Hawin
kels zich af. „Ik weet dat die hier
(vóór het faillissement) heeft ge
staan".
Functie bij VN Een Nederlander,
dr Theo van Boven, is benoemd tot
directeur van de aideüng voor de
rechten van de mens van de Veren
igde Naties. De afdeling voor rech
ten van de mens is een in Genève
gevestigd onderdeel van het VN-
secretariaat, dat het werk van alle
VN-lnstellingen die zich met de
rechten van de mens bezighouden
voorbereidt en begeleidt.
Dr. Van Boven (43), was hoofd van
de afdeling Juridische en sociale za
ken van de directie internationale
organisaties van het ministerie van
buitenlandse zaken. Van 1970 tot
1975 was hij Nederlands vertegen
woordiger in de VN-commlssle voor
de rechten van de mens.
ONDERSCHEIDINGEN
Ds. W. Kool. emeritus-predikant van
de Nederlands hervormde kerk in
Katwijk aan Zee is benoemd tot
ridder ln de orde van Oranje-
Nassau. De deken van Weert, pas
toor W. J. O. van Bommel, is be
noemd tot officier in de orde van
Oranje-Nassau.
RECHTERLIJKE MACHT
DEN HAAG - Tot raadsheren bij
het gerechtshof ln 's Hertogenbosch
zijn benoemd mr C. M. Vliegenthart
(nu vice-president van de rechtbank
ln Breda) en mr. J. J. M. van
Benthem (nu rechter bij de
rechtbank in Rotterdam). Tot rech
ter bij de rechtbank ln Amsterdam
zijn benoemd mr. H. Luijken uit
Amsterdam, mr. N. J. van de Sande
Bakhuyzen uit Haarlem en mr. E J.
van Schaardenburg Louwe Kooij-
mans uit Amsterdam. Mevrouw M
van der Linden is benoemd tot offi
cier van Justitie ln het arrondisse
ment 's Hertogenbosch, ln de rang
van substituut-officier van justitie.
Onderscheiding Ir L R. Dijkema,
tot eind Januari 1977 werkzaam als
hoofdingenieur-directeur voor de
agrarische bedrijfsontwikkeling en
voedselcommissaris voor Noord-
Holland, tevens gewestelijk direc
teur van de stichting uitvoering
landbouwmaatregelen (stulmi, is be
noemd tot officier ln de orde van
Oranje-Nassau.
Directeur NS Drs. L.F. Ploeger
(46) is per 1 februari benoemd tot hd
van de directie van de Nederlandse
Spoorwegen. Drs. Ploeger Is sinds
april 1974 secretaris van de directie
raad. Hij wordt nu tevens chef van
de dienst personeelszaken In die
functie volgt hij mr L W Wanslnk
op die zich ln de directieraad met
marketing gaat bezighouden Dit
Jaar treden drs. P Boender en mr
P R. Leopold af als directeur Drs
Ploeger is sinds 1958 bij NS in
dienst.
Ere lid Staatssecretaris Hendriks
is zaterdag benoemd tot ere lid van
de niet rokers vereniging CAN. de
club van actieve met-rokers. De ver
eniging. wil op deze manier tot
uitdrukking brengen ingenomen te
zijn met het beleid van de staatsse
cretaris Inzake de bescherming van
de niet-roker
