inks Spanje kwaad iver aanhoudingen Britten vrezen voor nieuwe bomaanslagen Juiste informatie foute conclusie Patriottisch front thodesië wil niet net Richard praten Parlementscommissie Italië klaagt oud-ministers aan Mondale in Tokio Strengere controle op VS- export kerntechnologie Syrische troepenbeweging misverstand J (APO eist verantwoordelijkheid aanslagen Versterkingen naar Londen gestuurd Rode Khmer uit Cambodja richt bloedbad aan Vliegtuig in Oeganda zoek In verband met Lockheed-zaak 4 1NDAG 31 JANUARI 1977 BUITENLAND Trouw/Kwartet iReuter. UPI AFPi Linkse partijen in Spanje maken zich kwaad over de tientallen inhoudingen van de afgelopen paar dagen. Met de arrestaties probeert de regering de golf van freur in Spanje tot staan te brengen. De afgelopen week zijn tien mensen in Spanje waaronder fjdag dne politiemensen een gewelddadige dood gestorven bislische groepen zeggen in een kmenlijke verklaring dat de rege- k onder het ..voorwendsel" terreur bestrijden van haar bevoegdhe- l misbruik maakt door „democra- |he krachten' gevangen te zetten i meer „officiële" oppositie in fcnje heeft de maatregelen pwijgend goedgekeurd De com- nistische partij, die door adver- ties heeft laten weten dat zij de Islagen op de agenten veroor- |lt. wordt ongemoeid gelaten, eve- k uiterst rechts. Erkl.-ring GRAPO «ch hi. s voordoende onder- bndse groepering GRAPO heeft :h verantwoordelijk gesteld voor aanslagen op de drie agenten. Er h in Spanje echter stemmen dat fAPO in feite een rechtse mante- feanisatie is die probeert het de- Icratiseringsproces in het land te [storen. GRAPO heeft de verantwoorde- op zich genomen voor de ontvoe- gen van Antonio Mari de Oriol (de irzitter van de Spaanse staatsraad) op 11 december en van generaal Emilio Villaescusa (presi dent van het hoge militaire ge rechtshof). op 24 januari. De verklaring van de GRAPO werd volgens het Madrileense blad El Pais uitgezonden door de ..Stem van de Vrije Canarische Eilanden", een sta tion in Algiers. GRAPO zou ook een verklaring hebben gestuurd aan de onafhankelijkheidsbeweging voor de Canarische Eilanden die opk in Al giers zit. Hierin wordt gezegd dat de aansla gen op politiemannen onderdeel zijn van de campagne „de verantwoorde lijken voor het fascistische regime (van de overleden dictator Franco; red.) en zijn instellingen te straffen". Ook wordt de els herhaald dat vijf tien met name genoemde politieke gevangenen moeten worden vrijgela ten willen de twee ontvoerde man nen hun vrijheid herkrijgen. Toespraak Suarez Ondanks de groeiende onrust in het ESAKA (Reuter, UPI) Leiders van het radicale Patriottisch nt in Rhodesië willen niet meer praten met de Britse bemidde- ,ar Ivor Richard. {ichard had gehoopt gisteren in pesaka (Zambia) een ontmoeting te ebben met Joshua Nkomo en Ro- lert Moegabe. maar zij vinden dat Jroot-Brittannië eerst meer /astbeslotenheid moet tonen om de kwestie Rhodesië op te lossen. De »emiddehng van Richard sprong be- in vorige week af toen de blanke kinderheidsregering in Rhodesië eigerde op zijn voorstellen in te NlltteloOS worden overgedragen en de leider van de blanke minderheidsregering is daarbij niet nodig, vindt Moezore- wa. Per s lot is Groot-Brittannië staatsrechtelijk nog steeds „ver antwoordelijk" voor Rhodesië. waar de blanke minderheid zich dertien jaar geleden eenzijdig onafhankelijk verklaarde. kan. len van Rodesie s meest invloedrij- t buurlanden Tanzania en de parte leider bisschop Abel Moezo- [wa vinden dat dan maar zonder de ianke premier Ian Smith moet wor- len verder gepraat. In Genëve wordt esproken hoede politieke macht zal - Moegabe en Nkomo zeggen in hun verklaring echter dat verder praten tussen hen en Richard „nutteloos" is. Robert Moegabe voegde daar in Loesaka aan toe dat grondwetge vende besprekingen nu tijdverspil ling zijn geworden en de guerilla- oorlog onmiddellijk moet worden uitgebreid. land heeft premier Adolfo Suarez de Spanjaarden zaterdagavond verze kerd dat politiek terrorisme zijn re gering niet zal afhouden van de weg naar volledige democratische vrij heid. TOKIO (Reuter. AP) De Ameri kaanse vice-president Walter Mon dale is gisteren vanuit Parijs in To kio aangekomen. Vandaag zal hij onder meer praten met de Japanse premier Foekoeda over de econo mische ontwikkeling, die aarzelt in Japan. De betrekkingen tussen Ja pan en de Verenigde Staten zijn op het ogenblik goed. Japan is zeer verheugd over het bezoek van Mon dale. dat het als een bewijs ziet van de goede verstandhouding. Behalve over economie zal worden gepraat over een nieuwe topconferentie van industriële landen (waarschijnlijk in Londen) en de te verwachten Ameri kaanse politiek tegenover Oost- Azië. Bij de besprekingen die Mondale in Parijs voerde stond ook al de econo mische ontwikkeling centraal, en verder vooral de verspreiding van kernwapens. Frankrijk voelt ook niet veel voor Amerikaanse voor stellen voor een verbod van een aan tal kernproeven. Verschil van me ning zou er bestaan over de geplan de westelijke topconferentie in Lon den. In tegenstelling tot Washington is Parijs tegen uitbreiding van het aantal deelnemers. Een aantal klei ne landen waaronder Nederland had zich nogal boos gemaakt over de „onderonsjes" van de econo mische grootmachten. Vanuit Tokio op weg waarnaar toe Mondale drie kwartier met de IJslandse premier Geir Hallgrimsson praatte vliegt de Amerikaanse vice-president weer naar huis. Hij gaat niet naar Zuid- Korea. hoewel dit land. volgens de krant Washington Star. wel hier om had gevraagd. De Amerikaanse pre sident Jimmy Carter heeft dit ver zoek naast zich neergelegd vanwege zijn houding tegenover de mensen rechten (die in Zuid-Korea nogal eens worden geschonden). Ook speelden Zuidkoreaanse omkooppo gingen in Washington waarvoor Amerikaanse congreslieden niet on gevoelig waren een rol. Wardourstreet (bij Oxford Street) ligt bezaaid met glasscherven nadat daar twee bommen waren ontploft. LONDEN (Reuter. UPI) Groot-Brittannië vreest voor nieuwe bomaanslagen. Scotland Yard heeft versterkingen gestuurd naar de politie in Londen, waar zaterdagmorgen een reeks bommen ontplofte in winkels en kantoren rond Oxford Street. De bommen waren deels explosief, andere waren brandbommen. Nie mand liep bij de explosies letsel op. maar het hele gebied was in de op perste verwarring toen de politie van de ene ontploffing naar de andere ijlde Pas tegen de middag werd Ox ford Street voor het publiek vrijge geven. Dat betekende een flinke strop voor de talrijke winkels waar het op die dag altijd zeer druk is. Hoewel er nog geen aanwijzingen zijn wie de bommen hebben ge plaatst wordt algemeen aangeno men dat Ierse terroristen aan het werk zijn geweest. Een krant kreeg een telefoontje van een man die zei WASHINGTON (Reuter. UPI. AP) President Jimmy Carter van de Verenigde Staten heeft opdracht gegeven tot strengere controle op de export van technologie en materiaal op het gebied van kernenergie. IRUZALEM. BEIROET (Reuter. PI. AP) Israël zoekt een diploma- eke en geen militaire oplossing Dor het probleem van de aanwezig- eid van Syrische troepen dicht bij raëlische grens in Zuid-Libanon. fit heeft de Israëlische minister van kfensie. Sjimon Peres, gisteren leegedeeld. Hij noemde de Smy- kche troepenbewegingen van een k geleden dichter naar de grens Israël een misverstand en zei zijn land met de Verenigde Sta ten samenwerkte om het probleem op diplomatieke wijze te regelen. Volgens Peres had de Syrische troe penbeweging naar Nabatiev. op elf kilometer van de Israëlische grens, iedereen verrast „en ik hoop niet dat het de toenemende trek van Syrië inhoudt, het land uit te breiden tot een groter Syrië. Het Libanese blad An Nahar schreef gisteren dat de Verenigde Staten Li banon hebben verzekerd dat Israël geen militaire actie tegen Zuid- Deze maatregel is. naar uit officiële bron in Washington werd vernomen, genomen in afwachting van het op nieuw in beschouwing nemen van het Amerikaanse beleid om de ver spreiding van kernwapens tegen te gaan. Goed-ingelichte kringen meenden dat Carter ook bevolen had dat een lading uraniumerts met bestemming India werd tegengehouden. Woordvoerder van het Witte Huis. Jody Powell heeft dat echter ont- kend. Wel zal door de strengere Libanon zal ondernemen De Amen- contr6ie op de ullvoer van kaanse zaakgelastigde in Beiroet kerntechnologie en materiaal de Ie- had dat zaterdag aan minister van vering van het erts aan India ver- buitenlandse zaken Foead meege- traagd kunncn worden van levering van kerncentrales en een opwerkingsfabriek aan Brazilië. Verder heeft Mondale er in Frankrijk op aangedrongen het plan voor de verkoop van een opwerkingsfabriek aan Pakistan te herzien. Frankrijk zou hebben laten weten bereid te zijn van zijn besluit terug te komen als Pakistan zijn bestelling zou in trekken. Pakistan zou geweigerd hebben, ondanks de dreiging van de Verenigde Staten dat zij geen con ventionale wapens meer zouden leveren. dat hij het Ierse Republikeinse leger vertegenwoordigde en dat de IRA voor de aanslagen verantwoordelijk is. Schade De schade varieerde van licht tot zeer zwaar. Sinds vorig jaar juni wa ren in Londen geen bommen meer ontploft, maar twee datums doen de politie vrezen dat er meer zullen vol gen. In Londen is een proces gaande tegen vier Ieren die zijn beschuldigd van lidmaatschap van het verboden Ierse republikeinse leger. De politie was bijzonder snel ter plaatse, kennelijk goed voorbereid op dergelijke aanslagen. Binnen en kele minuten nadat de eerste bom was geëxplodeerd werd het gebied door honderden politiemannen afge zet. Scotland Yard heeft nu extra bewaking ingesteld voor openbare gebouwen en personen die gevaar lopen het doelwit van aanslagen te worden. In Noord-Ierland zelf zijn zaterdag, over het hele gebied verspreid, zeker 30 bommen ontploft, naar vermoed ter gelegenheid van de vijfde ver jaardag van „bloedige zondag" toen Britse soldaten het vuur openden en daarbij 13 personen doodden Het waren meest brandbommen die ont ploften in Dungannon. Lvurgan, Car- rickmore en Belfast. In Carrickmore werd de zwaarste schade aangericht. Bij de aanslagen werden in Belfast een driejarig jongetje, zijn elfjarige zusje en een man gewond. Thaise militairen: ARANYAPRATHET (AFP. UPI, AP) In de Thailandse grensprovincie Aranyaprathet op 330 kilometer van de hoofd stad Bangkok zijn het afgelo pen weekeinde tenminste 29 Thaise dorpelingen omgeko men bij een aanval van onge veer 500 soldaten van de Rode Khmer uit het naburige Cam bodja. Dit hebben militaire functionarissen in Bangkok meegedeeld. Journalisten die enkele uren na het bloedbad ter plaatse aankwamen hebben de verminkte stoffelijke res ten van de dorpelingen gefilmd. Vol gens hen was het hele dorpsystema- Usch met de grond gelijk gemaakt Thailand heeft gisteren aangedron gen op bijzonder overleg met Cam- bodjo in verband met de aanval. Eenheden van de Thaise grenspoli tie en het leger patrouilleerden gis teren nog steeds in het gebied, maar men verwachtte dat de Cambod jaanse indringers zich reeds over de grens hadden teruggetrokken. Volgens de Thaise politie werden tien Thaise dorpelingen zwaar ge wond achtergelaten en werden vijf soldaten van de Rode Khmer ge dood Aangenomen wordt dat de Cambodjanen voedsel en andere voorraden wilden stelen. Het grensgebied rond de plaats Ara nyaprathet is een vruchtbare rtjst- streek. Gedeelten van het gebied hebben vroeger tot Cambodja be hoord en verder is de grens tussen beide landen niet overal even duide lijk aangegeven. Dit heeft in het verleden al eerder tot conflicten geleid. Gisteren verklaarde de politie dat de functionarissen van het Thais- Cambodjaanse onderhandelingsbu reau in Aranyaprathet nog geen antwoord hadden gekregen op hun verzoek tot spoedbesprekingen met hun Cambodjaanse collega's. Dit bureau is het belangrijkste contact tussen de beide landen en volgens Thaise bronnen hebben de Cambod janen de afgelopen maanden weinig zin getoond om met de Thais te praten over de voortdurende grensconflicten. LONDEN (Reuter) Radio Oegan da heeft gemeld dat een vliegtuig met vier bemanningsleden en achtUen Britten in een storm in het noorden van het land wordt vermist President Idi Amin is zelf mee gaan zoeken, aldus de radio. De Britten waren uitgenodigd om in Oeganda de viering bij te wonen van de zesde verjaardag van de militaire staatsgreep van president Amin. De piloot heeft zich het laatst gemeld toen hij bij de noordoostelijke grens met Kenia en Soedan vloog deeld Eerder het afgelopen weekein de hadden diplomaten van de Ara bische Liga in Beiroet die toezicht Volgens welingelichte kringen heeft president Carter in afwachting van houden op de veiligheid in Libanon een komende studie de volgende ini- een bijeenkomst Behouden om te tiat|eVen genomen spreken over de harde waarschuwin gen. die Israël in eerste instantie had laten horen na de Syrische troepen bewegingen. Via vice-president Walter Mondale heeft hij met nadruk Bondskanselier Helmut Schmidt gevraagd af te zien ROME (Reuter, AFP, DPA, UPI) Een commissie van onder zoek van het Italiaanse parlement heeft zaterdag de voormalige ministers van defensie Mario Tanassi en Luigi Gui beschuldigd van corruptie en bedrog in het kader van het Lockheed- omkoopschandaal. De Amerikaanse vliegtuigfabriek heeft twee miljoen aan steekpenningen voor Italië uitgegeven, aldus de commissie, die precies een jaar aan het werk is geweest en haar onderzoek tot de Verenigde Staten heeft uitgebreid. .Racisme waar de honden geen brood van lusten", luidt de kop boven een ar tikel in de laatste Nieuws brief van het PalestinaKo- mité Aanleiding voor deze krachtigeuitvalisde publi- katie van het zogenaamde Koenig-rapport. Dat Is een rapport van de Israë lische gouverneur van Ga- lilea waarin deze zijn visie geeft op de behandeling van de Arabieren in Israël. Het is door het links- zionistische blad Al Ha- mischmar openbaar ge maakt. „Met de ongewilde publikatie van het Koeni g-rapport is de feitelijk al tijd al gevoerde apart heidspolitiek van de staat Israël nu ten overstaan van iedereen in het licht gesteld." schrijft het Pa lestina Komitée. De Nieuwsbrief geeft enkele voorbeelden van de rond uit gevaarlijke voorstellen van Koenig. Zo wordt aan gehaald dat Koenig voor stelt de werkgelegenheid voor Arabieren in het joodse bedrijfsleven te be perken tot 20 procent; jon ge Arabieren aan te moe digen in het buitenland te gaan studeren (waarna het hun moeilijk moet worden gemaakt weer te rug te keren) en sociale uitkeringen aan kinderrij ke Arabische gezinnen stop te zetten. De inder daad racistische zienswij ze van Koenig wordt cor rect weergegeven in de Nieuwsbrief. De redactie van het blad slaat de plank echter mis als zij Koenig vereenzelvigt met het hele Israëlische rege ringsapparaat of stelt dat Koenig „iemand is die het beleid in Israël bepaalt". (Nieuwsbrief November- /December 1976 te bestel len bij Postbus 10520, Amsterdam). Marokko Een geheel ander pro bleem gebied in de Ara bische wereld ligt in Noord-Afrika. Met name het conflict tussen Marok ko en Algerije en de vrij heidsstrijd van het Saha- raanse volk speelt hier een grote rol. Onlangs werd in Nederland een Marokko Komitee op gericht die een eigen bulleUn uit geeft. Doel van het Komi tee is meer bekendheid te geven aan de situatie in dat land, die ondanks een schijnbare liberalisering nog steeds wordt geken merkt door het aantasten van de fundamentele rechten van de mens en de onderdrukking van de ele mentaire menselijke vrij heden. Deze onderwerpen worden in het tweede nummer van het Marokko Bulletin, dat bij het comi té in de Amaliastraat 7. Den Haag (kosten 1,50 plus porto) besteld kan worden, uitvoerig behan deld. Het bulletin bevat een uitgebreid verslag van de onlangs gehouden ge meenteraadsverkiezingen en de daarbij plaatsgevon den ongeregeldheden. Verder worden een aantal internationale rapporten van onderzoekscommis sies over de respectering van de rechten van de mens besproken. Tenslot te heeft de redactie een interview gemaakt met een in Nederland woon achtige Marokkaan die twee Jaar lang achter slot en grendel in Marokko zat en die de trieste situatie in Marokko aan eigen lijf on dervonden heeft. Oost-Europa Het januari nummer van Internationale Spectator is voor een groot deel ge wijd aan de censuur zoals die wordt toegepast in de Sowjet-Unie In een inlei dend artikel legt professor J. W Bezemer uit hoe die Sowjet-censuur werkt. Hij zet uiteen dat de mogelijk heid tot censuur eigenlijk in de grondwet is vastge legd Het grondwetsarti kei over de vrijheid van drukpers begint met de woorden 'in overeenstem ming met de belangen van de werkers In de prak tijk is dat uitgelegd als 'vrijheid van drukpers voorzover in het belang van de werkers...' Profes sor Bezemer concludeert dat het systeem van cen suur dat het sowjet- regiem na de revolutie van 1917 opzette zeer doeltref fend heeft gewerkt. 'Zo doeltreffend, dat men de stelling zou kunnen verde digen dat de Sowjet-Unie geen cultuurgeschiedenis bezit,' zo meent hij. Wat Bezemer bedoelt wordt verder In IS uitge werkt door de Russische socioloog Aleksander Ja- now. die in 1974 naar het westen is geëmigreerd. Van Janov zijn twee arti kelen opgenomen: ëën dat hij in de Sowjet-Unie schreef en één dat hij na dien in de Verenigde Sta ten schreef en dat een be spreking is van het eerste. Tot wat censuur kan lei den wordt gedemon streerd met fragmenten uit de roman Babi Jar van Anatoli Koeznetsow. Er blijken dan drie soorten teksten te bestaan: wat de auteur schreef, wat uitein delijk werd gedrukt en wat de auteur eigenlijk had willen schrijven maar meteen al achterwege liet omdat het de censuur toch niet zou passeren. Beleid De Spectator heeft verder vier artikelen over het Ne derlandse buitenlandse beleid, of liever gezegd over de wijze waarop dat beleid tot stand komt De rol van het parlement in dat proces wordt gewogen door het PvdA-Kamerlid Arie van der Hek; gewo gen en te licht bevonden. Van der Hek vindt dat de bewindslieden te geheim zinnig doen over het 'alge meen landsbelang' en daardoor de volksverte genwoordiging te weinig kans geven. (Internationa le Spectator is de maande lijkse uitgave van Neder lands Genootschap voor Internationale Zaken; het adres is Alexanderstraat 2 Den Haag). Afrika Via het Transnational In stitute in Amsterdam (Paulus Potterstraat 20). Is een chronologisch over zicht van de zwarte opstand van 1976 In Zuid- Afrika uitgegeven. Het overzicht heeft als titel meegrekegen 'Black South Africa Explodes' en is in de vorm van een tijd schrift gegoten Het Transnational Institute is van Amerikaanse oor sprong. Het probeert een alternatief te zijn voor de gevestigde wetenschappe lijke instellingen in de Verenigde Saten. De meeste publicaties uit de Paulus Potterstraat heb ben daarom een degelijk, analytisch karakter Het geschrift over de Zuidafri- kaanse beroeringen is ech ter niet meer dan een op somming en voegt geen nieuwe inzichten toe aan wat er in Nederland zo al verschijnt over Zuid- Afrika Amerika- bibliotheek Tenslotte nog een mede deling die nauwelijks past in het kader van 'druk werk: sinds vorige week is de Amerikaanse Biblio theek ln Amsterdam weer open. Het nieuwe adres is: Reguliersgracht 25. De bi bliotheek heeft een uitge breide verzameling na slagwerken over de Vere nigde Staten, de be langrijkste Amerikaanse kranten en tijdschriften en de officiéle regerings publicaties. De biblio theek is alle werkdagen geopend van elf uur 's morgens tot vijf uur 's middags en donderdags tot zeven uur. Een derde prominente politicus, de vroegre premier Mariano Rumor werd slechts met een krappe meer derheid door de commissie vrijge sproken van de verdenking van cor ruptie Hoe krap de uitslag was blijkt uit het feit dat tien commissie leden van mening waren dat de oud- premier in deze zaak niet vrijuit, ging. Tien andere leden waren van mening dat Ruimor wel degelijk bij de omkoopafaaire betrokken was ge weest. Slechts de stem van de chris ten-democratische voorzitter. Nino Martinazzoli, deed de weegschaal in het voordeel van Rumor doorslaan. In het geval van de twee beschuldig de voormalige bewindslieden heelt nu het parlement het laatste woord De beide hulzen zullen hiervoor een verenigde vergadering houden Be vestigde de volksvertegenwoordi gers de conclusie van hun commis sie. dan gaat het hof voor grondwetszaken zich met het twee tal bezighouden Dit is de in de grondwet vastgelegde procedure bij misdrijven die leden van een rege ring in de uitoefening van hun ambt plegen. Niet veilig Ook Rumor kan zich nog niet volko men veilig weten, aangezien hij niet met de voorgeschreven tweederde meerderheid door de commissie is vrijgesproken Zijn zaak kan eventu eel nog voor de plenaire zitting van het parlement worden gebracht De zaak voert terug tot het begin van de Jaren zeventig Italië kocht toen veertien transportvliegtuigen van het type „Hercules C-130" van Lockheef. die voor deze transactie enkele miljoenen smeergelden had neergeteld. De prijs van het vliegtuig ging als gevolg daarvan nog tijdens de onderhandelingen omhoog, van 2.7 naar 3.8 miljoen dollar, zodat de Italiaanse belastingbetaler de smeergelden betaalde die hun be windslieden en talrijke meelopers in eigen zak staken. Luigi Gui is van de christen democratische partij, Mario Tanassi is een sociaal-democraat De com missie stemde met 11 -9 voor beschul diging van Gui en 18-2 voor die van Tanassi De christen-democratische leden stemden tegen vervolging van beide voormalige bewindslieden. Het waren vooral de communisten die zich sterk maakten voor Juri dische acties tegen Tanassi. Oul en Rumor. Gui verklaarde na de uitslag dat hij gedacht had dat de bewijzen van zijn onschuld zo overduidelijk waren dat de waarheid wel aan het licht zou komen. „In plaats daarvan hebben het stalinisme, dat nooit is uitge roeid. en het opportunisme van be paalde personen, het gewonnen zei hij Tanassi zei er zeker van te zijn dat het parlement zijn onschuld zal er kennen. De commissie verklaarde zich voorts eenstemmig voor vervolging van de toenmalige bevelhebbener van de luchtmacht, generaal Duilio Fanai' PRAAO. (Reuter) - De Tsjechoslo waakse regering heeft iets ingebon den tegenover de ondertekenaars van het Handvest '77 (over de men senrechteni De staatstelevisie liet weten dat het nooit de bedoeling is geweest de dissidenten te dwingen naar het buitenland te verhuizen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5