Italianen vinden in Syrië
vijftienduizend kleitabletten
Een goeie
hervormde, wel,
die zit niet stil
Uit de kerkbladen
v
Vandaag
ARCHIEF VAN 4500 JAAR GELEDEN
ra
Onze adressen:
Eerlijk gezegd
een vreemde
vertoning
VOORBIJGANGERS
Dekens ongelukkig
met gift Simonis
Aantal dopen in
Joegoslavië groeit
VAANPAS 24 JANUARI 1977
KERK BINNENLAND
TROUW/KWARTET 2
Pc
door dr M. Stol
In de twintigste eeuw zijn er tot
op heden drie ontdekkingen
gedaan, die volstrekt onver
wachte vergezichten openden
voor ons inzicht in de geschie
denis van het oude Nabije Oos
ten: de ontdekking van het rijk
der Hethieten, de opgraving
van de Kanaanitische stad Oe-
garit en de vondst van de rollen
bij de Dode Zee. Nu. in de ze
ventiger Jaren, zijn we getuige
van een vierde kapitale ont
dekking: het aan het licht ko
men van het rijk van Elba.
Maanden geleden verschenen hiero
ver al opgewonden persberichten,
maar nu heeft de taalkundige bij de
opgravingen van Ebla. O. Pettlnato.
de eerste concrete resultaten van
zijn werk op schrift gesteld. Het ne-
derlandstallge publiek zal hiervan
over enige tijd uitgebreider kennis
kunnen nemen vla de publikaUes
van het genootschap „Ex Oriente
Lux"; hier volgt een eerste samen
vatting.
Ebla,
een verdwenen rijk
De Italianen groeven al jaVen In de
ruïne heuvel Tell Mardlech. die ligt
ln Syrlê, halverwege Aleppo en Ha-
ma. In 1974 vonden ze 42 kleitablet
ten. beschreven met spijkerschrift in
het Sumerlch en een onbekende taal.
die op het Hebreeuws lijkt; ze bleken
te stammen uit 2400-2250 voor Chris
tus. In 1975 groef men verder en
vond de koninklijke archieven van
de stad: vljftienduizendkieltabletten
Dit alfabet in spijkerschrift werd gevonden bij de opgraving van de
Kanaanitische stad Oegarit. aan de Syrische kust. Het is overigens duizend
jaar jonger, dan de kleitabletten van Ebla. Uit dit alfabet heeft zich (via het
Foenictsch en het Grieks) ons alfabet ontwikkeld. De volgorde van de
letters Is ook ongeveer hetzelfdemaar dit spijkeralfabet telt nog 30
lettertekens.
van interessante inhoud; sommige
gaan terug tot 2600 v. Chr.
Het bleek, dat de Italianen Ebla ont
dekt hadden, een stad. die we al
kenden uit de spijkerschriftteksten
van zuidelijk Mesopotamia, maar
dat toch een onbekende grootheid
was gebleven. Vanuit dit zuiden heb
ben de koningen van Akkad, Sargon
en Naram-Stn, veldtochten tegen
Ebla ondernomen, die eindigden met
de verwoesting van Ebla door Na
ram-Sin (2250 v. Chr.). Daarna bete
kende Ebla niet zoveel meer.
Wat was het Imperium van Ebla ge
weest? Daarover lichten de nieuwe
ontdekkingen ons nu ln. Het blijkt,
dat de geschiedenis van Voor-Azië zo
tussen 2500 en 2200 v. Chr. opnieuw
geschreven moet worden. Het rijk
van Akkad was toen niet opper
machtig. zoals men meende, maar
vond tegenover zich Ebla. Uit de
archieven blijkt, dat Ebla's In
vloedssfeer reikte over heel Palesti
na. tot de Slnai toe; verder over
Klein-Azié en Cyprus. In het oosten
werd een stad ais Marl (aan de Euf-
raat. dicht bij de grens met Irak)
onderworpen. De konginen van Ebla
onderhielden vriendschappelijke be
trekkingen met Assur en meer ooste
lijk gelegen staten; zo is er een vt*
drag tussen Ebrum, koning van
Ebla. en de koning van Assur ge
vonden.
De geschiedenis van Syrië en Pales
tina ln die tijd was tot nog toe een
haast witte bladzijde ln de we
reldgeschiedenis en kan nu geschre
ven worden.
Er zijn ook kleitabletten bij, die ons
Inlichten over de godsdienst van de
bewoners van Ebla. Vijfhonderd
goden zijn nu bekend uit die
teksten; hun namen herinneren
soms aan de heidense goden uit het
Oiide Testament. Het hoogst staat
de god Dagan; daarop volgen Rasap
(uit later tijd bekend als Resef), Si-
plsj, de zonnegod, en Asjtar. een
mannelijke godheid. Er is ook een
god KamisJ, wiens naam aan de
Moabletische Kamos herinnert. Een
aantal kleitabletten ls beschreven
met mythen en religieuze gezangen.
Ze gaan over goden, die inheems
waren in Mesopotamië; in het alge
meen was de invloed van Mesopota
mië op Ebla groot. Of deze teksten
ook specifiek „Kanaanitische" my-
Mozaïek uit Ur der Chaldeeën uit de tijd. waarin de kleitabletten geschreven zijn (thans in het Brits Museum te
Londen).
then bevatten, ls niet bekend ge
maakt. In elk geval wijst niets erop.
dat de goden in die tijd astronauten
waren.
De onbekende taal
We kunnen de tabletten lezen, want
ze zijn geschreven ln het redelijk
bekende spijkerschrift. Tachtig pro
cent ls ln het Sumerisch gesteld, een
oude taal uit zuidelijk Irak. Twintig
procent is geschreven in de inheem
se taal van Ebla. Er zijn woorden
boeken Sumerisch-Eblaietisch ge
vonden. De reconstructie van de
taal van Ebla wordt wel bemoeilijkt,
omdat het spijkerschrift zo veeldul-
dig ls. Het eerste woordje dat de
ontcljferaar kon lezen, was iktub,
„hij schreef", waaruit bleek, dat we
met een Westsemietlsche taal te
doen hebben. Deze taal van Ebla is
een verre voorloper van het Phoenl-
clsch en Hebreeuws. Totnogtoe was
het Oegaritlsch (1350 v.Chr.) de
oudst bekende Westsemietlsche
taal. dus deze ontdekking ls weer
een hele stap terug in de taalge
schiedenis en daarmee een even gro
te stap vooruit in de taalwe
tenschap.
Betekenis voor het
Oude Testament
Wat is de betekenis van deze vondst
voor de studie van het Oude Testa
ment? Laten we eerst vaststellen,
dat deze nieuwe teksten dateren uit
een tijd, die niet minder dan dui
zend jaar vóór de intocht van de
kinderen Israëls in het land Kana&n
ligt. Ook toen was duizend Jaar niet
gelijk één dag. Maar de continuïteit
in de maatschappelijke en
godsdienstige tradities was groot ln
die dagen, dus de nieuwe Informatie
uit deze teksten zal wel verhelder
end zijn.
De taalkundige bij de opgraving.
Pettinato, heeft een erg open oog
voor deze mogelijkheden. Zo sugge
reert hij, dat de machtigste koning
van Ebla, die Ebrum heette, de
zelfde kan zijn als de stamvader
Heber uit Genesis 10 21. HIJ vindt
verder in de teksten een groot aan
tal geografische namen, die we ook
uit het Oude Testament kennen -
bijvoorbeeld Salem, de stad van
Melchlzedek. Volgens de laatste be
richten heeft Pettinato een „Ur" ge
vonden, dat dichtbij Haran lag. Ook
hier moet men wat oppassen vanwe
ge de veelduldlgheld van het spij
kerschrift.
De wereld ls in dit alles nog geheel
afhankelijk van de onthullingen van
Pettinato. Deze energieke geleerde
wil de teksten nu snel publiceren en
dan kunnen de anderen zich ook een
zelfstandig oordeel vormen. Een en
ander zal ongetwijfeld uitgroeien tot
een nieuwe tak van wetenschap.
Dr. Stol is verbonden aan het assyrio-
logisch instituut van de Rijksuniver
siteit te Leiden.
door A. J. Kiel
Als je braaf hervormd bent, praat
Je Je keel ongeveer schor. De her
vormde bazen hebben in de loop
der na-oorlogse Jaren al menige
„handreiking" gedaan „om het
gesprek op gang te brengen" en
volgzame gemeenteleden hebben
zich gehoorzaam van het éne ge
sprek ln het andere gestort.
Thans is een bevel uitgegaan van
de hervormde raad voor overheid
en samenleving om met boeren en
tuinders te gaan praten. Een
goeie hervormde, wel, die zit niet
stil, heeft deze raad overwogen en
we dienen dan ook, alvorens een
mond open te doen, een boerderij
of tuinderij-te bezoeken.
Deze aansporing ls vervat in een
32 bladzijden tellende brochure
die „Burgers en buitenlui" heet
en tot ondertitel de vertrouwd
klinkende aanduiding heeft: „Een
handreiking om het gesprek op
gang te brengen tussen boeren, j
burgers en buitenlui" (in het voor
woord wordt ons in een paar mys
tiek-aandoende zinnen uiteenge
zet, waarom in de titel van het
geschrift het woord „boeren" ont
breekt). We moeten niet menen
dat de raad voor overheid en sa
menleving zomaar eens op een
achternamiddag heeft bedacht:
kom, laten we de kerkmensen nu
eens de weilanden op en de broei
kassen ln sturen. Nee, al Jaren
lang „kwamen er signalen", niet
van een kunstmaan, maar „uit
plattelandsstreken en
gemeenten", en na enig dubben ls
daarop een werkgroep „Boeren en
tuinders" opgericht.
Het resultaat van het werk van
deze groep ligt nu voor ons. Het
eerste hoofdstuk van „Burgers en
buitenlui" bestaat uit een dia
loog, welke ln onnatuurlijkheid
niet onderdoet voor die tussen
Bart en Kees uit de bijbelse boek
jes van wijlen dominee G. van
Reenen van de gereformeerde ge
meenten. Deze knapen spraken
over heilsgeheimen en hun valt
daarom een zekere stroefheid ln
de conversatie wel te vergeven.
Boer en Buitenstaander (zoals de
door de werkgroep ln het leven
geroepen gestalten heten) hebben
het echter over zeer aardse zaken,
doch kunnen desondanks geen
onbevangen toon aanslaan. Eerst
zegt Buitenstaander Je" tegen
Boer, maar even verder op de
zelfde pagina is de verhouding al
bekoeld tot „u".
Maar in de volgende hoofdstuk
ken wordt het menens, daar wor
den we „geconfronteerd" met de
„problematiek" op een wijze die
een hervormd mens de lust zou
ontnemen, ooit nog een voet op
een boerderij of tuinderij te zet
ten. Toch zal dat moeten, en me
teen al, ln fase I van het op gang
te brengen gesprek. Een zorgelij
ke vraag ls altijd ook, hoe lang
zoiets moét duren. Welnu, het
boekje brengt ons onder ogen dat
de duur van het gesprek vooral
afhangt van de intensiteit, waar
mee men met elkaar ln gesprek
wil en zal raken. Met andere woor
den, als het een vluggertje ls,
deugt je intensiteit niet.
Intussen staan er in „Burgers en
buitenlui" aardige cartoons van
Arend van Dam (één ervan zet ik
bij dit stukje). De brochure kost
3,25 en ls te bestellen bij de
Centrale voor vormingswerk, De
Horst 5, Driebergen, giro 426.18.
En als voortaan niemand meer
zeurt, dat buitenlui altijd wat te
zeuren hebben (als 't droog is, ls 't
niet goed, maar als 't regent ook
nietheeft wat mij betreft dit
boekje al aardig werk gedaan.
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kannen worden gestuurd naar:
Secretaris HoofdredaeUe Trouw/
Kwartet, Postbus 859. Amsterdam.
Bij publikatle wordt do naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Roken (3)
Met Melnsma ben ik het eens dat
een waarschuwing op de verpakking
van sigaretten weinig zal uithalen.
Een opiniepeiling hieromtrent ln
Amerika bracht aan het licht dat
ongeveer twintig procent van de si
garettenkokers door deze waarschu
wing wel was getroffen, maar dat
slechts twee procent daadwerkelijk
met het roken was gestopt. Principi
eel bezien ls het grote bezwaar dat
de fabrikant op deze wijze gedwon
gen wordt in plaats van reclame
voor, nu reclame tegen zijn eigen
produkt te maken. Verder ben lk het
met Melnsma eens dat de schade
lijkheid van passief roken niet is
aangetoond, zelfs niet onder abnor
male omstandigheden. Voorts is
aangetoond dat onder normale
omstandigheden de schadelijke be
standdelen van tabaksroken, voor
komend ln de lucht van een vertrek
waarin gerookt wordt, gereduceerd
worden tot zodanige geringe con
centraties, dat zij voor aantasting
van de gezondheid praktisch van
geen betekenis zijn.
Amstelveen
prof. dr. A. C. Drogendijk sr
Boycot (3)
Eindelijk wordt er eens Iets gedaan
om een eind te maken aan de
apartheidspolitiek in Zuld-Afrika.
Opmerkelijk vind lk de blindheid
die nog steeds bij veel mensen
heerst betreffende de toestand ln
Zuld-Afrika. Mensen, wordt eens
wakker, rassendiscriminatie, bloedi
ge moordpartijen, uitbuiting, kapi
talisme enz.. Ik zou ledereen die
opkomt voor een rechtvaardiger sa
menleving willen oproepen de huidi
ge toestand in Zuid-Afrika af te
keuren.
Balkbrug Theo Bijker
Boycot (4)
De heer De Vries stelt dat de zwar
te bevolking van Zuld-Afrika niet
met een boycot gediend ls. Ze heb
ben er echter wel degelijk om ge
vraagd. Het ls van groot belang dat
wij Zuld-Afrika boycotten. Hoe de
zwarten hier door de blanke minder
heid onderdrukt wordt ls te vergelij
ken met de onderdrukking van de
onschuldige mens in o_a. Chill. WU
worden Inderdaad, zoals de heer De
Vries zegt, opstandig gemaakt door
linkse groeperingen. Gelukkig
maar. want dat duidt erop dat er
nog mensen zijn die zich Inzetten
voor de mensenrechten. We móeten
opstandig gemaakt worden om ln te
zien dat deze apartheid niet door de
beugel kan.
Ede R. Bosma
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat 131
Tal 020-913456
Telax 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT;
Postbus 948
Westbiaak 9 Rotterdam
Tel 010-115588
DEN HAAG/LEIDEN:
Postbus 101
Parkstraat 22. Den Haag
Tel 07IM69445
ZWOLLE/GRONINGEN:
Postbus 3
Melkmarkt 56 Zwolle
Tel 05200-17030
Boycot (5)
Zijn wij er ons van bewust, dat de
Oostbloklanden via de bevrijdings
bewegingen bezig zijn de delfstoffen
van Afrika onder hun controle te
krijgen? Niet de bevrijding van de
zwarte mens. maar dit ls hun doel.
Wanneer zij via hun stromannen b.v.
ln Zuid-Afrika. de delfstoffen goud,
diamant, vanadium, mangaan,
chroom, titaan, vloelspaat, urani
um, waarvan de helft tot driekwart
van de wereld-voorraadaanwezlg ls
krijgen dan hebben zij de vrije
wereld en Europa in hun wurggreep.
Bij ontbreken van mangaan, vana
dium en vloelspaat kan er geen goed
staal gemaakt worden. De laatste
olie-crisis ls dan kinderepel.
Bloemendaa! H. J. W. v.d. Wetering
Boycot (6)
Heeft de heer De Vries uit Amster
dam ooit de mogelijkheid overwo
gen dat ook In Zuid-Af riks. bij voor
beeld de gebroerders Vorster. vtlse
profeten en wolven ln schaapsklede
ren zouden kunnen zijn?
Schledsm A. M. Quispel
Medaille
De Indonesische ambassadeur ln
Den Haag heeft prof. J. Verkuyl een
medaille gegeven.
U brengt mij met uw dankrede in
verwarring, professor, want met wie
bent u eigenlijk kritisch-solidair? Ik
stel mij zo voor, dat de tienduizen
den gevangen op Boeroe, onder
drukten op Timor en ln armoe en
uitbuiting levende Indonesiërs een
heel ander begrip hebben van kri
tische solidariteit dan u. Hoe kan
nou een christelijke professor een
medaille aanpakken van een be
wind, dat hoofdzakelijk bestaat uit
dictatoriale generaals en buiten
landse ondernemingen, die zichzelf
verrijken ten koste van het volk?
Ook ben lk benieuwd wat Amnesty
International van uw visie op men
senrechten vindt.
Bussum Idema Hollers
Vrouw en AOW
Jammer dat de wet met 60 jaar
AOW voor de ongehuwde oudere
vrouw niet doorgaat. De heer
Boersma stelt hiermee als CDA-
mlnister ons wel heel erg teleur. Wij
hadden gedacht en gehoopt, dat de
minister aan deze zaak bewogen zou
hebben meegewerkt, daar hij toch
weet hoe wij op andere terreinen
worden uitgebuit, belastingen enz.
In andere Europese landen is de
vervroegde pensionering voor de
werkende vrouw een doodgewoon
en vanzelfsprekend iets. Ook het
argument „equal pay" ls daar toch
sinds lang een feit. De ongehuwde
(velen zijn niet uit principe vrijgezel
gebleven) oudere beroepsvrouwen
van rond de 60 jaar, zijn niet zo
hevig geëmancipeerd (uitzonderin
gen daargelaten), maar verlangen
na een aaneengesloten arbeidzaam
leven van ongeveer 45 jaar, ook eens
bezig te zijn in hun huls of op ander
zelfgekozen gebied nog produktlef
te zijn. Over de gelijke behandeling
van mannen en vrouwen: de oudere
gehuwde man wordt meestal hele
maal verzorgd en hun zorgende
vrouwen kennen niet de keiharde
discipline van het dienstverband.
De ongehuwde, oudere vrouw ech
ter. heeft naast haar dagelijkse ar
beid een tweede taak, huishouding,
boodschappen enz. en moet verder
ook alles alleen klaarspelen. Wij ou
dere, ongehuwde vrouwen zijn geen
typen om de straat op te gaan en
met spandoeken te gaan lopen, noch
voelen wij ervoor een krijsende
groep te worden. De mededeling van
de minister echter is zeer bescha
mend voor de Nederlandse regering
en voor onze categorie ronduit ver
bijsterend.
Rotterdam Tine Stoker
In het Gereformeerd Kerkblad van
de classis Kollum schrijft ds. J. van
der Ploeg over de gewoonte, om bij
speciale gelegenheden muziekclub-
Jes in de kerkdienst uit te nodigen
met namen als de Jesus Singers,
The Holy Peoples en dergelijke. Ds.
Van der Ploeg:
Eerlijk gezegd is het een vreemde
vertoning. Er wordt muziek ge
speeld die totaa) afwijkt van wat we
in onze erediensten als muzikaal
hebben geaccepteerd. Er wordt ln
het Engels gezongen, terwijl heel
veel mensen de stekels al overeind
hebben als er Fries van de
preekstoel wordt gesproken. Maar
als er een clubje komt met een uit
heemse naam en ln werelds ritme
liederen vertolkt, die als getuigenis
sen de kerk ln worden geslingerd, is
er niemand die protesteert. En dat,
terwijl niemand er een woord van
verstaat. Zelfs mensen die niet de
moed kunnen opbrengen om uit het
Liedboek voor de Kerken mee te
zingen, stampen de maat met de
voeten op de kerkvloer en klappen
als de zingende leden van de club
beginnen te klappen.
Er wordt veel geklaagd dat het ln
onze kerken zo plechtstatig toegaat.
Dat we niet het blije geloof en de
spontaniteit kunnen opbrengen die
we bijvoorbeeld kunnen zien bij de
negers in Amerika. Dat komt omdat
wij andere geaard zijn. WIJ hebben
een minder levendige natuur. WIJ
zijn niet zo juicherig. Het halleluja-
roepen ligt ons niet zo goed. Maar
waarom dan wel als er een clubje
jongelui komt, die een hele kerk
moet aanzetten tot onechte sponta
niteit? Want als we dat doen, doen
we het met schaamte voor die ons
kunnen zien. En toch doen we mee,
omdat we niet willen dat anderen
zien dat we niet mee willen doen;
dat wij niet spontaan voor onze
Heer kunnen zijn. Er zit daarom veel
geforceerds in dit soort opfleuren
van kerkdiensten. Het zou
misschien de moeite waard zijn als
we eens een vorm vonden om op een
beter passende manier het zingen en
getuigen een plaats te geven ln onze
kerkdiensten. Waarbij we onze emo
tionele gevoelens geen geweld aan
behoeven te doen. Misschien ook
een vorm die beter aansluit bij het
geheel van onze eredienst.
Relaties
In het christelijke gereformeerde
weekblad De Wekker reageert prof.
dr. W. H. Velema op het bericht ln
Trouw, dat er plannen bestaan om
naast het landelijk centrum voor
huwelijkscontacten een bureau voor
relatiebemiddeling in het leven te
roepen, in brede samenwerking van
protestanten, rooms-katholieken en
humanisten. Via de stichting Gere
formeerd Sociale Arbeid zouden ook
de christelijke gereformeerden daar
bij betrokken kunnen worden. Prof.
Velema:
Naar mijn gedachte staat de kerk
hier voor een beslissend punt. Wie
een dergelijke medewerking ver
leent, kan het huwelijk niet langer
als de enige door God gewilde vorm
van samenleven tussen man en
vrouw bepleiten. Hij helpt immers
zelf mee aan het tot stand brengen
van heel andere, lossere vormen. Als
de kerk of christenen zich hiertoe
verplicht weten, dienen ze te beden
ken dat ze zich niet meer verplicht
kunnen weten tot het bepleiten van
het huwelijk als de enige door God
geboden vorm van samenleven.
Vanuit de Bijbel gezien kan ik niets
anders concluderen dan dat elke re
latie die geen huwelijk wenst te zijn,
en toch ln de rechten van gehuwden
treedt, een door God verbodene ls.
Welnu, wie daaraan zijn medewer
king geeft, helpt ter zake van con
tacten tussen mensen in de alom
vattende zin van het woord, mensen
een weg te gaan die door God verbo
den ls. Ik wijs er ook op, dat een
kerk die deze weg gaat. in gesprek
met haar jeugd niet langer bezwaar
kan maken tegen het ongehuwd sa
menleven van Jonge mensen.
Swaantje
De vergaderingen van de gerefor
meerde synode in Lunterenzijn voor
leder toegankelijk. Nu al ruim tien
jaar ls vaste bezoekster mej. S.
Tolsma uit Ede. „lichamelijk gehan
dicapt, maar haar intelligentie
werkt feilloos", vertelt Ton van der
Hammen in Kerkinformatie:
Swaantje, die zo tussen de 60 en 65
Jaren moet tellen 65 plus-ster is ze
nog niet, zei ze laatst zou u over
alles wat er in onze kerken speelt
kunnen informeren. Ze is volslagen
ingespeeld. Zit te lezen als er „niks
NAAR HET EINDE VAN DE
WOESTIJN
En terstond
wierp de Geest hem uit,
de woestijn in.
En veertig dagen lang
was HIJ de man
verzocht door de satan
en HIJ was met de beesten
en de engelen
dienden Hem.
(Markus 1. 12. 13)
Weer terstond. Nu werkt 't haast
vervreemdend. Vanonder een open
hemel de woestijn ln, de donkere
wereld waar het leven niet goed is,
maar ln gevaar, ieder moment. Waar
de honger is en de dorst en het
verraad van een slang achter een
steen. De Geest gooit Hem erin. Het
is een wild gebaar. Het hoort bij zijn
leven hier. Het ls er een onderdeel
van. Deze mens, bij ons, de beminde,
de bedreigde. Verzocht, schrijft Mar
kus. Hij laat het aan ons over om
erover na te denken. Waarmee
wordt een mens verzocht? Teveel
om op te noemen. Tussen de beesten
en de engelen, zo leven wij. Tussen
de machthebbers die maar raak
doen met mensen en die niet weg te
branden zijn van him tronen, de
beesten. En tussen de engelen,
dichtbij, klaar met een beker koud
water, een kussen onder je hoofd.
Ineens een huis waar Je al zo lang
naar zocht. Hij was er bij. De bemin
de Gods. In zijn gaan en staan ls
God gelukkig. Zoals HIJ daar door
onze woestijn gaat en zich door niets
laat afbrengen om bij ons te blijven,
met ons mee te gaan, met ons mee te
nemen, naar het einde van de woes
tijn. Waar het rijk begint
gebeurt", rommelt wat rond bulten
de vergaderzaal als ze het helemaal
niet ziet zitten, maar ls er fiks bij
„als het spannend wordt". En
plaatst zo haar eigen, hardop ge
mompelde Interrupties. Op een
soms wat enfant terrible-achtige
manier. Bijvoorbeeld toen professor
B. Spoelstra uit Zuid-Afrika eens
aan het woord was. HIJ had het over
„die leertug", die, zo zei hij, liefdevol
moet worden toegepast Wordt tot
afsnijding overgegaan, zo betoogde
hij ongeveer, dan betekent dat na
tuurlijk geen waarde-oordeel over
iemands zaligheld. Swaantje; „Dat
moest er nog bijkomen ook
Zondagmorgen
Dr. J. C. Gilhuis ln het gezamenlijk
gereformeerd en hervormd zen
dingsblad Vandaar:
Vooral in onze grote steden ziet het
er vreemd stil uit op zondagmorgen.
De straten liggen er verlaten bij en
de enkele kerkgangers hebben het
rijk alleen. Wij raken daar langza
merhand aan gewend. Maar een
paar Afrikaanse gasten, die hier op
bezoek waren, vonden het beklem
mend. Achter alle ramen ln de hoge
flatgebouwen, die zij op weg naar de
kerk passeerden, viel geen leven te
bespeilren. „Wanneer gaan die men
sen naar de kerk?" vroegen ze. „Die
gaan niet" was het antwoord.
Het is dan ook geen wonder dat een
Afrikaanse bisschop enige tijd gele
den uit Tanzania naar Nederland
schreef: „Uw omgeving schijnt door
allerlei ontwikkelingen, die samen
hangen met de welvaartsgroei, min
der toegankelijk te worden voor de
uitnodiging van Christus: Komt al
len tot Mij, Ik ben uw Heliand. Daar
om bidden wij in Afrika voor u en
voor de kerk in Europa, dat God
haar volgens zijn belofte ook in deze
tijd zal bijstaan bij het vervallen
van haar missionaire opdracht."
Kerkmuziek
Winek-Info is de naam van het nieu
we tweemaandelijkse tljdschrijft
van de Werkgroep integratie Neder
landstalige kerkmuziek. Deze drie
jaar oude werkgroep Inventariseert
het nieuwe liturgisch-muzikaal re
pertoire ten behoeve van hen, die
liturgisch werkzaam zijn in de r.k.
kerk. Het blad biedt voor elke zon
dag kerkmuzlkaie adviezen en daar
naast artikelen over onderwerpen
als het JongerenUed, de kinderne-
vendienst. Een Jaarabonnement
kost vijftien gulden en het adres is
Biltstraat 51 bis te Utrecht
Visser 't Hooft
De Goethe-prijs van 25.000 mark
van de Hamburgse stichting FVS ls
verleend aan dr. W. A. Visser 't Hooft
(76), erevoorzitter van de wereldraad
van kerken. De stichting wil hier
mee „het levenswerk eren van een
man, dat gewijd was aan het verzoe
nen van geloofsgemeenschappen en
volken en in de gehele wereld tot een
voorbeeld is geworden. Dr. Visser 't
Hooft was tot 1966 secretaris
generaal van de wereldraad. Nadien
ls hij in Genève blijven wonen.
Anglicanen
De aandachtige lezer zal uit ons
artikel van vrijdag „Anglicaanse
theologen erkennen pausschap" be
grepen hebben, dat paus Paulus ge
zegd heeft, dat er geen sprake kan
zijn van gemeenschappelijke eucha
ristievieringen van anglicanen en
katholieken, zolang er geen volledi
ge eenheid is bereikt.
Ds. K. Hart
Op zeventigjarige leeftijd ls te To
ronto, Ontario (Canada) overleden
ds. K. Hart, emeritus-predikant van
de christian reformed church in Ca
nada. Voordat hij In 1953 emigreer
de, heeft ds. Hart ln ons land de
gereformeerde kerken te Oostwold,
te Velp en te Utrecht gediend.
ROTTERDAM De maandelijkse
vergadering der dekens van het bis
dom Rotterdam met bisschop Simo
nis en diens vicarissen was gewijd
aan de schenking van twee ton, die
bisschop Simonis op eigen gelegen
heid aan het seminarie Rolduc heeft
gedaan. De dekens verklaarden on
gelukkig te zijn met deze gang van
zaken, gezien „het open financiële
beleid, dat het bisdom voert". On
danks verschillen van opvatting ln
deze is er zakelijk en in goede sfeer
over deze aangelegenheid ge
sproken.
Ook ls gesproken over het advies
van de financiële adviescommissie
van het bisdom, die openbaarma
king van de door de bisschop voor
dit doel opgerichte stichting had
geadviseerd. Bisschop Simonis wil
eerst echter nog met de financiële
commissie bespreken op welke wijze
deze openbaarmaking zal geschie
den. Het resultaat ervan zal hij aan
de dekens meedelen. Het oriënteren
de bezoek van het diocesaan be
stuurscollege aan het seminarie Rol
duc is voorlopig uitgesteld.
ZAOREB Volgens het katholieke
weekblad „Glas Konztla" (Stem van
het concilie) neemt het aantal ka
tholieke babies in Joegoslavië dat
gedoopt wordt steeds toe. Op het
platteland zijn de gedoopten vrijwel
allemaal babies, in de steden ls het
percentage zo^n 90 procent. Het
weekblad „Glas Konzila" wordt uitr
gegeven door het aartsbisdom van
Zagreb en is het grootste weekblad
van Joegoslavië.
