Werkgeversfront zeer hecht
Afschaffen gevangenisstraf: een onhaalbaar ideaal
Nieuwsgaring aan VU
aan regels gebonden
Rennies moet je altijd
bij je hebben.
Boycot
Subsidie voor opvang
van mishandelde vrouwen
fNV-onderhandelaars komen niet veel verder
Mogelijk Poolse
getuigen bij
rechtszaakMenten
Voorzichtig „ja"
van NCW tegen
investeringsrekening
°D™k opde8ma°g? Rennies helpen direkt
Universiteitsblad vreest inperking
Ernstig
treinongeluk
in Australië
Gemeente Amsterdam geeft steun
Boekowski op bezoek in Leiden
Protest tegen
uitbreiding van
uraniumfabriek
Uw Kunstgebit
Wat helpt
*1 jaren
hij hoest
Reclassering hanteert gevaarlijk utopisme
SDAG 18 JANUARI 1977
BINNENLAND
O TROUW/KWARTET 3
ADVERTENTIE
Van onze soc.-economische redactie
(tfSTERD AM De samenwerking van de werkgeversverbonden op het loonfront werkt volgens de
pderatie Nederlandse Vakbeweging momenteel bijzonder sterk. De ervaring van de FNV-
jderhandelaars is dat geen van de werkgevers er veel voor voelt uit de boot te stappen op het punt
in de prijscompensatie.
is volgens de FNV niet zinvol. „Wat
de werkgevers willen, is dat de over
heid de koopkracht van de werkne
mers gaat garanderen, zei Drabbe
fIn een aantal gevallen is de prijs
compensatie door de werkgevers
piet afgewezen uit economische mo
tieven, maar omdat men een geslo
ten front wil houden", aldus Frans
Drabbe, de eerste loononderhande- Aar» leden VOOrgelegd
|aar van de FNV gisteravond na af- e>
>op van de federatieraadsvergade- Hij vertelde dat de actieplannen die
volgende week in de federatieraad
aan de orde komen eerst uitvoerig
worden voorgelegd aan de leden, die
bij een bepaalde op een onderne
ming gerichte actie zullen zijn be
trokken. Volgens Drabbe is het mo
gelijk dat CNV en FNV bij bepaalde
acties gezamenlijk zullen opereren.
•n ring in Amsterdam. De FNV kondig-
te fle gisteravond aan dat de federatie-
raad volgende week over concrete
o- ictieplannen zal gaan praten, indien
n- jiet cao-overleg deze week weer geen
m resultaat oplevert,
e- I
n. De onderhandelingen kenmerken
?t jich volgens Drabbe door de gemak-
Ie gelijke wijze waarop de werkgevers
de onderhandelingen willen terug
roeren naar centraal niveau, zonder
dat zij daarbij enig zicht geven op
ten mogelijkheid, dat een dergelijk
t- pverleg nu wel resultaat oplevert,
e- 0ok een overleg, waarbij de overheid
s- pis derde gesprekspartner optreedt,
i
I Vervolg van pagina 1
Dat is in de havens nu eenmaal
moeilijk te voorzien". Ook wees hij
erop dat de boycotactie in de eerste
plaats tot doel heeft dat de werkne
mers bewust worden gemaakt van
de toestand in Zuid-Afrika. „Wan
neer er gediscussieerd wordt over de
ellende die voortvloeit uit de
apartheidspolitiek, dan is ons dat
ook heel wat waard".
Zoals gemeld zijn er op Schiphol
geen boycotacties te verwachten.
De twee KLM-vliegtuigen met be
stemming Johannesburg en de vier
vluchten van de South African Air
ways zijn volgens de vervoersfedera-
tie moeilijk te boycotten, omdat de
organisatiegraad van de werkne
mers op Schiphol betrekkelijk laag
is.
Een Boeing 747 van de Zuidafri-
kaanse luchtvaartmaatschappij
heeft gisteren op het Londense
vliegveld Heathrow geen hinder on
dervonden van de boycot, die de
Britse vervoersbond voor deze week
heeft afgekondigd. Het luchthaven
personeel heeft de boycot-oproep
genegeerd en het toestel normaal
afgehandeld.
Dit vliegtuig was het eerste Zuid-
afrikaanse toestel dat na ingang van
de boycot-actie in Engeland landde.
Verscheidene werknemers van de
luchthaven lieten weten dat ze de
\ioycot „aan hun laars lapten."
De internationale post-, telegraaf-
en telefoondienst (de PTTI), die over
de hele wereld zo'n drie miljoen
werknemers heeft in 84 landen,
heeft de aangesloten leden gisteren
opgeroepen om mee te werken aan
de boycot-actie tegen Zuid-Afrika.
Dat een groot conflict absoluut on
vermijdelijk is, staat voor voorzitter
Leo Brouwer van de Federatie hout
en bouwbonden FNV nog niet hele
maal vast. „Het is mogelijk dat het
gezonde verstand bij de werkgevers
ten slotte toch nog overwint. Alle
mogelijkheden om tot een aan
vaardbare oplossing te komen moe
ten worden beproefd". Brouwer
maakte deze opmerking gisteren op
een vergadering van de bouwbonden
NW/NKV in Utrecht. De federatie-
raad, het wetgevende orgaan van de
bouwbonden, machtigde het bestuur
alle maatregelen te treffen om aan
acties op het loonfront in FNV-
verband deel te nemen.
„De werkgevers krijgen de vakbewe
ging, die ze verdienen. Als er een
conflict komt, zal het niet meer wor
den als voordien. Er zal dan een
vakbeweging zijn die geleerd heeft
dat een vredelievende houding een
maatschappelijke ongerijmdheid is,
die daarom niet langer kan worden
nagestreefd", aldus Brouwer. Ook de
bondsraad van de hout- en bouw
bond CNV is gisteren akkoord ge
gaan met een actieplan, dat door het
bondsbestuur is opgesteld.
Dit actieplan zal zonodig in de ko
mende weken tot uitvoering worden
gebracht. Op de vergadering stelde
de bondsraad van de hout- en bouw
bond CNV zich unaniem achter het
beleid van het bondsbestuur. Vol
gens de bondsraad moet onverkort
worden vastgehouden aan het
AMSTERDAM In Polen wonende
getuigen tegen de van oorlogsmis
daden verdachte Pieter Menten zul
len zo mogelijk op de zitting van de
bijzondere strafkamer in Amster
dam worden gehoord. Dit heeft de
Amsterdamse officier van Jusitie
mr. A. F. J. C. Habermehl gisteren
meegedeeld.
De officier maakt deel uit van de
delegatie die op 1 februari naar Rus
land en Polen vertrekt om een on
derzoek in te stellen op plaatsen
waar Menten oorlogsmisdaden zou
hebben gepleegd. In Moskou zal
overleg worden gepleegd met het
Russische ministerie van Justitie en
de Nederlandse ambassade. In de
vroegere Poolse stad Lemberg
(Lwow) in de Oekraïne wil de delega
tie getuigen horen die in juli en
augustus 1941 de executies hebben
gezien waarvoor Menten (mede) ver
antwoordelijk zou zijn. Ook in Polen
zullen getuigen worden gehoord. De
reis van de delegatie zal ruim twee
weken duren.
Menten zal in het. penitentiair zie
kenhuis in Schevenlngen, waar hij
vorige week dinsdag werd opnomen,
zelf op schrift stellen wat hij in Julie
en augustus 1941 in Podhoroce en
Urycz heeft gedaan. Aan de hand
daarvan zal hij verder door de rech-
ter-commissaris worden verhoord.
Het verhoor van Menten zal morgen
middag worden voortgezet. De rech-
ter-commissaris gaat ook mee naar
Rusland en Polen.
handhaven van het systeem van
prijscompensatie in de cao's.
Een woordvoerder van de bouw- en
houtbond CNV verklaarde dat zijn
bond een breuk in het front van de
werkgevers in de bouw niet onmoge
lijk acht. Er zijn inmiddels bij de
bond geluiden binnengekomen van
bouwondernemingen, die bereid zijn
de prijscompensatie wel te
handhaven.
Evenals in de metaal zal de vakbe
weging ook in de bouw de onderne
mingen afzonderlijk gaan benade
ren met haar eisen nu de onderhan
delingen op bedrijfstakniveau zijn
mislukt. Ook in de bouw zullen aan
de ondernemingen ultimata worden
gesteld. Bij overschrijding daarvan
kunnen de desbetreffende onderne
mingen zich stakingen op de hals
halen. Naast stakingen voorziet het
actieplan nog in andere acties, maar
daarover wilde de woordvoerder
„uit strategische overwegingen"
niets kwijt.
DEN HAAG Het Nederlands
Christelijk Werkgeversverbond zegt
een voorzichtig „ja" tegen de inves
teringsrekening. die de regering
heeft ontworpen. Met deze investe-
ringsrekeing wil de overheid inves
teringen bevorderen, vooral als die
een gunstige invloed hebben op de
werkgelegeheld, het milieu, econo
mische zwakke gebieden enzovoort.
Aan het Ja" van de christelijke
werkgevers voegde verbondsvoor
zitter ir. J. de Wit toe, dat de slag
vaardigheid van de ondernemingen
door de regeringsplannen niet in ge
vaar mogen komen.
De Wit zei dat het NCW de „uitdruk
kelijke verantwoordelijkheid" er
kent van ondernemers voor zaken
als medezeggenschap in de bedrij
ven, rechtvaardige inkomensverde
ling en milieu. „Die zaken mogen
niet langer worden gezien als
randvoorwaarden bij het onderne
men", aldus De Wit. Jong Manage
ment, de groep Jonge ondernemers
binnen het NCW, had eerder dit
standpunt Ingenomen.
Maagzuur overvalt je. Komt
onverwachts. Goed als je dan
een paar Rennies bij je hebt.
Brandend maagzuur?
AMSTERDAM De redactie van Ad Valvas, het weekblad van
de Vrije Universiteit, vreest voor inperking van de mogelijkhe
den van vrije nieuwsgaring binnen de universiteit. Die vrees is
gebaseerd op een brief van het college van bestuur aan de
diensthoofden. In deze brief geeft het bestuur enige voorschrif
ten betreffende de publiciteit.
Het college van bestuur wil de infor
matie over bestuurlijke kwesties la
ten lopen over de hoofden van
dienst. Zij kunnen zakelijke inlich
tingen geven. De informant zal zich
moeten onthouden van beleidsuit
spraken en van het geven van per
soonlijke waardeoordelen. Voor zo
ver het gaat om informatie aan de
binnen- of buitenuniversitaire pers
doen de diensthoofden er goed aan
contact op te nemen met het bureau
pers- en voorlichting en eventueel
ook met het college van bestuur.
De hoofdredacteur van Ad Valvas,
de heer J. van der Veen, schrijft dat
het gevaar van informatieversmal
ling, gebrek aan openbaarheid en
mogelijke eenzijdigheid niet
denkbeeldig is. Gerda Louwerse, lid
van de universiteitsraad voor de stu
dentenfractie Vuso, meent dat de
maatregel van het bestuur juist is als
het de externe pers betreft. Maar
binnen de universiteit moeten met
name leden van de universiteitsraad
en redacteuren van Ad Valvas gele
genheid hebben al die informatie te
verwerven die zij van belang achten.
Dr. K. van Nes, voorzitter van het
college van bestuur, meent dat de nu
verzonden brief nauwelijks nieuws
bevat. Dit zijn regels die ook binnen
andere instellingen (bedrijven, mi
nisteries, enzovoorts) gelden, zegt
hij. Bovendien bestaat er aan de VU
zo'n goed werkoverleg, dat er ook
geen behoefte is aan kritiek op el
kaar buiten de daarvoor bestaande
kanalen om.
„Een voorbeeld van wat wij bedoe
len" vindt dr. Van Nes het interview
met dr. J. Sikkel, oud-hoofd van de
bedrijfsgeneeskundige dienst van de
VU, in Ad Valvas van vorige week.
Dr. Sikkel uit daar kritiek op de
bedrijfsveiligheid van de VU. Vol
gens het verslag in Ad Valvas zou hij
gezegd hebben dat „het zeer de
vraag is of we weten wat we moeten^
doen bij een stralingscatastrofe"."
Ook in het academisch ziekenhuis
zou van alles mis kunnen gaan in
geval van brand en kortsluiting. Het
commentaar van dr. Van Nes is dat
dr. Sikkel vergeet dat er Juist de
laatste Jaren veel aan de veiligheid
gedaan is. De mensen zouden
zichzelf in zulke gevallen meer be
perkingen moeten opleggen voordat
zij dergelijke (onterechte) kritiek in
de publiciteit brengen, aldus dr. Van
Nes.
SYDNEY (UPI) Bij een treinonge
luk in het Australische Granville, on-
jgevee.r 22 kilometer ten westen van
Sydney, zijn volgens een woordvoer
der van het departement van
transport ongeveer 200 mensen in de
'wrakstukken bekneld geraakt.
Volgens de woordvoerder reed de
trein tegen een viaduct, dat daarna
instortte en twee wagons verpletterde.
'Gisteravond werd voor het leven van
veel mensen gevreesd, omdat de trein
erg vol was.
Van een onzer verslaggeefsters
DEN HAAG/AMSTERDAM Het ziet er naar uit dat het
Amsterdamse tehuis voor de opvang van mishandelde vrouwen
en kinderen van de stichting Blijf van m'n lijf zijn werkzaamhe
den op dezelfde voet kan voortzetten, nu er financiële steun in
aantocht is van de gemeente Amsterdam en eventueel van
het ministerie van CRM.
De Russische dissident Boekowski heeft gisteren op de subfaculteit biologie van de universiteit in
Leiden zijn studiemogelijkheden besproken met dr. C. Kalkman (links) en dr. A.D.F. Addink,
hoogleraren in resp. de bijzondere plantkunde en de dierfysiologie. Naast Boekowski zit een
voorlichtingsfunctionaris van de Leidse universiteit.
Staatssecretaris Meijer van CRM
heeft gisteren op vragen van het
PSP-Kamerlid Van der Lek ge
antwoord, dat bestudeerd wordt of
er een definitieve regeling mogelijk
is voor het verlenen van financiële
steun aan deze vorm van crisis
opvang. De staatssecretaris deelde
verder mee, dat in ieder geval een
tijdelijke oplossing gevonden is, nu
de gemeente Amsterdam bereid is de
functie kinderopvang van het tehuis
te subsidiëren. Hiervoor kan name
lijk een bijdrage volgens de regeling
kinderdagverblijven worden gege
ven. Definitieve oplossingen voor de
ze en gelijksoortige centra worden
nog bestudeerd op het ministerie
van CRM.
In november van het vorig Jaar ver
telden de Initiatiefneemsters tot de
stichting Blijf van m'n lijf dat hun
werk bedreigd werd door financiële
Van een onzer verslaggeefsters
AMSTERDAM - Een groot aantal
mensen uit het politieke en maat
schappelijke leven, onder wie be
stuurders van de PvdA, de PPR en
de CPN. heeft zich In een open brief
tot de regering gewend. Zij keren
zich tegen de voorgenomen uitbrei
ding van de ultracentrifugefabrlek
in Almelo. Tot de ondertekenaars
behoren o.a. de fractievoorzitters
van de PvdA, de PPR en de CPN uit
de Amsterdamse raad.
De opstellers van de brief wijzen er
op dat de uitbreiding van de fabriek
in Almelo een verdere spreiding van
kernwapens tot gevolg zal hebben
en de mogelijkheid tot het ontwik
kelen van atoombommen voor Bra
zilië, Zuid-Afrika en West-Duitsland
zou vergroten, wat in strijd is met de
internationale verdragen. Boven
dien zou de uitbreiding van de fa
briek een groot gevaar voor het mi
lieu betekenen, aldus de briefschrij
vers.
Verder zijn zij van mening dat dit
project niet beschouwd kan en mag
worden als een bijdrage tot het be
strijden van de werkloosheid. De
ondertekenaars concluderen inte
gendeel dat dit „een gevaarlijke en
onstabiele weg Is, die leidt tot een
militarisering van de Nederlandse
economie".
Wanneer de Nederlandse regering
zou afzien van uitbreiding van de
Almelose fabriek zou zij hiermee „de
heilloze plannen van de Duitse
bondsrepubliek op dit gebied
dwarsbomen en daarmee een be-
langrijke bijdrage leveren in het be
strijden van de verdere verbreiding
van kernwapens en het daarmee
verbonden oorlogsgevaar", aldus de
ondertekenaars van de open brief,
tot wie o.a. behoren ds. J. J. Buskes,
prof. dr. K. Strijd, Leen Jongewaard.
pater J. van Kilsdonk, Peter Schat,
Harry Mulisch, Huub Oosterhuis.
Ria Beckers, Sybren Poleten Johan
v. d. Keuken.
ADVERTENTIE
voelt U de gehele dag niet!
Geen vrees meer. dat de gebitsplaat van -
het gehemelte loslaat. Dcntofii, het speciale
moderne poeder - -s morgens een weinig op
de plaat gestrooid-houdt het gebit de gehele
dag onwrikbaar op zijn plaats. Geen on
aangename smaak. Dentofix verschalt U een
gevoel van zekerheid bij het eten, lachen,
spreken en niezen. U vergeet, dat U een
kunstgebit heeft. Bij apotheken en drogis
terijen.
Rita
moeilijkheden. Men moest alleen
rondkomen van de bijdragen, die de
vrouwen van de sociale dienst kre
gen. Daardoor dreigde een stuk werk
de speciale kinderopvang door
een deskundige medewerker opge
heven te moeten worden. Men had
toen al aanvragen om subsidie lopen
bij de gemeente Amsterdam en het
ministerie van CRM, maar hoewel
beide sympathiek ten opzichte van
het werk stonden, had men nog nooit
een cent steun gehad.
„Ik hoop niet, dat u zich bezeert,
maar ik heb mijn eerste EHBO-les
gehad
ADVERTENTIE
door Koos van Weringh
Vlak voor de kerstdagen was de Vereniging van Reclasseringsinstellingen
in het nieuws met een verklaring, dat de gevangenisstraf moet worden
afgeschaft. Deze krant heeft die verklaring, als betrof het een bijzondere
adventsgedachte, in een rood kadertje op de voorpagina afgedrukt.
De verklaring van de vereniging maakt
deel uit van een commentaar op de Nota
Beleidsvraagstukken Gevangeniswezen,
een nota. die de staatssec- taris van justi
tie. Zeevalking, in september 1976 aan de
Tweede Kamer heeft aangeboden.
Inmiddels heeft die nota heel wat reacties
opgeroepen. In de week tussen kerst en
nieuwjaar kwam ook de Coomhert-Liga
nog met een lijvig rapport: de „tegen-nota
beleidsvraagstukken gevangeniswezen".
Beide reacties zijn zeer kritisch ten aan
zien van het beleid van het ministerie van
justiUe.
Het is niet mijn bedoeüng die nota en de
reacties daarop in dit artikel te bespreken.
Dat zou. met een zo omvangrijke materie,
ook niet eens mogelijk zijn. Ik zou een
aantal kanttekeningen willen maken bij
de reactie van de Vereniging van Reclasse
ringsinstellingen en vooral bij haar visie
op de gevangenisstraf. Deze moet op den
duur worden vervangen door andere
sancties, wordt opgemerkt. Een drietal ar
gumenten wordt daarvoor aangevoerd.
Al* eerste komt ter sprake, dat de gevange
nis een noodzakelijk kwaad is en dat dit
inzicht binnen de Nederlandse samenle
ving in steeds toenemende mate begint
door te dringen. Gevangenisstraf is „uit de
tijd". Een zo diep-ingrijpende inbreuk op
menselijke vrijheid is, zo vervolgt men, in
strijd met de normen van menselijke waar
digheid. die in onze Westerse cultuur gel
den. Vrijheidsbeneming kan als bescher
mingsmaatregel alleen een functie hebben
voor een kleine groep „gevaarlijken".
Als tweede wordt de op onderzoek geba
seerde ontdekking genoemd, dat de gevan
genisstraf een weinig effectief middel is in
de beheersing van de criminaliteit.
Als derde argument wordt gewezen op het
volgende: de kans dat personen uit de
zogenaamde lagere sociale klassen in de
gevangenis terechtkomen is vele malen
groter dan bij mensen uit de hogere mi
lieus, zonder dat dit verschil kan worden
verklaard met verschillen in de mate van
criminaliteit.
Ui', de tijd?
Elk van deze punten
verdient enige
kanttekeningen. Is het zo, dat binnen de
Nederlandse samenleving het inzicht be
gint door te dringen, dat de gevangenis
straf „uit de Ujd" is? Dat geluid is inder
daad wel eens te horen in kringen van
mensen die zich bezighouden met straf
recht, criminologie of andere vormen van
geleerdheid, maar vertegenwoordigen die
de Nederlandse samenleving? Dat mocht
wat! Grote groepen uit de bevolking zien
de gevangenis als een prima verblijfplaats
om criminelen in op te bergen, niet
eventjes, maar liefst zo lang mogelijk. En
niet al te luxueus, want het moet geen
hotel worden. Verschillende politici, in bin
nen en buitenland en ai of niet in verkie
zingstijd dringen regelmatig aan op stren
gere straffen.
De deze week aftredende Amerikaanse
president heeft het op het eind van zijn
campagne nog even geprobeerd met het
thema van de doodstraf: zou die voor enke
le misdrijven niet weer moeten worden
ingevoerd? Of men dat nu leuk. aardig,'
verdrietig of schandalig vindt: de gedachte
dat de gevangenisstraf „uit de tijd" is,
behoort niet tot het gemeengoed van de
bevolking. De Vereniging van Reclasse
ringsinstellingen (VvRI) zou dat wel graag
willen en wie eigenlijk niet? maar de
werkelijkheid is anders. Die laat zien, dat
veel mensen vaak ongewoon fel en emotio
neel reageren op (bepaalde vormen van)
criminaliteit en dat duchtig bestraft willen
zien.
Wat ging vooraf?
De VvRI noemt de gevangenisstraf in
strijd met de normen van menselijke waar
digheid, die in onze westerse cultuur gel
den. Misschien is dat wel zo, maar hier
treedt niettemin de visie naar buiten dat
het kwaad pas begint met de gevangenis
straf. Voordat gevangenisstraf wordt gege
ven is er beroofd, doodgeslagen, gestolen,
verkracht, doodgereden of mishandeld. De
VvRI acht het kennelijk niet de moeite
naar deze verschijnselen te verwijzen en
naar de reacties, die deze in de samenle
ving oproepen. Alsof dat een bagatel is en
de menselijke waardigheid pas in geding
komt als iemand veroordeeld wordt tot
een gevangenisstraf. Dat is een zeer ern
stig geberuen met vaak zeer ernstige ge
volgen. Dat geldt echter ook voor het ge
drag, dat de aanleiding tot die straf
vormde.
Heeft de gevangenisstraf weinig effect
voor de beheersing van de criminalieteit?
Niet effectief
De VvRI gaat daar zonder meer van uit en
noemt dat „de op onderzoek gebaseerde
ontdekking." Nu bestaat er een grote hoe
veelheid criminologisch onderzoek, waar
uit blijkt, dat de gevangenisstraf voor de
gedetineerde niet zo effectief is. Dat wil
zeggen: zekere tijd na zijn ontslag komt hij
opnieuw in contact met de politie en/of de
justitie. Hij recidiveert weer, zoals dat
heet
In Nederland Is dat bijvoorbeeld onder
zocht door dr. F. P. H. Dijksterhuls bij
rijders onder invloed in zijn boek: De ge
vangenis Bankenbos H. De gevangenis-.
straf bleek niet effectiever dan geldboetes.
Voor zeer veel crimineel gedrag zijn deze
zaken echter nog nooit onderzocht. Daar
komt bij, dat het niet verantwoord is te
spreken over De Criminaliteit, alsof het
hier zou gaan om één soort gedrag. Het
gaat om vele, uiteenlopende gedragingen,
die zich onder verschillende omstandighe
den vertonen en waarop zeer verschillend
gereageerd wordt De VvRI omhelst In
haar zendingsijver de wetenschap en haar
ontdekkingen, maar helaas heeft die we
tenschap op dit punt nog niet zoveel te
bieden.
Wat gebeurt er?
Gesteld echtsr, dat de gevangenisstraf
geen nut heeft voor de gedetineerde, bete
kent dat dan ook, dat de samenleving
zonder kan? Die vraag is zojuist al In ander
verband ter sprake gekomen en het heeft
zin daar nog iets verder op in te gaan. Wat
gebeurt er als de gevangenisstraf zou wor
den afgeschaft, terwijl in de samenleving
dezelfde gevoelens zouden blijven bestaan
tegenover bepaalde vormen van crimineel
gedrag, zoals die we nu kennen?
Die vraag Is moeilijk te beantwoorden,
maar mijn veronderstelling ls, dat de eigen
richting het recht „in eigen hand ne
men" red. tr. dan sterk zal toenemen.
Ais iets als zeer ernstig wordt ervaren en
het wordt niet voldoende bestraft in de
ogen van „het publiek", dan zal het voor
eigen rechter spelen een volksvermaak
worden.
Men moet dat niet hopen, maar het praten
over afschaffing van de gevangenisstraf,
zonder enige aandacht te besteden aan de
functie die deze straf kennelijk heeft in de
samenleving, is een vorm van gevaarlijk
utopisme. Men kan het betreuren of niet,
maar bij een toenemend wapenbezit en
een zich op de golven van de onrust
uitbreidende beveiligingsindustrie is het
minder verstandig zich illusies te maken.
Is het zo dat de kans om in de gevangenis
terecht te komen voor personen uit de
lagere sociale klassen vele malen groter ls
dan bij mensen uit de hogere milieus? Dat
vormt het derde argument van de VvRI.
Helaas behoort de vermelding van enige
literatuur niet tot het commentaar, zodat
we niet kunnen nagaan waar de reclasseer-
ders hun bewering op stoelen. Aangeno
men kan echter worden dat dit argument
verwijst naar het In november J.L zo op
zienbarende toen nog niet gepubliceerde
onderzoek van Prof. dr R. W. Jongman en
drs. T. Schilt over het bestaan van klasse-
Justitle in Nederland. Het onderzoek ls
inmiddels gepubliceerd in het Nederlandse
Tijdschrift voor Criminologie (december
'76, uitgegeven door Boom te Meppel).
Zelfs als het laatste woord over dit onder
zoek gesproken zou zijn, kan de VvRI daar
niet zo'n algemene conclusie uit trekken.
Jongman en Schilt hebben zich namelijk
beperkt tot het misdrijf eenvoudige
diefstal. Andere vormen van crimineel ge
drag en de rechterlijke afhandeling daar
van hebben zij niet bestudeerd. Hoe het
veroordelingsrisico is voor personen van
verschillende sociale klassen bij verkrach
ting, mishandeling of andere misdrijven is
geheel onbekend. Voor het afschaffen van
de gevangenisstraf komt meer kijken dan
het selectief lezen ln wat boekjes of het
wandelen in het land Utopia.
Koos van Weringh is hoogleraar in de crimi
nologie (de kennis van de misdaad) aan de
universiteit van Amsterdam.
