Gevlucht Oostduits echtpaar
wil kinderen terughebben
Prijsstijgingen
OP»»
TOYOTA
Ds Gronloh
overleden
DDK-autoriteiten namen zoon en dochter af
Dringend beroep
op publieke opinie
Naar rustplaats in Aviodome
Vakbeweging en werkgevers
Toon Vranken
(65) overleden
Ga
5ndnenpt®°
-dealer
Pronk beslist
nog niet over
verzoek Sobia
Sperry Rand
blijft in Den Bosch
ZATERDAG 8 JANUARI 1977
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 9
Van een onzer verslaggevers
NIJKERK De 40-jarige
Oostduitse binnenhuisarchi
tect Otto Grübel en zijn 27-
jarige vrouw Barbel, van wie
beide kinderen na een
vluchtpoging in 1973 door de
Oostduitse autoriteiten afge
nomen zijn. waren gisteren in
Nederland om een beroep te
doen op de westelijke pers en
de publieke opinie.
De menselijke tragedie, waarin zij
terecht kwamen nadat zij via de
Tsjechisch-Oostenrijkse grens naar
het westen probeerden te ontsnap
pen. staat hun op het gezicht te
lezen. Vooral op dat van de verma
gerde en lijkbleke Barbel Op 29 ok
tober j.l. meldde het Westduitse opi
nieblad Spiegel, na een uitgebreid
onderzoek, dat hun kinderen, een
tongen en een meisje, de zevenjarige
Öta en zesjarige Jeannet. zich bevin
den ten huize van ir. Ulrich Klewin.
m Eisenhüttenstadt aan de Oder na
bij de Poolse grens Jaren hadden de
Grübels niets van hun kinderen ver
nomen en ze wisten zelfs niet of ze
nog wel leefden.
Alle pogingen van hun kant om de
kinderen terug te krijgen hebben tot
nu toe gefaald. Ze betrokken er orga
nisaties voor de mensenrechten bij.
schreven brieven, benaderden offi
ciële instanties, schakelden advoca
ten in en wendden zich tot de rege
ring van de Bondrepubliek. (Helmut
Schmidt stuurde een niets zeggend
berichtje terug). Der Spiegel schreef
in een artikel ..Kinderraub der
DDR?": „Bonn wiegelt ab. Ost-
Berlin sperrt sich"
Verschillende bekende bladen in het
buitenland hebben intussen aan
dacht aan het drama-Grübel be
steed. of zullen dat binnenkort nog
doen.
Berlijnse muur
Barbel heeft altijd in de schaduw
van de Berlijnse muur gewoond. Zij
zag zelf meer dan eens hoe vluchte
lingen zonder waarschuwing werden
neergeschoten. ..Wij voelden ons."
zegt zij in een bevriende Nijkerkse
woning, „erg ongelukkig in de
DDR Otto vindt dat het kritisch
bewustzijn in de DDR toeneemt.
„Wij vonden dat wij onze kinderen
niet in de sfeer van het communis-
tisch-socialisme konden laten
opgroeien. Dat was bekend We wa
ren bang gearresteerd te worden. Au
gustus 1973 besloten we te vluchten.
Die beslissing namen we niet van de
ene op de andere dag.
Legaal, met pas. reisde het echtpaar
Tsjechoslowakije in. alsof het een
vakantie betrof. Enkele weken later
trokken ze "s nachts in een bebost,
moerassig gebied de Oostenrijkse
grens over. op een plek waar volgens
hen nog niet op vluchtelingen was
geschoten. Beiden droegen een kind
op de rug. Op een gegeven ogenblik,
toen ze dachten al in Oostenrijk te
zijn. werden ze door Tsjechische mi
litairen aangehouden: was het ver
raad? Otto Grübel ging met een
geweerkolf in de rug naar de gevan
genis Barbel met de kinderen naar
een hotel.
Na langdurige verhoren werden ze
teruggebracht naar de DDR. waar
de kinderen van hen zijn geschei
den. B&rbel: „Ze beloofden dat de
kinderen naar mijn nog jonge ou
ders in Berlijn gebracht zouden wor
den. In oktober werd ons geschreven
dat ze daar niet waren, daarna heb
ben we alles gedaan wat in ons ver
mogen lag." Otto: „Drie jaar hebben
we niet geweten waar onze kinderen
zich ophielden. Een journalist van
Der Spiegel ontdekte het kort gele
den: bij het kinderloze ingenieurs
echtpaar Ulrich Klewin in Eisenhüt
tenstadt. waar ze stellig in commu-
nistisch-socialistische geest zullen
worden opgevoed."
Mishandeld
Otto Grübel vertelt dat ze bij de
verhoren diverse keren zijn mishan
deld. Zelf liep hij kapotte nieren op,
zijn vrouw verzwakte erg. Het ver
wijt van de Oostduitse autoriteiten
dat zij hun kinderen ten onrechte
medicamenten zouden hebben gege-
venlwijst hij van de hand. Ze gaven
ze een tablet om ze in slaap te hou
den tijdens de gevaarlijke nachtelij
ke tocht.
De handelwijze van de Oostduitsers
kan alleen maar een politieke ach
tergrond hebben Beiden werden
veroordeeld tot twee jaar gevange
nisstraf. Met het echtpaar Klewin
hebben de Grübels nog geen contact
gehad. „Heiligenabend" (kerst
avond 1976) heeft Otto Grübel naar
Eisenhüttenstadt getelegrafeerd.
Vader en moeder Grübel wensten
hun kinderen gezegende dagen toe.
Zij verzochten Ulrich Klewin con
tact met hen op te nemen. Mogelijk
weten deze mensen niet eens onder
welke omstandigheden de kinderen
daar zijn gekomen. Tot nu toe is er
geen enkele reactie.
De Grübels zeggen dat ze na de
vrijlating naar West-Berlijn zijn ge
gaan. omdat blijven wonen in de
DDR alleen maar had betekend, dat
ze aan de zaak geen ruchtbaarheid
zouden kunnen geven. En na zolang
gezwegen te hebben „terwille van
het niet-verstoren van de verhoudin
gen" zijn ze tot de conclusie geko
men dat wellicht nu alleen nog maar
langs de weg van publiciteit iets te
bereiken valt.
Het eerste vliegtuig van de Philips-vliegdienst, een Auster J 1 uit 1949 dat na zijn laatste vlucht van
Eindhoven naar Schiphol over de weg naar zijn rustplaats wordt gebracht: het op de luchthaven
gevestigde Aviodome. Het toestel is een persoonlijk geschenk aan het museum van dr. ir. Frits
Philips.
Vervolg van pagina 1
„De consequentie is, dat partijen nu
eerst zelf goed hun eigen ver
antwoordelijkheid moeten waarma
ken. Dat kan niet betekenen dat de
regering nu opeens begint te hollen,
zodra onderhandelingen zijn afge
broken. Daarvoor hebben regering
cn sociale partners (vakbeweging,
werkgevers) te goed geweten wat de
betekenis was van het standpunt
dat er vrije onderhandelingen moes
ten zijn."
„Nadelig"
Langdurige conflicten zijn nadelig
voor de economie", zei Den Uyl „De
regering blijft daar uitermate attent
op De regering heeft hierbij geen
ander instrument dan de overtui
ging het gebruik maken van haar
politieke en morele gezag. Ik sluit
niet uit dat de regering daartoe
overgaat."
FNV voorzitter Kok ziet personeel
niet veel in de suggestie van prof.
Albeda. de onafhankelijke voorzit
ter bij de CAO-onderhandelingen in
de bouw. om een commissie van
irbiters een bindend oordeel te la-
n uitspreken over het vastgelopen
CAO-overleg. Kok vindt het „nog
rijkelijk vroeg om nu al zo n zwaar
wapen als abitrage te gaan hante
ren". Ook heeft hij daar principiële
bezwaren tegen Hij wees er gisteren
op dat de vakbeweging ook be
langrijke wensen heeft op niet-
materieel gebied (investeringsbe
leid. medezeggenschap) waartegen
de werkgevers tot nu toe nee hebben
gezegd. Dat zijn geen onderwerpen
waarin een compromis mogelijk is.
of waarbij het verschil in standpunt
door midden kan worden gedeeld,
zoals bij meningsverschil over per
centages loonsverhoging.
Ook wil de FNV-leiding nog even
afwachten hoe de CAO-
onderhandelingen in de havens
gaan aflopen. Die zijn nog niet afge
broken. en werkgeversvoorzitter
Pieters heeft daar de werkgeversop-
geroepen om polarisatie en escalatie
te voorkomen.
Zwaar middel
Het CNV heeft nog geen standpunt
over het voorstel-Albeda of het idee
om op centraal niveau weer te gaan
overleggen over de prijscompensa
tie. Eén en ander is het hoofdpunt
voor de agenda van de extra ver-
bondsvergadering van maandag.
CNV-voorzitter Lanser wees er des
gevraagd op dat arbitrage met bin
dende uitspraak een zwaar middel
is. „Het is de vraag of we daar al aan
toe zijn. Een mogelijkheid kan ook
zijn om een onafhankelijke commis
sie niet een bindende uitspraak,
maar een advies te vragen over het
geschil met de prijscompensatie.
Zo'n uitspraak kan gezaghebbende
invloed hebben. Willen we maandag
bezien of er nog iets anders te con
strueren valt op gebied van overleg,
hetzij centraal, hetzij op niveau van
de bedrijfstakken". Lander is het
met Albeda eens dat de prijscom
pensatie een punt is dat centraal
speelt.
Den Uyl zei gisteravond desge
vraagd dat het idee van minister
Boersma om de stichting van de
arbeid een advies te laten geven
over de toekomst van de prijscom
pensatie. weinig zin heeft. Die stich
ting bestaat uit werkgevers en vak
beweging. Hun verdeeldheid is be
kend. „Het zou worden: te biecht
gaan bij de duivel", vond Den Uyl.
Wel voegde hij eraan toe niet uit te
sluiten dat de regering een advies
over de prijscompensatie gaat vra
gen aan een andere instantie, „per
sonen of instellingen". Die mogelijk
heid blijkt in het kabinet punt van
bespreking te zijn geweest. Den Uyl
wijdde niet verder uit over mogelij
ke „personen" en „instellingen".
„Niet benauwd"
Minister Boersma van sociale zaken
vindt dat „we niet doodsbenauwd
moeten zijn voor iedere actie, ook al
wil ik een grootscheeps conflict
voorkomen, want dat zou rampzalig
zijn voor onze economie. Een oplos
sing zal wel vereisen dat beide par
tijen (werkgevers en vakbeweging)
een stap in de goede richting doen".
Boersma vindt dat de centrale ver
bonden van werkgevers wel „uiterst
ver zijn gegaan" door hun leden op
het hart te binden niets toe te geven
aan de vakbondseisen, ook niet aan
eisen die geen geld kosten. De be
treffende brief van de werkgever
aan hun leden vindt Boersma niet
taktisch en olie op het vuur.
Boersma vindt dat partijen „ge
woon wëer moeten gaan praten over
die prijscompensatie. Dat zullen ze
toch moeten, ook nadat er eerst ac
ties zijn gevoerd".
AMSTERDAM De bekende
Amsterdamse koordirigent en
kerkmusicus Toon Vranken is don
derdagavond in het Binnengasthuis
in Amsterdam, na een langdurige
ziekte, op 65-jarige leeftijd over
leden.
Toon Vranken, telg uit een bekend
muzikantengeslacht, kreeg vooral
bekendheid door het a-cappellakoor
„Collegium Musicum Amsteloda-
mense" dat in 1934 door hem werd
opgericht en waarvan hij tot voor
kort dirigent was. Met dit koor legde
Vranken zich in hoofdzaak toe op de
uitvoering van grote polyfone wer
ken (Obrecht, Sweelinck enz.).
Vervolg van pagina 1
Sommige artikel groepen lieten een
grotere stijging zien dan het gemid
delde, andere een lagere.
particuliere dienst
verlening
vis. verwerkte agra
rische produkten
huren
overheidsdiensten
medische verzorging
agrarische grondstoffen
industriële produkten
12,1 pet
12.0 pet
12,0 pet
11.6 pet
9.7 pet
7.1 pet
5.8 pet
Hieruit blijkt dat juist in sectoren
van de economie waar de overheid
de grootste invloed heeft - huren,
overheidsdiensten, medische verzor
ging - de inflatie verder is dan het
gemiddelde. Daarentegen is in de
industrie, waarop zich voornamelijk
het strakke prijsbeleid van de rege
ring richt, de prijsstijging minder
dan het gemiddelde. Een uitzonde
ring hierop vormen de dienstverle
ning en (verwerkte) agrarische pro
dukten.
Nu drukken de genoemde sectoren
niet alle even zwaar op de portemon
nee van het werknemersgezin, waar
op de becijferingen van het centraal
bureau voor de statistiek (CBS) zijn
afgestemd. De sector voeding maakt
in deze becijfering al bijna eenderde
uit van de totale gezinsuitgaven. Een
niet eens zo grote prijsstijging in
deze hoek drukt dus al snel zwaar op
het prijscijfer van het CBS.
Hieronder volgen de artikelgroepen
en de mate waarin zij schuld dragen
aan de prijsstijging van 1976:
voeding
woning
ontwikkeling, roken
ontspanning, verkeer
hygiëne, medische
verzorging
kleding, schoeisel
partic. verzekeringen
totaal
2.9 pet
2.2 pet
1,5 pet
1.2 pet
0.9 pet
0.1 pet
8.8 procent
En waaróm is Toyota dan wel zo gul?
Daar willen wij geen doekjes om winden.
We hebben weer een goed jaar achter de rug:
meer Toyota's verkocht dan 't jaar ervoor, en natuur
lijk willen we in 1977 dit rekord verbeteren.
Daarom zijn wij in deze wintermaand januari
meteen al fors van start gegaan door de prijs van
de Toyota's tijdelijk belangrijk te verlagen.
Dit betekent dat afhankelijk van type en uit
voering, f 350 tot f 1750 kunt besparen. Dat is een
goed begin van 't nieuwe jaar, nietwaar?
Profiteer van deze kans om nóg voordeliger een
Toyota te kopen!
Aarzel echter niet te lang: deze tijdelijke prijsver
laging geldt gedurende de maand januari 1977 en
uiteraard zo lang de voorraad strekt.
U kunt bh IbroU kieren uit 3 7 typen en
uitvorrin^»r> penonenwacens en
MMiomncms van lOCOtot 2600 cc
van (Je me«le modellen
bntael ook een Automat* uit voer m*
A'ee&eetd
de veefevraafde CoroHa 30de luie
w LOUWMAN PARQUI
Ueursest raat weg 280. iMhchendam ld 070-209353
MAAKT UW KEUS WEL HEEL EENVOUDIG
Prnren mei BTW al depot Sc»|Ken.sse W.|r*«Ten m pms en ui'voeonc voorbehouden VU iaar gar ant* ongeacht hei aantal kalomel art
In december stegen de prijzen voor
koffie en eieren. Een daling deed
zich voor bij vooral winterkleding
(met name voor vrouwen en meis
jes), en verder bij aardappelen, bloe
men. planten, benzine. Dat bijeen
genomen in december het prijsni
veau gelijk bleef, was hoewel ver
wacht, sinds 1969 niet meer voorge
komen in december De kerstbomen
waren dit keer volgens het CBS
liefst 20 procent duurder dan In
1975. Het tempo van de prijsstijging
toont nog steeds een dalende ten
dens, aldus het CBS.
CNV-voorzitter Lanser vindt even
als de FNV dat het prijscijfer over
1976 uiteindelijk „niet tegenvalt, en
nog iets onder de negen procent
blijft. Elke tiende eronder is mooi
meegenomen, al zal er natuurlijk dit
jaar nog heel wat moeten gebeuren
om beneden de zes uit te komen,
zoals de regering nu beoogt." Ook de
Consumentenbond constateert
„met enige tevredenheid" de gerin
ge prijsstijging van de afgelopen
maanden. Om de 5,3 procent die
voor 1977 wordt beoogd te bereiken.
..is het absoluut noodzakelijk dat de
komende maanden geen grote prijs
verhogingen optreden", aldus de
Consumentenbond. De overheid
moet daar zelf het goede voorbeeld
bij geven. De bond betreurt dan ook
dat enkele semi-overheidsbedrijven
nu al verhogingen van meer dan 5,3
procent hebben aangekondigd.
AMSTERDAM Op een vakantie
verblijf in het Sauerland is gisteren
plotseling overleden ds. J. Gronloh
secretaris van de Evangelisch
Lutherse kerk in Nederland Ds.
Gronloh was 65 jaar en zojuist ge
pensioneerd. Ds Gronloh is gedu
rende veertien Jaar secretaris ge
weest van de Lutherse synode.
Ontwikkelingswerk
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Minister Pronk
(Ontwikkelingssamenwerking)
heeft een beslissing over de subsidie
aanvraag van de Sobia opgeschort.
Sobia (Stichting Ontwikkeling Ba
sis-Initiatieven Vakbeweging) is op
gericht door oud-medewerkers van
de SOSV (Stichting Ontwikkelings
samenwerking Vakbeweging). Daar
in werkten NW, NKV en CNV sa
men. maar door de bundeling van de
eerste twee in de FNV is daaraan
een einde gekomen.
De SOSV hield zich vooral bezig met
het aanknopen van contacten met
de vakbeweging in ontwikkelings
landen, projecten ln de Derde We
reld en voorlichting van werkne
mers in Nederland over ontwikke
lingssamenwerking. Dat werk wordt
nu door de afzonderlijke vakcentra
le ter hand genomen.
Oud-medewerkers van de SOSV
vreesden dat de speelruimte daar
voor te beperkt zou worden. Zo zou
kritiek op bedrijven en hun bezighe
den in ontwikkelingslanden niet
langer mogelijk zijn. De Sobia, die
onafhankelijk van de vakcentrales
kan werken, denkt meer armslag te
hebben en vroeg daarom subsidie
aan minister Pronk.
De Nationale Commissie Voorlich
ting en Bewustwording Ontwikke
lingssamenwerking (NCO) adviseer
de de bewindsman dit jaar steun te
geven tot 173.000 gulden. Pronk
heeft een beslissing daarover nu op
geschort omdat hij, zo verluidt, de
aanvraag van de Sobia te weinig
onderbouwd vindt.
De stichting moet duidelijker ma
ken wat ze denkt te gaan doen en
wat haar functie kan zijn naast het
voorlichtings- en bewustwordings-
werk van FNV en CNV. Pronk zou
daarmee ook de kritiek van de FNV
dat voor de Sobia geen plaats is en
dat er geen behoefte aan bestaat,
willen weerleggen.
Van een onzer verslaggevers
DEN BOSCH De produktie van
Sperry Rand zal geheel in Den
Bosch blijven Aanvankelijk wilde,
zoals bekend, de Amerikaanse direc
tie een deel van de produktie naar
Napels overbrengen Daarmee zou
den 170 ontslagen zijn gevallen. De
bonden gingen daarmee niet ak
koord. Tijdens de onderhandelingen
die volgden zwichtte de directie
voor de argumenten van de vakbon
den. aldus de heer A. Bel, districts
bestuurder van de Industriebond
CNV. Niettemin zal een reorganisa
tie van Sperry Rand onontkoom
baar zijn. Daarbij zullen ten hoogste
90 mensen moeten afvloeien. Giste
ren hebben de bonden het sociaal
plan doorgesproken, waarmee men
„voor de dag kan komen".
Simpkins
AUTOM.BEDR. OLDENHUIS B V.
Kerkstraat 19 Wmsum Gr Tel 05951-1668
B.V. LIAM LEIDEN
Vondellaan 45 Leiden Tel 071-769303
AUTOM.BEDR. A. NUSSELDER
Stationsstraat 35 Apeldoorn Tel 05760-12020
AUTOM.BEDR. H. BAKKER
UrVerweg 1 Urk. Tel 05277-1583-2583
DUNANTGARAGE B V.
Dunantslraal 22-40 bij Coolhaven Rotterdam Tel 010-760166
AUTOM.BEDR. NOTEBOOM B.V.
Burg v Slijpelaan 3 Verl Stadion weg Rotterdam -iJsselmonde
Tel 010-323644-827311-827397-820801
GOOSENS AUTOBEDR.
Nwe Binnenweg 311/Kortekade 48 Rotterdam Tel 766833/131642
E.V. LIAM ALPHEN
Gouwestraat 60A Alphen a/d Ri|n Tel 01720-73344
AUTOBEDRIJF A. NUSSELDER
Amersfoortseweg 15 Apeldoorn Tel 05760-52323
B.V. LIAM
Hoofdstraat 81 Sassenheim Tel 02522-19124
