Aanwijzingen in China voor terugkomst Teng Staatsgreep bracht geen verandering in Ethiopië Mozambique: vreedzame regeling Rhodesië mogelijk Slachtoffers van geweld in Christelijk Instituut Syrië straft beschuldigden van aanslagen met strop Italiaanse bonden wijzen loonmatiging van de hand "SdEjnnor ~ÉS C tt# Blokken blokkeren baan Communisten in India gearresteerd Betrekkingen India en Pakistan troebel Studentenleiders klagen militairen aan: I /RIJDAG 7 JANUARI 1977 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 PEKING, HONG KONG (Reuter, UPI, AP) In de Chinese hoofdstad Peking zijn er tekenen die er op wijzen dat de vroegere vice-premier Teng Hsiao-ping, die na de dood van premier Tsjoe En-lai begin vorig jaar in ongenade was gevallen, mogelijk op korte termijn terugkomt in de Chinese politiek. Het treinverkeer in Zuid-Frankrijk is gisteren ernstig gestremd geraakt toen vlak bij Nice een aantal enorme rotsblokken op de spoorbaan vielen. Gisteravond was men nog met man en macbt bezig de blokken te verwijderen. MAPOETO, SLALISBURY (Reuter, UPI, AP) President Samora Machel van Mozambique heeft gisteren de rondreizende Britse voorzitter van de Rhodesië-conferentie, Ivor Richard een hart onder de riem gestoken door zijn vertrouwen in een vreedzame regeling voor het Rhodesië-conflict uit te spreken. Van een medewerker In het gebouw van het Christelijk Instituut in Kaapstad en bij de methodisten zitten honderden daklozen, die het slachtoffer zijn geworden van de branden die de afgelopen weken gewoed hebben in de zwarte woonsteden rondom Kaapstad. Tussen de honderd en tweehonderd huisjes zijn tot de grond toe afgebrand tijdens de schermutselingen tussen contractarbeiders en middel bare scholieren. Honderden mensen in het centrum van Peking verzamelen zich gisteren rond een muurkrant waarop kame raad Teng werd omschreven als een slachtoffer van „de bende van vier", aangevoerd door de weduwe van Mao Tse-toeng, Tsjiang Tsjing. Weliswaar was het belangrijkste the ma van de muurkrant het bewijzen van eer aan wijlen premier Tsjoe En-lai. maar de zinsneden die de meeste aandacht van de omstanders trokken bevatten de beschuldiging dat de bende van vier had aangezet tot de gewelddadige incidenten, vo rig jaar op het Tien An Men-plein (Plein van de hemelse vrede) in Pe king, en dat zij Teng had aange- vallen. De vroegere vice-premier, van wie algemeen werd aangenomen dat hij premier Tsjoe zou opvolgen, werd uit al zijn functies gezet nadat er door de radicalen beheerste pers hem van kapitalistische afwijkingen had be schuldigd en zijn aanhangers ver- antwoordelijk had gesteld voor het incident van 5 april op het Plein van de hemelse vrede, waarbij voertui gen en een gebouw in brand werden gestoken. „De bende van vier", aldus de muurkrant „heeft het incident gebruikt om de naam van Teng te bezoedelen". Teng viel al eens eerder in ongenade bij de radicalen. Tijdens de grote proletarische culturele revolutie werd hij als „kapitalistisch reptiel" aan de kant gezet. In 1973 werd hij door de toenmalige premier Tsjoe weer naar voren geschoven en min of meer bestemd als diens opvolger. Tsjoe was van plan China tegen het eind van deze eeuw op te stoten tot één van de machtigste industriële naties en had daarvoor een kundig en pragmatisch bestuurder nodig. Voor de radicalen, die „recht in de leer van Mao" belangrijker vonden dan economische vooruitgang, was Teng onaanvaardbaar. De huidige premier Hoea Kwo-feng werd als compromis-figuur naar voren gesch oven. Na de dood van Mao Tse-toeng laaide de machtsstrijd in Peking op nieuw hoog op met als verliezers de radicale groep uit Sjanghai met aan het hoofd Tsjiang Tsjing, die nu als „bende van vier" van alles weat mooi en vooral lelijk is beschuldigd wordt. Het lijkt er op dat Hoea, die de steun heeft van het leger, de draad van wijlen Tsjoe En-lai weer wil oppik ken en een meer pragmatische koers wil varen. Het zou niet verwonderlijk zijn dat de nu al twee maal verguisde Teng opnieuw zou worden gerehabi liteerd om weer een rol te gaan spe len in het Chinese bestuursapparaat. Waarnemers in Hongkong achten het zelfs niet uitgesloten dat de her denkingsdag van het overlijden van Tsjoe (morgen) zal worden aangegre pen om een begin te maken met Tengs rehabilitatie. Liquidatie In Peking verschenen gisteren op nieuw leuzen waarin de liquidatie van de vier geëist werd. Het is niet duidelijk of hiermee de letterlijke dood bedoeld wordt van de vier radi calen. Te meer niet daar onlangs geschriften van Mao weer naar bo ven zijn gehaald waarin gezegd werd dat het „hoofd van een mens niet hetzelfde is als de staart van de hagedis", als je een hoofd afkapt groeit het niet vanzelf weer aan en je loopt altijd kans het verkeerde hoofd eraf te halen. Er zijn in China meermalen belangrijke leiders aan de kant gezet zonder dat ze geëxecu teerd werden. Zo is president Li Tsjao-tsji, de man van de nieuwe economische politiek na de grote sprong voorwaarts, en eveneens ver guisd als „kapitalistisch reptiel", ja ren later een natuurlijke dood ge storven. Ook Teng heeft zijn beide verguizingen overleefd. Zuivering Een officiële zegsman in Peking heeft gisteren speculaties in de wes terse pers over onrust op het Chine se platteland als „volslagen onge grond" van de hand gewezen. De afgelopen weken hebben radiostati ons veelvuldig gewag gemaakt van door radicalen veroorzaakte onrust in de provincies, maar ze hebben niet onthuld wanneer dat precies was. zodat het om oude incidenten kan gaan. China-kenners. die zich overigens meermalen verkeken op de Chinese ontwikkelingen, menen dat één van de redenen voor het onthullen van oude incidenten is, het klimaat te scheppen voor de zuivering van ver dere radicale elementen die dit Jaar zal plaatshebben. Partijvoorzitter Hoea heeft opdracht gegeven tot het kiezen van nieuwe revolutionaire co- mi té's in heel het land. Waarnemers verwachten dat de ach terban zich met het verwerpen ak koord zal verklaren. De leiding van de bonden kreeg afgelopen herfst al met een opstand onder de leden te maken toen die leiding zich positief uitliet over bezuinigingsmaatregelen door de regering. Het land kampt momenteel met een geldontwaar ding van 20 procent en een veel gro tere stijging van de loonkosten dan in andere Europese landen. Het Mozambikaanse staatshoofd, dat in de hoofdstad Mapoetoe een gesprek had met de Britse onderhan delaar. zei: „Ik geloof dat we tijdens onze besprekingen in staat zullen zijn mechanismen te vinden op grond waarvan de macht uit handen van de blanke minderheid wordt overgedragen aan het wettige volk van Zambabwe (Rhodesië in het zwart). En door het vinden van die mechanismen kan vervolgens het gewpanede conflict in Zimbabwe worden beëindigd". Machel liet Richard tevens weten dat hij kan rekenen op „alle noodza kelijke samenwerking bij het vinden Veertig procent van de Italiaanse parlementsleden is ervan overtuigd dat de regering-Andreotti nog voor juli ten val zal komen. Aan de peiling van het blad II Mohdo deden alle 630 leden van het huis van afgevaardig den en de 322 senatoren mee. De verwachting is dat een nieuw kabi net zal worden gevormd door chris ten-democraten en socialisten, waar bij de communisten zich van steun zouden onthouden of misschien de coalitie zelfs steunen zouden. van de juiste oplossing". Waarne mers achten deze uitspraken des te meer opmerkelijk omdat Machel al tijd gezien wordt als een groot aan hanger van de radicale zwarte natio nalistische leiders. Functionarissen in het kielzog van de Brit zeiden gisteren zelfs dat Machel had geac cepteerd dat de blanken in Rhode- sie'ü „een actieve stem zouden heb ben in de overgang naar een zwart meerderheidsbewind". Richard heeft gisteren ook nog ge praat met Robert Moegabe, één van de leiders van het patriottisch front, die nauwe banden heeft met het Volksleger van Zimbabwe (ZIPA). ZOver de inhoud van de gesprekken werd niets zinnigs meegedeeld. Evenmin over de inhoud van de brief die Richard aan Machel overhandig de en die een boodschap bevatte van de Britse premier James Callaghan. Inmiddels heeft John Deary, lid van de rooms katholieke commissie voor rechtvaardigheid en vrede in Rhode sië, gezegd dat bij een onderzoek is gebleken dat guerrillastrijders ver antwoordelijk waren voor de moord op 27 arbeiders van een theeplanta ge aan de grens tussen Rhodesië en Mozambique, vorige maand ge pleegd. De zwarte nationalistische leiders hebben verklaard dat Rhode- sische militairen de moorden pleegden. De Zambiaanse minister van buiten landse zaken Siteke Mwale heeft gis teren de Rhodesische rebellenleider Smith gewaarschuwd dat hij zich moet realiseren dat het gebruik van buitenlandse huurlingen heel zuide lijk Afrika zal overspoelen met een atoomoorlog, omdat de bevrijdings bewegingen zich gedwongen zullen zien militaire hulp- te vragen aan bevriende socialistische landen. Deze arbeiders wonen in de vrijgezel- lenflats en nemen het de scholieren kwalijk dat zij hebben aangedron gen op een sobere kerstviering. De scholieren hebben deze soberheid trachten af te dwingen door overre ding. maar ook door de shebeen- houders onder druk te zetten, tijdens de jaarwisseling geen sterke drank te verkopen. Enkele shebeens (illega le tapperijen) werden in brand ge stoken. Net als deze zomer, toen de Zoeloe contractarbeiders in de buurt van Johannesburg wraak namen op de scholieren, hield de blanke politie zich afzijdig en sommigen denken dat de politie, net als bij Johannes burg de arbeiders aanzette tot wraak. Zoals bekend hebben deze bloedige wraakacties aan 139 men sen het leven gekost Premier In zijn nieuwjaarsrede heeft premier John Vorster zich strikt gehouden aan zijn eigen idee van gescheiden NEW DELHI (DPA) In verschei dene Indiase deelstaten zijn de afge lopen dagen honderden leden en functionarissen van de Indiase com munistische partij gearresteerd. Al leen al in de deelstaat Oettar Pra- desj zijn ongeveer 150 communisten aangehouden, zo is gisteren uit goed ingelichte kringen in New Delhi ver nomen. De arrestaties volgen op „spontane demonstraties" uit de gelederen van de jeugdorganisatie van de regeren de Congrespartij van mevrouw Gandhi waarin een verbod op de communistische partij werd geëist. Het vreemde is dat de communisten tot nog toe vrijwel steeds de rege- ring-Ghandi hebben gesteund. De partij had echter laten weten in ver zet te komen tegen de prijsstij gingen. NEW DELHI (AP) - De betrekkin gen tussen India en Pakistan zijn gisteren aanzienlijk verslechterd door het besluit van de Pakistaanse autoriteiten zes personen, die in sep tember een vliegtuig van Indian Air lines kaapten, vrij te laten. Woensdag had de Pakistaanse rege ring aangekondigd dat „er niet ge noeg bewijzen bestonden voor de rechtvaardiging van gerechtelijke stappen tegen de betrokken perso nen." De Indiase regering noemt het Pakistaanse besluit „zeer betreu renswaardig". Gewaarschuwd wordt dat deze ontwikkeling het herstel van de normale betrekkin gen tussen beide buurlanden niet zal bespoedigen. India beweert voorts dat Pakistan een verzoek om uitlevering van de kapers aan India heeft afgewezen. ontwikkeling. Voor elke van de vier bevolkingsgroepen in het land had de premier een apart woordje. Het eerst waren de zwarten aan de beurt, die hij toewenste dat niemand ge hoor zou geven aan de agitators en dat de volwassenen zich niet bij de neus zouden laten nemen door de intimidatie van de Jongeren en door hun ordeverstoringen. Het langste sprak Vorster tot de blanken, in het Engels voor de En gelsen en in het Afrikaans voor de Afrikaners. Zijn woorden kwamen neer op de uitspraak dat Zuid-Afrika bedreigd wordt door de communis ten en dat zelfs de anti communistische landen in de wereld het niet te hulp willen komen. Hij beloofde de blanken dat de ware storm over Zuid-Afrika nog niet is losgebarsten en dat het ergste nog zal komen. Het was de eerste keerde „Sfinx" zich zo duidelijk bloot gaf. toen hij de onlusten van de afgelo pen maanden beschreef als de eerste wervelingen voor de storm. Of die storm binnenkort komt is moeilijk te zeggen. DAMASCUS, BEIROET (Reuter, UPI, AP) In de Syrische steden Damascus en Aleppo zijn gisteren twee Syriërs en een Palestijn door ophanging terechtgesteld. Het drietal was schul dig bevonden aan een aantal bomaanslagen tussen juli en oktober vorig jaar. De Palestijn zou lid zijn geweest van de groep Zwarte September, die onder meer twee aanvallen op hotels in Damascus en de Jordaanse hoofdstad Amman heeft onderno men. De terechtstellingen vonden in het openbaar plaats. Volgens een officieel communiqué van radio-Damascus zouden de drie mannen tijdens het verhoor en de rechtzitting hebben toegegeven dat ze geld. wapens en explosieven uit Irak hebben gekregen. Voor een der- gelijke zaak zijn nog vier Syriërs tot levenslange gevangenisstraf veroor deeld. De betrekkingen tussen Irak en Syrië zijn momenteel zeer slecht mede in verband met de Syrische inmenging in de Libanese burger oorlog. Menachem Begin is gisteren eenstemmig herkozen tot leider van de Israëlische Heroetpartij, de groot ste groepering binnen de Lidoed- oppositie in het parlement. De 64- jarige Begin heeft de Heroet onafge broken geleid sinds hij haar in 1948 oprichtte. Hoewel Begin een overtuigd voor stander is van de harde lijn heeft hij tijdens het vierdaagse partijcongres waarnemers verrast door zijn gema tigde uitspraken over het conflict in het Midden-Oosten. Begin zei dat de Heroet bereid is tot territoriale con cessies in de Sinaï-woestijn en op de hoogvlakte van Golan wanneer daar van Arabische zijde een echte vrede tegenover staat. Concessies met be trekking tot de bezette westelijke Jordaanoever en de Gazastrook hield Begin echter af. Abie Nathan De Jordaanse autoriteiten hebben gisteren Abie Nathan, die onder Pa namese vlag met een radioschip door het Suezkanaal vaart de toe gang tot een Jordaanse haven gewei gerd. Nathan had een vracht speel goed en snoep bij zich. Hij is na de weigering weer in zuidelijke richting vertrokken. Nathan voet het afgelo pen weekeinde voor het eerst met zijn vredeschip door het kanaal na dat de Egyptische autoriteiten hem tot tweemaal de toegang ontzegden. Eén van de topmedewerkers van Is- raëls premier Rabin heeft verklaard dat de order voor een aantal F 15 gevechtsvliegtuigen in verband met de prijs tot de helft is teruggebracht. Hoeveel vliegtuigen Israël bij de VS had besteld is nimmer bekend ge maakt. De aankomst van de eerste drie toestellen, op een tijdstip te dicht bij de sabbath, leidde in de cember tot de regeringscrisis in Israël. ROME (Reuter, UPI) De Italiaanse vakbondsleiders zullen vandaag de reacties vernemen van hun achterban op het besluit de voorgestelde loonmaatregelen van het kabinet van premier Giulio Andreotti van de hand te wijzen. De regering wil het aantal automatische prijscompensaties tot de helft te rugbrengen. K J.-HH LiMnuj I Lf! JILVndEJIIWVAKHET J Oktober vorig jaar hielden Ethiopische studenten in de Amsterdamse Mozes en Aaron-kerk een betoging om de aandacht te vestigen op de onderdrukking in hun moederland. door Nico Kussendrager Hun namen mogen niet in de krant, en op de foto willen ze zeker niet, deze twee vooraan staande leden van de Ethio pische studenten unie. „De Ethiopische regering, de der- gue, heeft studenten in het bui tenland die zich tegen haar ver zetten met de dood bedreigd. Onlangs is ai een Ethiopische student omgekomen in West- i Duitsland bij wat een auto ongeluk moest lijken". Volgens de twee de ene student is lal vijf jaar in het buitenland, de andere ruim één jaar is er in Ethiopië sinds de val van keizer Hai- le Selassie niets veranderd en is de onderdrukking zelfs heviger gewor den. „De machtsovername was ei genbelang van de militairen en be doeld om de belangen van de heer sende klasse te beschermen. Haile Selassie en zijn volgelingen konden het overgrote deel van de bevolking niet langer tevreden stellen, er was honger in het land, en politieke en sociale onrust. Daarom zetten de militairen de kei zer af, gesteund door een kleine kliek van machtigen. De indruk werd ge wekt dat er van een echte omwente ling sprake was. maar in werkelijk heid veranderden alleen de gezich ten en niet het beleid. Aan de ont wikkeling van Ethiopië wordt nog Steeds niets gedaan en de nieuwe heersers hebben nooit de bedoeling gehad werkelijk het lot van de bevol king te verbeteren. Zij zeggen 'socia listen' te zijn. maar in feite zijn het fascisten die de belangen van de hjken beschermen en het verzet hard de kop indrukken." De opmerking dat de militairen in het begin toch de steun van de stu denten leken te hebben en dat zij grootscheepse landhervormingen hebben aangekondigd wordt met hoongelach ontvangen. „De studen ten steunden alleen de omverwer ping van het regime van Haile Selas sie maar niet de nieuwe heersers. En de landhervorming bestaat alleen op papier. Met de uitvoering is zelfs nauwelijks een begin gemaakt." Toch hebben grootgrondbezitters privé-legertjes opgericht die onteige ningen ongedaan moesten maken en vochten tegen de boeren en tegen soldaten van de regering. De twee studentenleiders hebben daar een verklaring voor: „Om de steun van de bevolking te winnen moesten de nieuwe machthebbers in een aantal gevallen wel grond onteigenen en verdelen onder de landloze boeren. Daartegen richtte zich het verzet van de grootgrondbezitters. Maar de regering gaf de boeren geen enkele steun om zich te verzetten tegen de landeigenaren. Verzet groeit In heel Ethiopië groeit volgens de twee studenten het verzet tegen de dergue. „Er is een guerrilla gaande op het platteland en in de steden, maar daarover is buiten Ethiopië nauwelijks iets bekend. De regering heeft er belang bij de weerstand zo veel mogelijk dood te zwijgen. Op het platteland vinden 'hit-and-run' acties plaats ('aanvallen-en- wegwezen') en wordt sabotage ge pleegd. De bedoeling van de guerril la is kleine delen van het land in de macht te krijgen en van daaruit het verzet tegen de dergue voort te zetten." Wapens maken de strijders voorna melijk buit op de regeringsmilitai ren. Verder komen er wapens van het Bevrijdingsfront voor Eritrea (ELF), de opstandige kustprovincie van Ethiopië. Rechtsstreekse wa- pensteun uit het buitenland krijgen de guerrillastrijders niet. De grote mogendheden (de Verenigde Staten, de Sowjet-Unie, China) staan aan de kant van de dergue. „De regerings militairen worden bestreden met hun eigen, buitgemaakte, wapens. terwijl steeds meer soldaten overlo pen naar de opstandelingen; zonen van boeren en arbeiders die beseffen dat zij door in regeringsdlenst te blijven tegen hun eigen belangen vechten." De guerrilla, vertellen de Ethio pische studentenleiders, is op het ogenblik het hevigst in de provincies Tigre en Wolle en in het zuiden van het land. Twee vleugels Zij zien twee vleugels binnen de regering wat betreft de onderdruk king van het verzet, een, wat zij noemen, „slimme", en een „dom me". „De domme vleugel probeert met geweld het tij te keren, door militaire acties, door politieke moor den, door terreur op het platteland (er zijn in de steden tientallen men sen gedood en ln de provincie zijn slachtoffers gevonden ln massagra ven), door alle vrijheden aan banden te leggen. De „slimme" factie pro beert door propaganda en schijn baar vooruitstrevende maatregelen steun te winnen bij de bevolking en via de massamedia de schuld te ge ven aan de opstandelingen voor de crisis in Ethiopië". De Ethiopische regering krijgt steun van met name de Verenigde Staten (die wapens leveren), van Israël en Iran (die commando's opleiden) en van West-Dultsland (dat volgens de twee studenten de Ethiopische poli tie schoolt). Zij nemen aan dat de Verenigde Staten bij hun steun aan de Ethiopische regering niet zo ver zullen gaan als bijvoorbeeld in Viet nam. „Washington zal zo lang moge lijk proberen een steunpunt te hou den ln dit deel van Afrika (Ethiopië ls de grootste wapenontvanger van het hele werelddeel) maar niet op nieuw haar vingers branden als de toestand onhoudbaar wordt". Volkspartij En dat is zo langzamerhand het ge val, d&Arvan zijn de twee studenten overtuigd. „De dergue kan bij wijze van spreken morgen vallen Ethio pië zit in een diepe crisis, er is een vacuüm, niemand heeft werkelijk de macht in handen, de Dergue is ver deeld en stelt leden terecht, de eco nomie ls kapot, voedsel is bijna niet te krijgen en te betalen". Beide Ethlopiêrs zijn aanhagers van de Ethiopische revolutionaire volkspartij (EPRP), die volgens hen de steun heeft van het leeuwedeel van de bevolking. „De EPRP geeft als ondergrondse partij leiding aan het verzet ln Ethiopië en zal als zij aan de macht komt de broodnodige hervormingen ln het land door voeren". Haar programma omschrijven zij als „marxistisch-leninistisch" en de twee leggen uit wat dat in de prak tijk zal Inhouden. „Er zal een voorlo pige volksregering komen waarin vakbonden, boerenorganlsaties, vrouwenbewegingen en studenten zullen samenwerkea Die regering moet algemene verkiezingen uit schrijven. Landerijen en bedrijven worden écht onteigend en komen in handen van degenen die er werken. Provincies die dat willen krijgen grotere zelfstandigheid binnen het Ethiopische staatsverband of volle dige onafhankelijkheid, ook Eritrea. (Dat Ethiopië economisch niet zoo der de kustprovincie Eritrea kan ge loven de twee niet. JEthioplê heeft eeuwenlang bestaan zonder Eri trea"). Gevraagd met welk land Ethiopië onder bestuur van de revo lutionaire volkspartij te vergelijken zal zijn blijven zij het antwoord schuldig. „Er zijn geen vergelijkbare omstandigheden, zodat we ook geen voorbeelden kunnen noemen". Onlangs hebben Ethiopische stu denten een petitie aangeboden aan de buitenlandcommissie van de tweede kamer. Wat verwachten zij van Nederland? Eerst zeggen de bei de studentenleiders „niets, hele maal niets", maar zij zwakken dat later wat af. „Nederland zou hulp kunnen geven aan Ethiopische vluchtelingen ln de 8oedan (waar door de betrekkingen snel verslech teren; red.) en Kenia. Uw land heeft een democratische traditie en het weet door de oorlog wat onderdruk king ls. Daarom zou het de huidige Ethiopische regering internationaal moeten veroordelen".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 7