Shakespeare's 'Koopman'
als muzikaal spektakel
Duitsers bieden veel
autonieuws voor 1977
---AUTOBIOGRAFIE----
Kikkerexpositie
in jarig theater
Citroëns en Renaults
zijn het voordeligst
Exclusieve Engelse
auto's keren terug
Nieuwe fabriek Hoechst
(Borsele) mag beginnen
Koningin Juliana
bezoekt Limburg
Droomkasteel wankelt"
Hinderwetvergunningen verleend
ANWB en Consumentenbond:
Veiligheidsauto met radar
BINNENLAND - AUTO
TROUW/KWARTET H 13
>or André Rutten
.RNHEM Twee Engelse theatermannen hebben van Shakespeare's „De koopman van Venetiè"
en musical comedy gemaakt, „Sun man", waarvan de wereldpremière is gegeven door Teater
jena uit Gent. Die voortelling was dinsdagavond in de schouwburg van Arnhem te zienl zij komt
e 22e in Roosendaal en de 25e in Weert.
e twee Engelsmannen, een eindje
de dertig, komen alletwee uit de
uzikale theaterhoek. Paul Bentley
►eft enkele jaren aan de opera in
ünchen gewerkt. Roger Haines
►eft als acteur en componist aan
ile shows meegewerkt. Hun Sha-
►speare-bewerking is dan ook een
•ectaculaire show geworden, vol
ings en dansen, die in de buurt ligt
in iets dat ik maar een roek-opera
jem.
Ie elementen heeft de Gentse
groep, voor deze gelegenheid ver
sterkt met mensen, die in de show
business ervaring hebben, en met
een vaardige groep muzikanten.
Kandahar geheten, verbluffend waar
gemaakt. Dat je onwillekeurig aan
Brecht moet denken, in het bijzon
der aan diens „Dreigroschenoper", is
vooral hieraan toe te schrijven, dat
de bewerkers de gebeurtenissen naar
een gangstermilieu hebben ver
plaatst. grotendeels in een bar, en.
dat de kleding aan de jaren dertig
doet denken. Verder is er weinig
Brechtiaans aan te ontdekken. Inte
gendeel.
Het gegeven van Shakespeare
Shylock blijft er het middelpunt van
is alleen gebruikt om er een ver
bluffende show van te maken, waar
van alleen de uiterlijkheden je blij
ven boeien, en waarvan je de inhoud
ondergaat als iets dat er nauwelijks
in past.
Aanvankelijk zat ik te denken, dat je
waarschijnlijk veel jonger moet zijn
dan ik ben om dit te waarderen,
maar gaandeweg merkte ik. dat het
grotendeels jonge publiek er even
min warm voor liep en na de spekta-
kulaire songs eigenlijk alleen maar
aarzelend en plichtmatig klapte:
echt warm werd het er ook niet van.
De commentaren, die ik opving, wa
ren: het is ontzettend knap gedaan,
er wordt bijzonder goed geacteerd,
gezongen, gedanst, gemusiceerd, het
ziet er schitterend uit. maar eigenlijk
maakt het je belangstelling niet
gaande, het laat je koud
Wel vreemd. Het ligt aan de bewer
kers. niet aan de uitvoerders, die
onder regie van Jaak Vissenaken en
Marcel de Stoop voortdurend thea
trale meesterstukjes vertonen.
Van een verslaggever
DEN HAAG Koningin Juliana zal
op 13 en 14 Januari de provincie
Limburg bezoeken, zo heeft de
rijksvoorlichtingsdienst meege
deeld. Het programma omvat op de
eerste dag een bezoek aan de vesti
gingen van de Staatsmijnen in de
westelijke mijnstreek en het DSM-
hoofdkantoor in Heerlen. Op het ge
meentehuis in Heerlen is dan vervol
gens een gesprek met vertegenwoor
digers van de oostelijke mijnstreek,
waarna een bezoek wordt gebracht
aan de gemeente Bemelen.
De koningin logeert tijdens haar
verblijf bij mr. dr. Ch. J. M. A. van
Rooy, commissaris van de koningin
in Limburg. De volgende dag brengt
zij op de terugweg nog een bezoek
aan de coöperatieve Venlose vei
lingvereniging in Grubbenvorst.
NEEDE De 22-jarige J. H. Lan-
kamp uit Rijssen is gistermorgen in
Neede om het leven gekomen. Hij
slipte met zijn auto in een bocht en
botste tegen een tegemoetkomende
vrachtauto.
Het bizarre droomkasteel Néuschamstein (bij München) van de al
even bizarre koning Ludwig de tweede van Beieren, staat op
instorten. De rotspunt waarop het kasteel staat, is aangevreten
door de tand des tijds en een deel van het bouwwerk is op de rand
van de afgrond komen te staan. Op de zwakke plaatsen wordt nu
voor het bedrag van ruim een miljoen mark een steunmuur
gebouwd.
Van een verslaggever
VLISSINGEN B en W van de gemeente Borssele hebben
Hoechst-Holland NV in Vlissingen een hinderwetvergunning
verleend voor een bewaarplaats voor het afval van haar nieuwe
natzuurreinigingsfabriek, Hiermee beschikt Hoechst over alle
vereiste vergunningen, zodat aan de ingebruikname van de
nieuwe fabriek geen belemmeringen meer in de weg staan. De
opstartprocedure is dan ook op gang gebracht.
De bouw en inrichtingskosten van ging optrad bij het ingebruiknemen
de fabriek bedroegen 36.7 miljoen van de nieuwe fabriek. Hoechst had
gulden. Primair is er werkgelegen- het gipsafval namelijk in de Wes-
heid voor veertig personen. De be- terschelde of In de Noordzee willen
waarplaats wordt ingericht op een lozen. Hiervoor kreeg zij echter geen
terrein van zes hectare dat het be- toestemming van de overheid,
drijf heeft gekocht van het ha
venschap Vlissingen. Het betreft De vergunning voor de opslag van
hier ccn gedeelte van het optieter- het gipsafval op een terrein bij
rein van Hoechst. De ministers van 's-Heer Arendskerke is voor zeven
volksgezondheid en milieuhygiëne jaar verleend. De ministers van eco-
en van economische zaken hebben nomische zaken en volksgezondheid
zich met de keuze van dit terrein hebben het bedrijf opgedragen in die
akkoord verklaard. tijd een andere oplossing voor het
gipsafval te zoeken. De nieuwe fa-
De in de vergunning vastgelegde briek, aldus de directie van Hoechst,
voorwaarden geven volgens de ge- zal eind deze maand volledig in pro-
meente, een absolute garantie dat duktie zijn.
het afval deugdelijk wordt opgesla-
gen. Deze voorwaarden zijn af ge-
stemd op de nieuwe wet voor de Wppr OVPrVR 111
chemische afvalstoffen, waarvan het
ontwerp dezer dagen door de minis- T^vypHn 0rtfkïllPPPpn
ter zal worden toegelicht. Het afval A
zal worden verpakt in folie van TWELLO Het postkantoor in het
kunststof-polythyleen, die voor dit Gelderse Twello is gisteravond door
doel uitermate geschikt is. Regenwa- twee jongemannen van een onbe
ter dat mogelijk met het afval in kend bedrag beroofd. De rijkspolitie
contact is geweest, wordt opgevan- begon direct een jacht op de twee
gen in een bekken, dat eveneens met daders,
deze folie is bekleed. Dit water wordt
in de fabriek teruggenomen. Eind december werd de Rabobank
in Twello van 70.000 gulden beroofd.
De nieuwe natzuurreinigingsfabriek Voorafgaande aan de beroving wer-
was al eind oktober/begin november den twee vrouwen die naast de bank
van het afgelopen jaar startklaar. De wonen gegijzeld De politie heeft in-
problemen met het gipsafval dat di- middels vier verdachten aangehou-
verse zware metalen zal bevatten, den. Enkelen van hen hebben
leidden ertoe dat er ernstige vertra- bekend
De ANWB en de Consumentenbond hebben voor vierentwintig
veel verkochte auto's kostprijsberekeningen gemaakt. Daarbij
blijken de „Eenden" van Citroën en een viertal Renault-
modellen het meest aantrekkelijk qua maandelijkse kosten.
Vooral het benzineverbruik is een voorname post bij de onderlinge verschil
len in de begrotingen, waarbij de Citroëns 2 CV en Dyane, de Datsun 100 A
en de Renaults 4 en 6 zich het gunstigst onderscheiden. De 435 cc-motor van
beide Eenden van Citroën levert een gemiddeld verbruik van 1 op 15'/, op. de
600 cc-motor in de twee Citroëns brengt dit verbruik op 1 op 147». Voor de
Datsun en de Renaults is het 1 op 14.
De rijkosten blijken volgens de berekening van ANWB en Consumenten
bond vrijwel steeds voor ruim de helft uit afschrijving te bestaan, als
uitgegaan wordt van 41.000 kilometer in tweeënhalf jaar. Bovendien is nog
een belangrijke post renteverlies opgevoerd, waardoor een gechargeerd
beeld ontstaat Het blad Autokampioen licht dit toe door te stellen dat het
boekhoudkundig juist is. al voldoet het niet aan de dagelijkse praktijk. In de
kostenberekening is echter geen rekening gehouden met de boekhoudkun
dig ook belangrijke fiscale aftrek van rente en de geringere afschrijving als
gevolg van de inflatie.
De berekende maandelijkse autokosten zijn hierdoor feitelijk zeer maxi
male bedragen geworden, maar de vergelijking blijft niettemin interessant.
Als tien goedkoopste typen eindigen met de volgende maandelijkse kosten:
1. Citroën 2 CV Dyane 435 cc340.-
2. Citroën 2 CV/Dyane 600 cc348.-
3 Renault 47 374.-
4 Datsun Cherry 100 A7 395.-
5. Fiat 127ƒ396.-
6 Renault 5 TL.403.-
8 Opel Kadetl 434.-
9 Toyota Corolla439
10. Renault 6 TLƒ449,-
door Sicco de Jong
UTRECHT Het kleinste officiële theater in de stad Utrecht
„Tejater Kikker" bestaat deze maand vijf jaar. Het is gedurende
die tijd draaiende gehouden door ongeveer vierhonderd vrijwilli
gers en één betaalde beroepskracht, Margje Dieperink.
Geldgebrek was vooral in de begin
periode het grootste ongerief. „We
hebben tijden gekend dat hier drie
keer per week de deurwaarder kwam
en dat we dan vlug de bandrecorder
moesten verstoppen zodat hij daar
geen beslag op kon leggen," aldus
Margje Dieperink. Die het nu in dat
opzicht wel wat makkelijker heeft
gekregen nu sinds december 1975 de
gemeente Utrecht een jaarlijkse sub
sidie van ongeveer 150.000 gulden
heeft toegekend.
Ter herdenking van het eerste lus
trum gaat het theater, dat als „zol
dertheater" is gehuisvest in het ge
bouw van het Utrechtse Studenten
corps aan het Janskerkhof, diverse
festiviteiten organiseren. Onder
meer een tentoonstelling van onge
veer 3500 kikkers van verschillend
materiaal. Er zijn kikkers op sterk
water bij van het Zoölogisch Mu
seum van de Rijksuniversiteit, kik
kers van steen en van zilver en ande
re al dan niet edele metalen, vele
afkomstig uit particuliere verzame
lingen. Voorts wordt een boek uitge
geven waarvoor een bijdrage is gele
verd door artiesten en groepen die in
Tejater Kikker zijn opgetreden.
Daar zijn stukken bij van Jules Croi-
set, Caro van Eyck en Cabaret Don
Quishocking.
Aardig
Voorzitter van het bestuur van de
stichting Tejater Kikker is Henk Bij-
leveld, burgemeester van Houten.
„Het aardige van dit theater is" zegt
hij, „dat bijna alle werkzaamheden
door vrijwilligers gedaan worden. Ie
dereen krijgt de kans te doen wat hij
leuk vindt te doen in dit theater. Dat
gaat van het bedienen van het licht
tijdens een voorstelling tot het
schenken van drankjes in de bar."
Angst voor sluiting is er dank zij de
gemeentelijke subsidie niet meer,
mede waardoor deze vijfde verjaar
dag onbekommerd gevierd kan
worden.
DE TVR-sportauto 3000 M: een nieuwe verschijning in Neder
land
Op de RAI-tentoonstelling in
februari keren drie exclusieve
Britse merken, die ondanks
grote problemen de oliecrisis
overleefden, terug. Het zijn As
ton Martin, Panther en TVR.
De import van Aston Martin wordt
thans ter hand genomen door de
Hollandse Auto Importmaatschap
pij HAI te Leiden, die ook de wagens
van American Motors in Nederland
verkoopt. Sinds Amerikanen het
Britse bedrijf overnamen zijn in ons
land de prijzen van de Aston Mar-
rins zo'n twintigduizend gulden la
ger geworden. In Londen is in okto
ber een nieuwe Aston Martin Lagon-
da uitgebracht, die een 5,3 liter V
8-motor heeft en waarop al levertij
den bestaan door de vele bestellin
gen van Arabische oliesjeiks.
Het merk Panther is meer een nage
bouwde old-timer: hiervoor heeft de
Jaguar SS uit 1930 model gestaan.
TVR is een sportwagenmerk met
wagens, die rond de dertigduizend
gulden kosten ondanks dat ze met
de hand gemaakt zijn. De fabriek
verwerkt echter nogal wat onderde
len van Britisch Leyland en Ford.
De motor van de 3000 M is een
drieliter zescilinder van Ford, die
met een dubbele Weber-carburateur
136 DIN-pk vermogen kreeg. De ca-
rosserie is van polyester gemaakt.
Het merk wordt geïmporteerd door
Sieberg Handelmaatschappij te
Amsterdam.
Een Amerikaans bedrijf buiten de
auto-industrie. Minicars Inc.. heeft
een lichtgewicht veiligheidsauto ge
bouwd in opdracht van het ministe
rie van vervoer te Washington. Hier
bij wordt als veiligheidsvoorziening
gebruik gemaakt van radar.
De Amerikaanse regering had de
Californische onderneming Mini
cars samen met het vroegere
researchinstituut Cornell, dat nu
Calspan Corp. heet. opgedragen zui
niger veiligheidsauto's te ontwikke-
lert. De bedoeling is inzittenden te
gen ernstig letsel te beschermen bij
frontale botsingen tot snelheden
van tachtig kilometer per uur.
Calspan gaat daarbij uit van de in
Detroit gebouwde serie-auto's, maar
Minicars heeft een geheel eigen ont
werp gemaakt.
De eerste wagens van Minicars zijn
thans gereed en dienen voor verder
onderzoek. De carrosserie is ge
maakt van zeer dunne dubbele
staalbeplating met daartussen
schuim, de motor (een stapella-
dingsmotor van Honda uit Japan) is
vrij dicht bij het midden gemon
teerd en de voor- en achterzijde zijn
in zeer sterke mate schokabsorbe-
rend.
Het opvallendste is echter een
elektronisch systeem met radar om
de afstand te meten tot andere voer
tuigen en desnoods automatisch te
remmen. Wordt de afstand tot een
andere auto te gering, dan
waarschuwt de radar reeds de
chauffeur. De remmen zijn voorzien
van een anti-slip-apparatuur, die
blokkeren van de wielen bij een
noodstop voorkomen.
Wat de wagen kosten gaat is bij dit
onderzoek van minder belang. Mini
cars bouwt twintig van deze veilig
heidsauto's voor een subsidie van
3.3 miljoen dollar, wat per auto op
ruim vierhonderdduizend gulden
neerkomt.
He spelers in Sun Man van Teater Arena bij elkaar.
General Motors schijnt vooral in En
geland bezig te zijn met een klein
model, dat voorwielaandrijving
krijgt en mogelijk ook als Opel zal
verschijnen. Dat er prototypen van
een dergelijke auto met éénliter mo
tor bestaan is bekend, maar het
staat nog niet vast of deze auto ook
in Europa in produktie zal komen.
De Amerikaanse Chevrolet heeft na
melijk een dergelijk klein model no
dig met oog op de voorschriften voor
het benzineverbruik, die een lager
gemiddelde verlangen, gerekend
naar alle door één concern in Ameri
ka gebouwde wagens.
Ook Chrysler is met een dergelijke
wagen in Engeland bezig, waarbij
het echter wel waarschijnlijk is dat
deze tegenhanger van de Ford Fiësta
ook in Europa gemaakt zal worden.
Het prototype, dat de naam 424
draagt, wordt zowel getest met een
motor van 900cc als een 1,3 liter
motor. De introductie van deze auto
is in elk geval nog gedurende 1977 te
verwachten. t
In Duitsland is tenslotte Audi aan
het werk met twee nieuwe uitvoe
ringen: een coupé-model op basis
van de nieuwe Audi 100 en een uit
voering van de Audi 100 Sedan met
een vijfcilinder dieselmotor. Het VW-
concern blijkt aan diesels veel waar
de te hechten, want ook Audi be
hoort aan VW.
Uit Frankrijk en Italië komen nog
wat minder nauwkeurig omschreven
geruchten over nieuwe plannen van
de autofabrikanten. Zo zou Peugeot
werken aan een model 405 als tus
senweg voor de 304 en 504 en zou
Renault op basis van de nieuwe 14
ook een 14 coupé willen bouwen. Het
Italiaanse Fiat-concern is doende
met een kleine voorwielaandrijver,
die na de 127 en 128 het nummer 129
als naam krijgt en tevens staat hier
nog een Fiat 131 met dieselmotor op
stapel.
Een dieselvariant voor de Austin Al
legro wordt ook verwacht van Bri
tish Leyland en verder zal binnen
kort de Russische fabriek Vaz een
zwaardere en luxere versie van de
Lada uitbrengen: de Lada 1600 S.
ooral de Duitse autofabrikan-
;n hebben voor 1977 heel wat
ieuwe modellen in petto. De
Iranse industrie zal zich dit
lar vooral toeleggen op ande-
1 versies van bestaande mo-
éllen en op de RAI-
kntoonstelling in februari zijn
ierder nog een paar nieuwtjes
!t Japan te verwachten
p die Personenauto-RAI zullen
>gal wat auto-primeurs te zien zijn.
I de eerste plaats modellen, welke
eerder in het buitenland versche
lt ;n. maar nog steeds niet in Neder-
s nd arriveerden. Maar Volkswagen
1 er de Derby internationaal intro-
iceren een van de VW Polo afge-
id model, dat ruim dertig centime-
r langer is en zowel Datsun en
1 azda brengen er nieuwe wagens uit
pan. Voor Mazda is dat een auto
t de kleine middenklasse; voor
i itsun een model uit de grotere
Iddenklasse: de 810-serie. Verder
i 1 VW met ingang van februari de
tssat evenals de Golf van een die-
i Imotor gaan voorzien.
16
maart komt vervolgens de eerste
ote. geheel nieuwe serie uit. Deze
i staat uit de BMW's 725 tot en met
3. die de huidige grote zescilinder-
i pen zullen vervangen. De wagens
1 n deze 7-serie zullen uiterlijk meer
verwantschap vertonen met de in
1975 verschenen 3-serie en de 5-serie.
Later in het jaar komt op basis van
de 3-serie ook een type met zescilin-
dermotor in het BMW-programma.
Mercedes-Benz zal in het voorjaar
vermoedelijk ook in maart een
coupé uitbrengen op basis van de
vorig jaar verschenen typen 230 en
280. Er komt een variant bij met
elektronische inspuiting, die 280 CE
zal heten, zodat er in totaal keus uit
drie versies zal zijn. Tegen septem
ber, wanneer weer de Frankforter
autotentoonstelling gehouden zal
worden, valt van Mercedes nog een
combinatiewagen te verwachten: die
heeft tot nu toe steeds aan het mo-
dellenprogramma van dit merk ont
broken.
Opel
Opel werkt op twee terreinen aan
iets nieuws. Zeker is al, dat op de
autosalon van Frankfort in septem
ber een nieuw type Rekord zal staan.
Deze Rekord III wordt nog aerody-
namischer van vorm dan de in 1971
verschenen Rekord II en wordt het
tiende model dat deze naam draagt.
Voor de Rekord III zal keus bestaan
uit viercilindermotoren van 1,7 liter
tot 2,1 liter terwijl een nieuwe Com
modore metzescilindermotorzal uit
komen.
Opel Rekord III volgens een reconstructietekening van het
litse blad Auto, Motor und Sport.
