Eindstation reorganisatie bestuur nog niet in ■II dichtbij Commentaar Van doel afgeweken onder druk van bepaalde gemeenten Nader onderzoek nodig Klacht GPV over tekening in weekblad DUIZENDEN WERKENDE TONGEREN ZONDER, UUISVESTINó.. dominee in de boevenwagen ongevaarlijk Bankbiljetten het weer door hans de jong Minder koud weerrapporten Wintersport DONDERDAG 6 JANUARI 1977 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 De beschuldiging van de Amster- damsc politieman Schreur in de richting van de in onze hoofdstad verblijvende zigeunerkinderen (en zijdelings naar hun ouders), zal naar onze mening een vervolg moe ten krijgen. Daarbij doen zich twee mogelijkhe den voor, die de betrokken instan ties eerst moeten uitzoeken. Daar- bij denken wij in de eerste plaats aan het college van B. en W. en de gemeenteraad van Amsterdam. De eerste mogelijkheid gaat uit van het feitelijk gelijk van hoofdinspec teur Schreur. Hij heeft dan uit arre- moede op een zo provocerende ma nier alarm geslagen, omdat hij op zijn vragen en opmerkingen geen antwoord kreeg van de ambtelijke diensten, die het aanging. Men heeft hem aan het lijntje gehouden en geen fictie ondernomen tot on derzoek naar de juistheid van de feiten en de mogelijkheden tot ver- i betering en voorkoming. Let wel: wij nemen daarbij aan, dat dit hele I geharrewar zich op ambtelijk ni veau heeft afgespeeld en dat geen van de politiek verantwoordelijke functionarissen in Amsterdam iets van deze zaak wist. Als de zaken zo liggen, dan is het zaak dat de politieke beleidsfunctio- i narissen onmiddellijk inspringen en een coördinatie tot stand brengen, die werkelijk „beleid" mag heten j en recht doet én aan de kinderen en I hun ouders én aan de burgers en j bedrijven in Amsterdam. De tweede mogelijkheid is, dat hoofdinspecteur Schreur zomaar i wat heeft gezegd en zijn gram uit welke bron die ook voortkomt heeft verhaald op een minder- j heidsgroep, die hier toevallig als j vreemdeling binnen onze poorten verblijft. In dat geval is er niet 1 zoveel meer uit te zoeken. Dan is er sprake van een slag in de lucht en i zal de politieman in duidelijke woorden te verstaan moeten wor- den gegeven, dat hij met zijn op merkingen en de vorm waarin hij deze in de openbaarheid bracht, een uiterst gevaarlijke stunt heeft uitgehaald, die niemand in dit land past. Als gezegd: de beschuldigingen van hoofdinspecteur Schreur verdienen een nadere toelichting van de poli tiek verantwoordelijke functionaris sen in Amsterdam. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Het GPV heeft de hoofdofficier van justitie in Amster dam gevraagd een strafvervolging in te stellen tegen het weekblad Vrij I Nederland wegens publikatie in het nummer vin 25 december van een tekening die beledigend en aansto telijk voo: de eerbaarheid wordt geacht. Volgens het GPV gaat het om een tekening „waarop onder anderen H. M. Koningin Juliana in een copu- leerpartij was gewikkeld met de mi- nister-president en de burgemeester van Amsterdam, terwijl ook ZKH Prins Claus en de secretarisgeneraal van de NAVO hierbij betrokken waren". Het GPV meent dat met deze publi katie vijf artikelen van het wetboek van strafrecht zijn overtreden. „Hoewel", aldus het GPV in zijn I brief aan de hoofdofficier, „we in ons J land de laatste jaren overspoeld worden met immorele en beledigen de publicaties, waarin onze overheid wordt besmeurd, is deze afbeelding van een dergelijke grofheid, dat wij ons genoopt zien hiervan aangifte te doen." De gewraakte tekening is vervaar digd door de Amsterdamse graficus Aat Veldhoen, die daarmee indertijd een hem door het weekblad De Nieu we Linie afgenomen interview wilde illustreren. De Nieuwe Linie ging toen niet tot publikatie van de teke ning over. Het studentenblad Prop ria Cures wilde de prent wel afdruk ken, maar de drukker van dat blad had er bezwaar tegen, waarop het desbetreffende nummer met twee blanco paginas verscheen. Nadat Propria Cures een andere drukker in de arm had genomen, verscheen de tekening toch in dat blad. In een uitgave van de Nederlandse grafische industrie, „Grafisch Ne derland 1976', waarvoor „de vrij heid van drukpers" als thema was gekozen, verscheen een gecensu reerde versie van de tekening. Daar op waren slechts de hoofden van de betrokkenen zichtbaar. Met een an dere minder gecensureerde versie vreesde de grafische Industrie moei lijkheden te krijgen. Vrij Nederland drukte beide versies af. Tegen publi katie van de oorspronkelijke teke ning in hetstudentenblad zijn inder tijd geen stappen ondernomen. door Dick van Vliet DEN HAAG Het dinsdag bij de Tweede Kamer ingediende wetsontwerp tot herindeling van de provincies in 24 provin cies nieuwe stijl is niet op alle punten even zuiver afgestemd op het doel: te komen tot handzame bestuurlijke eenhe den. Eenheden bestaande uit slechts enkele stedelijke ker nen en hun verzorgingsrayons. Eenheden waaraan het rijk en de gemeenten bepaalde be voegdheden kwijt kunnen. Eenheden waarbij de burgers zich duidelijk betrokken weten. Vergelijking van het eerste vooront werp van juli 1975 met de wijzigin gen van februari 1976 en het defini tieve ontwerp van deze week, wijst uit dat er ten opzichte van dat doel steeds meer is afgeweken, veelal on der druk van bepaalde gemeenten. Zo kregen de drie Noorddrentse ge meenten, Eelde, Peizen en Roden het voor elkaar om, nagenoeg gele gen tegen de stad Groningen aan. en wat voorzieningen betreft totaal op die stad aangewezen, toch bij Drente ingedeeld te worden. Oorspronkelijk waren deze gemeenten bij Gronin gen ingedeeld. Na felle reacties van de bevolking en een referendum, zwichtte Binnenlandse Zaken echter. Maar er zijn meer voorbeelden: zo werd al in februari '76 het Zuidhol landse dorpje Benthuizen, in de werk- en verzorgingssfeer in be langrijke mate gericht op Den Haag en Zoetermeer, na" eerst met die ste den in de provincie Haaglanden in gedeeld te zijn geweest, toch geplakt aan de provincie Midden-Holland. Het grote groene hart van Holland rondom het stadje Gouda. Dit om dat Benthuizen dat zelf zo graag wilde en omdat het gemeente bestuur zo verstandig was geweest zich bij het intergemeentelijk or gaan Midden-Holland aan te sluiten. Bij Rotterdam Drie kleine gemeenten direct ten noorden van Rotterdam daarente gen, Berkel, Bergschenhoek en Bleiswijk, die ook aansluiting wilden bij Midden-Holland, omdat ze zich met hun land- en tuinbouw beter bij het agrarisch karakter van die pro vincie thuisvoelden dan bij het hoo- gindustriële van Rijnmond, kwamen met geen geweld uit die laatste pro vincie los. In '76 niet, nu ook niet. De argumentatie van „Binnen landse Zaken" liep hier wel overeen komstig de structuurschets, name lijk: de plaatsen zijn wat forensisme en verzorging betreft primair op Rotterdam gericht, (hetgeen overi gens snel verandert gezien het steeds groter wordend Haags foren-' sisme). De dieper liggende oorzaak voor het vasthouden van de minis ter op dit punt ligt wellicht in de omstandigheid dat Rotterdam de drie dorpen nog nodig kan hebben om er enkele contingenten wo ningbouw kwijt te raken. Dat kan binnen een provincie Rijnmond na tuurlijk beter, dan wanneer het ge bied tot een sterk agrarische andere provincie behoort. Logisch is dit wel ten opzichte van de structuurschets, maar niet ten opzichte van Benthuizen. Of zouden de drie tuindersgemeenten zich „ge red" hebben als ze zo verstandig en niet te zuinig geweest waren zich eigener beweging bij het inter gemeentelijk overlegorgaan mid den-Holland aan te sluiten? Ook op een heel ander punt ont breekt het eveneens in het definitie ve wetsontwerp nog aan innerlijke eenheid. Niet overal zijn namelijk provincies geschapen die een gaaf en afgerond geheel van hoogstens enkele bestuursrayons vormen. Offi cieel heet het. dat de provincies nieuwe stijl met hun verzwaarde ta ken niet te groot mogen zijn, omdat de betrokkenheid van de burger dan in het geding komt. Maar wat dan te denken van de voorgestelde provincie Veluwe, be staande uit de stedendriehoek De- venter-Zutphen-Apeldoorn, en prak tisch de hele Veluwe vanaf Heerde onder Zwolle tot aan Wageningen aan de zoom. Compromissen De onstaansgeschiedenis van deze compromissen is merkwaardig. In het eerste concept was sprake van een provincie Stedendriehoek De- venter-Zutphen-Apeldoorn en een provincie Eemland-Harderwijk, be staande uit de IJsselmeerkust van Eemnes tot Harderwijk. De Noord- veluwse plaatsen Elburg, 01- denbroek en Heerde, gericht op Zwolle kwamen in het eerste con cept bij de nieuwe provincie Overijs sel, terwijl de zuidelijke Veluwe- zoom, Wageningen incluis, bij de provincie Arnhem-Achterhoek inge deeld was. Thans is de zaak uitgedijd via de volgende redering: de stedendrie hoek is een vast gegeven. Terecht want de drie gemeenten hebben (met enkele kleinere) een hechte in tergemeentelijke band. De bij deze concept-provincie ingedeelde plaat sen Apeldoorn, Epe, Ede en Barne- veld vormen echter een groot deel van de Veluwe. De Veluwe moet uit het oogpunt van centraal beheer van de recreatie zoveel mogelijk één geheel blijven. O» nummars In d» kaart yafwljtan naar da htarondar genoemd» 24 protinctaa: BHimoland 9 Maas *n Waal ttUtrschl 11 Gooi- en Eamland 12 Amstalland IGNoord-Hotand 14Kwwwmartand ISHaagtanden Rijnmond 17Mtddar>-Hottand •Zooiand •Waal-Brabant 20 Midden-Brabant 21 DaMawnj 22 Kamponland 23 Noord-Limburg 24 Zuid-Limburg Daarom vervalt in februari '76 de provincie Eemland-Harderwijk en komen de Gelderse IJsselmeer- gemeenten thans bij de toch al niet kleine Stedendriehoek-Veluwe. Ook de op Zwolle gerichte Noordveluwse plaatsen komen er, vanwege hun verbondenheid met de rest van de Veluwe en vanwege het belang van één provincie langs de recreatieme- ren langs de IJsselmeerpolders bij. Tot slot komt Wageningen met het argument van de ondeelbaarheid Ede-Wageningen en wordt toe gelaten. Hoe meer zielen maar wat nu met de betrokkenheid van die burger bij zijn provinciaal be stuur te doen? Groene Hart Ook in het gebied van Midden- Holland lijkt die betrokkenheid van Betrokkenheid burger kan soms geschaad worden de burger trouwens schade te lijden. Ook hier vindt men een monstrueu ze koppeling van gebieden. Aan Hol lands groene hart, zich uitstrekkend tot aan de Haarlemmermeer, heb ben de wetsopstellers het vrij hoog geïndustrialiseerde Drechtsteden- gebied rond Dordrecht geplakt. Een gebied dat wat structuur betreft veel meer bij Rijnmond zou passen of wellicht nog beter een geheel eigen provincie zou kunnen worden. Wat er thans in de lap land vanaf de Haarlemmermeer tot aan het Hol lands Diep te realiseren valt van de doelstellingen der reorganisatie is velen nog een raadsel. Toch zou het onrechtvaardig zijn. aan deze enkele, wellicht nog onge lukkige, uitschieters het hele wets ontwerp op te hangen. Voor het overgrote deel lijkt de zaak goed afgewogen en voldoet zij aan het doel waartoe alles opgezet is, name lijk te komen tot een beter functio nerend bestuur en een betere regio nale democratie. Een democratie die nieuwe impulsen kan krijgen door overigens nog geheel uit te werken overhevelingen van rijkstaken naar de nieuwe provin cies. Niet volkomen afgerond Overigens pretendeert de memorie van toelichting bij het wetsontwerp op de provinciale indeling aller minst een volkomen afgerond wets ontwerp te ondersteunen. „Voor de afwijkende gedachten hebben wij begrip", stellen de indieners. En: „De overwegingen welke ons tot het voorstel hebben gebracht, het land in 24 provincies in te delen, bieden ook voldoende ruimte voor indeling in een willekeurig aantal andere pro vincies tussen de 15 en de 30. Dat houdt in, dat met handhaving van de bedoelde overwegingen tal van gemeenten, zelfs gehele regio's op een andere wijze dan waarin het wetsontwerp voorziet, kunnen wor den ingedeeld. Verderop zeggen de minister en zijn staatssecretaris: „We stellen ons op het standpunt dat overleg tussen regering en Staten-Generaal tenslotte de nieuwe provinciale vormgeving zal moeten opleveren". Liever achttien Met andere woorden: er kan op de lange weg van parlementaire behan deling nog menige verandering ver wacht worden. CDA-woordvoerder De Kwaadsteniet kondigde bij de laatste begrotingsbehandeling van Binnenlandse zaken al aan, liever achttien provincies te willen, vanwe ge het feit dat dit minder uitgaven zal vergen dan 24. Hoe dan ook, er is nog van alles mogelijk want het eindstation is zeker met de ver kiezingen ertussen nog niet in zicht. VAN EEN LEZER Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw, jury politieke prent. Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. onder redactie van loessmit Boeven ivoren heel vroeger echt boeven. In oude misdaadfilms herkende je ze gelijk aan de zoge noemde boeventronie, maar wie naar een moderne detective kijkt, zal de schuldige eerder onder de keurigst uitziende heren moeten zoeken dan onder samenscholin gen van aan de buitenkant te zien althans minder allooi. De ouderwetse, onvervalste boe ventronie is geheel van het toneel verdwenen, en een gedegen uiter lijk zegt dan ook weinig of niets meer over het innerlijk. In de film is dat zo, en in het echt ook. De grote boeven van de laatste tien, twintig jaar lopen er warempel niet als slobbers bij en ook zij die nooit gepakt zijn. maar eigenlijk wel gegrepen hadden moeten worden, gaan door het leven als heren van stand. Kortom: een beschaafd voorko men, een goede positie en zelfs een eerbiedwaardig ambt bieden in deze tijd geen enkele garantie meer tegen ergens op aangekeken worden dat je niet gedaan hebt of om opgepakt te worden voor iets dat je niet op je geweten hebt. Ter illustratie volgt hier de ware belevenis van een luthers predi kant, opgetekend uit de mond van iemand die hem nogal na staat. Die niet nader met name te noemen dominee komt in zijn niet nader te noemen woonplaats een enkele keer bij zijn buurman, een slijter, in de zaak, die hem dan ook redelijk goed kent. Nog niet lang geleden ivas de predikant met de bij zijn ambt behorende uitrustingsstukken op bezoek ge weest bij enkele gemeenteleden. In de buurt van zijn huis geko men stuitte hij op twee agenten, die hem onder toevoegingen als ..kom jij maar es mee. vader" in de richting van een politiewagen duwden. Natuurlijk spartelde de totaal overrompelde dominee te gen: ..Waarom moet ik mee?" „Dat zal jij niet weten", riepen de agenten, waarop zij hun slachtof fer met grote voortvarendheid in de auto zetten en naar het politie bureau reden. Achter een tralie hekje vernam de eerwaarde de reden van zijn arrestatie: van de toonbank van de wijnhandelaar urns een portefeuille weggegrist en de dominee beantwoordde pre cies aan het signalement dat de bestolen klant van de vermoede lijke dader had opgegeven. Om kort te gaan: de wijnhande laar werd opgebeld en die kwam haastig naar het bureau.U hier, dominee?" riep de man verbaasd. Het was toen al snel duidelijk dat de predikant de gezochte niet kon zijn en met excuses voor het onge rief mocht hij naar huis ver trekken. De jaarlijkse algehele controle van de dieren in het dierenpark van Stuttgart is bepaald geen straf voor deze apenkleuters. De kleine orang-octan en het chimpanseetje beschouwen het wegen en nieten met de daarbij behorende attributen blijkbaar als een leuk spelletje, dat je jammer genoeg niaar eens in het jaar mag spelen. „/Heus Ellery, oma past wel goed op", stelde mevrouw Mary McCor- mick haar vierjarige kleinzoon ge rust. Het jongetje keek angstig toe hoe oma de vrouw van een rechter uit Milwaukee in de Ame rikaanse staat Wisconsin een paar levensechte handboeien voor hem demonstreerde. „Er ge beurt niets gevaarlijks, deze doen het allang niet meer", zei ze, maar nog maar nauwelijks had ze de boeien om haar polsen gedaan, of het tegendeel bleek maar al te waar. Oma was en bleef geboeid, want ze bezat geen sleuteltjes om zich te bevrijden. In paniek belde ze het gerechtsgebouw, waar haar man midden in een strafzaak on derbroken moest worden met de gefluisterde vraag, waar de sleu teltjes waren. „Weg", zei de rech ter en stuurde een deurwaarder naar zijn vrouw, die drie kwartier met diverse tangen aan mevrouw McCormicks polsen prutste, zon der succes. „Mijn eigen handboei en krijg ik zelfs met een pa perclips nog open", legde de deur waarder uit, „maar deze zijn van Japans fabrikaat en komen van de rommelmarkt; daar kan ik ook niet mee overweg". En dus werd er een dochter van de geketende bij gehaald, die haar moeder re gelrecht naar een slotenmaker reed. Ellery kon daar tot zijn op luchting zelf zien, hoe zijn slecht oppassende oma werd bevrijd. Een bank in het Westduitse Neuss houdt elk jaar omstreeks deze tijd een kleine expositie van bankbil jetten uit de hele wereld. Althans, dat hangt er van af in welke lan den de Frankfurter zakenman Manfred Ress weer geweest is, van wie de bank de collectie leent. Het verzamelen van papiergeld is diens hobby; tien jaar geleden begon hij er mee en sindsdien zoekt hij overal waar hij maar komt. de bankbiljetten op die nog aan zijn collectie ontbreken. Een paar van zijn 190 exemplaren uit 161 landen zijn intussen niet meer geldig, maar dat mag de pret niet drukken; daar weegt de rest ruimschoots tegen op. Zo zit er een biljet tussen volgens het Westduitse „Handelsblatt" waarop de koning van Zwaziland zich trots heeft laten afbeelden met zijn elf topless geklede dochters. Uit de roulatie genomen en daardoor een zeer waardevol stuk in de verzameling is een af beelding van de Britse koningin Elizabeth. Zij staat op een nu dus ongeldig biljet van de Sey- chellen-eilanden, maar dat mag niet meer, omdat naast haar twee palmbomen zijn getekend, waar van de bladeren het woord „sex" vormen. Het is natuurlijk maar wat je er in wilt zien. Vandaag zal het zachter zijn dan gisteren. De tempera tuur kan oplopen tot vier 9 zes graden tegenover woensdag de hele dag min nul tot min twee graden Cel slus. Nog om zes uur gistera vond was het zo koud in het oosten en zuidoosten. Het kil le weer ontplooide zich onder een over midden-Europa rei kende vleugel van het sterke Russische hogedrukgebied (1.055 millibar), dat in de Sowjet-Unie koud tot zeer koud weer geeft. Maar dat is voor ons niet weggelegd, zelfs niet voor Scandinavië. Daar drong al zachtere oceaan- lucht door die in een eerder stadium de Britse eilanden was gepasseerd. Geleidelijk aan wint de at- lantische lucht ook terrein in onze omgeving. Een zwak warmtefront passeert de lage landen (Meliskerke op Walcheren meldde om zes uur gisteravond IJzel), later volgt een koufront. Achter dit laatste systeem stroomt poollucht tussen een diepe depressie ln Straat Denemar ken en een nieuw hogedruk gebied van New Foundland op weg naar het zeegebied ten zuidwesten van Enge land, naar het zuidoosten. Dit geeft op wat langere duur zicht op een veranderlijk weertype met enkele buien, soms met hagel of sneeuw, later kans op nevel of mist en een terugkeer van de lichte vorst in de nacht. Het blijft dus kwakkelen in west- Europa en wanneer u het mij vraagt, zou dit wel eens het beeld kunnen blijven van de resterende winterperiode. Het kan best nog wel eens weer een weekje vriezen en sneeuwen, maar echt.een strenge winter, laat staan een elf stedentocht zie ik nog niet komen. Daarvoor is dat eerste koudegolfje in decem ber trouwens ook te weinig overtuigend geweest en wai het te kwetsbaar voor opris pingen van de zijde van de oceaan. Let wel. dit ls niet meer dan een Impressie. Als het er op aankomt, ls het geen enkele weerman gege ven, exact en gebaseerd op argumenten aan te kondigen, hoe het allemaal precies zal verlopen in de resterende winterweken. Voor de schaatsliefhebbers hoop ik van harte, dat ik in de kou kom te staan. Hoeveel heeft het in de regio precies geregend in decem ber? Dankzij het tijdig inzen den van de waarnemings- kaarten volgt hier het gebrui kelijke overzicht: Maastricht 47, Oost-kapelle 51. Melisker ke 52, Eist 57. Nijmegen 60. Herwijnen 64, Roosendaal 68. Ede en Almkerk 69, Arnhem 70, Santpoort 88, Fijnaart, Bussum en Kampen 89, Mus- selkanaal 93, Oud-Beijerland 94, Marken 95, Rotterdam 96, Emmen 99, stad Groningen, Zwijndrecht en Amsterdam 102, Siddeburen 106, Scheve- ningen en Ten Post 107, Schiermonnikoog 113, Texel en Wagenborgen 115, Ulrum 129, Alkmaar 132, Uithulzer- meeden en Baflo 134 en Vlie land 135 millimeter. Normaal is circa 55 tot 65 millimeter. December was op verschil lende plaatsen de eerste te natte maand na tien te droge in successie. Bij die 51 uur regen van De Bilt, gisteren genoemd, was natuurlijk neerslag bedoeld: ook het sneeuwen telt mee. Alle waarnemers bedankt voor hun goede wensen voor 1977 die graag aan iedereen retour worden gedaan. Sinds dinsdag is er in hel Alpengebied maximaal 10 centimeter verse sneeuw bij gekomen. Het is veelal poe dersneeuw. Door hogedruk- invloeden is het weer in de Alpen voorlopig tamelijk zacht met in de hogere lagen de meeste zonneschijn. Sneeuwhoogten: Tirol, res pectievelijk dalen, middelste lagen en hogere lagen: 5 - 30 50 - 110 50 -140 cm. Siermar- ken: 10-40/20- 100/20- 150. Karinthië: 0 - 20 20 - 80 40 - 100. Zwitserland: 0 - 20 20 - 60 20 - 100 7 19 uur Amsterdam 0.1 De Bilt Deelen mist - 0.1 0.1 Eelde 0 Eindhoven 0.» Den Helder 1 Rtd ijzel 0.1 Twente 0.1 Vhssingen snccu 0.2 Zd. Limburg 0.1 Aberdeen 0,3 Athene bew 0 Barcelona 0 1 Berlijn bew 0.2 Bordeaux 12 0 Brussel Frankfort Geneve bew bew O 0 0 Innsbrueck 0 Kopenhagen Lissabon SihTi bew. olkt 1 0 0 Locarno Londen regen 1 2 Luxemburg g.-hc-r bew. 0 Mudr.d 0 Malaga 0.1 Mnllorca motregen 1 Muenchcn 0 Nice 5 Oslo geheel bew. i Parijs Rome geheel geheel bew 16 10 1 Stockholm 0.1 Weiven Zuerich half bi geheel rwolkt bew 5 0 0 Casablanca rwaar bew 0 Istanboel rwaar bew 12 Lat Pulmas rwaar 0 New York gehee bew. Hoogwater 7 Jan. "77 Vllaakngen 2 59—15.19, HartngvlieUluizen 313-15.25, Rotterdam 4 51-1723, Scheveaingen 4.17—16.26, Umuiden 4 51-17.00. Den Helder 8.57-21 OS. Harllngen 11 20-23 19. Dellzijl 0 45-13.12.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1977 | | pagina 5