Droogste jaar
sinds 1921
r
potje veel
ter zp
8
10
BSSBSB
pgmaalseen serie
mibele kwesties
""Verleden
=4>76
Spreiding van
neerslag (over
het hele jaar)
ret
De vakbonden in
Limburg groeien;
CNV erg sterk
i 31 DECEMBER 1976
BINNENLAND-BUITENLAND
OAOllflV
TROUW/KWARTET27
door Hans de Jong
1976 is een historisch jaar geweest. Op een zachte winter volgde
een zeer droge lente, een hete zomer en een uitzonderlijk
groeizame herfst-zonder-storm-boven-land. Zeer opmerkelijk
was het herstel van de bijna doodgebrande natuur, nadat er in
september eindelijk weer regen gevallen was.
l in juli een drooggevallen meer in de bossen bij Leersum er
)or de droogte gebarsten bodem.
De gemiddelde etmaaltemperatuur in
De Bilt in het meteorologisch jaar
1976 (1 december '75 tot en met 30
november '76) was 10.1 graden Celsi
us: afwijking plus 0.8 graden Celsius,
een even hoge uitslag als in 1975.
Twee superwarme jaren vlak na el
kaar zijn wel zeer bijzonder. 1957 en
1959 presteerden het ook, maar met
een koeler jaar er tussen, eveneens
de jaren 1779 en 1781.
Overigens was in deze eeuw 1934
warmer met een uitslag van 10.2 gra
den Celsius. Juli was de Warmste
maand (19.3 graden Celsius, februari
de koudste (2.9 graden). De Bilt telde
met 46 het dubbele van het normale
aantal zomerse dagen van 25 graden
Celsius of hoger.
Tropische dagen van 30 graden Cel
sius of warmer waren er veertien
tegenover drie normaal. Limburg
deed het natuurlijk veel meer spec
taculair met in Venlo en Maastricht
resp. 58 en 61 (normaal 27) zomerse
en 23 tropische dagen (normaal 4).
Uiterste waarden 36.8 graden Celsius
in Maastricht en 16 graden Celsius
op 11 januari in Wageningen. De
zachte winter leverde maar zes ijsda
gen (maximumtemperatuur onder
nul) tegen twaalf normaal en 58
vorstdagen (minimumtemperatuur
onder nul) tegen 64 normaal. Als
maand van het maximum meldde
zich merkwaardig genoeg de lente
maand maart met 17: eenzelfde aan
tal vorstdagen als december en janu
ari tezamen opbrachten.
De totale neerslag in De Bilt was 481
millimeter tegen 766 millimeter nor
maal. Het was het droogste jaar se
dert 1921: toen 398 millimeter en
minimaal in Nederland 282 millime
ter in Gorinchem. April was de
droogste maand met tien millimeter,
januari de natste met honderd milli
meter.
De zon deed het dank zij het grote
zomeroverschot aan schijnuren
206) voortreffelijk met een totaal van
ruim 1800 te De Bilt (normaal ruim
1570). Teruggaande meldt 1959 zich
met meer zonuren: tweeduizend!
Stralendste maand juni '76 met 290
uur, somberste november met twin
tig uur.
En zo was het
3 januari: een hevige orkaan met een
windstoot van 133 kilometer per uur
in Leeuwarden. 170 kilometer langs
de Noordduitse kust, eist zestig le
vens in Europa.
24 januari: begin van de enige ijsperi-
ode met strenge vorst en enkele
schaatstochten. Hylke Speerstra
(onder meer) rijdt de Elfstedentocht
solo.
Winter 1975-'76: voor de zesde opeen
volgende keer een te zacht seizoen.
25 februari: eerste kievitsei in
Door inschakelen van BB-pompen werd op veel plaatsen getracht het gewas van verdrogen te redden.
Eindhoven verrassend vroeg
Maartse koudegolf met min tien gra
den op de negende in Sneek. en min
dertien graden bij de grond op de 21e
in Eelde.
30 maart: de aarde trilt in het noor
den. maar het is geen aardbeving
zeggen de deskundigen. Wat dan
wel? Dat weten ze niet.
Warmste Pasen: (18 en 19 april) sinds
1969. Wel veel aprilzon maar nog min
7.2 graden Celsius op anderhalve me
ter hoogte in Deelen op de 29e.
Zomer 1976: Fantastisch! Droogte
duurt voort. Eerste alarmkreten uit
Bretagne. Steeds meer heide- en
bosbranden, het ergst bij Arnhem.
Zomer op 2 na warmste van de
laatste 130 jaar. De jeugd fietst in de
droge Thames-bedding. Ameland
rampgebied: er wil totaal geen gras
meer groeien. Ook Zuidwest-
Brabant een zeer geteisterd gebied.
September. Na al die droge hittegol
ven onweren wilde het ook niet
meer eindelijk weer regen. Het
weer wordt bijzonder groeizaam.
„Net mei", vertelt onze agrarische
medewerker in Kampen, „de
grasgroei is ongekend".
Niet alleen in oktober maar ook in
november, plaatselijk zelfs in de
eerste dekade van december wordt
nog gras gemaaid. Eerste nachtvorst
op 17 oktober, maar de koeien gaan
pas rond de 23c november naar
binnen.
De grasmat blijft stevig.
In december kwam Koning Winter
om de hoek kijken, maar het werd
geen regulier wintertje.
Met Kerstmis kwakkelde het. Inci
denteel vroor het matig, er viel
plaatselijk wat sneeuw of ijzel maar
daags daarna wees het kwik in West-
Nederland alweer plus vijf
graden
De onstabiele koudegolf duurde ook
na Kerstmis voort met meer regen-,
hagel- en sneeuwbuien dan daar
vóór.
Swifterbant 387 mm. Kampcrei-
land 410 mm, Almkerk 416 mm.
Fijnaart 421 mm, Andijk 423
mm, Marken 444 min, Deventer
446 mm. Eist 452 mm, Bussum
461 mm, Roosendaal 467 mm,
Nunspeet 472 mm, Leeuwarden
479 mm, Scheveningen 481 mm.
Musselkanaal 491 mm, Tessel
4% mm, Alkmaar 500 mm, Nij
megen 501 mm. Ten Post 526
mm, Apeldoorn 527 mm. Uithui-
zermeedcn 528 mm. Oud Bever
land 530 mm, Arnhem 531 mm.
Ameland 536 mm, Siddeburen
574 mm, Santpoort 578 mm, Wa
genborgen 590 mm, Diever 650
mm, (normaal 690 mm in Lim
burg en Oost-Brabant tot 750
mm in Utrecht).
ZEE
ds C. van der Zaal
Mao Tse Toeng
prof. dr K. H. Miskotte
Ss'ïnenland
n n. Gerardus Bos (88), Kamper
wjA*erkoper.
n Herman van der Horst (65),
Hf
Nol Kroes (57), kunstschilder,
n. H.Th. de Booy (77). oud-
ieur KNZRM
»rlOn Leida Hulscher (83). zange-
l Drs. J. de Rek (66), historicus.
Ri). Mevrouw Ch.E. van Beunin-
van Vlissingen (95).
lie herbewapening"
"""Sbr Johan Kaart (77), to-
adfe,er
aapart Simon de Wit (63), direc-
pootwinkelbedrijf.
aart Willy Alfredo (77), snel-
J "gart Afie in 't Veld (82), oud-a.r.
*iuder van Amsterdam.
lil C. van Geelkerken, vroegere
Bvervanger van Mussert (NSB).
pril A.C.M. Weijters (62), lid
(le Kamer KVP.
ril Prof. jhr. mr. H F. van Pan-
'fiQ' hoogleraar Leiden,
ril Willem van Vliet (88), oud-
bedr^ AMVJ.
fil C Boender (49), districtsbe-
filfper industriebond CNV.
Til Mevr. mr.'M.A. Tellegen (82),
NEEjjrectrice van het kabinet der
Igin.
I Mr. J.W. Beyen (78). oud-
1428»
Ier buitenlandse zaken.
3 mei Herman Fortuin (64), regis
seur VARA.
10 mei ds. C. van der Zaal (83),
oud-Tweede Kamerlid ARP
17 mei Drs. C.C.M. Geerkens (42).
algemeen secretaris NCW.
26 mei H.J. Lankhorst (62), oud
fractievoorzitter PSP.
26 mei Melle J. Oldeboerrigter (67),
kunstschilder.
2 juni D.A. Cramer-Schaap (83),
schrijfster.
10 juni Paul Rodenko (55), dichter
en essayist.
11 juni dr. F.C. Dominicus (91). neer
landicus.
18 juni prof. A.N.J. den Hollander
(70), hoogleraar sociologie en ameri
kanistiek.
24 juni Egbert Reitsma (84), archi
tect.
1 juli mr. J.A. Jonkman (84), oud-
voorzitter Eerste Kamer.
8 juli Han Bentz van den Berg (58),
acteur.
9 juli dr. Jos van Ussel (58), seksuo-
loog.
30 juli dr. J. Soetendorp (62),
rabbijn.
30 juli Frits Klef (68), oud-
veraetsstrijder.
31 juli Louise Alexandrine Georgine
Bouwmeester-Sandbergen (89), re-
vue-producente.
2 augustus Dr. P.J.A. Idenburg (80),
oud-directeur Algemene Zaken in
het voormalig Ned. Indië.
7 augustus A. Roland Holst (88).
dichter.
12 augustus mr. Pieter Zegwaard
(61), griffier.
17 augustus Beppie Nooy (83),
actrice.
21 augustus Feike de Boer (84). oud-
burgemeester Amsterdam.
4 september Han van Koert (63),
componist/organist.
4 september prof. N.E.H. van Es-
veld (61). hoogleraar sociaal recht,
11 september Willem (Ome Keesje)
van Capellen (87), hoorspelacteur/re
gisseur.
21 september Johan Boskamp (85),
acteur.
22 september Jan Haan (81). uit
gever.
6 oktober prof. dr. H.G. van Beuse-
kom (83), oud-voorzitter hervormde
kerkvoogdijen.
12 oktober Piet Visser (78), orgeldes-
kundige, muziekcriticus.
29 okt. Jan Anbeek (53), secretaris
CV AT (CNV).
6 nov. drs. H.A. Korthals (65). oud
minister Verkeer en Waterstaat.
8 nov. dr. G.J. Lammers (72), ex-
directeur rijksvoorlichtingsdienst.
11 nov. C. Baatenburg de Jongh (72),
oud-bestuurslid NCBO.
15 nov. prof. mr. H.D. van Wijk (61),
hoogleraar rechtsgeleerdheid VU.
4 dec. J. Huurman (60), burgemees
ter Brielle.
14 dec. J. Boesman (62), ballon
vaarder.
21 dec Ir. G D.A. Klijnstra (64). oud-
voorzitter raad van bestuur Uni
lever.
Kerk
11 jan. D. van der Ent Braat (73).
herv. em. van Monster
20 febr. I. de Wolff (75), geref. vrijg.
em. van Enschede-Noord
25 febr. D. van Dijk (81). geref. em.
van Hollum
8 maart Dionissios (65), bisschop
Russisch Orth. Kerk te Rotterdam
12 maart W. C. van den Brink (70),
geref. em. van Nieuw-Loosdrecht
20 april J. Dethmers (42). geref. zend.
pred. te Semarang
12 mei P. op den Velde (54), chr.
geref. te Zierikzee
18 mei G. A. Barger (84). herv. em.
van Edam
3 juni J. W. van Kooten (73), herv.
em. van Amsterdam
10 juli G. Visée (68), geref. vrijg. em.
van Kampen
12 aug. prof. dr. A. J. Visser (58),
kerkhistoricus RU Groningen.
13 aug. A. Groot (71), herv. zieken
huispastor te Den Haag
26 aug. H. J. Teutscher (61), herv.
ziekenhuispastor te Apeldoorn
30 aug. J. Oudekamp (54), doopsgez.
te Harlingen
31 aug. prof. dr. K. H. Miskotte (81),
em. dogmaticus RU Leiden
5 sept. E. Hagen (58), pred. te West-
Berlijn (v.h. te Amsterdam-Bijlmer)
13 sept. G. van Esterik (53), herv. te
Dordrecht
15 sept. mgr. P. A. Nierman (75), em.
bisschop van Groningen
13 nov. Chr. van Dam (83). geref.
gem. em. van Rotterdam-Zuid
18 nov. prof. dr. F. M. Th. de Liagre
Böhl (94), em. assyrioloog RU
Leiden
A. Roland Holst Johan Kaart
Buitenland
9 jan. Tsjoe En-lai (77) premier,
China.
13 jan. Agatha Christie (85)
schrijfster. Engeland.
15 jan. Toen Abdoel Razak (53) pre
mier, Maleisië.
11 febr. Percy Faith (67) componist
lichte muziek. VS.
28 febr. Kathryn Kuhlman (60) gene-
zingsevangeliste.
2 maart Jean Martinon (66) dirigent
Residentie-Orkest
18 maart Luchino Visconti (69)
filmregisseur, Italië
25 maart Bernard Law Montgomery
(88) oorlogsheld. Engeland
3 april Max Ernst (84) beeldend
kunstenaar (surrealisme), Duitsland
7 april Howard Hughes (70) multi
miljonair, VS
16 april David Elazar (51) generaal,
Israël
27 april Andrei Gretsjko (72) minis
ter van defensie, Sowjet-Unie
27 april Carol Reed (69) filmregis
seur, Engeland
28 april Alexander Brailowsky (80)
pianist, Sowjet-Unie
10 mei Ulrike Meinhof (41) anarchis
te. West-Duitsland
28 mei Martin Heidegger (86) filosoof
8 juni J. Paul Getty (83) oliemagnaat
7 juli Paul Gallico (79) schrijver
7 juli Tsjoe Teh (90) maarschalk en
medestrijder van Mao Tse-toeng
8 juli Gustav Heinemann (77) oud
president Duitse Bondsrepubliek
26 juli Julius kardinaal Döpfner (62)
voorzitter Westduitse bisschoppen
conferentie
2 augustus Rudolph Bultmann (92)
Westduits theoloog
5 augustus Lord Thomson (82) kran
tenmagnaat
24 augustus Andre Mihailowitsj
Lanskoy (74) kunstschilder.
Rusland
24 augustus Joescelino Koebitsjek
(73) oud-president. Brazilië
10 september Mao Tse-toeng (82)
partijvoorzitter. China
12 oktober Reinold von Thadden-
Trieglaff (85) voorzitter Duitse evan
gelische kerkedag
12 nov. Alexander Calder (78)
beeldhouwer, VS
16 nov. Jean Gabin (72) filmacteur,
Frankrijk
19 nov. Man Ray (86) schilder/filmer,
VS
24 André Malraux (75) schrijver, filo
soof, kunsthistoricus, minister,
Frankrijk
24 nov. T. D. Lysenko (78) bioloog,
Rusland
6 dec. Benjamin Britten (62) compo
nist, Engeland
2 dec. Iwan Yakoebowsky (64) op
perbevelhebber Warschau-Pact,
Rusland
20 december Richard Daley (74).
burgemeester van Chicago.
26 december Abdel Wahab al-Sayed
Leider van het Volksfront voor de
Bevrijding van Palestina.
Huub Oosterhuis
Dan zal ik leven
teksten voor mensen alleen
Ambo, p back 19.50. geb t 12.50
Jill Blake/Joan Fisher
r Maak eens
300 grote bladz in kleurendruk
1 Cantecleer, ti|deli|k 129.50
Ton Lemaire
Over de waarde van kuituren
I inleiding in de kultuurtilosolie
Ambo. 147.50
I Or Okke Jager
Schrale troost In magere jaren
L Iheol kritiek in maatschappelijke
I krises. Ten Have, I 14 90
r Marie Edwards/Eleonoor Hoover
Het rijk alleen
k gewijd aan alle alleenstaanden
Bosch A Keuning. t 18.50
Elisabeth Kubler-Ross Dood
uitspraken, meningen en denk-
I beelden over t laatste stadium
f Ambo. t 19.50
f Jeanne Doornen Verkrachting
r ervaringen, vooroordelen,
achtergronden
In den Toren/Anthos, I 16.50
Maria Natter
ABC van het breien
met nieuwe, duidelijke symbolen
Cantecleer, I 24,50
k Henk Stolk/Wim Weslerman
K Wegwijs in onderwijs
w een alfabetische vraagbaak
Callenbach, 10,-
Alison Lurie
Erica's hete oorlog
roman uil de studenlenwereld
Fontein, I 24.90
John A Burton/D H S Risdon Voaels
John A Burton/D H S Risdon Vogels
hartveroverend ki|k-en leesboek
met 135 grote kleurenfoto s
In den Toren, deze maand nog f 14.90
B
fERSUM Een aantal onbekende mensen kwam in het
ipen jaar aan het woord in KRO's actualiteitenrubriek voor.
Echo. Deze mensen zaten soms in penibele situaties. Iets
ik hen wat ze graag wilden hebben, of er werd iets
•men waarmee ze geen genoegen namen. De redacteuren
Bakker en Cor Wijbenga maakten voor oudejaarsavond een
lamma waarin deze mensen weer geïnterviewd werden. De
jwas of hun zaal er inmiddels beter of slechter voorstaat.
(ADVERTENTIE)
jezi
aa
N
fwa
;es mensen bleek, dat een
aantal dan was verwacht een
ig had bereikt. In andere ge-
as er sprake van verbetering
situatie. Voor geen van hen
de problemen groter ge-
et woord kwam een brodeloos
Jen orgelman. Hij kwam in
Ituatie doordat het door hem
fde orgel door de eigenaar
let buitenland was verkocht,
s een lid van de aktiegroep
ts Faunabeheer" die de jacht,
li op gekweekte, handtamme
™n. aan de kaak stelde.
Er was een man. die aan gokken
verslaafd was en daardoor ook in
grote financiële moeilijkheden ge
raakte. Er was een volwassen vrouw
die opnieuw lager onderwijs ging vol
gen en die plannen had daarna naar
de MAVO te gaan. Er was een Sche-
veningse visser, die vanwege de van
uit beperkingen een baan aan de wal
ging zoeken. Er waren de werkne
mers van een failliete fabriek in Bel
gië. die dat bedrijf „draaiend" pro
beerden te houden
Het programma dat de totaal-naam
..Een verloren jaar?" heeft gekregen
wordt uitgezonden vanavond tussen
22.40 en 23 55 uur op Hilversum 1
Er komt maar liefst een halve
liter saus uit zo'n handig
glazen potje Calvé
pindasatésaus. En uit i
het iets grotere potje [^r| /AT
zelfs een hele liter. *-
Lekker om altijd in huis te hebben.
Zo'n potje veel.
HEERLEN Alle vakbonden in
Limburg hebben laten weten in het
voorbije jaar heel wat nieuwe leden
te hebben ingeschreven. De grootste
groei heeft het CNV in Limburg ge
maakt. Deze vakcentrale zag in 1976
het aantal leden toenemen van 3500
tot ruim 13.000. Een woordvoerder
van het CNV verklaarde deze groei
met erop te wijzen dat de leden van
de protestants-christelijke onder
wijzersbond en van de Arka plus
diverse politiefunctionarissen tot
het CNV zijn toegetreden. Tot de
nieuwe Limburgse CNV-leden beho
ren ongeveer 350 tot nu toe ongeor
ganiseerde werknemers.
Het NW zegt tien procent meer
leden in Limburg te hebben inge
schreven en gegroeid te zijn van
14 000 naar rond 15.000 leden. Het
NKV schat dat het ledenaantal aan
het eind van dit jaar met minstens
800 nieuwe leden zal zijn toegeno
men tot circa 15.800 en de Unie
BLHP zegt met minstens 400 nieuwe
leden te zijn gegroeid tot een totaal
van 11.100 in Limburg.
