Een unieke verzameling folklore 'Palestina Komitee streeft naar democratisch Palestina' 1 1977 deTijd ^Socrates voor zijn rechters Rijksmuseum van Oudheden heropent Egyptische zalen (lulien Schoenaarts in de Brakke Grond Geen Shakespeare maar Schiller Weer zending hulp naar Turkije het begin van het einde? Den Uyl nr.l Weekblad 30 DECEMBER 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET 11 crp t e j, toor André RuRen g V, MSTERDAM De Vlaamse acteur Julien Schoenaarts speelt op het ogenblik (in de Brakke sn I irond t.m. 30 december en straks weer van 17 t.m. 22 januari) de Griekse wijsgeer Socrates i ai 169-399 V. Chr), die zich voor de Atheense rechters verdedigt tegen beschuldigingen tegen hem aa'< ngebracht. ike e pleitrede zelf, door Plato opgete- md, is boeiend om de karakterte- ening, die zij oplevert, maar ook om en opvallende actualiteit, die zij lijkt te bezitten, en beide facetten omen in het spel van Julien Schoe- aarts fascinerend te voorschijn. LEIDEN De afdeling Egyptische beeldhouwwerken in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden is na ruim twee jaar weer voor het publiek opengesteld. Enige honderden beelden en reliëfs, waaronder het beste op dit gebied uit het oude Egypte, worden nu op een moderne en aan de jongste ontwikkelingen van de wetenschap aangepaste manier gepresenteerd. en geografie van Egypte. De technische staf van het museum voerde de verbouwing uit. (ADVERTENTIE) )aar staat en praat een oude man an zeventig jaar, die zich welover- fogen, strikt eerlijk, verdedigt, met en venijnige humor dikwijls, die uidelijk maakt hoe hij zijn leven mg door Athene gewandeld heeft ls een ongemakkelijk heer, diezon- hij [er aanziens des persoons de schijn an alle grote reputaties laconiek maar scherp doorgeprikt heeft. Van e politici, van de dichters, van de ambachtslieden. Hij was een zeer ritische geest, ooit door het orakel ian Delphi de wijste man van Athe- le genoemd. plei ede bouwt hij op zijn aan- irkelijke veronderstelling, dat het rakel zich vergist moet hebben en ip zijn daaruit voortvloeiend vasthoudend pogen Atheners te ont dekken, die wijzer waren dan hij. Hij heeft ze dus aan de tand gevoeld en telkens weer moeten vaststellen, dat zij pretendeerden dingen te we ten, die zij in het geheel niet wisten. Socrates onderscheidde zich van hen door zijn overtuiging, dat hij niets wist, en alleen door eerlijke redene ringen poogde de waarheid te vin den. Dat was zijn wijsheid en door dit zijn leven lang vol te houden heeft hij reputaties aan het wanke len gebracht, vooral bij de jeugd, die nog niet in gevestigde meningen vast zat en nog geen bereikte posi ties hoefde te verdedigen. Dat leidde tot het voornaamste deel van de tegen hem ingebrachte aanklacht: dat hij de jeugd bedierf. Een bekend geluid, nu nog. Socrates werd na zijn rede ter dood veroordeeld. Dat brengt hem tot een beschouwing over de dood, die misschien een eeuwige slaap is, of een overgang naar een ander leven, en in ieder geval niet een ramp, zoals de meeste mensen hem beschouwen. Zijn pleidooi was er niet op gericht de dood ten koste van alles te ver mijden, want het belangrijkste voor een mens is het om oprecht te leven. Het is een boeiende ervaring, die Julien Schoenaarts teweeg brengt, een oude, eenvoudig geklede man, met een zeer sprekende mimiek, die achter een hekje begint, wat heen en weer loopt, beheerst, omzichtig zijn woorden kiezend en kracht bijzet tend doorzijn kijken, dOor wat hand en armgebaren, met een wat beven de, maar helder en beslist formule rende stem. Echnaton (1375-1358 v. Chr), een bij zonder beeld, omdat in tegenstelling met de Egyptische instelling hier de vormen sterk geaccentueerd zijn. DEN HAAG Omdat Ellis van den Brink ziek is, kan op Oudejaarsa vond de voorstelling van „Naar 't U lijkt" van Shakespeare door de Haagse Comedie in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag niet door gaan. Daarvoor in de plaats wordt „Maria Stuart" van Friedrich Schiller ge speeld met in de hoofdrollen Anne- Wil Blankers en Anne-Marie Heyli- gers. De voorstelling begint vroeger dan normaal, om half acht. Deze verzameling van internationale allure, die vroeger opgesteld was in vijf zaaltjes, is nu ondergebracht in Van een verslaggever DEN HAAG Van Schiphol ver trok gisteren een vliegtuig naar An kara met 550 pooltenten voor de slachtoffers van de aardbeving in Oost-Turkije. Deze vijfde hulpzen ding van het Nederlandse Rode Kruis sinds de aardbevingsramp van 24 november vertegenwoordigt een waarde van ruim 300.000 gulden. De tenten, geschikt voor vijf tot zeven personen, zijn speciaal ver vaardigd voor barre winterse omstandigheden. Ze worden ook ge bruikt bij expedities in koude berg streken, zijn dubbeldaks, windvast en sneeuwdicht. Op giro nummer 777, dat nog steeds voor giften openstaat, is inmiddels ruim twee en een half miljoen gulden bin nengekomen, aldus het Nederlandse Rode Kruis. Beekmans (D'66): Krantenbezorging via de post vaak «Jeen dag te laat c t I Van onze parlementsredactie DEN HAAG Het D'66-Kamerlid Beekmans houdt vol dat de abon nees van ochtendkranten, die deze via de PTT bezorgd krijgen, regel matig hun krant een dag te laat ontvangen. Hij heeft over dit onder werp opnieuw schriftelijke vragen gesteld aan de voor de PTT ver antwoordelijke bewindsman, staatssecretaris Van Huiten. óp enkele weken geleden gestelde vragen heeft Beekmans naar zijn oordeel een onvoldoende antwoord gekregen. Beekmans zegt dat het op tijd bezorgen van dagbladen via de post in sommige delen van het land een uitzondering is. Daarmee draait hij de stelling om van Van Huiten, die enkele weken geleden juist liet weten dat het te lat bezorgen juist een uitzondering is. Beekmans wil nu van Van Huiten weten waar deze laatste uitspraak op gebaseerd is. Bij ochtendbladen, zoals bij Trouw, kome/i overigens zeer regelmatig klachten binnen van postabonnees over een te late bezorging, in geval len waarin de kranten toch op tijd per post bezorgd zijn. Door een dag te laat bezorgen kan het voorkomen dat een abonnee via de post de och tendkrant van maandag pas dinsdagmiddag ontvangt. Een olijk buitenbeentje in de platenwereld is het label Nonesuch, een onderdeel van het Amerikaanse Warnerconcem, dat in 1964 werd opgerichtpm te voldoen aan de vraag naar bijzondere opnamen. Op zich is dat doorgaans een tamelijk onrendabele bezigheid, maar een gigant als Warner Communications moet en kan het zich veroorloven van alle markten thuis te zijn. Zo kon het gebeuren dat veel platenwinkels in de af gelopèn tien jaren een apart hoekje inruimden voor het bijzondere Nonesuch-repertoire, dat tegen een zeer redelijke prijs (meestal 11,90 per plaat) aan de man kon worden gebracht. Zo had men de consument eens wat anders te bieden dan de Brandenburgse concerten of de Negende, om maar eens een paar dwarsstraten te noemen. Want wat te denken van de „Early American Vocal Music" van William Billings, de „Symphonies for Kings" van Joseph Martin Kraus, de „Student Music in 17th-century Leipzig" van Adam Krieger? Deze en nog zeer vele andere werken zouden zeker in vergetelheid zijn geraakt als ze niet door Nonesuch waren uitgebracht Stunt Onlangs heeft het label Fiësta in het Andesgebergte. wéér voor een stunt gezorgd. Vanuit een niet te stuiten drang naar exclusiviteit is er een pakket van zeventig grammofoonplaten uitgebracht, die een massa ongekunstelde volksmuziek uit alle windstreken herbergt: de Explorer Serie, het meest ambitieuze project dat ooit op het gebied van de folklore is ondernomen. De man die dit huzarenstukje voor een groot deel op zijn conto mag schrijven, is de Britse veertiger David Lewiston. Met twee Stellavox stereo-bandrecorders, vier microfoons en drie koffers vol geluidsbanden heeft hij gedurende de afgelopen tien jaar de wereld rondgereisd om op de meest afgelegen plaatsen zijn muzikale curiosa te vereeuwigen. Van Midden- en Zuid-Amerika trok Lewiston naar India, Japan en Indonesië, terwijl andere Nonesuch-producers uitweken naar Europa, Afrika en het Midden-Oosten. Zijn grote liefde werd alras Centraal-Azië, naarmate hij er materiaal opdiepte dat voor de slimste westerse folkloristen en musicologen nog onbekend terrein was. Zo maakte hij in de noordelijke Indiase provincie Himchal Pradesh opnamen van veertig Tibetaanse monniken, die twee grote ruimten, die werden ont worpen en ingericht door de bekende vormgever Aart Verhoeven. Door de nieuwe architectuur van de zalen is het nu mogelijk om de topstukken van de verzameling opti maal te tonen. Niet alleen de ontwik keling van de Egyptische beeldhouwkunst, van 3000 voor Chr. tot in de eerste eeuwen van onze jaartelling wordt uit de doeken ge daan; er wordt ook een totaalindruk gegeven van het leven in de Egyp tische oudheid en van de opvattin gen die de Egyptenaren koesterden over het leven na de dood, de drijf veer van de Egyptische kunst. Vooral beelden en reliëfs dus de beroemde van Horemheb b.v. maar de bezoeker kan ook een compleet bewaarde grafkapel uit het Oude Rijk binnengaan. Dat is een ruimte met wandreliëfs waarop het leven van alledag uit ca. 2300 voor Chr. is afgebeeld. Tekstpanelen en een kaart geven duidelijke informatie over de aard en de betekenis van de faraonische beschaving en over de geschiedenis zich na de Chinese invasie in 1959 aldaar hebben gevestigd. Tijdens zijn Himalaya-expeditie pakte hij in Kashmir nog een serie zeldzame instrumentale stukken mee, om ten slotte te belanden in het Karakoram-gebergte ten zuiden van de Chinees-Afghanis taanse grens, dat vanwege zijn hoogte en droogte ook wel „de verticale woestijn" wordt genoemd. Kind aan huis Lewiston is zo langzamerhand kind aan huis geworden in een aantal Tibetaanse kloosters. Tijdens zijn al eerder genoemde opnamen in noordelijk India logeerde hij twee maanden bij de monniken, die zichzelf voor het eerst van hun leven hoorden zingen door een koptelefoon. Als tegenprestatie nam hij op verzoek van de abt een bijna acht uur durend gezang op, dat in het klooster-archief is opgeborgen en waarvan een deel is uitgebracht op een langspeelplaat uit de Explorer Serie. Maar laten we niet de indruk wekken dat de meeste volksmuziek uit Centraal-Azië komt. Er is nog van alles. Afrikaanse ensembles uit Ghana, Rhodesië. Niger. Mali en Upper Volta; Muziek en meditatie uit zuidelijk India; ongebreidelde Spaanse flamenco; Balinese gamelan-muziek; harpen en panfluiten uit Mexico, Guatemala en Peru; zogenaamde Boezoeki-muziek uit Griekenland; Volksliederen uit Bulgarije, Tsjechoslowakijke, Hongarije, de Verenigde Staten, Rusland en Joegoslavië; liederen en dansen uit het Schotse Caledonië; Geishamuziek uit Japan; steelbands uit Trinidad; fiddelaars uit Zweden; Zuidamerikaanse negermuziek uit Colombia, Ecuador en Brazilië; Caribiaanse geluiden uit Haïti en Jamaica; oude muziek uit Iran en dorpsfolklore uitTurkijke. Compleet Op het eerste gezicht mis je in dit rijtje nog de Ierse folksongs en de Keltische folklore uit Bretagne, maar voor de rest lijkt het compleet. Gelukkig is de Explorer Serie niet in één band verkrijgbaar (dat zou voor de liefhebbers sparen worden), maar elk deel is afzonderlijk verkrijgbaar voor de prijs van 15,90. Geïnteresseerden kunnen hun platenhandelaar om een folder vragen, waarin het hele scala wordt opgesomd, beginnend bij nummer H 72002 en eindigend bij H 72073. Vermeld kan nog worden, dat elk exemplaar in Amerika geperst is, en dat kunnen ze daar wel. Een Peruaans orkestje. Typerend is de vederlichte houten harp, die in optochten op de rug wordt gedragen. De loonstijging van 1977 wordt de laagste sinds jaren, stakingen of géén stakingen. En méér harde jaren zullen volgen. Glijdt Nederland af naar Engels voorbeeld? Of heeft onze zieke economie nog een overlevingskans? Voor de vierde achter eenvolgende maal werd Joop den Uyl 'politicus van het jaar'. De opzien barende uitslag van een traditionele Tijd-verkie- zing door de parlemen taire pers Aan hef front in Beiroet: Dick van de Pol rende voor zijn leven. Het tweede deel van een reportagereeks over de Libanese burgeroorlog 'Als boven en onder het middenrif de harts tocht luwt, dan wordt een mens vrij'pater Jan van Kilsdonk over ouder worden en de naderende dood De kunst gede mocratiseerd voortaan wekelijks op de achter pagina een lezer over de kunst van zijn keuze. Op 'Kunst achterop' als eer ste de schilder Har San ders Bon voor proefabonnement S weken de Tijd voor 5 gulden. adres plaat» Zonder postregel renden aan de Tijd, Antwoordnummer 6. Amsterdam. Betaling na ontvangst van acceptgiro. Overal te koop: 12.-. Abonnementen: tel. 020 - 23 39 84 Op 11 december publiceerden wij een artikel van onze redacteur buitenland James Dorsey over de bij de Nationale Commissie Ontwikkelingssamenwerking en Bewustwording ingediende subsi dieaanvraag van het Palestina Komitee Nederland. In dit artikel concludeerde James Dorsey dat de subsidie niet aan het Palestina Komitee zou moeten worden toegekend. Onze redacteur wees in dit verband op de weifelachtige houding van het comité ten aanzien van artikel 6 van het Palestijnse nationale handvest. Volgens dit artikel hebben slechts die joden die voor 1917 naar Palestina immigreerden het recht om in een toekomstige Palestijnse staat, die op het gehele grondgebied van Palestina zou moeten worden gevestigd te blijven wonen. In bijgaand artikel reageert Paul Mulder, lid van het Palestina Komitee op het artikel van onze redacteur. door Paul Mulder Jn de krant van 11 december )leit uw redakteur James )orsey voor het niet toekennen van een NCO-subsidie aan het Nederlands Palestina Komitee. Hij doet dit op grond van een aantal overwegingen, die ik ïieronder zal trachten te weer- eggen. Allereerst voert hij aan dat het zo ammer is dat het Palestina Komi- ee, de enige organisatie die in Ne- lerland voortdurend voor de belan- ;en van de Palestijnen opkomt, dit liet doet op grond van een „reële en luidelijke visie op het Midden- Oosten" of een „reële kijk (heeft) op de gang van zaken in Israël". Voor- ierst lijkt me dat bovengenoemde ing politieke overwegingen, afgezien van de vraag naar de Juistheid ervan, leen rol zouden mogen spelen bij het wel of niet toekennen van subsidie, lok al omdat de schrijver het met iet Palestina Komitee eens ls dat ;een politieke criteria bij beoorde- Ing van subsidie-aanvraag mogen forden gehanteerd. Hij geeft het Pa- estina Komitee ook gelijk als dit telt dat een positieve beslissing niet nhoudt dat de Nederlandse regering ie doelstellingen van de aanvragen- ie instantie geheel onderschrijft Verdraaiingen Keel anders wordt de zaak echter als fcij het niet langer over politieke cri teria heeft, maar aankomt dragen met verdraaiingen van feiten en uit hun verband gerukte citaten, die in verdachtmakingen uitmonden. Deze vormen de kem van zijn bewering dat het Palestina Komitee politiek niet integere standpunten inneemt en een vaak oneerlijke propaganda voert. Deze stoot onder de gordel dient slechts één doel. namelijk het Palestina Komitee in een politiek isolement te plaatsen. Een voorbeeld: Dorsey verwijt het Komitee dat het zich pas een jaar geleden over het gewraakte artikel 6 van het Handvest van de PLO heeft uitgesproken. Hij suggereert hier mee dat het Palestina Komitee tot dien van oordeel was dat in een toekomstige staat Palestine plaats zou zijn voor 411e Palestijnen en slechts voor dié joodse Israeli's die al sinds 1917 in Palestina woonden. Laat ik echter de officiële doelstel ling van het Palestina Komitee cite ren zoals die in oktober 1970 is gefor muleerd: „Het Komitee ondersteunt de strijd van het Palestinse volk voor de verwezenlijking van één democra tisch Palestina. Deze strijd beoogt het zionis tisch staatsbestel te vervangen door een sociale orde, waarbinnen de joodse bevolking van het huidige Israël en de Palestijnen als gelijk waardige burgers samen kunnen le ven Let wel, het gaat hier om de officiële doelstelling van het Komitee. Ook in de Nieuwsbrief van het Komi tee werd ai lang geleden, ln de eerste jaargang (mei 1973) gesproken over een democratische staat Palestina. Ook hier zal men de officiële doelstelling van het Komitee kun nen terugvinden. Er staat expliciet: „De revolutie ver werpt daarom het denkbeeld dat al leen joden, die vóór 1948 of vóór 1914 in Palestina woonden, met hun na komelingen (in het Nieuwe Palesti na) toegelaten mogen worden". (Nr. 4, p.56). De schrijver van het betref fende artikel in de Nieuwsbrief was dr. N. Sha'ath, dezelfde die nog on langs namens de PLO in Brussel in een openbaar gesprek met uw redac teur de toezegging deed, dat artikel 6 geamendeerd zal worden zodra er een Palestijnse Nationale Raad zal plaatsvinden die niet volledig in be slag genomen zal worden door de meest belangrijke taak van dit mo ment: als volk te overleven. Overigens, en Dorsey weet dat. is artikel 6 achterhaald door de verkla ring van Yasser Arafat in zijn toe spraak voor de Verenigde Naties (nov. 1974): „In mijn officiële kwali-' teit als voorzitter van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie en als leider van de Palestijnse revolutie verklaar ik hier jalechtig tegenover u dat, wanneer wij spreken over onze geza- melijke hoop voor het Palestina van morgen, in dat perspectief van ons alle joden zijn inbegrepen, die nu in Palestina leven en die daar met ons in vrede en zonder discriminatie wil len leven". Geen grond Het lijkt mij duidelijk dat wanneer Dorsey slechts de moeite had geno men deze zaak goed uit te zoeken, hij deze blunder niet had hoeven te maken. Feitelijk is er geen enkele grond voor zijn beschuldiging. Dat geldt ook voor een door hem uit zijn context gehaalde uitspraak van een lid van het Komitee volgens welke joden zelfs geen recht zouden hebben op een booreiland in de Noordzee. Die context was een dis cussie over de zionistische opvat ting van het zelfbeschikkingsrecht. Het ging hier om de vraag of ieder volk een absoluut recht op uitoefe ning van zelfbeschikking in een be paald gebied kan opeisen. In de zio nistische opvatting en praktijk is dit onomstotelijk het geval. De ge wraakte uitspraak wilde niets an ders onderstrepen dan dat rechten, door wie dan ook, nimmer op een abstracte manier kunnen worden opgeëist. Volgens Dorsey mag het Nederlands Palestina Komitee geen subsidie ontvangen. Het volgt te kritiekloos en klakkeloos de PLO. Neen, wat zou moeten gebeuren is dat de PLO een informatie-kantoor in Neder land zou moeten krijgen. Per slot van rekening is de PLO de enige legitieme vertegenwoordiger van het Palestijnse volk. Op zichzelf al een kromme redenering. Zij bete kent echter ook dat hij datgene wat politiek ongetwijfeld minder moei lijk ligt afwijst, terwijl hij de vesti ging van een PLO-kantoor in Neder land, een zaak met heel wat verder gaande consequenties, zou toejui chen. Een fraai voorbeeld van schijnprogressivitelt! Paul Mulder is lid van het Palestina Komitee Nederland Naschrift van James Dorsey Paul Mulder constateert dat ik het met het Palestina Komitee eens ben dat politieke criteria bij de beoordeling van een subsidie aanvraag niet in overweging geno men dienen te worden. Dat wil ech ter niet zeggen dat van een actieco mité een visie niet mag worden verwacht die in overeenstemming is met de feitelijke verhoudingen in het onderhavige gebied. Zoals ik in mijn artikel van 11 december heb uitgelegd ben ik van mening dat het Palestina Komitee geen reële visie op de verhoudingen in het Midden-Oosten heeft. Bovendien mag van een actiecomité een eerlij ke en feitelijk juiste informatiever spreiding worden verwacht. Ook ten aanzien van dit punt geloof ik niet dat het Palestina Komitee aan de gestelde eisen voldoet. Stilzwijgen Mulder verwijst in zijn weerwoord na de doelstellingen van het comi té. Wat hij schrijft is inderdaad Juist. Hij vergeet echter dat het Palestina Komitee bij eigen monde nooit duidelijk afstand van artikel 6 heeft genomen. In dit verband ligt de conclusie voor de hand dat stilzwijgen goedkeuring betekent. Een staaltje van het hanteren van halve waarheden en verdraaiingen van het Palestina Komitee vormt de verwijzing van Mulder naar mijn contact met Nabiel Shaath op een seminaar van de PLO in Brussel. Op 18 mei maakte ik in deze krant een verslag van deze bijeenkomst. 'Daarin vermeldde ik ook de uit spraken van Shaath zoals Mulder die in bijgaand artikel heeft samen- ■gevat. In datzelfde verslag be schreef ik echter hoe Saath en an dere PLO-vertegenwoordigers hun uitspraken moesten afzwakken omdat zij te ver waren gegaan, zo als een PLO-functionaris mij tij dens de bijeenkomst onder vier ogen bevestigde. Nietes-welles In mijn artikel van 11 december wijs Ik Inderdaad ook op uitspra ken van Palestijnse feiders, die een wijziging betekenen van de oor spronkelijke Palestijnse uitgangs punten. Ik constateer echter wel dat derge lijke politieke uitspraken nog door het Palestijnse Nationale Congres moeten worden bekrachtigd. Dit geldt ook door de woorden van Arafat in de Verenigde Naties. Hoe belangrijk de bevestiging van deze uitspraken voor het congres is, blijkt uit de tweeslachtige houding van onder meer Shaath op de con ferentie in Brussel eerder dit jaar. Het heeft treen zin om met Mulder een welles-nietes discussie aan te gaan. Ik wil echter wel vermelden dat de uitspraak van een lid van het Palestina Komitee dat „Joden helemaal geen recht hebben, niet eens recht hebben op een boorei land ln de Noordzee" gedaan werd op een bijeenkomst die ik heb voor gezeten en waar de vraagstelling was of Joden in het algemeen onder welke omstandigheden dan ook recht hebben op zelfbeschikking. Ten slotte meent Mulder dat mijn voorstel om een PLO kantoor in Nederland te openen een kromme redenering ls. Ik ben mij inderdaad van de consequenties van een der gelijk oproep bewust. Voor mij is deze oproep het logische gevolg van het feit dat ik de PLO als vertegenwoordiger van het Pales tijnse volk zie. Tegen de internatio nale erkenning van de PLO verzet ten zich niet alleen de Israëli's maar ook de extremisten van het Palestijnse Afwijzingsfront. Deze extremisten vrezen dat internatio nale erkenning de vrijheid van de PLO om terroristische acties te on dernemen zal beperken. Het Afwij zingsfront heeft hiermee gelijk. En Juist hierom en omdat de Palestij nen net als de Israëli's recht op nationale zelfbeschikking hebben dient de PLO internationaal te worden erkend en dient er in Ne derland een PLO-kantoor te komen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 11