potje veel
Calvé pindasatésaos moet er zijn
Gewetensbezwaren'
log óp lange baan
Vakbeweging verdeeld over derde wereld
Kamer voor bouw meer premie-koopwoningen
Kamer akkoord met planbureau man gevonden
hristiaanse sprak niet namens CDA
2
SEI
LIJDEN AAN TBC
roep aan Aantjes was interruptie
politiek kookpunt voorkomen
Een jaarlang 10gulden
per maand en u
geneest één TBC-patient.
MEDISCH COMITÉ
NEDERLAND VIETNAM
1090400
Solidair met ontwikkelingslanden maar niet te veel
Critici richten
stichting op
ÈRDAG 23 DECEMBER 1976
BINNENLAND
0 TROUW/KWARTET 3
ADVERTENTIE
onze sociaal economische
HAAG Prof Christiaanse,
heeft dinsdag in de Eerste
er niet namens de fracties van
KVP en CHU gesproken, toen
AR-fractieleider in de Tweede
t, Aantjes, opriep zich te stellen
r de uitspraak van het CDA-
es dat er niet via de kinderbij-
nag worden genivelleerd tussen,
e en lagere inkomens.
or Elfferich, vice-voorzitter van
l-fractie in de senaat (voorzitter
Albeda is in het buitenland),
dit desgevraagd mee.
Dr. Christiaanse kwam tot zijn oproep
aan Aantjes naar aanleiding van een
interruptie van minister Duisenberg
(financiën). De oproep stond niet in
zijn schriftelijke tekst, waarvan de
inhoud tevoren aan de orde was ge
weest in de vergadering van de CDA-
fracties in de Eerste Kamer. In die
vergadering bleek dat een groot deel
van de CDA-senatoren net als prof.
Christiaanse wel blij was met de uit
spraak van het CDA-congres. Elffe
rich zelf was er niet gelukkig mee. Hij
stond op het standpunt van het CDA-
bestuur en mevr. Van Leeuwen (AR-
kamerlid) dat bij de hoogte van de
kinderbijslag wel het inkomen van de
ouders een rol mag spelen.
Aan de oproep van Christiaanse aan
Aantjes had Elfferich dan ook „geen
behoefte". Hij heeft dat inmiddels
Aantjes laten weten.
Elfferich vindt,
ook los van zijn eigen standpunt inza
ke de kinderbijslag, dat elk kandidaat-
Kamerlid het recht moet houden tevo
ren kenbaar te maken dat hij zich niet
gebonden wenst te achten aan een
bepaald punt in het partijprogram
waartegen hij bezwaren heeft.
Overigens beschouwt Elfferich Chris-
tiaanses oproep nauwelijks als een
incidentje. „Ieder volgeltje zingt zoals
het gebekt is", aldus Elfferich.
Er komt maar liefst een halve
liter saus uit zo n handig
glazen potje Calvé
pindasatésaus. En uit
het iets grotere potje
zelfs een hele liter.
Lekker om altijd in huis te hebben
Zo n potje veel.
Motie-Cornelissen aanvaard
DEN HAAG - Een meerderheid van de Tweede Kamer staat
achter het plan van minister Gruijters om volgend jaar driedui
zend meer premie-koopwoningen te bouwen dan was gepland.
Dat bleek gisteren in de Tweede Kamer, waar een motie werd
aangenomen van KVP-er en CDA-woordvoerder P.A.M. Comelis-
sen, waarin het plan van Gruijters werd ondersteund.
werd met overgrote meerderheid
verworpen. Alleen de WD. de CPN
en de D'66-dissident Notenboom
stemden ervoor.
Verkoop
Éister Vredeling vroeg gisteren in de Tweede Kamer een opschorting van de beraadslagingen over
*^iret gewetensbezwaren. Dit verzoek was tevens het laatste optreden van de minister in de Tweede
her. Met een nadrukkelijk gebaar pakte de bewindsman zijn koffertje. Rechts op de foto staat
itssecretaris Van Lent, die het „onaanvaardbaar" laat horen.
en t(
De motie werd gistermiddag aange
nomen met steun van vooral WD en
CDA-partijen. Er komt. zoals be
kend. ruimte in het woningprogram
ma doordat drieduizend van de
achtduizend geplande duurdere
huurwoningen niet kunnen worden
gerealiseerd. In de motie van Corne-
lissen staat ook dat inplaats van
premie-koopwoningen eventueel
ook koopwoningen in de beschutte
sfeer extra kunnen worden gebouwd.
Als gevolg van deze stemming werd
een wijzigingsvoorstel van de socia
list Kombrink verworpen. Dat voor
stel beoogde de helft van de driedui
zend vrijgekomen woningen te bou
wen in de woningwetsector, en de
andere helft in de premie-koop
sector. Voor dat voorstel stemden
PvdA, PPR. CPN, PSP, DS'70 en de
onafhankelijke Huijsen.
De motie van de VVD-er De Beer om
de aangekondigde verlaging van de
rijkspremies voor premie
koophuizen ongedaan te maken
Een motie van De Beer met het
verzoek de verkoop van woningwet
woningen aan de bewoners in studie
te nemen kreeg ook slechts de stem-
ADVERTENTIE
compromis tussen regering en Ka
mer mogelijk moet zijn.
A. J
'em) onze parlementsredactie
N HAAG In verband met het dreigen met ontslag door
itssecretaris Van Lent (defensie) gaat de regering opnieuw Geen speelruimte
Jeroj de Tweede Kamer overleg plegen over de verruiming van de
ootirofancho?«iQron militaire rtienst. Tip ITamer hppft. nn
gewetensbezwaren militaire dienst. De Kamer heeft op
AxJoek van minister Vredeling, gisteren besloten de eindstem-
■burjg over de wetswijziging tot nadere order uit te stellen.
iek o
problemen rondom de wetwijzi-
zijn ontstaan door het voorstel
het AR-Kamerlid De Kwaadste-
lol i om in de wet één algemene
nningsgrond voor gewetensbe-
Ho«en op te nemen. Het voorstel De
adsteniet geeft ruimere moge-
teden voor erkenning dan de re-
»g wil. Dit voorstel wordt ge-
J. tod door de linkse fracties en
kt grote kans op een meerder-
in de Kamer.
kó
itssecretaris Van Lent heeft het
Tiet gisterochtend in een spe-
1 beraad laten weten dat aan
hing door de Kamer van het
(stel De Kwaadsteniet voor hem
Jaanvaardbaar is. Indien de Ka-
^het voorstel toch had aangeno-
zou dit het vertrek van Van
j 1, ofwel intrekking van het hele
lontwerp tot gevolg kunnen heb-
4 Voor dit laatste voelde het kabi-
liets omdat men dan weer met
de oude, te beperkte wet zou blijven
zitten. Anderzijds zou het vertrek
van Van Lent tot grote politieke
spanningen aanleiding geven en
daarvan zijn er momenteel al genoeg
over andere zaken.
„Klein verschil"
Deze materie, zei minister Vredeling
gisteren in de Kamer, leent zich niet
voor grote politieke woorden. Hij
wees op de uitspraak van het PvdA
Kamerlid Kombrink dat de verschil
len tussen het regeringsvoorstel en
dat van De Kwaadsteniet niet zo
groot meer zijn.
Hij benadrukte nog eens het be
zwaar van de kant van de regering
dat het voorstel ruimte biedt om ook
politieke gewetensbezwaren die
geen directe relatie hebben met de
uitoefening van geweld, te erkennen.
Desondanks meende hij dat een
De Kwaadsteniet zei gisteren desge
vraagd, natuurlijk bereid te zijn om
over een oplossing van de problemen
na te denken en daarover weer met
de regering te overleggen. „Je moet
niet bij voorbaat uitsluiten dat ie
mand een slimme oplossing weet te
bedenken, maar momenteel zie ik er
geen. De benadering van ons en de
regering is daarvoor te zeer princi
pieel verschillend.
De regering wil een wetstekst die de
erkenning van gewetensbezwaren
toch nog aan zekere beperkingen on
derhevig maakt, wij willen een tekst
die uitgaat van het principe dat ie--
der onoverkomelijk gewetensbe
zwaar tegen de vervulling van de
militaire dienst wordt erkend. Tus
sen beide benaderingen valt weinig
politieke speelruimte te ontdekken,
aldus De Kwaadsteniet..
Het verdere overleg over deze zaak
zal overigens zonder minister Vrede
ling gevoerd moeten worden. Zoals
bekend vertrekt hij per 1 januari om
in Brussel lid te worden van de Euro
pese Commissie, het dagelijks be
stuur van de Europese Ge
meenschap.
VERZOEK AAN
ONZE
ABONNEES
Wilt u bij het overmaken van uw abon
nementsgeld via giro of bank uitsluitend
gebruik maken van de acceptgirokaart
welke u de komende dagen wordt toe
gezonden.
Het gebruik van eigen overschrijvings
formulieren betekent vertraging bij de
afboeking en kan daardoor aanleiding
zijn tot vergissingen.
DIRECTIE
POSTOIW
men van WD. RKPN, SGP. D'66 en
Notenboom.
Een motie van de PSP-er Van der
Spek waarin de regering werd ge
vraagd het programma voor de bouw
van wooneenheden voor alleenstaan
den te verdubbelen verkreeg alleen
de steun van de PSP en de CPN.
Tegen de zin van staatssecretaris
Van Dam werd op voorstel van
Kombrink en Cornelissen de begro
ting voor volkshuisvesting zodanig
gewijzigd dat er een bedrag van an
derhalve ton beschikbaar komt voor
het aanstellen van consulenten, die
de bouw van wooneenheden voor
alleenstaanden in de gemeenten
moeten gaan bevorderen. Alleen en
kele kleine fracties stemden tegen
dit wijzigingsvoorstel.
Teken met
„Oudjaar"
twee maal
Geachte abonnee,
Het is voor uw en onze admini
stratie aanzienlijk eenvoudi
ger, als u ons machtigt het
abonnementsgeld automa
tisch van uw giro- of bankreke
ning te laten afschrijven.
Vanzelfsprekend kunt u die
machtiging op ieder ogenblik,
dat het u schikt weer intrek
ken. Zo'n administratieve han
deling duurt slechts kort en u
krijgt binnen tien dagen uw
geld terug.
Wij verzoeken u ditmaal bij uw
overschrijving twee handteke
ningen te plaatsen: één op de
aan u gestuurde acceptgiro
kaart aan de voorzijde en één
in „machtigingsruimte" op de
achterkant. De machtiging
gaat dan in na de periode, die
op de kaart is vermeld.
Dank voor uw medewerking.
De Directie.
j i i Lichaam vermiste
Van onze onderwijsredactle
DEN HAAG De Tweede Kamer is
gisteren akkoord gegaan met de in
stelling van een Onderwijsplanbu
reau. SGP, GPV, Boerenpartij en
tien leden van de VVD-fractie stem
den tegen het wetsvoorstel.
Het bezwaar dat de tegenstemmers
en aanvankelijk ook de drie chris
ten-democratische fracties tegen het
voorstel hadden, is het feit dat zij
vinden dat het werk netzo goed door
het centraal planureau voor de sta
tistiek gedaan zou kunnen worden.
Abma (SGP) zei: „als het apparaat
steeds zwaarder wordt lijkt het erop
dat wij met blote handen moeten
vechten tegen tanks".
Minister Van Kemenade wil het
planbureau omdat hij betere en
meer actuele gegevens wil hebben
over bijvoorbeeld het te verwachten
aantal leerlingen en studenten bij de
verschillende soorten onderwijs. Op
grond van die gegevens wil de be
windsman dan zijn beleid bepalen
Het Onderwijsplanbureau zal wor
den gevestigd in Emmen. Dit komt
dan in de plaats van de stichting
Leerplanontwikkeling.
NIJMEGEN Grondwerkers die
bezig waren met werkzaamheden
aan de Maasoever onder de gemeen
te Baarlo bij Venlo, hebben gisteren
het ernstig verminkte lijk gevonden
van de op 23 november verdwenen
gemeentesecretaris A G. de Wit van
het Gelderse dorp Haaften. Sectie
zal moeten uitwijzen of sprake is
van een ongeluk of van een misdrijf.
Over de doodsoorzaak kon de politie
gisteravond nog geen mededelingen
doen.
In de loop van
perieravond werd echter duidelijk
nissideze leden uiteindelijk toch voor
»id ejwijzigings voorstel Van Schol ten
tietfen stemmen. Staatssecretaris
intej Dam taxeerde tot op het laatste
i ja^ient of er wel of geen meerder-
voor zijn zeven procent zou
rdigft Ook hij moest echter tot de
e bforn komen dat de enige manier
wetsontwerp nog aangeno-
msla) te krijgen het uitspreken van
d h« „onaanvaardbaar" zou zijn.
ag p
einnjendelijk
itssecretaris Van Dam hield aan
iisatregin van het debat gisteravond
lErjjjVoor hem opvallend rustig be-
Ttisst0p een vriendelijke manier liet
ierejiie Kamer weten dat voor hem
le Nf1 enkel compromis tussen zeven
da écbt procent haalbaar is. „Ook ik
natuurlijk zitten nadenken wel-
Jiogelijkheden er zijn om de Ka-
•rwii tegemoet te komen, want ik
ïta! zeer we' ^et gaat om ee~
lordJh overleg van regering en Ka-
>stiid alt*us Van Dam- die vervol-
ïpiiiV alle mogelijke compromissen
k vai ar&umenten van tafel veegde.
ertj deed hij ook met het voorstel
1 Scholten samen met Cornelis-
had ingediend. Van Dam
dat bij hun omstreden
toch van negentig pro
woningen de huren met
procent omhoog zouden gaan.
en bovendien vond hij het geen
praktisch werkbare oplossing, die
onbillijk en willekeurig voor vele
huurders zou werken.
Hij stelde met veel nadruk dat een
onnodige acht procents
huurverhoging een zware wissel zou
trekken op het welslagen van het
door de regering nagestreefde mati-
gingsbeleid. Dat deed gisteren ook
de Federatie Nederlandse Vakbewe
ging, die de Kamerleden ln een tele
gram liet weten dat niet-
noodzakeiijke huurverhogingen „de
noodzaak van een sober sociaal-
economisch beleid tegenover de
werknemers ongeloofwaardig
maakt".
door Nico Kussendrager
Met het jaar 1976 loopt ook de Stichting ontwikkelingssamenwerking vakbewe
ging (SOSV) af. FNV en CNV gaan op eigen houtje verder, terwijl een groep van
vooral oud-medewerkers van de SOSV zelf een stichting (SOBIA) heeft opge
richt.
Botsing
De Kamerleden Scholten en
Kombrink (PvdA) kwamen in het
huurdebat ernstig met elkaar in bot
sing. Scholten verweet Kombrink
incorrect optreden, waarbij Schol
ten termen als „infaam, droevig, on
zinnig, ongehoord, ongepast en ge
dram" gebruikte. Kombrink had in
een artikel in een regionale krant
geschreven dat het CDA via een
hogere huurverhoging „stiekem wil
verder-bezuinigen" op de overheids
uitgaven. Kombrink reageerde met
te suggereren dat „Scholten met
zijn boosheid de zwakten van zijn
stellingname poogt te verhullen".
De SOSV werd vier jaar gele
den opgézet door de toen nog
drie vakcentrales NW, NKV
en CNV. Doel was naast het
aanknopen van contacten
met de vakbeweging in ont
wikkelingslanden vooral be
wustmaking van de werkne
mers in Nederland. Wat bete
kent het geven van meer kan
sen aan de derde wereld om
industrieën op te zetten en
produkten te maken voor
hün baan?
Wat heeft de textielarbeider
in Twente en de Philipsarbei-
der in Drachten te maken
met zijn collega's in ontwik
kelingslanden?
Wie nemen de beslissingen
over het wel en wee van mil
joenen werknemers en
werklozen ln Nederland en de
andere westerse landen,
maar vooral in de derde
wereld?
Niet in dank
Dat was makkelijker gezegd
dan gedaan. Het „goedpra
ten" van het opofferen van
arbeidsplaatsen hier ten
gunste van de ontwikkelings
landen werd de SOSV door
het merendeel van de
werknemers niet ln dank af
genomen. Zaken als „het ver
anderen van de internationa
le arbeidsverdeling" bleken
weinig aan te slaan.
De solidariteit met de ontr
wikkelingslanden ging vaak
precies tot het punt waarop
het hier banen begon te kos
ten, wat tenminste wel aan
toonde dat de SOSV nog nut
tig werk te doen had.
Ook binnen de 80SV liep t
niet alles op rolletjes door
onderlinge verschillen van
mening en het dwarsliggen
van de afzonderlijke bonden,
met name van de als vooruit
strevend beschouwde Indus
triebond NW. Via de koffie
in Brazlië kwamen we weer
terug bij de koffie in Neder
land, en daarmee bij de af
zonderlijke bonden, zo vatte
Gerrit Terpstra van het CNV
het tegenover het weekblad
De Groene samen. Ook bin
nen de leiding van de vakbe
weging bleek de solidariteit
met de derde wereld vaak
haar grenzen te hebben-
De verschillende werkgroe
pen van de SOSV hadden het
voordeel dat zij tamelijk
zelfstandig konden werken
en niet voor alles de toestem
ming van de vakbondsbon
zen nodig hadden. De nadruk
lag op de eigen verantwoor
delijkheid van de werkgroe
pen wat wel leidde tot span
ningen met de bonden, maar
nooit tot regelrechte
conflicten.
Eigen weg
Nu FNV en CNV hun eigen
weg zijn gegaan en de SOSV
wordt opgeheven vrezen
SOSV medewerkers dat die
speelruimte beperkt zal wor
den. Voorlichting over ont
wikkelingssamenwerking zal
worden ingebed bij de vak
centrales en daardoor veel
minder mogelijkheden krij
gen, zo is hun angst.
Daarom heeft een aantal
vakbondsleden de Stichting
ondersteuning basis initiatie
ven arbeidersbeweging (SO
BIA) opgericht, die, zo heet
het, „de voorhoede functie
van de SOSV-werkgroepen
moet veiligstellen", zo veel
mogelijk in samenwerking
met de vakbonden en vak
bondsleden. vooral op plaat
selijk niveau.
SOBIA heeft voor haar werk
een subsidie aangevraagd bij
de Nationale commissie voor
lichting en bewustwording
ontwikkelingssamenwerking
(NCO), de werkgroep voor
vorming van de commissie
heeft inmiddels positief ge
adviseerd voor een bedrag
van 173 duizend gulden. (De
Nationale commissie steunde
ook de SOSV; dit jaar voor
een bedrag van één miljoen
gulden).
In verzet
Tegen de subsidie aan de SO
BIA is de FNV in verzet geko
men. In een brief aan minis
ter Pronk maakt de federatie
bezwaar tegen de plannen
van de SOBIA om het be-
wustwordingswerk van de
SOSV voort te zetten en
daarvoor ook de organen van
de vakbeweging te gebrui
ken.
De FNV zegt er waarschu
wend bij dat het zonder toe
stemming niet eens mogelijk
Is voor een buiten de vakbe
weging staande stichting ac
tiviteiten binnen de federatie
te ontplooien. Ook maakt de
federatie zich boos over het
bijna halveren van de door
haar aangevraagde subsidie
voor „ontwikkelingswerk"
door de NCO tot 360 duizend
gulden.
Een reden voor de werkgroep
vorming van de nationale
commissie om op de subsi
die-aanvraag te beknibbelen
is de wat zij noemt „har
de opstelling" van de federa
tie, die weigert ook op het
punt van de ontwikkelingssa
menwerking verder te wer
ken met het CNV.
Daardoor is voorlichting en
bewustwording over de derde
wereld door de vakbeweging
als geheel niet meer moge
lijk. Bovendien bestaat de
vrees dat werk „in het veld"
teveel van boven geregeld zal
worden, en dat „lastige"
plaatselijke werkgroepen
minder ruimte krijgen. Ook
het CNV heeft een subsidie
aanvraag ingediend bij de
NCO, waarover voor een be
drag van 230 duizend gulden
positief geadviseerd is. Ook
het christelijke vakverbond
moet door de breuk zelf het
„ontwikkelingwerk" ter hand
nemen net als de FNV en de
SOBIA dat elk op hun eigen
manier zullen doen. Daarmee
is aan een veelbelovend initi
atief als de SOSV een einde
gekomen.
