in winter
'ier prachtige
luikerproblemen
:jes
Variant met kansen
voor wit en zwart
Weekend-puzzel
ma
Me jo
mm mm
fllSlll£\ll
178,- DAALDEROP
m
m
O
A
A
m B as
w
Nieuwe boeken
ammen
Nieuw
van Daalderop
Bistro-Cockerelle,
de pan die alles kan.
•1
r
O
9
s
L-
9
9]
19
3
9
3L
ïï#i
Slt
Ai.4
I* i
fl .A W'S
NIET PIEKEREN
MAAR
PUZZELEN
Oplossing
Opgave Nr. 596
Mistastende
Zetter
IX rERDAG 18 OECEMBER 1976
XN
Misschien hebt u ze wel eens gezien In een boomgaard of ln een boomkwekerij, die manchetten
om de stammen ln de winter. Als je vraagt wat dat zijn, krijg Je ten antwoord: „Lijmbanden
tegen de wintervlinders." Dat klinkt veel stadsmensen vreemd ln de oren: vlinders in de winter?
Die horen toch helemaal bij lente- en zomerzonneschijn?
9-
BINNENLAND/DENKSPORT
TROUW/KWARTEf tl
•och zijn er wel zo'n tien vlinder-
oorten die juist in de wintermaan-
len uit de pop komen, rondvliegen
•n voor nakomelingschap zorgen,
ioms krijg je ze zomaar te zien,
oms moet je er lang naar zoeken.
Vreemd genoeg behoren ze alle tot
Ie spanners (Geometridae), zo ge-
loemd naar de merkwaardige ma
ner waarop de rupsen zich voort-
>ewegen. Gewone rupsen hebben
iaast de drie paar echte poten vlak
jij de kop ook nog vijf paar schijn-
joten onderaan de buik tot aan het
ichtereind. Daarmee kunnen ze
:ich stevig aan een tak vasthouden,
wat ze met de echte poten minder
;oed kunnen. Spanrupsen hebben
naar twee paar schijnpoten, vrij-
•1 aan het einde van hun lange,
lanke lijf. Als ze langs een tak
open, zetten ze zich eerst met de
jchte poten vast en trekken het lijf
lij, waarna ze met de schijnpoten
iet takje pakken vlak achter de
jlek waar de echte poten de tak
jmvatten. Daarna strekken ze hun
ijf en trekken dat weer bij, totdat
;e aan hun doel gekomen zijn, een
rers blad of zo. Ze maken dus
iteeds een hoge rug en voor de
ïaive toeschouwer lijkt het of ze
iet hun eigen lijf de tak nameten.
Seometra is dan ook latijn voor
andmetèr.
Landmeters
Vreemder nog dan dat al die win
tervlinders spanners zijn, is het feit
lat hun wijfjes niet kunnen vlie
gen. Neem bij voorbeeld de bij ons,
ten zuiden van Amsterdam, meest
algemeen voorkomende wintervlin
der, Operophera brumata. In de
avonduren vliegen de mannetjes
buiten tegen het verlichte raam,
zelfs bij koud, winderig regenweer
in november en december. Ze zijn
teer gebouwd en hebben grote
grijsbruine vleugels met vage, don
kerder dwarslijntjes. De wijfjes
vind ik nog het meest op het groe
nig bealgde stammen van de mei
doorn, waar je heel goed moet kij
ken om ze te ontdekken. Ze zijn
grauwbruin met donkere vlekjes en
hebben haast geen vleugels, twee
nutteloze flapjes van nauwelijks
twee millimeter lang voor een dier
van ongeveer een centimeter
lengte. Ze zijn dikker en lomper
dan de mannetjes en lopen goed,
wat ik ze overigens nog nooit heb
zien doen. Op de stam van de boom
wachten ze rustig af tot een manne
tje hen vindt. En dat is niet bij
toeval, maar vermoedelijk op een
geur die wijfjes afgeven en die
mannetjes aantrekt. De sprieten
van de vrouwtjes zijn dunne draad
jes, van de mannetjes ook wel,
maar die zijn bovendien heel fijn
getand. In die tandjes zitten zin
tuigcellen, waarmee de mannetjes
geuren kunnen waarnemen.
Schadelijk gedierte
Soms al in oktober komen deze
kleine wintervlinders uit de pop.
Die zit in een stevige aardcocon in
de bodem onder de boom waar de
rups opgroeide. De vrouwtjes klim
men tegen de stam op om op de
takken hun eitjes al te zetten. Zo
lang ze dat doen op meidoorns, zal
niemand zich daar iets van aan
trekken. Maar doen ze het op
vruchtbomen, dan wordt het een
andere zaak en' brengen de
fruitkwekers lijmbanden aan om ze
tegen te houden. Daarin blijven ze
bij hun opmars plakken zodat ze
hun werk niet kunnen afmaken,
een zeer milieuvriendelijke manier
van insektenbestrijding.
Als ze ongestoord de knoppen kun
nen bereiken, is het resultaat dat in
het vroege voorjaar rupsjes worden
geboren die eerst de ontluikende
bloem- en bladknoppen inspinnen
en die daarna leegvreten. Als veel
rupsjes dat doen, en dat zit er wel
in als er veel wijfjes in dezelfde
boom geklauterd zijn, kan de scha
de lekker oplopen. Later, in mei en
Het tere mannetje van de kleine wintervlinder
juni, spint de rups bladeren losjes
bij elkaar en vreet daar gaten in.
Als u de rupsen in die tijd wilt gaan
zoeken: ze zijn groen met donkere
en lichtgele lengtestrepen.
In zachte winters zijn de mannetjes
en wijfjes nog tot eind maart in de
weer, langer dan een andere beken
de soort, de bruin gebandeerde
vlinder, Erannis defoliaria, waar
van de gevleugelde mannetjes ook
op licht afkomen. Die vliegt van
half september tot half januari,
maar is ln leefwijze vrijwel gelijk
aan Operophtera brumata. Hij is
wel bijna dubbel zo groot en beige
gekleurd met donkerbruine brede
dwarsbanden en een donkere stip
op de voorvleugels. De wijfjes van
de bruin gebandeerde vlinder zijn
helemaal vleugelloos en opvallen
der getint dan die van de kleine
wintervlinder: wit met zwarte stip
jes. Daardoor zijn ze gemakkelijker
te ontdekken, wat ik maar een paar
keer gedaan heb, in schorsspleetjes
van wilgen. Daarom geloof ik dat ze
in mijn buurt helemaal niet zo ge
woon zijn. De mannetjes zag ik
nooit. De meestal roodbruin ge
kleurde spanrups heeft brede gele
zijlijnen en leeft behalve op fruit
bomen ook graag op eiken. Je vindt
ze in dezelfde tijd als die van de
kleine wintervlinder, in mei en Juni.
Het is nu te laat om lijmbanden om
u fruitbomen te leggen, maar
mocht u zich ln die voorzomer-
maanden afvragen wat uw appel-,
pere- of pruimeboom zo toetakelt,
let u dan even op het signalement
van de rupsen. Dan weet u tevens
wat u begin september te doen
staat. Lijmbanden moeten bij elke
goede tuinspullenhandelaar te
koop zijn.
ADVERTENTIEI
T I wer
irtij
knt i
■■Bard*
daag begint het Internationale
erdamtoemooi weer. Zoals ge-
kelijk, zal er weer worden ge
leld in een grootmeestergroep,
l meestergreep en zullen tegelij-
ijd ook de wereldkampi-
ichappen voor junioren en da-
worden verspéeld.
de grootmeestergroep komen we
l Jaar helaas geen Russische deel-
mers tegen, daar zij, na de perike-
1 rond het wereldkampioenschap,
n hun bond geen toestemming
bben gekregen in dit meest inte-
tsante toernooi ter wereld uit te
imen. Wel zullen de Russische
lelnemers en deelneemsters voor
wereldkampioenschappen van de
IJ zijn, en dat is maar goed ook,
it anders hadden deze veel aan
le ingeboet.
I is vooral voor Rob Clerc Jammer,
Tsjegolew, die met een ver-
Irikkelijk grote voorsprong op
pjinski (maar liefst 4 punten)
ïpioen van Rusland is geworden,
niet zal zijn, daar beiden ln het
elopen W.K. op de tweede plaats
geëindigd. Wat betreft de resul-
en van Koeperman in het Rus-
the kampioenschap, zal het nle-
nd meer verbazen, dat deze
chts op een 15e plaats is geeln-
d. Dat Gantwarg 13e is geworden,
ik verwacht, omdat hij mij ln
isterdam tijdens het W.K. al dui-
ijk was geworden, dat de jonge
het allemaal wel geloofde en
1 of meer van plan was de brui er
te geven, net zoals hij na het
landaal in Tiblissi een tijdje heeft
laan, maar ik ben er zeker van dat
terug zal komen.
ischlen zult u zich herinneren, dat
Suikercomité elk Jaar een wed-
ijd ln partijproblematlek uit-
rijft. Op 1 december zijn de prijs-
tnaars, alsmede de problemen die
ir een eervolle vermelding in aan-
rking kwamen, bekendgemaakt,
ruit vandaag de eerste vier prijs
baars.
1
m
m
-
'9
9
9
9
-
9
9
d
d
9
[t
P
O
De Bistro-Cockerelle van Daalderop. L' kunt er
mee bakken, braden, stoven, smoren, sudderen,
flamberen of warmhouden. Elektrisch, dus
overal te gebruiken. Met thermostaatregelaar
voor elke gewenste temperatuur. Met zeer
hoog deksel, dus ruimte genoeg voor de
grootste kip. Volkomen veilig: de pan kan
gerust onder water of in de vaatwasser.
Daalderop b.v., Ticl. Telefoon: 03440-5244
internatio-muller&RA groep
wit
De tweede stand is wat abstracter,
maar kan worden verklaard met de
opmerking dat wits laatste zet 26-21
is geweest. Zwart heeft hierop ge
antwoord met 27-31, waarna de dia
gramstand is ontstaan. Toch moet
mij van het hart, dat naar mijn
smaak schijf 35 wat in de weg staat,
daar het in een partij voor 99% uitge
sloten moet worden geacht, dat wit
veld 24 zal bezetten wanneer zwart
zowel veld 35 als veld 25 bezet heeft.
Oplossing: 1. 24-19 14x34, 2. 39x30
28x50, 3. 49-44 50X46, 4. 42-37 31x33,
5. 43-39 25X43. 6. 48x6 35x44, 7. 6-1
16x27, 8. 1x15! Een prachtige afwik
keling. De auteur van dit werkstuk is
de heer J. J. T. Hauschild.
zwart
I»
zwart
wit
Auteur: Jos Stokkel. Oplossing: l.
38-32 28x46, 2. 26-21 17x37, 3. 42x31
15x24. 4. 47-41 46x35, 5. 34-29 24x33,
6. 45-40 met winst. Dan volgt als
laatste het probleem, dat m i. recht
heeft op de eerste prijs, zo mooi vind
ik het zelf. Auteur: M. van Dijk.
wit
jvenstaande diagramstand heeft
i de Jury. die ook dit Jaar weer
ttond uit de heren Keiler, Herme-
V en Holstvoogd, de hoogste waar
ing gekregen en is gemaakt door
man de Jongh, een zeer bekende
i ln de damwereld. Het is een
Hatle op de coup Royal, die naar
n weten nog niet eerder gezien ls.
>slng: 1. 34-30, 35x24, 2. 27-22
17. 3 32x21 23x34,4. 40x18 16x27.
zover is er nog niets nieuws
Ier de zon. maar de naslag Is erg
'c gevonden. 5. 25-20 15x24, 6 47-
I 36x47, 7. 18-13 47x29. 8. 37-32
138. 9. 49-43 met winst.
I-W
V.v*
V»
Sff
•u
9
9
J
!Q
9l
9
Wf,
Oplossing: 1. 33-29 24x31, 2. 30-24
18x38, 3. 39-33 19x39, 4. 28x10 15x4,5.
25x3 38x29 (39x28, 3x43). 6. 3x16.
Gewoonweg prachtig!
Oplossing combinatie van de vorige
week: 1. 29-23, 2. 35-30. 3. 33x13, 4.
28-23, 5. 38-33, 6. 37-31. 7. 43x23, 8.
23-19, 9. 25x5!
FRANK DROST
Horizontaal. 1. muzieknoot, 3. schijf
vis, 7. insekt, 10. onheil aanbren
gende godin. 12. soort aardewerk, 15.
wapen, 17. honingdrank, 18.
aardrijkskundige aanduiding, 19.
waterplant, 20. onderricht, 22. deel
van het jaar, 23. kraakbeen vis, 24.
kindergroet, 26. houten klepper, 28.
voegwoord, 29. artikel van een wet,
31. bode aan een universiteit, 33.
voertuig, 34. dof, 36. muzieknoot, 37.
hoekbalkon, '40. aanlegplaats, 42.
pers. voornaamw. 43. elk, 45. rivier in
Italië, 46. wiel. 47. voorzetsel, 48.
huisdier. 50. bloeiwijze, 51. voorzet
sel, 53. scheepstouw, 55. evenredig
deel. 57. toezicht, 60. scheepsvloer,
61. rivier in Rusland, 62. niet kort,
63. Rijschool (afk.).
Verticaal. 1. moerasvogel, 2. stand
aard maat bij de ijk, 4. voorzetsel, 5.
boom, 6. vreemde munt, pers.
voornaamw., 8. boom. 9. oude
lengtemaat, 11. uniek, 13. kleverige
stof, 14. hogepriester te Silo, 16.
stoomschip (afk.), 18. gekheid, 21.
vruchtenat, 22. honingdrank, 23.
toespraak, 24. lidwoord, 25. behoef
tig, 27. zwakke, 29. stap, 30. tam, 32.
smart, 33. putemmertje, 35. kraan.
38. gordel, 39. veerkracht. 41. mu
zieknoot, 42. roofdlertje, 44. woede,
46. voorlichting, 47. gesloten, 49 keu
kengerei. 50. voertuig, 52. vertra
gingstoestel. 54. gebergte op Kreta,
56. soort bijl, 57. bevel, 58. muziek
noot, 59. voegwoord.
Oplossingen t/m woensdag a.s. per
briefkaart zenden aan: Trouw/Kwar
tet, Postbus 859, Amsterdam.
Linksboven vermelden: Weekend
puzzel
Oplossing van vorige puzzel
Hor. 1. menselijkerwijs, 11. omen, 12.
rede, 13. rib, 14. nagel, 17. ter, 18. er,
19. minaret, 21.11,22. pek, 23. tel, 25.
aal, 26. ora, 28. res, 30. stroop, 31.
gareel, 32. eed, 33. ara, 35. Est, 37.
Lia, 39. nut, 41. N.T., 43. eskader. 46.
te, 47. iel, 49. takel, 50. mee, 51. mees,
53. roem, 54. ongelimiteerd.
Vert. 1. morel, 2. emir, 3. neb, 4. Sn. 5.
laan, 6. keer. 7. Rr. 8. wet, 9. ijdel, 10.
serie, 14. nik, 15. gaar, 16. Let. 19.
melodie, 20. terreur, 22. parel, 24.
leest, 25. Ate, 26. opa. 27. aga, 29. set.
34. raak, 36. animo, 38. ast, 39. nel,
40. beemd. 42. teen, 44. kali, 45. demi,
46. teer, 48. leg, 50. moe, 52. Se. 53. re.
De prijswinnaars zijn:
P. Vermeij, Laan van Kortrijk 3, Al
melo; mevrouw M. Los-Koedood, Cal-
lenburgstraat 17, Vlaardingen; Jules
Géraerts, Phebensstraat 15, Gro
ningen.
De in de volgende twee partijen ge
volgde speelwijze is oeroud, maar
gold tientallen jaren als volkomen
minderwaardig. In de laatste tijd
wordt deze variant zelfs door groot
meesters weer dikwijls gespeeld
en niet zonder succes. Interessant is,
dat de eerste zes zetten ook gespeeld
werden in de partij, die Cathy van
der Mije fraai wist te winnen in de
laatste ronde van het interzonale da-
mestoernooi in Roosendaal, waar
door zij nog een kans heeft voor
toelating tot de kandidatenmatches.
Vanwege de actualiteit voegen wij
ook die partij erbij, zij het zonder
commentaar. Het damesschaak is
sterk vooruitgegaan de laatste jaren.
Asjzmilowskaja was de winnares van
het toernooi met 9'/i punt uit dertien
partijen.
Siciliaans
RODRIGUEZOCHOS
Kampioenschap Spanje, 1976.
1. e4 c5 2. PI3 Pc6 3. d4 cd4 4. Pd4:
Pf6
5. Pc3 e5!? 6 Pdb5 d6 7. Lg5 a6 8. Lf6:.
Direct 8. La3 wortdt als beter be
schouwd. 8. gf6 9. Pa3 b5 (ook 9.
d5! is goed. 10. ed La3: 11. ba5
Da5)
10. Pd5 f5 11. ef5. De zetten 11. Ld3
Lg7 12. Dh5 vormen hier een belang
rijk alternatief. 11Lf5: 12. Ld3?
Dit wordt nu op een interessante
manier weerlegd: 12. e4! 13. De2
Pd4! 14. De3 Lg7 15. f3 (15. Le4: 0-0)
Dh4,! 16. g3 Pf3:t! Df3:.
Stand na 17. De3xPf3.
Stand na TglxLg4!
r
ja
020-913456^
070-469445
010-115588
k.
17. ef3 18. gh4 Ld3: 19. Lb2: 20.
Tbl? Beter was 20. Pc2 of 20. Tdl
geweest. 20L«3: 21. Pc7t Kd7 22.
Pa8: Lc5! Veel sterker dan Ta8: 23.
Kf2. 23. Tfl. f2t 24. Kd2 Ta8: 25. Kc3
Le3 26. d4 f5 27. Kd3 f4 (nu dreigt
Ke6-f5-g4 of Tg8-g2) 28. d5 Te8 29. Tfdl
Lc5 30. Kd2 f3. Opgegeven.
BARLE-LJUBOJEVIC.
Krk, 1976.
De eerste «even zetten zijn gelijk aan
de vorige partij. 8. Pa3! (dus beter dan
Lf6:) b5 9. Lf6: g(6 (Df6: 10. Pd5 Dd8
II. c4) 10. Pd5 f5 11. efS Lf5:12. c3! Lg7
13. Pc2 O-O 14. Pce3 Ld7 (Le6 met Pe7
ziet er beter uit) 15. g4! e4 18. Lg2 Te8
17. Dc2 Tc8 18. Le4: Lg4:!? 19. Tgl! (19.
Pg4: fS) f5 20. Tg4:!
Er zijn problemen die niet origineel
zijn maar voortreffelijk uitgewerkt
(zoals de krulstalpuzzel van de vori
ge maal) en er zijn problemen die
uiterst origineel zijn maar niet zó
moeilijk. Het probleem van e mistas
tende zetter behoort tot de zeer oor
spronkelijke maar niet moeilijke
opgaven.
We vinden uit de opgave: 1) I en j
staan in de kast in volgorde néést
elkaar: 2) de letters hebben in de
kast de buurletters die er tussen
haakjes achter staan: a(hil), b(n),
c(hi), d(klm), e(lmu). f(hnu), glhp),
h(acgf), i(acj), Jiiv), k(drs). Uade).
m(de), n(bf), o(z). p(gz), r(kv), sikt).
t(sx). u(ef), vijrw). wtv), X(t). ziop).
Als men deze combinaties onder
brengt vindt men. dat de letterkast
er als volgt uitzag:
b n g p z
u f h c o
e 1 a i j
m d k r v
x t s q w
x t s q w
m d k r v
e 1 a 1 j
u f h c o
b n g p z
Hiermee begint wit een sterke aan
val. 20.fg4 21. Lh7:t Kh8 22.0-0-0
Pd4 23. Dd3 Dh4 24. Lg6 Tf8 25. Kbl
Pf3 26. Lf5 Pe5 27. De4 Tce8 28 h3
Pil 29. Dg4: Dh6. Na Dg4: 30. hg4
zou wit met 31. Thlt en 31. Pc7
sterke dreigingen hebben. 30. 14 b4
31. Lg6! bc3? 32. Pf5 en de zwarte
dame wordt gevangen! 32.c2t 33.
Kc2: Te2t 34. Kd3 Pe5+ 35. fe5 Tf5:
36. Lf5: Te5: 37. Pf4. Opgegeven.
E. ASJMILOWSKAJA-CATHY
VAN DEK MIJE.
De eerste zes zetten zijn gelijk aan
de vorige partijen. 7. a4 h6 8. Le3 a6
9. Pa3 Tb8 10. Lc4 Le7 11. 0-0 0-0 12.
Pd5 Pd5 13. ed5 Pd4 14. Ld3 Pf5:15.
Ld2 Lg5 17. a5 Ph4 17. Pc4 Ld2: 18.
Dd2: Lh3 19. Le4 f5 20. gh3 Ie4 21.
Khl Pf3 22. De3 Dh4 23. Pd2 T!4 24.
Da7 Dh3:. Wit gaf op.
En nu nog een interessant eindspel
uit Haifa.
YANOFSKI
Hoe moet zwart winnen? Hij moet
eerst zijn koning naar b5 trachten te
brengen en dan door zetdwang zijn
komst op b4 afdwingen. Er volgde:
88 Dd4! 89. Tc2 (89. Td4:? cd 90.
b4 Ke2 enz Dglt 90. Kb2 Kd4 91.
Td2t Ke4 92. Tc2 Kd5 93. Ka2 Kc6
94. Kb2 (94. b4 Dg8t met c4) Kb5 95.
Tc4 Df2t 96. Kbl De2 De beslissen
de zetdwang. 97. Kal zou wegens
Dc4:! verliezen 97 Tc2 Dd3 98 Kb2
Dd4t 99. Kbl Kb4! 100. Tc4t Kb3:.
Opgegeven.
LUDEK PACHMAN.
In deze letterkast is duidelijk te zien,
hoe het misverstand over de Bank
van Nederlandse Gemeenten ont
stond: de kast begint met de letters
b.n.g. Ook de tweede oplossing
wordt goedgekeurd omdat men zich
kan voorstellen, dat b.n.g. de onder
tekening vormt. De spiegeling (z p g
n b, enz.) is fout. ook al omdat dan i
en J niet ln de juiste volgorde staan!
„Vanwege de oorspronkelijkheid en
geraffineerdheid van het verhaal een
8. Net geen 9 omdat-ie daarvoor té
gemakkelijk was", vertolkt de heer
R. A. Steenbergen (63) te Heerde de
mening van velen.
Die „mistasterij" is besmettelijk zo
als onder andere blijkt uit de opmer
king van de heer J. Dijkstra (23) te
Zwolle: „de zetser was een pester je
heur smids geeft eun zeven ver-
tient".
Ir. J. J. Smidt (203) te Alphen a/d
Rijn krijgt van de lezers het gemid
delde waarderingscijfer 7,09; verkre
gen uit 3(0,9%), 4(3,5%), 5(5,3%),
6(21,7%7(27.7%), 8(28.7%). 9(9,9%).
10(2,3%).
Helaas raakte de fraaie tekening in
het ongerede en wellicht heeft dat
ook het cijfer lager gemaakt dan
anders het geval zou zijn geweest.
De ladder staat boven 216 punten,
met als prijswinnaars:
1) H. Hoogstad, Beukelaarlaan 9,
Gouda (eerste maal); 2) W. de Jong,
De Notenhoek 5, Hellendoorn (eerste
maal); 3) W. de Jonge, Havendijk 23.
Zaltbommel (derde keer); 4) G. van
Surksum, Koekoekstraat 33, Barne-
veld (tweede keer).
Nogmaals hei boekje „Van nog meer
wat!", te bestellen bij de heer M.
Vader te Leiderdorp, gironummer
595494 (prijs in totaal 1,25). In dit
boekje staat nog een fout: In pro
bleem 3 (Het dobbelende echtpaar)
moet in regel 7 na „precies" worden
ingevuld: „tweemaal zo hoog". Ter
vermijding van misverstand dlene
dat in probleem 4 (Ribbensommen
en -produkten) de oplossing van
vraagstuk a aan voorwaarden 1 en 3
moet voldoen, dus één antwoord;
hetzelfde is het geval met vraagstuk
b. Voorwaarde 2 vervalt in beide
gevallen!
Rectificatie NPMP 597. Het tweede
probleem moet luiden: ((a^b)xc:d
- e f) x g h - i
De accoladen waren weggevallen.
Wie reeds Inzond behoeft geen nieu
we oplossing in te zenden!
In probleem 3 van deze NPMP 597
stelt ab niet voor a x b doch een
getal van twee cijfers, dus bijvoor
beeld 53; hetzelfde is het geval met
fg, hi en ede (dit laatste een getal van
drie cijfers).
mr. G. van Vorden
Marie van den Berk-Mcrtens: HE
MELS HANDWERKBOEK.
Uiig. Cantecleer bv., dc Bilt. 104 blz.
prijs 14.90.
Het „Hemels Handwerkboek" geeft
zeer origineel een verzameling
•van een 30-tal filet- en haakpatro-
nen, waarvoor meerdere engeltjes
model hebben gestaan. Vandaar dat
„hemelse".
Met een vlotte inleiding wil
schrijfster ons deelgenoot maken
van het nostalgische genoegen dat
zij beleeft aan het zien en namaken
van bedoelde oude handwerken. Dit
laatste kan bv. op zelf geknoopte
ondergrond (filet). Verplicht ls dit
niet, men kan ook geschikte vitrage
gebruiken voor het doorstopwerk ot
wel de patronen ln haakwerk uitvoe
ren. Het knopen van filet, hoewel in
het boekje goed toegelicht, is nl. niet
zo eenvoudig te leren. Vóór de
laatste wereldoorlog werden nog wel
zelfgeknoopte visnetten gebruikt.
Achter ln het werkje zijn van veel
afbeeldingen (ook dier- en bloemmo
tieven) patronen opgenomen. Dit,
en nog veel goede wenken, kan geln-
teresseerden-die-wel-eens-lets-
anders-willen er misschien toe bren
gen huls en haard met zelfgemaakte
engeltjes op te fleuren. En wie slim
is zou wel eens op de gedachte kun
nen komen de patroontjes met de
kruissteek te UJf tc gaan
R.M D.-S.
