Knoop: toen Menten mij ïag begon hij te tieren 'Warschaupact ligt ver voor' Verzekering auto duurder Uitgever begint weer met 'De Spiegel' Belangrijke mededeling voor Zilvervloot-spaarders. Menten Tweede Kamer verheugd over arrestatie Menten De Zilvervloot Alabastme Het kostte moeite de politie mee naar Zürich te krijgen' Royal Nederland Geheim rapport VS: Sollicitant bij het rijk mag psychologisch advjes weten Proefnummer met verhaal over de reformatie in Antwerpen 'Ergens tussen Elsevier en Accent' 2 ENSDAG 8 DECEMBER 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET 3 onze verslaggevers RICH/SCHIPHOL „Ik hield me bij de arrestatie wat op de achtergrond, maar toen Menten zag begon hij geweldig te tieren. Hij richtte zich alleen tot mij en riep: „Vuile rotjood en andere |ti-semitische uitdrukkingen. If- ftrich. F* noop beschikte al enige dagen over finformatie dat Menten in Zwitser- nd was (hij was op de gedachte [komen in Zwitserland te gaan lp leuren, omdat hij wist dat verdach- in dat land over een groot aantal iaties beschikte). In samenwerking let een Zwitserse informant, die K>r Knoop was „ingehuurd" om (enten te vinden en met het Duitse P pekblad Der Stern „wisten we de ijj lukken van de legpuzzel in elkaar te [ssen," aldus Knoop. jaandagavond om half zes kwam er m telefoontje van de Zwitserse in- rmant. dat de verblijfplaats van (eter Nicolaas Menten was gevon- sn. „Toen heb ik de rijksrecherche ibeld, waarbij het wel moeite >stte ze te bewegen mee te vliegen r* »ar Zwitserland. Zou je dat niet leen doen? was de reactie. Als de p onjuist is staan we voor aap." ans Knoop bezwoor de rijksre- lerche daarop dat zij nog meer voor 'j lp zou staan, indien Accent en Der - tern met foto's van een wéér ont- luchte Menten zouden komen. Toen zijn drie rijksrechercheurs iet ons naar Zürich gevlogen, waar- a we Menten om twaalf uur iniiotél p luster in het dorpje Uster konden p «resteren." e (olgens Hans Knoop wa§ Menten j. p het moment van de aanhouding k Jljzonder rustig (hij werd van zijn ed gelicht) en maakte hij een ver- n lagen indruk: „Hij-.had niets meer n an de bravoure,. <üe hem zo ken- j. nerkte." r,r „Minton" t. jJenten had zich op 23 november in ,t et hotel laten inschrijven onder de n aam Minton, waarbij hij zich uitgaf rvn oor een Ierse lord, tevens landelge- £aar, met als adres zijn Ierse buiten- «blijf. Volgens kapitein R. Borde- n wVJk van de rijksrecherche, die gis- n teritorgen om half twaalf samen g met Hans Knoop het woord voerde k 'P Schiphol (na hun aankomst uit zürich) is de Stmca van Menten in a de garage van het hotel teruggevonT a (fen. Het echtpaar Menten had Bla- i- flcum op zondagavond 14 november u net deze Slmca Verlaten. /oor zover kapitein Bordewijk had n Jegrepen voelde Menten zich in n pwitserland redelijk veilig. Hij n neende dat hij niet aan Nederland |ou kunnen worden uitgeleverd en tocht bij zijn arrestatie nerveus k laar fotocopieén van diverse Zwit- k lerse wetten, waarop hij deze me- ling had gegrond. Volgens Bordewijk was in Mentens e kamer ook een kladblaadje aange- Dit vertelde Hans Knoop ons gistermorgen telefonisch vanuit troffen waaruit hem zou zijn geble ken dat verdachte het plan had om 8 december met TWA, een Ameri kaanse luchtvaartmaatschappij, naar New York te vliegen. In de kamer werden vele Nederlandse dagbladen en recente nummers van Accent aangetroffen. „Wij vonden in de hotelkamer geen Juwelen. Er was wat geld en er waren enige bankdo- cumenten van twee Nederlandse banken." Details Harts Knoop gaf nog enkele details van de arrestatie: „Bij aankomst op het vliegbveld van Zürich zijn we naar het met onze man afgesproken ontmoetingspunt gegaan. Daar kre gen wij precies te horen waar Men ten zich bevond en onder welke omstandigheden hij daar was. Wij gingen terug naar het vliegveld en troffen daar de Nederlandse politie mensen in druk gesprek met hun Zwitserse collega's die hen van het vliegtuig hadden afgehaald. Samen Vervolg van pagina 1 van insuline-tabletten als van slaap pillen dodelijk kan zijn) ingenomen hebben. Kapitein Paul Furrer van de Zwit serse politie zei gisteravond echter dat een politie-agent had gezien dat de verdachte op het toilet iets inslik te, waarna de agent een leeg buisje op grond vond. Direct werd Menten overgebracht naar een ziekenhuis waar zijn mag werd leeggepompt. Volgens dokto ren heeft hij geen moment in le vensgevaar verkeerd. Zijn toestand was gisteravond voldoende verbe terd om hem naar een gevangenis in Zürich over te brengen. Als Menten na zijn uitlevering in Nederland komt zal hij worden ver hoord door de rijksrecherche, die sedert 8 juli van dit jaar in opdracht van procureur-generaal mr. F. J. Hartsuiker met een onderzoek tegen Menten bezig is. Indien Menten te recht moet staan, zal dat zijn voor de bijzondere strafkamer van de rechtbank Amsterdam, omdat zijn woonplaats Blaricum in het arron dissement Amsterdam ligt. De enige oorlogsmisdrijven die in Nederland nog niet verjaard zijn, zijn die welke gepleegd zijn in krijgs-, staats- of publieke dienst van de vijand. Krachtens het hier- „Ergste koii" nu wel uit de lucht Van onze parlementsredactie DEN HAAG Ook de Tweede Kamer toonde zich gisteren uitermate verheugd over de aanhouding van Menten. Mr G. C. van Dam de voorzitter van de fractiecommissie van justitie van het CDA vond de aanhouding een verheugende zaak. Dit nam voor hem niet weg dat allerlei vragen over hoe het mogelijk was dat Menten kon ontsnappen nog recht overeind staan. Het onderzoek daarnaar vond hij nog steeds belangrijk, „al is de ergste kou natuurlijk wel uit de lucht." Voor Hans Knoop vond Van Dam het een fijne zaak dat die. na de zaak Menten aan het rollen gebracht te hebben nu ook zelf de tip over de verblijfplaats kon geven. De eerste reactie van het Kamer lid Kosto (P.v.d.A) was er een van „blijde verbazing". „Ik had eerlijk gezegd niet meer verwacht dat Menten nog zou worden aange houden. Volgens mij had hij zich definitief uit de voeten gemaakt en zou hij ongrijpbaar blijven." aldus Kosto Mevrouw Kappeyne van de Cop- pello (VVD) meende dat met de aanhouding van Menten het rechtsgevoel van alle Nederlan ders zal zijn bevredigd. Zij hoopte dat de Zwitserse autoriteiten aan Nederland medewerking willen verlenen en Menten willen uitle veren. Ook voor haar liet aanhou ding van Menten het onderzoek naar de vraag wie verantwoorde lijk zijn voor zijn ontsnapping on verlet. Fractieleider Andriessen van de KVP complimenteerde de heer Knoop met zijn nauwgezet speur werk. Hij sprak de hoop uit dat de zaak Menten nu snel kan worden afgewerkt en dat de vele vragen die er na de verdwijning zijn gere zen spoedig zullen worden be antwoord. De heer Wolff (CPN) verklaarde bijzonder blij te zijn, dat het is gelukt Menten aan te houden. Volgens hem is het gerechtelijk vooronderzoek door de Sowjet- autoriteiten bijna voltooid, zodat de Nederlandse rijksrecherche haar onderzoek in dat land naar de daden van Menten kan be ginnen. (ADVERTENTIE) Praal daarom li|dig met uw verzekeringsadviseur Bijvoorbeeld over een rechtsbijstandverzekering van verzekering maatschappij nv dochter van Royal insurance Co Lid een van de grooisien ler wereld werkten zij een plan uit. Vervolgens gingen de Nederlandse en Zwitserse politiemensen en ook wij per auto naar Uster, waar de arrestatie ge schiedde met hulp van de plaatselij ke politie. Als pikante bijzonderheid vertelde Hans Knoop nog hij sprak van een „cynische coïncidentie" - dat op de dag dat Menten werd gearres teerd hij vlak voor zijn vertrek naar Zürich een brief van minister Van Agt had gekregen, waarin deze Knoop schreef „er niet aan te den ken zijn verontschuldigingen aan te bieden voor wat was aangeduid als een slag onder de gordeL" Knoop had na het Kamerdebat mi nister Van Agt verzocht om veront schuldigingen voor diens nogal snerende opmerking dat de overval door de rijkspolitie ln een Brabants klooster (waarbij niets werd gevon den) had plaatsgevonden na „een Door Ferry Mingelen BRUSSEL „De situatie ten aanzien van de krachtverhouding tussen NAVO en Warschaupact is ernstiger dan menigeen in Nederland denkt. De balans verschuift in het nadeel van de NAVO". P. N. Menten tip van het weekblad Accent.". Vol gens Knoop heeft hij voor de arres tatie geen contact gehad met Ir. Simon Wlesenthal, de bekende nazi speurder. Kapitein Bordewijk zei dat nog niets bekend is over de route, die Menten naar Zwitserland heeft genomen. „Vermoedelijk is Menten door Duitsland gegaan." (ADVERTENTIE) Als u meevaart op de Zilvervloot is het in uw eigen belang om nü direct na te kijken wanneer u daarmee bent begonnen. Want was dat in 1967, dan hebt u uiterlijk tot het eind van deze maand de tijd om uw spaarpremie binnen te halen. U weet wel: die 10 procent (belastingvrij) over spaarbedrag-plus-rente. U moet de premie aanvragen bij de instelling waar u hebt gespaard. Doe dat nü.vóór u het vergeet! Overigens, de Zilvervloot blijft varen. Iedere jongere van 15 t/m 20 jaar kan aanmonsteren. Vraag een folder aan bij „De Zilvervloot", Postbus 51, Den Haag. Publilcatie van het Ministerie van Sociale Zaken. voor de juridische basis vormende „besluit buitengewoon strafrecht" kan voor deze misdrijven als eerste straf formeel nog de doodstraf wor den geëist. Dan volgen levenslange gevangenisstraf of een gevangenis straf van ten hoogste twintig jaar. Levenslang eiste op 26 november Jongstleden de officier van Justitie bij de bijzondere strafkamer van de rechtbank ln Roermond tegen de 58-Jarige ex-SS'er L. uit Hom (Lim burg) wegens het plegen van oor logsmisdrijven en misdrijven tegen de menselijkheid tegen Pools- joodse gevangenen ln het kamp Bo bruisk (Rusland) ln 1942-1943. Hoe lang het na uitlevering van Menten nog zal duren voor met een proces tegen hem kan worden begonnen, is nog niet met zekerheid te zeggen. Het wetboek van strafvordering schrijft voor dat een proces ln de regel binnen 102 dagen na aanhou- ding moet plaatsvinden. Na Mentens vlucht heeft de Amster damse officier van Justitie mr. A. F. J. C. Habermehl, onder wiens leiding het team van de rijksrecherche werkt, bij de Amsterdamse rechter commissaris mr. H. J. W. van Duu- ren een gerechtelijk vooronderzoek tegen Menten gevorderd. Bij mr. Van Duuren heeft ook de tijdelijk bij het parket van de Amsterdamse hoofdofficier van justitie gedeta cheerde Haagse officier van Justitie, mr. C. van Steenderen, een gerechte lijk vooronderzoek gevorderd tegen een nog onbekende die mogelijk over diens voorgenomen en misluk te arrestatie op maandag 15 novem ber heeft getipt. Van een verslaggever DEN HAAG De WA- en all-risk verzekering van auto's, motoren en landbouwtractoren wordt per 1 januari duurder. Minister Lubbers is met de premieverhoging akkoord gegaan. De premieverhoging zal gelden voor alle nieuwe verzekeringen die na 31 december worden afgesloten en voor alle verzekeringen die na die datum worden verlengd. De premieverhoging (WA en all-risk) bedraagt voor personen- en vracht auto's met een cataloguswaarde tot en met tienduizend gulden 31.50. Voor auto's en vrachtauto's met een cataloguswaarde van tien tot vijftien mille stijgt de premie 45 gulden, voor personenauto's van vijftien tot twin tig mille 63 gulden en voor vrachtau to's met dezelfde cataloguswaarde 54 gulden. Voor personenauto's van twintig tot 25 mille stijgt de premie 76.50, voor vrachtauto's van dezelfde waarde 65 gulden. Voor personenau to's van bóven de 25 mille stijgt de premie negentig gulden, voor vrach- tuto's boven de 25 mille 72 gulden. Voor motors en scooters met een cilinderinhoud tot en met 24ü cc moet 32.50 meer betaald worden voor de WA-veizekering. Voor moto ren van meer dan 500 cc is deze verhoging 42.50. De prenlies voor de WA-verzekering van landbouwtractoren worden ver hoogd met twintig gulden. Verzekeringsplicht Het kabinet heeft gisteren formeel het wetsontwerp ingediend, om de verzekeringsplicht van motorrijtui gen uit te breiden. De verzekerings plicht zal volgens dat ontwerp niet alleen gelden voor rijdende, maar ook voor stilstaande auto's. Iedere auto waarvoor een kentekenbewijs is uitgegeven moet verzekerd zijn. Daarom wordt ook de mogelijkheid onderzocht om de jaarlijkse uitgifte van het deel drie van het kenteken bewijs afhankelijk te stellen van het verzekerd zijn van de betreffende auto. Dit zei minister Vredeling gisteren in Brussel nadat de ministers van de fensie vertrouwelijk door de Ameri kanen waren ingelicht over de Rus sische defensie-inspanning. Uit die inlichtingen blijkt volgens hem dat de Russen zich op alle defensie- terreinen grote inspanning getroos ten om bestaande achterstanden ten opzichte van de NAVO weg te wer ken en de voorsprong die op bepaal de punten bestaat te vergroten. Vol gens Vredeling is de uitbreiding van agressieve wapensystemen en de op voering van de capaciteit voor wa- penproduktie door de Sovjet-Unie zorgwekkend. Onderhandelen Vredeling zag overigens geen aanlei ding tot dramatische tegenmaatre gelen. „De oplossing kan nooit wor den gevonden door nu de NAVO- bewapening ook maar zo sterk op te voeren. Dan gaat de wereld naar een catastrofe toe. De oplossing moet gevonden worden door onderhande lingen en dat beseffen beide kanten. Vandaar dat er nog steeds onderhan delingen gaande zijn over de reduc tie van atoomwapens en over troe penverminderingen. Het is, aldus Vredeling, onver antwoord de mensen die beslissin gen moeten nemen onbekend te la ten met het Russische potentieel. Volgens Vredeling zou het goed zijn als ook het parlement en de bevol king ingelicht konden worden over de stand van zaken. Het publiek leeft volgens hem in een zalige on kunde. De inlichtingen zullen, gezien het vertrouwelijke karakter, echter nog niet openbaar gemaakt kunnen worden. Vredeling ontkende dat er zo'n zorgwekkend beeld wordt ge schetst om meer geld voor defensie te krijgen. In de vergadering van de NAVO- ministers in het comité voor de de fensieplanning lag ook een geheim rapport van de NAVO- opperbevelhebber generaal Haig op tafel, dat hetzelfde beeld schetst. Haig wijst er, volgens het Ameri kaanse blad Time, op dat de waarschuwingstijd die de NAVO heeft om zich op een aanval voor te bereiden, door de groeiende Rus sische kracht steeds korter wordt. Het NAVO-hoofdkwartier in Brussel heeft er op aangedrongen, het pro bleem van de waarschuwingstijd op een onderdeel al op te lossen. Dat betreft de invoering van de zoge naamde AWACS (Airhorn Waming and Control System). Dit systeem van vliegende radarposten (omge bouwde Boeings 707) dat vroegtij dige waarschuwing mogelijk maakt, kost in totaal zes miljard gulden. Volgens de eerste NAVO-voorstellen zou Nederland daarvan ruim 250 miljoen voor zijn rekening moeten nemen Wegens deze hoge kosten stond Nederland tot voor kort gere serveerd tegenover dit plan. De NAVO heeft nu een poging gedaan om Nederland toch bij de AWACS te betrekken. Op het NAVO-hoofd- kwartier is een nieuwe financiële verdeelsleutel opgesteld waardoor het Nederlandse aandeel in de kos ten daalt tot ruim 150 miljoen. Het grootste deel daarvan zal in de jaren 1982-1984 betaald moeten worden. Akkoord De NAVO-ministers moeten van daag over dit voorstel beslissen. Ver wacht wordt dat ze in principe met het plan akkoord gaan. maar zich nog niet op de financiële kant van de zaak vastleggen. Vredeling is er. op de laatste NAVO- top die hij als minister van defensie meemaakt, niet ln geslaagd bij (Je NAVO-partners veel enthousiasme te wekken voor de Nederlandse ideeën voor een betere taakverde ling binnen de NAVO DEN HAAG - Sollicitanten naar een functie bij de rijkso verheid krijgen gelegenheid kennis te nemen van het psy chologisch advies dat over hen zal worden uitgebracht, nog voordat dit advies aan de opdrachtgever wordt toeges tuurd. Bovendien is hiervoor toestemming van de sollicitant nodig. Dit zegt minister De Gaay Fortman ln een brief aan de Kamer. „Als ik de weg niet meer weet, krijg ik dan krentebollen en chocolade melk?" door Fred Lammers KALMTHOUT Het weekblad De Spiegel, waarvan het verdwijnen destijds door velen werd betreurd, zal volgende maand opnieuw gaan verschijnen. De ln België wonende uitgever Cornells Marree heeft daartoe het Initiatief genomen. Onder de bekende kop met ln kleine lettertjes de toevoeging „nieuwe" komt half januari het eerste nummer uit. uw schild legen schade „Hoewel het evenals vroeger weer een weekblad wordt, zal „de nieuwe Spiegel" ln het begin om de veertien dagen verschijnen. Maar als het be gin er maar eenmaal ls". al dus Cornells Marree, een 48- jarige Nederlander, die sinds korc werkzaam is als uitge ver. nadat hij zich jarenlang bezig gehouden heeft met ac tiviteiten op het terrein van de leerlooierij. „Ik heb er lang over nage dacht en de afgelopen jaren tal van mensen gepolst. Ve len missen nog steeds hun Spiegel, evenals ik dat doe. Het was zo'n bekende ver schijning geworden, eerst bij mijn ouders, later toen ik ge trouwd 'was ook in mijn gezin. Jammer Het was heel erg jammer, dat de uitgave daarvan na ruim zestig jaar werd gestaakt, al begrijp ik dat wel De Spiegel van de laatste tijd was de echte Spiegel niet meer. Ze wilden zo moderniseren en met alle richtingen meegaan, dat het blad wel ten onder moest gaan. Je moet je er gens op richten", vervolgt Cornells Marree. Hij laat geen misverstand ontstaan over zijn opstelling. „De nieuwe Spiegel wordt een christelijk nationaal (en als het kan! internationaal) weekblad, het zal het midden houden tussen Accent en El sevier maar dan op positief christelijke basis. Het zal ook anders worden dan de be staande christelijke weekbla den. Wij gaan veel meer aan dacht schenken aan het foto grafische gedeelte. Reisver halen zullen er met name een plaats ln krijgen. Je moet niet actueel willen zijn. Dat kon vroeger in de tijd van De Spiegel nog, toen was er nog geen televisie. Nu kom je wat dat betreft toch achter de feiten aanhob belen Neem nou de kwestie Men ten. Al breng je dat nog de zelfde week, dan is het al uit gebreid op het scherm ge weest. Wij gaan het daarom soeken in achtergrondinfor matie. voorlichtende artike len op allerlei gebied en re portages" Proefnummer Hoe het blad er zal uitzien wordt enigszins duidelijk uit het proefnummer, dat in een oplage van vele duizenden exemplaren eind deze week wordt verspreid, gelijk met een uitgebreide reclamecam pagne ln dagbladen die wor den gelezen door het vroege re Spiegelpubliek. In dit proefnummer staat een uitgebreide reportage over de reformaUe in Antwerpen, ge schreven door Cornells Mar ree zelf. Op mijn vraag of hij journa listieke ervaring heeft, zegt hij: „Ach, ik heb wel eens iets geschreven, ingezonden stuk ken in het Reformatorisch Dagblad bijvoorbeeld en ik heb vroeger ook veel gedaan voor de chirstelijke filmactie. Het is bij dat soort zaken vooral belangrijk dat je en thousiast bent. Ik ben druk bezig medewerkers aan te trekken. Ik zoek mensen die puntig kunnen schrijven, niet zo gortdroog dat nie mand leest wat ze neerpen nen. Waarop ik vooral let is dat ze een achtergrond heb ben en vandaaruit schrijven." Ook ideëel Hoewel Cornelis Marree meteen toegeeft dat hij in dat uitgeven van het nieuwe weekblad in de eerste plaats een broodwinning ziet, doet hij het ook uit ideële motie ven. Als ik het alleen om het geld deed, kon ik netzo goed en misschien beter een sex- blad gaan uitgeven. Ik hoop echt met mijn blad iets te bereiken, de mensen wat mee te ge"en Dat is in deze tijd nu er zoveel overboord wordt gezet, wel nodig. Ik hoop in vloed te kunnen uitoefenen op het volksleven." In „de nieuwe Spiegel" komen geen meditaties, wel een praatru briek. naar Cornelis Marree vertelt in de geest van de vroegere Spiegeldominee, maar dan opgezet in een vorm die de mensen nu aan spreekt. Cornelis Marree weet dat het een waagstuk is. Hij stopt zijn hele kapitaaltje erin. „Ik heb echter alle vertrouwen in een goede afloop, omdat ik weet dat het een goede zaak ls". zegt hij. De eerste reacties zijn posi tief. Op de veertigduizend folders die de afgelopen da gen in orthodoxe gemeenten zijn verspreid kwamen al tal van reacties binnen. Ook me vrouw O. E. Kirchner in Arnhem, dochter van de op richter van de eerste Spiegel reageerde geestdriftig toen zij gisteren het nieuws hoor de „Dat ls een grote verras sing voor mij. Ik ga me zeker aanmelden als abonnee. Wat zou mijn vader blij zijn ge weest. Hij heeft zoveel ge daan voor zijn Spiegel. Ik heb het betreurd hoe zijn lijfblad ten onder is gegaan zei zij ons telefonisch Uit België Het nieuwe weekblad zal vanuit het Belgische Kalmthout wortjen ver stuurd Het wordt ook in Bel gië gedrukt. „Dat is voordeli ger. alleen in portokosten scheelt dat al vijftien cent per nummer Er zijn nog wel meer voordelen. En Je moet de zaak met verstand aan pakken. Als je niet op geld hoeft te letten is er geen kunst aan zoiets op te zet ten". zegt de kortgeleden naar België geëmigreerde heer Marree Aan het slot van het gesprek zegt hij: „Mag ik u ook iets vragen. Weet u soms het adres van Mary Pos Ze woont geloof ik in Engeland." Ik vertel dat ze in Bussum woont. „O dank u wel. dan zal ik met haar contact opne men Misschien wil zij ook wel in „de nieuwe Spiegel" gaan schrijven. Ik ga het haar in elk geval vragen", al dus Cornelis Marree.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 3