Religieuze commune
het meest stabiel
Peter Bergwerff
op een barkruk
Vandaag
Commune moeilijker dan het huwelijk
Meer studiebeurzen
voor vrouwen
Nieuwe richtlijnen
r.k. universiteiten
Onze adressen:
Op de plank met
science fiction
VEET DAT DE HEERE GOD IS".
Belgische oproep
tot versobering
Joden mogen niet roken en
ook geen sigaret aanbieden
Prijsvraag over
toetreding Rome
tot wereldraad
VOORBIJGANGERS
DINSDAG 7 DECEMBER 1976
KERK
0 TROUW/KWARTET 2
UTRECHT De commune stelt aan de deelnemers hogere eisen dan het huwelijk. De mening dat
er mensen zouden zijn, die ln wezen ongeschikt zijn voor het huwelijk en ln wezen wel geschikt
voor de commune, Is daarom onjuist. Deze stelling ls van mevrouw lr. C. J. Cramwinckel-Weede en
zij voegde die bij haar proefschrilt „Communes en communebewegingen", waarop zij morgen,
woensdag, ln Wageningen hoopt te promoveren tot doctor ln de landbouwwetenschap. Mevrouw
Cramwlnckel stelde op grond van haar onderzoek ook vast, dat religieuze communes het meest
stabiel zijn.
Communes stonden enkele jaren ge
leden nog volop ln de publieke be
langstelling en de Indruk ls wel eens
gewekt dat deze samenlevingsvorm
langzamerhand het gezin zou gaan
verdringen. Die verwachting is ech
ter niet uitgekomen. Tot op heden is
de commune, met name de zoge
naamde relatie-commune. een
randverschijnsel gebleven. Er is
meer over gesproken, dan dat er
werd gehandeld, aldus mevrouw
Cramwlnkel. op een persconferentie,
waar ze haar proefschrift toelichtte.
De enige communes, die volgens
haar een lang leven beschoren zullen
GENÊVE. Tijdens een overleg in
Genève hebben de nationale con
tactpersonen er bij de afdeling stu
diebeurzen van de wereldraad van
kerken krachtig op aangedrongen,
meer beurzen aan vrouwen toe te
wijzen Ook werd gevraagd de ge
zinsleden van gehuwde studenten
meer te betrekken bij hun acade
misch werk of stage. Verder zouden
er meer beurzen naar vluchtelingen
moeten gaan. Ten grondslag aan het
geuite verlangen lag een statistiek,
waaruit bleek, dat van de veertien
honderd beurzen via de wereldraad
sinds 1969 slechts 295 aan vrouwen
zijn toegekend. Het is nu aan de
programma-eenheid voor vorming
en vernieuwing van de wereldraad
om over de voorstellen te beslissen.
ROME De nieuwe richtlijnen voor
de katholieke universiteiten zullen
niet dwingend moeten zijn, maar
open en op de toekomst gericht.
Aldus paus Paulus tot de deelne
mers aan het tweede internationale
congres van r.k. academische centra
in Rome.
Dit eongres houdt zich bezig met de
voorbereiding van nieuwe richtlij
nen voor de r.k. universiteiten, met
name wat betreft de kerkelijke op
leidingen. Vanuit Nelderland is prof.
Huizing aanwezig, kerkjurist en de
caan van de theologische faculteit
van de universiteit van Nijmegen.
Het ls de bedoeling, dat het congres
aanbevelingen doet voor een nieuwe
apostolische constitutie met
richtlijnen voor de r.k. universitei
ten. Volgens de paus moeten deze
richtlijnen recht doen aan de inspi
ratie van het geloof en de werkelijk
heid van het leven. „Het gaat om
een duidelijk oriëntatiepunt om wil
lekeur en roekeloze fantasiën te ver
mijden". zei hij in zijn toespraak tot
het congres.
zijn, zijn de zogenaamde religieuze
communes. Hun aantal zal echter
nauwelijks toenemen. De oude reli
gieuze communes, waarvan er ook
nu nog een aantal bestaat, vooral ln
Amerika, werden vooral gegrond op
alternatieve interpretaties van bij
belteksten. Men leeft sober en er is
duidelijk sprake van een hiërarchie
en van een leiderschap. Zaken, die
Jongeren over het algemeen te wei
nig aanspreken om er voor in een
commune te gaan zitten.
Bij het onderzoek, dat in 1972 werd
afgesloten, heeft de promovenda
zich overgens uitsluitend gebaseerd
op literatuuronderzoek. Ze worstel
de zo'n 130 boekwerken en geschrif
ten door. die ln de loop der Jaren over
het onderwerp zijn verschenen. Het
gaat hierbij dan ook om niet meer
dan een algemene studie, die niet
representatief kan zijn voor alle
communes en communebewegingen.
Daarnaast beperkt de analyse zich
tot communes ln de westerse wereld
van deze en de vorige eeuw.
Drie soorten
De promovenda onderscheidt drie
soorten communes: naast de reli
gieuze zijn dat de politieke en de
relatie-commune. Bij deze laatste
staan de inter menselijke verhoudin
gen centraal. BIJ de politieke com
munes gaan de leden uit van een
bepaalde heilsverwachting; de deel
nemers streven actief of passief naar
een totale maatschappijhervorming.
Dergelijke communes werden voor
het eerst ln de vorige eeuw opge
richt De commune wil een voor
beeld zijn (b.v. Walden) of de deelne
mers willen zelf actief een verande
ringsproces op gang brengen.
AMSTERDAM
Postbus 0S9
Wibautstraat >31
Tel 020-913456
Tele* 13006
ROTTERDAM/DORDRECHT
Poslbus 940
Westbiaah 9 Rotterdam
Tel 010-115500
DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101.
Parkstraat 22 Den Haag
Tel 070-469445
ZWOLLE/GRONINGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56. Zwolle
Tel 05200-17030
Pierre Krijboldcr, Jesus de Naza-
reeër. ,Een studie over de historiciteit
van Jezus en de oorsprong van het
christendom. Amsterdam We
tenschappelijke Uitgeverij 1971. 220
blx.
De werkelijkheid ls soms vreemder
dan de stoutste fantasie. Toch is dit
geen geschikt uitgangspunt voor
historisch ondeizoek. Een historicus
kan af en toe geplaagd worden door
de gedachte dat het heel anders
gegaan zou kunnen zijn dan hij kan
nagaan. Toch raakt hij van de wal in
de sloot wanneer hij het uitzonder
lijke. een fantastische mogelijkheid
ais uitgangspunt voor zijn studies
neemt, en niet het gebruikelijke
„naar alle waarschijnlijkheid". Als
iemand een verhaal vertelt en er is
niets tegen dat het zo gegaan is als
hij zegt. dan ls er geen reden het te
beschouwen als een geheime code
waarachter in werkelijkheid een
heel ander verhaal schuil gaat
Krijbolder gaat in zijn boek over de
historiciteit van Jezus echter wel
volgens deze methode te werk. Voor
hem is bv. het verhaal van het leven
van Jezus de in code gestelde ge
schiedenis van. het ontstaan van de
christelijke beweging. Het verhaal
Ïaat niet echt over het leven van
ezus; we moeten het „ontblologise-
ren" om er achter te komen waaro
ver het in werkelijkheid gaat Met
gewaagde combinaties en slimme
deducties decodeert hij het histo
risch materiaal, met scherpzinnig
heid en grote nuchterheid, maar
overtuigend is h«t niet Een speur
dersroman, dat had Krijbolder er
van moeten maken. Plot en oplos
sing regisseert hij immers belde. Nu
hij het echter presenteert als een
serieus historisch onderzoek komt
het op de plank met science fiction
terecht Petrus is dezelfde als Jo
hannes de Doper. Flavius Josephus
is Jozef van Arimathea, .Jezus" is
een code. Wie naar het hoe en waar
om hiervan benieuwd is biedt dit
fraai uitgegeven boek de sleutel
S. J NOORD A
Duidelijk ls aldus mevrouw Cram
wlnckel dat het ontstaan van com
munes meer een gevolg was en is van
maatschappelijke ontwikkelingen,
dan dat er door de communes in
vloed werd en wordt uitgeoefend op
deze ontwikkelingen. In de vorige
eeuw zochten communes het alter
natieve vooral in het economische
vlak (er was veel armoede). Gevoe
lens van vervreemding en isolement
in de welvaartsmaatschappij van de
Jaren zestig zorgden voor de op
komst van communes, waarvan de
leden het alternatieve zochten ln de
relaties tussen de mensen.
Levensduur
De levensduur en het succes van
deze communes zal met name afhan
gen van de mogelijkheid om te vol
doen aan en evenwicht te brengen ln
de behoefte aan vrijheid en de be
hoefte aan geborgenheid. Daarnaast
spelen mogelijkheden op maat
schappelijk terrein (hulsvesting,
wettelijke regelingen) een rol. aldus
de promovenda.
Het meest kwetsbaar zijn de politie
ke communes gebleken en volgens
mevrouw Cramwlnckel zal dat ook
voor de toekomst gelden. Terwijl
voor de religieuze communes in de
vorige eeuw een levensduur tussen
de vijftig en honderd jaar niet onge
woon was, bestonden de politieke
communes vaak slechts twee drie
jaar.
De leden zullen zich namelijk aan
vankelijk sterk gebonden voelen aan
een bepaalde Ideologie, maar naar
mate die Ideologie zich binnen de
groep verder ontwikkelt, wordt de
kans op meningsverschillen groter.
Daar bij komt. dat ln tegenstelling
tot de religieuze communes de leden
eerder geneigd zijn. hun individuele
wensen onderschikt te maken aan
het groepsbelang. Die neiging zal in
de moderne politieke communes
meestal ontbreken.
Seksuele relaties
Mevrouw Cramwlnckel rekent ln
haar proefschrift ook af met het idee
dat bij sommige mensen wel schijnt
te leven, dat bij communes de seksu
ele relaties een grote rol spelen of
zelfs drijfveer zouden zijn voor het
oprichten van een commune. De
wenselijkheid van wisselende seksu
ele relaties vormt een weinig belang
rijk onderdeel van commune-
ideologieën. aldus de promovenda.
ZIJ wijdt in haar proefschrift een
hoofdstuk aan zogenaamde Jonge-
rencommunes. die verder bulten het
analytisch gedeelte van haar studie
zijn gebleven. Het lijkt volgens haar
aannemelijk, dat de ongehuwde Jon
geren van morgen, die niet meer ln
het ouderlijk huls wonen, kiezen tus
sen alleen wonen, samenwonen of
deelnemen aan een „doorgangscom
mune". Deze „relatle"communes
van tijdelijke aard zullen onder de
Jongeren toenemen, mevrouw Cram
wlnckel pleit daarom voor meer on
derzoek op dit gebied.
door A. J. Klei
Mijn collega Peter Bergwerff van het vrijgemaakt-gereformeerde Nederlands Dagblad woont
voor zijn krant de vergaderingen van de gereformeerde synode bij. die gehouden worden in het
congrescentrum De Blije Werelt te Lunteren. Laatst vertrouwde hij in een uitvoerig artikel zijn
afnemers toe, dat hij als gevolg van zijn journalistieke bezigheden soms op een barkruk zit in de
Blije Werelt, en dat niet alleen, maar ook dat hij wel eens plaats neemt naast een theologisch
hoogleraar „van die kerken, die we sinds 1944 noodzakelijkerwijs behalve „gereformeerd" ook
„synodaal" moeten noemen".
Nu zou ik. dunkt me, indien ik
vrijgemaakt was. me méér zorgen
maken over het feit dat de
kerknieuwsredacteur van mijn ei
gen vrijgemaakte dagblad, zonder
dat deze duidelijk maakt dat dit
noodzakelijkerwijs diende te ge
schieden. aan een bar gaat zitten
naast een veelbesproken synodaal
hoogleraar, dan over het verblijf in
die bar op zichzelf. Die Jongen moet
daar immers zijn werk doen, niet
waar? Maar Peter Bergwerff gaat
er kennelijk van uit dat hij zijn
lezers eerst voorzichtig moet laten
wennen aan het denkbeeld dat hij
een heel enkel keertje op een
barkruk zit. een synodale kruk nog
wel. Hij besteedt daar tenminste
een uitvoerige alinea aan en geeft
vervolgens onverhoeds te kennen,
dat hij in die bar de buurman van
de heer Kuitert was. Hier komt
Peter Bergwerffs introductie tot
de bar:
„Ik zei dat De Blije Werelt een
gezellig centrum was. Niet ln de
laatste plaats vanwege de uitste
kende keuken, het vriendelijke per
soneel en ook: de bar. Dat klinkt
natuurlijk niet erg synodaal, dat
laatste woord en menigeen zal di
rect denken aan mistige kroegjes
met potdichte deuren met een
klein luikje. Maar daar is geen re
den voor. Natuurlijk, de borrel die
er geschonken wordt, is dezelfde,
maar daar houdt dan ook de verge
lijking op. Want op de barkrukken
zitten geen halfbeschonken kroeg
lopers, maar achtenswaardige he
ren, die gedurende een periode van
twee jaar met de naam „synodele
den" worden opgesierd. Na afloop
van de raiddag- en avondvergade
ringen heeft de synode de gewoon
te zich enige tijd meestal ln
gezelschap van de vaste ploeg
kerknieuwsverslaggevers te ver
melen aan deze bar. Ik heb me daar
eigenlijk nooit aan geërgerd, of het
moest die ene keer zijn, toen de
synodale vergaderaars zich net een
hele dag „indringend" zoals dat
dan heet hadden beziggehouden
met het probleem van de nieuwe
levensstijl en de versobering. Kijk,
dan vormt zo'n rijkelijk vloelende
Bokma een wat schril contrast.
Niet zozeer vanwege die Bokma,
maar wel vanwege de wijze waarop
even daarvoor over soberheid was
gesproken. Maar verder is die bar
in Lunteren een uitgezochte com
municatiegelegenheid, beslist."
Ik wil hier een paar aantekeningen
bij maken. In de eerste plaats valt
me op dat iemand die streng is in
de leer (en dat zijn de vrijgemaak-
ten, reken maar), volstrekt geen
moeite lijkt te hebben met de aard
der verteringen, welke aan deze
Lunterse bar te verkrijgen zijn, ter
wijl de aanzienlijk minder geloven
de dominee Ruitenberg terstond de
(hervormde) benen nam toen hij in
de gaten kreeg wat er daar allemaal
geschonken werd. Persoonlijk sta
ik, of liever: zit ik in dit opzicht
dichter bij Peter Bergwerff dan bij
dominee Ruitenberg en mijn waar
nemingen aan de bar van De Blije
Werelt hebben mij tot de overtui
ging gebracht dat gereformeerde
dominees veelal minder geloven
naarmate zij meer op hebben!
In de tweede plaats stel ik vast dat
collega Bergwerff te somber
schrijft over het gewone kroegwe
zen. Indien dit is ten gevolge van
onbekendheid met de materie, no
dig ik hem bij dezen uit tot een
gezamenlijk bezoek aan een mistig
kroegje. Hij zal dan zien dat daar
heus niet altijd halfbeschonken
kroeglopers zich ophouden. Ik heb
in een dergelijk schemerig lokaal
menig goed gesprek gevoerd met
een vrijgemaakt theoloog. Helaas
is hij later buitenverbander gewor
den en nu zelfs synodaal, maar dat
valt stellig niet te wijten aan onze
omgeving.
Meer te spreken ben ik over het
geen Peter Bergwerff blijkens zijn
verslag op de barkruk sprak tot een
predikant. Collega Bergwerff zei
namelijk dat-ie het eerlijker zou
vinden indien de gereformeerde sy
node eens openlijk zou verklaren
dat (en nu gebruik ik maar m'n
eigen woorden) er in de gerefor
meerde kerken ook opvattingen le
ven, en in leven gelaten worden,
over de bijbel, die Je met goed
fatsoen niet gereformeerd kunt
noemen. Ikzelf heb op deze pagina
meermalen op die eerlijkheid aan
gedrongen. Nu horen ze 't ook eens
van een ander. Maar het ziet er
naar uit dat de synode en daarmee
de gereformeerde kerken voorlopig
nog zullen voortgaan met het in
elkaar knutselen van uitspraken
die de indruk moeten vestigen, dat
het nog altijd koekoek-éèn-
gereformeerde-zang is bij hen als 't
erop aankomt.
Roomsen en gereformeerden stoelen op dezelfde wortel des
geloofs, zoals Abraham Kuyper vaststelde. Zij zitten, blijkens
bijgaand verhaal en blijkens dit plaatje uit de tijd van het tweede
Vaticaans Concilie, ook op dezelfde krukken. Barkrukken name
lijk.
(ADVERTENTIE)
In verband met de behandeling in de Eerste Kamer der Staten-
Generaal van het wetsvoorstel met betrekking tot abortus provocatus,
beleggen
de Bond an Ned. Herv. Vrouwenver. op Geref. Grondslag,
de Bond an Vrouwenver. der Geref. Gemeenten en
de Bond an Chr. Geref. Vrouwenverenigingen
op D.V. zaterdag 11 december a.s.
•en landelijke samenkomst tot bezinning en gebed als thema:
Sprekers:
Ds. A Vergunst te
„STA DP, O GOD!'
Prof. dr W.H. Velema te Apeldoorn:
„EEN LAATSTE APPÈL!"
Ds. C. den Boer te Wageningen:
„LEEF, JA LEEF!"
Deze bijeenkomst wordt gehouden in de Jullenahal van het Jaar
beurscomplex aan de Croeselaan te Utrecht, aanvang hall drie.
Allen, die abortus provocatus als strijdig met Gods Woord afwijzen
worden hier verwacht!
BRUSSEL (UPD. De Belgische
r.k. bisschoppen hebben in een op
roep tot „geheel Europa" de jacht
op het materieel welzijn in dit we
relddeel veroordeeld. Volgens hen
overdrijven de Europeanen hun nei
ging tot Individuele vrijheid. „Wij
hebben toegelaten, dat wij worden
getiranniseerd door de jacht op
winst en materieel welzijn," aldus de
Belgische bisschoppen.
Zij kritiseren rechtstreeks de Euro
pese gemeenschap, die haar eigen
belangen zo zelfzuchtig ln het oog
zou hebben gehouden, „dat de visie
op wat waarlijk goed ls voor de
gemeenschap teloor ls gegaan. De
Europeanen hebben toegelaten, dat
de macht in handen van een kleine
minderheid ls gekomen. Zij hebben
een maatschappelijk systeem laten
ontstaan, waarin economische, soci
ale en politieke onrechtvaardighe
den in wetten zijn vastgelegd. Speci
aal veroordelen de Belgische
bisschoppen de kapitaalsvlucht
naar landen met vergaande belas
tingsfaciliteiten.
TEL-AVTV Het is joden niet toe-
gtsUan te roken. Dit is de beslissing
van opperrabbijn David Halevy van
Tel Aviv.
Nog nimmer voordien beeft een rab
bijn met de autoriteit van Hblevy dit
xo nadrukkelijk uitgesproken. Hij
kwam tot zijn beslissing tijdens een
vraag over de verhouding tussen
drugs en de joodse wet. voor de
Israëlische televisie. Halevy zette
uiteen, dat joden geen drugs mogen
gebruiken omdat zij de gezondheid
vernietigen. Dat doen sigaretten
ook. betoogde opperrabbijn Halevy
en daarom zijn zij verboden.
Hij baseerde zijn uitspraak op Deu-
teronomium 4 vers IS, waar het ge
bod staat: Neem u in acht. De Tel
Avivse opperrabbijn zette uiteen,
dat in de oudheid de rabbijnen al het
drinken van open water verboden
wegens gevaar voor infectie. Het ro
ken van sigaretten is kankerverwek
kend en bevordert hart- en vaatziek
ten en is daarom verboden.
Ook het aanbieden van sigaretten
behoort tot dit verbod omdat in Levi
ticus (19 vers 14) geschreven staat:
Gij zult voor de blinden geen strui
kelblok leggen.
De mening van de opperrabbijn Da
vid Halevy wordt door tal van rabbij
nen gedeeld. Geen van hen heeft tot
nu toe echter een verbod durven
uitvaardigen, omdat zij bevreesd
zijn, dat niemand zich van hun op
vatting iets aantrekt Bij sommige
orthodox-joodse groepen is het zelfs
de gewoonte als een jongen op der
tienjarige leeftijd gaat meetellen als
man, hem een sigaret aan te bieden
als teken van volwaardigheid.
MENS EN DIER
Vorige week hoorde ik over de radio
enkele berichten aangaande het We
reld Natuur Fonds. Allemaal sympa
thieke dingen. Men wil allerlei die
ren in het leven houden, waarvan we
als ze er niet meer zijn tegen elkaar
zeggen: wat zonde, hadden we ze
maar beter verzorgd. Daarvoor is
veel geld nodig. Dat is best te begrij
pen. Het laatste bericht luidde: men
wil tropische zeekoeien voor uitster
ven behoeden. Ik vond dat een
mooie uitdrukking, 't Leken ineens
heel andere dieren. Bij zeekoeien
krijg je niet meteen de gedachte aan
elegant dartelende beesten, maar
door „voor uitsterven behoeden"
werden ze meer waard. En
misschien wel terecht. Toch ben ik
wel eens jaloers op die liefde voor
dieren. Ik kan echt een beetje woe
dend worden als ik lees dat er weer
ergens een excentriek mens een ver
mogen nagelaten heeft om het graf
van 't een of ander hondje te verzor
gen tot.ja, tot wanneer? Jesaja
heeft 't over „de laatste dagen",
d wz. de dagen van de mensen lopen
af. Dus die van hondjes ook. Dieren
liefde! Aandoenlijk, en ik houd ook
echt van poezen en honden. Ik heb
niet de minste moeite met grote
honden. Ze bevroeden blijkbaar
geen gevaar bij mij. Waarom zouden
ze ook? Alleen kleine keffertjes die
naar je neus happen, daar heb ik t
niet op. Maar goed. dierenliefde. Nu
iets heel akeligs: ik lees dat Hans L.
een dierenliefhebber was. En nog zie
ik Berg, de opper-martelaar van het
kamp ln Amersfoort met z'n hond
spelen. Er is toch iets aan de hand
met dierenliefde, denk ik, dan. We
moeten, mag ik 't zo zeggen, wel
oppassen dat we dieren niét -voor
trekken bij de mensen. Ik lees zel
den van mensen die „voor uitster-
ven" behoed moeten worden. Of ik
lees dat weer in andere blaadjes en
hoor dat weer in andere uitzendin
gen. Ik denk dat 't toch een kwestie
van prioriteit is. Mensen gaan voor.
Wat doen we voor mensen die als
beesten sterven? Ik zag Bertus Aaf-
jes bij de kinderen in Afrika. Dat
sprak me meer aan. Soms denk ik
dat we best zonder tropische zee
koeien kunnen.
ODIJK De Evangelische Maat
schappij heeft een prijs van duizend
gulden uitgeloofd voor de bepte ver
handeling over de mogelijkheden en
onmogelijkheden van een toetre
ding van de r.k. kerk tot de we
reldraad van kerken.
Gevraagd ls, voor 1 juli 1978 op te
sturen, waarin de oecumenische,
theologiosche, kerkrechtelijke en
eventuele staatsrechtelijke implica
ties voor de r.k. kerk worden be
schreven en beoordeeld, voor het
geval deze kerk lid wordt van dc
wereldraad. De prijsvraag staat al
leen open voor hen, die theologie
studeren.
De evangelische Maatschappij is op
gericht ln 1853 om het protestants
bewustzijn te verlevendigen. Thans
valt het accent op het bevorderen
van het gesprek tussen de kerken
van de Reformatie en de rooms-
katholieke kerk. Daartoe geeft zij
(samen met anderen) het
maandblad Tenminste uit.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Nieuwlekkerland: B.
Haverkamp te Monster; te Oostwold
(Oldambt): J. Enderlé kand
hulppred. aldaar; te Steenwijk: W.
Koole te Leeuwarden; te Dokkum:
A. v. d. Horst (part time hulppred.)
te de Lier.
Aangenomen naar Gennep-Cuyk en
Grave (toez.): C. J. Roosa te Heemse.
Bedankt voor Bovenhardinxveld:
drs K. Exalto te Hasselt.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Groningen-Helprijan: J.
Geel voorheen kadervormingspred.
te Jakarta, wonende te Baarn.
Aangenomen naar Rotterdam-
Pernis: drs F. de Vries te Ommen.
GEREF. KERKEN VRIJG.
Beroepen te Voorburg: M. H. Slig-
gers te Alkmaar-Broek op Lange-
dijk; te Vlaardingen: R. P. Urban te
Goes-GBrouwershaven.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Hilversum: J. Plantinga
te Dronten.
Koningin Margrethe van Dene
marken studeert theologie. Zij doet
dit, omdat zij ervan overtuigd is, dat
het christelijk geloof het ware fun
dament is van het leven. Dit vertel
de zij in een vraaggesprek met het
Deense dagblad Politiken. De Deen
se vorstin neemt ook regelmatig
deel aan openbare symposia, waa
rop zij met bekends Deense theolo
gen van gedachten wisselt.
Prof. G. P. Hartvelt
Bij gelegenheid van de viering van
de 122e gedenkdag van de stichting
van de theologische hogeschool van
de gereformeerde kerken te Kam
pen heeft prof. dr. G. PL Hartvelt
een rede uitgesproken over „Het ge
binte van de tijd". Hij ging daarbij
in op opvattingen, die in het verle
den (en ook nu nog wel) in reforma
torische kring, met name onder Lu
theranen, aanhang vonden over de
duur van de geschiedenis. Daarbij
ordende men de geschiedenis naar
de gedachte van een zesduizendja
rig bestaan van de wereld of naar
een bepaalde uitleg van de droom
van Nebukadnezar. Voor tallozen
hebben deze belde gezichtspunten
oriëntering betekend in de chaos
van de geschiedenis. Met het ver
dwijnen ervan moet voor velen het
dak van de geschiedenis zijn wegge
nomen en is het koud geworden in
de tijd. Wij zullen elkaar ook niet
alle koude kunnen besparen aldus
prof. Hartvelt, want „ons" verhaal
van geschiedenis is een grimmig
verhaal.
