Illegaal en legaal met
de krant vergroeid
OP BEZOEK BIJ DRIE VAN DE 150.000 TROUW-GEZINNEN
,Als je om vier uur gaat
melken moet je wel tijd
maken voor Trouw'
In burgemeestersgezin Francke
gaan kerk en politiek voorop
De Vlaanderen Oldenzeels in Amsterdam
Trouw in een Zeeuws vierluik"
Bij de Vogelaars in Oostelijk Flevoland
VRUOAG 3 DECEMBER 1976
NUMMER 10.000
TROUW/KWARTET II
Onze redacteur Jan Roelfs en fotograaf Arie Legerstee
bezochten drie gezinnen, die iedere morgen als abonnee
Trouw ontvangen. Zij kozen daarvoor families in de stad
en op het platteland, die naar wij hopen de gevoelens
vertolken van die andere 150.000 gezinnen, die vandaag
nummer 10.000 van hun en onze krant ontvangen.
,,We woonden als pas gehuwden in de eerste Jan van der Heydenstraat, midden
in de Amsterdamse Pijp. Iedere maandag belde de bezorgster van Trouw aan en
riep in het trapgat: „Een en dertig centen voor de Trouw". Je betaalde toen je
abonnement per week. Dat is nu allemaal anders geworden".
Verbondenheid
Dit zegt mevrouw A. A. Vlaan
deren Oldenzeel-Wijnveen die
nu ruim dertig jaar. In echtelijk
verband. Trouw leest. „Daar
voor lazen we beiden in het
ouderlijk gezin al de krant en
als ik dan spreek voor mijn
ouderlijk gezin, dan weet ik,
dat mijn nu 82-jarige vader.
Johannes Vlaanderen Olden-
zeel. om het zo te zeggen, ver
groeid was met Trouw".
Haar man 8. L. Vlaanderen Ol-
denzeel. die nu aan het woord
is, weet van de illegale hand- en
spandiensten, die men desüjds
aan de verspreiding van Trouw
heeft bewezen.
Vader Vlaanderen Oldenzeel
dreef jarenlang de bekende
kerkboekhandel in de eerste
Oosterparkstraat, tegenover
het Onze Lieve Vrouwe
Gasthuis. Er lag altijd een gro
te opengeslagen statenbijbel in
de etalage. De broer van de nu
nog krasse Johannes. Albert
inmiddels overleden had een
boekbinderij in de Blasius-
straat. De familie kwam in 1897
uit Hardewljk. grootvader be
gon met een groentezaak in de
toen pas gebouwde Ooster-
parkbuurt, en Johannes
sUchtte omstreeks 1930 een
boekhandel, dook ln het zon
dagschoolwerk „Jachin" en
heeft duizenden kerkelijk mee-
levenden in dit stadsdeel van
bijheb, zangbundels en kalen
ders voorzien.
De verbondenheid met Trouw
van deze gereformeerde familie
is al gegroeid door het gereed
maken van de ondergrondse
uitgave van Trouw, die in pla
no-vellen, dat wil zeggen, onge-
vouwen, van een „geheime"
drukpers kwam. „Ik heb heel
wat planovellen gesneden en
gevouwen tot krantjes" weet
Stephanus L. zich te herin
neren.
Na de oorlog was de boekhan
del. gevestigd Eerste Ooster
parkstraat no. 212, het legale
expeditiecentrum voor de ver
spreiding van de krant voor
een groot deel van Oostelijk
Amsterdam. Deze zaak is in
middels verplaatst naar no. 96.
De kinderen van de vierde ge
neratie van de Vlaanderens in
de hoofdstad. Ineke. Jos (zoon)
en Lidy. abonneerden zich na
hun huwelijk op Trouw. Dat
was een vanzelfsprekende
zaak. En Jacqueline, die nog
thuis is, zal dit in de toekomst
stellig ook doen. Vermeldens-
aard is. dat de weduwe van de
boekbinder mevr. E. Vlaande
ren Oldenzeel-Romers. onlangs
80 jaar geworden, ook var.af
het begin Trouw-abonnee is.
Kritische lezers
kring
In deze abonneeskring van het
eerste uur en meer dan dat.
wordt over Trouw verschillend
gedacht De mening van vader
S. L. is dat Trouw vandaag de
dag niet het christelijk dagblad
is. dat men zich er van had
voorgesteld. „In dat opzicht
hebben we aan Trouw verloren.
We vinden de krant verzake
lijkt en verwereldlijkt, wat
linkse neigingen betreft; soms
maar niet altijd zou je een
vraagteken moeten zetten bij
de positieve berichtgeving ten
aanzien van revolutionaire be
wegingen. Ik begrijp best dat
traditionalisme niet onder alle
omstandigheden gehandhaafd
moet worden, maar van gezond
traditionalisme, tegen de ach
tergrond van de geloofsovertui
ging, ben ik wel een voorstan
der. En dan: we missen in de
zaterdag-krant het gezellige fa
milie-element. een soort onder
houdend zondagsblad, met ver
halen voor kinderen en voor de
vrouw. Ik heb de gewoonte
voor mijn kleinkinderen een
plakboek te maken met ver
haaltjes. Vroeger kon ik die uit
Trouw knippen, u weet wel
„Trouw voor jou". Dat is ge
woon een gemis. Dan nog iets:
Trouw zou meer aandacht
moeten besteden aan het loka
le en aan het regionale
kerknieuws. Bij de intrede van
een nieuwe predikant, zoals on
langs gebeurde, zit de kerk
propvol, maar je leest er geen
regel over in de eigen krant".
Deze abonnee, die de tiendui
zend edities van Trouw heeft
ontvangen, is ruiterlijk in zijn
kritiek, maar voegt er wel aan
toe. dat hij en de zijnen de
Vertegenwoordigers van
de tweede Trouw-lezende
generatie van de familie
Vlaanderen Oldenzeel:
mevr. A. A. Vlaanderen
Oldenzeel-Wijnen en
haar echtgenoot, de heer
S. L. Vlaanderen Olden
zeel.
krant toch niet zouden willen
missen.
Piet en Corrie Vogelaar, met hun 210 koeien en 140 stuks jongvee op hun
vechoudersbedrijf in Oostelijk Flevoland, hebben niet zo heel veel tijd om
dagelijks Trouw te spellen. Ze zijn Zeeuwen van geboorte en kregen in 1972 een
bedrijf aan de Plavuizenweg, in de bijna oneindigheid van de polder, ten oosten van
Lelystad, toegewezen.
„Iedere dag op vier uur op",
zegt mevrouw Vogelaar, die in
haar ouderlijk huis. in de
streek van Bruinlsse op Duive-
land. ai de krant las. Dat was
voor haar huwelijk met Piet.
die afkomstig is uit een Huge
notengeslacht en boerde op de
boerderij „2>ldenrust". in An
na Jacoba, op St. Philipsland.
.Als je weet. dat we desüjds
met een koe zijn begonnen",
zegt deze boerenzoon grinni
kend.
„In het begin, toen we hier
kwamen, was het of Je in Cana
da begon! Ik reed een paar keer
ln de week de 400 km van Phi
lipsland naar de plek. waar we
deze boerderij hebben ge
bouwd. We hebber er anderhalf
miljoen ln geïnvesteerd, een
bedrag waarvan Je wel
rondtolt!"
Iedere dag om vier uur melken,
want al wordt de melk mecha
nisch aan de koebeesten ont
trokken. ze moeten er wel
aamen met hun medewerker
Beerd Hop bijzijn. Ze heb
ben twee schoolgaande kinde
ren. een jongen en een meisje,
twee oudere dochters zijn het
huis uit".
Nou. de kinderen moeten 's -
avonds warm eten en ais het
negen uur is, zit Je met kleine
oogjes".
Veeboer Piet leest Trouw voor
namelijk Ujdens de weekein
den. maar kijkt iedere dag wel
even naar de overlijdensberich
ten Als Je ouder wordt, treft
het Je namen te lezen van be
kenden die er niet meer zullen
zijn.
Economie
Moeder Corrie wijst op de huis
kamertafel, overladen met pa
perassen de administratie.
Die houd ik bij Daarom bekijk
ik iedere dag het eerst de fin an-
eieel-economlsche pagina van
de krant Je moet bijblijven,
want is er wel het een en ander
ln de Nederlandse veehouderij
te doen. Denk alleen maar aan
die dreigende zuiveioverschot-
ten ln de EEO. Niet best!
Ze hadden nooit gedacht, dat
ze samen voor een nieuwe toe
komst in het jonge land in aan
merking zouden komen. In An
na Jacoba hadden de mensen
er een hard hoofd in. Maar Cor
rie en Plet waren doorzetters,
dat zijn ze nog.
„In ons bedrijf moet Je werken
zo lang het dag is en liefst nog
langer", aldus Corrie. de koffie
pot hanterend, maar ze zegt
wel van dit bestaan niet heb
ben künnen dromen toen ze
nog thuis was. op de boerderij
„Ruimzicht"
Geen naam
„Ik heb altijd wel gewild, dat
we haar „Ora et Labora"
zouden noemen, maar onze
kinderen vinden dat, nou ja,
ouderwets".
Dat wil niet zeggen, dat men
het bedrijf van Vogelaar niet
weet te vinden. Bij het ver
delen van de belangstelling
van verzoekende deskundigen,
vooral ook buitenlanders,
wordt menigmaal het veebe
drijf van deze voormalige
Zeeuw aangewezen. Dan gaat
Corrie met Fransen. Denen, Pe
ruanen rond, met een tolk.
„Dat kost zeëen van tijd, het
wordt ons wel eens te druk.
Vorig jaar alleen al drieduizend
bezoekers! Ga er maar aan
staan".
Ze hebben een receptieboek,
met foto's, handtekeningen,
knipsels, het ligt naast de „bur
gerlijke stand" van de
melkgeefsters, die allemaal een
eigen, omvangrijke identi
teitskaart hebben, waarop on
der meer leeftijd, prestaties,
geboorten en ziekten staan
vermeld.
Kopzorg
Ze runnen een van de grootste
bedrijven in dit Flevoland, met
50 hectare land. maar ook met
veel kopzorg.
Over Trouw:
De krant geeft wel een
eerlijk beeld van de toestand ln
ons land en in de wereld. Fijn,
dat er af en toe artikelen over
de landbouw worden geplaatst
We zijn kerkelijke mensen en
dat is ook een reden, dat we
Trouw zijn blijven lezen".
De Vogelaars van Oostelijk
Flevoland. Ze hebben véél
meegemaakt ook veel verricht
sinds Marienus Nelisse. zoon
van een landarbeider, destijds,
op de fiets op de krant bij „Zei-
denrust" op Jacoba be
zorgde
Het gezin Francke is tot 1973
op Schouwen-Duiveland ge
weest, men heeft er de gemeen
telijke herindeling van het ge
bied meegemaakt.
8iemon Francke heeft immer
het ambtelijke spoor gevolgd,
hij begon op de secretarie van
Amemuiden en werkte in
Schoondljke.
„Vierluik"
ook het een en ander op sociaal
gebied tot stand is gekomen,
maar dan binnen dc perken der
financiële mogelijkheden."
Jongeren
Over jongeren, de bij de
Francke's uitgevlogen ge
zinsleden, en Tróuw:
„Jongeren voelen zich niet
meer zo gebonden aan de
krant-van-thuis. Bij ons. na de
Standaard Trouw, maar een
dergelijk vervolg spreekt lang
niet iedereen meer aan."
Burgemeester Francke. een re
delijk tevreden plattelander,
die nooit spijt heeft gehad van
zijn loopbaan, evenwichtig en
bedachtzaam, inherent aan de
Zeeuwse mentaliteit, die hij
wel voor een deel aangepast,
maar beslist niet verloren acht.
En heeft hij wensen? Zo tegen
Sinterklaas mag dat hélemaal.
„We willen graag een sporthal,
maar „ze' menen, dat we daar
voor te klein zouden zijn!"
Burgemeester Francke
en zijn vrouw in hun
Koudekerker woning.
„Je kon toen de omstandig
heden in korte tijd zaken
voor elkaar krijgen, die anders
in het ambtelijke proces J&ren
vergen."
Geen wonder, dat de krant er
toen herhaaldelijk bij is inge
schoten.
Over het „vierluik", dat nü zijn
ambtelijk bestaan beheerst,
wil hij wel wat kwijt De
kerkdorpen zijn voor een deel
forensendorpen geworden, veel
mensen werken in Middelburg.
Vlissingen en in het Sloege-
bied. En Koudekerke is het
Halfweg (tussen Amsterdam en
Haarlem) van Walcheren.
„Het agrarisch bedrijf vormt
,,Ik moet bekennen dat ik meer een weekeindlezer dan een daglezer ben. De
zaterdagkrant van Trouw heeft onveranderd mijn aandacht. In de week moet ik al
veel lezen, vooral vakliteratuur en het lokale en regionale nieuws bijhouden. Een
bestuurder moet bijblijven."
Aan bet woord Is één van de
jarenlange Trouw-abonnees in
Zeeland, de heer S. Francke. in
de gemeente Valkenisse, op
Walcheren. waartoe de
buurtschap van die naam on-
derlangs de duinerij behoort,
alsmede Zoutelande, Biggeker-
ke en Koudekerke.
Siemon Francke (55) is sinds
1973 burgemeester van dit
kwartet, met Koudekerke als
woonplaats en standplaats.
Vuurdoop
Er is een tijd geweest dat deze
Zeeuw nauwelijks tijd had een
krant in te zien. Dat was in de
bewogen periode in en na 1953,
toen hij kort voordat de
stormramp de Zeeuwse delta
teisterde was benoemd tot
burgemeester van Kerkwerve.
Omdat in dit Schouwense
dorp. met toen 800 inwoners, de
ambtswoning niet beschikbaar
was, heeft het gezin in Zierik-
zee gewoond en van daaruit
heeft de vroegere eerste
ambtenaar ter secretarie (en
ontvanger) van het Walcheren-
se St. Laurens, de vuurdoop in
zijn nieuwe ambt ondergaan:
herstel en opbouw van
Kerkwerve.
mille, haar vader was destijds
schoolhoofd in Hazerswoude
en eindigde als rijksinspecteur,
las de krant al toen ze in Den
Haag verpleegster was en
later als wijkzuster in Seroos-
kerke Siemon Francke ont
moette en met hem trouwde.
„Een van de jongens van Jobse
duwt de krant iedere morgen
om zeven uur hier, in ons huis
aan de Kerkhoflaan, in de bus.
Keurig op tijd. Ik lees graag de
kerkpagina. Ze vindt het een
goede zaak een landelijk
dagblad te lezen, dat „ln je
levenssfeer past". De filmru
briek leest ze niet.
Burgemeester Francke heeft
een niet volledige CDA-fractie
in de raad. onvolledig omdat er
geen r.kzetel is.
„Er worden nu soms in de lan
delijke politiek dingen bepleit,
die financieel niet altijd haal
baar zijn. Ik wil er wel aan
herinneren, dat onder de kabi
netten-De Jong en Biesheuvel
één van de sterke benen.waar-
op we staan, maar het toerii-
me is voorts een grote bron van
inkomsten. We beschikken in
de zomer over 16.000 perma
nente slaapplaatsen in alle
denkbare toeristische sectoren.
Dan is er een beduidend aantal
dagrecreanten, voornamelijk
uit westelijk Brabant, ook is
ons gebied als tweede woning
in trek."
Valkenisse. met ieder jaar een
sluitende begroting, wil er wel
voor waken dat het niet tussen
de „grootmachten", Middel
burg en Vlissingen, in de ver
drukking raakt en streeft er
ook naar het toerisme, mede
terwille van de leefbaarheid
van de streek, zo veel mogelijk
in geordende, harmonische ba
nen te leiden.
De krant
Terug naar de krant.
Mevrouw W. Francke-Van Nes,
afkomstig uit een onderwijsfa-
