VANDAAG NUMMER Wel steeds Trouw ^"T fW2 'pl/tji/M imot de c** ■VEEZOEK EN WAARSCHUWING. <Ulh«*c tra e*rutlge lering aan een ander, maar zorg t, dat onder niet weet van wlen hJJ bet ontvangt «$M^ncr de voortidrtigheJd bg de verspreiding uit het worde aan óeh ontvanger nimmer bekend. „OranJe-bodeV, die -—pi t W*4' I009"' Trouw - 34ste Jaargang nr. 10.000 Trouw van vandaag kreeg een speciale verpakking. Dat hebben wij gedaan, om extra aandacht te wijden aan de verschij ning van het tienduizendste nummer van onze krant. Het Kwartet passeerde die mijlpaal al eerder, maar toch vonden wij het voor onze lezerskring van belang om nummer 10.000 in deze vorm te presente ren: vier extra pagina's om de gewone dagkrant heen. En op die bladzijden dan enkele grepen uit de geschiedenis, die voor onze krant in het oorlogsjaar 1943 begon. Een periode van 33 jaar, waarin historie werd geschreven, hetgeen blijkt uit de facsimilé's van de pagina's uit de tijd, die de meesten van ons meemaakten. Boven dien interviews met drie lezersfjinnen en een plaatselijke agent van het aiiereerste uur. itecw Vrijdag 3 december 1976 ^'^£rr-rjr'i"4, .1-^= Het begon ergens in januari 1943. Zich verzettend tegen de voortdurend toenemende dwingelandij van de Nazi-bezetters begonnen enkele mensen met de samenstelling van het illegaal verspreide pamflet, dat de naam Oranjebode kreeg. Daarin werd aandacht gewijd aan de geboorte van prin ses Margriet. Het werd het eerste nummer van het illegale Trouw. Bij de verjaardag van koningin Wilhelmi- na in hetzelfde jaar heette het nummer ook weer Oranjebode, maar kreeg daarnaast de toevoeging Trouw no. 10. (hiernaast verkleind afgedrukt). De naam Trouw verscheen voor het eerst als titel van nummer 2, gedateerd 18 februari 1943. Die pagina plaatsten wij in facsimile, evenals die voorpagina van 15 oktober 1943, waarin de schrij vers zich keren tegen de executies van weer een groep illegale werkers door de Duitse Nazi's. Dat artikel eindigt met de niet mis te verstane zin: „Wij eeren onze dooden door ons op te maken om ons volk te verlossen van de dwingelandij!" En op 13 april van 1945, toen Westelijk Nederland nog zuchtte onder de ellende van de hongerwinter, kon Trouw (als bovengronds blad) in het Oosten van het land de dood van president Roosevelt melden. Onderstaande pagina is de editie die in Almelo werd verspreid. Dat de krant door velen in die donkere oorlogsda gen niet alleen werd verspreid, maar ook door vele handen met allerlei drukapparatuur op vele plaat sen werd vervaardigd, blijkt wel uit de collage van pagina's uit alle delen des lands: gedrukt, gesten cild en in afwijkende vormen, maar wel steeds Trouw ,ok*° .ncod'0 b«V Ie JAARGANG No. 12 Ja. zij zullen Zich vervullen Deze tijden van geluk. Dcez ellenden Gaan volenden En verpletterd wordt het juk. In dc afgeloopen maand hebben weer tal van executies plaats gehad, die ten doel hebben de Nedcrlandsche bevol king schrik en angst aan te jagen. Een tiental kranige kerels zijn op 20 September te Assen neergeknald, negentien moedige makkers zijn hen op den Isten October in den dood gevolgd. Z.: zijn niet de cenigen, die hun vaderlandsliefde met hun leven bezegelden. Er worden heel wat meer doodvonnissen voltrokken, dan wij uit de krant vernemen. Wij gedenken ook hen. die uit hun huis werden gehaaid en zonder eenigen vorm van proces werden doodgeschoten en de velen, die na langer of korter tijd in de concentratiekampen aan hun ont beringen zijn bezweken. Wij zien er van af namen te noemen, uit vrees, dat de droeve doodenlijst toch nog niet volledig zou zijn. Mot ontsteltenis is ook de doodsmare vernomen van de drie en dertig wakkere mannen, die in Berlijn gefusilleerd zijn. Zij behoorden tot het z.g. Steikel-proces. dat in April 1912 in zijn geheel naar Berlijn io overgebracht. Ruim veertig landgenooten zijn daar berecht, drieëndertig kregen op 4 Juni j.l. den kogel. Sedert hun ontvoering had niemand meer iets van deze menschen gehoord. Noch de familie, noch de Hollandsche advocaten konden met hen in contact treden. Zoo hebben zij daar geleden in den vreemde, veertien maanden lang. zonder één enkel vertroostend of bemoedigend woord van hun familie en vrienden De spanning en zorg waarin de thuisblijvenden verkeerden, waren schier ondragelijk. Tot nu eindelijk begin September de waarheid bekend werd en vele families in rouw werden gedompeld. Officieel bericht over de terechtstelling heeft niemand ontvangen. Zonder afscheid, zonder een laatsten groet aan wie hen lief waren, zijn zij in het vijandige land onbarmhartig neergeveld en een nieuwe golf van nameloos leed is over ons land gegaan. EERESALUUT Het is oorlog en het gaat in dezen strijd hard tegen hard. Wie zijn plicht verstaat en zijn plaats inneemt in het grootc verzetsleger, weet wat er op het spel staat. Wij hebben tc doen met een tegenstander, voor wien leugen en terreur, wreedheid en onrecht vertrouwde wapens zijn. Dit mankt ons dubbel kwetsbaar. Dat niettemin onze jongens met taaie ver betenheid in hun actief verzet volharden, daarop kunnen wi| trotsch zijn. Er is rouw in ons hart oin hen. die vielen, wij derlen in dc smart van hen. die achterblevenmaar wij zijn niet gebroken. De open gevallen plaatsen worden door anderen ingeno men. vanzelfsprekend, zonder ophef, met bewustzijn van dc risico's. In het weerstaan van den vijand is Nederland Êcn. Hier staan dc strijders zij aan zij. de eenvoudige handwerksman naast den academisch gevormde, dc boerenknecht naast den zoon van deftigen huize, de plattelander naast den .stedeling. Hier scharen ouderen zich in dc rijen der jongeren, hier ont breken zelfs vrouwen niet op het "appel. Elke kring onzer bevolking heeft thans deel aan het bloedig offer, dat de in het nauw gedreven vijand opcischt. Maar liet is vrccselijk, tc bedenken, dat deze offers het Judasloon zijn van de verraders van ons volk. Zonder het verraad In eigen boezem zouden de Duitschers heel moeilijk in onze linie kun nen door dringen. Dat maakt het leed om eigen verlies zoo wrang en het maakt den strijd van allen zoo verbitterd. Niettemin, ons ceresaluut aan dc gevallenen is tegelijk een wapenkreet. Wl) vreczen den vijand niet. noch zijn verrader lijke handlangers. Wij eeren onze dooden door ons op te maken om ons volk te verlossen van de dwingelandij tt i-rW4 Wt WW oie rteie® aan 6t°ed zV\n Veven i it*»* -ja* uv'<: i-r "fn "JToP *.w. w.«" %5s>- 5- l'dra-V evb® L» o^0' iscVie V* v»o ,uu»r M»ct' .WK10 1-nCt -■<« iS**w srs.— ïs» r jsï** =5i.-tf ,.^55 *- - I1A>«4 «H» UA*»" -lijieiiws 1°#' VrSa-Sfe!!' 25 OBAKJS Él OBAKJS W B0YUra_,w_.T m TW-IBU1L1LCTIN MXXDCaMC» KDtDCaWCW V00« W.VBOU" 11 m«i« AH*- .^winmUBi 'ImMT* t .f r»« nu lrn»t« (tpIMUI lljl S B 101)1 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 1