Kankertherapie bij muis bemoedigend
Gruijters pessimistisch
over eigen bouwprogramma
Philips
batterijen
die gaan
lang mee.
Ziekenhuis fouten verweten
bij behandeling na abortus
FNV wil 4,5 procent
meer loon per 1 januari
Gemeenten weinig soepel, en geen ruimte meer
Voortzetting strafzaak tegen Amsterdamse artsen
t.l
Donderdag gesprek met werkgevers
Deskundige
blijft tegen
verjaren van
oorlogsmisdaden
PHILIPS
Kapport Hartsuiker
over beleid in
zaak Menten is uit
Kamervragen
over Philippa
Van Agt over
zaak Menten
Lector bestudeert afweersysteem
WART! NSDAG 23 NOVEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
l/l Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Gruijters (volkshuisvesting en ruimtelijke ordening) is uiterst pessimis
tisch over de haalbaarheid van het door hem zelf opgestelde bouwprogramma voor de komende
vijf jaar. Volgens dat programma zullen er ieder jaar iets meer dan honderdduizend nieuwe
woningen worden gebouwd, maar diverse omstandigheden zijn er de oorzaak van dat minister
verlig Gruijters gisteren in een vergadering van de betrokken Tweede Kamercommissie enigszins
rschijn afstand nam van zijn eigen cijfers.
>m tot
?n mia
eenvov tnkele van de belangrijkste omstan-
terug.1 digheden die de minister noemde
igen oi njn:
nkleva
Er is nauwelijks ruimte meer.
et had raardoor er bij gemeenten steeds
dat wi minder bestemmingsplannen voor
dt ven woningbouw voorradig zijn. Het rijk
mand i beeft ook geen gelcj om bepaalde
deS Simulerende maatregelen te nemen
voor snelle totstandkoming van
ten, m planruimte voor woningbouw,
omen,
en die I Vooral de gemeenten reageren te
ariër weinig soepel op de verschuiving van
Jg met de vraag op de woningmarkt van
lehan huurwoningen naar koopwoningen
lando voor eigen bewoning. Gruijters
'ijders vreest dat dit gebrek aan soepelheid
lucht »terke vertragingen in de bouwpro-
ussen gramma's zal opleveren,
ben.
ets to* wat dat laatste betreft deed de mi-
wordt nister een beroep op de Kamerleden
t heti van vooral de PvdA, om hun achter
dat h( ban ertoe te bewegen de bouw van
'md i «gen koopwoningen te bevorderen,
niemj „Bij die achterban behoren veel be
wej jtuurders van gemeenten," zei de
'hindi minister, die meedeelde zelf meerde-
Je je re malen per week vooral grotere
men jteden ertoe te manen om het orga-
e zijn nlsatorische kader te scheppen voor
je bouw van eigen koopwoningen,
amen
n om Gruijters zette uiteen dat naar zijn
nicht de woningbouwverenigingen
tnwoordig vooral in de duurdere
Tursector bouwen. Wonen in zulke
jningen is. aldus de minister, al-
•n nog maar aantrekkelijk als men
individuele huursubsidie krijgt. Is
dat niet het geval dan is het wonen
in een eigen-koopwoning voordeli
ger. aldus Gruijters, die in deze rede
nering niet door Kamerleden werd
tegengesproken.
Kritiek
Van de zijde van de VVD en de
CDA-fracties kreeg de minister kri
tiek. omdat hij zelf in zijn eigen
bouw-programma's ook weinig toe
name van bouw van eigen
koopwoningen voorziet (van 42.000
dit jaar naar 45.000 in 1980). De Mi
nister weerlegde dat met de opmer
king dat zijn bouwcijfers mede geba
seerd zijn op zijn sombere verwach
ting van weinig medewerking van de
gemeenten. „Ook ik vind die cijfers
tegenvallen," zei Gruijters. die er
daarnaast op wees dat zijn ministe
rie na globaal onderzoek bij make
laars is gebleken dat in toenemende
mate bestaande huurwoningen wor
den verkocht voor zelfbewoning. Hij
noemde het echter politiek te ge
vaarlijk om hierover concrete cijfers
te noemen.
De woordvoerders van de diverse
fracties toonden zich gisteren uiterst
nieuwsgierig naar de vraag of de
regering nieuwe stimulerende maat
regelen zal nemen voor de bouw, nu
begin volgend jaar de huidige aan
vullende werken aflopen. Minister
Gruijters deed er echter geen enkele
mededeling over, omdat hij nog met
zijn collega-ministers de kwestie be
studeert. PvdA-kamcrlid Kombrink
vroeg al meteen om voor stimulering
volgend jaar een miljard gulden te
reserveren, 600 miljoen gulden om
direct te besteden en de rest om voor
noodsituaties later in het jaar achter
de hand te houden.
CDA-woordvoerder Scholten vroeg
de regering om vooruitlopend op
eventuele opnieuw in te voeren be
lastingaftrek voor het onderhoud
van woningen, een tijdelijk systeem
van onderhoudssubsidies in te voe
ren. Scholten sprak de verwachting
uit dat indien zijn CDA-fracties de
andere partijen mee kunnen krijgen,
de invoering van de aftrekbaarheid
nog wel een jaar of vier op zich zal
laten wachten. Hij sprak zich uit
voor een aftrekbaarheid, die de
schatkist niet meer geld gaat kosten,
dus bijvoorbeeld door gelijktijdig
het huurwaardeforfait te verhogen.
VVD-woordvoerder De Beer wil wat
dat betreft verder gaan: hij sprak
zich uit voor gefaseerde herinvoering
van de aftrekbaarheid van onder
houdskosten. wat het rijk op den
duur naar zijn schatting 400 miljoen
gulden per jaar gaat kosten.
De commissie besprak de nota
bouwbeleid, die minister Gruijters
enige tijd geleden uitbracht, en waa
rin de bouw integraal wordt bena
derd. Minister Gruijters oogstte over
het algemeen bijval met de nota. al
hadden VVD en CPN veel kritiek.
Willem Duys heeft giste
ren in Amsterdam de Louis
Davidsprijs 1976 -uitgereikt
aan de zangeres Martine Bijl
voor haar liedje Het lelijke
jonge eendje uit de lang
speelplaat Martine Bijl zingt
Andersen. Hier feliciteert oud-
minister Schmelzer. die haar
ooit enige malen op de piano
begeleidde. Martine met haar'
prijs.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Ambulance-verpleger R. van Asperen (32) en ambulance-chauffeur D. Scholten
(42), allebei nieuwe getuigen in voortzetting van de abortuszaak tegen twee artsen, hebben
gisteren voor de Amsterdamse rechtbank ongezouten kritiek geleverd op de interne organisatie
van het inmiddels gesloten Weesperpleinziekenhuis in de hoofdstad.
rs, Lf
1 tevj
bond
alsei
fzijl
Bot
d.Vi
isse
-eid
(ADVERTENTIE)
Vorig jaar telde
ons landje 4 miljoen
Wf nieuwe en goede
V aa bveedehands auto's. JKm
Iri Ze brachten hun 1
inzittenden comfor
tabel, snel en veilig
naar de plaats waar ze
wezen moesten.
Om dat zo te houden
TM/Scontroleren wij links
I W en rechts (...en ver
wijzen de rijdende
wrakken naar het kerk
hof). Wij leggen dan
even beslag op uw tijd.
- 't Kost een paar minu-
ft; ten, al heeft u 'n prima ll
wagen. Maar wat zijn
nou 'n paar minutenf
k Op mensenlevens.
De politie.
Van onze sociaal-economische redactie
AMSTERDAM De Federatie Nederlandse Vakbeweging
vraagt per 1 januari een loonsverhoging van 4,5 procent. Hoewel
de federatie weinig vertrouwen heeft in de mogelijkheid om tot
een centrale afspraak te komen, zal er aanstaande donderdag
met de werkgevers over deze loonsverhoging worden onderhan
deld. Mislukt het loonoverleg, dan zullen de bonden per be
drijfstak gaan onderhandelen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Prof. mr C. F.
Rüter, een van de grootste deskun
digen op het gebied van de berech
ting van oorlogsmisdadigers, heeft
Berf al vóór 1971 scherpe kritiek uitgeoe
fend op het in 1971 aangenomen
besluit buitengewoon strafrecht. Dit
in het wetboek van strafrecht opge-
nomen besluit houdt in (zoals de
luyi hoogleraar eind vorige week ver
gen klaarde, hetgeen werd tegengespro-
"id ken door de voorlichting van het
dep* ministerie van justitie) dat Neder-
SCT landers niet meer kunnen worden
iestf berecht wegens oorlogsmisdaden en
misdaden tegen de mensheid.
„Ik heb destijds in een artikel in het
Tijdschrift voor Strafrecht erop ge
wezen dat het nogal vreemd is dat
volgens dit besluit Duitsers wel be
recht kunnen worden wegens oor
logsmisdaden. maar Nederlanders
niet meer. Het komt erop neer dat
de Nederlander die Anne Frank ver
ried niet kan worden vervolgd, maar
de Oostenrijker die haar na deze tip
arresteerde, wel," aldus prof. Rüter.
„Wat Nederlanders, die de Neder
landse nationaliteit hebben behou
den, voor de Duitsers hebben ge
daan. is verjaard. Ik heb in 1969
tegen het aannemen van dit aparte
wetje gewaarschuwd, maar er is niet
geluisterd. We hebben onze eigen
oorlogsmisdaden, ook die in Indone
sië, laten verjaren. We hebben de
wet opgeheven, waar het voor on
szelf gevaar zou kunnen opleveren."
meent prof. Rüter.
De vice-voorzitter van de FNV. Wim
Spit, verklaarde gisteravond na af
loop van de federatieraad in Amster
dam dat de bonden de nota ar
beidsvoorwaardenbeleid unaniem
onderschrijven. Wanneer de loonon
derhandelingen bij gebrek aan
overeenstemming in de be
drijfstakken moeten worden ge
voerd. dan zullen de FNV-bonden
gecoördineerd optreden. „We gaan
eensgezind met elkaar in zee", aldus
Spit.
Volgens de berekeningen van het
FNV zal er per 1 januari een prijs
compensatie van 2,5 procent moe
ten worden gegeven. Het gaat hier
bij om een geschoonde prijscompen
satie, dat wil zeggen dat prijsverho
gingen die voortvloeien uit BTW en
accijnsverhogingen, niet worden
meegerekend. Daarnaast vraagt de
FNV een koopkrachtverbetering
van twee procent, zodat het totaal
op 4,5 procent komt. „Het komt erop
neer", zei Wim Spit, „dat we gere
kend over heel 1976 1,3 procent te
kort komen. Zonder geschoonde
prijsindex zou dat percentage zelfs
2,2 zijn". Volgens Spit hebben ook
de Industriebond NVV, de ambtena
renbond en de grafische bond die
zich tot nu toe voorstander hebben
getoond van een volledige prijscom
pensatie gekozen voor een gecoör
dineerd arbeidsvoorwaardenbeleid.
Overigens zal de bondsraad van de
Industriebond NVV zich vandaag
beraden over de vraag of deze bond
de eis van een volledige (onge-
schoonde) prijscompensatie zal la
ten vallen. Gebeurt dat niet dan zal
er van een gecoördineerd beleid op
dit punt niet veel overblijven, zo gaf
Spit toe. Vice-voorzitter Spit wees
erop dat de noodzaak van inflatie en
werkloosheidsbestrijding het FNV
voor de noodzaak van een gematig
de opstelling plaatst. „We constate
ren dat zonder enig enthousiasme",
zei hij. „Het inhalen van alle tekor
ten zou de totale loonstijging in 1977
op elf procent brengen". Volgens de
Rita
loondeskundigen van het NVV is dat
een onrealistisch cijfer. Met de hui
dige opstelling, een totale loon
somstijging van 8,5 procent in 1979
onderschrijft de FNV de doelstellin
gen van de regering.
Ook het CNV heeft zich vorige week
uitgesproken voor een loonsverho
ging van 4,5 procent per 1 januari.
In dit ziekenhuis overleed op 9 mei
1974 de 37-jarige Elizabeth Joris uit
het Belgische Turnhout, nadat zij op
dezelfde dag was geaborteerd in het
vlakbij gelegen Sarphatihuis. Toen
tijdens deze ingreep bij de vrouw een
bloeding optrad als gevolg van een
perforatie vn de baarmoederwand
achtten de behandelende artsen, L.
P. N. (47) en zijn collega P H. D. (52)
snelle opname in een ziekenhuis
dringend gewenst. Daarvoor werd de
ambulance-dienst E.P.D.A. inge
roepen.
Beide doktoren zijn aangeklaagd we
gens het plegen van abortus en het
veroorzaken van dood door schuld.
Uit de verklaringen van de verpleger
en de chauffeur, gisteren afgelegd in
de voortzetting van deze strafzaak,
bleek dat- zij vonden dat de Bel
gische aanzienlijk meer levenskan
sen gehad zou hebben als het perso
neel van het ziekenhuis bij aan
komst van de patiënte sneller in ac
tie was gekomen.
„Met de flink bloedende pati«
het Weesperpleinziekenhuis aange
komen. bleek er geen verpleegster
met brancard klaar te staan", vertel
de Van Asperen aan rechtbankpresi
dent mr. S. Slagter. „Mijn collega
ADVERTENTIE
ROOD: NORMAL DUTY.GOUD: HEAVY DUTY. ZWART DOUBLE DUTY
rende naar binnen om een brancard
te halen. Daarna gingen wij met de
patiënte naar de eerste-hulppost.
Een verpleegster daar vertelde ons,
dat wij naar de eerste verdieping
moesten. Dat kon alleen met de lift,
die ook niet gereed stond. Wij verlo
ren zeker vier minuten met wachten
op de lift. Boven aangekomen, op de
gynaecologische afdeling, wees de
aanwezige hoofdzuster ons een be
handelkamer waar wij de patiënt in
moesten brengen. Buiten een bed en
een paar kasten was deze kamer
leeg. Er stond geen infuusstandaard
en er was geen zuurstoffles te beken
nen. Bovenal was er geen arts aanwe
zig. Het duurde zeker vijftien tot
twintig minuten voordat de vrouwe
lijke arts aanwezig was. Deze kwam
bijna gelijktijdig binnen met de la
borante, die bloedproeven moest ne
men. Intussen was de patiënte in een
shock-toestand geraakt", aldus ver
pleger Van Asperen.
Volgens zijn zeggen gaf de verpleger
de aanwezige hoofdverpleegster
opdracht de arts mevrouw G. Fer-
werda, die elders in het ziekenhuis
bezig was. telefonisch te waarschu
wen. Dit zou tot tweemaal toe ge
beurd zijn. Op grond van hun erva
ringen concludeerden de twee be
manningsleden van de ambulance,
dat er tussen het tijdstip van aan
komst bij het ziekenhuis en het
eerste onderzoek door een arts zeker
twintig tot vijfentwintig minuten
lag.
Opmerkelijk was overigens dat Van
Asperen en Scholten niet bij de
eerste behandeling van de strafzaak
tegen de artsen N. en D. in juni
van dit jaar aanwezig waren. Bei
den hadden van hun werkgever, de
E.P.D.A.-directie. een spreekverbod
over deze zaak opgelegd gekregen.
Pas nadat hij door middel van kran-
te-publicaties doordringen raakte
van de ernst van de zaak had Van
Asperen zich bij één der advocaten
van de terechtstaande artsen ge
meld. Deze advocaat wist
rechtbankpresident Slagter ervan te
doordringen, dat Van Asperen wel
licht een geheel nieuw licht op de
zaak kon werpen. Mr. Slagter ver
wees daarom de zaak op 8 juli van
dit Jaar voor een nieuw onderzoek
terug naar de rechter-commissaris.
Tegenover hem verklaarden Van As
peren en Scholten, dat hun werkge
ver hen verboden had te praten uit
angst opdrachten te verliezen.
De scherpe kritiek op de interne
gang van zaken bij het toenmalige
Weesperpleinziekenhuis trachtte de
betrokken gynaecologe mevrouw G.
Ferwerda, gisteren als getuige opge
roepen, te weerleggen. „Door de arts
N. van de Sarphatikliniek was de
patiënte aangekondigd als een spoe
dopname, maar er zou geen sprake
zijn van acuut levensgevaar. Daar
heeft hij met geen woord over ge
rept. In het Weesperpleinziekenhuis
was het geen gebruik in gevallen
waar niet sprake is van directe le
vensbedreiging brancards neer te
zetten of liften te blokkeren. Overi
gens bestrijd ik de verklaring van de
ambulance-mensen dat de behan
delkamer niet in orde was", aldus de
arts. Ook wat betreft het tijdstip
van aankomst van de ambulance
met patiënte stond de verklaring
van mevrouw Ferwerda in schrille
tegenstelling tot die van de ambu
lancebemanning. Volgens de gynae
cologe was ce patiënte om vijf voor
vijf binnengebracht in plaats van
hall vijf, zoals de verpleger en de
chauffeur verklaarden Mevrouw
Ferwerda verwees daarbij naar de
zogenaamde „krib-kaart" waarop
een ziekenhuisportier of een ver
pleegster van de eerste hulppost het
tijdstip van het „binnen brengen"
moeten noteren. Geconfronteerd
met deze kaart vertelde Van Aspe
ren te vermoeden dat het tijdstip op
de kaart (16.55) pas later was inge
vuld.
De officier van Justitie, mr L. van
den Berge, vond de gang van zaken
in het ziekenhuis van ondergeschikt
belang. Hij achtte de artsen N. en D.
schuldig aan het plegen van abortus
en het veroorzaken van dood door
schuld en eiste tegen bieden drie
maanden gevangenisstraf.
De rechtbank doet op 6 december
uitspraak.
DEN HAAG Het rapport van mr
Hartsuiker over de gang van zaken
rond de voorgenomen arrestatie en
de vlucht van de van oorlogsmisda
den verdachten Pleter Menten is er.
In dit rapport waartoe premier Den
Uyl vorige week dinsdag als waar-
nem end minister van justitie
opdracht gaf. wordt het beleid van
het op enbaar ministerie in de week
van dinsdag 9 november waarop
voor het eerst de beslissing tot Men-
tens arrestatie naar voren kwam, tot
maandag 15 november de dag dat
die arrestatie ultgevoerrd zou wor
den. „Van minuut tot minuut be
schreven", zoals Den Uyl het afgelo
pen vrijdag uitdrukte.
DEN HAAG De communist Wolff
heeft minister Van Agt gisteren in
de Tweede Kamer schriftelijke
vragen gesteld over de voorgeno
men voorwaardelijke invrij-
heidsstelling van de oud-SSer Phi
lippa.
Wolff vraagt de minister van de gra
tie af te zien. Ook vraagt hij of het
waar is, dat Philippa, die zich onge
veer negenentwintig jaar „gevangen
hield" in het huis van zijn vader in
Den Haag, om aan de justitie te
ontkomen, thans in een open inrich
ting verblijft, waar hij een grote
bewegingsvrijheid heeft. Voorts wil
het CPN-Kamerlid weten of het in
derdaad de bedoeling is, Philippa op
11 december vrij te laten. Zoals be
kend werd diens levenslange gevan
genisstraf omgezet in vier Jaar en
kreeg hij onlangs gratie. Zonder die
gratie zou hij nog tot 11 april 1978
gevangen blijven.
Vervolg pagina 1
Op vragen uit de zaal zei Van Agt
het terecht te vinden dat minister
president Den Uyl in het weekein
de waarin de zaak fout liep minister
van justitie ad interim niet samen
met hem in het Tweede Kamerde
bat aanwezig was.
„Formeel was het volstrekt in de
haak dat ik dit karwei moest kla
ren". Op de vraag waarom het voor
hem moeilijke Kamerdebat twaalf
uur lang door de televisie werd uit
gezonden zei hij: „Daar heb ik niets
over te vertellen, maar het duurde
wel langer, omdat veel Kamerleden
voor de televisie hun nummertje wil
den maken, ze wilden gezien
worden".
Minister Van Agt is ervan overtuigd
dat de PvdA het beleid van het
huidige kabinet in de komende
maanden evenmin tot inzet van de
verkiezingen zal maken als het CDA
dat zal doen. „Je mag best naar
buiten brengen dat sommige moei
lijke besluiten van het ka binet het
resultaat van compromissen zijn. Ik
ben ervan overtuigd dat de socialis
ten dat evenzeer als wij feitelijk
zullen doen. Dat kan ook niet andes
want het zou onwaarachtig zijn."
Van Agt ging hiermee in op de kri
tiek van de kant van de progressieve
partijen, omdat hij heeft verklaard
hetzelfde beleid van het kabinet,
waarvan ij vice-premier is. niet tot
inzet van de verkiezingen wil ma
ken. De PvdA zegt dat wel te willen
doen.
Van Agt ging in op de eis die PvdA
en PPR hebben gesteld in hun om
streden ontwerp-resolutle, namelijk
de voorwaarde van de progressieven
om een kabinet te vormen met acht
CDA- en acht PvdA-ministers, waar
van één PvdA-er minister-president
zou moeten zijn. Hij noemde die eis
onaanvaardbaar, als het CDA meer
Kamerzetels haalt dan de progres
sieven na de verkiezingen.
De CDA-lijsttrekker zette zich af
tegen wat hij noemde „gemeesmuil.
geschamper en gehoon" over zijn
term het ethisch reveil, of zoals hij
het zelf vertaalde, de geestelijke her
leving. Hij vond dat tegenstanders
hem onterecht tot karikatuur ge
maakt hebben van „zedenmeester
of fatsoensrakker"
Van onze redacteur wetenschappen
UTRECHT Het idee dat je kanker met behulp van afweerreacties echt zou
kunnen genezen, staat zo ver van de huidige praktijk af dat collega's wat raar
tegen je aankijken. Zo verklaart dr. W. den Otter dat zijn werkgroep aan de
Utrechtse universiteit een van de weinige in de wereld is, die werkt aan een
immuun-therapie van kwaadaardige gezwellen.
„Mooi, hè? Zes cilinders
Wit helpt
ai jaren
bij hoest?
ADVERTENTIE
Zelfs zijn Britse leermeesters
Evans en Alexander zager er
weinig brood in. Zij bestu
deren de afweerreacties te
gen kankercellen als funda
menteel verschijnsel. Den
Otter zag praktische moge
lijkheden. Op het Patholo
gisch Instituut in Utrecht lo
pen nu al proefmuizen rond
die menselijkerwijs dood
hadden moeten zijn. Over
een jaar of vijf hoopt hij te
weten of hij een basis heeft
voor experimenten bij de
mens. Gisteren gaf hij een
overzicht van de stand van
zaken, bij de aanvaarding
van zijn benoeming tot
lector.
Het terrein lag er tot voor
kort somber bij. Aangetoond
is dat kankercellen, net als
bacteriën, virussen en andere
ongerechtigheden, door het
afweersysteem van het li
chaam als „vreemd" worden
herkend. Dat betekent in
principe dat ze door anti
stoffen in het bloed en door
bepaalde soorten witte
bloedcellen gericht aange
tast en opgeruimd kunnen
worden. Het is duidelijk dat
dit in de praktijk in veel ge
vallen niet of onvoldoende
lukt.
Pogingen om de afweerreac
tie een handje te helpen of op
te peppen, zijn sinds 1895
veelvuldig gedaan. In een
over
zichtsartikel constateerde
Currie in 1972 dat de effecti
viteit van die pogingen in
geen enkel geval bewezen
was. Den Otter was toen juist
uit Engeland terug met een
idee dat hem niettemin veel
belovend leek.
Het onderzoek had zich tot
dan toe gericht op het type
bloedcellen dat men in de
eerste plaats verantwoorde
lijk houdt voor de afweerre
actie, de lymfocyten. Die blij
ken kankercellen alleen te
kunnen aanpakken als ze een
geweldige overmacht vor
men. Er zijn honderd of meer
lymfocyten nodig om één
kankercel uit te schakelen.
Maar. in wisselwerkeng met
die lymfocyten, blijkt een an
der soort witte bloedcellen de
kankercellen in een verhou
ding van één op één te kun
nen vernietingen
Het gaat hier om macrofa-
gen. cellen die enkele jaren
geleden nog werden be
schouwd als een soort onge
richte afvaloprulmers. Maar
lymfocyten die zich tegen een
bepaald soort kankercellen
hebben gericht, blijken een
stof af te scheiden die macro-
fagen tegen dezelfde vijand
„wapent" Dat werkt niet al
leen in glazen schaaltjes op
Op deze tekening
probeert een
(sterk vergrote)
macrofaag het
glasplaatje op te
eten waar hij
op ligt.
de laboratoriumtafel, maar
ook in muizen.
Anderhalf Jaar geleden pro
moveerde Den Otters mede
werker Dullens op dat stukje
van het onderzoek. Met tegen
dat gezwel gerichte macrofa-
gen. meldde hij. konden in
een muis twintig miljoen
kankercellen worden vernie
tigd. Het „oude record" stond
op honderdduizend cellen.
De nieuwe methode beteken
de dus een verbetering met
een factor tweehonderd.
Toen wij daar destijds over
schreven, was het nodig om
een lora vouioehoud te ma
ken. Het gezwel dat voor de
experimenten gebruikt werd.
bestaat uit losse cellen die in
de buikholte woekeren, en
die door de toegepaste ma-
crofagen van alle kanten
kunnen worden aangevallen.
..Hoe goed een meer samen
hangend gezwel op dezelfde
manier bestreden kan wor
den. is een andere vraag."
Zelfvertrouwen
In zijn rede hield dr. Den Qt-
ter die vraag nog open. Des
gevraagd vertelde hij ons dat
dc eerste aanzet tot een
antwoord er bemoedigend
uitziet. Muizen met een solie-
de tumor onder de huid kun
nen genezen worden door im-
muun-macrofagen lp te spui
ten in de buikholte. Hoewel
er nog veel problemen op te
lossen zijn, is het zelfvertrou
wen van het Utrechtse team
groot. Dr. Den Otter durft het
aan om op papier de lijn
van muizen naar mensen
door te trekken.
„We kunnen in een muis
twintig miljoen kankelcellen
aan. dat is twintig milligram.
Een mens is. zeg maar. twee
duizend maal zo zwaar als
een muis. Dus ais die schaal
vergroting mogelijk is. praat
Je over veertig gram kanker
cellen bij de mens. Dat komt
neer op een gezwel van 100
tot 400 gram (daar zitten ook
andere cellen in). Dus we zit
ten in het praktische gebied."
Intussen wordt er gezocht
naar praktische manieren om
grote hoeveelheden macrofa-
gen in handen te krijgen. En
ook theoretisch is de zaak
nog lang niet rond. Maar er
wordt in Utrecht zeer doelbe
wust aan gewerkt.
