E
D
sl
W
Het dal
der
Craddocks
VARA wil kwaliteit en
niet kwantiteit als
norm voor de zendtijd
Manusama: we willen onze
eigen identiteit bewaren
n
„Horizon" en
bedrijfsblindheid
Kledingindustrie in
Den Bosch failliet:
90 man op straat
Rente lager in VS,
Engeland en Canada
Aantal leden nu 511.000
speciaal
Op één dag in
Rotterdam 42
zakken gerold
Kleding van EO
naar Portugal
Radio en televisieprogramma's
Lubbers: NAM
mag aardgas in
Twente winnen
Sol
FERDINAND
oos
Even puzzelen
MAANDAG 22 NOVEMBER 1976
RADIO/TV
TROUW/KWARTET 4
De NOS heeft gisteravond
meegewerkt aan het bedrijfsblind
maken van onze landbouwers en
veetelers. Die mensen moeten al
dagelijks van vroeg tot laat in hun
werk opgaan, zodat zij op de
zondagavond best eens de zinnen
mogen verzetten. Via de televisie
bijvoorbeeld. Maar. net toen zij eens
plezierig ontspannen onderuit
wilden zakken, moesten ze alweer
rechtop gaan zitten om de
..Horizon'1 af te tasten. Zo heet het
programma, waarin tv-stations uit
Dublin, Keulen en Londen met de
NOS samengaan om agrarisch
nieuws op het scherm te brengen.
Voor een doordeweekse dag vind ik
het interessant, maar op
zondagavond hoef ik mij niet bezig
te houden met truffels en allerlei
menselijke ingrepen die voor een
koe de voortplanting op natuurlijke
wijze onmogelijk maken. En zulks
allemaal ten dienste van
produktievermeerdering, terwijl wij
ons toch al een hartvervetting eten.
Ondanks bedenkingen bleef ik
kijken. Een van de oorzaken was
mijn verbazing over Peter van Dijk.
In het gewone doen is hij omroeper
bij de NOS. maar nu ontpopte hij
zich als een op locatie opererende
presentator die hele lappen tekst
vlot oplepelde alsof hij
improviseerde. Ik heb hem geen
melk zien drinken, maar meer mans
blijkt hij zeker te zijn.
In de zesde aflevering van Sil de
Strandjutter waren zaterdag naast
goede actieopnamen ook zwak
gespeelde scènes te zien. Een
daarvan was de ontmoeting van Sil
met de dominee. Hoewel het voor
Paul Saraber pleit dat hij niet voor
toneelspeler in de wieg is gelegd,
had regiseur Bob Löwenstein hem in
zijn rol wel tot meer expressie
moeten brengen. Ronduit
rammelend in de dialoog en slecht
gespeeld vond ik de scènes waarin
door Ton Hydra
Lobke de zieke Maam bezoekt. Ik
heb nog nooit een zo zotte
afwisseling van stemmingen en
emoties gezien. Nieuw was voor mij
ook dat jezoals Jahanneke van
Kooten, kunt overgeven met droge
mond en dito ogen.
Hans Knoop, de hoofdredacteur van
het weekblad Accent, die de stoot
heeft gegeven tot het onderzoek
naar het oorlogsverleden van
Menten, vertelde in Hier en Nu hoe
hij diens ontvluchting had ervaren.
Gevoelens van diepe teleurstelling,
machteloosheid, ergenis en woede
wisselden elkaar af. hoewel hij
steeds rekening heeft gehouden met
de mogelijkheid dat er van een
berechting niets terecht zou komen.
Bitter liet Knoop zich uit over
justitiële autoriteiten, voor wie geen
enkel door hem aangedragen bewijs
hard genoeg was. Een van hen
maakte zelfs een opmerking,
waaruit je zou kunnen concluderen
dat bij Justitie een oorlogsmisdaad
in dit geval het uitroeien van joodse
mensen pas als moord wordt
aangemerkt, wanneer de lijken als
bewijs ter tafel worden gebracht. In
modern jargon zegt men daarop: „Je
houdt het niet voor mogelijk".
Alexander Pola en Eppo Doeve
namen in hun fabel de zaak-Menten
scherp op de korrel. Voor de lezers
die de tekst van de moraal willen
bewaren, heb ik de videorecorder
ingeschakjeld. Ik citeer: „Men
vraagt misschien na dit verhaal, is
dit wel waarheid allemaal? Heel veel
is er dat daar op wijst; maar wie alle
bewijzen eist, bedenke dat wat ik
hier las, tenslotte maar een fabel
was. Maar, als hij waar is, doet ie
pijn. En ook al zou het de waarheid
zijn, wordWiij door wie de waarheid
vrezen, naar het rijk der fabelen
verwezen.
aanc
OBELIX CO
DEN BOSCH De confectie-
industrie Lambooy nv in Den Bosch
is failliet verklaard. De 90 werkne
mers die nog in dienst waren bij dit
bedrijf staan daarmee op straat. De
directie heeft dit zaterdag beves
tigd. De vestiging van Lambooy in
het Belgische Turnhout, een aparte
bv. is nog niet bij het faillissement
betrokken.
In augustus 1976 werden in Den
Bosch 30 personeelsleden in ver
band met een reorganisatie ontsla
gen. Tegelijk werd een deel van de
Bossche activiteiten naar het Bel
gische bedrijf overgeheveld. De di
rectie wijt de moeilijkheden aan de
verzwakte concurrentiepositie ten
opzichte van de Aziatische import.
Districtsbestuurder G.A. Hendrix
van de Industriebond NKV zei des
gevraagd. dat het confectie-atelier
waar mantels werden gemaakt
tengevolge van de goedkope impor
ten uit het buitenland ai lang ln de
problemen zit. Het heeft over
heidssubsidie gehad, maar de over
heid zag er ook geen gat meer ln en
heeft haar steun ingetrokken, aldus
de heer Hendrix.
AMSTERDAM De Verenigde Sta
ten. Canada en Engeland hebben
alle drie met ingang van vandaag
hun officiële bankrente. het discon
to, verlaagd In Washington verlaag
de de Federal Reserve Board (te
vergelijken met de Nederlandsche
Bank het disconto van 5Vi tot 5'/.
procent. In Engeland gaat het dis
conto van 15 naar 14'/, procent en
volgens de centrale bank is deze
maatregel bedoeld om de investerin
gen door het bedrijfsleven te bevor
deren. Canada brengt de officiële
rente van 9'/, naar 9 procent. Volgens
de directeur van de centrale bank
rechtvaardigen de vorderingen in de
strijd tegen de inflatie deze verla
ging.
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM De VARA heeft met de „rozenactie" 45.000
leden gewonnen. De totaalstand is op het ogenblik 511.000:
468.000 leden-abonnees en 43.000 tien-guldenleden. Veel van de
nieuwe leden zijn vrouwen en jongeren.
tn Brother, can you spare a
dime? geeft Philippe Mora
met fragmenten uit speel
films en bioscoopjournaals
tegenstellingen te zien in dc
periode 1929-1911. Ned. L20.00
In Vara's Ombudsman ko
men vijf ex-gevangenen aan
het woord, die vinden dat het
nuttig is voor anderen om
van hun ervaringen te vertel
len Ned. 2/20.50
De KRO presenteert Hoe ge
zond is de ge
zondheidszorg? Ncd. 1/21.50
Na Beryls Lol (21.20) volgt de
actualiteitenrubriek Achter
het Nieuws. Ned. 2/22.10
In het Duitse tv-spel Slot
woord staat Alfred Tetzlaff
terecht voor een kleinigheid,
maar de rechter ontdekt veel
meer Duitsl. 1/21.00
Irma Medvedeva uit Rusland
won op het Koningin Elisa
beth Vioolconcours dc twee
de prijs. Met het Nationaal
Orkest van België speelt zij
het Vioolconcert in a opus 82
van Alexander Glazoenof.
Hilv. 4/12.55
Contrasten tussen vroeger en
nu in het landbouwbedrijf
komen naar voren in Boeren
bont. ililv. 2/14.30
De NCRV zendt een Liicra-
ma rondom Arthur van
Schcndel uit. Hilv. 2/21.35
VARA-voorzitter A. H. Kloos, die dit
meedeelde in de vergadering van de
verenigingsraad het afgelopen week
einde, sprak zijn tevredenheid over
„De VARA blijft groot". Hij zei dat
vóór de actie de positie van de VA
RA ten gevolge van concurrentie
van nieuwe omroepen als TROS en
Veronica niet rooskleurig was. Enige
maanden geleden daalde het aantal
leden gestaag.
Stok achter de deur voor de „ro-
zenslag" was het besluit van de mi
nister van CRM het aantal leden van
de omroepen binnenkort te laten tel
len om op basis van de uitslag de
zendtijd opnieuw te verdelen. De
heer Kloos vindt dat er iets anders in
de plaats moet komen voor het door
het ministerie voorgestelde telsys-
teem; een staatscommissie zou bij
voorbeeld een onderzoek kunnen in
stellen. Dan zou kwaliteit als norm
voor toewijzing van zendtijd in de
plaats moeten worden gesteld van
kwantiteit. De VARA-voorzitter
wijst beide ministeriële telsystemen
af.
De VARA heeft zelf door de statistici
prof. Mokken en prof. Stouthard een
onderzoek laten instellen naar de
gevolgen van de dubbele ontkoppe
ling, die de minister van CRM voor
stelt. Het voorstel is leden die géén
omroepbijdrage betalen te laten
meetellen en abonnementen op een
programmablad niet automatisch te
laten leiden tot een lidmaatschap.
Bij dubbele ontkoppeling bij voor
beeld zouden de AVRO en NCRV
ergens tussen 270.000 en 496.000 le
den mogen verwachten. Dit is een
veel te grote marge. De vraagstelling
bij de steekproef van het ministerie
wordt door de beide statistici zeer
abstract genoemd.
markt zou ontstaan van rond zeven
tig procent (dat is zeven miljoen) van
potentiële kiezers! Dit zal bij de om
roeporganisaties heftige reacties uit
lokken, om deze mensen naar zich
toe te trekken. Sommige zouden
daarbij gebruik maken van achter
bakse commerciële methodieken, al
dus Kloos.
Verder constateert het onderzoek
dat vrijwel alle A-omroepen, met uit
zondering van de KRO misschien,
A-omroep zullen blijven en dat de
VOO. VPRO en EO waarschijnlijk óf
B- óf zelfs A-omroep worden. De
zendtijdtoewijzing voor de A-
omroepen zou geringer worden,
waardoor geprofileerde omroepen,
waaronder de VARA. beknot worden
in het brengen van hun boodschap.
De gekozen leden van de onderne
mingsraad van de VARA kunnen
zich niet vinden in de afwijzing van
de voorzitter van beide telsystemen
van het ministerie. Woordvoerder
Jan Nagel stelde daarom voor de
discussie opnieuw te openen. Hij
dacht daarbij aan het houden van
vergaderingen in het land. Nagel ls,
zoals bekend, fervent voorstander
van omroepverkiezingen.
Van een verslaggever
ROTTERDAM Bij de Rot
terdamse politie zijn zaterdag
42 gevallen van zakkenrollerij
aangegeven. In totaal werd er
voor 11.500 gulden buitge
maakt. Twee zakkenrollers
werden op heterdaad betrapt.
De politie arresteerde ook twee
mannen die een Rotterdam
mer op straat van zijn porte
monnee beroofden.
„Gat"
Verder wordt aangetekend dat bij de
ontkoppeling abonnement
lidmaatschap er een „gat" in de
Van een verslaggever
HILVERSUM De Evangelische
Omroep zal dezer dagen vierhon
derd ton kleding verschepen naar
Portugal ten bate van de vluchtelin
gen. In enkele uitzendingen had de
EO via radio en televisie om kleding
verzocht. Voor de distributie onder
de vluchtelingen zorgt de hulporga
nisatie van de Portugese Evange
lische Alliantie onder leiding van de
predikant Jaime Vielra in Lissabon
De EO participeert ook in de aan
koop van een pand in Lissabon voor
het vluchtelingenwerk. De Portuge
se regering heeft toestemming gege
ven voor vrije import van de kle
ding. Zij zal ook binnenslands het
vervoer van de kleding per trein
betalen.
Ir. Manusama was dankbaar dat be
halve het GPV. nu ook de PvdA, de
PPR en de PSP duidelijk de visie
van de Zuidmolukkers naar voren
hebben gebracht. Daaruit blijkt, dat
het inzicht in de Zuidmolukse vrij
heidsstrijd groeit. De RMS heeft eve
neens dankbaar de hulp van „Door
de eeuwen trouw" aanvaard, maai
daaruit mag niet de conclusie wor
den getrokken, dat de strijd vooi
onafhankelijkheid der Zuidmoluk
kers gegrondvest is op trouw aan
Oranje „Wij wensen door niemand
gebruikt te worden, en willen onze
eigen Identiteit behouden", aldus
Manusama.
De heer J. Seleky, die namens de
Zuidmolukse jongeren uit Assen en
Smilde optrad, zei het vreemd te
vinden dat het CDA en de WD deze
middag verstek hadden laten gaan.
Hij hoopte, dat minister Pronk als
nog een delegatie van de bevrij
dingsactie op Oost-Timor zal ont
vangen, wat tot nog toe is geweigerd.
Namens de PvdA sprak het Tweede-
Kamerlid H. A. Molleman, die zei dat
zijn partij de idealen van de RMS
respecteert en dat men behoudens
de spelregels deze idealen op alle
mogelijke manieren vrij moet kun
nen uitdragen. Hij bepleitte onder
meer dat de door de regering inge
stelde gemengde commissie betere
voorlichting geeft; de stilte van nu is
volgens hem niet goed. Over de actie
in het kamp te Vaassen zei hij, dat
zijn partij de onderste steen boven
wil hebben.
Het Tweede-Kamerlid Van der Spek
(PSP) meende, dat het regime-
Soeharto moet worden bestreden en
dan in samenwerking met de omrin
gende volken in Indonesië. Dat bete
kent ook strijd met Nederland, dat
de regering-Soeharto steunt. Die
strijd moet volgens hem hard zijn, in
het kader van de strijd die alle vol
ken van de derde wereld voeren.
RADIO
VANDAAG
HILVERSUM I <298 tn en FM-kanxlent
TROS 7 00 Nieuws 7 02 (S) Rustig bijko
men 7.30 Nieuws 7.41 Aktua ochtendeditie
8 30 Nieuws 8 36 Gymnastiek voor de
huisvrouw. 8.45 (S) Kom er maar eens bij:
klassieke muxick en gesprek- 10.00 (S)
Sphinx. Programma voor haar en hem
110 30-10 45 (S) Kaboutertijd) R V U 11.40
Kinderen en hun toekomst (en dus niet de
ome) VPRO 12 00 Piet Ponskaart presen
teert Show programma over het kan
toorleven (12 26 Mcdcdedelingen voorland
en tuinbouw 12.30 Nieuws 13.30 (S) Mu-
iiek 15 00 Permanent Wave: Programma
voor de vrouw 15 30 Nieuws 15.33 Nova
Zembla EO 16 15 (S> De EO dete week.
16 20 (S) Licht en uitzicht. 17.05 (S> Eigen
wijs, klcuterprogramma. OVER
HEIDSVOORLICHTING 17 20 Gesprek
ken met vrouwen, uitzending van het Minis-
ter.e van CRM EO 17 30 Nieuws. 17 32 <S>
Klankbord 18 00 <S) Daar waar de molens
staan, muzikale rondreis. P P 11.19 Uitren-
ding van de Christelijk Historische Unie.
18 30 Nieuws EO 18.41 (Sl De grote
opdracht, programma over evangelisatie
19 00 (S) Ronduit, muzikaal en informatief
jongeren programma 19 40 (Si De Bijbel
open. bijbelstudie. 80 00 (S) Ga er eens voor
zitten interviews, denksport en muziek
21 15 (S) Avondoverdenking. NOS 21.30 (Sl
Openbaar kunstbezit 21 40 Voor blinden en
slechtzienden 21.56 Tambu. informatie en
verzoekplaten voor Antillianen. 22.25
BOND ZONDER NAAM 22 30 Nieuws.
NCRV 22.40 (S) Hier en nu VERONICA
22.55 (S) 3600 seconden muzek en informa
tie. 23.55-24 00 Nieuws.
HILVERSUM II (482 m en FM-kanaten)
NCRV 7 00 Nieuws.7.tl Ochtendgynastiek
7 20 Vandaag maandag (8 00 Nieuws.
8.11 Hier en nu) 8.30 Het levende woord.
8 35 Te Deum Laudamus: gewijde muziek.
9 00 Plein Publiek, (9.35 Waterstanden).
11 00 Nieuws. 11 03 Plein muziek 12.00 Het
nuttigen van etenswaren ls toegestaan
lunch programma 13 00 Nieuws 13.11 Hier
en nu. 13.30 Onder schooltijd. NOS 14.30
Boerenbont, rubriek over boeren voor bur
gers cn buitenlui. 14.50 Den Haag deze
week. 15 00 Kijk op het buitenland NCRV
15 30 NCRV-leerhuis leesoefeningen in de
Bijbel. 1542 Een goed kwartier 1600
Nieuws. 1603 Rozegeur en prikkeldraad
gevarieerd programma. 17.55 Mededelin
gen. 18 00 Nieuws- 18 11 Hier en nu. Aanslui
tend Makro. sociaal-economische rubriek.
18 40 (S) Muziek in vnje tijd (19.00-19.10
Uitzending van de KVP). 19 45 (S) Met uw
instemming Lied van de week. 20.00
Nieuws 20 05 (S) Hommage aan Manuel de
Falla klassieke muziek 21.35 (S) Literama-
live. kroniek over boeken, schrijvers en
toneel 22.40 (S) Poèrama. poézieprogram
ma NOS 23 00 (S) Met het oog op morgen
<23.06 Aktuaiiteitenoverzicht 23.20 Den
Haag vandaag. 23 52 Even ontspannen voor
het slapen gaan 23 55-24 00 Nieuws
HILVERSUM III (445 m en FM-kanalenl
KRO: 7.02 (S) Drie op je boterham AVRO
9 03 (S) Pep op drie een goed begin. 10.03
(S M) Arbeidsvitaminen. 11 03 Radiojour
naal 11.06 (S) Drie draait op verzoek. 12.03
(S) Drie tussen de middag: Joost mag niet
eten. 14.03 Radiojournaal. 14.06 (S) Pop kon-
takt I. 15 03 Pop kontakt II 16.03 (S) De
Hitmeester met o-a. de telefoon top-S NOS:
18.03 De vakaturebank 18.10 (S) NOS-maal
met Joost den Draaycr AVRO 19.02 Let's
twist again. 20 02 Radiojournaal. 20 05 Su
perclean
Dreammachine 21.02 (S) De negen-uurjazz-
show. 22.02 Radiojournaal. 22 05 (S) Blues,
ballads Sc beat. 23.02 (S) Candlehghtschow
(0.02 Radiojournaal) NCRV: 1.02 Nach
texpress (i.L- 4.02-7.00 (S) Nachtexpress (2).
HILVERSUM IV (FM-kanalenl VARA 7 00
Nieuws. 7 02 (S) Groot en klein: klassieke
kamer- en orkestmuziek. 9 00 Nieuws. 9.02
Kinderen een kwartje, programma over
school en thuis 9.27 Wonen, verschil tussen
huis en thuis 9 50 Schoolradio. 10 00 (S)
Feest der herkenning; kamer en orkestmu
ziek 10 50 (S) Kompomsten dirigeren eigen
werk Strawinsky UJO(S) Klassieke piano
muziek. 12.20 (S) Promenadeorkest en radi
okoor; operafragmentcn 12.55 (S) Koningin
Elisabeth vioolconcours Brussel 1976. 13.20
(S) Maak eens nader kennis metde toc
cata in de pianomuziek. 14.00 Nieuws. 14.02
Programma over ons koop- en leefgedrag.
14.30 (S) Padden, ratten en nog wat litera
tuur. 15.30-17 00 (S) Zo klonk hot vroeger
Koor en orkest van dc Italiaanse omroep,
hoogtepunten uit de opera Roméo cn Julia.
TV
VANDAAG
NEDERLAND I
10.45-11.35 NOS/NOT: Schooltelevisie
18.15 TELEAC: Wetenschap in beweging
18.45 NOS: Bereboot
18.55 Journaal
19.05 KRO: The Flintstones
19.30 De avonturen van Pa Pinkelman en
lante Pollewop
20.00 Can you spare a dime? Amerika in
dertiger laren
21.35 NOS: Journaal
21.50 KRO: Hoe gezond is de
gezondheidszorg? documentaire
23.10 SYMBIOSE
23.15 NOS: Journaal
NEDERLAND II
18.45 NOS: TV-informalie voor Surinaamse
Nederlanders
18.55 Journaal
19.05 VARA; Wonderland, ontdekkingsreis
langs onbekende paden van de
popmuziek
19.30 Harry zoekt werk in de buitenlandso
hulpverlening
20.00 Journaal
20.25 Volgende patiënt, comedy-sene
20.50 VARA s ombudsman
21.20 Beryl s lot, tv-sena
22.10 Achter het meuws
22.55 Journaal
Van een verslaggever
DEN HAAG Minister Lubbers wil
de Nederlandse Aardolie Maat
schappij (NAM) concessie verlenen
voor winning van aardgas en olie in
een gebied van ruim 27000 hectare
in Twente.
Voorwaarde hiervoor is. dat de staat
voor vijftig procent deelneemt in de
ontginning, de gemeenten, waarin
een winningsinstallatie wordt geves
tigd, daarvoor een welvaartsvaste
vergoeding krijgen en dat de NAM
zich houdt aan stringente richtlij
nen ten aanzien van natuur- en
landschapsbehoud. In de medede
ling van het ministerie van econo
mische zaken wordt niet gezegd om
hoeveel kubieke meter het gaat. Er
wordt alleen gesproken over „ont-
ginbare hoeveelheden".
De
doi
bu
De
wei
pai
,.V€
aai
dei
die
.Tekst: Goscinny Tekeningen: Uderzo
Wordt vervolgd
SMIDJE VERHOLEN
50. „Nou... wat zou dat?" riep com
missaris Kaasnagel. „We hebben
toch alle treinen gecontroleerd!
Daar zaten ze niet in!" „We heb
ben de goederentreinen vergeten,
commissaris...", merkte Piet op. „Ze
zijn via de opslagplaatsen van Sjou
werman en Vrachtjes op het spoor
wegterrein beland. Daar hebben ze
zich verborgen in een goederenwa
gen die vol fruit zat. Die goederen
wagen is vannacht om drie uur tien
de grens bij Zevenbergen gepas
seerd, op weg naar Italië. Op weg
naar Fiorenza. Zegt die naam u
niets?" „Geen zier", moest de
commissaris toegeven. „Daar
hebt u nu de nadelen van het feit,
dat u geen voetballiefhebber
bent...", zuchtte de brigadier. „Als u
dat wel was, dan zou u weten, dat in
Fiorenza de club gevestigd is, die
nog maar zo kort geleden in alle
kranten werd genoemd, omdat ze
aan een zekere Karei Kleuntjes een
aanbod van honderdduizend gulden
had gedaan! Snap u het nu?"
„Ja... nou gaat me een lichtje op",
antwoordde de commissaris. „Karei
Kleuntjes weigerde dat aanbod en
nu hebben die sportdwazen hem ge
welddadig ontvoerd. Die Italianen
toch! Die staken maar en stemmen
maar rood! Die verwekken maar rel
letjes, eten maar macaroni en ont
voeren maar voetballers! Het is ge
woon verschrikkelijk! Weet je wat?
Ik bel onmiddellijk de staatssecre
taris van het departement van Bui
tenlandse Aangelegenheden op. Hij
moet dan maar beslissen wat er ver
der gebeuren moet. Wij als politie
kunnen nu eenmaal niets tegen de
Italianen ondernemen. Er ontstaat
immers zo gauw een politiek inci
dent". Al pratend draaide de com
missaris het nummer van B.A. en
rrring... daar ging de telefoon al op
het bureau van de ijverige staatsse
cretaris drs J. J. Delijn Trecker, die
nijdig opkeek. Hij speelde namelijk
juist een pokertje met de niet min
der ijverige referendaris mr,
Fotsjes...
gedi
Oos
Trijc
h O
orre
insc
West
staat
In d«
kring
eindt
Bien
met
den.
maai
houd
kregi
Zijn
ling
nade
kunr
Van een verslaggever
ASSEN „Wij willen onze eigen identiteit behouden en geen
aanhangers worden van allerlei vreemde ideologieën. Als wij op
de Zuid-Molukken terugkomen en dat gebeurt volgens mij
willen we daar geen toestanden aantreffen als in Angola". Ir. J.
A. Manusama heeft dat zaterdag gezegd aan het slot van een
themamiddag Zuidmolukkers, die de PSP in samenwerking met
de Zuidmolukse jongeren in Assen had georganiseerd.
27
Opeens begonnen alle Codsalls in
actie te komen, als soldaten die bij
een onverwacht bezoek van de gene
rale staf door hun dienstdoende offi
cier worden opgejut.
IH
Ondanks haar welstand was Arabel
la Codsall in zekere zin de ongeluk
kigste vrouw uit het Sorreldal. Voor
boerenwerk was ze niet geschikt,
dankzij haar jeugd in een manufac
turenzaak. waar ze alleen met za
kenlieden te maken had gehad. Ze
vond boeren net zulk laagstaand
gespuis als straatslijpers, lantare
nopstekers en Ierse matrozen. Toch
was ze dankbaar toen Martin Cod
sall haar een huwelijksaanzoek
deed. Ze was namelijk minstens vijf
tien centimeter groter dan de lang
ste der huwbare koopmanszonen en
leek ontzettend veel op een gans,
met haar lange, licht gebogen neus,
haar kleine, schrikachtige oogjes en
de terugwijkende mond en kin.
Toen ze op De Vier Winden kwam,
was haar vader pas overleden. Ze
had een geweldige linnenuitzet bij
zich en een bruidschat van tweedui
zend pond, want ze was enig erfge
name doordat de twee andere kinde
ren al vroeg aan roodvonk waren
gestorven. Ze had haar uiterste best
gedaan haar man en haar zoons goe
de manieren bij te brengen. Zo beij
verde ze zich linnen tafellakens te
gebruiken bij het ontbijt en de thee,
waarbij ze haar dienstmeisje met
een wit mutsje op liet tafeldienen.
Martin Codsall raakte door deze
maatregelen zozeer van zijn stuk
dat hij de wijk nam zodra hij niet
per se thuis moest zijn, en de oudste
zoon Will volgde zijn voorbeeld.
Het worden klerken en baantjes ja
gers met verwrongen geesten, net
als Arabella Codsall; ze zullen het
ook vreselijk vinden als hun buur
man meer bezit dan zij. Ze zullen in
kleine vierkante huisjes hokken met
maar een paar vierkante meter tuin.
Ja, die praatgrage mrs Codsall is
met recht een pionierster voor het
hedendaagse streven."
..Dat is toch wel erg pessimistisch
bekeken," zei Paul. „Er vinden nu
eenmaal in de loop der evolutie om
wentelingen plaats. Landelijk noch
plaatselijk blijft alles eeuwig het
zelfde."
„Dat is wel zo," vervolgde Rudd.
„Maar naar mijn smaak verandert
alles veel te vlug. De mensen hou
den de sociale en economische groei
van de laatste eeuw niet bij. Als de
techniek de mens maar diep genoeg
in de schaduw stelt zal er op een
gegeven ogenblik vast nog wel eens
R. F. Delderfield
„De Boekerij, Baarn"
een ontzettend harde klap vallen."
„Wat voor klap bedoelt u?"
..Weet ik veel? Misschien een revolu
tie, misschien komt er oorlog.
Raadpleegt u uw geschiedenisboe
ken maar eens."
„De oorlog is net achter de rug,"
wierp Paul tegen. „Maar de be
schaafde wereld is er niet door uit
haar voegen gerukt."
„O, die koloniale oorlogen daar
heb ik het niet over," zei Rudd.
„Nee, ik spreek over het Arma
geddon."
Ze reden zwijgend verder met de
blinkende rivier aan de ene kant en
de torenspits van het gehucht bij de
Valleibaai aan de andere, hoog op
rijzend boven Codsalls korenscho
ven. Paul vond dat Zorndorff en
Rudd iets van elkaar weg hadden.
Ze waren van dezelfde leeftijd en
hielden er allebei van. te generalise
ren. Paul vroeg zich af wat of elk van
hen met hem voor zou hebben. Zou
Rudd Zorndorffs argumenten om
het hele langdoed ineens te kopen,
kunnen waarderen? Hij wilde het
gesprek voortzetten, maar toen re
den ze al de steile dorpsstraat van
het gehucht in, en hij begon naarstig
rond te kijken of hij soms Grace
Lovell zou zien op haar rode vos.
Maar het gehucht aan de Valleibaai
was op dit vergevorderd middaguur
doodstil. De brede hoofdstraat was
verlaten. Het gehucht bestond uit
een dubbele rij huizen met rieten
daken en iets verderop een paar
winkeltjes, een paar herenhuizen
met grote terrassen opzij, luiken
voor de ramen en blinkend ge
poetste deurkloppers.
Rudd vertelde hem dat enkele van
die huizen eigendommen waren van
de pachtheer. Ze waren voor vijftig
pond per jaar verhuurd. Een iets
groter huis werd bewoond door de
vader van Grace Lovell, de parasiet
van de familie. Ze daalden af naar
zee, hoogstens een meter of negen
van de plek waar de Sorrel in zee
liep, aan de voet van een rondafge-
slepen zandstenen heuvel. Er lag
een botenhuis en een paar vissers in
blauwkatoenen kleren scharrelden
er om hun netten heen. Iets meer
naar het westen spartelden een paar
kinderen in het ondiepe water vlak
aan de kust. Het was er doodstil. Ze
bleven even staan om de paarden te
laten rusten. Het liefst was Paul
afgestegen om zijn pijnlijke been in
het koele zeewater te baden, maar
hij was te lui en te moe om zelfs nog.
maar zijn laarzen uit te trekken.
Wordt vervolgd
HORIZONTAAL. 1. lokspijs, 4.
doornachtige uitwas, 9. trots, 11. zui
ver, 12. sierlijk, 16. European. 17.
titel (afk.), 18. bekende, 21. compa-
nia (afk.), 22. wees gegroet (Lat.), 23.
prijslijst, 25. voorzetsel, 27. vlug, 28.
wedde, 31. loog. 32. verharde huid,
34. bewaarder van een kerk, 35. be
kend gebouw in Amsterdam.
VERTICAAL. 1. waterstand. 2. vlak
temaat, 3. zoutmijn, 5. baan voor
balspel, 6. zwemvogel, 7. kolenem
mer. 8. voegwoord, 10. twijg, 13. ge
malen schelpen, 14. plaats in N.H.,
15. doornachtige sierplant, 17. aanw.
voornaamw., 19. schortje, 20. meis
jesnaam. 21. gevangenbewaarder,
24. vreemde, 26. scheepslading. 28.
sluiskolk, 29. watering, 30. groente,
31. bruto (afk.), 33. scheik. element.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
HORIZONTAAL 1. page-leven, 2.
ode-sar-era, 3. rest-kil-ea, 4. Ira-els-
Ans. 5. es-lei-part, 6. ritme-mes-00,7.
ene-rat-Eem. 8. dam-ar-eppe. 9. eta
ge-gein. VERTICAAL. 1. porie-rede,
2. ader-si-nat. 3. ges-al-tema, 4. Este-
eer-Ag, 5. lak-li-mare, 6. Eris-pet-eg.
7. vel-aas-Epe, 8. eren-roe-pi, 9. naas
t-omen.
DAï
ingc
wcr
bur;
het
het
Dar
giftc
men
Het
kwe
huif
nive
do
Bar
stoi
gev
leui
ven
De
van
kreg
Men
gods
doer
men
aan
ook
Oosl
stiel
en
Beni
west
Milj
oost
ston
van
tion
een
LigE
In
stor
300.
part
na
zing
mat
Rac
gen
rinc
eliti
inst
De
gaa
aan
r fjaéCi V
!r t
