Menten was in juli al te pakken
Ultra-centrifuge weer
moeilijk in kabinet
CDU en CSU
gaan uit elkaar
Verrassing
'Huis Menten nooit bewaakt'
beter..
Popgroep
groots
onthaald
A
FAMILIEBERICHTEN
«et Nieuwe Haaóse Courant en met Nieuwe Leidse Courant
IN DEZE KRANT
Levenswerk van ds Hasper voltooid
Pleidooi voor ruïnevorming
Een nieuwe
Stalin
in China?
Sowjetblok eet
uit de hand
van Moskou
Jan Decleir:
theaterman
voor het volk
De schoonheid van het circus
Mijn parochie
is zo groot
als de wereld
Kritiek op
steunbeleid
van overheid
interklaas is
Peer in 't land
voor uw gal,
maag en lever
Discussie aan
de VU in
belangrijke fase
Voorzitter Poolse onderzoekscommissie: Ons dossier is overtuigend
Geen kleinigheid
ontgaat Trouw
Welkomstvoordeel
rouvv hoort bij u.
Trouw
34STE JAARGANG NR 9989 - ZATERDAG 20 NOVEMBER 1976
Wacht China een
Stalin-tijdperk?
pag.7
kunnen van maandag lol en mei vrijdag
telefonisch van 9 00*19.30 uur opgegeven
worden op nummer 020*913456.
Op zondagavond Is dit alleen mogelijk van
18.00-20.00 uur.
TGAVE TROUW/KWARTET B V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA - DIRECTEUR ING. O. POSTMA - POSTBUS 859 AMSTERDAM - VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
IONNEMENT 14,17 PER MAAND 42,50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 GEMEENTEGIRO XI1000 LOSSE VERKOOPPRIJS 0,55
PAGINA 2
PAGINA 2
PAGINA 7
PAGINA 19
PAGINA 21
De pastoor van Breskens:
PAGINA 13
PAGINA 27
PAGINA 19
Kouder
Van het noordwesten uit toene
mende bewolking. Op de mees
te plaatsen droog. Meest matige
wind krimpend naar noordwest
tot west. Maximumtemperatu
ren omstreeks zeven graden.
Morgen en overmorgen: Kouder
weer met veel wind en af en toe
buien.
Morgen zon op: 08.11
zon onder: 16.41
maan op: 07.41
maan onder: 16.51
AOVFRTENULS
VERHUIST U?
of heeft u ander transport nodig'
Opslag en verpakking
H0LWERDA ZONEN
Lelystad Tel 08200-21600/21400.
hij vraagt een „slopers-
;t"
VRAAG UW WINKELIER
IDEE-KOFFIE
WEEKEND OF VAKANTIE?
HOTEL DREYEROORD OOSTERBEEK
TEL. 085-333169.
De Zweedse popgroep Abba,
bestaande uit van links naar
rechts Benni, Anne-Frid, Agne-
ta en Björn, is gisteren op groot
se wijze in ons land onthaald.
Onze verslaggever Willem
Schrama slaagde er met grote
moeite in om met de blonde
Agneta te spreken. Zijn verslag
vindt u op pagina 11.
Van een onzer verslaggevers
WARSCHAU/AMSTERDAM Het Poolse dossier over de ver
moedelijke wandaden van Pieter Nicolaas Menten in twee voor
malige Poolse dorpjes, bevatte voldoende bewijskracht voor
onmiddellijke arrestatie van verdachte. Dit vertelde ons gisteren
prof. dr. C. Pilichowsky, de voorzitter van de Poolse commissie
van onderzoek naar nazi-misdaden. Zoals bekend liet prof.
Pilichowsky al in juli via het Poolse persbureau PAP weten dat
zijn commissie de dossiers over Menten beschikbaar hield voor
de Nederlandse justitie.
Hij zei ons in een telefoongesprek
dat twee Nederlandse rijsre-
chercheurs. onder wie commissaris
G. G. J. Peters, hem midden septem
ber in Warschau hadden bezocht om
kennis te nemen van het documen
tatiemateriaal. Eind september/be
gin oktober waren de Nederlanders
met de stukken afgereisd naar
Amsterdam. Volgens prof. Pili
chowsky tonen deze stukken aan
dat de miljonair uit Blaricum een
groot deel van de joodse bevolking
van de nu Russische dorpen Uryez
en Podhorce liet vermoorden. De ge
tuigenverklaringen en protocollen
hadden en hebben ruim voldoende
bewijskracht om Menten onmiddel
lijk te arresteren. ..Er leven hier nog
steeds getuigen van de executies",
aldus de voorzitter van de Poolse
commissie.
Volgens de verklaring van minister
Van Agt in de Tweede Kamer gaf de
bereidheid van de Russische autori
teiten om mee te werken aan het
onderzoek naar de beschuldigingen
van Menten de doorslag om tot aan
houding van verdachte te besluiten
De vraag rijst waarom het Poolse
dossier voor het openbaar ministe
rie kennelijk niet overtuigend ge
noeg was. Hoogstwaarschijnlijk is
de maand, die voorbijging toen het
Poolse dossier al in Amsterdam was.
gebruikt om deze Poolse documen
ten te vertalen.
Volgens dr. A. G. F. van Holk. do
cent in de Slavische talen aan de
rijksuniversiteit van Groningen, is
het zeer wel mogelijk dat, gezien de
lange wachttijden, geen vertaalbu
reau beschikbaar was.-dat Onmid
dellijk de stukken uit het Pools in
het Nederlahds kon vertalen. „Het is
ook heel moeilijk juridisch Pools te
vertalen en drie weken lijkt me dan
een acceptabele tijd", aldus dr. Van
Holk. Zoals bekend zei minister Van
Agt gedurende het debat in de
Tweede Kamer dat vooral moeilijk-
»heden bij het vertalen tijdrovend
waren geweest.
Vraag
Niettemin blijft de vraag bestaan
waarom de rijksrecherche pas in de
tweede helft van september naar
Polen toog. terwijl de Poolse com
missie al op 9 juli liet weten dat het
de dossiers over Menten beschik
baar hield voor de Nederlandse jus
titie. Heeft prof. Pilichowsky toen
wel de gelegenheid gehad het open
baar ministerie in Amsterdam, dat
het onderzoek naar de beschuldigin
gen ook begin juli startte, te overtui
gen van de bewijskracht van zijn
materiaal?
Het openbaar ministerie kon ons. in
afwachting van het maandag te ver
wachten eindresultaat van het on
derzoek naar de toedracht van Men-
tens verdwijning, hierop gisteren
geen commentaar leveren.
De Poolse regering heeft in. met
andere uitgangspunten dan het hui
dige dossier de jaren vijftig al twee
maal tevergeefs de Nederlandse re
gering om uitlevering verzocht van
de kunstverzamelaar. Op de vraag
of Menten bij eventuele arrestatie
zal kunnen worden uitgeleverd aan
de Sowjet-Unie of aan Polen,
antwoordde mevrouw Toos Faber
van de afdeling voorlichting van het
ministerie van justitie gisteren be
vestigend: „Dat kan". Prof. Pili
chowsky zei dat hij over deze moge
lijkheid geen zinnig woord kan zeg
gen: ..Een ingewikkeld jurldisch-
technisch probleem". De voorlich
tingsofficier van de Russische am
bassade zei gisteren dat de berech
ting van Menten in de eerste plaats
een Nederlandse aangelegenheid is
„De Sowjet-regering verleent hier
toe medewerking aan Nederland".
De opsporing van de voortvluchtige
Menten wordt thans gecoördineerd
door de rijkspolitie in Amsterdam
Daartoe is op het districtsbureau
van de rijkspolitie in de hoofdstad
een speciaal coödinatiepunt geves
tigd, waar dag en nacht alle tips
over de mogelijke verblijfplaats van
Menten kunnen worden opgegeven
op telefoonnummer 020-22 63 22.
Het opsporingsonderzoek in de
strafzaak tegen Menten, dus naar
het noodzakelijke bewijsmateriaal,
blijft in handen van de rijksre
cherche in Amsterdam.
pag 5.: een politieke beschouwing
over het Kamerdebat en ons commen
taar
pag. 11: onderzoek zaak-Menten van
af 1945, belooft Van Agt
Prof. Killer: berechting in Nederland
onmogelijk
Van een onzer verslaggevers
BLARICUM De rijkspolitie in Blaricum heeft nooit opdracht gekregen ook niet in de fase
dat reeds tot aanhouding was besloten Menten te bewaken of in de gaten te houden. De
plaatselijke politie heeft ook nooit mensen van de Amsterdamse recherche gezien, die zich met
bewaking bezighielden, aldus de rijkspolitie in Blaricum. „Wel hebben we de villa van Menten
op diens verzoek in de gaten gehouden tegen molestatie en pogingen tot brandstichting."
Dit commentaar leverde ons giste
ren desgevraagd de Blaricumse po
litie op de opmerking van minister
Van Agt in het Kamerdebat, dat er
op de zaterdag vóór de verdwijning
van Menten geen „statische bewa
king" was geweest. Er werd echter
ook niet gesurveilleerd, omdat de
politie hiertoe van het openbaar
ministerie in Amsterdam geen
opdracht had gekregen. „De minis-
ter moet ons hierin niet mengen, hij
moet het hogerop zoeken. Menten
is steeds net zo vrij geweest als u en
ik." aldus de kennelijk gegriefde
politieman.
Hij gaf toe dat de politie, zonder
arrestatiebevel op zak. ook niets
had kunnen uitrichten. „Maar."
aldus de woordvoerder, „als ie
mand van een moord wordt ver
dacht wacht je niet vijf dagen met
arresteren." De rijkspolitie in Blari
cum benadrukte dat Menten niet
alleen het afgelopen weekeinde
had geklaagd over hinder <in dit
geval van de persfotograaf die op
een brandladder foto's maakte).
„Hij verzocht de afgelopen maan
den om de andere dag om politie
bescherming. We moesten daar wel
op ingaan, want Menten kende de
weg en belde anders de officier."
Zoals bekend is ter verdediging van
het talmen met de arrestatie aan
gevoerd. dat de rijksrecherche uit
het telefoontje van Menten over
hinder van de persfotograaf op za
terdag. afleidde dat de verdachte
kennelijk een rustig weekend wilde
hebben en dus niet de wijk zou
nemen. Hetgeen niettemin zonda
gavond gebeurde. Het openbaar
ministerie dat de zaak-Menten on
derzoekt. wilde ons gisteren nog
geen commentaar leveren
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het kabinet-Den Uyl begon gisteravond voor de derde maal met de bespreking van
de zeer omstreden plannen voor uitbreiding van de ultracentrifuge-industrie in Almelo. Voordat
de vergadering begon, die tot in de nacht voortduurde, sloot premier Den Uyl desgevraagd niet uit
dat de beslissing geruime tijd zal worden uitgesteld. „Om de zaak nog eens nauwkeurig te
overwegen", aldus de minister-president.
Het debat stond onder zware politie
ke druk. De PPR. die de uitbreiding
in een eerder stadium al „onaan
vaardbaar" had genoemd, hield don
derdagavond een extra vergadering
van de partijtop om de splijtstof
perikelen te bespreken.
De partijtop van de PPR wil onmid
dellijk stoppen met het dragen van
regeringsverantwoordelijkheid als
het kabinet zou beslissen medewer
king te verlenen aan de uitbreiding
van de splijtstoffenfabriek in Alme
lo. Dat harde standpunt werd don
derdagavond ingenomen in een bij
eenkomst van het PPR-bestuur. de
fracties in de Eerste- en Tweede
Kamer en de PPR-ministers en
staatssecretaris.
„Het partijbestuur en de fracties
vinden dat de PPR ermee moet
stoppen als die beslissing genomen
wordt", aldus een woordvoerder van
het partijbestuur gisteren. De be
windslieden hebben zich niet verzet
tegen de harde stellingname. Ze
hebben zich. aldus de woordvoerder,
evenwel ook nog niet. vastgelegd
werkelijk uit het kabinet te stappen
als de beslissing valt de komende
jaren ruim 700 miljoen gulden te
investeren in de brandstoffabriek
voor kernreactoren ..De bewindslie
den vinden dat zij zelf hun persoon
lijke beslissing moeten nemen, maar
het is duidelijk geworden dat als de
partij dit standpunt laat weten, de
bewindslieden dat zullen opvolgen
aldus het. PPR bestuur
Vervolg op pag. 3. kolom
MiiNCHEN (DPA) In het Westduitse parlement zal een einde
komen aan het bondgenootschap tussen de beide christen
democratische partijen, de CDU en de CSU. De kleinste van de
twee, de CSU, besloot gisteren straks als zelfstandige fractie in
de Bondsdag te zullen optreden.
Het besluit werd genomen op een
besloten bijeenkomst van de CSU-
leden die in de nieuwe Bondsdag zijn
gekozen. Dertig leden stemden voor.
achttien tegen In totaal zal de CSU-
fractie in Bonn 53 leden tellen. Lei
der is Franz Josef Strauss.
Vanaf de vorming van de Westduitse
republiek hebben de CDU (christen
democratische unie» en de CSU
«christelijk sociale unie» één fractie
gevormd in het nationale parlement.
Bij de laatste verkiezingen «in okto-
beri behaalden ze samen 243 zetels,
tien te weinig voor de absolute meer
derheid. Op regionaal niveau waren
CDU en CSU gescheiden De CSU
opereert alleen in Beieren, waar ze
onbetwist de grootste partij is
CSU leider Strauss heeft meermalen
gedreigd de nauwe baiiu^ui
CDU te verbreken Dat deed hij zelfs
nog aan het begin van de verkie
zingscampagne dit jaar Nadat bij de
verkiezingen de meerderheid niet
was gehaald uitte Strauss felle kri
tiek op de „noordelijke" CDU die de
campagne niet goed genoeg had uit
gebuit
De afsplitsing van de CSU betekent
dat CDU-leider Helmut Kohl de
meest rechtse groep van zijn fractie
in de Bondsdag kwijt is. Dat zal het
hem wat gemakkelijker maken iets
meer naar het midden te koersen
Daardoor kan vooral de verhouding
met de liberale FDP weer verbete
ren, wat op langere termijn de huidi
ge Westduitse regerings-coalitle van
socialisten en liberalen kan gaan be
dreigen
Engeland stuurt een volstrekt onverwachte ook
voor hemzelf tweede man naar de Europese Com
missie. Aangezien het onverwachte in het Brussel
der Europese Gemeenschappen een ondergeschikte
rol pleegt te spelen, is dat opwindend nieuws
Nieuwe abonn
Straat
Plaats
Opgegeven do
Naam
Adres
Plaats
Giro
Betaalt pe
n l'raklmrhc. kh-urrijkr rruwigr'urrurii- rirmk.ilmrtrr Modern, urigi
X
r.nbltii» ••HlvUIUii':
Schrijf «»y i
Ti»'i\* Km
7! 12 Auv-h'iil.i
K.-n -I - nu t c I U