ZWARE KRITIEK OP VAN AGT
Spaanse Cortes
gaat akkoord
met hervorming
Miss
BOOT
met Nieuwe Haagse Courant en met Nieuwe Leidse Courant
Meeste Kamerfracties: minister kan de schuld niet afschuiven
Kamer verontwaardigd
over uitlating Mulder
Overheid koopt twee
natuurgebieden - pag. 3
Menten gezocht in
Brabantse abdij
„Justitie zeer
laks in de
zaak-Menten"
Patiënt
onmondig in
ziekenhuis
De Veluwe,
mooi èn
kwetsbaar
Filmpremières
Aanhoudend
droog
1*0081 voor
wijfelende moeders
Vóór vrijlating Drie van Breda
Nederlandse verliest proces Berufsverbot
Welkomstvoordeel
y»
'rouvy hoort bij u.
Trouw
34e JAARGANG NR 9988 VRIJDAG 19 NOVEMBER 1976
de lichl mousserende
witte wijn!
UITGAVE TROUW/KWARTET B V. HOOFDREDACTEUR J. TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
ABONNEMENT/ 14,17 PER MAAND 42,50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 GEMEENTEGIRO X11000 LOSSE VERKOOPPRIJS ƒ0,55
Het Kamerlid J. F. Wolff (CPN)
«as een van de sprekers in het
debat over de zaak Menten die
sinister Van Agt het vuur na
aan de schenen legden.
Van onze correspondente
ZUNDERT De rijkspolitie van het
district Breda is gistermiddag in actie
len na een tip dat Menten on-
dtrdak zou hebben gekregen in de
Trappisten-abdij Maria Toevlucht te
Zundert. Omstreeks vijf uur werd de
abdij, die in bosrijk gebied ligt, om
singeld. Uit niets bleek echter dat
Menten kort geleden in de abdij aan-
itrig zou zijn geweest. De politie
adernam de actie op grond van ver
been, niet onbetrouwbare inlich-
n.
tip was, zei minister Van Agt
ivond in de Tweede Kamer, af-
stig van het weekblad Accent, dat
s bekend de affaire Menten in
ngrijke mate heeft aangezwen-
■ld. Accent-Hoofdredacteur Knoop,
li dat dit niet zo verwonderlijk is
■Wij krijgen dagelijks twee honderd
ips binnen cn we geven ze allemaal
ad de justitie door", aldus Knoop.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De meerderheid van de Tweede Kamer heeft gisteren zware kritiek
geuit op het beleid van minister Van Agt in de affaire-Menten. De meeste fracties
kwamen tot de conclusie dat de minister persoonlijk te kort is geschoten en de
schuld op het falende beleid niet alleen kan schuiven op het Openbaar Ministerie
te Amsterdam.
Alleen de fracties van CPN, DS'70 en PSP verbonden daaraan de conclusie dat minister Van Agt ar
beter tijdelijk of definitief kan verdwijnen. Zij dienden echter geen motie van wantrouwen in,
mede omdat zo'n motie toch geen meerderheid in de Kamer zou halen.
(ADVERTENTIE)
WEEKEND OF VAKANTIE?
HOTEL DREYEROORD OOSTERBEEK
TEL. 085-333169.
Minister Van Agt had te voren de
stelling verdedigd dat er op het be
leid niets aan te merken viel tot op
het moment dat het Openbaar Mi
nisterie, verleden week donderdag,
besloot de daarop volgende maan
dag tot arrestatie van Menten over
te gaan. „Het Openbaar Ministerie
heeft toen ernstige fouten gemaakt
door het huis van Menten niet te
bewaken en zo te voorkomen dat hij
zou ontvluchten." Volgens de minis
ter had het Openbaar Ministerie
donderdag aan de beleidstop van
Justitie de verzekering gegeven dat
maatregelen tegen ontvluchting zou
den worden genomen.
Opschudding
Opschudding ontstond in de Kamer
toen minister Van Agt niet direct in
staat was te verklaren waarom pas
op maandag tot de arrestatie van
Menten was getracht over te gaan.
Na een schorsing en overleg met het
openbaar ministerie deelde de mi
nister mee dat niet de donderdag te
voren maar zelfs al verleden week
dinsdag in principe tot de arrestatie
van Menten was besloten. Dit in
verband met de komende publikatie
deze week in het weekblad Accent
waardoor de kans. dat Menten zou
vluchten groot werd geacht.
Toen Y(erd besloten om nog net vóór
die publikatie, op maandag, tot de
arrestatie over te gaan en in de
tussentijd nog zoveel mogelijk be
wijsmateriaal te verzamelen. Er wa
ren dus zes dagen tussen het besluit
en de werkelijke uitvoering van de
arrestatie. De minister was nog
steeds niet in staat te verklaren
waarom de politie het huis van Men
ten in de tussentijd niet constant
bewaakt heeft.
„De justitie moest erg voorzichtig te
zijn. Het bewijsmateriaal tegen
Menten was moeilijk te verzamelen.
Men wilde niet het risico lopen dat
de rechter Menten na diens arresta
tie weer zou vrijlaten uit gebrek aan.
bewijsmateriaal. Toen het zo lang
ging duren rees voortdurend de
vraag of Menten niet zou vluchten.
Ik heb het Openbaar Ministerie toen
de verzekering gegeven een besluit
tot arrestatie om ontvluchting te
BBBOMmwU
I pagina 2:
Wisselwerking
theologie-belijdenis
pagina 4:
pagina 7
Mitterrand wil
weerstanden
overwinnen
In deze krant
pagina 8:
pagina 17:
pagina 9:
Een ongewoon
heer met
ongewone
besognes
pagina 27:
Meer vraag
naar hout
Familieberichten
Overwegend droog met op
veel plaatsen mist of laaghan
gende bewolking. Zwakke tot
matige wind in hoofdzaak uit
oostelijke richtingen. Minimum
temperaturen omstreeks vijf
graden, maxima ongeveer zeven
graden.
morgen en overmorgen
Overgang naar onbestendig
weer met veel wind.
Morgen zon op: 8.09
onder: 16.42
maan op: 6.20
onder: 16.06
MADRID (UPI) De Cortes (het Spaanse parlement) heeft
gisteravond de wet goedgekeurd voor de toekomstige Spaanse
volksvertegenwoordiging. Deze wet was het belangrijkste onder
deel van een heel pakket hervormingsmaatregelen.
1 zal u fijn iets uit het moederboek
••Hezen
De Cortes, waarin ultra-rechts sterk
is vertegenwoordigd, ging gistera
vond met verrassend grote meerder
heid akkoord met het wetsvoorstel:
425 voor, 59 tegen en dertien onthou
dingen. De aanvaarding van dit
wetsvoorstel, waarbij Spanje een
normaal rechtstreeks gekozen parle
ment krijgt, betekent een beslissen
de stap voor ontmantreling van het
oude bestel, dat onder generaal
Franco is opgezet.
Gistermiddag laat bleek al dat de
wet het zou halen in de Cortes door
dat een belangrijke groep, de zoge
naamde Volksalliantie, haar verzet
opgaf. Deze groeperiong met 130 af
gevaardigden in de Cortes, was aan
vankelijk tegen omdat zij vond dat
rechtstreekse verkiezingen tot te
grote verbrokkeling zou leiden. Gis
termiddag zei een woordvoerder van
deze groep dat zij „in het belang van
de nationale eenheid" toch akkoord
zouden gaan. Wel moesten er dan
garanties worden gegeven dat al te
grote versnipperingen in de toe
komstige „Tweede Kamer*kan wor
den voorkomen. De woordvoerder
zei nog dat hij het land „het
schouwspel van een Cortes die niet
akkoord kan met hervormingen"
wilde besparen.
Volgens een opinie-onderzoek dat
gisteren bekend werd. is een meer
derheid van de Spaanse bevolking
wel ingenomen met .de veranderin
gen in Spanje sinds de dood van
Franco. Slechts ruim elf procent zei
een voorkeur te hebben voor de toe
stand onder Franco. De meerderheid
vond dat er nu meer vrijheid was en
dat het beeld van Spanje in het
buitenland nu beter was. Zesenzes
tig procent was van oordeel dat de
hervormingen die de regering heeft
voorgesteld moeten doorgaan.
voorkomen te zullen dekken, ook als
zou blijken dat het bewijsmateriaal
nog niet voldoende was geweest.
Dat was een algemene richtlijn. Het
was daarom niet nodig dat het
Openbaar Ministerie donderdag
met mij persoonlijk contact opnam
over de arrestatie", aldus Van Agt.
Op dit punt kreeg de minister harde
verwijten vanuit de Kamer te horen.
„De minister is te laks geweest. Ze
ker in zo'n belangrijke, politiek ge
voelige zaak had hij zich voortdu
rend op de hoogte moeten laten hou
den. Hij heeft echter een blanco
cheque aan het Openbaar Ministerie
afgegeven", zei Kosto (PvdA!. „Van
Agt heeft zijn politieke verantwoor
delijkheid niet tot uiting gebracht."
„Het is een beschamende zaak voor
Nederland," zei mevrouw Kappeyne
van de Coppello (VVD). „De minis
ter wist van tevoren dat het hier om
een zware politieke kwestie ging.
Hij, meer dan iemand anders weet
hij wat er leeft onder de oor
logsslachtoffers" zei Wolff (CPN),
die zich afvroeg hoe Van Agt op reis
naar Roemenië had kunnen gaan
zonder zich nog op het laatste
ogenblik van de affaire-Menten op
de hoogte te laten stellen. Terlouw
(D'66) wees erop dat Van Agt, juist
gezien de betrokkenheid van voor
aanstaande KVP'ers bij het proces
tegen Menten in 1949, uiterste
zorgvuldigheid h«d moeten be
trachten.
Algemeen was de indruk in de Ka
mer dat het mogelijk moet zijn ge
weest om het paspoort van Menten
in te houden om ontvluchting te
voorkomen. Volgens Van Agt was
dit echter niet mogelijk. „Die maat
regel kan pas, nadat er procés
verbaal is opgemaakt. Een proces
verbaal is niet mogelijk zonder ver
hoor en dat verhoor zou het risico
vergroten dat Menten zou ontvluch
ten", aldus Van Agt. „Het komt er
dus op neer," constateerde de VVD-
woordvoerster dat teneinde ont
vluchting van Menten te voorkomen
diens paspoort niet kon worden in
genomen".
Verschillende kamerfracties vinden
DEN HAAG Minister Van Agt
vindt een onafhankelijk ondcrz.ock
naar de recente gang van zaken rond
de affaire Menten onaanvaardbaar.
..Zo'n onderzoek (gevraagd in een
motie van Drees (DS 70) beschouw ik
als een motie van wantrouwen tegen
mijn beleid cn tegen de beslissing
van premier Den Uyl". Deze heeft als
minister van justitie ad interim, be
sloten de procureur-generaal te
Amsterdam dat onderzoek te laten
instellen. Op een vraag van de PvdA-
fracticlcidcr Van Thijn zei Van Agt,
dat hij over dit standpunt niet met de
premier overleg had gepleegd. Van
Agt gaf toe dat iemand anders dat
onderzoek ook zou kunnen uitvoeren,
maar de procureur-generaal te
Amsterdam is zijn onderzoek al ge
start en het afbreken daarvan zie ik,
aldus Van Agt, als een blijk van wan
trouwen.
Wel deed de minister de toezegging
een onafhankelijk onderzoek tc zul
len laten instellen naar de affaire
Menten in de jaren 1945-1951. „De
geruchten dat er toen iets niet pluis
was met het proces geven mij daar
voor al voldoende reden", aldus Van
Agt. Hij zal, eventueel in het kabinet,
nader uitzoeken hoe dat onderzoek
moet worden aangepakt."
Ondanks hel doorminister Van Agt
uitgesproken onaanvaardbaar bleven
PvdA, CPN en DS'7U vasthouden aan
een onderzoek naar de affaire-
Menten over de hole periode vanaf
1945 tot nu. De PvdA vroeg de minis
ter nadrukkelijk om een toezegging
op dit punt en dreigde anders de
niotie-Drees te zullen steunen.
Minister Van Agt van justitie legt in de Tweede Kamer een verklaring af over het verdwijnen van de
van oorlogsmisdaden verdachte Bluricumse kunsthandelaar P. N. Menten.
dat het. onderzoek naar de gang van
zaken bij het openbaar ministerie,
en met name naar de vraag of Men
ten getipt is over zijn aanstaande
arrestatie, door een onafhankelijke
instantie moet worden uitgevoerd.
Men vond dat de Amsterdamse pro
cureur-generaal. die bij de zaak be
trokken was. niet de meest aange
wezen persoon voor dit onderzoek is.
Van Agt gaf ook zelf toe niet in
toeval; ie geloven ten aanzien van
het fr.' dat Menten juist voor zijn
arrestatie nog was ontvlucht.
DS'70 diende een motie in om de
hele affaire Menten. het beleid van
de overheid en het openbaar minis
terie vanaf 1945 opnieuw door een
onafhankelijke instantie te laten on
derzoeken. Ook de PvdA drong op
een dergelijk onderzoek aan
Traag
Algemeen in de Kamer was ook de
indruk dat de justitie wel zeer laks
en traag heeft gehandeld gezien het
beschikbare bewijsmateriaal dat
onder andere vanuit Israël cn door
de Accent-journalist Hans Knoop in
de Sowjet-Unie was verzameld. Van
Agt wees erop dat dat bewijsmateri
aal van Knoop uit de tweede hand
komt en niet genoeg is om tot arres
tatie over te gaan.
Hij kondigde aan dat opsporings
ambtenaren binnen veertien dagen
naar de Sowjet-Unie zullen reizen
om daar zelf getuigen te horen. Gis
teren ontving minister Van Agt van
uit Moskou toestemming voor dit
onderzoek. Van Agt kon de Kamer
op dit punt echter niet overtuigen.
De meeste fracties meenden dat het
voorradige materiaal, met name
over de SS-moorden in de twee voor
malige Poolse dorpen, voldoende
ernstige aanwijzingen bevatten om
tot voorlopige hechtenis over te
gaan.
Alleen de CDA-fracties vonden de
uiteenzetting van Van Agt redelijk
bevredigend. „Het is", zei de CDA-
woordvoerder Van Dam i AR),
„uniek dat een minister zegt dat het
openbaar ministerie fouten heeft ge
maakt. Daar is ook wel reden voor
en passende maatregelen zullen
moeten volgen", aldus Van Dam.
Het WD-Kamerlid Kappeyne van
de Coppello meende dat de mensen
aan de rechtszekerheid in ons land
zullen gaan twijfelen nu de Lim
burgse oorlogsmisdadiger L wel
snel gearresteerd is. terwijl Menten
nog weken lang rustig in zijn villa
kon blijven wonen en ook nog kon
ontsnappen. Van Agt vond dat deze
zaken niet te vergelijken zijn. In de
zaak L. was er een overweldigend
bewijsmateriaal aanwezig en dat
leidde ertoe dat L. snel een bekente
nis aflegde.
Meer nieuws over de 7.aak Menten
op pagina 3
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG In tie Kamer is giste
ravond verontwaardigd gereageerd
op uitlatingen die de secretaris
generaal van justitie, mr A. Mulder
woensdag heeft gedaan in een ge
sprek met een delegatie van oor-
logsslachtof ers. Mulder heeft daarin
gezegd voor vrijlating te zijn van de
drie Duitse oorlogsmisdadigers die
nog steeds in Nederland gevangen
worden gehouden.
De delegatie van het Centrum '45
vroeg Mulder of zij de garantie kon
krijgen dat de Drie niet vrij zouden
komen. Mulder zei daarop dat onder
dit kabinet de vrijlating niet zou
gebeuren en dat dat onder een vol
gend kabinet niet kan worden uitge
sloten. „Vroeger was ik ook tegen
vrijlating, maar tegenwoordig meen
ik dat zij wel vrij moeten komen", zo
heeft Mulder de delegatie meege
deeld.
Staatssecretaris deelde ons dit giste
ravond desgevraagd mee. Vannacht
heeft hij op verzoek van minister
Van Agt ook in de Kamer een verslag
van het gesprek gegeven.
Met name het CPN-kamerlid Wolff
was zeer verontwaardigd over het
optreden van mr Mulder. „Was het
om de door Van Agt geroemde soli
dariteit van justitie met de oor
logsslachtoffers nodig, dat zij nog
een lesje over de vrijlating van de
Drie van Breda zouden krijgen
vroeg Wolff aan de minister. Deze zei
een heel andere versie van het ge
sprek te hebben gehoord en riep
daarna Zeevalking op om in de Ka
mer verslag te komen doen. Van Agt
zelf was namelijk niet bij het ge
sprek aanwezig geweest.
IADVERTENTIE
KOOP RECHTSTREEKS UW
p ORGEL OF PIANO -
IN BODEGRAVEN -
Centrum van fabrikage
import en verkoop
Rnnpr.RAuciu
TEL.01726-12S41 KERKSTRAAT 2-2S
b*i«l<ngtspi*>ding inruilen
Frenco levering
lendeli|ke
Van een onzer verslaggevers
WEST-BERLIJN De 29-jarige Ne
derlandse lerares Annette Schaef-
fer-de Gooijer kan geen aanspraken
doen gelden op een overheidsbe-
trekking in West-Berlijn. Deze uit
spraak deed gisteren het Arbeitsge-
richt in die stad na een proces dat de
Nederlandse tegen de Westberlijnse
overheid had aangespannen
Annette Schaeffer is van de betrek
king uitgesloten op grond van het in
West-Duitsland geldende Berufsver
bot. Zij is lid van de communis
tische partij in West-Berlijn. Na de
mondelinge uitspraak, waarover de
Nederlandse zich zeer teleurgesteld
toonde, volgt over ongeveer twee
weken een voorlopig schriftelijk oor
deel. Daarna geeft de rechtbank het
schriftelijke eindoordeel.
Van de inhoud daarvan zal Annette
Schaeffer het laten afhangen of zij
in beroep zal gaan bij het Verwal-
tungsgericht en vervolgens eventu
eel bij het Oberverwaltungsgericht
Een verslag staat op pagina 13.
De verkiezing van Miss World (Juffrouw Wereld)
treft ons zelden als belangrijk. Maar tegen de tijd
dat het meedoen van twee Juffrouwen Zuid-Afrika
andere juffrouwen bevallig doet weglopen, willen we
best een uitzondering maken.
Trouw - de mooiste krant
in uw wereld
Niéuwe abonnee
Straat:
Plaats:
Opgegeven door
Naam:
Adres
Plaats
Giro
Betaalt per kwartaal
j 4 Ifa-iii- rwarl-kunstlrdrrrn ond»-r"-itef4. mrl »tl*rr hrdruktr uud
uetsr liiromotirlmiidrllrn Mrrkrlijk rrn nirnid op mijn talcl,
f~l Praktisrhi-, klrurrijkr rruuigdürrndr rirmkalrmltl. Modern, ori
I Trkcninj: van het vroegere IJ tr Amsterdam
Di* nieuwe abonnee krijgt con in
taalt in.i twee weken gi.iii.- lor ki
nebben ontvangen! I ti.25 minder
Schrijf op de open envelop Tro'
nummer 271)2. Amsterdam
X
i Kwartet antwoord
IJini_
