Joocse leiders mogen niet met Sadat praten deamrobank in buenos aires Eerzuchtige Chirac bedreigt president Veel arrestaties in Zuid-Afrika Overleg Rhodesië stapje vooruit Moskou erkent eigen weg van Joegoslavië Verbanning van Biermann wekt protest in DDR en West-Duitsland Oud-CIA-man Agee moet Engeland uit Israëlische regering voorkomt gesprek Sowjet-Unie en Japan op weg naar ontspanning Gaullistisihe aanvoerder wil ook ,,niet-links" blok leiden Britse vakbond betoogt tegen bezuinigingen Nieuwe kernproef in China genomen Steun aan Portugal RTETI DONDERDAG 18 NCEMBER 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 )A >e >eelt Ud iatomi Lelden eerstek de de vao' comen. LONDEN (UPI) - Plip Agee, een voormalig agent van Amerikaan se inlichtingendienst IA, moet En geland verlaten. Hij idoor het Brit se ministerie van bitenlandse ra ken uitgewezen omd hij inlichtin gen zou hebben verzneld die scha delijk zijn voor de Boe veiligheid. De 41-jarige Agee is ereldberoemd geworden door zijn>oek over de CIA. Daarin onthulbij allerlei ge gevens over de Cl^raktijken in met name Zuid-Amika. Het boek bevat een groot aaml namen van mensen met wie Age voor de CIA heeft samengewerkt. Hij werkte aan een tweede boek waarin hij nog meer namen van CIA-agenten wilde onthullen. Agee had al eens tegen journalisten gezegd de indruk te hebben dat de Britse en Amerikaan se overheid probeerden de publicatie van dit tweede boek te verhinderen. De uitwijzing van Agee uit Enge land valt bijna samen met die van een andere Amerikaan. Dinsdag kreeg de journalist Mark Hosenball te horen dat hij niet langer gewenst is in Engeland. De 25-jarige Hosen ball vertelde dat hij heeft meege werkt aan een journalistiek onder zoek naar werkzaamheden van de CIA. Maar hij dacht niet iets gedaan te hebben dat uitwijzing zou kunnen rechtvaardigen. entruo erdag d gel en B rngens a later. ;staat Droog Fraa en Lm Ud be CAIRO, TEL AV7 (UPI, Reuter) Volgens het Israëlische dagblad Ma'ariev heeft de Egyptische president Sadat ch de afgelopen maanden tot twee maal toe bereid verklaard tot een gesprek met Joodse Amdkaanse leiders. Dit gesprek heeft echter geen doorgang gevonden omdat de Israëlische regerig haar eerder toegegeven toestemming heeft ingetrokken. BELGRADO (AP, UPI, Reuter) In een gisteren uitgegeven communiqué aan het einde van het bezoek van de Russische partij-leider Breznjew aan Joegoslavië erkent de Sowjet-Unle het recht van Joegoslavië om een eigen communistische weg te volgen. n V&l '48 org lande lbaan Den H s vert de o' irvani 1 bedr tarsl aagoi igdel >mars.| twaf estartl kilox Nljei Bij het leggen van <J contacten tus sen de Joodse leld6 en president Sadat heeft de OosnriJkse kanse lier Bruno Kreiskyen belangrijke rol gespeeld. Sadataad de Joodse leiders als privépersien en niet als officiële delegatie vs Joodse leiders willen ontvangen. Rds In mei van dit jaar stelde Kreljy dr. Nachoem Goldman, voorzitteran het Joodse Wereldcongres op dhoogte van de uitnodiging van predent Sadat. Sadat heeft glstererte toekomstige Amerikaanse presicht Jimmy Car ter verzocht om in Jn buitenlands beleid een hoge pariteit aan het Midden-Oosten te g'en. Sadat riep Carter op om in hevolgende voor- Jaar met een vred«plan voor het Midden-Oosten te comen omdat „zonder de VerenlgdStaten een op lossing onmogelijk Sadat deed öjn oproep in een 'rgadering met •s leden van het Afrikaanse Huis in Afgevaardigdenile een bezoek Egypte brenger idertussen is een gyptlsche dele- tie onder leidlg van vice- president Moebarakn minister van buitenlandse zaken an een reis door negen landen begonsn. Tijdens hun bezoeken aan Saoe<-Arablë, Oman, Iran. Soedan, de Verenigde Ara bische Emiraten, Qatar, Bachrein, Koeweit en Syrië zullen vredeslnltia- Ueven ln het Midden-Oosten en de toestand ln Libanon worden be sproken. De Israëlische oud-mlnlster van de fensie Mosje Dajan heeft ondertus sen laten weten dat de jongste vre desvoorstellen van Egypte serieus dienen te worden genomen en met tegenvoorstellen moeten worden be antwoord. Dajan reageerde hiermee op een toespraak van president Sa dat van het afgelopen weekeinde, waarin het Egyptische staatshoofd oproep tot hervatting van de vredes conferentie van Genève, terugtrek king van de Israëlische strijdkrach ten uit de door Israël ln 1967 bezette gebieden en sluiting van een vredes verdrag tussen de Arabische landen en Israël. Eerder had de huidige Israëlische minister van defensie. Peres, de me ning geuit dat Sadats vredesvoorstel een „rookgordijn" Is. dat de Egyp tische voorbereidingen voor een nieuwe oorlog moet maskeren. Ook premier Rabln ontving de voorstel len van Sadat met grote scepsis. Zwarte leden van de Rhodesische regeringstroepen trekken ergens in het noordoosten van hun land door een rivier tijdens hun acties tegen de zwarte verzetsbeweging. Het communiqué verklaart dat de betrekkingen tussen Joegoslavië en de Sowjet-Unle gegrondvest zullen zijn op de „kameraadschappelijke InternatlonalisUsche vrijwillige sa menwerking". Met name de term vrijwillig betekent een afwijking van het Russische principe van het „pro letarische Internationalisme", waar mee bedoeld wordt dat het Kremlin binnen de communistische wereld de toon dient aan te geven. Het slotcommuniqué aan het einde van Breznjew's bezoek van drie da gen werd ln het witte paleis van president Tito aan de rand van Belgrado door de beide leiders on dertekend. Een Joegoslavische par tijfunctionaris zei dat Tlto en Breznjew ondanks het communiqué van mening bleven verschillen over een aantal kwesties en dat „men zich geen Illusies maakt dat de verschil len ln de politieke stelsels van hun landen verkleind zouden kunnen Moegabe en Nkomo toeschietelijker JOIIANNESBUD (Reuter, AFP) Dc Zuidafrikaanse politic keft de laatste ogen een groot aantal arrestaties verricht, zo is in khannesburg vrnomen. Vooral in de zwarte woonwijken bij de •te steden is e politie actief. GENÈVE (UPI, Reuter) De twee zwarte Rhodesische leiders Moegabe en Nkomo hebben zich gisteren wat toeschietelijker getoond bij het overleg in Genève. De conferentie over het toekomstig bestel in hun land kan daardoor nu waarschijnlijk toch weer voortgang boeken. Ondertussen blijkt de guerrilla ln Rhodesië in hevigheid toe te nemen. Moegabe en Nkomo. die samen het „Vaderlandse Front" vertegenwoor digen, verklaarden gisteren dat zij bereid zijn te gaan praten over de samenstelling van de overgangsrege ring, die de zaken in Rhodesië moet waarnemen tot de installatie van de gewone meerderheidsregering. Tot gisteren hadden Moegabe en Nkomo steeds geweigerd over Iets anders te praten dan over de datum waarop Thodesiê onafhankelijk moet wor den. ZIJ willen die onafhankelijkheid binnen een Jaar. De voorzitter van de conferentie in Genève, de Brit Ivor Richard, wil zich niet binden aan een datum, omdat niet te overzien is hoe lang de voorbereiding van de machtsoverdracht zal duren. parlement. Over de samenstelling van die ministerraad rept Richard verder niet. Daarover zullen waarschijnlijk harde onderhande lingen moeten worden gevoerd om dat de meningen van blank en zwart hierover totaal verschillen. Voorzitter Richard ging gisteren ge woon door met het overleg met de twee andere Rhodesische delegaties in Genève. Nkomo en Moegabe durfden kennelijk niet het risico te nemen dat zij op die manier lang zaam buitenspel zouden komen te staan. Daarom kwam hun „Vader lands Front" gisteren met de volgen de verklaring: „Wij bestuderen thans de Britse voorstellen voor de vorm die de interim-regering zal hebben en wachten op een afspraak voor bilateraal overleg met ons over dit onderwerp." Het Britse voorstel over de vorm van de overgangsregering Is een kor te nota van Richard. Daarin stelt hij voor in de overgangperiode het be stuur ln handen te leggen van een raad van ministers en een benoemd Oorlog De Rhodesische overheid maakte gisteren bekend dat er ln de vooraf gaande 48 uur 33 zwarte guerrilla strijders waren gedood. De meesten van hen (31) waren gesneuveld in een urenlange veldslag met Rhode sische regeringstroepen op een dicht begroeide berg dichtbij de grens met Mozambique. Daarbij waren ook twee leden van de regeringstroe pen gevallen. Het was volgens mili taire woordvoerders ln Rhodeslé de gTootste slag tussen regeringstroe pen en guerrilla-eenheden totnutoe. Uit de communlqué's die ln de Rho desische hoofdstad Salisbury over het verloop van de strijd worden verstrekt, blijkt dat gevechten ln de streek langs de grens met Mozambi que toenemen. Volgens deze berich ten 21 Jn er deze maand al 173 guerril la-strijders gedood. Dat is meer dan ln heel 1975. In totaal zouden er dit Jaar al 1356 zwarte verzetsstrijders zijn gedood. Aan de kant van de regeringstroepen vielen 103 doden. In hoeverre deze cijfers betrouw baar zijn ls moeilijk na te gaan. Waarschijnlijk worden veel slacht offers onder de burgerbevolking ook als „guerrilla-strijders" geteld. worden". Maar, zo verklaarde deze functionaris, deze verschillen zullen geen obstakel voor de samenwerking tussen de beide landen vormen. Tot de verschillen die bleven be staan behoord de Joegoslavische wens vast te houden aan zijn politiek van de nlet-gebondenheld en het on afhankelijk zijn van militaire bondgenootschappen. Ook waren Tlto en Breznjew het ovèr de ontwa pening en de Internationale posities van de belde landen het niet eens geworden. TOKIO (UPI) De Sowjet-Unle heeft Japan doen weten, dat zij wéldra 20 Japanse vissers zal vrijla ten. die vastgehouden werden om dat zij de Russische territoriale wa teren hadden geschonden. Volgens 'functionarissen van het Japanse mi nisterie van buitenlandse zaken zal dit volgende week dinsdag ge beuren. Waarnemers zien ln het Russische gebaar een mogelijke aanwijzing voor ontspanning ln de betrekkin gen tussen de Sowjet-Unle en Ja pan, waaraan afbreuk werd gedaan na de onverwachte landing ln Japan op 6 september van een Russische straaljager van het type Mlg-25. Het in Japan gedemonteerde toestel ls deze week ln 25 kisten aan boord van een Russisch vrachtschip mee gevoerd naar Wladlwostok. ADVERTENTIE BERLIJN (UPI, Reuter) Een groep van dertien Oostduitse schrijvers heeft gisteren bij de regering van de DDR geprotes teerd tegen de verbanning van de dissidente Oostduitse zanger en dichter Wolf Biermann. Ia Mohlakeng, eenwarte woonwijk tinn m lij Randfontein éjftig kilometer de"plaa!tn westen va" Joinnesburg» wer- rebouwtlden *?eEln deze wec meer dan veer- De nleJüg Afrikanen aangtouden. De gear- "duurd Iresteerden z»Jn vocal studenten en ongeilleraren- Verder weren er arrestaties gemeld in de woowljk Alexandra bij Johannesburg. Sinds de massale ïtoglngen tegen de apartheidspolitic in deze steden houdt de Zuidafriianse politie de teugels zeer strak, t worden doorlo pend mensen geaEsteerd en huis zoekingen verrich Veel Jongeren zijn vanweèe dit plitie-optreden de afgelopen maande Zuid-Afrika ont vlucht. Volgens vorzlchtige schat tingen zijn er mlrtens vijfhonderd de grens overgegsn. >rburg port-li ïgermc ürganl 300 de 1 die o SOS sketbi Jeugi ot half ideren tur. S flillwo 1)0 en orden ■li Drie blanken, die meewerkten aan de opleiding van Afrikaanse vak bondsleiders, zijn voor vijf jaar in hun bewegingsvrijheid beperkt. Zij leidden leden op van (zwarte) vak bonden die in Zuid-Afrika niet zijn erkend. In Pretoria ls gisteren de arrestatie bekend gemaakt van de zwarte ver slaggever Harry Mashabela. Hij ls Ingesloten op grond van de wet op het terrorisme. Mashabela was als getuige gedagvaard in het proces tegen zijn blanke collega Anthony Holiday. Deze staat terecht in Preto ria op beschuldiging van activiteiten voor verboden organisaties, zoals het Afrikaans Nationaal Congres en de communistische partij. Klopt. Ook in Argentinië Dankzij onze belangen in de Banque Européenne pour l'Amérique Latine (8EAL) S A. Adres: Calle Cangallo 338. Nadere informatie: Amro kantoren of telefoon: 020-283684. De Oostduitse regering had eerder deze week bekend gemaakt dat Bier mann die op tournee ln West- Duitsland is van zijn staatsbur gerschap ontheven ls op grond van zijn vijandige houding tegenover de DDR. Reeds enkele jaren ls het Bier mann, die in 1953 vanuit de Bondsre publiek naar Oost-Duitsland ver huisde verboden om in de DDR op te treden. In 1965 weigerde Biermann op tournee naar het buitenland te gaan omdat de Oostduitse autoritei ten hem niet de garantie wilden ge ven, dat hij naar de DDR zou mogen terugkeren. Biermann besloot de tournee te maken, nadat de DDR-autoriteiten hem wel een dergelijke garantie had den gegeven. In tegenstelling tot bij voorbeeld de Russische dissident Solzjenitsin is Biermann een over tuigde communist, die ondanks zijn kritische houding ten aanzien van de machthebbers ln Oost-Berlijn in de door Bert art Panhuis Jstrljd leurs a ;n stand •UJIteni van BI r evenl U op l teelde alleen a on tbr urg-l Aanvu pelle. Palf aldwljt wit. idstad cht.Tt' eBojrt rg, DKt Hen# I-A3WI •dijk» 27-SSS :wljk.0 mmen W-8C c-Rodl >o. RC-SV P8C. partal tand.* Wie mocht he ben gedacht dat Jacques Chirac, nadat hij eind augustus na reningsverschillen met de Franse president Valéry Giscard d'Esting ontslag nam als premier, noodgedwongen een toontje lager au gaan zingen heeft het mis. En flink ook, want de gaullist Chira is politiek nog zo springlevend gebleken dat hij een regelreche bedreiging vormt voor de toekomst van de president. De veerkracht vn Chirac bleek het afgelopen weekeide nog een^ toen hij met een dike helft van het aantal stemmerreeds ln de eerste stemronde herkeen werd als parle mentslid voor zij oude district in de Corrèze in zuid-est-Frankrijk. Die herverkiezing ws nodig omdat de ex-premler zijn ilaats in het parle ment prijs moe; geven toen hij ln mei 1974 eerste ilnistervan Giscard d'Estaing werd. Ia zijn ontslag, ruim twee maanden eleden. was hij de band met het pdement dus kwijt en werd hij same: met zes eveneens vertrokken mlreters gedwongen via tussentijdse véciezingen te trach ten opnieuw vor in de politieke ge lederen te komn. Chirac is dat itstekend gelukt na een zeer interieve campagne. De ex-premier aclte een volledige Inzet tijdens de campgne nodig omdat de Corrèze traditineel „links" denkt en stemt zoals to uiting kwam bij de presidentsverlezingen van 1974, waarbij de kes viel op de sodalis- tisch-commuatische kandidaat Francois Mittrrand en niet op de huidige presidnt. Chirac stelde dan ook dat hij lOot 15 procent van de sympathisantn van links achter zich moest zie te krijgen. Dat zat er ook wel in oniat Chirac zich steeds sterk heeft inezet voor de belangen van zijn district en vele voorzienin gen, financieel of sociaal, zijn aan zijn inzet te danken. „Ik stem op Chirac omdat hij voor ons de beste vertegenwoordiger is" zei een rasech te socialist vorige week en hij ls niet de enige geweest. Zijn positie ln de gaullistische trac tie in het Franse parlement zal Chi rac zeker ook benutten om de her vormingsplannen voor zijn partij, de Unie voor de Verdediging van de Vijfde Republiek <UDR), oftewel de gaullistische partij, aan de man le brengen Eind september heeft hty daartoe de eerste stoot gegeven. Kruistocht Hij vroeg partijsecretaris Yves Gue- na de UDR voor een buitengewoon congres bijeen te roepen en zijn wens werd prompt vervuld. Op 5 decem ber begint Chirac aan een kruis tocht. die moet leiden tot een nieuwe nationale beweging, die geïnspireerd ls door het oude gaullisme. Be langrijke kenmerken zullen, net als ln de gloriedagen van Charles de Gaulle, verdediging van de nationale soevereiniteit, een onafhankelijke defensie en samenwerking ln alle ge ledingen van de maatschappij zijn. Daarnaast wil Chirac voorzichtige hervormingen aanbrengen in bij- Jacques Chirac, de leider van de gaullisten (links) bracht begin deze maand voor het eerst sinds zijn aftreden als premier een bezoek aan de Franse president Valery Giscard d'Estaing. voorbeeld het Franse belastingstel sel, dat volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling OESO het on rechtvaardigste van alle 24 aangeslo ten landen ls. Met een nieuwe naam en enige modernisering zullen de gaullisten trachten hun aanhang on der de Franse bevolking aanzienlijk te doen toenemen. Chirac heeft sinds eind september bewezen de onbetwiste leider te zijn van de gaullisten, dit ondanks zijn vertrek uit Hótel Matignon. de zetel van de eerste minister. Peilingen hebben uitgewezen dat hij de steun heeft van negen van de tien partijle den en de afgelopen tijd wordt hij ook gesteund door voormalige te genstanders als de oud-premiers Mi chel Debré en Jacques Chaban- Delmas en de belangrijkste gaullist in de huidige regering-Barre, „ba ron" Olivier Gulchard. Het is daar mee de tweede maat dat Chirac zijn partij uit de neergang haalt: eind 1974 werd hij leider van de UDR na, wegens zijn steun aan presi dentskandidaat Giscard d'Estaing. lange tijd de gebeten hond te zijn geweest. Wat maakt Chirac zo onweerstaan baar? In de eerste en verreweg de belangrijkste plaats is dat zijn eer zucht en zijn inzet. „De buldozer" zoals zijn bijnaam luidt, heeft de afgelopen jaren getoond tomeloos eerzuchUg te zijn en met name de gaullisten weten zoiets te waarde ren. Bovendien doet hij een flinke dosis passie in zijn optreden en dat spreekt ook aan, denk maar aan de manier waarop De Gaulle optrad. Veel waardering ls er ook voor het vele werk dat Chirac wil doen. alle blijken van ondank ten spijt. Daar om heeft Chirac voor met name de meer conservatieve Fransen veel meer weg van een leider dan de hoffelijke maar saai Intellectuele president Deze begint zich zeer onbehaaglijk te voelen onder het succesrijke optreden van zijn oude-medewerker zeker nu deze met instemming van zijn achterban te kennen heeft gege ven de komende Jaren de presiden tiële kroon van Giscard d'Estaing te willen overnemen. Met de leeftijd van 43 Jaar heeft Chirac daar ruimschoots de tijd voor Chiracs tactiek is de president, die vorige maand op een dieptepunt van zijn populariteit zat. zijn achterban te ontfutselen. De rode lijn in de gaul listische strategie is de strijd tegen links. Chirac zal de komende jaren Frankrijk duidelijk willen maken dat hij en niet de president dé leider van niet-links is en dat Giscard en zijn „presidentiële meerderheid met hun hervormingsplannen een opening naar links nastreven. Hij mikt er daarbij op dat de aanhang van de president weinig moet heb ben van het soclalistische- communistisch-linksradlcale blok. omdat hij anders In het verleden al naar links zou zijn overgelopen. Het Ironische is dat Chirac deze groep achter zich moest zien te krij gen toen hij nog premier was. Gis card had hen toen namelijk de opdracht gegeven de regeringspar tijen tot één blok te smeden, waar mee eerst volgend jaar bij de ge meenteraadsverkiezingen en daarna in 1978 bij de parlementsverkiezin gen het linkse blok verslagen zou moeten worden. Dat Chirac en de president op verschillende sporen zijn gekomen heeft naast Interne kabinets-oorzaken ook te maken met die strategie tegenover links. Chirac meent dat er zo snel mogelijk vervroegde verkiezingen moeten worden gehouden omdat de kansen van nlet-llnks nu het best zijn. Ook Chirac verwacht een overwinning van links maar deze zal volgens hem nu nog zo gering zijn dat de strijd tussen een in meerderheid links par lement en een niet-linkse president uiteindelijk door het staatshoofd zal worden gewonnen. Giscard wilde hier niets van weten en dus scheiden de wegen van het tweetal. Chrirac heeft zich nu aan de nieuwe situatie aangepast. De gaullitsen zullen de president en de premier Raymond Barre voorlopig blijven steunen maar onderwijl de verkie zingsstrijd voor 1978 voortzetten. Mocht het regeringsblok in 1978 ver liezen dan rekent hij erop dat de chaos zowel op politiek als op econo misch terrein zal losbreken. De men sen zouden schrikken, zich afkeren van links, en wie heeft zich dan al Jaren opgeworpen als de leider van de gecombineerde niet-linkse en an ti-linkse groeperingen? En dan gaat de droom in vervulling: het volk roept om Jacques Chirac. Jacques Chirac, met als twintig Jaar daar voor Charles de Gaulle. redder van Frankrijk! DDR wil blijven wonen. Biermann, diens gezin in Oost- Berlijn is achtergebleven, heeft laten weten de Oostduitse beslissing on aanvaardbaar te vinden. Binnenkort zal hij bekend maken wat hij van plan ls om te doen. Ondertussen hebben de politieke partijen In dp Bondsrepubliek de maatregel tegen Biermann „onmenselijk" genoemd. De Oostduitse schrijvers hebben hun regering gevraagd om de beslis sing terug te draaien en Biermann naar de DDR te laten terugkeren. LONDEN (Reuter) Ongeveer twintigduizend leden van vakbon den en de Labour-partlJ hebben woensdag voor het gebouw van het Britse parlement ln Londen een be toging gehouden. Zij eisten dat de regering zich er niet toe zal laten verleiden de overheidsuitgaven in te perken om het pond sterling te ver sterken. De betoging vond plaats terwijl een commissie van het Internationale Monetaire Fonds ln de Britse hoofd stad was om de aspecten te onder zoeken van het Britse verzoek om een lening van 3.9 miljard van het fonds. NIEUW DELHI (AFP) China heeft gisteren een kernproef in de atmosfeer verricht Volgens het Indiase centrum voor nucleair onderzoek In Bombay vond de explosie plaats ln het gebied van Lob Nor en had zij een kracht van twee tot drie megaton. De proef was de 21ste sinds 16 okto ber 1964 en de vierde sinds het begin van dit jaar. NEW YORK (UPI) De Ameri kaanse president Gerald Ford heeft ln „alle stilte" ztjn goedkeuring ge geven aan het verstrekken van een noodlenlng van 300 miljoen aan Por tugal. aldus het Amerikaanse dagblad The New York Times gis teren. Tevens zal de regering Ford het congres verzoeken toestemming te geven voor Amerikaanse deelne ming ln een consortium dat Portu gal een lening ter waarde van 15 miljard dollar en met een lange looptijd wil verstrekken. In het consortium zullen West- Duitsland. Frankrijk en „mogelijk enkele andere landen" deelnemen. Het is de bedoeling dat de Verenigde Staten ongeveer 30 procent van de 1.5 miljard dollar zullen storten. De totale Amerikaanse hulp aan Portu gal zou dan een waarde hebben van naar schatting 800 miljoen dollar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7