Nieuwe opperrabbijn wil met kerken samenwerken Herv. synode bespreekt Nairobi F n G Functionaris in dienst van de kerkvoogdij m Vandaag Prof. Böhl overleden Hervormde kerk doet mee met ontwikkelingsbank Hervormde zending wacht nog groot deel der inkomsten Onze adressen: Kerken tegen kernenergie Ins Paus tegen overhaaste oecumenische actie Andere status voor legerpredikant VOORBIJGANGERS Raad van Kerken heeft een ombudsman 0 DONDERDAG 18 NOVEMBER 1976 KERK TROUW/KWARTET 2 joNDE door A. J. Klei Van het boekje „Wegwijs op het terrein van het werk van de ouder ling". dat ls samengesteld door de raad voor de herderlijke zorg van de hervormde kerk, ls bij het Boe kencentrum in Den Haag een derde druk uitgekomen. Deze bestseller, want zo mogen we „Wegwijs" nu wel noemen, wekt de Jaloezie van andere raden van de hervormde kerk. Zij leveren niet zulke meesle pende werkjes en machteloos zien ze toe hoe de pennevruchten van dominee Roel Kaptein over de toonbank vliegen. „Wegwijs" heeft inmiddels nog aanzienlijk aan aantrekkelijkheid gewonnen. In deze nieuwe druk ls een verklarende woordenlijst opge nomen. „inhoudende een aantal in de kerk vaak gebezigde begrippen, met korte omschrijving". Daar vloog ik terstond op af. Ook ik loop tegen „vaak gebezigde begrippen" aan, die ik niet direct kan thuisbrengen. Neem nu het woord organist. Dat wordt in en om de kerk nogal eens gebezigd. Je komt het ook dikwijls tegen op aanplak biljetten en in het omroepblad van de NCRV. Concert te geven door Feike Asma (ik pak maar een voor de hand liggend persoon, organist van de Grote Kerk te Maassluis, staat er dan. Wat een concert is, weet ik. Wat een kerk is, hoeft niemand me te vertellen, en een grote kerk zal niet klein zijn. Maar wat is nu precies een organist? Ie mand die orgel speelt misschien? Gejaagd sloeg ik de derde druk van „Wegwijs" (prijs vijf gulden) open, ademloos joeg ik door de twaalf pagina's korte omschrijvingen van veel gebezigde begrippen zou-t- er bij staan? Ja hoor. bij de o, daar stond het: organist, en daarachter de korte omschrijving: functionaris in dienst van de kerkvoogdij. Mooi zo, dat staat nu in mijn geheugen gegrift, dat kan geen mens me meer ontnemen. Geestdriftig geworden, ging ik nóg een veel gebezigd begrip opzoeken: beroep. Dit woord kom ik in mijn broodwinning ook veelvuldig te gen. Er komt een telefoontje: wilt u in de krant zetten dat ik een beroep heb naar Ik zet zoiets natuur lijk in de krant, maar op den duur ga Je je toch afvragen: wat is dit eigenlijk, een beroep? „Wegwijs" maakt ook nu weer wegwijs: blij kens de korte omschrijving ls be roep: verkiezing van een predikant door de kerkeraad. Dat laat zich horen! De wereld heeft haar verkie zingen van een Miss zus en zo, maar wij, die wel in, maar niet van de wereld zijn, hebben onze verkiezin gen van een predikant. Nu heeft de krant ook een kritische taak en daarom wil ik ook een kritische opmerking maken. Ons wordt aangeraden het zéér veel ge bezigde begrip oecumene uit te spreken als: uikoemeene. Dit lijkt me van het goede te veel. Het woord is van Griekse komaf: oiku- mene, en het Griekse „oi" wordt uitgesproken als „eu". Daarom kun je gewoon zeggen: eukumene. Klaar. Maar „Wegwijs" slaat op hol, dat gaat nu weer net doen of dat „eu" ook oorspronkelijk Grieks is. Nu moet inderdaad het Griekse „eu" worden uitgesproken als „ui" denk maar aan: eureka! (ik heb het gevonden). Maar we hebben hier niet te maken met een Grieks „eu", maar met een als „eu" uitgespro ken „oi". Maar voor het overige: niets dan lof en we vertrouwen, dat ook deze „Wegwijs" zijn weg wel zal vinden. Opperrabbijn M. Just DRIEBERGEN De hervormde kerk doet mee met de oecumenische ontwikkelingscoöperatie (EDCS) van de wereldraad van kerken, die 1 januari te Amersfoort van start gaat. De kerk als geheel neemt een aandeel, waardoor het mogelijk wordt, dat de plaatselijke gemeen ten hun medewerking gaan verle nen. De gemeenten zullen hierover binnenkort een brief krijgen. door M. Kopuit AMSTERDAM Vier jaar, na dat opperrabbijn A. Schuster van Amsterdam op 65-jarige leeftijd met pensioen is ge gaan, zal zijn opvolger de 64- jarige Meijer Just worden geïnstalleerd. Op 19 december (naar verwachting) is de naar de heer Schuster genoemde sy nagoge aan het Jacob Obrechtplein. Voor de heer Just is Amsterdam niet 'onbekend. Hij werd hier in 1963 tot rabbijn van de Nederlands- Israelietische hoofdsynagoge be noemd. Klom bij deze grootste jood se gemeente van het land (deson danks maar iets meer dan 3500 zielen tellend) op tot voorzitter van het rabbinale hof en werd vervolgens bevorderd tot opperrabbijn. Als het aan het bestuur van het Nederlands Israelietisch kerkgen ootschap ligt, zal voor overig Neder land nog een opperrabbijn worden benoemd, voor de representatieve taken. Voor deze functie wordt ge noemd de Haagse opperrabbijn Me- nachem Fink, nog onlangs als Israë lisch staatsburger voor herhalings oefeningen teruggeroepen. Van de representatieve verplichtingen van Amsterdam zal deze dan echter moe ten afblijven. Representatief „In mijn benoeming tot opperrab bijn zie ik juist hoofdzakelijk een taak op het representatieve vlak", vertrouwt de heer Just ons toe. „De titel opperrabbijn zal mijn werkzaamheden binnen de joodse gemeenschap niet veranderen, maar wel mijn taak als representant. Het is ondenkbaar, dat een ander dan de Amsterdamse opperrabbijn de re presentant zal zijn van het Amster damse jodendom, de grootste con centratie joden van dit land met de belangrijkste instituten. Degeen die het werk doet zal ook moeten repre senteren." Het contact met de kerken vindt hij het belangrijkste deel van het repre sentatieve werk. Dit hoewel de ker ken in eerste instantie hun stem niet lieten horen bij het uitbreken van de Jom Kipoer-oorlog en hoewel de raad van kerken zonder overleg met het rabbinaat tot zijn geruchtma kende uitspraak kwam over de vrij lating van de Drie van Breda. Desondanks meent opperrabbijn Just, dat er samenwerking met de kerken moet zijn. Een opzienbaren de gedachte voor een rabbijn af komstig uit de Boekowina, het Rus- sisch-Roemeense grensgebied. Want juist in dat Oost-Europa leefden joodse en niet-joodse geestelijken veelal naast elkaar. „De tolerantie van het Nederlandse volk moet ook in deze samenwerking tot uiting komen." schappelijke vraagstukken en bij het verspreiden van de idee, dat er een Almachtige bestaat. AOW-leeftijd Mede door zijn leeftijd, de heer Just is ten slotte maar enige maanden van zijn aow verwijderd, is hij slechts voor vijf jaar benoemd. Een beperking acht hij dat overigens niet. „De tijd, dat ik opperrabbijn ben, hangt niet van mensen af. Als God het geeft, dan dien ik die vijf haar uit. Ben ik vijf jaar opperrab bijn naar tevredenheid, dan zal nie mand mij wegsturen. Ik heb niet gevraagd, waarom de bepaling van vijf jaar is gemaakt. Het is volkomen onbelangrijk. Evenmin vindt hij het vreemd, dat hij tot het hoge ambt is geroepen op de leeftijd dat zijn voorganger bijna met pensioen is gegaan. Hij meent zelf, dat een rabbijn pensioneren tegen de joodse geest indruist. In de oudheid werden velen op vergevor derde leeftijd tot leiderschap geroe pen. „Mozes ging ook niet met pen sioen." Beperkingen Deelnemen aan de oecumene is eve neens uitgesloten, evenals een hech te samenwerking met tal van ker ken. „Samenwerking in een oecume ne", zegt opperrabbijn Just, „is niet mogelijk zolang er keken zijn die zich bedienen van missie en zending onder de joden. Zouden wij daarmee samenwerken, dan betekent dat dat wij meewerken joden van het joden dom te vervreemden." Samenwerking met de kerken ziet de opperrabbijn vooral ten gunste van Israël, bij het bezinnen over maat- Het gaat niet slecht met het geld voor de zending maar Oegstgeest moet dit jaar nog wel ruim drie miljoen ontvangen. Naar aanleiding van ons verslag van de bespreking van het Jaarverslag van de raad voor de zending 1975 in de hervormde synode deelt ds A. de Haan. secretaris binnenland van Oegstgeest, ons mede dat inderdaad de inkomsten in 1975, die bijna 13 procent hoger lagen dan in 1974, zonder meer goed mogen worden genoemd. Medio november kan over de inkomsten van 1976 nog geen uitspraak gedaan worden, want zo als ieder jaar moet er juist de laatste twee maanden een groot deel van het benodigde geld (8.300.000 gul den) binnenkomen. Ter synode ging het over 1975. In de begroting 1977 is vanuit de visie Zending in zes conti nenten een bedrag van 200.000 gul den opgenomen voor evangelisatie werk in Nederland. De raad voor de zending hoopt en verwacht dat juist ook het mede-betrokken-zljn bij de vragen van de verkondiging in eigen land in nauwe samenwerking met het hervormd evangelisatorisch be raad zal lelden tot vergroting der inkomsten. Het ls geenszins de be doeling de samenwerking met de kerken overzee in intensiteit te ver minderen. AMSTERDAM Postbus 859. Wibautstraat 131 Tel 020-913456 Telei 13006 ROTTERDAM/DORDRECHT Postbus 948 WestbiaaK 9 Rotterdam Tel 010-115588 DEN HAAG/LEIOEN Postbus 101. Parkstraat 22. Den Haag Tel 070-469445 ZWOLLE/GRONINGEN Postbus 3 Melkmarkt 56. Zwolle Tel 05200-17030 Van een onzer verslaggevers DRIEBERGEN De her vormde synode heeft de aanbe velingen die aan de kerk waren gedaan op basis van de rappor ten van de wereldraadas semblee in Nairobi (1975) voor lopig nog even terzijde gelegd. Dit gebeurde op voorstel van dr. W, Maan uit Oegstgeest, die zei dat hij niet in de gelegen heid was geweest de stukken grondig te bestuderen. Maar de synode heeft wel haar licht over de assemblee zelf laten schij nen. Daarbij viel de nadruk op men senrechten en het politieke spreken. Over de sectie V van Nairobi, die ging over de rechten van de mens en dergelijke zaken, sprak ter synode dr. Theo van Boven, die lid was van de hervormde delegatie In Nairobi. Voor dr. Van Boven was het politieke spreken in Nairobi niet steeds even bevredigend. Dat de wereldraad ech ter politieke uitspraken doet. leek hem onvermijdelijk Onbevredigend vond Van Boven bijvoorbeeld dat de assemblee een uitspraak deed over schending van mensenrechten in Noord-Korea en China, terwijl de assemblee tevens uitsprak contact te willen maken met de christenen uit die landen, die niet in de as semblee vertegenwoordigd waren. In het algemeen wordt alleen een politieke terechtwijzing over een be paald land aangenomen, wanneer de gedelegeerden uit zo n land daar door niet in moeilijkheden komen. In het geval van Brazilië en Zuid- Korea hadden de gedelegeerden ge vraagd geen veroordeling van hun land uit te spreken. Een zwak punt, vond dr. Van Boven. De praeses van de synode, ds. G. Spilt, die ook in Nairobi was geweest, vertelde dat de invloed van de staf van de wereldraad op het program ma van de assemblee betrekkelijk groot was. Dit leek hem onvermijde lijk. Hij bestreed de indruk, die de pers schijnt te geven, dat er in Nairo bi zo veel aan politiek werd gedaan. Ds. Spilt vertelde dat de meeste tijd aan geloofszaken wordt besteed, zo als bijbelstudie en dogmatische be sprekingen Ds. Spilt raadde de acti visten in de kerk aan. eens zorgvul dig de rapporten van de eerste sec ties, over geloof, dialoog en eenheid, te bestuderen. De critici moesten dan de rapporten van de andere sec ties maar eens goed bekijken. Bezwaren tegen het politieke spre ken van de kerk waren te horen van ds. J. Pronk uit Rijsoord en prof. dr. H. Jonker uit Hilversum. Pronk meende in de rapporten trekken te vinden van een verpolitiekt evange lie en prof. Jonker zette uiteen dat het Getuigenis, het in 1971 door een aantal theologen en leken onder lei ding van prof. dr. G. C. van Niftrik opgesteld protest togen horizontalis me, zich tegen zulk politiek evange lie verzet. Toen prof. Jonker zijn gedachte nader uiteenzette en over zuidelijk Afrika kwam te spreken, ontstond een korte woordenstrijd met de scriba van de synode, dr. A. H. van den Heuvel, die ter synode aanwezig was als delegatielid naar Nairobi. Dr. Van den Heuvel meende te moeten bestrijden dat de zwarte Zuidafrikanen vrijwillig de apart heid verkiezen, zoals prof. Jonker meent. Deze riep per interruptie dat het ADVERTENTIE Revolutie ja of nee Zag u gisteravond drs H. C. Leih op de televisie? Ton Hydra, de t.v.-recensent van Trouw, schreef bij de eerste uitzending reeds: Hij laat niets blijken van vooringenomenheid waarbij discussie bij voorbaai uitgeslo ten is". Verder was hij vol lol over de objectieve wijze waarop drs Leih met dit onderwerp bezig is. Lees nu het veelgeprezen boek van drs Leih: DE DROOM DER REVOLUTIE Over maatschappijkritiek en revolutie. 2e druk, 196 blz.t 19,90. „Niet alleen een boeiend en goed gedocumenteerde geschiedenis van de revolutie, maar ook een geslaagde en wel gefundeerde beoordeling". Maandblad Credo „Drs Leih behandelt in dit boek revolutionaire stromingen en tenclenzen van de laatste eeuwen Het is de moeite waard zich diepgaand bezig te houden met wat hij in dit boek doceert Friesch Dagblad UITGEVERSMAATSCHAPPIJ J. H. KOK KAMPEN BESTELBON Oeze bestelbon zenden aan uw bockhande laar of tn open envelop zonder postzegel aan: U'tgevenj J. H. Kok. Antwoordnummor 18. Kampen Tel 05202-3545 (toestel 13» Hierbij bestel Ht via boekhandel: 1 ex. DE DROOM DER REVOLUTIE Naam: Adres: Plaats. - verschil tussen hem en dr. Van den Heuvel gelegen is in de opvatting of de apartheid door de zwarten wordt gezocht of aan hen wordt opgelegd. Niet zonder enige ophef eiste prof. Jonker dat deze opmerking van hem zou worden genotuleerd. Het debat werd door deze onderbreking meer verlevendigd dan verhelderd. Toen het gesprek over de grote lij nen voltooid was en de synode toe kwam aan het bespreken van de aanbevelingen van Nairobi, besloot zij het breed moderamen te vragen deze aanbevelingen uit te werken en die een volgende keer in de synode te brengen. HAMBURG 37 Hamburgse predi kanten, de proosdij van Münster- dorf en de classis Marburg van de Westduitse evangelische kerk heb ben zich gesteld achter het actieco mité „Milieubescherming Beneden- Elbe", dat zaterdag een demonstra tie heeft georganiseerd tegen de bouw van een kernenergie-fabriek in Brokdorf. In de kerken in Hamburg zijn kan- selboodschappen voorgelezen, waarin geprotesteerd wordt tegen geweld tegenover de schepping. De predikanten van de proosdij Münsterdorf hebben de poging van de regering om de betogers tegen de kernenergiefabriek als staatsge vaarlijke linksradicalen af te schil deren „lichtvaardig, onrechtvaardig en gevaarlijk" genoemd. Volgens een publikatie van het pre dikantenconvent en het bestuur van de proosdij Münsterdorf hebben de milieu-verdedigers zich uitdrukke lijk van linksradicale groepen gedis tantieerd en behoren zij tot alle in de Bondsdag vertegenwoordigde partijen. De predikanten vragen de regering in Bonn en Kiel de bouw in Brokdorf te laten rusten totdat alle risico's weggenomen zijn. De classis Mar burg van de evangelische kerk heeft aan de synode gevraagd, zich over de bouwplannen in Brokdorf uit te spreken. Brieven van Lezers staan op pagina 8 Menten In dictatoriaal „geregeerde" landen werkt het politieapparaat meestal bijzonder snel. Ruikt men daar ook maar de minste aanwezigheid van verzet tot in het denken toe, dan volgt vrijwel onmiddellijk inhechte nisneming, niet zelden gevolgd door mantelingen. Dat is natuurlijk ook de enige methode om onwettig in het zadel te blijven. Daartegenover staat, dat men zich kan afvragen, oi bewil staat Het i! neelsf toekoi wordt gehoui men v derhei en Su Van een onzer verslaggevers NIJMEGEN De bekende assyrioloog en oudtestamenticus prof. dr F. M. T. de Liagre Böhl is dinsdag op 94-jarige leeftijd in Nijmegen overleden. De begrafenis is vrijdag in Gennep. Franz Marius Theodor Böhl werd in 1882 In Wenen geboren, waar zijn vader, de ook in Nederland bekende kohlbrugguaanse theoloog Eduard Böhl, hoogleraar was. Zijn moeder, baronesse Verschuer, was Nederlandse. In 1880 had zijn vader bedankt voor een verzoek van Abraham Kuyper om hoogle raar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam te wordeh. De jbnge Böhl studeerde aan verschillende Duitse universiteiten (o.a. bij Delitzsch) zowel theologie als Semitische letteren. In 1912 werd hij in Groningen hoogleraar Hebreeuwse taal- en letterkunde en Israëlische oudheven. In 1927 ging hij naar Leiden, om daar tot 1953 de talen en geschiedenis van Babylonië en Assyrië te doceren. Hij was de eerste, die in Nederland gewoon hoogleraar in deze vakken werd. Prof. Böhl bouwde een schitterende collectie van meer dan tweeduizend spijkersschrifttabletten op. Van zijn vele publikaties trokken vooral die over het Gilgamesj-epos de aandacht, het nationale heldendicht uit het Babylo nië der oudheid. Samen met prof. dr A. van Veldhuizen zette hij de populaire bijbelverklaring „Tekst en Uitleg" op. waarin hij verschillende delen (Gene sis, Exodus, Pslamen) zelf schreef. Persoonlijk verrichtte hij opgravingen in het bijbelse Sichem en in Oeroek (Babylonië). Zijn verdiensten werden erkend met eredoctoraten van de universiteiten van Bonn, Leuven en Debreczen. het justitieel apparaat dat in demo cratisch geregeerde landen de be slissing neemt, niet het gevaar loopt soms te langzaam te werken. Misschien niet voor iedereen, maai dan toch voor zeer velen was het enkele maanden geleden na het zien u"™ van enkele filmpjes, die als bewijzen °t:eke, tegen Menten werden aangevoerd, voorzien van hoor en wederhoor, al aanstonds duidelijk, dat nien hier te maken had met een zeer sluw mens. Des te onbegrijpelijker is het dan, dat er zolang geaarzeld wordt om iemand op z'n minst voorlopig huis arrest te geven en zijn woning dan afdoende te bewaken. Toen het be sluit eenmaal genomen was om hem in hechtenis te nemen, hoefde het toch niet dagen te duren, voordat dit besluit ten uitvoer kon worden gelegd. Het is een goede zaak, dat hier indringende vragen worden ge steld. Uit de televisiebeelden en confrontatie met mensen die vroe ger met de zaak-Menten te malken hebben gehad, steeg al een bijzon der onfrisse geur op, te meer waai een van de ouderen desgevraagd ei min of rneer angstig liever maar het zwijgen toe deed. Wat zit hier acb ter? In een rechtsstaat moet het nitt kunnen voorkomen, dat iemand ui. angst zwijgt. Dan is er iets mis. B allen die zich betrokken voelen het voortbestaan van onze samei ving hebben recht op duidelijkht Het is al erg genoeg te moeten le; dat in Italië iemand wordt vrijg( ten onder de mogelijke druk West-Duitsland. De gedachte allt al is onverdraaglijk. Wat kan Wes Duitsland bewegen om zoveel en gie te steken ln Iemand, die, dl zijn optredep, mede de naam van land voor lange tijd in opspraakI heeft gebracht? Van i DEN jer 1 I I Iin ROME De paus heeft in een rede voor het secretariaat voor de een heid van de christenen gezegd dat men in de omgang met andere chris tenen niet net moet doen alsof de eenheid al bereikt is. Door zo te handelen bewijst men de oecume nische vooruitgang een slechte dienst, zei de paus. Hij richtte zich vooral tegen intercommunie en open communie, gebruiken die steeds meer voorkomen bij plaatse lijke christelijke gemeenschappen. De paus wees op de resultaten van de dialoog met andere kerken over de eucharistie, de doop en het ambt. De katholieke kerk is volgeps de paus vastbesloten haar bijdrage tot deze gemeenschappelijke inspan ning van alle christenen te blijven geven en te versterken. Het secretariaat voor de eenheid vergadere vorige week voltallig on der leiding van kardinaal Wille- brands, de rooms katholieke aarts bisschop van Utrecht. PIETERMARITZBURG De Zuidafrikaanse methodisten willen de status van hun legerpredikanten wijzigen. Aanleiding tot het debat wordt gevormd door de opmerking van ds Ernest Baartman, die zei dat elk land weliswaar een leger nodig heeft, maar dat het Zuidafrikaanse leger er niet is om de belangen van de zwarte bevolking te behartigen. „De blanken zien hen die aan de andere zijde van onze grens staan als terroristen, terwijl de zwarten hen zien als vrijheidsvechters", zei ds Baartman. Een andere afgevaar digde in de synode, ds Simon Gqubule, zei dat de zwarte bevol king het leger ziet als het orgaan dat de kinderen in de zwarte woonbuur ten neerschiet. De methodisten heb ben acht full-time legerpredikanten in het Zuidafrikaanse leger. Beroepingswerk NED. HERV. KERK Beroepen te Rotterdam-Kralingen: C. W. Verploeg te Oudshoorn- Ridderveld (buiteng. wijkgem.); té Wieringermeer: W. Kruidenier te Gelselaar; te Ellecom/De Steeg (toez.): G. W. Marchal te Oosthem c.a. Bedankt voor Stellendam: A, den Hartog te Woudenberg. GEREF. KERKEN Emeritaat verleend (om ge zondheidsredenen) aan drs. A. W, Meeder te Ooltgensplaat en Den Bommel. GEREF. KERKEN (VRIJGEM.) Beroepen te Temeuzen: L. W. de Graaff te Heerde/Waijenveld. VRIJE EVANG. GEM. Beroepen te Nieuwvliet: J. Moerland te Nijverdal. J. W. Lourens J. W. Lourens (32) te Amersfoort is door de hervormde synode be- moemd tot stafmedewerker voor pu bliciteit van de hervormde jeugdraad. Hij volgt K. B. du Pon op, die predikant te Arkel is gewor den. De heer Lourens is nu nog alge meen secretaris van de interkerke lijke vredesbeweging „Kerk en Vrede". BRAAMFONTEIN De Zuidafri kaanse raad van kerken heeft Euge ne Roelofse, een bekend activist in consumentenzaken, aangesteld tol ombudsman. Roelofse heeft een boek geschreven over de uitbuiting van consumenten en zal zich in hel •bijzonder bezighouden met de be langen van arme consumenten in Zuid-Afrika. erdi an Itënt iuki W fei [Onda dlger. 'moet vol, c den i: Mevr Lück recht dat ii voorj Fran zieke tlënt< toege Zijn toon* dat I verdi ADVERTENTIE Van Jeruzalem tot hel uiterste der aarde! Nog ruim 3 miljoen nodig De Raad voor de Zending mag deel hebbf aan het werk van een 25-tal kerken Indonesië en West-Atrika. Op dit moment zijn er 56 zendingsarbeid# (van wie velen met hun gezinnen) in het we1 van deze kerken betrokken als predika^ arts, landbouwkundige, maatschappen werkster, enz. Voor dit werk werd dit jaar reeds 5.000.$ ontvangen. Nodig is in totaal 8.300.000. Zendingsbureau van de Nederlaodtf H? vormde Kerk te Oegstgeest, Postbus Giro 6074 Bank ABN, Lelden Rek. 566745577 insul ding ven s titie, aan Fran geha do GR op kui zeil ger wil din Een min ons ten de zaal besi Grc late deli niet dini jaai wer De Noc gen wijs ken ove: leid kun

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 2