ivond-universiteit is
Hogelijk en gewenst
7%% rei
met't nieuw
Spaar-extra-Premie
boekje.
Rabobank O
Slachtoffers van oorlog
en verzet overwegen
acties na vlucht Menten
Topleiding TNO
werkt voorstellen
reorganisatie uit
Betrokkenheid ouders
a schoolstrijd niet
enoeg gegarandeerd"
Verkleining
provincies
onmogelijk'
trechts onderzoek onder werkstudenten:
I
Proefschrift:
Stichting '40-'45 stelt ministerie verantwoordelijk
YDERDAG 18 NOVEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 13
or Bert de Jong
•RECHT Over een paar jaar moet er in Nederland een avonduniversiteit bestaan. De
ministratie van deze nieuwe vorm van hogeschool wordt in één plaats gevestigd. Daarentegen
eten de colleges op verschillende plaatsen worden gegeven. Want de werkstudenten, voor wie
ze universiteit is bestemd, hebben niet de tijd om naast hun werk en studie ook nog veel te
zen.
systeem van blokcursucsen en deel-
diploma's.
René A. C. Hoksbergen, drs. Mar-
i P. M. de Goede en mr. Paul J. Tr _i _j___ J
finhout van de Utrechtse unlver- XVOSten ZOUUtJIl
fit zijn na een wetenschappelijk v
rferzoek onder duizend werkstu- 111 IIGl DGglll
nten tot de conclusie gekomen. -i -i
de oprichting van de landelijke ïllllll Z11I1
indunlversitelt goed mogelijk en
oral gewenst ls.
Opdracht
een aantal universiteitssteden
rdt al het nodige gedaan voor de
rlcstudenten. In plaatsen als Gro-
igen, Nijmegen en Wageningen ls
ter alleen wat incidenteel moge
voor de werkstudenten. Wanneer
aldus René Hoksbergen. er een
nenwerklng ontstaat tussen de
versitelten kan begonnen worden
een avonduniversiteit.
plannen van de Utrechtse onder-
kers zien er in grote lijnen als
gt uit:
)e landelijke avonduniversiteit
akt zoveel mogelijk gebruik van
bestaande universitaire gebou-
laboratorla. rekencentra en ap-
ratuur. Op den duur moet de
mduniversltelt naast het eigen
iprogram ook eigen voorzlenin-
en eigen docenten krijgen. De
indstudenten immers, die over-
hun normale baan hebben en
tlddeld ouder zijn dan de dagstu
denten, hebben zo hun eigen wensen
en verlangens.
2. De organisatievorm van de avond-
universiteit ls het inter-unlversltair
instituut. Zo'n Instituut is tot nu toe
in het leven geroepen om onderzoek
van verschillende universiteiten mo
gelijk te maken. Maar volgens mr.
KUJnhout is het wettelijk goed mo
gelijk van de avonduniversiteit zo'n
instituut te maken.
3. De reeds bestaande programma's
voor avondstudenten kunnen op
korte termijn voor landelijk gebruik
geschikt worden gemaakt. BIJ het
maken van de leerprogramma's
moet zoveel mogelijk rekening wor
den gehouden met de Inbreng van de
werkstudent, die de nodige beroeps
ervaring heeft. Ook moet de thuis
werkende vrouw de nodige aandacht
krijgen.
4. De studie dient even lang te zijn
als die van de dagstudenten en even
tueel worden georganiseerd via het
n Kemenade: school meer aan mensen teruggeven
i onze onderwijsredactie
'RECHT „De schoolstrijd werd niet voor niets gevoerd
der de leuzen als „souvereiniteit in eigen kring" en „de school
i de ouders". Ze heeft echter niet geresulteerd in een organisa-
vorm van een besluitvormingsprocedure waardoor de betrok-
ïheid van de mensen zelf voldoende gegarandeerd werd".
-
|iei minister Van Kemenade (on-
<fi!s) gisteren op een verenigings-
lergaderlng van de Protestants
lelijke Onderwijsvakorganisa-
CO). Hij zei dit met betrekking
f tijn voorstellen omtrent de sa-
:elling van de schoolbesturen
■i concept-wetsontwerp basison-
uit de hoek van het protes-
christelijk onderwijs is er nog-
|wat rzet gerezen tegen het feit dat
bewindsman verplicht wil stellen
er vertegenwoordigingen van de
ers en van de onderwijskrachten
et atle bestuur komen. Men heeft
>ezwaa^ tegen dat de overheid
op die manier bemoeit met iets
tot nu toe altijd was voorbehou-
aan de schoolbesturen zelf.
betrokkenheid ven de mensen
I bij de besluitvormingsprocedure
s na de schoolstrijd niet voldoen-
gegarandeerd, onder andere om-
t „vaak gekozen is voor be-
ursvormen, die voor een werkelij-
JInvloed van ouders of personeel
inlg of geen mogelijkheden bie-
We zouden, denk ik. de zenlijke
^stellingen van de schoolstrijd
loochenen, als we de school niet
aan de mensen zelf zouden
uggeven", aldus Van Kemenade.
auw samenspel
Igens de bewindsman ls een zeer.
iw samenspel tussen school en
In van groot belang voor de ont-
tkellng en de schoolloopbaan van
kinderen. „Directe betrokkenheid
de ouders bij de school is essen-
lel voor de kwaliteit van het onder-
s en het rendement dat het onder-
Is voor kinderen heeft", zei hij.
verder: „Ons onderwijs is sterk in
andering. Niet omdat ik minister
l maar omdat de wereld om de
»ol verandert en omdat onze ken-
over „het onderwijzen" veran-
t. Die veranderingen noodzaken
een grote betrokkenheid van ou-
maar ook tot een grotere in-
ing van de onderwijsgevenden bij
besluitvorming over de school, tot
I hecht teamverband tussen die
nen die het onderwijs verzorgen."
elijk
verenigingsraad van de PCO
ak zich uit vóór een schoolbe-
ur waarin ouders (ofwel de leerlin-
op latere leeftijd), personeel en
gemeenschap waar de school van
gaat. gelijk vertegenwoordigd
i Het wettelijk voorschrijven van
i dergelijke samenstelling wees de
Wilgingsraad echter af.
voorstel van het hoofdbestuur
i ook uit te spreken dat de wette
re maatregelen wel nodig zouden
als de besturenorganisaties niet
'den willen meewerken, werd ver-
rpen Men vond dat een dergelijke
«praak te veel polariserend zou
nnen werken ten opzichte van de
iturenorganisaties.
Als het aan de Utrechtse onderzoe
kers ligt geeft de minister van on
derwijs in overleg met de Acade
mische Raad een werkgroep de
opdracht „een uitgewerkt voorstel
te doen voor de oprichting van de
avond-universiteit." Deze
werkgroep kan dan tevens de bege
leidingscommissie zijn bij de oprich
ting van de universiteit.
De op te richten avonduniversiteit
zou bestemd zijn voor naar schat
ting een tienduizend werkstuden
ten. Daarnaast zouden er nog een
15.000 part-timers bestaan, die voor
de universitaire avondstudie in aan
merking komen.
Martijn de Goede en René Hoksber
gen durven op de verwezenlijking
van de plannen aan te dringen na
een onderzoek onder duizend in
Utrecht studerende werkstudenten.
Er werd dus geen landelijk onder
zoek verricht. Bovendien reageerde
slechts 45 procent van de 2.400 bena
derde studenten.
Toch pleiten Hoksbergen en De
Goede in hun boekje „Op weg naar
de avond-universiteit van Neder
land", waarin over het onderzoek
wordt gerapporteerd, voor de op
richting. De Goede: „Het onderzoek
is niet representatief, dat is waar.
Het gaat ons echter niet om het
opstellen van een wetenschappelij
ke theorie, maar om het aangeven
van een beleid. De noodzaak wordt
aangetoond".
Bovendien ls uit cijfers gebleken,
dat het aantal werkstudenten sterk
is gestegen. Van de duizend stu
denten, die antwoordden, zou 79
procent gebruik maken van de
avonduniversiteit, wanneer deze be
stond. De resterende 21 procent ls
tegen de avonduniversiteit, omdat
ze als part-timer voldoende moge
lijkheden hebben om het onderwijs
overdag te volgen.
„Geen kosten"
Martijn de Goede en René Hoksber
gen hebben geen onderzoek inge
steld naar de kosten van de avond-
universiteit. Zij stellen echter sim
pel, dat de avond-universiteit in het
begin eigenlijk niets behoeft te kos
ten, omdat gebruik kan worden ge
maakt van de bestaande universitei
ten, zoals dat reeds het geval ls bij
de bestaande avondopleldlngen.
Wel onderkennen zij, dat als de
avond-universiteit er is het aantal
werkstudenten weer sterk zal toe-
Onderzoekbeleid vanuit de basis opbouwen
Van onze redacteur wetenschappen.
DEN HAAG Met een dikke „verduidelijkingsnota" heeft de
topleiding van de Organisatie voor toegepast natuurwe
tenschappelijk onderzoek (TNO) een nadere uitwerking gegeven
van haar voorstellen voor reorganisatie. Een maand geleden
hadden voorzitter dr.L.B.J.Stuyt en ondervoorzitter J.VAN DER
Velden, niet gesteund door de rest van het bestuur, intern een
discussienota rondgestuurd met voorstellen voor een nieuwe
structuur.
Dat stuk veroorzaakte binnen en
bulten de organisatie nogal wat ver
bijstering. De beleidsvorming, die nu
verbrokkeld of helemaal niet tot
stand komt, zou zich volgens het
voorstel gaan afspelen in een klein
topbestuur. gesteund door op te
De ex-boswachter van de familie Pistyner, Pavel Nicolailwitsj Klepatsj, herkende Pieter Menten
direct van deze foto, waarop Menten volgens het voormalig verzet Nederland zou staan afgebeeld. De
nu 85-jarige voormalige boswachter vertelde, dat Menten op of omstreeks de 7e juli 1941, gekleed in
een nazi-uniform aan het hoofd van een Duitse kolonne het dorp Podhorodce binnenreed en bevel gaf
een groot aantal joden en Polen dood te schieten.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het centraal overlegorgaan van vereets- en oorlogsslachtoffers het overkoepe
lend orgaan van verzetsorganisaties overweegt acties naar aanleiding van de vlucht van de
Blaricumse kunsthandelaar P.N. Menten. Onder leiding van de voormalige verzetsstrijder Hans
Teengs Gerritsen zal daarover vandaag worden gesproken in Centrum '45 in Oegstgeest.
Niet doorslaggevend
Van een verslaggever
UTRECHT Een vermeerdering
van het aantal provincies, zoals
wordt voorgesteld in een voorlopig
wetsontwerp, is niet te aanvaarden.
Dit schrijft mr. A. H. A. Lutters in
een proefschrift, waarop hij gister
middag promoveerde aan de rijks
universiteit in Utrecht.
Mr. Lutters wijst erop dat sinds het
begin van deze eeuw het aantal ta
ken van de provincies sterk uitge
breid is. Bij de aanpak van nieuwe
taken is vooral de nadruk komen te
liggen op de uitvoerende activitei
ten. Deze „doe"-taken liggen onder
meer op het gebied van de ruimtelij
ke ordening, milieu-hygiëne. ge
zondheidszorg en sociaal-
economische aangelegenheden.
Voor het uitvoeren van deze taken
zijn bestuurlijke eenheden nodig die
zo groot zijn als de huidige provin
cies.
Mr. Lutters, die zelf werkt op de
provinciale griffie van Limburg en
mét zijn proefschrift een basis wil
leggen onder het bestaansrecht van
de provincies, noemt als alternatief
voor uitbreiding van het aantal pro
vincies schaalvergroting op gemeen
telijk niveau. Hij pleit ervoor het
minimum-aantal inwoners van plat
telandsgemeenten te houden op
tienduizend. Stedelijke gemeenten
moeten minstens dertigduizend in
woners tellen. Wanneer het gebied
van kleine gemeentes niet opnieuw
wordt verdeeld, dreigt volgens Lut
ters het gevaar dat steeds meer van
die kleine gemeenten „vluchten" in
een gemeenschappelijke regeling
met buurgemeenten om zo het
hoofd te bieden aan bestuurlijke
problemen op streekniveau. Tegen
deze ontwikkeling maakt de jurist
bezwaar, vanwege het ondemocra
tische en ondoorzichtige karakter
van gemeenschappelijke regelingen.
Te klein
Volgens mr. Lutters is Nederland te
klein voor het ontwerpen van ca
vierde bestuurslaag in de vorm van
gewesten. Hij vindt, dat gewestelij
ke bestuurseenheden. die al zijn op
gericht, moeten worden afgebroken.
Een uitzondering moet daarbij
misschien worden gemaakt voor
speciale streken zoals de Rijnmond,
aldus mr. Lutters.
„Op weg naar de avond-universiteit"
is een uitgave van de afdeling algeme
ne wetenschaps- en onderwijszaken,
Achter de Dom 20, Utrecht.
Verscheidene van die organisaties
hebben gisteren protesttelegram
men gestuurd naar regering en
Tweede Kamer om hun verontwaar
diging uit te spreken over de gebeur
tenissen rond Menten. De landelijke
contactgroep verzetsgepensloneer-
den '40-'45 zegt „ernstig verontwaar
digd en diep geschokt te zijn over
het geven van gelegenheid tot de
vlucht van Menten en dringt aan op
volledige opening van zaken". De
Stichting '40-'45 stelt in haar tele
gram het ministerie van Justitie ver
antwoordelijk voor de ontsnapping,
terwijl het comité van oud
gevangenen van het concentratie
kamp Sachsenhausen vindt, dat het
optreden van Justitie en politie in de
zaak-Menten niet meer serieus ls te
In een fel commentaar noemt het
Nieuw Israëlitisch Weekblad (NIW)
de mogelijkheid, dat Menten zich
aan aanhouding heeft kunnen ont
trekken een schandaal, dat door de
regering en in het bijzonder de direct
politiek verantwoordelijke be
windsman niet hoog genoeg kan wor
den opgenomen. Het blad meent, dat
het negeren van de in 1949 uit Israël
naar Nederland gezonden documen
ten een smet werpt op het Neder
landse rechtsbestel. Het NIW vindt
het verder schandalig, dat het justi
tiële onderzoek dit jaar naar Men-
tens oorlogsverleden eerst tot stand
kon komen na speurtochten van
Journalisten en vragen van Kamerle
den. „Onder verantwoordelijkheid!
van Van Agt heeft Justitie om min
der belangrijke aangelegenheden
zich aanzienlijk actiever moeten be
tonen."
„Minister Van Agt. die de ethiek zo
mint," aldus het blad, .zou wel een
zeer ethisch verhaal moeten opdis
sen, wil hij geloofwaardig maken,
dat het schandaal, waardoor Men
ten zo lang vrij man kon blijven, de
Justitie zijn arrestatie uitstelde en
de miljonair kort voor zijn aanhou
den kon verdwijnen, toeval is in
plaats van een schandaal."
Intussen lijken de nieuwe getuigen
verklaringen tegen Menten zich op
te stapelen. In Accent, het blad dat
de zaak aan het rollen bracht laat
hoofdredacteur Hans Knoop vier ge
tuigen uit Sopot-Podhorodce aan
het woord, die allen bezweren dat
het Menten was, die in 1941 het
bevel gaf voor de massa-executies.
Uit vier voorgelegde foto's waarvan
er maar één Menten voorstelde,
werd hij steeds feilloos herkend. Tot
nu toe zijn bij opgravingen, waartoe
de Russische procureur-generaal
Rodenko opdracht had gegeven, de
stoffelijke resten van 180 slachtof
fers gevonden. Knoop heeft het ook
op de band vastgelegde materiaal
twee weken geleden voorgelegd aan
de politie. Deze verzocht hem toen
met publikatle te wachten, aldus
Knoop, omdat de rijksrecherche zelf
nog naar Rusland wilde gaan. „Wij
hebben Justitie twee weken uitstel
gegeven, maar die termijn is nu ver
streken."
richten centrale staforganen. De
structuur leek in grote lijnen neer te
komen op een volstrekte omkering
van de huidige situatie Daarin rege
len vier deelorganisaties naast el
kaar - en vaak langs elkaar heen -
hun eigen zaakjes.
De discussienota maakte een des te
merkwaardiger indruk omdat van de
huidige leden van het centrale be
stuur alleen voor de heren Stuyt en
Van der Velden een plaats In het
nieuwe topbestuur leek te zijn inge
ruimd. Verder leek het waarnemers
ondoenlijk om een onderzoekorgani
satie met vijfduizend medewerkers
in zeer uiteenlopende instituten
strak vanuit één centraal punt te
lelden.
In hun nieuwe nota schrijven de
TNO-bestuurders dat hun vorige
stuk, gezien de reacties, „op een aan
tal essentiële punten verduidelijking
behoeft". Zij wijzen er nadrukkelijk
op dat hun voorstel nog ruimte voor
een wezenlijke Inbreng vanuit de or
ganisatie open liet. Zij wilden com
mentaren en alternatieve voorstel
len stimuleren, „waarmee te zijner
tijd een definitief plan kan worden
ontwikkeld, dat door alle geledingen
van de TNO wordt gedragen". Vorige
maand schreven de heren Stuyt en
Van der Velden dat zij begin volgend
Jaar een definitieve nota zouden pu
bliceren, waarin binnengekomen
commentaren „voor zover mogelijk"
zouden worden verwerkt.
Overigens heeft de rijksrecherche
gisteren verklaard, dat het door
Knoop aangevoerde materiaal niet
doorslaggevend belastend ls. Als be
wijsmateriaal kan het niet worden
gebruikt, omdat alleen door de poli
tie opgenomen verklaringen als zo
danig gelden, aldus een woordvoer
der. Ook de door Wiesenthal gepu
bliceerde documenten, waaruit zou
blijken dat Menten een aandeel
heeft gehad in de moord op 39 hoog
leraren in het Poolse Lemberg, spe
len volgens de rijksrecherche nau
welijks een rol.
Intussen kan nog steeds slechts ge
gist worden naar het antwoord op de
vraag hoe Menten zo kort voor zijn
arrestatie wist te ontvluchten. Als
hij is getipt moet dit door een inge
wijde zijn gedaan, want Menten had
sedert twee weken een geheim tele
foonnummer. dat alleen bij politie
en justitie bekend zou zijn. Een an
dere mogelijkheid ls, dat de activi
teiten van Accent zelf onbedoeld de
oorzaak werden van zijn vlucht. In
het laatste nummer publiceert het
blad namelijk een nog het afgelopen
weekeinde bij Mentens woning ge
nomen foto. Volgens de Blaricumse
politie heeft Menten zaterdag nog
gebeld om te vragen wat die foto
graaf daar moest doen. Dat zou kun
nen betekenen, dat hij argwaar
kreeg en door deze fotografische ac
tivlteiten een arrestatie voelde aan
komen.
In hun verduidelijking leggen de no
taschrijvers er de nadruk op dat in
de structuur die hun voor ogen staat,
het onderzoekbeleid wel degelijk
vanuit de basis - de onderzoekers zelf
- wordt opgebouwd. Onderzoeksbe
leid en werkprogramma worden in
de deelorganisaties vastgesteld. Al
leen als men er daar niet uit komt,
kunnen in de nieuwe topstructuur
knopen worden doorgehakt. De dee
lorganisatie kan dan nog bij de
centrale raad van toezicht tegen zo'n
beslissing in beroep gaan.
Organisatorisch
Alleen het organisatorische beleid
en beheer zou wel degelijk vanuit de
top worden geregeld en gecontro
leerd. Bij de voorbereiding daarvan
zouden de centrale staforganen wel
nauw overleg moeten plegen met de
betrokken mensen en instanties op
lagere niveaus. Daardoor zal het be
leid „een reflectie moeten zijn van
datgene wat uit de organisatie naar
voren komt".
Opmerkelijk is verder dat op
centraal niveau het voorzitterschap
van raad van bestuur en raad van
toezicht, volgens de verduidelij
kingsnota moeten worden losgekop
peld. In de huidige structuur vervult
de heer Stuyt. bijgestaan door de
heer Van der Velden, belde functies.
Voordelig
Voor de konstante spaarder, die zijn
spaartegoed niet vaak aanspreekt. Het Spaar
extra-Premieboekje van de Rabobank is
dan een prachtige manier om extra rente te
maken. Uw spaartegoed blijft onmiddellijk
opeisbaar. U betaalt wel 2% over elk opge
nomen bedrag. Als vuistregel kan gelden
dat net Spaar extra Premieboekje voordelig
is. alsu het spaartegoed langer dan een jaar
laat staan.
Niét voordelig
Bent u een spaarder, die geregeld wat van
z'n spaartegoed opneemt, dan is het Spaar-
extra Premieboekje niet voordelig voor u.
U kunt dan beter een andere spaarvorm
kiezen. De Rabobank helpt u daarbij graag.
Over sparen gesproken
Sparen is een zaak van meer dan rente
alléén. Wip daarom even bij ons binnen als u
meer wilt weten over de verschillende mo
gelijkheden Met 3100 vestigingen is er altijd
een Rabobank in de buurt. En goede raad
kost niets.
geld en goede raad
