uiniger rijden met dopes
in olie of in benzine
akistan werd onder Bhoetto geen eenheid
Hoe ver bent u al
met uw klassieke diskotheek?
---AUTOBIOGRAFIE
Afleveringskosten sterk gestegen
Manifestatie in RAI bij
eerste verjaardag Angola
emier leunt sterk op het leger
Automotor efficiënt
voor energie in huis
Strakke lijn voor
Mitsubishi Sigma
Ford Taunus moet
terug naar dealer
^TZ£DAG 12 NOVEMBER 1976
<wartH!
BINNENLAND/BUITENLAND
er hedM
ina
reuken
it zijn
Sicco de Jong
llander-|>€VOe^n^en aan benzine
Domijnnen tot een lager verbruik
den. Deze conclusie is ge-
>kken bij onderzoekingen in
t Engelse laboratorium van
iell. Eerder had reeds de
merikaanse Standard Oil
>mpany of California het pro-
ikt Chevron F 310 uitge-
acht, dat eveneens tot zuini-
p maan r rijden kan bijdragen.
rde kerl
/orden
izig te
inden
n i c' u
rbrulk
01 ven" 1
^gal wa
ter de mate, waarin het brandstof-
iruik door zulke dopes of „addi-
lager wordt, komen echter
wat verschillende cijfers uit de
dag 13 is Shell testte 21 automodellen en
f5 te Zei daarbij tot een gemiddelde
grafeni andstofbesparing van drie pro
nt. Maar bij twee van die modellen
het verbruik juist twee procent
bij één steeg het met één pro-
it en bij twee maakte het geen
■schil uit. Daarentegen scheelde
t bij één model zelfs acht procent.
:15
[rafen
jraafj
Het gaat hier om ASD, een dope. die
Shell reeds in de verkoop heeft. In
tussen heeft BP in Engeland een
motorolie met zo'n additief ontwik
keld, dat nog niet in de verkoop is.
maar dat bij 54 testmodellen een
brandstofbesparing van ruim zes
procent bleek op te leveren. Boven
dien is dit BP-produkt. dat de naam
VF 7 draagt, goed voor schonere
uitlaatgassen, een betere motorkoe-
ling en een gemakkelijker koude
start.
Ook ASD van Shell en F 310 van
Chevron, die aan de benzine worden
toegevoegd, leveren een schoner uit
laatgas op. doordat deze produkten
in feite schoonmaakmiddelen voor
de motor zijn. Volgens een overzicht
van Shell zijn in de loop der jaren zes
belangrijke additieven ontwikkeld:
lood om motoren storingsvrij te la
ten lopen bij een grote zuigerver
plaatsing in 1926, alkyl fenol tegen
roest in 1930, isopropyl alcohol tegen
bevriezing in 1952. tritolyl fosfaat
voor een goede start in 1954 en twee
schoonmaakmiddelen voor het in-
laatsysteem van de motor in 1956 en
1971. Het eerste werkte alleen op de
carburateur; het tweede ASD—
maakt het gehele inlaatsysteem
schoon.
Shell verwacht overigens, dat auto's
tot midden volgende eeuw nog wel
vloeibare olieprodukten nodig zullen
hebben. De ingenieurs van het con
cern blijven er op hameren, dat de
rij gewoontes tot de belangrijkste
brandstof besparing of -verspilling
leiden.
Tests bij Shell in het Engelse laboratorium te Thornton: hier worden zowel ae uitlaatgassen als het
benzineverbruik gemeten volgens de EEG-testcyclus.
„Anevermgskosten zijn uit den boze", heeft het ANWB-weekblad Autokampioen geconcludeerd.
De kopers van auto's worden opgescheept met kosten van transport, schoonmaken en de „gratis"
nulbeurt, die niet in de autoprijzen begrepen blijken. Deze incasseringstechniek van de autobe
drijven vindt steeds meer ingang.
?^De Shell-verbruikstest
Shell heeft 21 gebruikte auto's getest volgens de EG-testmethode om het
schadelijke gehalte in uitlaatgassen te bepalen met en zonder ASD in de
benzine. Hoewel de gemiddelde besparing 3 procent was, gold dit niet
voor elk automodel. Men kan met ASD zelfs een hoger verbruik hebben,
zodat Shell met de geadverteerde conclusies (hoewel in de letter juist)
wel iets vollediger en voorzichter had mogen zijn.
Daarom geven wij hier de testresultaten uit de brochure „De invloed van
ASD op het benzineverbruik" weer (tussen haakjes de verschillenper-
centages;.
A. auto's met een lager verbruik
L Fiat 128 SL (7,8%)
2. Peugeot 504 (6,8%)
Toyota Corona 2000 (6,6%)
U. Audi 100 GL (6,3%)
Atri 5 Datsun 1200 (5,8%)
Citroën Ami 8 (5,5%)
Fiat 126 (5,2%)
Mini Estate (4,5%)
Renault 12 TL (4,1%)
II, Opel Kadett (3,6%)
Fiat 127 (2.6%)
Alleen de Datsum 1200 komt twee keer voor in de test: één keer met een
ht vanl'l0*er en ^eer met een 'a8er verbruik, waaruit duidelijk blijkt hoezeer
de uitkomst van geval tot geval kan verschillen. Ook al is er ontegenzcgge-
lijk sprake van een gemiddelde besparing, die de moeite waard is.
er
12. Opel Rekord 1.7 C (2,4%)
13. Vauxhall Viva (1,9%)
14. Renault 16 TL (1,4%)
15. Peugeot 304 (0,9%)
16. VW Passat TS (0,6%)
17. VW 1300 (0,2%)
18. Citroën GS Break (0,2%)
B. auto's met een hoger verbruik
1. Renault 4 (1,9%)
2. Simca 1100 LS (1,8%)
3. Datsun 1200 (0,7%)
Het blad noemt al bedragen van 150
tot 500 gulden, maar de praktijk is,
dat maar één merk met zijn prijs
exclusief benzine juist onder de
tweehonderd gulden blijft en dat er
zelfs merken zijn, die aan rond zes
honderd gulden komen. De enige
min of meer reële post in deze bedra
gen is het bedrag van 17.50 voor de
kentekenplaten en leges.
Autokampioen stelt, dat nog niet zo
lang geleden de klant bij aanschaf
van een auto alleen een bedrag voor
kentekenbewijs en nummerplaten
op zijn factuur zag. Nu loopt dit
steeds meer uit de hand en worden
zelfs via de afleveringskosten anti-
roest-behandelingen aan de klanten
opgedrongen, „waarvan onvoldoen
de vaststaat of die goed zijn uitge
voerd". Bovendien „gaan de
transportkosten in feite de klant he
lemaal niets aan. De dealer biedt zijn
waar in zijn bedrijf te koop aan. Dat
hij die waar van elders moet betrek
ken is een zaak die de dealer aan
gaat, maar niet de klant".
Een voordeel wordt het feit ge
noemd, dat over de afleveringskos
ten geen bijzondere verbruiksbelas
ting verschuldigd is. Daardoor derft
het Rijk rond negentig gulden aan
inkomsten per verkochte nieuwe au
to. In dat opzicht valt voor de consu
ment te verkiezen, dat de overheid
de bijzondere verbruiksbelasting
voortaan ook over de afleveringskos
ten berekent op één uniform tarief
van 16.5 procent: in plaats van de
huidige tarieven van 16 procent tot
een prijs van tienduizend gulden en
17.5 procent daarboven.
Dit verschil in belasting heeft er zelfs
aanleiding toe gegeven, dat prijzen
juist onder tien mille gehouden wer
den. terwijl afleveringskosten ver
hoogd zijn. De belastingheffing heeft
daarmee zelfs het ondoorzichtige en
concurrentievervalsende systeem
van forse afleveringskosten bereke
nen in de hand gewerkt. Wat niet
wegneemt, dat de autohandel met
dit verder in geen enkele bedrijfstak
toegepaste systeem van verkapte
prijsverhogingen een zeer incorrecte
gedragslijn volgt tegenover zijn
klanten.
De Mitsubishi Sigma 2000 met een motor, die voorzien is van balansassen om trillingen te beperken.
Bet politieke functioneren van Pakistan weerspiegelt de sociale structuur. Het bestuurssysteem is
toneel georganiseerd naar Europees model. We zien echter op veel punten de stammenverhoudingen dOOT Jddp Walg
vvoren komen. In feite gaan de Westerse vormen niet verder dan de oppervlakte. Dit alles wordt
fttfal duidelijk in de figuur van het modieus geklede staatshoofd Bhoetto.
MISS
r de
heeft Pakistan zich na de Ben-
le crisis ontwikkelt? Anders dan
aanvankelijk geneigd was te
'en in het westen, blijkt Bhoetto
it de socialist te zijn waar
hij zich destijds uitgaf. In feite
hij een feodaal grootgrondbezitter,
evenals zijn voorgangers van ge-
ities her, met intrige en verraad
de macht is gekomen. Met list en
;ld heeft hij het voormalige
itshoofd Jugja en diens formele
ilger Moejib, de inmiddels ver-
oorde eerste leider van het later
pescheiden Bangla-desj. bui-
1 gemanoeuvreerd. Doch een-
in het zadel was zijn positie
lenninst zeker. In de beginjaren
gljjkgjuhtte Bhoetto inderdaad een aan-
JI hervormingen door te voeren. Dit
Sennqet ln de laatste plaats als zetten in
n eigen machtsspel. Doch de on-
tlmatigheid, de corruptie in de
ïaucratie en zijn afhankelijkheid
bepaalde groepen werkten effec-
het doorvoeren van veranderin-
tegen en blokkeerden praktische
poeringen. Bhoetto heeft het er
beetje bij laten zitten.
/angeli ppOSitie
Ie gees
senhei
i de
indelingen evenwel die gezien
co innen worden als directe bedrei-
iarvan
ïlijk ei
Een
ijd. rijk
t vol pi
iswijsh
ruk
kf 16.
iar in
andel
Trollö
gingen voor zijn machtspositie wor
den straf aangepakt. Zo wordt het
verzet van studenten meestal in de
kiem gesmoord met behulp van leger
en politie. Vorig Jaar zijn er honder
den opgepakt na grootscheepse raz
zia's. Leiders zijn gearresteerd en
vermoord. De persvrijheid is gaande
weg opgeheven. Journalisten worden
geterroriseerd en gearresteerd. Ook
de politieke oppositie is zo langza
merhand buitenspel gezet. De voor
naamste oppositie partij, de Natio
nal Awami Party, werd in 1974 ver
boden. Haar leider, Abdoel Wali
Khan, moest naar Afghanistan
vluchten. Honderden andere leden
en leiders draaiden de gevangenis in.
^.shgar Khan, oud-luchtmaarschalk
en leider van een kleine oppositie
partij, wordt zo nu en dan ontvoerd
als hij op weg is naar toespraken of
vergaderingen. Hij is weliswaar nog
Steeds op vrije voeten, doch dit al
leen vanwege zijn populariteit bij
he;, leger.
In Bhoetto's eigen partij, de „Pakis
tan People's Party" kraakt het ook
Ministers en politieke vrienden van
ja/en her worden ontslagen of ver
dwijnen uit eigen beweging. De
„volk£-staat-van-beleg" werd weer
eens verlengd en het parlement, net
in functie wederom ontbonden. De
ze verschijnselen komen voort uit de
kernproblemen van Pakistan zelf.
Bhoetto is een Sindhi, uit het zuiden.
Zijn partij, de P.P.P. is echter het
sterkst in de Poenjab, het „hart van
Pakistan." Nu streeft Bhoetto naar
stabilisering van zijn macht middels
een politiek van ..checks and balan
ces" (verdeel en heers). Hij wenst
derhalve versterking van andere pro
vincies als tegenwicht tegen de
Poenjab. En dit is nu precies wat de
in de P.P.P. georganiseerde Poenja-
bi's niet wensen. Zij begeren hun
dominante positie in het land te b».
houden.
Op de muren in de steden van de
Poenjab verschenen dan ook vorig
jaar leuzen als „Redt de Poenjab" en
„We willen een Pakistani ais pre
mier, en geen Sindhi." Hiermee werd
gésuggereerd dat Bhoetto zijn eigen
stam zou bevoorrechten. Vaak wor
den deze ruzies tussen Bhoetto en
zijn partij voorgesteld als een strijd
tussen links en rechts. Maar in
plaats daarvan is er hier sprake van
stammentwist. Zo speelt oppositie
leider Ghoelam Moestafa Khar,
voormalig vriend van Bhoetto, en
voormalig gouverneur van de Poen
jab, sterk in op stamloyaliteiten ter
herwinning van zijn machtspositie.
Bhoetto is zich overigens zeer be
wust van zijn afhankelijke positie
ten opzichte van de Poenjab, poli
tiek en materieel. Om toch weer een
balans te vinden met een ander
machtsblok, leunt hij vandaag-de-
dag sterk op het leger, een partij in
zichzelf. Hij verlaat zich hierbij op de
hem toegewijde Pathaan Tikka
Khan. Tikka heeft momenteel de
supervisie over de gehele binnen
landse en buitenlandse veiligheid.
Jongere officieren worden op sleutel
functies gezet om zeker te zijn van
de loyaliteit van het leger en de
dankbaarheid van de betreffende
militaire leiders. Hiertoe werden ou
dere officieren gepasseerd.
Daarnaast mikt Bhoetto nu op de
medewerking van de andere provin
cies tegen de Poenjab, door overal
traditionele feodale stamhoofden te
benoemen als goeverneur. Het is de
ironie van het lot dat hij in zekere zin
zijn politieke spel terug moet draai
en. Voordien namelijk had hij overal
juist P.P.P. bestuurders neergezet,
daarbij veronderstellend zijn eigen
machtsbasis te verstevigen. Doch
deze P.P.P.-ers blijken meer trouw
aan de dag te leggen aan hun provin
cie op de Poenjab. dan aan de „natio
nale" president. Aldus grijpt hij nu
ZOELFIKAR ALI BHOETTO
weer terug op hen die voordien zijn
tegenstanders waren
Bhoetto is nu vier jaar aan het be
wind. Als wij deze regeringsperiode
overzien, merken we op dat hij een
vliegende startf maakte als charisma
tisch leider. Zijn programma be
helsde hervormingen die het volk
ten goede moesten komen. Hij gaf
vóór de wijze van bestuur van zijn
voorgangers te verfoeien. Toch is
ook hij zelf in feite steeds meer in
hun vaarwater terecht gekomen, dat
is repressie, terreur, en praktische
dictatuur. Zijn macht was geworteld
in de rijkste bourgeoisie en zo is dat
gebleven. Wat sterker dan ooit naar
voren is gekomen, na de Bengaalse
crisis, is de stammenstrijd. In de
praktijk betekent dit dat de basis
onder de Pakistaanse staat steeds
meer verbrokkelt. De enige macht
die dit proces van binnenuit kan
tegengaan, is het leger. Daarom is
het Pakistaanse defensiebudget de
laatste jaren verviervoudigd. Daar
om blijft de politiek tegenover India
tweeslachtig, ondanks de normalisa
tie der betrekkingen dit jaar. En
daarom ook wil Bhoetto een
kernbom maken. Hierdoor zal zijn
positie ten opzichte van het leger
versterkt worden en ook zijn popula
riteit bij het volk stijgen.
Daarom kwam Bhoetto onlangs met
een plan tot wijziging van zijn bui
tenlandse politiek. Als hij Pakistan
tot een nieuwe nuclaire machtsfac
tor in het gebied van de Indische
oceaan zou kunnen maken, zou hij
populair genoeg zijn om voorlopig
staatshoofd te blijven van de ver
brokkelde staat, die Pakistan heet
Dit is het laatste van twee verhalen
over Pakistan; het eerste plaatsten wij
maandag 8 november.
ADVERTENTIE
park
tie inN
e Enge»
eb. f 23i
:k 117.5
:khjn£tr
U bent ooit begonnen aan een
verzameling klassieke platen. Hoe
zit het daar nu mee? Bent u werke
lijk toegekomen aan uw ideaal: een
echte diskotheek met een serie
waardevolle lp's?
Gerenommeerde platenmaat
schappijen brachten de mooiste op
namen uit het klassieke repertoire
samen tot een indrukwekkende serie
van 44 lp's: DE KLASSIEKEN.
29,50 per maand.
Normaal bent u een heel kapi
taal kwijt voor zo'n klassieke verza
meling, maar deze diskotheek bouwt
u op voor maar 29,50 per maand.
Daarvoor ontvangt u steeds twee
hoogwaardige lp's kompleet met
Nederlandse toelichting. U spreekt
alleen met uw platenhandelaar af dat
u elke maand de twee nieuwste
„Klassieken" bij hem ophaalt.
De eerste vier platen* liggen al
klaar.
U kunt al meteen de eerste vier
platen bij uw platenzaak ophalen. U
krijgt dan meteen de gratis opberg -
cassette en de speciale folder
waarin u veel meer gegevens over
„De Klassieken" vindt.
De mooiste klassieken.
Elke maand twee lp's voor maar f 29,50.
Archiv
PRODUKTION
Deze diskotheek is ook op
44 musicassettes verkrijgbaar.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De eerste verjaardag van de Volksrepubliek
Angola zal zaterdagavond in het Amsterdamse RAI Congres
centrum worden gevierd met een nationale manifestatie, als
onderdeel van de landelijke actie „Angola bevrijd, vrijheid voor
zuidelijk Afrika", die deze maand zal worden gehouden.
De actie heeft tot doel financiële
steun te verlenen aan de bevrijdings
bewegingen in Zuid-Afrika, Namibië
en Rhodesië, aan de Volksrepubliek
Angola en aan de ondergrondse vak
beweging in Zuid-Afrika. de SACTU.
Het initiatief hiertoe is uitgegaan
van het Medisch Komitee Angola en
de Anti-Apartheidsbeweging Neder
land.
De actie, die gesteund wordt door tal
van jongerenorganisaties en een
breed comité van aanbeveling, be
oogt onder meer door collecten, geld
in te zamelen voor hoofdzakelijk me
dische projecten. 2oals (voor Angola)
de continuering van een medisch
team van vijf artsen, twee verpleeg
kundigen en een vroedvrouw, die
door het MKA zijn uitgezonden, en
het opzetten van twee mobiele me
dische units van elk 80.000 gulden
Volgens de initiatiefnemers is er ook
veel medische hulp nodig voor de
bevrijdingsbewegingen van Zuid-
Afrika (African National Congress),
Namibië (SWAPO) en Rhodesië
(African national Council). Een deel
van de ingezamelde gelden zal wor
den overgedragen aan het steun
fonds voor de ondergrondse vakbe
weging ln Zuid-Afrika.
Op de manifestatie, die zaterdag
avond om 19 uur begint, zullen verte
genwoordigers van de Volksrepu
bliek Angola, de SWAPO en het Afri
can National Council spreken. Muzi
kale medewerking wordt verleend
door Oscar Harris and the Twinkle
Stars, het cabaret Honoloeloe. Theo
Loevendie. Herman de Wit en the
Octopedians, Marius Monkau en de
Kaapverdlsche zang-*en dansgroep
Caboverdiano Solidaridad. Het giro
nummer van de actie is 2383300
TROUW/KWARTET 17
Fiat komt met nieuw
systeem:
Fiat wil automotoren voor
huisbrand en opwekking van elekri-
citeit gaan toepassen. Hierdoor kan
volgens het Italiaanse concern een
belangrijke energiebesparing be
reikt worden. Fiat heeft proeven ge
nomen met een generator van 15
kilowatt, die wordt aangedreven
door de 900 cc-motor van de Fiat 127.
De motor loopt op aardgas. Deze
winter volgt de eerste praktijktest in
woningen.
De besparing van het nieuwe sys
teem. dat Fiat de naam Totem (To
tale Energie Module) gaf, ontstaat
door negen tiende van alle vrijko
mende energie te benutten. Eén een
heid inschakelen voor verlichting,
verwarming en andere energie
functies in woonhuizen levert ten
opzichte van de huidige elektrici
teitsvoorziening en huisbrand een
besparing op van vijf ton olie per
jaar. Zou drie procent van de Itali
aanse huizen een Totem-voorziening
krijgen, dan scheelt dit een half mil
joen ton olie per jaar, evenveel als
wanneer de auto's vijf procent min
der zouden verbruiken, zo heeft Fiat
berekend.
Zoals nu aardgas verstookt wordt
om woningen warm te krijgen, is
volgens Fiat pure verspilling. Met
het Totem-projekt kan het energie-
potentieel van aardgas, dat nu bij
centrale verwarmingen verloren
gaat, in de vorm van elektriciteit
teruggewonnen worden. De verspil
ling. waarop Fiat duidt, ligt in het
warmteverlies tijdens transport. Met
de huidige systemen wordt volgens
Flat slechts 54 procent van de vrijko
mende energie omgezet in verwar
ming of elektriciteit.
Het systeem met de generatoren zal
in eerste instantie zeker grote moge
lijkheden bieden voor ver van ener
giecentrales gevestigde woonge
bieden
Mitsubishi Jidosha Kogyo heeft een
nieuw model uitgebracht, dat iets
breder en langer is dan de Galant.
Deze nieuwe wagen, de Sigma, heeft
opnieuw de 1.6 liter motor van 85
DIN-pk of de tweeliter „fluistermo-
tor" van 98 DIN-pk. Deze motor met
balansassen wordt alleen geleverd
in combinatie met een vijfversnel
lingsbak.
De lijn van de Mitsubishi Sigma is
iets strakker dan die van de model
len Lancer en Galant, welke tot nu
toe samen met de coupé Celeste in
Nederland geleverd worden. De
komst van de Sigma duurt hier ech
ter nog wel enkele maanden, omdat
tot nu toe slechts wagens met rechts
stuur gebouwd worden. Daarom is
het nieuwe model in Europa alleen
nog voor Engeland leverbaar: de Ja
panners houden evenals de Britten
links.
Importeur Hart Nibbrig êt Greeve te
Sassenheim hoopt het model, dat
ook gekenmerkt wordt door een
nieuwe, comfortabeler wielophan
ging, in februari tijdens de RAI-
tentoonstelilng te kunnen introdu
ceren.
VW Passat nu als LX,
begin 1977 als Diesel
Terwijl de VW Golf ln de produktie
het miljoen heeft overschreden,
gaat Volkswagen extra aandacht
schenken aan het model Passat. Als
speciale actie voor de laatste maan
den van dit jaar is een LX-
uitvoering verschenen en begin vol
gend jaar wordt de Passat Diesel
verwacht.
De komst van de Golf Diesel is over
igens ruim een maand vertraagd,
doordat de fabriek nog wijzigingen
aan het uitlaatsysteem heeft aange
bracht. De eerste paar honderd wa
gens van dit model komen nu in
december naar Nederland. De VW
Passat Diesel gaat
hoogstwaarschijnlijk zijn première
beleven tijdens de RAI-
tentoonstelling in februari.
De Passat LX is een eenmalige serie,
waarvan er achthonderd naar Ne
derland komen. Voor een extra prijs,
die ruim beneden de duizend gulden
ligt, krijgt deze LX een aantal
extra's, die normaal bij elkaar ver
boven de duizend gulden zouden
kosten. Het gaat hierbij om de grote
derde deur. grotere banden, rubber
stootranden, dubbele halogeen kop
lampen. een van binnenuit verstel
bare buitenspiegel en metallic lak.
Het interieur is verder voorzien van
vele extra's en een fraaie bekleding.
De goedkoopste Passat LX de
driedeurs met 60 DIN-pk motor
kost 16.856,- incl. BTW.
De president-directeur van het VW-
concern heeft verder verklaard, dat
gewerkt wordt aan een nieuwe auto
matische transmissie, die aanzien
lijk minder zou kosten dan de toch
91 concurrerende prijzen van de hui
dige VW-automaten.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Alle bezitters in
Nederland van een Ford Taunus.
geproduceerd tussen 2 april en 15
Juni, zullen binnenkort met hun wa
gen naar de dealer moeten om de
stuur koppeling (gratis) te laten
controleren. Volgens Ford Neder
land in Amsterdam gaat het om
ongeveer 4800 auto's.
Het gaat om de beugel van het
stuurhuis, die ln sommige gevallen
los kan zitten. Van mogelijk onbe
stuurbaarheid ls echter volgens
Ford geen sprake De Taunussen
waar het om gaat, worden geas
sembleerd ln de Fordfabriek ln het
Belgische Genk.
