part centrum voor
latiebemiddeling
Nieuw.
i
rente.
-Extra-Rekening 2,
Bezoek Breznjew
aan Belgrado
zeer actueel
Personalia
ewerking gereformeerden aan nieuwe
SSelling naast huwelijksbureau?
en
Hazenkamp: niet
doen of er niets
aan de hand is
rip:
aai
;rei
it a
od
11
Algemene Bank Nederland
Na uitspraak van Carter:
Eerste F-16 midden
1979 in gebruik
i 12 NOVEMBER 1976
BINNENLAND/BUITENLAND
TROUW/KWARTET 15
loen. h
ezeerc
iges i
5 gar
r m
tale
jgeven jteRDAM Het ziet er naar uit, dat de gereformeerden zich in de nabije toekomst zullen
W vat
lijke b ebeuren door een aparte instelling, die naast het grote levensbeschouwelijke huwelijksbureau
ian de gereformeerden ook meewerken) het Landelijk Centrum voor Huwelijkscontacten
zal werken. Behalve de gereformeerden zullen waarschijnlijk ook de hervormden, de
is-katholieken en de humanisten aan dit nieuwe relatiebemiddelingsbureau meewerken.
an
577
5.315,
•msten
bereilu
e ton
:erve U
deg
•sten
ondert
Diaci
)theek
Wijfc V!
IE
vangit i,
9-
aad.
elijk.
1 de
ira vei
Cisca Dresselhuys
bezighouden met het bemiddelen bij het tot stand komen van buitenhuwelijkse relaties. Dit
de uitkomst van diepgaand
binnen de vier deelnemers in
»g slulÉH, die zes jaar geleden samen
n is selijksbureau oprichtten. De-
i. Hi« r zijn de gereformeerden (sa-
luizing iet de christelijk gereformeer-
dlokak dé hervormden, de rooms-
e DorrÉeken en de humanisten,
i het ve
leentel en tot dit besluit zal komen (in
het co ber zullen de officiële
ing ojfcunten van de vier deélnemers
worden gemaakt, maar de
dat men tot relatiebemid-
wil komen lijkt wel ge-
digd) is het gevolg van een
herprcfc van het LCH. Bij dit huwe-
ïn goei^reau werd toen de laatste tijd
vaker geconfronteerd met de
an mensen, die hulp wilden
bij het zoeken van een vaste
Tot nu toe weigerde het LCH
it het tenslotte een huwe-
lireau en geen relatiecentrum
iar omdat men wel voelde, dat
en probleem ligt, dat Je niet
afdoen met de mensen zomaar
Jturen, heeft het LCH om een
enhag piële uitspraak van de vier
traers gevraagd,
ltlopend op wat deze zouden
heeft het LCH-bestuur in-
Js al het standpimt ingeno-
dat het zelf deze vorm van
verlening niet ter hand wil ne-
Het LCH wil alleen maar een
ljksbureau blijven. Vandaar
gedachten nu lijken uit te
naar een instelling naast het
die zich dan speciaal met rela
beling zal bezighouden.
J missie
1 ond Rtormeerden hebben voor de
leen speciale commissie bui-
lelijkse relaties ingesteld. Se
van de commissie is drs. G.
zenkamp, directeur van de
Ing landelijke gereformeerde
voor samenlevings-
egenheden (het GSA). Hij is
bestuurslid van het LCH.
ebben als gereformeerden nog
ifficleel standpunt; dat hopen
lecember wel te hebben, maar
wel al zeggen, dat er bij ons
it wordt in de richting van
1 »f bemiddeling voor mensen,
een relatie, maar geen huwe-
lleti. We zien hier een ver-
ootdelijkheid, die wij beslist
vnlkn ontlopen. We worden de
Ud immers steeds meer ge-
1 rd met het verschijnsel
en
„ongetrouwd samenwonen", ook in
gereformeerde kring. Ik denk, dat
bijna iedereen in zijn naaste omge
ving wel met deze zaak te maken
krijgt. Daarom zou het struisvogel
politiek zijn om net te doen alsof er
op dit punt bij ons niets aan de hand
is."
Eerlijkheidshalve moet ik wel zeg
gen, dat een dergelijke zaak bij ons,
gereformeerden, moeilijker en ge
voeliger ligt dan bijvoorbeeld bij een
n onze parners: de humanisten. Maar
wanneer iets moeilijk ligt, mag dat
niet betekenen, dat je er maar niet
aan begint. Wanneer je het zou tiebe-
middelingsbureau nalaten zou je im
mers mensen overlaten aan voorzie
ningen, waarmee je hetzelf niet eens
bent. Want het gevaar dreigt dat,
wanneer er op dit gebied geen bona
fide instelling komt, je hier net zulke
toestanden krijgt als vroeger op het
gebied van de huwelijksbemidde
ling. En dat was een erg ongewenste
toestand." aldus de heer Hazen-
kamp.
Particulieren
„Op het ogenblik zijn er eigenlijk
geen echte voorzieningen voor be
middeling bij dit soort relatievor
ming. Er zijn wel twee instellingen,
die zich met iets dergelijks bezig
houden, maar die doen dat op een
manier, die wij toch niet ideaal vin
den. Deze instellingen zijn niet ge
baseerd op een levensbeschouwelij
ke grondslag; ze zijn opgezet door
particulieren, die geen verantwoor
delijkheid aanvaarden voor dege
nen, die de bemiddeling vragen. Dat
betekent, dat iedereen zich hier kan
melden (bijvoorbeeld ook getrouw
de mensen, die aan partnerruil wil
len doen). Dat vinden wij niet juist.
Vandaar dat wij liever een eigen
instelling naast deze bestaande heb
ben, waar wij wel degelijk ver
antwoording zouden willen dragen
voor de ingeschrevenen, net zoals
wij dat doen bij ons huwelijksbu
reau. Iedereen weet dan dat hij bij
ons niet het slachtoffer van een
avonturier of een al getrouwd per
soon kan worden."
„Wij zien het, van gereformeerde
zijde, ook niet als onze taak om
straks te bemiddelen tussen homo
fielen, die een partner zoeken. Die
willen wij liever naar het COC blij
ven verwijzen, zoals nu ook al ge
beurt. Verder moeten naar ons idee
uitdrukkelijk van inschrijving bij
zo'n relatiebureau woeden uitgeslo
ten echtparen, waarvan een van de
partners een relatie met een ander
wil en mensen, die bijvoorbeeld een
vakantiepartner zoeken", aldus de
heer Hazenkamp.
Voor wie zal het eventuele nieuwe
bureau, volgens de gereformeerden,
straks open moeten staan?
„Ik zie het voornamelijk als een hul
pinstelling voor een categorie jonge-,
ren, die andere opvattingen hebben
over het huwelijk of voor mensen,
die principieel tegen het huwelijk
zijn. Misschien ook voor mensen, die
liever eerst een proefhuwelijk willen
aangaan, alvorens officieel te trou
wen envoor oudere mensen, die na
een eerder huwelijk, (bijvoorbeeld
na een scheiding) niet nog eens wil
len trouwen. Maar het zullen voor
namelijk wel jongeren zijn, voor wie
deze vorm van relatiebemiddeling
uitkomst zal bieden", aldus de heer
Hazenkamp.
Weerstanden?
Hij verwacht dat er binnen de gere
formeerde wereld wel wat weerstan
den zullen bestaan tegen deze nieu
we vorm van hulpverlening, maar
die mogen volgens hem toch geen
reden zijn om het niet te doen.
„Kijk, het is natuurlijk heel wat
anders om je actief met iets derge
lijks als relatiebemiddeling te gaan
bezighouden, dan het oogluikend
toe te staan. Maar wij vinden, dat we
hier, hoe gevoelig de zaak ook ligt,
toch echt een taak hebben", meent
hij.
Tenslotte denkt de heer Hazen
kamp, dat er in het standpunt van
de gereformeerden, dat hopenlijk
unaniem zal zijn, wel een plaatsje
zal worden ingeruimd voor een ver
klaring, waarin zoiets zal staan als;
„het huwelijk heeft om een aantal
redenen wel onze voorkeur, maar wij
willen als gereformeerden toch de
verantwoording op ons nemen voor
mensen, die een relatie zonder een
huwelijk willen".
„Persoonlijk denk ik wel eens, dat er
BEMIDD£LIN6SBUR0...
samenwonenden zijn, wier relatie
een hoger ethisch gehalte heeft dan
veel huwelijken, maar goed, dat zul
je andersom ook wel kunnen zeggen.
Punt is, dat wij als kerk deze men
sen niet in de kou mogen laten
staan, wanneer zij om onze hulp
vragen", aldus de heer Hazenkamp.
Hervormden
Namens de hervormden heeft onder
meer radiopastor ds. A. Klamer te
maken met deze zaak. Hij vermoedt,
dat het officiële hervormde
standpunt ongeveer hetzelfde zal
zijn als dat van de gereformeerden.
Persoonlijk gaat hem dat niet ver
genoeg. „Ik vind het erg jammer,
dat er nu weer een apart bureau
moet komen voor relatiebemidde
ling. Ik zou dat allemaal samen veel
liever willen onderbrengen bij één
grote instelling, die zowel op het
gebied van huwelijk als van relatie
zou bemiddelen.
Verder vind ik dat je de homofielen
beslist niet mag uitsluiten van deze
vorm van bemiddeling, maar ik ge
loof dat ik op dit punt een minder
heidsstandpunt inneem. Vanuit
mijn eigen pastoraat zie ik hoe no
dig het is, dat er een dergelijke vorm
van bemiddeling komt, maar dan
ook voor homofielen. De nadruk ligt
nu eenmaal niet meer alleen op de
huwelijksrelatie. Er zijn veel meer
vormen van goede relaties, waaro
ver wij als kerken alleen maar blij
kunnen zijn".
Humanisten
Bij de humanisten is men zonder
meer voorstander van bemiddeling
bij het tot stand komen van relaties,
vertelt drs. R. Tielman, hoofdbe
stuurslid van het Humanistisch Ver
bond. „De beunhazerij heeft zich
verplaatst van de huwelijksbemid
deling naar de relatiebemiddeling.
Vandaar dat wij vinden dat er zo
snel mogelijk een bonafide relatie-
centrum moet komen. Er bestaat al
een COC-relatiebureau (voor homo
fielen). Wij zijn er voorstander van
dat het LCH samen met het COC en
een bestaande relatiecentrale in
Zeist komt tot een bonafide relatie
bemiddelingsbureau. Het meest ide
ale zou, volgens ons, zijn geweest,
dat het LCH zelf dit werk erbij was
gaan doen, zodat je alles in één hand
hebt, maar we hebben er wel begrip
voor dat men zich hier uitsluitend
met huwelijksbemiddeling wil blij
ven bezighouden. Wij zouden er
evenwel zeer grote bezwaren tegen
hebben, dat een nieuw op te richten
relatiebemiddelingsbureau homo
fielen van deelneming zou uitslui
ten. Het COC heeft inderdaad een
bemiddelingsbureau voor homofie
len, maar men is dit zes jaar geleden
uit armoe begonnen, omdat het
LCH de relatiebemiddeling niet tot
zijn werkterrein wilde rekenen. Het
COC zou dan ook niets liever doen
dan dit aparte bureau nu opheffen,
wanneer het zou kunnen opgaan in
een algemeen centrum voor relatie
bemiddeling. Verder is ons
standpunt, dat de mensen er op ba
sis van eigen vrijheid en ver-
ar.twoordelijkheid die relaties moe
ten kunnen zoeken, die zij willen.
Dat houdt in, dat wij in principe
niemand zouden willen uitsluiten
van deelneming en dat wij er niet
gaan zedemeesteren over de aanvra
gen", aldus Rob Tielman.
Rooms-katholieken
Tenslotte de rooms-katholieke zij
de: hier is men nog niet tot een
standpuntbepaling gekomen, om
dat men graag eerst nog wat meer
gegevens zou willen hebben. Wel
heeft men al gesteld, aldus de r.k.
theoloog dr. C. A. J. van Ouwerkerk,
dat het LCH zich niet met dit werk
moet gaan bezighouden, omdat
geen verwarring te scheppen. Verder
meent men, dat grenzen gesteld zou
den moeten worden aan de vormen
van relatiebemiddeling (geen wee
kend- en vakantiepartners en de ho
mofielen liever overlaten aan het
COC). Wel vindt !men, dat ook de
rooms-katholieken een stuk ver
antwoordelijkheid hebben op het
punt van relatie-bemiddeling.
URirl
Vi
Misschien kende u de ABN Spaar-Extra-
Rekening al. Daarmee kunt u twee procent
méér rente maken dan op een gewone
spaarrekening. De ABN heeft daar nu de
Spaar-Extra-Rekening 2 aan toegevoegd.
Daarop kunt u maar liefst 7'A% rente op
jaarbasis maken. Daar staat tegenover dat
2% opnamekosten berekend wordt over het
opgenomen spaargeld. Daarom is de nieuwe
Spaar-Extra-Rekening 2 alléén aantrekkelijk
wanneer u uw spaargeld langer dan een
jaar aan de ABN kunt toevertrouwen.
Kunt u dat niet, dan bent u beter uit met de
gewone Spaar-Extra-Rekening (6'/4% rente
tegen 1% opnamekosten) of met één
van de vele andere spaarvormen waarover
de ABN u graag nader informeert.
door J. den Boef
Het bezoek dat partijleider Le
onid Breznjew volgende week
aan Joegoslavië zal brengen,
heeft bijzondere actualiteit ge
kregen door de verklaring van
de inmiddels als president ge
kozen Amerikaanse Demo
craat Jimmy Carter, „geen wer
kelijke actie door eigen troe
pen te zullen gelasten", als de
Sowjet-Unie Joegoslavië zou
binnentrekken.
Breznjew was al enkele jaren van
plan, een bezoek aan Joegoslavië te
brengen. Hij stelde zijn voornemen
echter telkens uit. De samenwerking
tussen Moskou en Belgrado wilde
niet verlopen, zoals de partijleider
zich had voorgesteld, sinds hij in
1971 in de Joegoslavische hoofdstad
de „constructieve dialoog" opnam,
die moest leiden tot samenwerking
op economisch, militair en ander ge
bied. Zo worden in Joegoslavië nog
processen gevoerd tegen pro-Sowjet-
dissidenten, blijft het land van
maarschalk Tito zich verzetten te
gen het door Moskou nagestreefde
„proletarische internationalisme" en
steunt het de pogingen van Roeme
nië, zich onafhankelijk tegenover de
Sowjet-Unie op te stellen.
Tito bracht in 1972 een tegenbezoek
van zes dagen aan de Sowjet-Unie.
Hij ontving daar voor zijn naar het
heette strijd tegen het fascisme,
zijn bijdrage tot de vriendschappe
lijke betrekkingen met het Kremlin
en zijn strijd voor de vrede de Lenin-
orde. Dit is de hoogste onderschei
ding van de Sowjet-Unie, die slechts
zelden aan buitenlanders werd ver
leend. Tito nodigde Breznjew uit
voor een nieuw bezoek aan Joegosla
vië, maar daarvan was tot nog toe
niets gekomen.
Samenwerking
In 1973 ging Tito zelf weer naar de
SowjetrUnie, waar hij in Kiew be
sprekingen voerde met de Sowjet-
leider. Daar werd besloten, dat niet
alleen op regerings-, maar ook op
partijniveau zou worden samenge
werkt. Behalve premier Aleksj Kosy-
gin en minister van defensie Andrej
Gretsjko (inmiddels overleden)
brachten daarna talrijke politici be
zoeken aan Belgrado, onder wie Ka-
toesjew, de secretaris van het centra
le comité van de communistische
partij van de Sowjet-Unie.
Er is in de Jaren die sinds Tito's
laatste bezoek aan de Sowjet-Unie
verstreken zijn veel gespeculeerd
over de plannen, die in Moskou ge
maakt zouden zijn om Joegoslavië
opnieuw bij het Sowjet-blok te voe
gen. Deze beweerde plannen zouden
afgestemd zijn geweest op de ver
warring, die in Joegoslavië zou kun
nen ontstaan na het overlijden van
president Tito (die zich overigens op
84-jarige leeftijd nog in een redelijke
gezondheid mag verheugen).
Uit het feit dat Breznjew thans
vier jaar na uitgenodigd te zijn
naar de bejaarde Tito toe gaat, kan
moeilijk de gevolgtrekking worden
gemaakt dat de Sowjetleider niet
langer van plan is, een eind te maken
aan de onafhankelijke positie, die
Joegoslavië sinds 1948 ten aanzien
van de Sowjet-Unie inneemt. Wel
kan er uit worden afgeleid dat hij
mogelijkheden ziet om met Tito tot
afspraken te komen, die het begin
kunnen zijn van een hernieuwde in
tegratie van Joegoslavië in het Sow-
jetblok.
Het is niet uitgesloten dat Tito, die
Jongste statenlid De 25-jarige me
juffrouw Dineke Uildriks uit Ty-
naarloo (gem. Vries) is gisteren
geïnstalleerd als lid van de provinci
ale staten van Drente. Zij ls het
jongste statenlid in Nederland. Zij
volgt voor de WD de heer J. van der
Worp uit Zuidlaren op, die op 1
oktober bedankte wegens zijn ver
trek uit de provincie. Mej. Uildriks
heeft gewerkt bij het kleuteronder
wijs in Groningen. Zij is nu stewar
dess bij de KLM. In de staten zal zij
lid worden van de commissie voor
culturele zaken, jeugd, sport en on
derwijs.
Benoeming Dr. H. J. Molenaar is
benoemd tot directeur bijzondere
projecten en overdracht van kennis
van het Nederlands Maritiem Insti
tuut in Rotterdam. Op dit terrein
heeft hij grote ervaring opgedaan,
o.a. tijdens vroegere werkzaamhe
den voor UNCTAD in Genève.
Voorzitter VNO Het dagelijks be
stuur van het Verbond van Neder
landse Ondernemingen heeft beslo
ten mr. C. van Veen opnieuw te
benoemen tot voorzitter van het
Verbond. Deze tweede zittingsperio
de duurt tot eind 1979.
Adjudant voor Prins Met ingang
van 10 december is benoemd tot
adjudant van prins Bernhard de lui
tenant ter zee der eerste klasse R. A.
Wolff (40 jaar). Hij volgt kapitein
luitenant ter zee J. J. Leeflang op,
die met ingang van gelijke datum
benoemd is tot adjudant in bijzon
dere dienst van koningin Juliana.
ondanks zijn breuk met Stalin het
communisme trouw bleef, zich zor-
'gen maakt over de ontwikkelingen
die na zijn dood in Joegoslavië zullen
plaatsvinden. Hij denkt dan niet al
leen aan de mogelijkheid, dat de
Sowjet-Unie een eind zou kunnnen
maken aan de onafhankelijkheid
van zijn land. Tito zal zich dan ook
realiseren dat de greep van de com
munistische partij op de bevolking
zodanig kan verslappen, dat Joego
slavië zou ophouden een „socialis
tisch land" te zijn.
Om beide ontwikkelingen te voorko
men zal Tito er wellicht naar streven,
een politiek van goede nabuurschap
met de Sowjet-Unie uit te werken,
die Moskou geen aanleiding kan ge
ven om in Joegoslavië in te grijpen
en tegelijkertijd de bevolking van
dit land er van weerhoudt, zich niet
alleen tegen het stalinisme, maar
ook tegen het marxisme-leninisme
af te zetten. Een politiek van toena
dering tot het Sowjetblok is in deze
opzet onvermijdelijk.
Of volgende week al tot het onderte
kenen van een vriendschapsverdrag
zal worden besloten waartegen
Joegoslavië zich tot voor kort nog
heeft verzet moet worden afge
wacht. En welke vorm een nauwere
samenwerking tussen Joegoslavië en
het Sowjetblok eventueel zal krij
gen, valt niet te zeggen. Wel ls be
kend, dat Sowjet-generaals weer in
het land rondkijken en dat oor
logsschepen uit de Sowjet-Unie ha
venfaciliteiten hebben gekregen aan
de Adriatische Zee.
Van belang is het te vermelden dat
de reis van Breznjew naar Joegosla
vië al vaststond, voordat Jimmy Car
ter als kandidaat voor het presi
dentschap van de Verenigde Staten
zijn omstreden verklaring met be
trekking tot Joegoslavië aflegde. Als
Tito al ooit op militaire steun van de
Verenigde Staten heeft gerekend,
dan zal hij nu de hoop wel helemaal
hebben opgegeven. Carters verkla
ring kan voor Tito een reden temeer
zijn om naar een vergelijk met de
Sowjet-Unie te streven.
De verklaring
Carters uitspraak over Joegoslavië
werd gedaan naar aanleiding van
diens opvatting, dat „Amerika niet
militair betrokken mag raken in de
binnenlandse aangelegenheden van
een ander land, zolang zijn eigen
veiligheid niet direct in gevaar is.'.
Carter zei letterlijk: „En ik geloof
niet dat onze veiligheid direct be
dreigd zou zijn als de Sowjet-Unie
Joegoslavië zou binnentrekken. Ik
geloof ook niet dat dit zal gebeuren.
En,zeker hoop ik dat dit niet het
geval zal zijn. Ik zou zo krachtig
mokelijke maatregelen nemen, maar
geen werkelijke actie door onze ei
gen troepen gelasten".
Mifüster van buitenlandse zaken
Henry Kissinger heeft nog getracht
de'indruk weg te nemen, dat de
Verenigde Staten hun politiek ten
opzichte van de Oosteuropese lan-
dep hebben gewijzigd of zullen wijzi
gen. Hij verklaarde dat „elke bedrei
ging van de onafhankelijkheid van
Joegoslavië of China de krachtsver
houdingen in de wereld zou verande
ren en daardoor de Amerikaanse vei
ligheidsbelangen zou beïnvloeden".
Maar sinds Carter de presidentsver
kiezingen won, had Kissingers cor
rectie geen zin meer.
Intussen zal het Tito ook niet zijn
ontgaan dat in de „Izwestia", het
blad van de Sowjetregering, opnieuw
is herinnerd aan wat in het Westen
bekend is geworden als de Breznjew-
doctrine (betreffende de beperkte
soevereiniteit van socialistische lan
den). Het blad schrijft:
„Fundament van de internationale
activiteiten van de socialistische
landen is het principe van het socia
listische internationalisme. Dit prin
cipe wint in onze dagen aan beteke
nis voor de ontwikkeling van de alzij
dige samenwerking tussen de socia
listische landen, ook in de internati
onale arena. De inhoud van dit prin
cipe is: hechte vrienschap, weder
zijdse hulp. samenwerking en ge
meenschappelijke bescherming van
de verworvenheden van het socialis
me en op elkaar afgestemde acties in
de belangrijkste internationale
kwesties".
(Herplaatsing wegens misstelling)
Van een verslaggever
DEN HAAG De eerste van de 84
Amerikaanse F-16-straalJagers voor
de Koninklijke Luchtmacht zal
midden 1979 op de vliegbasis Leeu
warden in gebruik worden genomen.
De squadrons 322 en 323 die daar
zijn gestationeerd, zullen als eerste
squadrons van de luchtmacht met
dit nieuwe type vliegtuig worden
uitgerust.
Midden 1981 zal, naar op grond van
het Nederlandse produktieschema
wordt verwacht, de F-16 ook op de
vliegbasis Volkel in dienst komen.
