R.k. theologen willen
lutherse belijdenis
,,Dat gaat je niet an
C
t<
Rode vlaggen
krijg ik
allemaal,
zei de waard
Vandaag
Conferenties
ff
|Mi
VOORBIJGANGER*
DONDERDAG 11 NOVEMBER 1976
TROUW/KWARTET: -
-pONI
DoorL. M. P. Scholten
AMSTERDAM Onder
rooms-katholieke theologen is
een discussie op gang gekomen
over de vraag, of de
Augsburgse Confessie door de
r.k. kerk erkend zou kunnen
worden als een juiste uitdruk
king van het geloof van de ene,
heilige, katholieke en aposto
lische kerk. Een dergelijke stap
zou van grote oecumenische
betekenis kunnen zijn. De
Augsburgse Confessie is het
belangrijkste belijdenisge
schrift van de lutheranen. Zij
dateert van het jaar 1530.
Het geschrift werd op de Rijksdag
van Augsburg door de reformato
risch gezinde vorsten van Duitsland
aan keizer Karei V aangeboden De
voornaamste opsteller was de theo
loog Melanchthon. Luther, die om
dat hij in de ban was, niet komen
kon, vond het stuk slap. In een ui
terste poging om tot herstel van de
eenheid te komen, had Melanchthon
namelijk alle nadruk gelegd op de
punten, waarover roomsen en luthe
ranen het eens waren, in plaats van
op de verschilpunten. Het Augsbur-
ger overleg werd een volkomen mis
lukking. Keizer Karei liet het luther
se stuk door zijn theologen weerleg
gen en in snel doorgaande polarisa
tie zetten de latere lutherse belijde
nisgeschriften de puntjes ook stevi
ger op de 1.
Katholiek
Het Is met name de Duitse r.k. theo
loog Joseph Ratzinger. die de moge
lijkheid geopperd heeft, dat de r.k.
kerk en de lutherse kerken elkaar
misschien zouden kunnen vinden op
basis van de Augsburgse Confessie.
Erkenning van deze belijdenis door
de r.k. kerk zou erkenning betekenen
van het katholiek karakter van de
lutherse kerken en daarmee een
..corporatieve vereniging in verschei
denheid" tussen beide kerken moge
lijk maken.
Het zou betekenen, nog steeds vol
gens Ratzinger, dat de rooms-
katholieke kerk ..met behoud van
haar eigenheid toch een nauwere
vorm van verwerkelijking van het
gemeenschappelijk geloof zou aan
nemen" Anderzijds zou zo'n rooms-
katholiek gebaar ook een passend
antwoord vragen van reformato
rische kant. Ratzinger vraagt van de
reformatorische theologen, om de
tekst van de Augsburgse Confessie,
die op velerlei manier uitgelegd kan
worden, te Interpreteren naar haar
oorspronkelijke bedoeling: in de een
heid met het oud-kerkelijke dogma.
De persdienst van de lutherse we
reldfederatie maakt melding van een
studiebijeenkomst van lutherse en
r.k. theologen over deze zaak. Profes
sor Heinz Schütte van het Vaticaan
se secretariaat voor de eenheid be
klemtoonde. dat de Augsburgse
Confessie het geloof van de ene kerk
in overeenstemming met de r.k.
kerk tot uitd-ukking wilde bren
gen. Het verschil betrof niet de leer.
maar de kerkelijke misbruiken, die
er toen inderdaad waren, aldus
Schütte.
In 1980 is de Augsburgse Confessie
450 Jaar oud. Het zou aan de bedoe
ling van dit geschrift beantwoorden,
wanneer de lutherse kerken en de
r.k. kerk elkaar na 450 jaar alsnog op
deze grondslag zouden vinden in de
door Christus gewilde eenheid in
waarheid, vrijheid en liefde, aldus
Schütte.
Pannenberg
De lutherse theoloog Wolfhart Pan
nenberg vatte zijn betoog samen in
vijftien stellingen, waarvan wij er
hier vijf laten volgen:
2. In de lijn van de Augsburgse Con
fessie is de lutherse kerk ook nu nog
gebonden aan de opvatting, dat de
verschillen met de katholieke kerk
slechts misbruiken, echter niet de
grondslagen van het geloof be
treffen
4. De aanspraak van de Augsburgse
Confessie op katholiciteit vordert
van de lutherse theologie en kerk het
voortdurend streven om de katholie
ke overlevering van de christenheid
op te nemen en de kerkelijke een
heid op grondslag van het ge
meenschappelijke kerkelijk geloof
na te jagen.
5. Van de misbruiken, die in artikel
22-28 (van de Augsburgse Confessie)
behandeld worden, staan thans al
leen nog de kwestie van het priester
celibaat-en de kloostergeloften tus
sen de kerken.
7. De kritiek van artikel 24 op de
vorm van de mis als een „ex opere
operato" door de priester voltrokken
offer treft noch de misopvatting van
het concilie van Trente. noch die van
het tweede Vaticaans concillie; an
derzijds is het voorwerp van deze
kritiek van katholieke kant ook niet
in dogmatisch verbindende vorm af
geschaft.
8. Tegenstellingen in de leer van zon
de en rechtvaardiging worden thans
gewoonlijk als verschillen in
denkvorm beschouwd, die geen ge-
loofstegenstellingen betekenen, zo
dat ook de betreffende veroordeling
door Trente van de lutherse leer,
zoals zij in de Augsburgse Confessie
verwoord is. niet van toepassing is.
door Hans Blankesteijn
Twee dagen voor de parlementsverkiezingen in de DDR, op 15 oktober, stappen wij een café in
een dorp in dat land binnen. Het hang er vol met vlaggetjes; rode en de nationale vlag van de
DDR. Of je die hier ergens kopen kunt, vragen we de waard. Hij grijnst ironisch. Die krijg ik
allemaal, zegt hij. Net zoals al die andere winkels, openbare en half-openbare gelegenheden ze
gekregen zullen hebben.
Bijna geen etalage zonder het één of ander vermaan
te gaan stemmen, en je stem te geven aan het
nationale front, een eenheidslijst waarop alle partij
en (ook de christelijke) en andere maatschappelijke
groeperingen zoals vakbeweging en de jeugdorgani
satie, volgens een tevoren vastgelegde verdeelsleutel,
zijn vertegenwoordigd.
Honecker
Diezelfde avond partijleider Erich Honecker op de
televisie. Bijna bezwerend klinkt z'n oproep aan de
burgers van de DDR, toch vooral to stemmen, en wel
op de lijst van het nationale front. Zo emotioneel heb
ik deze wat ambtelijke man nog maar zelden gezien.
Zondag. De dag van de verkiezingen. Min of meer
toevallig spoelen we aan op de pastorie in een klein
stadje. We kennen het predikantsgezin niet. maar
meteen worden we betrokken in het gesprek, dat nog
niet tot een conclusie heeft geleid op dat ogenblik: of
het wel kén en mag, je te stem geven aan een staat
die dan toch maar één van je medebroeders, ds
Brüsewitz. heeft gebracht tot zo'n wanhoopsprotest
zelfverbranding.
Conclusie van het gesprek, zo indringend als ik het
nog maar zelden hpb meegemaakt: niet stemmen
betekent in feite een bot „nee" tegen de DDR-staat,
en daarvoor is geen aanleiding; te veel mogelijkhe
den om te stóón op gegarandeerde rechten, zijn door
de christenen zelf niet uitgebuit. De dominee en zijn
vrouw zullen gaan stemmen.
Tegen elven gaat de telefoon. De burgemeester. Of
dominee nog komt stemmen. Ja, hij komt, maar het
kan nog wel even duren, hij heeft gasten. Dat tele
foontje spreekt boekdelen. Het staat in één rij met de
opvallende aandacht, die de partijkrant van de socia-
listisch-communistische SED, Neues Deutschland,
voor de verkiezingen wijdde aan de rechten van de
christenen in de DDR. aan de nadruk, waarmee
Honecker in verscheidene toespraken herinnerde
aan de gewetensvrijheid van de christenen, vastge
legd in de grondwet, en bevestigd in het nieuwe
partijprogram van de SED. Kennelijk was men aan
de top in grote zorg over wat de christenen (de
protestanten dan, veruit de grootste kerkelijke groe
pering in de DDR) op de verkiezingsdag zouden
doen. Niet zonder reden. Over deze verkiezingen viel
de schaduw van ds Brüsewitz. die zichzelf een kleine
drie maanden geleden in het openbaar verbrandde.
Stemrecht
Om dat allemaal een beetje te begrijpen, moetje iets
weten van het Oostduitse kiesstelsel. Er is maar één
lijst, waarop namen staan van mensen, afkomstig uit
verschillende partijen en andere maatschappelijke
groeperingen Bevalt die lijst je niet. dan kun je
verschillende dingen doen. Je kunt wegblijven. Je
kunt je stem ongeldig maken. Je kunt één of meer, of
alle namen van de lijst doorstrepen. Haalt meer dan
de helft van de kiesgerechtigden een naam door, dan
valt die kandidaat af.
Maar je bent wel onmiddellijk als nee-zegger herken
baar. Als je wegblijft allicht. Maar ook als je namen
doorstreept. Want dan ga je, met de kandidatenlijst,
het stemhokje in. Ben je met de voorgestelde kandi
daten helemaal tevreden, dan gooi je het stembiljet
zo. rechtstreeks, in de bus. Er is een zekere moed voor
nodig om op één van die manieren „nee" te zeggen;
ruim 180-duizend van de bijna 11,5 miljoen kiesge
rechtigden deden dat.
Een zekere moed. al moet je dat niet overdrijven.
Opgepakt word je echt niet. Maar het kan je schaden,
bij voorbeeld in je carrière. Al is dat zó ongrijpbaar,
dat je als buitenstaander nooit weet wat daar nu écht
van waar is. De laatste resten van een angst, die in
vroeger jaren het leven in de DDR zeker heeft
geregeerd. Maar nu? Wildvreemden vertellen je onge
zouten, wat er huns inziens in de DDR niet deugt. In
een café zit een stel jongelui luidkeels grollen te
verkopen over de Volksarmee (het leger), toch een
min of meer „heilige" instelling. Niemand wordt er
warm of koud van. Is dat een maatschappij die door
angst wordt geregeerd?
Toch voor ons. die gewend zijn aan vele partijen,
waarop je kunt stemmen, een vreemde verkiezings
procedure. Waarom maken Honecker en de zijnen
zich zo druk? Hun lijst komt er met glans door. De
kans dat meer dan de helft van de kiezers één naam
zal doorstrepen, is volstrekt te verwaarlozen.
Zondagavond. Ik zit aan de radio, hoor de verkie
zingsuitslagen. Negenennegentig komma zóveel proy
cent vóór de lijst van het nationale front. Ik betrap
me erop, dat ik al na een paar minuten alleen nog
maar luister naar de cijfers achter de komma. En zo
luisteren zonder de twijfel de partijleiders óók. Aan
de ene kant spiegelt dit systeem met één lijst heel
grof en onvolkomen wat er werkelijk lééft onder het
volk; de 99 komma zoveel zijn voorstanders én men
sen, die zich niet zonder meer „tegen" willen uitspre
ken. Maar een paar tienden van een procent minder
voor de eenheidslijst zou al éen motie van wantrou
wen in het bewind hebben betekend. Het werd een
paar tiende delen van een procent méér dan de vorige
keer voor de eenheidslijst.
(Dit is het eerste van twee bijdragen van de hand van
de Hilversumse theoloog en radio-journalist Hans
Blankesteijn. Morgen hopen we het tweede te publi
ceren.)
De voorleiing van de Augsburgse Confessie op de Rijksdag voor Keizer Karei V (die daarbij in slaap viel omdat hij
geen Duits kende).
Ontmoetingsweck voor werkloze
jongeren, 1519 november in het
jongerenvormingscentrum De Olde
Vechte te Ommen (tel. 05291-1963).
De bijbel doet het nog altijd. Vor-
mingsdagen van de gereformeerde
vrouwenbond, maandagmiddag 15
november half vier tot dinsdagmid
dag 16 november vier uur. naar keu
ze op Kerk en Wereld te Driebergen
of op De Drieklank te Paterswolde.
Inl. tel. 02154-3366.
Een charismatische benadering
van de politieke en sociale betrokken
heid. Zaterdag 13 november van tien
tot vijf uur in het Stiltecentrum van
Hoog Catharijne te Utrecht, m.m.v.
prof. dr H. Linneman en ds P. B. W.
Polvliet. Opg. en inl. tel. 010-181755.
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet. Postbus 859. Amsterdam.
Bij publlkatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Legendevorming
In het verslag van de aanbieding
van mijn bock in Trouw van 10
november 1976 komt een passage
voor die mij de woorden in de mond
legt dat de FNV-top Jarenlang de
leden koeien met gouden horens
heeft beloofd Deze passage geeft
mij aanleiding tot een reactie. Des
gevraagd heb ik gezegd, dat wellicht
in de houding en het beleid van de
FNV een oorzaak kan worden ge
vonden voor de oppositie van leden
tegen het door de FNV voorgestelde
arbeidsvoorwaardenbeleid 1977
Dat h«t bestuur van de FNV de
leden jarenlang koeien met gouden
horens zou hebben beloofd is door
mij niet beweerd noch gesugge
reerd Het zou ook in strijd zijn met
de werkelijkheid. Een dergelijke be
wering mist elke grond Om legende
vorming te voorkomen stel ik er
prijs op de betreffende opmerking in
genoemd verslag te weerspreken
Utrecht J. Lanter, voorzitter CNV
door Jac. B. Looijen
Onze adressen:
AMSTERDAM
Postbus 859
Wibautstraat I3t
Tel 020 913456
Telei 13006
ROTTERDAM/DORDRECNT
Postbus 948
Westbiaak 9 Rotterdam
Tel 010-115588
OEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
Parkstraat 22 Den Haag
Tel 070-469445
ZWOllE/GRONiNGEN
Postbus 3
Melkmarkt 56 ZwoHe
Tel 05200-17030
Drentse Bijbel
Zou er door een bijbel in het Drents
één Drent meer tot geloof komen0
Iedere Drent kan de Hollandse bij
bel lezen, terwijl er nog miljoenen
mensen zijn zonder een leesbare bij
bel Ik zou zeggen: het vele geld
kan beter daarvoor besteed worden.
Utrecht A. Witsel
Trouw en PPR (4)
In zijn ingezonden stuk „Trouw en
de PPR 2" vraagt de heer In 't Veld
waarom dr. De Gaay Fortman de
kwestie van de oprechtheid van zijn
uitnodiging aan het CDA negeert
De heer In 't Veld heeft kennelijk,
voorbijgelezen aan de volgende pas
sage in het stuk van de heer De
Gaay Fortman: „Na de middagpau
ze van de vergadering van de PPR-
kemgroep was ik er wel. Ik heb toen
nogmaals verdedigd dat wij het
CDA oprecht de gelegenheid moe
ten geven terug te komen op zijn
weigering afspraken op hoofdpun
ten te maken over de vorming van
een nieuw kabinet." Merkwaardig
vond ik overigens de opmerking van
uw redacteur over het feit dat dr De
Gaay Fortman een soortelijk
compromis-voorstel heeft gedaan
als de Eerste-Kamerleden van de
PvdA. Uw redacteur wrijst de lezers
er dan op dat dr. De Gaay Fortman
zich uit de actieve politiek zal te
rugtrekken. Het ls evenwel bekend
dat hij naar alle waarschijnlijkheid
lid zal worden van de Eerste Kamer,
een positie van waaruit men gezien
het optreden van de PvdA-
senatoren. kennelijk nog wel politie
ke invloed kan uitoefenen.
Den Haas Conne Sanders.
(voorlichting PPR-frarlic
Götting
Gerald Gótting. de voorzitter van de
christen-democratische partij in de
DDR. heeft zijn voorzitterschap van
de Volkskammer, het parlement,
neergelegd Hij is opgevolgd door
Horst 8indermann. een lid van het
politbureau van de communistische
partij SED
Een jaar of wat geleden noteerde ik in de
gereformeerde synode te Lunteren dat er
iets mis was met een theologische hoogle
raar te Amsterdam vanwege zijn „conse
quente horizontalisering". Wie zoiets
moeilijks zegt. krijgt onherroepelijk last
met mr Harm Schelhaas, de provinciale
voorlichter van Overijssel. Want als die
ergens een gruwelijke hekel aan heeft
dan is het aan mooie en dure woorden en
ingewikkelde volzinnen.
Ik kreeg van hem daarover onlangs twee boeken.
Het ene heet „Een en al oor" en dat gaat over de
kindernevendienst. Het andere is „Over
heidsvoorlichting en democratie." Nogal een
wonderlijke combinatie, denk je. maar let op. bij
Schelhaas heeft het allemaal veel met elkaar te
maken.
Neem nu zijn verhaal over de kindernevendienst
in de kerk. Op zichzelf is Schelhaas eigenlijk een
tegenstander van kindemevendiensten. Maar. zo
is zijn redenering, het moet wel. want de domi
nees houden in het algemeen veel te weinig
rekening met het kind Ik citeer: „Sommigen
spannen zich daar ook niet voor in. draaien
monotoon een verhaal af, dat daarom niet over
komt. of hanteren een woordgebruik, dat zelfs
ouderen zand in de hersenpan strooit. Er wordt
gejongleerd met dure namen en er worden
termen de kerk ingesmeten waarvoor je Van
Dale moet raadplegen."
Dus toch maar kindemevendiensten. Echter al
leen gedurende die tijd. dat de dominee z'n
grote-mensen-preek houdt. Die preek moet.
vindt Schelhaas, niet langer duren dan twintig
minuten. Wie niet in herhalingen vervalt kan in
twintig minuten best rond-komen. Er is. vertelt
Scnelhaas. een oud Engels gezegde: na twintig
minuten wordt geen ziel meer gered.
Hoe ga je met de kinderen om in zo'n neven-
dienst0 Daarvoor geeft de Overijsselse voorlich
ter een groot aantal praktische tips. Ergens in
z'n boek las ik: kinderen zijn de glimlach van de
diensten op hoogtijdagen Dus dan vooral geen
kindemevendiensten
Schelhaas wil meer feestelijkheid in de kerk. Ik
moest denken aan zoveel feesten die ik in Israël
bij joodse vrienden mocht meevieren. De sab
batsavonden. v>d..vader de wijn en het
brood zegent en uitreikt aan de kinderen, aan
het plezier in de loofhut, aan de paasmaaltijd
met al die symboliek, aan het poeriemfeest met
z'n verkleedpartijen en carnavalsoptochten, aan
de kinderen die ik in de vroege pinkstermorgen
de eerstelingen zag plukken in het tarweveld.
Kinderen spelen in de bijbelse feesten van Israël
de voornaamste rol en bij dat alles wordt de
bijbel gelezen en de kinderen vragen: abba, wat
heeft dat nu voor ons te betekenen? En dan
wordt er verteld.
In de kerken wordt nu gestudeerd over de vraag
of er voor kinderen ook plaats kan worden
gemaakt aan de Tafel waaraan in de kerk Hij
herdacht wordt, die gezegd heeft: Laat de kinde
ren tot Mij komen Kinderen, zegt Schelhaas,
konden Jezus begrijpen, „want Hij sprak wat je
noemt in zijn ipoers-taal. ontleende aan de lo
pende band beélden aan het dagelijks gebeuren
en zijn woorden liepen altijd uit op een opdracht
iets te doen.
Goed. de bedoeling van Schelhaas is nu wel
duidelijk. Je moet de dingen zo zeggen dat een
kind ze begrijpen kan en beleven. En nu kom ik
Zinnetjes
Franz Rosenzweig, vriend en mede-j t
werker van Martin Buber, schreel 1
eens: Wij maken allerlei zaken te 2
veel van elkaar los. We doen b.v. nel
alsof we zinvolle uitspraken kunnet
doen over God. mens en wereld
ieder apart, maar dat is natuurlij!
niet mogelijk. Uitspraken over God Het
apart, over zijn wezen of zoiets, moe gèdrc
ten altijd moeilijkheden oplveren' r>
Dat laatste is wel gebleken bij
Slogan „God is dood", alof iemam
met zoiets gebaat is. Zo doen we ook
alsof we een aparte leer van de mens
kunnen opstellen of een wetenschap tóe c
van de wereld. Al die dingen bren ^aki.
gen ons weinig verder. Om de een sulta
voudige reden dat ze allemaal nie:
apart bestaan. Je kunt over Goc
allen spreken in verhouding tot dt
mensen en over de mensen alleen a
verhouding tot God. Dat wil zeggei
dat het allemaal zinnetjes moetei
worden. Zinnetjes die God, en we-
reld verbinden. Zinnetjes die op zich
eigenlijk al een verhaal zijn. Zo doe:
de bijbel het ook. Informatie ove
het wezen van God apart kom je
niet tegen. Wel lezen we er zinnetje
als: God heeft de wereld, de mens
gemaakt. Of. nu direct uit de bijbet
Alzo lief heeft God de wereld gehad
Op de vraag: wie is God krijgen w
alleen antwoord in zulke zinnen, ii
zulke verhalen. Wij moeten in rel»
ties leren denken. Dat helpt om
meer dan dat we dan alles
zaken maken. Als we dat doen rat
ken we er echt „dingen" van. of noc
erger: denkdingen. We „verdingliö
ten" sorry voor het vreemde woord
God, mens en' werld. Alleen als
dat zien, dan krijgen we door, datk
we zeggen „God is dood", dat v
dan net zo goed kunnen zeggen:
mens is dood". Als God dood is
de natuur sterft onder onze handi
wie zijn wij dan nog. Dan hangen
in de lucht. Waar God vervaa
vervaagt de mens en verdwijnt alk Kda
in de nevel. Maar het gaat om
zinnetjes, beter: om de verhlane.d
ons verbinden. Die doorverteld moe
ten worden en hoop geven.
Ven
DEI"
toez
beh<
zulle
volg
uitg
lands
ten.
rijk
verde
derla
op ds
ruil
taker
punt
sand
binne
men,
Hij t
fractl
eigen
de v<
aanvi
ging
tema
ling,
moge
word'
treft
marii
oven-
ruil v
Nede
di gin
de pr
leger
lm d
gwe
DftSf
oplev
bruik
Beroepingswerk aü«
ineens terecht in z'n andere boek: „Over
heidsvoorlichting en democratie". Ik had al eens
een vroegere druk van dit boek bekeken (dit is de
vierde) en dacht toen dat kun je allemaal ook
toepassen op de kerk. Welnu, daar is Schelhaas
dan ook mee bezig geweest, want ik hoorde van
hem dat er zeer binnenkort bij Kok in Kampen
van hem een boek verschijnt met als titel: „De
kerk, winkel van weinigen of supermarkt van
velen". Wat hij daarin zal vertellen, weet ik nog
niet, maar welke kant het op gaat, merk ik al uit
het eerste hoofdstuk van „Overheidsvoorlich
ting en democratie".
Ik lees daar o a. het volgende: „Zolang men met
enkele tientallen mensen bij elkaar zit. kan ieder
aan de besluitvorming, aan de regering mee
doen. Anders wordt het wanneer men met enkele
miljoenen burgers daarin moet voorzien."
Goed. wij kennen het systeem, waarin velen hun
vertrouwen geven aan enkelen, in de verwach
ting dat zij dat vertrouwen niet zullen bescha
men. Gebeurt dat laatste, dan wordt het opge
zegd. „Wanneer die velen bezig zijn vertrouwen
te geven, doen zij dat alleen in de redelijke
veronderstelling dat zij. hoe dan ook. do gelegen
heid zullen hebben en krijgen, een oordeel te
kunnen vormen of dat vertrouwen wel of niet
terecht is geschonken".
Nu dat is een hele mond vol. Schelhaas werkt dit.
ook zeer praktisch, tot in de puntjes uit. daarbij
voorop stellende dat duidelijke, begrijpelijke
voorlichting niet zo maar een aardigheidje is om
nieuwsgierigheid te bevredigen, maar, zo zegt
hij: een rechtsplicht, weliswaar een ongeschre
ven rechtsplicht, maar niettemin: een plicht.
Ik weet wel, de kerkelijke „overheid" is wat
anders dan de burgerlijke overheid. Maar nog
lees ik kerkbodes met verslagen van kerke-
raadsvergaderingen, waarin staat: „Nadat enige
belangrijke zaken waren afgehandeld, ging de
praeses voor in dankgebed". Je vraagt Je dan af:
wat waren die belangrijke zaken? Het antwoord
komt van de heer Bierenbroodspot (AR) uit de
legendarische gemeenteraad van Zwinderen:
„Dat gaat je niet an".
Jac. B. Looijen, journalist le Utrecht, besprak
„Een en al oor", uitgave van Kok te Kampen (prijs
7.90) en „Overheidsvoorlichting en Democra
tie", 4e druk, uitgave van Vuga te 's Gravenhage
(prijs 16.60); beide publikalies van mr H. Schel
haas.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Oosterwolde (Gld): J.C.
Schuurman te Putten; te Stavenis-
se: W. J. Gorissen, kand. te Goud»
te Lemmer (toez.): J. R. Smits 1
Harlingen.
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Leens-Hornhuizerii
H. Boiten te Vroomshoop.
Ds. J. Boer
Op 46-jarige leeftijd is overledeni
J. Boer. gereformeerd predikant t
Broek op Langedijk sinds 191!
Daarvoor stond hij achtereenva
gens in Wierum (Fr.), Wetsinge
Sauwerd en Surhuisterveen. De be
grafenis is zaterdag in Leersum k
een rouwdienst in Broek op Langt
dijk.
Ds. S. Gerssen
De Utrechtse hervormde ds
Gerssen (hij is de secretaris van d
raad voor kerk en Israël) is.de voor
zitter van de redactiecommissie, di
de jaarlijks bij het Boekencentra
in Den Haag verschijnende bijbels
dagkalender. Nu is de Bijbelse Dai
kalender 1977 Uit. DCZC pocket bied
wseer: korte en bondige dagteksten
gebeden, foto's en een maandkalee
der. De medewerkers zijn doopsgt
zinde, lutherse, gereformeerde
hervormde predikanten. De prijs
laag gebleven: 6,60. Voor gratb
uitdeling, op een kerstfeest bijvoa
beeld, zijn de volgende speciale pri]
zen vastgesteld: bij tien en mee
4,40 per stuk. bij honderd en mee
4,15 per stuk.
ADVERTENTIE
Deze week in Hervormd Neder
land o.a.:
Zijn er twee
Jimmy Carters?
Interview met prof. Linne-
mann.
Gereformeerd schouderklopje
voor de vredeskrant.
IKON in de mangel.
■k Een soldaat moet de vijand ha
ten ook het Rode Leger be
ging wreedheden.
Van iedere christen zit wel een
bekende achter de tralies.
Ik abonneer
mij op vraag
een
proefnummer
van
Hervormd
Nederland.
ab.prijs ƒ28.50 per halfjaar.
Zonder postzegel verzender, aan:
Antw.nummer 1776. Den Haag. Bel
'en mag ook Ó70-512111. Ook in d<
^v-^^erkootr
Soe
Mil
\nh
tf
tec
Ito
gesc
echt
zijl
Gis1
vroi
werl
lijk
wee
stre
de 1
leer'
den
Dez
Dat
te v
ring
aan
port
heel
vert
van
k!ac
dat
uitg
