'resident tikt officier
>p de vingers na felle
ianval op verdediger
Webem-serie geboren
uit Haagse zalennood
3
DA-fracties bang dat
rijheid van onderwijs
gevaar zal komen
Trouw
[ijdens requisitoir tegen Frans H.
Regering Italië verzekert zich
van linkse steun
Schone peperbussen
Orthopedagogen in
Utrecht verhuizen
Automobilist
rijdt minder
Haaghuishof bv
all-round meterijker.
Gemeentelijke Sociale Dienst
leerling-
ziekenverzorgende
Gemeente 's-Gravenhage
Uw reclameboodschap bereikt
355.000 geïnteresseerde TrOUW
lezers en lezeressen
TET.U
-feNS
:NSDAG 10 NOVEMBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET H9
fcor Leo Kleyn
STRICHT In zijn aanvullend requisitoir tegen Frans H. is de Maastrichtse officier van
ie mr. J. Booster gisteren behalve tegen de verdachte ook fel van leer getrokken tegen diens
idiger, mr. J. J. M. Hermans. Zijn betoog werd enkele malen onderbroken door de president
i de rechtbank, die, aanvankelijk eigener beweging en later na protesten van Hermans, de
Ier liet weten geen aanvallen op de raadsman te dulden.
nd over de psychiatrische en
iologische rapporten die over
jijn uitgebracht, beschuldigde de
de raadsman ervan in het
>oi de objectiviteit en deskun-
i van de psychiater dr. J. G.
tzler in twijfel te hebben ge-
Ook werd de verdediger
cn de verklaringen van getui-
fc onjuist te hebben weergegeven
de werkwijze van een inspecteur
ja de rijksrecherche in een kwaad
ht te hebben gesteld.
president, mr. F. A. J. W. Eliëns,
ierbrak het betoog van de officier
t de mededeling dat hij geen be-
uldigingen. maar een zakelijke
«enzetting wenste te horen. „Ik
i niet toestaan", zei hij, „dat er
!en op de raadsman worden
iceerd. Het is het goed recht van
raadsman zijn conclusies te trek-
uit hetgeen ter zitting wordt
tgd. Er wordt te veel getreden in
persoonlijk beleid van de
De officier verweerde
met de opmerking dat hij het
plicht achtte tegen de beschuldi-
ig van een deskundige in te gaan.
jnU
ïkkigein een ander deskundige, de psy-
iloog drs. W. H. Derks, liet de
irekt» 'cier zel* intussen weinig heel.
deüng tks presenteerde de rechtbank
ar eén i half jaar geleden een gunstig
tionH ,p0rt over H., waarvan de conclu-
lijnrecht tegenover die van de
chiater Schnitzler stonden. Met
oog daarop gelastte de
fbank een nieuw onderzoek van
oat werd uitgevoerd door de ze-
rarts D. Mulder en de klinisch
tholoog drs. J. A. M. Dorpmans.
conclusies van deze deskundigen
itcn aan bij die van Schnitzler.
323 50 'etSnUt
6 sa officier van justitie zag daarin
teren aanleiding de psycholoog
317rks als een nietsnut af te schilde-
f 26 - hield de rechtbank voor dat
rks gezien moet worden als een,
297.50 ti de terminologie van Mulder,
worden under kritische beschouwer", die
niet in geslaagd is de leugenachti-
ïïans H. te ontmaskeren,
ichnitzler." voegde hij eraan toe.
behort tot de kritisch ingestelde
nttcereld, die niet onder de ban
I is géomen."
Sditzler zag, zo betoogde de offi
cie, „dat de aangeboden waar niet
ecAlvas. Maar Derks heeft gekocht.
Hij heeft verdachte gekocht, zoals
Iat zich trachtt.e te verkopen, als
«af, godsdienstig, menslievend."
5j vervolgde: „Derks heeft gekocht
hij deed daarmee een betreu-
nswaardige miskoop. Dat blijkt
t de rapporten van Schnitzler,
ilder en Dorpmans. Verdachte
eft Derks in de tang genomen, in
tang van menslievendheid en roe-
ig, en Derks heeft zich niet uit de
ïg kunnen losmaken."
zwart hebben gemaakt en hem heb
ben vervormd tot „een creatuur met
geen greintje goeds aan zijn hele
lijf". Volgens de officier was dat
volstrekt niet het geval: „Door der
gelijke onware aantijgingen werd
aan deze getuigen door de raadsman
onrecht gedaan."
Onmiddellijk daarop noemde de of
ficier het „frappant hoe juist en tref
fend deze getuigen stuk voor stuk de
verdachte blijken te hebben door
zien op de lange duur." De getuigen
a charge, zo vervolgde hij, „hebben
deze verdachte jarenlang meege
maakt en op grond van hun ervaring
schilderden zij hem inderdaad als
on-waarachtig, oneerlijk, onbetrouw
baar. heerszuchtig, een man van wie
je niet wist wat je er aan had. een
man met twee gezichten, een man
die met één oog kon liegen en met
het andere huilen."
Oorzakelijk verband
Behalve bij het psychiatrische en
psychologische onderzoek van H.
stond de officier van justitie ook stil
bij de uitkomsten van het nadere
onderzoek op andere terreinen dat
de rechtbank bij tussenvonnis heeft
gelast. Ook die resultaten gaven
hem, naar hij zei, geen aanleiding
een andere straf tegen H. te eisen.
De Nijmeegse hoogleraar dr E. J.
Ariëns handhaaft in een aanvullend
rapport zijn conclusie dat er een
oorzakelijk verband bestaat tussen
de door H. toegediende insuline-
injecties en de dood van de patiën
ten die daarop volgde. Op grond
daarvan, zei de officier, „er is voor
het openbaar ministerie geen reden
om het gehouden requisitoir op dit
punt te wijzigen".
Het nadere onderzoek naar de vraag
of H. wel goed was geïnformeerd
over insuline en hypoglycaemie,
heeft volgens de officier geleerd dat
de verpleger zich niet op onwetend
heid kan beroepen. H. houdt vol dat
hij insuline heeft beschouwd als een
pijnstillend middel. Volgens de offi
cier kan een verpleger die na een
driejarige opleiding het diploma A
(„waarlijk geen kleinigheid") wist te
behalen, die gedachte nooit gekoes
terd hebben.
„Flauwekul"
officier nam het de raadsman
t name kwalijk dat deze in het
fidooi Schnitzler ervan had be-
ht de getuigen te hebben nage-
at. „Ik mag veronderstellen." zei
,dat bekend is wat napraten is.
praten is zeggen wat door een
ier is gezegd, zonder het zelf te
leizoeken." Onder protest van de
idsman stelde hij vast dat deze
ïidelijk grenzen overschreden"
ift.
oster bestreed ook de stelling van
verdediger dat de getuigen Frans
I zwaar tegen grondwetswijziging
n onze onderwijsredactie
!N HAAG De drie christen-democratische fracties in de
feede Kamer hebben nog steeds bezwaren tegen de verande-
ig van het onderwijsartikel in de grondwet. Dit blijkt uit de
eede schriftelijke reactie op dit wetsontwerp Van de ministers
sn Uyl, De Gaay Fortman en Van Kemenade.
t name het feit. dat de wetgever
lering en parlement) voortaan al-
mamm lei regelende bevoegdheden kan
^dragen aan lagere organen
»on. minister, provincie, gemeen-
ligt bij KVP, ARP en CHU niet
plotse *er. Zij zijn namelijk bang dat de
Iheid van onderwijs hierdoor in
"aar komt.
het huidige grondwetsartikel
at dat er alleen maar voorwaar-
n aan het onderwijs gesteld kun-
i worden „bij wet". Dat betekent
er een wetsontwerp ingediend
J *t worden voor elke regeling die
'regering wil treffen. Het parle-
i-Krd nt moet hieraan dan zijn goed-
iring geven. In het nieuwe voor
staat echter „bij of krachtens de
t". waardoor de wetgever be-
voeganeden kan overdragen aan la
gere overheden.
Nu is het zo dat ook de huidige
grondwet al allerlei bevoegdheden
gedelegeerd zijn. De regering zegt
dan ook dat de voorgestelde tekst
alleen maar een aanpassing aan de
reeds jaren gegroeide praktijk is.
De drie fracties zijn bang dat het
vrijwel onmogelijk zal zijn om een
wetsvoorstel van de regering in de
toekomst zo te wijzigen, dat het dele
geren van bevoegdheden eruit gaat.
ook al zou daarvoor een meerderheid
in de Tweede Kamer te vinden zijn.
Zo'n wijziging zou namelijk te inge
wikkeld zijn, zodat alleen nog maar
verwerping van het hele wets
ontwerp mogelijk zou zijn.
Ook het gevaar van hypoglycae-
mieën en hypoglycaemische coma's
moet H. naar de mening van de
officier van Justitie onderkend heb
ben. „Het is gebleken dat de enige
opvatting over hypoglycaemie en
hypoglycaemische coma die er be
staat, namelijk dat het een zeer ge
vaarlijk verschijnsel is, dat kan ont
staan als men te veel insuline toe
dient. ook ter kennis van deze ver
dachte is gekomen."
De officier wees daarbij op het on
derzoek dat de arts Y. M. A. Vijgen-
Duif op zijn verzoek heeft ingesteld
naar de hoeveelheid insuline waar
over H. ten onrechte beschikt moet
hebben. Dat onderzoek heeft uitge
wezen dat H. van 1971 tot augustus
1975, toen hij werd gearresteerd, de
beschikking heeft gehad over 175
flesjes insuline waarvan niet bekend
is wat H. ermee heeft gedaan.
Er is. aldus de officier, niet alleen
sprake van negen ten laste gelegde
moorden. Er zijn ook 259 doden van
wie de doodsoorzaak onduidelijk is
gebleven. „En daar zijn nu 175 on
verklaarbare flesjes insuline naast
gelegd."
H. kan zich naar het oordeel van de
officier al evenmin beroepen op be
stuurlijke chaos in de kliniek. Met
het rapport van de zenuwarts Mul
der in de hand. stelde Booster dat H.
met die chaos op de proppen is
gekomen om een uitweg te vinden
voor zijn agressie. H. heeft, aldus de
officier, alleen maar anderen willen
beschuldigen.
Daaraan is het naar de mening van
Booster ook te wijten dat het onder
zoek in deze strafzaak zo lang duurt.
Hij sprak van „een onderzoek dat
door de vele conflicten die verdach
te om zich heen weet te weven en
door de vele losse beschuldigingen
die verdachte kwistig om zich heen
blijft strooien aan het adres van
collega's, artsen, superieuren, be
stuursleden, ondergeschikten en po-
litie-ambtenaren, nu reeds veertien
maanden duurt en dat. als wij op
verdachtes agressieve potenties en
manipulaties blijven ingaan, met
gemak nóg veertien maanden kan
worden voortgezet."
ROME (UPD Aan de vooravond
van het parlementaire debat over de
economische maatregelen van de
Italiaanse regering heeft premier
Andreotti gisteren de laatste hand
gelegd aan zijn plannen en zich ver
zekerd van de steun van socialisten
en communisten.
Andreotti heeft daartoe in de afgelo
pen dagen besprekingen gevoerd
met partij- en vakbondsleiders. De
huidige regering is sedert juli aan
het bewind en regeert dankzij de
stemonthoudlng van communisten
en socialisten in het parlement. In
ruil voor die stilzwijgende steun
dient de premier zijn maatregelen
steeds met deze partijen te be
spreken.
De communisten en de socialisten
zijn het met de regering eens over de
noodzaak van harde maatregelen
ter versterking van de belabberde
economische positie van Italië. Ze
willen echter dat de voorgenomen
maatregelen niet alleen de lage in
komens treffen. Doordat hij tege
moet komt aan de wensen van socia
listen en communisten krijgt Andre
otti de wind van voren van zijn eigen
christen-democratische partij.
Simpklns
In Amsterdam worden momenteel alle peperbussen elektriciteitsge
bouwtjesontdaan van reclameaffiches. Om de beplakte peperbussen in de
grondverf te kunnen zetten, worden de afficxes met hogedrukspuit verwij
derd.
„Hij zit bij de
klachten
afdelingen. Ge
schikte vent
voor die baan..."
UTRECHT De vakgroep orthope
dagogiek van de Rijksuniversiteit in
Utrecht kan binnenkort verhuizen
naar een pand in de Bijlhouwer
straat in Utrecht. Dit heeft het colle
ge van bestuur van de universiteit
gisteren besloten. Vorige week zijn
alle onderzoeks- en onderwijsactivi
teiten opgeschort, omdat men in het
huidige pand te weinig werkruimte
had.
Van een verslaggever
DEN HAAG De Neder
landse automobilist rijdt
steeds minder in zijn auto: vo
rig jaar reed hij gemiddeld
15.300 kilometer tegen een ge
schatte afstand (precieze cij
fers zijn er niet) van 15.800 kilo
meter in het 1974. Dit blijkt uit
cijfers van het Centraal Bu
reau- voor de Statistiek. Als
oorzaken van het minder rij
den worden genoemd: het feit
dat er in meer gezinnen meer
dan één auto is, de oliecrisis en
de gestegen gebruikskosten.
Het Centraal Bureau voor de
Statistiek noemt de jaarlijks
verreden afstanden uit zes ja
ren waarin onderzoeken zijn
ingesteld en daaruit blijkt dat
er meestal een gestadige da
ling was: 18.700 kilometer in
1960, 18.400 km in 1963, 18.000
km in 1965, 17.900 km in 1967,
17.200 km in 1970, 17.700 in
1972 en nu 15.300 km in 1975
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG In een brief aan het college van burgemeester en
wethouders van Den Haag heeft de directeur van het Residentie
orkest, de heer mr. H. B. van der Meer, gewezen op de noodsitua
tie die bij het repeteren van het orkest in het Congresgebouw is
ontstaan. Het orkest moet zo veelvuldig het veld ruimen, dat het
werken vrijwel onmogelijk wordt, zo stelt de directeur van het
Residentie Orkest in zijn brief.
Hij geeft daarbij enkele voorbeel
den: Alain Lombard kon van de ze
ven hem toebedeelde reptities er
slechts twee in de Prins Willem
Alexanderzaal (PiVA-zaal) houden.
Nikolaus Harnoncourt moest van de
zeven repetities o.a. driemaal naar
een kerk in Poeldijk. Door deze situ
atie heeft men ook moeten afzien
van de kinderconcerten die van vier
tot en met negen oktober in het
Congresgebouw zouden worden ge
geven. Het zijn niet de congresssen
die het noodzakelijk maken dat het
Residentie Orkest steeds weer naar
een andere repetitieruimte moet om
zien. maar de theater- en t.v. produk-
ties.
Van de zijde van het orkest is aan B
en W verzocht het budget voor repe
tities van 262.000 gulden te brengen
op 446.00 gulden. Men betaalt dan
het volle tarief voor zaalhuur, met
aftrek van de opbrengst van meer
repetities voor extra huur van de
P tfA-zaal komt de meerprijs neer op
75.000 gulden.
Akoestiek
Bij een recent bezoek van de interna
tionaal bekende akoestikus Keilholz
heeft deze als zijn voorlopige mening
gegeven, dat de PWA-zaal door mid
del van een aantal voorzieningen
akoestisch goed te krijgen is. Daar
mee zou, aldus de heer Keilholz, een
bedrag van circa 5 miljoen gemoeid
zijn. Desgevraagd deelde directeur
Van der Meer mee, dat een cultureel
centrum aan het Spui natuurlijk het
ideaal blijft.
Zou echter blijktn dat zulks politiek
en financieel niet haalbaar is. dan
zou, als de mening van de heer Keil
holz juist is en repeteergelegenheid
in de PWA-zaal geen onoverkomelij
ke moeilijkheden meer zou leveren,
het Congresgebouw voor het Resi
dentie Orkest een werkzaam terrein
zijn.
Het project van vier concerten, ge
wijd aan de componist Webern, is
gekozen vanuit het zalenprobleem.
De vorige week in gebruik genomen
Nieuwe Kerk kan een ideale moge
lijkheid bieden „vanuit Webem"zijn
orkest oeuvre te vertolken. Daarom
heen werken van componisten die
betekenis hadden in het leven van
Webem. Mozarts Titus Ouverture
bijvoorbeeld diende als stof bij zijn
compositielessen, hij vereerde de
eenvoud van Schubert, Brahms was
in zijn ogen meer dan een eindpunt
na Beethoven en de Strauss-keuze
wordt gerechtvaardigd door het feit.
dat het dirigeren van operettes voor
Webern uit financieel oogpunt een
heilig moeten was.
Men heeft moeten afzien van een
tentoonstelling over Webern en van
een film over zijn leven vanwege het
feit, dat men internationaal gezien
onvoldoende medewerking heeft
verkregen, onder meer van de Duitse
t.v.-studio's. Het Residentie Orkest
verwacht dat de Webern-
composities in de Nieuwe Kerk goed
tot hun recht zullen komen. Bere
kend op zulke gunstige reacties dat
men reeds nu voorbereidingen voor
een dergelijk project in het volgend
seizoen treft.
Uit het onderzoek is gebleken, zei
Booster, „dat niemand ooit van in
suline als middel tegen pijn en on
rust had gehoord, geen van zijn klas
genoten in de driejarige opleiding,
geen van zijn collega's uit het zie
kenhuis, geen van zijn collega's uit
de Lückerheidekliniek". De „theo
rie" van H. dient volgens hem als
„flauwekul" bestempeld te worden.
Ter onderstreping van zijn betoog
hield de officier de rechtbank nog
maals een tijdens het vooronder
zoek door H. afgelgde verklaring
voor. Die verklaring behelsde de uit
spraak van H. dat hij van een colle
ga in de Lückerheidekliniek had ge
hoord „dat bij het inspuiten van
insuline in het leven kon worden
ingegrepen, zonder dat dit nadien
sporen naliet in een stoffelijk over
schot". Volgens de officier is H., na
dat hij die woorden van zijn collega
had gehoord, insuline gaan spuiten
om in het leven van patiënten in te
grijpen".
Professionele
magazijnstellingen
als boekenkast:
blank
vurenhout
met z'n
355.000
intensieve
lezers en
lezeressen
EEN
ONMISBAAR
ADVERTENTIE
MEDIUM
Bij de Meterdienst van de Stedelijke Fabrieken van Gas en Electriciteit is,
wegens spoedige pensionering van de huidige functionaris, plaats voor een
Gedacht wordt aan een kandidaat met een MTS-opleiding die op de hoogte is
van registrerende meetinstrumenten, codedrukkers, diverse typen zendmeters.
e d.
Kennis van elektronica en uurwerktechniek wordt op prijs gesteld, evenals
ervaring met analoge en digitale meetinstrumenten voor diverse doeleinden.
Leeftijd tot ca. 40 jaar.
Het salaris is afhankelijk van leeftijd en ervaring en bedraagt maximaal 1 925,-
bruto per maand, vermeerderd met f 30.- toeslag AVB
De gemeente Leiden is voorde ziektekostenverzekering van haar ambtenaren
aangesloten bij het IZA-Zuid-Holland
Schriftelijke sollicitatie* onder vermelding van nummer 76103, te richten
aan:
het College van Burgemeester en Wethouders van Lelden, Stadhuis, te
Leiden.
In februari 1977 en april 1977 begint er weer een 2-jarige opleiding voor het
staatsdiploma ziekenverzorgende
Meld je aan als
Deze opleiding wordt in diensttijd
gegeven en omvat zowel theoretisch als
praktisch onderwijs. Je ontvangt al direct
een salaris. De theoretische opleiding
wordt gegeven door de Stichting
Opleiding Verzorgende en Verplegende
Beroepen", alhier, v/aar je les krijgt in
de volgende vakken:
verpleegkunde, ziekteleer, hygiëne,
psychologie, maatschappijleer.
Nederlandse taal. rekenen, enz
De praktijk omvat het verplegen en
verzorgen van overwegend bejaarde
zieken.
De praktijkopleiding krijg je In een
Haags verpleeghuis namelijk in
Huize „Vrederust-West" (145 bedden).
Melis Stokelaan 2490 ol
Huize „Het Strangeduin" (106 bedden).
Geveis Deynootweg 59
Voorwaarden
1e. Bij de aanvang van de opleiding moet
ie 17 jaar o( ouder zijn
2e Je moet 3 jaar voortgezet onderwijs
met goed gevolg hebben doorlopen
o! in het bezit z«in van een INAS-
L H N.O.(T)- o' MAVO-III diploma
Kom kijken, luisteren en vragen
a) op donderdag. 11 november a s
tussen 10.00 uur en 12.00 uur in het
verpleeghuis „Het>6trangeduin", of
b) op zaterdag. 13 november a.s..
tussen 10 00 uur en 12 00 uur in het
verpleeghuis „Vrederust-West".
Je krijgt dan alle gewenste inlichtingen
betreffende de praktische opleiding
Tevens bestaat de mogelijkheid te
solliciteren bij de afdeling Personeel en
Organisatie van de Gemeentelijke Sociale
Dienst. Hengelolaan 179 te 's-Gravenhage
Je kunt ook (graag zelfs) een telefonische
afspraak maken. Bel dan 92 41 11 en
vraag naar toestel 410 of 215
Inlichtingen over de aantrekkelijke advertentietarieven: tel.
020—913456, Toestel 743
