Angolese aanval op UNITA duurt voort Britse regering in de slag met Hogerhuis Arafat verzoent Egypte en Libië egreichen Mao Tsetung Transkei dwingt erkenning af door grenssluiting Bestand in Libanon lijkt het te houden Chinezen prijzen Hoea SWAPO zegt niet mee te vechten Geen toegang tot Israëlische kerncentrale ,,Kauft nicht bei Juden" Kissinger mogelijk toch naar Genève Israëli's mogen met PLO praten WOENSDAG 10 NOVEMBER 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 OSJAKITI (Namibië), LOEANDA (Reuter, AP) De aanval van Angolese regeringstroepen op de schijnbaar verslagen verzetsbeweging UNITA in Zuid-Angola duurt voort. UNITA en MPLA (waaruit de huidi ge Angolese regering is voortgeko men) streden eerst tegen de Portuge se overheersers en vervolgens tegen elkaar. De laatste strijd leek door de MPLA-troepen te zijn gewonnen maar de laatste tijd steekt UNITA de kop weer op. Berichten over het verloop van de strijd blijven voornamelijk af komstig van vluchtelingen die uit Angola het aangrenzende Namibië (Zuidwest-Afrika) binnenkomen en uit Zuidafrikaanse bron. In een uit de Anglose hoofdstad Loe- anda opgevangen radiobericht wordt alleen gezegd dat de Angolese regering voor 20 november een einde wil maken aan het verzet van de UNITA. Op die datum zullen in Angola de grote feesten worden gehouden ter gelegenheid van de onafhankelijk heid die 11 november vorig jaar door Portugal werd verleend. Een Zuidafrikaanse radioverslagge ver vertelde dat hij had gezien hoe soldaten handgranaten in hutten slingerden. Verder haalden officiële Zuidafrikaanse zegslieden gevluchte Angolezen aan volgens wie vluchte lingen die probeerden over de af scheiding tussen Angola en Namibië te klimmen zouden zijn neergescho ten. Ook zouden zij verhaald hebben van het doden van kinderen en een massagraf aan de Angolese kant van de grens. Volgens de vluchtelingen maakt de Angolese strijdmacht ge bruik van tanks, zware artillerie en vliegtuigen en is het dodental bijzon der hoog. Jannie de Wet, de hoogste Zuidafri kaanse functionaris in Namibië dat CAIRO (UPI, Reuter) De Palestijnse leider Jasser Arafat heeft aanzienlijke vorderingen gemaakt bij zijn pogingen Egypte en Libië, die sedert lange tijd met elkaar in onmin leven, dichter bij elkaar te brengen. Gisteren had de Egyptische minister van buitenlandse zaken, Fachmi, een gesprek met het hoofd van de Libische missie in Cairo. De betrekkingen tussen Libië en Egypte zijn nogal bekeold toen pre sident Sadat in 1973 wiegerde in te gaan op een voorstel van de Libische leider Khadaffi beide landen in een federatie te laten opgaan. De ver houdingen verslechterden verder door de kritiek van de Libische lei der op de Egyptische politiek tege nover Israël sedert de oktoberoorlog van 1973. De laatste tijd bestookten Cairo en Tripoli elkaar met de meest ?ove beledigingen en dreigementen. In augustus van dit jaar kwam het relfs zover dat Egypte troepen con centreerde aan de grens met Libië. Gesprek Op aandringen van de Palestijnse leider is er in Libië een delegatie gevormd die gisteren nog naar Cairo zou vertrekken om te spreken met de Egyptische autoriteiten. De Egyp tische minister van buitenlandse za ken, Fachmi. bracht gisteren een be zoek aan Abdel-Lader Khoka, het hoofd van de Libische missie in Cai ro. Over dit onderhoud werden geen mededelingen gedaan. Geruchten deden gisteren in de Egyptische hoofdstad de ronde, dat de Libische leider mogelijk deze week nog een bezoek aan president Sadat van Egypte zal brengen. Een Palestijnse woordvoerder verklaarde dat hiero ver nog geen concrete afspraken ge maakt zijn. De woordvoerder van de Palestijnen verklaarde dat concrete besprekin gen niet voor zaterdag te verwachten zijn. Vandaag wordt de nieuwe Egyp tische regering door president Sadat beëdigd. De bemiddeling van de Palestijnse leider Jasser Arafat dateert van eind oktober, toen er een Arabische top conferentie over Libanon gehouden werd in Cairo. Hij reisde sedert die tijd enkele malen heen en weer tus sen Cairo en Tripoli. Een verzoening tussen Egypte en Libië zou een be langrijk politiek conflict in de Ara bische wereld uit de weg ruimen, nadat eerder een verzoening tot stand gebracht werd tussen de Sy rische president Assad en president Sadat van Egypte. door Zuid-Afrika tegen de wil van de Verenigde Naties wordt bestuurd, vreest een opleving van de activiteit van de bevrijdingsbeweging SWAPO (Zuidwestafrikaanse volksorganisa tie) in Namibië. Volgens Zuid-Afrika vechten SWAPO-guerrilla's mee aan de kant van de Angolese alsook Cu baanse troepen in de gevechten te gen de UNITA. In ruil daarvoor zou Angola de SWAPO helpen bij haar strijd Zuidafrikaanse regeringstroe pen uit Namibië te verdrijven. Inmiddels heeft de SWAPO stellig ontkend dat zij betrokken is bij de strijd in Zuid-Angola. Zuid-Afrika van haar kant bestrijdt dat Zuidafri kaanse troepen de afgelopen dagen het zuiden van Angola zouden zijn binnengedrongen en de UNITA zou hebben gesteund, zoals SWAPO be weert. Zuid-Afrika heeft zich niet uitgelaten over beschuldigingen van de zijde van SWAPO dat zo'n twee duizend UNITA- aanhangers in kam pen in Namibië worden opgeleid om te vechten in Angola. De sterkte van de UNITA wordt op het ogenblik geschat op vijf tot tienduizend onge regelde troepen, die taai verzet zou den kunnen bieden, omdat de bewe ging haar steun voornamelijk haalt bij de drie miljoen zielen tellende Ovinboendoe stam, die in het zuiden van Angola woont. JERUZALEM (AFP. UPI) Een woordvoerder van de Israëlische re gering heeft gisteren tegengespro ken dat een groep Amerikaanse se natoren. die momenteel een bezoek brengt aan Israël, gevraagd zou heb ben een bezoek te mogen brengen aan de kernreactor te Dimona in de Negevwoestijn. Het programma van de reis van de senatoren was in Washington al vastgesteld. De Amerikanen hadden toen wel om zo'n bezoek gevraagd, maar dit werd niet in het program ma opgenomen. De senator en vroegere ruimtevaar der, John Glenn verklaarde gisteren dat hij niet ondersteboven was van de Israëlische weigering. Deze zal niets afdoen aan onze pogingen om te voorkomen dat kernwapens een rol gaan spelen in het Midden- Oosten, aldus de senator. Glenn zei verder dat hij een bezoek aan Dimo na wel op prijs zou hebben gesteld om te kunnen overleggen met de Israëlische nucleaire deskundigen. De senatoren maken een reis door verschillende landen in het Midden- Oosten om zich op de hoogte te stellen van het gebruik dat wordt gemaakt van kernenergie. Een me dewerker van de Amerikaanse dele gatie zei dat Israël in Dimona over voldoende plutonium beschikt om 20 kernbommen te maken. De grote arbeidfsonrust in Israël was gisteren onderwerp van gesprek in de Knesset, het Israëlische parle ment. BONN (UPI) De Westduitse Neonazi's hebben gisteren op hun eigen wijze de ..Kristallnacht" herdacht door op alle mogelijke plaatsen stic kers te plakken, waarin o.a. wordt opgeroepen om niet bij Joden te kopen. De ..Kirstallnacht" is de naam van de nacht van 9 op 10 november 1938. toen in Duitsland een grootscheeps poprom tegen de Joden plaatsvond. Op een Mao poster in Frankfurt werd een hakenkruis aangebracht met de leus ,,Weg met het rode front". Eerder had Chamoen zich verzet te gen de legering van Syrische troepen op christelijk grondgebied. Na een onderhoud dat Chamoen en de fa- langistenleider Pierre Gemayel met president Sarkis van Libanon had den, verklaarden beide heren ver trouwen te hebben in de plannen van de president. Eerder op de dag rebelleerden chris telijke legereenheden en milities te gen het Syrische optreden. Officie ren van het deel van het Libanese leger dat trouw is aan generaal Han- na. lieten president Sarkis gisteren Lesotho van nieuwe thuisland afhankelijk NEW YORK (AFP) Transkei, het Zuidafrikaanse ..thuisland" dat door Pretoria op 26 oktober „onafhanke lijk" werd gemaakt, houdt sinds die datum de drie grensovergangen met Lesotho dicht in een poging om van dat land erkenning af te dwingen. Dit is in New York gezegd door de V. N.-ambassadeur van Lesotho, Mooki Molapo. Molapo vertelde dat zijn land. dat veel arbeiders levert voor de Zuid afrikaanse mijnbouw, door de huidi ge situatie in een lastig parket is gebracht. Voor de onafhankelijkheid van Transkei was de doorgang van men sen en goederen geregeld krachtens een douaneconventie tussen Leso tho en Pretoria. Ook voor de uitvoer van goederen is Lesotho van Transkei afhankelijk. Toen Transkei de drie bewuste posten afgrendelde. wendde Lesotho zich tot de Zuidafri kaanse regering, maar die gaf als antwoord. „praat maar met Transkei". „Maar praten met Transkei zou neer komen op een de facto erkenning", aldus ambassadeur Molapo, „en dat willen we niet omdat zoiets ook een impliciete goedkeuring zou beteke nen voor de in het apartheidsbeleid wortelende thuislandenpolitiek". De 200 a 300 mijnwerkers uit Leso tho die zich dagelijks via de drie gesloten posten naar Zuid-Afrika plachten te gaan, worden nu per vliegtuig overgebracht naar andere grensposten tussen de twee landen. Lesotho heeft de V. N.. die Transkei niet erkent, verzocht om hulp bij het overwinnen van de economische moeilijkheden door dit grensconflict aangewezen. PEKING (Reuter, UPI) De lofprijzingen voor de nieuwe Chinese partijleider Hoea Koeo-feng beginnen goed op gang te komen. De cultus rond hem begint volgens waarnemers in Peking te lijken op de persoonsverheerlijking rond zijn voorgan ger Mao Tse-toeng. BEIROET (Reuter, UPI) De kansen dat het huidige bestand in Libanon het houdt zijn gisteren weer groter geworden. Ondanks protesten van christelijke burgers en militairen ging ook de rechtse leider, Camille Chamoen. akkoord met het Syrische aandeel in de Arabische vredesmacht. weten dat ze zich zouden verzetten gegen een verdere opmars van de Syrische troepen. Deze maken se dert enkele dagen het leeuwendeel uit van de Arabische vredesmacht, die verder bestaat uit Saoedi- Arabische, Jemenitische en Soeda- nese troepen. In het oosten van de Libanese hoofd stad Beiroet kwamen gisteren 154.000 demonstranten op de been die barricades opwierpen en brandjes stichtten uit protest tegen de komst van de Arabische vredes macht. De officiële kranten noemen hem „de wijze leider", dichters en tekst schrijvers zingen zijn lof, marsen worden gehouden waarop borden en banier met Hoea's afbeeldingen wor den meegedragen en op steeds meer plaatsen prijkt zijn foto naast die van Mao. Het Volksdagblad noemde Hoea gis teren „vastbesloten, open. oprecht, bescheiden, eenvoudig, wijs. zelfbe wust. open. recht door zee, gematigd en voorzichtig". Het schreef ook dat Mao Tse-toeng altijd een leider ge wild heeft met grote praktische erva ring en het prees Hoea's ervaring op allerlei terrein. Het artikel was maandag het eerst verschenen in het voor buitenlanders niet te krijgen krant van het leger. Aanvankelijk leek vooral van de kant van de mili tairen nogal wat verzet tegen Hoea te bestaan. Volgens waarnemers is het be langrijkste doel van de persoonsver heerlijking Hoea meer bekendheid te geven. Een jaar geleden was Mao's opvolger nog weinig bekend als mi nister van openbare veiligheid. In belangrijkheid binnen de partij kwam hij toen pas op de elfde plaats. WASHINGTON. GENeVE (Reuter, AP) In Washington wordt een reis van minister van buitenlandse za ken Henry Kissinger om het Geneef- se overleg over Rhodesië te redden niet helemaal uitgesloten. De natio nalistenleider Joshua Nkomo heeft in Genève echter een dergelijke stap afgewezen omdat volgens hem noch Kissinger noch zijn opvolger een rol in Genève kan spelen. De be langrijkste waarnemer van Kissin ger. William Schaufele, heeft bij hem gisteren verslag uitgebracht over het verloop van de conferentie. In het bericht in het dagblad van het Chinese leger stond verder dat Mao vlak voor zijn dood Hoea heeft ge waarschuwd voor de machtsdorst van echtgenote Tsjiang Tsjing en haar politieke geestverwanten. Na Mao's overlijden heeft Tsjiang Tsjing met een vervalst testament een mislukte greep naar de macht gedaan. Thans zit zij met een aantal andere radicalen in het gevang. JERUZALEM, ROME (AFP, DPA, AP) Contact tussen Israëli's en leden van de Palestijnse bevrij dingsorganisatie PLO mag voortaan van de Israëlische autoriteiten, mi nister Chaim Zadok van justitie heeft gisteren verklaard dat een der gelijk contact is toegestaan mits er maar geen geheimen worden verra den. Het is voor het eerst dat dc Israëlische regering een dergelijk standpunt naar buiten brengt. De speciale politieke commissie van de Verenigde Naties heeft uigespro- ken dat Israël de naar schatting 240.000 Palestijnen die sedert de oorlog van 1967 van huis en haard verdreven zijn. moet terugnemen. De aangenomen resolutie gaat nu naar de algemene vergadering. Paul Paulus heeft de Palestijnen tot matiging aan gespoord. Dit werd gisteren in Vaticaanstad vernomen. De paus zou zijn aansporing hebben gedaan tijdens een bezoek van het hoofd van de politieke afdeling van de PLO. Faroek Kaddoemi, aan Ro me. Kaddoemi had op 28 oktober een onderhoud met mgr. Casaroli, de minister van buitenlandse zaken van het Vaticaan. door Bert van Panhuis De Britse premier James Callaghan is maandag begonnen aan de belangrijkste veertien dagen voor de regering sinds Labour in februari 1974 weer aan de macht kwam. Het hoogtepunt wordt het gevecht tussen Lagerhuis en Hogerhuis (House of Lords) dat van komende maandag tot de laatste dag van het Britse parlementaire jaar. dinsdag 23 november zal gaan duren. De strijd gaat over vijf belangrijke wetsvoorstellen, die het hart van het wetgevende programma van het af gelopen jaar hebben gevormd: de wet. waarbij het terrein wordt afge bakend waar de havenarbeiders het alleenrecht op de werkzaamheden hebben de wet op de naasting van de scheepswerven en de vliegtuigin dustrie de wet op de verplichting invoering van de middenschool; de wet, waarbij de staatsziekenhuizen van paticuliere bedden worden ont daan <n de wet. waarbij landarbei ders i> hun pachterswoningen kun nen blijven als ze bij de eigenaar uit dienst treden. Alle rijf de voorstellen zijn na uit voerige behandeling in het Lager huis naar de Lords gestuurd. Dit college heeft het recht een aantal wijzigingen voor te stellen, maar om dat Iet Hogerhuis een benoemd en niet »en gekozen college is wordt het geackt uitsluitend veranderingen aan ie bevelen die van staatsrechte lijke of wetstechnische aard zijn en geen wijzigingen, die stoelen op par tijpolitiek terrein. Natuurlijk is dat een deaalsituatie; een deel van de Lords stamt uit de politieke arena van het Lagerhuis en kan soms de verlóding van het politieke steekspel niet weerstaan. Ditnaal zal het hoogstwaarschijn lijk volgens de regels gaan. Het Ho- gerhiis heeft namelijk een groot aan al wijzigingen voorgesteld, waartoe het de bevoegdheid had. De regtring-Callaghan zit echter in tijd nood en heeft daarom gisternacht met succes 'de guillotine' door het Lagerhuis gekregen. De guillotine is de naam voor drastische beperking van de tijd. die de parlementsleden kunnen besteden aan de behande ling van amendementen op wetsvoorstellen. De Conservatieve oppositie heeft zich fel verzet tegen de toepassing van de guillotine en daarbij termen gebezigd als 'dictato riaal gedrag', ietwat overdreven want in het verleden heeft Margaret Thatchers voorganger Edward He ath op dezelfde manier met succes de wetten op het terrein van ar beidsverhoudingen en de woningfin anciering erdoor gejaagd. Tweede behandeling Van groter belang dan de beperking van de spreektijd is echter dat de regering waarschijnlijk alle wijzi gingsvoorstellen van de Lords van de tafel zal vegen. En dan gaat het fijne werk beginnen. Onder aanvoering van de twee zeer bekwame Conser vatieven, Lord Carrington (leider van de oppositie in het Hogerhuis) en Lord Hailsham (voormalig opper rechter en dé juridische deskundige van de Conservatieven) zal dc Hoger- huis-oppositie de wetsvoorstellen een tweede maal behandelen De verwachting is dat op zeer gerichte punten in de naastingswet en de havenarbeiderswet opnieuw wijzi gingen zullen worden voorgesteld. De Conservatieven zullen deze ver anderingen met hulp van de Libera len en een aantal onafhankelijke le den van het Hogerhuis geaccepteerd krijgen. De regering zal daarna, het is dan eind volgende week. over moeten gaan tot noodmaatregelen tegen het gedrag van het Hogerhuis. De 23ste is namelijk de laatste dag van het parlementaire jaar en daarna kan niet meer worden doorgegaan met de behandeling van de wetsvoorstel len. Dus moet de regering naar de Parlementswet grijpen, waarbij de bevoegdheden van het Hogerhuis worden ingeperkt. Het gevolg is ech ter wel dat de wetsvoorstellen daar na een jaar lang in de la moeten worden gelegd en daarna opnieuw door het Lagerhuis moeten worden geloodst. Er zal voor het parlemen taire jaar afloopt nog veel woordelijk geweld uit de mond van Callaghan rollen, vooral in de vorm van dreige menten over afschaffing van het Ho gerhuis maar niets wijst erop dat Carrington en Hailsham zich zullen laten intimideren. Financiën Hoe vervelend de worstelpartij met het Hogerhuis ook zal worden, de gang van zaken heeft ook een posi tieve kant De aandacht zal namelijk even zijn afgeleid van de moeilijkhe den. die de regering met de financiën heeft. Deze week komt het IMF. het Internationale Monetaire Fonds, de boeken inspecteren in verband met de Britse aanvraag van een lening van ruim tien miljard guldgn. De kans is zeer groot dat de heren van het IMF forse eisen zullen stellen met betrekking tot de beperking van de overheidsuitgaven. Minister van financiën Denis Healey heeft al aan gekondigd dat hij tegen december met een tussentijdse begroting zal komen, die opnieuw diep in de over heidsuitgaven zal snijden. De aandacht zal ook even worden afgeleid van de zware nederlaag die Labour vorige week bij drie tussen tijdse verkiezingen heeft geleden. Het verlies van Workington en Wal- sall-Noord betekenen dat Labour sa men met vier Schotse en Noordierse geestverwanten nog maar één zetel meer heeft dan de oppositionele par tijen. Callaghan is afhankelijk van een Republikeinse kroegbaas uit Ulster, die sinds hij in 1974 Lager huislid werd nog geen zin heeft uit gesproken. De premier is echter een vasthouder en uitspraken van me vrouw Thatcher over een spoedige wisseling van de wacht sneed hij dit weekeinde af met de opmerking „we gaan onverdroten door met de taak. die we hebben". Andere ministers wezen erop dat de Conservatieven alleen altijd nog 34 zetels minder hebben dan Labour. Niet hachelijk De positie van de socialisten Is zeker niet hachelijk, althans voorlopig niet. Margaret Thatcher heeft naast haar eigen ploeg de Liberalen, de nationalisten uit Schotland en Wales, de Noordierse Unionisten en één dissident uit de Labourgelede- ren nodig om Callaghan met een motie van wantrouwen om de oren te slaan. Afgezien van die ene over loper, die er voorlopig niet inzit is ook van de anderen weinig te ver wachten. De Liberalen willen de eerste maanden nog geen verkiezin gen zo ze al weer trek hadden heeft de magere score vorige week die doen verdwijnen en de natio nalisten wachten eerst liever de de- volutiewetgeving van het nieuwe parlementaire jaar af. Ook van de Noordieren is weinig te verwachten. Thatcher weet dat ook en rekent volgens waarnemers zeker niet op een kabinetscrisis voor begin vol gend jaar. Die crisis zou kunnen komen na de tussentijdse verkiezing in Bir- mingham-Stechford, de zetel van oud-minister Roy Jenkins. Deze wordt namelijk per 1 januari voor zitter van de Europese Commissie in Brussel. Verlies van deze zetel en dat zit er dik in. zou betekenen dat Labour volledig in een minder heidspositie gedrongen wordt. Er gaan dan ook serieuze stemmen op om Jenkins te bewegen af te zien van zijn nieuwe functie. Daarmee zou wel het onmogelijke van Jen kins worden gevraagd gezien de on dankbaarheid van met name de lin kervleugel van de partij jegens zijn harde werken als partijbestuurder en minister. Callaghan zal zich overigens zorgen maken over het verlies van het dis trict Workington. Hier werd name lijk de mythe doorbroken dat een redelijk hoge opkomst van de kie zers ten gunste werkt van Labour. In Workington was de opkomst hoog en bovendien was de oude vertegen woordiger Fred Peart, nu als Lord Peart leider van de socialisten in het Hogerhuis, een onomstreden figuur. Desondanks is een aanzienlijk aan tal aanhangers van Labour naar de Conservatieven overgelopen. Deze mogelijkheid was voorzien door Shirley Williams, de gematigde mi nister van onderwijs. Na een verkie- zingsbezoek aan Workington moest ze vaststellen dat de Labour- aanhang het interne gekrakeel beu was en een doortastend optreden van de regering verlangde om de economische crisis het hoofd te kun nen bieden. Het lijkt er op dat bij de linkervleu gel van de partij de schrik er voorlo pig danig inzit, maar het is de vraag De regcring-Callaghan heeft niet alleen de handen vol aan het wetgevingspro gramma. Ook op andere fronten wordt fel gestreden, zoals bij het vergaren van buitenlandse leningen. Hier minister van financiën Healey tijdens een bijeen komst met collega-ministers van de andere EG-landen. De Britten verwachl- n ook van „Brussel" te kunnen lenen. hoe lang dit zal duren en of een nieuw eisenpakket van het Interna tionale Monetaire Fonds zal worden geaccepteerd Deskundigen houden het er echter op dat de kansen van overleving voor Callaghan eerder buiten dan binnen het Verenigd Ko ninkrijk worden bepaald Verwij zend naar de mogelijke geldschie ters voor het duo Cailaghan-Healey zei één van deze deskundigen dezer dagen dat het lot van de Labourre gering eerder in handen ligt van Washington (het IMF). Brussel (EG hulp), Bazel (de Europese centrale banken) en Bonn (Westduitse hulp dan dat het bepaald wordt door het Lagerhuis

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7