5
,FNV heeft veel moeite
met aanvaarding van
mondigheid werknemer
dichtbij
Beslissing over bouw
ultra-centrifugefabrieken
binnen enkele weken
Commentaar CNV-voorzitter Lanser in nieuw boek
L
Ethisch reveil
Vrijdag principebesluit van kabinet
Zware kritiek
op drugbeleid
van Nederland
waar is de zwoele oogopslag
rijk
fietsendief
weer
Weer eens regen
weerrapporten
rtetj
ensdag 10 november 1976
binnenland
TROUW/KWARTET 5
e bal
en op
Is een
chalk
ou als
^ellen
ïeft?'
le bri-
ir wjl
brave
l vol-
angsl
i wij.
:k te t
lis be
me»
ri."ts
?n ti
de u
neisj*
;laaf-
larorr.
nk«:
le als
stem
omen
ir hie
naar
d ver
I ging
ïemer
p he!
?zichi
i ver
>eelr
iu he;
duur
ervol-
lontu
tl een
Het is opvallend, dat er de laatste
tijd veel wordt gesproken over een
ethisch reveil! Nog meer opvallend
is het, dat dit in de meeste gevallen
gebeurt in afkeurende zin. Zij die
dit doen vereenzelvigen een ethisch
reveil met het weer van stal halen
van oude taboes. Een ethisch reveil
is dan een herstel van oude machten
en oude verboden.
Een pikante bijzonderheid hierbij
is, dat dergelijke commentaren
vaak gepaard gaan met kritiek op
het optreden van de lijstaanvoerder
van het CDA, de heer Van Agt. Hij
is dan de belichaming van het stre
ven naar een ethisch reveil. Als
vanzelf gaat het ethisch reveil dan
een rol spelen in de politieke strijd.
Het wordt een nieuw symbool van
bet onderscheid in rechts en links,
van progressief en conservatief.
Tegen deze. gang van zaken moet
ernstig bezwaar worden gemaakt.
Hier is sprake van*een verkeerd
gebruik van het begrip „ethisch
reveil". Reveil betekent ontwaken.
In een ethisch reveil gaat het om
een nieuwe bezinning op het mense
lijk doen en laten vanuit laatste
maatstaven omtrent goed en
kwaad. Het is onjuist een dergelijke
fundamentele bezinning op een op
pervlakkige manier te verbinden
met allerlei politieke meningsver
schillen en topics uit de verkiezings
strijd.
Bovendien moet worden opge
merkt, dat degenen die alleen ande
ren verwijten een ethisch reveil te
willen bewerkstelligen, zichzelf
zand in de ogen strooien. Want
alleen al het bekijken van verkie
zingsprogramma's leidt tot de on
vermijdelijke conclusie dat vrijwel
iedereen bezig is met een ethische
bezinning. Het is niet overdreven te
spreken van een fundamentele be
zinning, die vergeleken met vijf of
tien jaar geleden erg nieuw is. Im
mers, het streven naar verbeterin
gen op welk terrein dan ook, staat
duidelijk in verband met opvattin
gen over goed en kwaad, recht en
oorecht. Vele partijen blijken poli
tiek en ethiek te verbinden, al
wordt dat niet altijd nadrukkelijk
gezegd.
Vanuit dit besef is het aan te beve
len het ethisch reveil niet te gebrui
ken als etiket voor bepaalde partij
en of personen. Vrijwel iedereen,
die zich met het maatschappelijk
gebeuren bezighoudt, bedrijft
ethiek en roept op zijn manier om
een ethische bezinning. Naarmate
die oproep dringender wordt, komt
het ethisch reveil meer in zicht.
Deden de partijen, die de discussie
over milieu en ontwikkelingssamen-
waking op gang hebben gebracht
ies anders dan vragen om een
tasch reveil? Deed de Club van
game iets anders? Doet Den Uyl
eSe vrijdagavond op de TV iets
anders?
Waarom gaat het eigenlijk in een
ethisch reveil? Ethiek en de daar
mee verbonden begrippen als mo
raal en mentaliteit hebben alles te
maken met het menselijk bestaan
cn voortbestaan. In allerlei opzich
ten is ethiek de neerslag van het
denken over de kwaliteit van ons
bestaan en voortbestaan. We kun
nen ook zeggen, dat in de ethiek
liggen opgeslagen de ervaringen van
vele generaties met goed en slecht
in het menselijk leven en samen
leven.
Welnu, wie zou willen ontkennen
dat er in onze tijd alle reden is tot
een nadenken over ons bestaan en
voortbestaan? Het wordt niet ont
kend. Integendeel, velen zijn met
dat nadenken bezig, humanisten en
christenen, links of rechts georiën
teerde n, werkgevers en werkne
mers, jongeren en ouderen. Men
kan bedroefd en verward raken
over de veelheid van elkaar tegen
sprekende meningen, verheugend is
het in ieder geval dat velen bezig
zijn met de condities van ons be
staan. Het ethisch reveil is een
maatschappelijk feit, als je goed
luistert naar de indringendheid van
de manier waarop we elkaar op het
ogenblik aanspreken.
Naar onze mening mogen er twee
conclusies worden getrokken. De
eerste is, dat het ondoordacht en
oppervlakkig is elkaar eenzijdig in
te delen en te typeren met het
begrip ethisch reveil. We zullen
moeten erkennen, dat velen hier
mee bezig zijn.
De tweede conclusie is, dat het in
een ethisch reveil om zulke be
langrijke zaken gaat, dat er eerder
aanleiding is voor een ge
meenschappelijke bezinning dan
voor het bestoken van elkaar uit
eigen stellingen. Als het werkelijk
waar is, dat het menselijk bestaan
en voortbestaan in het geding is,
heeft de gemeenschappelijkheid
voorrang boven de verschillen. Wij
willen de verschillen in uitgangs
punten over goed en kwaad niet
wegpraten. In situaties van werke
lijke nood mogen zij niet voorop
staan. Of betekenen de zucht tot
etikettering en het gemis aan begrip
voor en luisteren naar elkaar, dat de
nood nog niet zo hoog is? Maar ook
dan is er een reden wat voorzichti
ger om te springen met het ethisch
reveil.
Van onze sociaal—economische redactie
UTRECHT „De Federatie Nederlandse Vakbeweging heeft veel moeite met het aanvaarden van
de emancipatie en mondigheid van de werknemers. Dan kan worden afgeleid uit het krampachtige
pogen om wat de vakbeweging in handen heeft ook in handen te houden."
Tot deze conclusie komt CNV-
voorzitter Jan Lanser in zijn boek
„Menswaardig bestaan, dat gisteren
is verschenen. Tijdens een bijeen
komst in het CNV-gebouw in Utrecht
werd hem het eerste exemplaar van
„Menswaardig bestaan" overhan
digd door de VU-hoogleraar prof. dr.
B. Goudzwaard. Bij de overhandi
ging merkte prof. Goudzwaard op
dat Lanser met zijn boek de ver
vreemding bestrijdt.
Alhoewel zijn boek is geschreven
voor een breed publiek wil hij in de
eerste plaats de communicatie be
vorderen tussen de leden en de vak
bondsleiding. Het thema dat daarbij
in elk hoofdstuk opduikt is de ver
antwoordelijkheid, die wij voor el
kaar hebben", aldus prof. Goud
zwaard.
Volgens Lanser heeft het FNV-
slandpunt te maken met de ideo
logie van het klassedenken. Vanuit
dat denken wordt macht tegenover
macht gesteld en wordt een beleid
gevoerd op basis van aangenomen
tegenstellingen in doeleinden en be
langen tussen de werkgevers en de
werknemers. „Aanwijzingen daar
voor zijn het terugdringen en be
voogden van de ondernemingsraden,
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het kabinet en de Tweede Kamer hebben nog
hooguit twee tot drie weken de tijd voor het nemen van een
beslissing over de vraag of de Nederlandse overheid medewer
king moet verlenen aan een drastische uitbreiding van de
ultra-centrifuge-fabriek in Almelo. Dat is de grens, die de
Westduitse en Engelse partners gesteld hebben aan de be
denktijd die Nederland heeft gevraagd voor de verdere deelname
aan de fabriek, die splijtstoffen maakt voor kernenergie.
Er wordt nu in hoog tempo onder
handeld over de voorwaarden, die
Nederland aan verdere deelname wil
stellen, en waarvan goedkeuring
door het kabinet en vooral door de
Tweede Kamer mede afhankelijk is.
Het kabinet streeft er nu naar om
aanstaande vrijdag een principe
beslissing te nemen, die dan volgen
de week of hooguit de week daarna
in de Tweede Kamer kan worden
besproken. De politieke groeperin
gen in de Kamer vroegen twee we
ken geleden de kabinetsbeslissing
voor te leggen aan de Tweede Ka
mer, die er dan nog eventueel wijzi
gingen in aan wil brengen.
vooral ook velen met een genuan
ceerde stellingname. Deze fracties
zullen deze en volgende week hun
standpunten bepalen.
Een complicatie bij het geheel is. dat
er door de fabriek al contracten zijn
afgesloten met afnemers, vooral
Westduitse elektriciteitsbedrijven,
over levering van bewerkt uranium,
brandstof voor kernreactoren, die
door de vergrote fabriek geleverd
moeten worden. Om aan het Neder
landse deel van die verplichtingen te
voldoen zouden volgens de te
genstanders de splijtstoffen ook op
de internationale markt gekocht en
doorgeleverd kunnen worden.
in plaats van de o.r. te erkennen als
een zelfstandige en eigen ver
antwoordelijkheid dragend orgaan
van de onderneming.
Collectivistisch
Dit is niet de enige kritiek die Lanser
op de FNV heeft. „Een ander punt is
de collectlvistiche benadering van
een vraagstuk als de vermogensaan-
wasdeling, welke benadering voor
bijgaat aan de eigen bijdrage en ver
antwoordelijkheid van de werkne
mers in de verschillende onderne
mingen.
De collectivistische benadering
blijkt volgens Lanser ook uit de ma
nier waarop de FNV bedrijvenwerk
doet. Dat heeft primair ten doel de
vakbeweging een plaats in de onder
neming te geven. „Door zich zo op te
stellen en zo te handelen is dat deel
van de vakbeweging in feite bezig
eigen bestaan en positie te bevesti
gen in plaats van ruim baan te ma
ken voor de mondige werknemer.
Het is een beleid dat in strijd is met
het streven naar spreiding van
macht en zeggenschap.
Lanser's boek dat de ondertitel mee
kreeg „Motief en doel van sociale
actie" bestaat uit tien hoofdstuk
ken, waarin de CNV-voorzitter filo
sofeert over allerlei sociaal-
economische problemen, zoals de
economische orde, onderneming en
zeggenschap en inkomen. Naast de
sociaal-economische moeilijkheden
laat Lanser ook zijn gedachten gaan
over onderwijs, kerk en maatschap
pij. Of zoals hij het formuleert: „Ik
heb in hoofdlijnen beschreven wie
de mens is en wat zijn bestemming
is".
Over aandeelhouders
In het hoofdstuk „Onderneming en
zeggenschap" schrijft hij over de
aandeelhouders: „Aandeelhouders,
speculanten en beleggers, die de on
derneming alléén maar zien als een
mogelijkheid om hun geld te beleg
gen en daarvan te profiteren komt
geen zeggenschap toe, omdat zij en
naar doelstelling en feitelijk geen
bijdrage leveren aan het bestaan en
functioneren van de onderneming".
Lanser wil daarentegen mensen die
CNV-voorzitter Lanser: FNV-
standpunt heeft te maken met
de ideologie van het klasse-
denken.
een aanzienlijk financieel aandeel in
de onderneming hebben of nemen
wel een bepaalde zeggenschap toe
kennen omdat zij „een onderneming
mede mogelijk maken en daarin
deelnemen".
Over meer macht voor de overheid
zegt de CNV-voorzitter dat zij eraan
heeft bijgedragen, door het nemen
van maatregelen en andere activi
teiten, dat de Nederlandse samenle
ving een redelijk welvaartsniveau
en sociale zekerheid kent. „Dat is
allemaal mogelijk gebleken bij een
systeem, waarin de vrije onderne
mingsgewijze produktie een be
langrijke rol speelde. Als we daar
rekening mee houden is er thans
geen aanleiding om de beslissings
macht zoals die nu is verdeeld tus
sen particulier initiaief en overheid
fundamenteel te veranderen."
Achterban
Bij de presentatie van zijn boek
merkte de CNV-voorzitter op dat bij
het CNV niets is te merken van een
meningsverschil over het ar
beidsvoorwaardenbeleid voor 1977
tussen de top van het CNV en de
achterban. Over de „problemen bin
nen de FNV met haar achterban" zei
hij „dat het niet zo verwonderlijk is
dat er nu moeilijkheden zijn. De
FNV-top heeft jarenlang de leden
koeien met gouden horens beloofd
en nu hoort men hen zeggen dat er
gematigd moet worden en dat er
keuzes moeten worden gemaakt tus
sen werk voor meer mensen of een
grotere werkloosheid. Dit nemen de
leden de top niet in dank af. Zij
vragen zich nu af wat er gaat gebeu
ren. Ze zijn zo niet opgegroeid," al
dus Lanser.
Hij begreep best, zo zei hij, dat de
FNV moeite heeft met „bepaalde
communistische elementen" in haar
organisatie, die in eerste instantie
niet het welzijn van de werknemers
en de federatie op het oog hebben
maar andere belangen".
Menswaardig bestaan, motief en doel
van sociale actie, door J. Lanser.
Uitg. Kok te Kampen. 164 blz. Prijs
voor CNV-leden 15,-, voor niet-leden
i 17.50.
Verdrag
In het begin van de zeventiger jaren
werd in Almelo een splijtstoffenfa-
briek gebouwd op basis van een tien
jaar lopend verdrag tussen Neder
land, West-Duitsland en Groot-
Brittannië. De twee laatste landen
hebben nu reeds besloten medewer
king te verlenen aan uitbreiding van
het project. Die uitbreiding zou
Twente op den duur 2500 extra ar
beidsplaatsen opleveren, maar ook
een bedrag van 700 miljoen gulden
aan de Nederlandse kapitaalmarkt
onttrekken. Voor dat bedrag zou de
Nederlandse overheid garant moe
ten staan.
Afgelopen vrijdag sprak het kabinet
voor het eerst over deze materie,
maar door tijdnood het ar
beidsvoorwaardenbeleid slokte veel
tijd op kwam men nog lang niet
aan een standpuntbepaling toe. Dui
delijk is wel dat de meningen in het
kabinet verdeeld zijn, al lijkt een
meerderheid niet tegen uitbreiding.
Ook in de Tweede Kamer zijn de
meningen verdeeld. De WD heeft
zich al uitgesproken voor de uitbrei
ding, de PPR is er in principe tegen.
Daartussen liggen de belangrijke
stemmen van de CDA-fracties en de
PvdA, die nog geen standpunt heb
ben ingenomen. In beide fracties zijn
er voor- en tegenstanders, maar
DE-
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan: Trouw,
jury politieke prent. Postbus 859, Amsterdam. Naam en adres aan
de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een
boekenbon.
VAN EEN LEZER-
Van een verslaggever
GENEVE Door de toege
vende houding van Nederland
wordt de handel in hard drugs
in bepaald opzicht vergemakke
lijkt. Nederland is een centraal
punt geworden in de handel van
gevaarlijke verdovende midde
len, zoals heroïne.
Deze beschuldiging is gisteren
op een persconferentie in Gene
ve geuit door twee leden van het
comité van het Amerikaans
congres inzake drugmisbruik.
Volgens de heren Wolff en
Scheuer zijn de financiële bij
dragen van sommige westerse
en rijke Arabische landen aan
het fonds van de Verenigde Na
ties voor de bestrijding van
drugmisbruik beneden alle peil.
Andere landen, zoals Neder
land, storten zelfs helemaal
niets en werken daarmee de
drughandel duidelijk in de
hand.
onder redactie van loessmit
Naar zitten ze toe,i die vrouwen
met de zwoele oogopslag, de pete
moeien van de schone kunst der
verleiding en verfraaiing? Waar
zien we nog zwoegende boezems,
kwijnende blikken en geknakte
gelieven, sinds men voor een ge
broken hart simpel bij de ziele
knijper op de divan plaats kan
nemen voor een snel helings-
proces?"
Een indringende vraag van Re-
nate Dorrestein, die daar samen
met Marjan Pennings in het aar
dige boekje „Wie mooi wil zijn"
het antwoord op geeft: dat is alle
maal verdwenen sinds ice de ro
mantiek overboord gezet hebben.
„Laat ons terugkeren nu het nog
kan. Sleur die mannelijke onge
wassen typetjes van het vrouwe
lijk geslacht weg van hun stencil
machientjes, waar ze opruiende
pamfletten en vlugschriften ver
vaardigen om de wereld kond te
doen van het feit dat zij óók mee
tellen. Zij dwalen. Van meetellen
kan geen sprake zijn. Decoratief
wezen en verder geen gezanik. Zo
hebben de invloedrijke minnaars
en miljonairs hef nu eenmaal het
liefst." Terug naar het beschei
den hoekje dus, waar de mannen
de vrouw tot voor kort gexxingen
hebben weten te houden, het af
hankelijke vrouwtje spelen,
maar intussen. Dat is trouwens in
deze alternatieve wereld ook
weer alternatief. Kortom: een
speels werkje met „wenken voor
een superieure beheersing van de
delicate kunst der misleiding",
waarin Renate Dorrestein die
nog maar kort geleden haar fan
tasie botvierde op het „voorlees
boek voor planten" ook wat
echte schoonheidstips van vroe
ger geeft
Een paar citaten. Een echte dame'
laat zich niet bruin bakken in de
zon, maar doet alles om haar
albasten teint te behouden: „Ko
ningin Elizabeth de Eerste van
Engeland had een bekla
genswaardige bediende, die zich
drie keer per week een lamme
hand moest kloppen aan een
mengesel van eitwit aluinbo
rax, fijngestampte papaverzaden
en water, net zo lang tot er een
dik schuim was ontstaan, dat
haar hooggeplaatste huid prach
tig maakte.
Geen slaafje voorhanden? Ge
lukkig maar dat er nog een dood
gewone verdunde arsenicum is.
waarvan oma al zo leuk wit om
haar neus werd.
.Jjxten we de slagroompunt nu
We kunnen steen en been klagen
over de hoge prijzen, een feit ls
dat Nederland nog steeds tot de
tien rijkste landen ter wereld be
hoort. alleen al gemeten naar de
goudstaven die ln de kluizen van
de nationale banken liggen opge
slagen. Die voorraden zijn te
groot om ln grammetjes uitge
drukt te worden en daarom wordt
er ln tonnen gerekend. De tien
landen die er de meeste tonnen
van bezitten, zijn achtereenvol
gens de Verenigde 8taten (8600
ton), West-Duitsland (3650),
Frankrijk (3150), Rusland (2700),
Zwitserland (2600), Italië (2250),
Nederland (1700), België (1300),
Portugal (850) en Canada (700).
De kleine landen lijken dus ln het
algemeen nogal op een achteraf-
plaatsje te staan, maar de volgor
de verandert totaal als de goud
voorraden per hoofd van de bevol
king omgerekend worden (al
krijgt natuurlijk geen hoofd van
de bevolking ooit zijn deel in han
den). In dat geval komt ineens
Zwitserland op de eerste plaats,
België wordt tweede en Neder
land komt als nummer drie uit de
bus. En zo omgerekend, blijkt
Amerika niet eens meer onder de
eerste tien op de wereldranglijst
voor te komen.
Dit alles volgens D ongel mans Be
heer b.v. ln Den Haag, die deze
cijfers aan de lezers van zijn voor
lichtingskrant voorschotelt.
Een van de vele tekeningen van
Marjan Pennings in „Wie mooi wil
zijn."
eens krachtig terzijde schuiven
en lering trekken uit de wijze,
waarop de oude Romeinse courtl-
sanen. die immers nog niet over
halvarine beschikten, hun volge
vreten vormen in toom wisten te
houden. Zij deden dit door 's
nachts natte windsels strak om
hun lichaam te binden. De resul
taten moeten verbijsterend zijn
geweest, vooral het ochtendhu-
meur.f...) Toch heeft dit middel
door de tijden heen stand gehou
den, want zelfs in deze eeuw wer
den strakke zeemleren lappen
nog gebruikt door doortastende
dames die inzagen dat een maa
tje 48 toch echt niet flatteus
was.C..) Inmiddels is overigens
wetenschappelijk bewezen dat we
ons vet het meest doeltreffend
kunnen kwijt raken door minder
te eten.
In hetzelfde kleine formaat, op
dezelfde voortreffelijke manier
gebonden, op dezelfde tijd en bij
dezelfde uitgever (Ploegsma,
Amsterdamis nog zo'n leuk
boekje versc ienen: „De alchemie
der liefde", geschreven en gete
kend door iemand die zich Anne-
lyn Vedelaer noemt. Ondertitel:
„wijze woorden voor ontevrede
nen", tot Annelyn gesproken door
de alchemist Blazer. Deze Blazer
beheerst de alchemie der begeer
te, van de macht, der ledigheid en
der liefde, aan elk waarvan een
duister hoofdstukje is gewijd. Zo
doet Blaker uit de doeken, hoe hij
goud en zilver in een op ingewik
kelde manier verkregen sap drie
maal zo zwaar maakt, hoe hij de
formule vond om zelf de Steen der
Wijzen te vervaardigen, hoe hij
zichzelf heeft nagemaakt en het
origineel kwijtraakte en nog veel
meer.
Allebei de boekjes zijn volop geïl
lustreerd en allebei kosten ze een
tientje.
Nog maar net had een inwoner
van Livingstone in Zambia zijn
nieuwe fiets in huis, of het rijwiel
werd gestolen. Hij stapte dus naar
het politiebureau en vroeg wat
daaraan kon worden. „Het beste
wat Je kunt doen," raadde de
wachtcommandant hem aan, Ja
weg te gaan en zelf een fiets terug
te stelen. Maar zorg er voor dat Je
niet gesnapt wordt, want ais poli
tieman ben ik dan verplicht Je te
arresteren." De bestolene ging
naar bulten en meteen al viel zijn
oog op een uitstekende flets, we
liswaar niet zo splinternieuw
meer als de zijne, maar toch keu
rig onderhouden. Hij reed er di
rect op weg. niet beseffend dat
het de fiets van de wachtcom
mandant was. die hem de goede
raad had gegeven. Ook het twee
de deel van het advies vergat hij
niet, want ondanks ijverig speu
ren heeft de politie van Livingsto
ne tot nog toe man noch fiets
teruggevonden.
door hans de Jong
Het wisselende weerbeeld zal
deze week wel verder uit du
ren. Vandaag komt een re
genstoring uit de Golf van
Biskaje Nederland binnen.
Als die voorbij is, volgen er
voornamelijk donderdag
opklaringen door een rug van
hogere druk die zich van het
midden van de oceaan naar
West-Europa verplaatst. Ook
dit hoge-drukgebied zal ver
moedelijk geen doorgaande
stabilisering tot stand bren
gen. maar toch wel kunnen
zorgen voor een overwegend
droog weertype. En dit speelt
zich allemaal af bij winden
die in hoofdzaak uit richtin
gen tussen zuidoost en zuid
west waaien.
Dat de onstabiliteit de
laatste tijd is toegenomen is
wel logisch. Ligt een depres
sie van formaat geruime tijd
op ongeveer dezelfde plaats
stil, dan bereikt de koude
poollucht, die in eerste aan
leg met noordelijke winden
ten westen van het systeem is
aangevoerd en vervolgens
ten zuiden van de kem langs
oostwaarts stroomde, met
zuidelijke tot zuidwestelijke
winden ook de gebieden ten
oosten van de depressie. (De
circulatie rondom een lage
drukgebied is in een richting
tegen de wijzers van de klok).
De koude lucht arriveert
door de hogere windsnelhe
den in de bovenlucht eerder
dan aan de grond, waar de
lucht immers veel minder
snel stroomt en soms stag
neert en dus wanner blijft.
Om nu uit te gaan van Neder
land is het verloop als volgt:
Afkoeling in de bovenlucht
bij ongeveer gelijkblijvende
temperatuur aan de grond
betekent verbreking van het
verticale evenwicht van de
luchtlaag en de vorming van
buien met name boven de
Noordzee, waar de tempera
tuur (13 graden), hoger ls dan
boven land (maxima circa 11
grèden). Er is nog iets. Door
warmteverlies van de middel
bare bewolking als gevolg
van nachtelijke uitstraling
(naar het heelal) ook wel
„vochtige uitstraling" ge
noemd. is de bovenlucht 's
nachts en ln de vroege och
tend kouder dan overdag.
Het verticale temperatuur-
verscnll boven zee (13 gra
den) ls groter dan boven het
afgekoelde land (5 tot 6 gra
den). Vandaar de voorkeur
van het onweer om geduren
de de nachtelijke uren actief
te ziin boven het zeewater.
*£en luchtdrukverdeling als
de huidige over Europa met
hogedrukgebleden van 1040
mb boven Rusland en een
lagedrukgebied van 986 mb
ten noordwesten van Schot
land. is er ook vaak vóór kou
de of strenge winters tijdens
geblokkeerde situaties. Er-
win Dinies tekende een kaar
tje van de gemiddelde
luchtdrukverdeling in no
vember vóór 15 zeer koude
winters namelijk die van
1881. 1886, 1888, 1891.1895.
Amsterdam half bew.
De BUt zwaar bew
P**}*0 half bewolkt
xwaar bew.
Eindhoven zwaar bew.
Den Helder onbewolkt
UichU». Rtd hau bewolkt
Twente hall bewolkt
V]J«ln«en zwaar bew.
Zd. Limburg zwaar bew
Aberdeen ücht bew.
Athene onbewolkt
Barcelona zwaar bew.
onbewolkt
Berlijn
Bordeaux
Brussel zwaar bew
Frankfort half bewolkt
Orntvf „Hn
HelsinkJ geheel t
innsbrtck on bew
Kopenhagen Ucht l
1901, 1917, 1924, 1929, 1940,
1941, 1942, 1947, 1954 en 1963
en toen kwam er ongeveer
net zo'n patroon uit de bus
als we nu al geruime tijd mee
maken in de huidige maand.
Nu mag daaruit niet de
conclusie worden getrokken:
en dus volgt er ook nu een
strenge winter. Ook vóór
zachte winters is de
luchtdrukverdeiing namelijk
wel eens zo en bovendien is er
meer voor nodig. In decem
ber moeten de bordjes wor
den verhangen. Andersge
zegd het maximum komt dan
bij Ierland te liggen en een
lagedruk-ultbochting vanaf
de Middellandse Zee breidt
zich over Oost-Europa uit
Soms vindt die omkering al
in de eerste decade van de
cember plaats. En daarom
ook wacht elke serieuze me
teoroloog zich er wel voor tot
die „gevoelige periode" ln de
cember iets los te laten over
het mogelijke karakter van
het komende winterseizoen.
1 blijft hij weL
Londen halfbew.
Luxemburg regen
Madrid geheel bew.
geheel bew.
Ucht bew
onbewolkt
regen
onbewolkt
Mallorca
MQnchen
Nice
Oslo
Parijs
Rome
8plit
Stockholm
Wenen
ZOrteh onbewolkt
Casa Blanca ---- - -
ls tan boel
Las Palm as
Tel-Arlv onbewolkt >4 0
T*"*1» Ucht bew 71 0
Hoogwater donderdag 11 nor ember Vliasineen
4 11—18X7. HarlngvlieUlulaen 4.70—lg 10, Rot
terdam «0J-UX3. Schevenlngen S17-17M.
Umuiden ».SS_lg07. Den Helder ÏOOI-SLM.
Harllngrn 17 7%-. Deiagjl ÏAT-IOI
