Wijze van benadering
van de patiënt krijgt
steeds meer aandacht
Gebrekkige uitrusting
verontrust officieren
Ich en tóch..,
blijft de leukste kindermode
bij OA tóch voordeliger!
\Ht ku/nnm tdh mtan/tm!
Defensie
Ontwikkelingshulp Cuba
verdeelt CDA-fracties
Congres over ,,goed beter worden"
„Doel defensienota '74 is niet bereikt"
CHU: hulp moet stopgezet worden
WOENSDAG 10 NOVEMBER 1976
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM „Er is in alle inrichtingen, bij besturen, en
directies en werkers, een toenemende bereidheid om eigen werk
ter discussie te stellen en te zoeken naar mogelijkheden tot
voortgaande verbetering van de zorg voor patiënt en pupil. Een
verbetering die niet slechts gezocht wordt In medisch-technisch
opzicht, maar eveneens in de directe patiëntenzorg, waarbij
vooral de wijze van benadering van de patiënt steeds meer
aandacht dient te krijgen". Dit zei de heer J.L. van Hasselt,
waarnemend voorzitter van de Nationale Ziekenhuisraad (NZR),
gisteren bij de opening van het tweedaags congres „Goed beter
worden" in de Doelen in Rotterdam
Hij merkte op dat het erom gaat dat
mensen goed beter worden en om
wat wij ln de inrichtingen zeil daar
aan kunnen doen. Dit goed beter
worden mag niet alleen worden uit
gelegd ln de zin van het lichamelijk
er weer bovenop komen, maar is met
name meer recht doen aan het mens
zijn van de patiënt en de pupil, aldus
de heer van Hasselt.
Meer dan vijftienhonderd mensen
uit ziekenhuizen, verpleeghuizen,
psychiatrische Instituten en inrich
tingen voor zwakzinnigen van wie
het merendeel verpleegkundigen
waren naar Rotterdam gekomen om
daar te praten over thema's als
„Mens worden ln zwakzinnigenzorg".
„Tussen huis en ziekenhuis". „Haalt
therapie wat uit?" en „Problematiek
rond opname en ontslag in de psy
chiatrie" Deze thema's werden inge
leid door in totaal zo n honderd des
kundigen. die tevens ais ge
sprekspartner fungeerden op de aan
het eind van de dag gehouden „dls-
ciiwlemarkt"
Het eerste thema was „Mens worden
in zwakzinnigenzorg", met als inlei
ders onder meer orthopedagoog
Joop Fennls uit Nijmegen en dr. P.
Sporken. hoogleraar in de medische
ethiek ln Maastricht. Fennis zei dat
men in het kader van de „menswor
ding van de zwakzinnige" uiterst
voorzichtig zou moeten zijn met
conditioneren, maar dat in plaats
daarvan ln veel zwakzinnigeninsti
tuten deze technieken uitbundig
worden beoefend.
In zijn eenvoudigste vorm is conditi
oneren. aldus Fennis. een techniek
om mensen een bepaald gedrag aan
te leren en/of een ander gedrag af te
leren. Niet dit conditioneren moet
centraal staan, maar het ontwikke
len van de eigen specifieke moge
lijkheden van het zwakzinnige kind.
Dr. P. Sporken sloot hierop aan door
te zeggen dat de eigenlijke opdracht
van de hulpverlener zal moeten be
staan uit het begeleiden van de an
der in diens zelfontplooiing, waartoe
deze overeenkomstig zijn beperkte
mogelijkheden is geroepen.
„Haalt therapie wat uit?", was één
van de thema's die 's middags aan
de orde kwamen en waarbij psychia
ter Jan van de Lande van de psychi
atrische kliniek Amstelland de
knuppel in het hoenderhok gooide
met de enigszins provocerende uit
spraak dat therapie niets uithaalt.
„Zolang er grote, ongedifferentieer
de monsterinstituten blijven be
staan met een gebrek aan goed op
geleid personeel, waar patiënten
zonder nader overleg heen gestuurd
kunnen worden en zonder een gron
dige voorbereiding weer uit kunnen
worden ontslagen, en dit alles voor
een grijpstuiver want gek zijn
moet goedkoop blijven zolang zal
therapie niets uithalen. De weg van
een psychiatrische patiënt is gepla
veid met goede bedoelingen naast
valse voorwendsels, voetangels en
klemmen. Iemand die deze weg tot
een goed eind kan afleggen verdient
in hoge mate onze bewondering. De
ze moet niet gezien worden als het
zwarte schaap ln onze samenleving,
maar veeleer als een witte raaf",
aldus Van de Lande.
Dynia Breur van de Cliëntenbond
haakte hier onmiddellijk op ln met
de opmerking dat zij waarschijnlijk
in de zaal de enige witte raaf was.
„Er moet een tweede congres ko
men", zei ze, „want er zijn te veel
hulpverleners hier en te weinig pa
tiënten." Zij hield daarbij een plei
dooi voor een dialoog tussen deze
groepen aangezien de kloof steeds
groter wordt.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het voortdurend naar de toekomst verschuiven van de aanschaf van nieuwe
uitrusting en de bezuiniging op reserve-onderdelen bij defensie heeft een demoraliserend effect op
het militair personeel. Dit is te lezen in een informatie-bulletin van de Federatie van Verenigingen
van Nederlandse Officieren (FVNO). waarbij alle officiersverenigingen zijn aangesloten. Het
kabinet wordt verweten dat de „kwaliteit" van de krijgsmacht, waarop in de defensienota van 1974
de nadruk werd gelegd, niet wordt verwezenlijkt.
Volgens het FVNO-bulletin is een
groeiend gedeelte van de uitrusting
niet Inzetbaar. „Tevens worden de
Investeringen zodanig getempori
seerd (uitgesteld, red.) dat er steeds
eenheden met in feite onaan
vaardbaar verouderd materiaal moe
ten werken." De federatie meent dat
dit alles de bereidheid om zich in te
zetten ontneemt aan het militair per
soneel, „dat wordt geconfronteerd
met deze situaties en dat ook de
consequenUes daarvan bij het
uitbreken van een gewapend conflict
kan en wil overzien." „Zij zijn het die
de verantwoordelijkheid voor de uit
voering van de deeltaken hebben
gekregen, maar aan wie de benodig
de middelen ln toenemende mate
worden onthouden", aldus het bul-
leUn.
Een andere oorzaak van ontevreden-
Vervolg van pagina 1
Het ar-
Kamerlid wees erop dat in de defen
siebegroting veel oneigenlijke de
fensieuitgaven. zoals pensioenen en
wachtgelden, zijn opgenomen.
De PvdA-defensiespeclallst Dan-
kert had tevoren gezegd dat Neder
land, wat zijn defensieuitgaven be
treft. internationaal gezien er hele
maal niet ongunstig afkomt. „Meer
geld leidt niet tot een bater defensie
beleid. Een verhoging van de defen
siebegroting met 150 miljoen biedt
geen oplossing voor de grote finan
ciële problemenaldus Dankert.
HIJ wees erop dat er van de financië
le lange termijnplanning van Vrede-
llng niets terecht is gekomen „De
keus is nu eenvoudig, veel meer geld
of taakwijzlging op korte termijn en
wij kiezen voor het laatste." aldus
het PvdA-Kamerlid. Taakwijzlgin-
gen voor de Nederlandse defensie,
moet op korte termijn worden afge
dwongen. gebeurt dat niet dan zal
Nederland over twee drie jaar tot
eenzijdige taak-afstoting moeten
overgaan", zei Dankert.
Het PPR Kamerlid Waltmans zei
dat de PPR een volstrekt ander de
fensiebeleid voorstaat, niet om fi
nanciële. maar om principiële rede
nen. Hij wees erop dat de regering
nu wel kan zeggen niet tot eenzijdi
ge taakafstoting te willen overgaan,
„maar", zo zei hij. „de tijd komt dat
de huidige taak niet meer te betalen
is We zullen dan wel moeten inper
ken. de financiële wal zal het Neder
landse oorlogsschip keren"
Zowel de fracties van PvdA als CDA
hadden overigens de indruk dat mi
nister Vredelmg voor de financiële
problemen enig soelaas had kunnen
vinden indien hij een kostenbespa
rende reorganisatie van de defensie-
structuur en samenbundeling van
een aantal voorzieningen die nu
door de krijgsmachtdelen geschei
den worden gehandhaafd, had door
gevoerd
heid is het hanteren van de ge-
lljkstelllngs- en vermaatschappellj-
klngsgedachte. indien daaruit bezui
nigingen kunnen voortvloeien. „Het
gaat niet aan om personeel dat voor
de ambtenarenstatus heeft gekozen
in een tijd dat de financiële voor
waarden ln het bedrijfsleven gunsti
ger waren, thans te korten op voor
waarden die gunstiger zijn dan in het
bedrijfsleven (pensioenvoorziening),
zo meent de FVNO.
In rook opgaan
In het bulletin wordt met enige na
druk gesteld dat het doel dat de
minister van defensie ln 1974 voor
ogen stond in de toen verschenen
defensienota, een krijgsmacht met
een minimale organisatie maar mei
een zeer goede uitrusting, ln rook
dreigt op te gaan. De omvang wordt
nu beperkt, maar ook de kwali
teitsverbetering blijft achter.
De federatie is het eens met het
streven naar ontspanning in de ver
houding tussen oost en west, maar
meent dat onderhandelen nog niet
betekent dat er ontspanning is! „De
Sowjet-Unie streeft nog steeds on
verminderd naar verbreiding van het
communisme en zal op elk daarvoor
geschikt moment de ontspannlngs-
politlek beëndigen en een militair
conflict aangaan. Indien zij van me
ning is dat het daarvoor benodigde
overwicht in militair potentieel zal
zijn bereikt.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De CDA-fracties in de Tweede Kamer zijn er
gisteren niet in geslaagd een gemeenschappelijk standpunt in te
nemen over de ontwikkelingshulp aan Cuba. De AR en de
meerderheid van de KVP zijn, ondanks alle problemen, voor
voortzetting van die hulp
De CHU-fractie en enkele KVP-
Kamerleden menen dat de hulp „be
ter vandaag dan morgen" stopgezet
moet worden. De CHU was overigens
niet van plan op dit punt een motie
in te dienen in het debat over ont
wikkelingssamenwerking dat gister
avond in de Kamer begon.
Het AR-Kamerlid Van Dam bena
drukte dat de hulp aan Cuba niet
zijn keuze zou zijn geweest. Hij zag
echter onvoldoende redenen de ont
wikkelingsrelatie met Cuba nu te
verbreken ln verband met de Cu
baanse troepen ln Angola. „Als wij
geen hulp meer willen geven aan alle
landen die zich aan agressief optre
den schuldig hebben gemaakt, hou
den we weinig ontwikkelingslanden
over." aldus Van Dam. Hij meende
dat het ook van willekeur zou getui
gen de ontwikkelingshulp stop te
zetten maar de handelsbetrekkingen
onverlet te laten. Van Dam vond wel
dat de hulp aan Cuba opnieuw over
wogen moet worden indien het Cu
baanse optreden in Angola geen inci
dent zou blijken te zijn.
Namens de tegenstanders zei het
CHU-Kamerlid Van der Mei dat Cu
ba niet voldoet aan de criteria voor
ontwikkelingshulp. „Deze fout zou
zo spoedig mogelijk hersteld moeten
worden," aldua Van der Mei.
Van der Hek (PvdA) noemde de aan
vallen op Cuba grotendeels ongemo
tiveerd, Coppes (PPR) waarschuwde
tegen selectieve verontwaardiging.
Van der Hek benadrukte wel dat
voortzetting van de hulp aan Cuba
kritisch moet worden getoetst met
name op het punt van de politieke
gevangenen in Cuba. De PvdA heeft
ar grote zorgen over.
Bedrijfsleven
Van Dam (AR) constateerde tevreu-
ba. De PvdA heeft den dat minister
Pronk meer dan voorheen oog heeft
gekregen voor de functie van het
Nederlandese bedrijfsleven in de
ontwikkelingssamenwerking. Mede
werking van het bedrijfsleven is niet
alleen belangrijk voor het nationale
beleid, maar ook voor het tot stand
brengen van een nieuwe internatio
nale economische orde. Nu gebleken
is dat het bij die nieuwe orde niet
gaat om afschaffing van het
marktmechanisme maar slechts om
correcties daarop meende Van Dam
dat van het bedrijfsleven ook een
meer positieve instelling verwacht
mag worden Het CHU-Kamerlid
Van der Mei benadrukte dat bij ont
wikkelingshulp niet in de eerste
plaats naar de belangen van de Ne
derlandse economie gekeken be
hoeft te worden, maar dat als zich
mogelijkheden voor het bedrijfsle
ven voordoen die dan ook met beide
handen moeten worden aange
grepen.
Als de gewoonste dingen van 't leven
steeds duurder worden, hoeven de kinderen daar
nog niet onder te lijden. Juist nü blijft
1LIGAT
STAATSL
NEDEF
104.5
102.5
Th 103.5
101.2
100.C
100.0
99,9