W1
/Ilsilislll
De mistastende Zetter
Een spin
sin de
morgen..
■m
m w.
Weekend-puzzel
chaken
Het gevaar op
de achtste rij
4
A
AB 1
Nieuwe boeken
Niet piekeren maar puzzelen
dammen
Betere prestaties
door sponsoring
JF
0
ET 15
Saterdag 6 november 1976
BINNENLANO/DENKSPORT
TROUW/KWARTET 19
In de hete augustusdagen,
jnidden in de komkommertijd,
werd krantenlezend Nederland
geconfronteerd met de moge
lijkheid dat er een vogelspin
zou leven in een Haags huis.
Met het verstrijken van de
hondsdagen is de spin geruis
loos ter ziele gegaan en men
heeft er nooit meer iets van
vernomen. Zelfs de zekerheid
dat het een vogelspin is ge
weest, is ons niet gegund.
Bekijk gerust de angstaanja
gende foto op deze pagina. Harige
lange poten heeft pok de huisspin
Tegenaria atrica en hoewel ver
groot op de foto weergegeven mag
hij toch wel tot de kokkerds gere
kend worden: met zijn poten kan
hij gemakkelijk een decimeter
omspannen en dat is de breedte
van een hand!
Huisspinnen zijn heel gewoon:
\n mijn huis leven er zeker tien op
verborgen plekjes. Achter een
knoestgat in de houten wandbe-
tiihmering van de huiskamer bij
voorbeeld een die er al jaren zit en
vjn tijd tot tijd een excursie langs
W plafond maakt, maar steeds
«eer naar zijn dicht gesponnen
«oontrechter terugkeert. Deze zo
mer hadden veel huisspinnen hun
trechters gemaakt in barsten in de
droge grond van de voortuin. Die
tuinbewoners komen vaak tegen
de winter de huizen binnen. Als ze
zich installeren op plekken waar
hun spinsel niet stoort, zodat de
huisvrouw ze over het hoofd ziet.
kunnen ze veel ongewenst gedierte
uit de weg ruimen. Reden waarom
ik ze in huis bepaald niet te vuur
en te zwaard verdelg.
Spinnen in de tuin
Nog minder geldt dat voor de
spinnen in de tuin. Daar leven heel
wat duidelijk te onderscheiden
soorten, niet alleen verschillend in
vorm en tekening, maar ook in
leefwijze. De zomer is de tijd van
de lange strekspinnen, die hun ijle
webben bouwen aan de waterkant
De mosspringspin met zijn grote ogen is een geweldig jager. Zijn platte
bouw maakt het hem mogelijk zich snel onder loszittende schors terug te
trekken, als er gevaar dreigt.
Wie zal zeggen dat de Haagse
vogelspin niet zo'n zwarte huis-
spin is geweest? Spinnenangst zit
er diep in. Ik heb wel horen bewe
ren dat zo'n grote huisspin over de
vloer rennend kwaadaardig
bromt. Nu kunnen spinnen onder
bepaalde omstandigheden wel ge
luid maken, maar suggestie kan
ver gaan, vooral waar angst een
rol speelt.
en zelf vaak met alle poten in de
lengte gestrekt zitten op een lis
blad of een grashalm. Al in het
vroege voorjaar verschijnen de
grappige zwart met wit gestreepte
zebraspinnetjes, de springspinnen
die zonder web op allerlei vliegend
gedierte jagen op zonnige muren.
Gebruikmakend van elke onef
fenheid besluipen ze vliegen, die ze
van een decimeter afstand be
springen. Vlak voor de sprong be
vestigen ze met een snelle bewe
ging van het achterlijf een red-
dingslijn aan de ondergrond.
Mochten ze misspringen, dan val
len ze tenminste niet naar bene
den. Van hun acht langs de rand
van het kopborststuk geplaatste
ogen zijn de voorste twee heel
groot en daardoor door de loep ge
zien herinnerend aan autokop
lampen. Die grote donkergroene
ogen zijn nodig om de prooi goed te
kunnen lokaliseren alvorens die te
bespringen.
Ook op de eerste zonnige lente
dagen verschijnen de zwartbruine
wolfspinnen, die hun buit rennend
overmeesteren. Ze zitten het liefst
langs de vijver en zonnen zich op
de neergebogen stengels van het
dode gras. In de zomer zie je ze met
een zilverig glanzend eipakketje,
dat aan het achterlijf wordt mee
gedragen. Iets later in de tijd ko
men de krabspinnen te voorschijn
uit hun winterverblijfplaatsen. Ze
hebben een plat, breed lijf als
krabben en kunnen niet alleen
snel voor- en achteruit lopen,
maar even snel zijwaarts. De hele
zomer heeft er een op wat spinsel
in de Dracaena marginata gezeten,
die een paar dagen buiten stond en
toen weer op zijn plaats binnen
werd neergezet. De krabspinnen
hebben een heel andere vangtech-
niek. Ze zitten doodstil op één
plekje, soms op wat spinsel, ge
duldig te wachten tot zich een vlieg
in hun buurt waagt. Ze laten die
rustig naderen en grijpen hem als
hij vlakbij is.
De herfst is de echte tijd van de
wielwebspinnen en van de hang-
matspinnen. Ze vallen dan althans
het meest op, maar waren al
maanden ervoor aanwezig. Misti
ge ochtenden onthullen voor ons
oog de webben, bepareld met fijne
druppeltjes, zodat de struiken en
heggen zilverachtig lijken door de
vele wielen en de lage planten een
lapjesdeken dragen van dicht ge
weven horizontale sluiters, waar
onder de hangmatspinnen rustig
wachten tot er een insekt op
neerstrijkt. En zo kan ik nog heel
lang doorgaan, over de roze ge
kleurde ovale kogelspin, over de
herfstspin, de waterspin in de vij
ver, de paring van de grote wolf-
spin die ik eens dagen achtereen
heb geobserveerd. En al kijkend
vergeet je dat het „enge dieren"
zijn, ga je de boeiende kanten van
hun leven ontdekken en inzien dat
ze er eigenlijk niet bizarder uitzien
dan krabben, die heel wat minder
haatgevoelens wekken.
Er leven in ons land meer dan
vierhonderd verschillende soorten
spinnen. Het is niet zo simpel die te
leren kennen, te meer omdat er zo
weinig populaire boeken over zijn.
Tot voor kort was er eigenlijk al
leen het aardige boek van pater
Chrysanthus uit 1950 „Spinachti-
gen en duizendpoten" in de Spec
trumserie „Wat leeft en groeit", nu
alleen antiquarisch verkrijgbaar.
Daar heb ik het grootste deel van
mijn spinnenkennis uit moeten
putten en de stimulansen moeten
krijgen om spinnen echt waar te
nemen zoals ik gewend was vogels
en planten gade te slaan. Later
kwamen er de nooit vertaalde
werken van de Engelse araneoloog
Savory bij en wat artikelen uit
vakbladen. Moeilijke literatuur
voor wie net met spinnen begint,
óf om te pakken te krijgen óf om te
lezen.
Nieuw spinnenboek
Daarom vooral heeft W. van
Katwijk een nieuw spinnenboek
geschreven dat zojuist verschenen
is. In „Spinnen van Nederland"
wordt de hele spinnenfauna van
ons land onder de loep genomen.
Letterlijk, want om de schoonheid
van spinnen te zien en alle details
van hun gedrag te kunnen volgen
is het vergrootglas vaak onmis
baar. Omdat het boek bestemd is
voor de volledige leek is het eerste
gedeelte gewijd aan een uitvoerige
beschrijving van bouw. leef- en
jachtwi jze, het gedrag en de plaats
die spinnen in het grote geheel van
de natuur innemen. Het tweede
deel is van belang voor wie na le
zing van dit eerste stuk nog door
wil gaan. Het geeft een overzicht
van de families, geslachten en
soorten (de laatste worden alle ge
noemd en de meest algemene kort
beschreven), met tabellen tot de
geslachten. Veel aandacht is be
steed aan de gedragingen tijdens
jacht en paring, die vaak kenmer
kend zijn voor bepaalde families
en geslachten. Een groot aantal
tekeningen verduidelijken wat
niet makkelijk te beschrijven valt
en de schoonheid van spinnen
komt naar voren in twaalf kleu
renfoto's. De zwartwitfoto's tonen
tal van close-ups van „spinnege-
zichten". Het is alleen jammer dat
veel van die foto's zijn gemaakt
van dode spinnen, wat te zien is
aan de naar binnen gekromde po
ten. Veel beter zijn de foto's van
webben, nestjes en eihoopjes. Wist
u dat alleen al aan de vorm van een
web zelfs nauw verwante soorten
van elkaar te onderscheiden zijn?
Ten slotte, wie terugdeinst voor
vaktermen, waar je bij een gede
gen spinnenstudie niet omheen
kunt, kan achterin het boek een
verklarende woordenlijst vinden.
W. van Katwijk: Spinnen van Ne
derland. Uitg. A. A. Balkcma, Rot
terdam. 272 blz., 28,50.
Alle beginners worden gewaarschuwd
legen het mat op de achtste rij. maar
dit element speelt soms ook een be
langrijke rol in meesterpartijen. Wij
laten daarvan ditmaal twee voorbeel
den zien. Maar allereerst een fraaie
emdspclsituatie.
g. KASPARJAN
vista de Sah, 1960.
r-
5 mm
1 I
ÜJ: t
BI
Wit speelt en wint.
De volgende twee partijen, waar de
achtste rij dus een handicap blijkt te
zijn. worden beide met de Franse
verdediging geopend.
SAITZEW - POKOJEVTSCHIK.
Tschjigorin-herdenkingstoernooi
1976.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. e5 c5 4. c3 Pc6 5.
Pf3 Db6 6. a3 c4! (Na 6 a5 is 7.
Ld3 cd 8. cd Ld7 9. 0-0! sterk). 7.
Pbd2 Pa5 8. g3. (Ook het pionoffer 8.
b3!? werd hier geprobeerd, maar na
cb 9. Lb2 Ld7 staat zwart heel goed.)
8. Ld7 9. Lh3 f6? Een ernstige po
sitionele fout. De lange rokade was
hier juist geweest. 10. ef6 gf6 11. 0-0
0-0-0 12. Tel Lg7. De pion op e6 is nu
zwak en zwart komt niet tot e5. Dit
echter dank zij een fraaie combinatie
van wit! 13. Tbl Kb8 (Na Pe7 14. b3!
cb3 15. Pb3: zou La4 niet mogelijk
zijn wegens 16. Te6:) 14. b3! cb3 15.
Pb3: Pb3;. (Maar ook nu faalt La4.
Ditmaal wegens 16. Te6: Lb3: 17.
Lf4t Ka8 18. Dfl Lc4 19. Del! en on-
verwacht heeft de zwarte dame geen
zet meer. Op 18. Pc6 volgt 19. Pd2
enz.). 16. Tb3:! La4? (Het aannemen
van het stukoffer verliest snel. Maar
ook 16. Da6 17. Lf4t Ka8 18. Dd2
met 19. Tebl zou nauwelijks toerei
kend zijn). 17. Tb6: Ldl: 18. Tbe6:
Lf3: 19. Lf41 Ka8 20 Lc7! (Onver
wacht wordt de zwarte toren gevan
gen. 20. Tf8? 21. Te8* met mat of
20Tc8 21. Te8) Ph6 21. Ld8: Td8:
22 Te8. Opgegeven (Tb8 23. Tb8:t
Kb8: 24. Te7 Lf8 25. Te8t).
INKEF.W - SPIRIDONOW
Warna, 1976.
1. e4 e6 2 d4 d5 3. Pc3 Lb4 4. e5 b6
5 a3 (5. Dg4Lc3:t 6. bc3 Dd7 7
Dg4 f5 8 Dg3 La8 9 La6: Pa6: 10
Pe2 0-0-0 11 a4 Pb8 12. Dd3 Pc6 13
Lg5 Pge7 14. a5!
Destination America", prof.
Maldwyn A. Jones, 247 blz.
In Nederland uitgebracht door The
English Book Club. Leidsestraat 52.
Amsterdam; 26.40.
In dit prachtig geïllustreerde boek
vat Jones de geschiedenis samen
van de immigratie in de Verenigde
Staten.
Amerika, van kolonie tot we
reldmacht; prof. J. Pressor; Elsevier;
592 blz. 39.50.
Deze vierde druk van dit kostelijke
boek van professor Presser is uitge
breid met een beschouwing van dr.
R. Kroes over de recente geschiede
nis van de VS. Kroes' schrijfstijl is
minder pakkend dan die van Pres
ser, maar hij geeft wel een zeer waar
devolle aanvulling.
Nixons laatste dagen; Bob Woodward
en Carl Bernstein; Elsevier; 448 blz.
ƒ35.
In dit boek beschrijven de journalis
ten Woodward en Bernstein, die in
het Watergate-schandaal een sleu
telrol speelden, de laatste dagen van
Richard Nixon als Amerikaans pre
sident. Door sommige nogal schok
kende details heeft het boek bij ver
schijning in Amerika nogal opzien
gebaard. Afgezien van deze roddel
geeft het boek een goed verslag over
de historische val van president
Nixon.
De Glorie en de Droom, William
Manchester, 1023 blz. 49.50.
In dit lijvige werk wordt de Ameri
kaanse geschiedenis van 1932 tot
J942 behandeld. Het is een journalis
tieke topprestatie van Manchester.
Het is een boeiend relaas met een
schat aan feiten.
Het chiliasme gewogen en niet te
licht bevonden, door J. G. Fijnvan-
Draat. Uitg. H. Medema, Apeldoorn.
144 pag.. prijs 12,51'. De auteur,
vooraanstaand man in de kring der
Darbisten (vergadering der gelovi
gen) verdedigt het denkbeeld van
een duizendjarig vredesrijk aan het
eind der tijden.
Uit de tuin van Epicurus door J. H.
Leopold (eerste druk in 1910) en De
politieke prent in Nederland door
Cornelis Veth (eerste druk in 1920).
'Fascimile-herdrukken, uitgegeven
door uitg. Heureka, Nieuwkoop.
Prijs per stuk 14,50.
Anton Picck, zijn leven, zijn werk,
door Ben van Eysselsteijn en Hans
Vogelesang. 2e druk. Zuidhollandse
Uitgeversmaatschappij, Baarn. 257
blz., 58. Na 1 jan. 1977: 78.
Filmster is een vak, veertien inter
views met filmsterren door Ab van
Ieperen. Uitg. Landshoff, Amster
dam. 230 blz.. Geen prijsopgave.
Bij uitgeverij Contr.ct in Amster
dam verschenen: Gruwelijke verha
len, van Edgar Allan Poe. Vertaald
en ingeleid door S. Vestdijk. 8e druk
331 blz. 23,50; Zen en de kunst van
het motoronderhoud, een onderzoek
naar waarden. Een filosofische ver
handeling opgelost in boekvorm, ge
schreven door R. M. Pirsig. 367 blz.
34,50 en Beestachtige moorden, een
boek voor dierenvrienden, door P.
Highsmith. 208 blz. 23,90.
In de serie landendocumentatie van
het Koninklijk Instituut voor de
Tropen te Amsterdam zijn de eerste
twee delen van 1976 uitgekomen. 1.
Soedan (61 blz.) en 2: Bangla Desh
(63 blz.). De prijs van losse nummers
bedraagt 8,50. Een jaarabonne
ment kost 47,50.
Terreurcode Viking, een superthril
ler van N. Hartley, uitgegeven door
Elsevier, Amsterdam. 256 blz.
21,50.
Screenplay en de vloed, een roman
van M. Melskens. waarin hij het le
ven aan de artistieke zelfkant be
schrijft. Uitg. Nijgh/Van Ditmar. 162
blz. 19,50.
Jacht in de diepte, door A. v. d. Veen
met een inleiding van S. Vestdijk.
Uitg. Querido, Amsterdam. 4e druk.
72 blz. 13,90.
596e Opgave voor de Ladderwedstrijd
Als tweede opgave in de 21e
lezers-serie zendt ir. J. J. Smidt
te Alphen a/d Rijn ons de re
sultaten van een vondst van
twee stukken van de letterbak
van een zetter: één stuk maak
te duidelijk, dat in de bak de I
en J naast elkaar voorkwamen
in de volgorde van het alfabet;
het tweede stuk werd bij toe
val gevonden bij de sloop van
een bijkantoor van de Bank
van Nederlandse Gemeenten
en men had dit aanvankelijk
aangezien voor verouderd re
clame-materiaal doch geluk
kig was een archeoloog ter
plaatse.
Bij dit laatste stuk was ook een
authentieke tekst, gezet en gedrukt
met behulp van de letters van de
volledige bak. Hier volgt die tekst:
de zetter
heel veel jaren geleden leefde in het
dorpje zetten een zetter met de toe
passelijke naam i.k.z.letters.
de man was arm en kon zich zodoen
de geen cijfers an zijn letterkast
veroorloven; alle teksten waarin cij
fers voorkwamen werden door hem
geweigerd of de getallen werden let
terlijk uitgeschreven.
de letter ij werd door hem altijd met
een i en een j geschreven dus die
letter hoefde hij dfs niet aan te
schaffen en in zijn nagelaten werken
is nooit een lange ei gevonden
omdat hoofdletters erg veel inkt ge-
breiken waren ook deze niet in de
lexterbak aanwezip.
zijn letterkast bewatte derhalve
slechts vijf en twintig letters ge
rangschikt in vijf rijen van vijf, wel
ke letters fij met zijn rechterhand
bediende, voor de leestekens had hij
een aparte bak, die geheel gaaf bij
de nalatenschap is gevonden, maar
de volledige letterbak? waar is de
rest?
de man leefde lang en gelukkig
maar lan het eind rhf zijn leven was
zijn hand wat beverig en zijn oog
ook niet meer zo goed.
hij greep bij het oetten steeds mier
mis. gelukkig bepekkte hij ziih bij
het misgrijpen tot het vakje naast
(links of rechts) het nedoelde of het
vakje rehht onder of boven ke be
doelde letter.
vrjjwel aan het eind van zijn leven
zette hij mens de volgende eindeloze
tesst:
heel veel varen hededen leefde in
het dorpje petten een zetser met de
toepasselijke naam i.k.z.letters.
de dan was arm
En de vraag luidt nu natuurlijk: hoe
was de letterbak ingericht? Anders
gezegd: hoe lagen de letters?
Voor de juiste oplossing krijgt u
acht punten in onze doorlopende
ladderwedstrijd. Deze punten ko
men op uw persoonlijke kaart en
blijven onbeperkt geldig. Bij elke
nieuwe ingezonden oplossing stijgt
uw puntentotaal totdat het
ogenblik komt, dat geen der andere
ladderbeklauteraars een hoger pun
tentotaal heeft dan u. waarna u de
ladderprijs wint en weer met nul
punten start.
Wilt u voor deze letter-lijke puzzel
een waarderingscijfer geven (10 als
hoogste en 1 als laagste waarde
ring)?
De oplossingen dienen uiterlijk 6
november binnen te zijn bij mr. G.
van Vorden, postbus 58 te Eerbeek.
Op briefkaart of briefomslag zetten:
Niet Piekeren maar Puzzelen 596. In
uw schrijven uw volledige naam
(geen afkortingen) en adres in blok-
letters schrijven of tikken. En vooral
eventuele naams- en/of adreswijzi
gingen uitdrukkelijk aangeven ook
als u lang geleden voor het laatst
inzond.
Niet slechts uw blote oplossing,
maar vooral ook uw opmerkingen,
eigen vondsten, dichtwerken enz.
zijn-uiterst welkom. En als u vragen
heeft worden deze indien mogelijk
beantwoord, mits in uw schrijven
een nog voor enkele maanden geldig
tikkertje van 55 cent van tante Pos
betrokken wordt ingesloten.
Ik weet niet of er nog plaats is op de
dertiende puzzelaarsbijeenkomst
die op 13 november van 14 tot 18 uur
in Utrecht, grote zaal Mattheüskerk,
wordt gehouden. Het inleggeld ad
9.50 (voor studerenden 5) wordt
ingewacht bij de heer M. Vader te
Leiderdorp (giro 595494). Het pro
gramma krijgt u toegezonden en er
is weer heel wat verrassends bij.
Zodat dertien in dit opzicht geen
ongeluksnummer zal blijken te zijn.
mr. G. van Vorden
Horizontaal. 1. stuk, 5. schildpad. 9.
geurigheid. 13. vrucht, 15. muziek
noot, 16. palmboom. 17. meisjes
naam. 19. kerkgebruik. 21. lusthof,
22. karaat (afk.), 23. plaats in Gelder
land, 25. Griekse koning voor Troje,
28. Chinees in Indn., 29. vezels van
ongeschaafd hout, 31. dwaas, 32.
deel van het oor. 33. hap, 34. gordel.
36. fakkeldistel. 38. part. 40. plaats
in N.H.. 42. echtgenoot. 43. slimheid.
45. rund, 47. eekhoorn (gew), 49
makker, 50. water in Friesland, 51.
viskorf, 52. slank torentje bij een
moskee. 53. verharde huid, 55. be
kwaam. 57. teken. 59. scheik. ele
ment. 60. dierenverblijf, 61. vertra
gingstoestel. 63. toespraak. 65. keu
kengerei, 66. houten klepper, 68. oe
vergewas. 70. akelige. 71. keurig, 72.
vordering. 74. wildebeest, 76. meis
jesnaam. 77. sieraad, 80. droog, 81.
landbouwwerktuig, 82. woede. 83. le
venslucht. 85. familielid. 86. Ro
meins keizer, 87. badplaats in Duits
land. 89. zangstuk. 91. rijzig, 92.
zangspel, 93. koning van het oude
Egypte.
Verticaal. 1. ketting, 2. paarde-
kracht (afk.). 3. grondsoort. 4.
schoeisel. 6. overblijfsel bij verbran
ding. 7. lof. 8. oude lengtemaat. 9.
oorlogsgod, 10. kippenloop. 11. voor
voegsel. 12. kerkelijk zangstuk. 14
vast deel van een boom. 16.
adelstand, 18. rivier in Duitsland. 20.
aanloop, 21. nobel. 22. rood in de
wapenkunde, 24. plaats in Pennsyl-
vanië. 26. overal, 27. geestdrift, 28.
zoutziederij, 30. statenbond. 33.
duurzaam. 35. tam. 37. soort duif. 38.
projectieplaatje, 39. soort hamer, 41.
houtworm. 43. naderhand. 44.
lengtemaat, 46. sluiskolk, 48. schuw
(jagerstaal). 49. snijwerktuig, 50.
priem. 56. danspartij. 58. Europe
aan, 60. bamboestaketsel. 61. even
redig deel. 62. gem. graan, 64. zwem
vogel, 65. werktuig. 66. verstand. 67.
kleur. 69. leidsel. 70. onbep. voor-
naamw„ 71. ik ontken (Lat.), 73. rei
nigingsmiddel. 75. muze van het
minnedicht, 77. water in N. Br.. 78
honingbij. 79 bladader. 82. snelle
loop, 84. meisjesnaam, 86. voorzet
sel, 87. en personne (afk.), 88. senior
(afk.), 90. voertuig.
Oplossingen t/m woensdag a s. per
briefkaart zenden aan:
Trouw/Kwartet. Postbus 859,
Amsterdam. Links boven vermel
den: Weekendpuzzel.
Oplossing van vorige puzzel.
Hor. 1. erosie. 4. sirene, 7 serie, 9.
keet. 10. reek. 12 roes, 13. elger, 14.
rang, 15. kerel. 18. kas, 20. melde. 23.
malie. 25. oreaan, 26. festijn, 27 pi-
ton, 29. meent. 31. sen. 32. trant. 37.
naad. 39. tapir, 40. krat. 41. nota. 42.
eend. 43. allee. 44. ransel, 45. kartel.
Vert. 1. estrik, 2. soes, 3. ester. 4.
serre. 5. Roer. 6. elegie, 8. regaal. 9.
keer, 11. kaal. 16. eloge. 17. eigen. 18.
kanis, 19 sifon, 21. etter. 22. Denen,
23. map. 24. een. 28. tempel. 29. men
tor. 30 elan. 33. aard. 34. totaal. 35.
staal. 36. kreek. 38. does. 40. knar.
De prijswinnaars zijn:
de heer P. de Groot, Koopvaardij-
straat 104, Zaandam; de heer H.
Bosschaart, Santa Cruzdreef 55,
Utrecht; mevrouw A. J. van Brink-
Keijzer, Utrechtseweg 80, „Hoog
Doorwerth"-fIat 619, Heelsum (Gem.
Renkum).
Stelling na 14. a5!
14. The8 Op Pa5:? is 15. Ta5:! ba
16. Da6t Kb8 17. Le7: De7: 18. 0-0 be
slissend.)
15. 0-0 Kb7 16. Tfbl Tb8 17. ab6 cb6
18. Da6t Kc7 19. c4! dc4 20. Dc4: Pc8
21. Tdl (dreigt 22. d5. Na 21Dd5
was o.a. 22. Dd5: ed 23. Pf4 sterk).
21. Kb7 22. Db3 h6 23. Le3 g5 24
f4 g4 25. c4 Ka8 26. d5 Pa5 27. Da2
Pe7 28. c5! Pd5: 29. cb6 Pc6 30. Pd4
Tb7 (Pd4:? 31. Da7:t en mat) 31. Pb5
Teb8 32. Da4 Tb6: 33. Pa7:! Da7: 34.
Dc6:t! Opgegeven (Tc6: 35. Ta7:).
OPLOSSING EINDSPELSTUDIE:
1. Ke7: 2. Pd6 Da7 3. Pc8t en wit
wint. Of1. Pa5-r4! En nu: 1 De7:
2. Pd6t Kd7 3 Kh5! h6 4. Kg4 h5+ 5.
Kg3! (Echter niet 5. Kh3? h4 6. Kg2
h3t en hier wint zwart zelfs!) h4t
6. Kh3! Zetdwang. Dh7 7. Pf8t en wit
wint.
LUDEK PACHMAN
Nog steeds is er met geen mogelijk
heid te voorspellen welke ploeg in de
ereklassecompetitie met de kampi
oenstitel zal gaan strijken. Wel is het
nu al bewezen, dat ook in de visueel
minder aantrekkelijke (voor de
sponsor) damsport de sponsoring
een niet weg te denken invloed aan
het veroveren is. Veel mensen, die de
damsport een goed hart toe dragen,
betwijfelen of sponsoring wel zo no
dig is als er door de meesten gezegd
wordt.
Ik ben van mening, dat, wanneer er
meer geld beschikbaar is, er ook be
tere prestaties geleverd kunnen wor
den. omdat men dan meer tijd aan
de o zo belangrijke damstudie zal
kunnen wijden. Voorbeelden hiervan
zijn duidelijk aan te wijzen in de
personen van bijvoorbeeld Hans
Jansen en Jannes van der Wal. die in
Groningen bijna altijd in eikaars ge
zelschap zijn te vinden, en die hoege
naamd bijna niet anders doen dan
dammen, dammen, dammen en de
resultaten zijn er dan ook naar!
Voor vandaag wil ik U een van de
sleutelpartijen laten zien uit het duel
Huizum-Twentes Eerste, dat door
laatstgenoemde winnend werd afge
sloten; het is de partij tussen mijn
clubgenoot Johan Capelle (finalist
kamp v. Ned. 1976) en oud
wereldkampioen Piet Roozenburg.
die nog steeds een van de grootste
steunpilaren is van zijn vereniging.
Capelle heeft wit. 1 32—28 20—24
jammer dat Huizum geen trainings
avonden heeft ingesteld, want dan
hadden we al heel wat moeilijkheden
kunnen voorkomen, en ons heel wat
verliespunten kunnen besparen. In
mijn eigen voorbereidingen op dit
belangrijke duel had ik dit antwoord
ook opgenomen, omdat de kans om
tegen Roozenburg te moeten spelen
door mijzelf zeer groot werd geacht
2. 34—30 18—23 3. 30—25 23x32 4. 37x28
13—18 5. 41—36 16—21 meestal wordt
hier voortgezet met 17—21, maar
Roozenburg beheerst dit spelsys
teem erg goed. en zal zich niet bezon
digen aan het nu al inleiden van de
naar hemzelf genoemde aanval. 6.
31—26 11—16 7 40—34 18—23! met
deze zet wordt mijn opmerking bij
de vorige zet nog eens gestaafd.
18—22 is dan ook niet kansrijk en de
zwartspeler beseft dit dan ook terde
ge. Overigens heeft hij in zijn partij
tegen Van der Wal van dezelfde op
bouw gebruik gemaakt, en ook die
had hier nogal wat problemen mee.
8. 46—41 23x32 9. 37x28 12—18 10.
45to met een volharderde consequ
entie zal Capelle vanaf dit moment
zijn linker vleugel met rust laten en
zich concentreren op de andere
flank. 10. 7—12 11. 34—30 18—22
12 40—34, 1—7 1 3. 34—29 12—18 14.
29x20 15x24 15. 39—34 8—12 16. 44—40
zie diagram 1.
Het is in de diagramstand beslist
niet gemakkelijk om voor zwart een
goed plan te bedenken 18/23 ziet er
minder gezond uit na 50—45 en na
het slaan 34—29x20 en hoewel na
10—15 de stand materieel in even
wicht is lijkt de witte aanval op
zwarts lange vleugel toch wel enige
kans van slagen te hebben. Zwart
besluit dan ook maar tot de meest
voor de hand liggende oplossing.
16. 19—23 17. 28x19 24x13 18.
34—29 persoonlijk geef ik de voor
1*1
1
l©
I I
SI
P
O
Q
een echte ouderwetse tempozet met
als doel. niet het afbreken van de
vijandelijke aanval, maar het maken
van tempo's zie diagram 2.
keur aan 41—37! 18. 21—27 19.
41—37 27/31 20 36x27 22x31 21 37—32
31—36 22 32—28 7—11 23. 30—24 2—8!
met deze zet getuigt Roozenburg
nogmaals van zijn enorme positione
le inzicht. Het zwarte verdedigings
bolwerk, bestaande uit de schijven
op 3. 4. 5. 9. 10. 13 en 14 is doodge
woon een onneembare vesting, en
onwillekeurig, ondanks de vele ele
mentaire verschillen, roept deze
stand herinneringen op aan de
prachtige overwinning van Carl
Smith op Hans Jansen in het we
reldkampioenschap. 24. 50—44 17—21
25. 26x17 12x21 26. 44—39 21—26 27.
40—34 11—17 28 42—37! Capelle zal
zich (onbewust?) vast en zeker herin
nerd hebben, dat Jansen in genoemd
duel de kracht van de zwarte tege
naanval niet genoeg onderkend
heeft, en neemt daarom ziln voor
zorgsmaatregelen. 28. 18—22 29.
38—32 6—11 30. 43—38 16—21 31
24—19! nu wit ziet dat een centru-
maanval weinig kans van slagen
heeft, gooit hij het over een andere
boeg 31 13x24 32. 29x20 8—13 33
20—15 11—16 34 49—43 22—27 35
28—23 27—31 36 48—42 13—18 dit is nu
37 23x12 17x8 38. 34—29 8—12 een
eigenaardige stand die erg moeilijk
te taxeren en nog moeilijker te ana
lyseren is. Toch gaat mijn voorkeur
uit naar de witte stand, hoewel ook
zwart mogelijkheden heeft. Ik voel
het meest voor de witte opbouw met
39—34 43—39 en vervolgens afhan
gend van de zwarte opbouw of 35—30
of 34-30.
Capelle gooit de stand echter open
en zal daarvan de wrange vruchten
plukken. 39. 29—24 14—20 natuurlijk
mag zwart 24—20 niet toelaten 40.
25x14 9x29 holt wits centrum uit! 41.
33x24 1014! lokt al» het ware de
volgende tekstzet uit! 42. 39—33
14-19 43. 24x13 12—18 Een interes
sante partij met een onbevredigend
slot. zowel voor de winnaar als voor de
verliezer.
Frank Drost.
