Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | 1 november 1976 | pagina 1

Veel kritiek
op resolutie
binnen PPR

Carter is door
Ford ingehaald

Yisserijzone nu op 200 mijl

Duur

met Nieuwe Haaöse Courant

Nieuwe Leidse Courant

Sowjet-Unie stemt toe
in luchtvaartoverleg

Carter: onbegrepen
en onbemind

Pagina 5

liet

onderwijs vraagt

en met

Beleid moet progressiever

In deze krant

bang

Rhodesië
voor aanval

Bewolking

Documenten door
toilet gespoeld

-Xtö V

Spannende Amerikaanse verkiezingen

Giftige stof in
haven Rotterdam

Topberaad EG-ministers van buitenlandse zaken

,,Geen negers"

rTT

Eigen benadering
Trouw

Welkomstvoordeel

'OliW

hoort bij u.

L~_ SïTnsiT

Trouw

34STE JAARGANG NR. 9972 - MAANDAG 1 NOVEMBER 1976

Advtrtentie* voor deze zaterdagse rubriek moeten uiterlijk donderdag
(1e post) in ons bezit zijn. Inlichtingen tel.: [phone] tst. 794

JITGAVE TROUW/KWARTET B.V. HOOFDREDACTEUR J.TAMMINGA DIRECTEUR ING. O. POSTMA POSTBUS 859 AMSTERDAM VOOR ONZE ADRESSEN EN TELEFOONNUMMERS ZIE PAGINA 2
ABONNEMENT 14,17 PER MAAND 42,50 PER KWARTAAL 167,80 PER JAAR POSTGIRO 660000 BANK NED. CRED. BANK REK.NO. 23.00.12.574 -GEMEENTEGIRO X 11000 LOSSE VERKOOPPRIJS ƒ0,55

Van onze parlementsredactie

UTRECHT Binnen de PPR wordt met veel tegenzin aangeke-
1 ken tegen de ontwerp-resolutie van de partijbesturen van PvdA
en PPR over het nieuwe regeerakkoord, dat beide partijen voor
de komende verkiezingen zouden moeten sluiten.

Tijdens een eerste bespreking die de het de bedoeling is. een nog progres-

kerngroep het ledenparlement
van de PPR zaterdag in Utrecht
over de resolutie hield, bleken ver
scheidene afgevaardigden er niet op
te rekenen dat de PvdA na de verkie
zingen zich aan de afspraken en
voorwaarden van de ontwerp
resolutie zal houden.

Het beviel sommigen voorts niet, dat
de resolutie de weg naar samenwer
king met het CDA in een kabinet
openhoudt, zeker niet nu „de PvdA
een ruk naar rechts" heeft gemaakt,
zoals een afgevaardigde meende te
weten.

Een algemeen bezwaar was, dat de
resolutie in ontwerp was ingediend,
nog voordat het ledencongres van de
PPR half november het verkiezings
programma zal vaststellen en de
koers van de partij zal bepalen. Nu
de besturen van PvdA en PPR heb
ben afgesproken dat de ontwerp
resolutie de congressen van beide
j partijen ongeschonden zal moeten
passeren, is het novembercongres
van de PPR in zijn vrijheid beperkt,
zo luidde veler redenering. Een mo
tie van het actiecentrum Amster-
dam, waarin dit bezwaar was uitge-
1 werkt, haalde een grote meerderheid
van stemmen.

De vice-vooreitter van de PPR J. de
Jong die de ontwerpresolutie verde
digde, noemde dit stuk het enige
middel om PvdA en PPR bij elkaar
te houden. Voor de PPR is het in elk
geval het uiterste compromis: „als
I de politieke strekking ervan in de
i richting van de PvdA wordt getrok
ken dan haakt de PPR af althans
dat is de bedoeling van het partijbes
tuur", zei De Jong.

Hij maakte voorts duidelijk, dat het
i de PPR er in de verkiezingsstrijd
niet om te doen zal zijn, het kabi
netsbeleid te verdedigen, maar<lat

-

OEMTALI, RHODESIE (Reuter)
Het Rhodesische leger heeft gistera
vond bekendgemaakt, dat er een
concentratie van Mozambikaanse
troepen op slechts 400 meter van de
Rhodesische grens Is en dat de vrees
bestaat dat een aanval zal worden
gedaan op de stad Oemtali.
De stad is in volledige paraatheid
gebracht. Vanaf het dak van het
kantoor voor invoerrechten en ac
cijnzen zijn minstens negen mor
tierstellingen van de Mozambikaan
se Frelimosoldaten zichtbaar. Daar
naast is geconstateerd dat de Mo-
zambikanen raketten en kanonnen
hebben aangevoerd.

Meer over Rhodesië op pagina 5.

Van het westen uit toehemende
bewolking, maar tot de avond op
de meeste plaatsen droog. Eerst
weinig wind, in de middag
zwakke tot matige wind uit
zuidelijke richtingen. Maxi
mumtemperaturen omstreeks 9
graden.

Morgen en overmorgen: Plaat
selijk regen of een bui, middag-
temperaturen omstreeks 9
graden.

Morgen zon op: 7.35

zon onder: 17.10

iüD

IDOtUHENTENf

1 heren!

siever beleid mogelijk te maken. De
Jong verklaarde, dat er bij dit punt
een „essentieel verschil" bestaat met
de PvdA, wier doel immers voortzet
ting van het beleid is.
Het PPR-bestuurslid corrigeerde
dan ook de fractieleider van de PvdA
in de Tweede Kamer drs. Ed van
Thijn die heeft gezegd dat voor de
combinatie PvdA-PPR het kabinet
Den Uyl inzet van de verkiezingen
zou zijn. Verder zei De Jong dat het
PPR bestuur akkoord is gegaan met
de kandidatuur van Den Uyl voor
een nieuw premierschap omdat het
„geen belangrijke bezwaren tegen de
persoon van Den Uyl" had.

Verwarring

Pikant was ook dat De Jong ontken
de dat het regeerakkoord zou
openstaan voor het CDA, zoals PPR-
fractieleider Dr. Bas de Gaay
Fortman in een tv-interview had ge
zegd. Volgens De Jong heeft het
PPR-bestuur De Gaay Fortman
voor deze verklaring slechts de ruim
te gegeven, omdat deze er de tak-
tische bedoeling mee had, verwar
ring in het CDA-kamp te zaaien en
bovendien de kiezers duidelijk te
maken dat het CDA geen duidelijke
partij is.

„PSP en D'66 kunnen toetreden tot
het regeerakkoord, maar voor de
PPR is na de verkiezingen een nieuw
kabinet met confessionelen slechts
mogelijk, wanneer een progressief
meerderheidskabinet en een pro
gressief minderheidskabinet (ge
steund door een linkse meerderheid
of gedoogd door een Kamermeerder
heid) onmogelijk blijken te zijn", al
dus De Jong. Hij benadrukte, dat de
PvdA

top de mogelijkheid van een progres
sieve meerderheid als irreêl afschil
dert en daarom voor een voortzet
ting van de huidige coalitie kiest,
maar dat de ontwerp-resolutie vol
doende ruimte biedt om de voorkeur
van de PPR naar voren te brengen.

Solidariteit

iTenslotte: de kerngroep nam een
motie aan waarin zij haar solidari
teit betuigde met de door Zuidafri-
kaanse studenten georganiseerde
staking die vandaag in Soweto be
gint. De kerngroep van de PPR riep
de Nederlandse vakbeweging op,
haar steun aan deze actie te betui
gen door donderdag een staking van
enkele minuten uit te roetïen

Ons commentaar staat op pagina 3

De vakbonden willen een gesprek met minister Lubbers van econo
mische zaken en Boersma van sociale zaken over de toekomst van het
textielbedrijf Jansen de Wit. Het gaat om het behoud van honderden
arbeidsplaatsen. Zaterdag had de ondernemingsraad van het bedrijf een
onderhoud op het ministerie van economische zaken (zie foto) met de
heer J. A. M. Molkemboer, de directeur-generaal van de industrie. Meer
hierover op pagina 3. -

Den Uyl over de EEG.

pagina 3 pagina 5

Pagina 8

Kunst: Heldere
voorstelling

van Voorjaarsontwaken.

Steun voor
Portugese premier

Wantrouwen in
Genève neemt toe.

In Amersfoort sprak Fred Lammers met
Karei Bokhorst, die zich de afgelopen
maanden heeft bezig gehouden met het
zoeken naar oude lucht. Daarbij vond hij
in een oude fles port zelfs lucht uit de 18e
eeuw. Niet zo maar voor de aardigheid
trok Karei Bokhorst erop uit. Hij deed dat

in ons aller belang als onderdeel van een
groot onderzoek dat in Amerika
plaatsvindt naar de mate waarin de ozon
laag om de aarde wordt aangetast door
gassen die wij met ons allen, met name
via spuitbussen het luchtruim injagen.

Pagina 6

*rw\

PSV gunt Edström, Deijkers en Van der Kuijlen (foto) rust9

NEC over impasse heen

Te grote verschillen in basketbalstrijd

WASHINGTON (UPI, Reuter) De Amerikaanse presidentsverkiezingen krijgen een bijzonder
spannende finale. De beide kandidaten, Jimmy Carter en Gerald Ford, blijken op dit moment (één
dag voor de verkiezingen) praktisch gelijk te liggen. De voorsprong, die de Democraat steeds had,
is bijna helemaal verdwenen.

Dit blijkt uit de resultaten van opi
niepeilingen, die dit weekeinde be
kend werden. De peiling van Harris,
één van de twee meest gezaghebben
de in de Verenigde Staten, die zater
dagavond bekend werd gemaakt,
geeft het volgende beeld: Jimmy
Carter 45 procent, Gerald Ford 44
procent, Eugene McCarthy (een on
afhankelijke liberale kandidaat) 4
procent en „nog niet beslist" 7 pro
cent. Bij dergelijke peilingen moet
altijd rekening worden gehouden
met een onnauwkeurigheid van zo'n
twee procent. Dat betekent dat Ford
In de praktijk dus al vóór kan liggen
op zijn uitdager Carter. Een peiling
van de New York Times en de om-
roepmaatschapplj CBS wees even
eens uit dat het verschil tussen Ford
en Carter minder is dan die „on
nauwkeurigheidsmarge" van twee
procent.

Ingelopen

Deze landelijke peilingen maken
zeer duidelijk dat president Ford de
laatste tien dagen van de verkie
zingsstrijd snel is ingelopen op Car-
'ter. Als deze lijn zich voortzet, zal
Ford het dinsdag waarschijnlijk net
halen. In augustus nog, kort na de
conventie van zijn Republikeinse
partij, had hij een achterstand op
Carter van meer dan tien procent.

Carter gaf dit weekeinde toe dat hij
het in de allerlaatste fase van de
strijd moeilijk begint te krijgen. „Ik
denk dat het juist is om te zeggen
dat het een zeer spannende verkie
zing wordt en dat iedere stem zal
tellen," zei hij tijdens een bijeen
komst in Texas. Hij riep zijn aan
hangers op toch vooral te gaan

ROTTERDAM Een hoeveelheid
van tussen de 500 en 1000 liter
orthoxyleen, een brandbare, giftige
stof, is zondag in vloeibare vorm uit
een tanker in het water van de Rot
terdamse haven gestroomd. De stof
is afkomstig uit de tanker 'Bowce-
dar', die ligt afgemeerd in de Derde
Petroleunhaven. Er is geen gevaar
aanwezig.

Orthoxyleen kan in dampvorm ge
vaar opleveren voor de gezondheid
van mensen, die in de buurt zijn. De
stof gaat pas verdampen bij een
temperatuur boven de 25 graden.
Dit is thans niet het geval.

Van onze Haagse redactie

DEN HAAG De landen van de Europese Gemeenschap zullen
in navolging van Canada, Noorwegen en de Verenigde Staten, op
1 januari een visserijzone van tweehonderd mijl uit de kust
instellen. Landen buiten de gemeenschap mogen dan niet meer
vrijelijk vis vangen binnen deze zone. Zij zullen daarvoor een
overeenkomst met de EG moeten afsluiten. De Europese com
missie, het dagelijks bestuur van de EG, begint volgende week al
de onderhandelingen met die zogenaamde derde landen over
wederzijdse visserijrechten in eikaars wateren.

Met de overeenkomst over de twee
honderdmij lszone, die zaterdag op
een informeel topberaad van de EG-
ministers van buitenlandse zaken
werd bereikt, is een dreigende crisis
binnen de gemeenschap en een op
uitbreken staande visserij-oorlog
voorkomen. Zonder het akkoord zou
den EG-landen afzonderlijk met an
dere landen zijn gaan onderhande
len en dan zou het achteraf erg moei
lijk zijn geworden nog een ge
meenschappelijk visserijbeleid te
ontwikkelen. Deze heilloze weg, zo
als minister Van der Stoel het zater
dag noemde, is nu niet ingeslagen.

Dat was wel op het nippertje want
het visserijakkoord, waarmee Enge
land en IJsland hun kabeljouw-
oorlog voorlopig hadden bezworen,
loopt op 31 november af. De Europe
se commissie begint deze week daar
om, nu namens de hele EG de onder
handelingen met IJsland. Daarna zal
ook met de Sowjet-Unie. Polen,
Oost-Duitsland, Noorwegen en
Spanje zaken worden gedaan.

Hoofdbrekens

De overeenkomst over de tweehon-

derdmijlszone betekent overigens
niet dat de interne visserij
problemen van de EG nu zijn opge
lost. Dat zal volgens Van der Stoel
nog heel wat hoofdbrekens kosten.
Met name Ierland, daarin gesteund
door de Britten, verzet zich tegen
een regeling van het interne visserij
beleid, zoals die is voorgesteld door
de Europese commissie. Volgens de
commissie moet er binnen de ge
meenschappelijke zone van twee
honderd mijl een zone van twaalf
mijl uit de kust gereserveerd worden
voor de vissers van de betreffende
kuststaat. De Ieren willen die zone
uitbreiden tot vijftig mijl. In die vijf-
tigmijlszone willen de Ieren ook
niets weten van de vangstbeperkin
gen, die volgens de commissie nodig
zijn om de visstand weer op peil te
brengen. Die vangstbeperking willen
de Ieren wel aanvaarden buiten hun
eigen vijftig mijlszone, maar voor de
controle op de vangsten wil Ierland
dan steun van andere EG-landen. De
Ierse marine is namelijk te klein om
doelmatige controle uit te oefenen.

De Ieren en Britten hebben de af- -
kondiging van de tweehonderdmijls-
zone, waar ze op zichzelf niet tegen

Dc ministers van buitenlandse zaken van de EEG-landen vergaderden over het
vaststellen van de visserijzone op 200 mijl uit de kust. Op de foto minister Van
der Stoel naast zijn Italiaanse collega Ortelli.

waren, tot zaterdag opgehouden,
omdat men eerst de andere eisen
ingewilligd wilde zien. Minister Van
der Stoel, die het beraad zaterdag
voorzat, is erin geslaagd deze impas
se na veel vooroverleg te doorbreken.
De EG-landen erkennen nu de bij
zondere positie van Ierland, maar
ook van Schotland en Groenland,
omdat deze gebieden economisch
gezien in belangrijke mate van de
visvangst afhankelijk zijn. Daaruit
spreekt de bereidheid de Ieren wat
toe te geven, maar hoe dat precies
wordt geregeld moet nog verder wor
den uitgewerkt. Dat geldt met na
me ook voor de vaststelling van de

vangstbeperkingen.

Daar kan niet al te lang meer mee
worden gewacht. De hoeveelheid vis
in de Noordzee ls de laatste jaren
aanzienlijk geslonken. De vangsten
onder andere ook van de snel groei
ende Russische visserij vloot, bete
kenen al een bedreiging voor het
voortbestaan van de Noordzee ha
ring. Ir Pierre Lardinois. de Neder
landse commissaris voor landbouw
en visserij in de Europese commis
sie, heeft al gewaarschuwd dat in
dien de vangstbeperkingen niet snel
worden Ingevoerd, het helemaal niet
meer hoeft. Alle vis zal dan al ver
dwenen zijn, aldus Lardinois.

GEORGIA (UPI) De kerkeraad van
de baptistenkerk in Plains, waartoe
Jimmy Carter behoort, heeft zondag
de dienst niet laten doorgaan, om te
voorkomen dat vier zwarten tot de
dienst moesten worden toegelaten. In
de kerk geldt nog een voorschrift dat
,,alle nikkers" (letterlijk) de toegang
tot de diensten ontzegt. Vier zwarten
hadden toelating tot de dienst van
zondag gevraagd, maar om een
conflict over dat verbod te voorkomen
liet de kerkeraad de dienst maar niet
doorgaan, tot grote spijt van de predi
kant. Het omstreden voorschrift (uit
1965) verbiedt ook „agitatoren voor
gelijkberechtiging" de toegang. Jim
my Carter heeft zich destijds verzet
tegen dat verbod.

stemmen. Carter was gisteren in
Texas om deze grote zuidelijke staat
voor hem veilig te stellen. Tot voor
kort leek Carters positie in het zui

den onbedreigd, maar zelfs die ls nu
niet meer zeker.

Vandaag zal Carter campagne voe
ren in Californlë waar het grootste
aantal stemmen op het spel staat.
(BIJ de Amerikaanse presidentsver
kiezingen wordt de einduitslag be
paald door het aantal kiesmannen
dat iedere kandidaat verwerft. Het
aantal kiesmannen dat een staat
heeft hangt af van het aantal Inwo
ners; Californlë heeft er 45, Alaska
slechts 3; ln totaal zijn er 538; als een
kandidaat de meeste stemmen ln
een staat behaalt, krijgt hij automa
tisch alle kiesmannen.) President
Ford concentreerde zich op New
York, met 41 kiesmannen ook een
zeer belangrijke staat.

Verder zullen belde kandidaten van
daag nog zeer vaak op de televisie te
zien zijn in duur betaalde zendtijd.
Vooral Ford voert in deze laatste
fase een intensieve tv-campagne. In
deze laatste drie dagen besteedt hij
bijna twee miljoen dollar aan om-
roe p-reclame. Carter besteedt onge
veer de helft van dit bedrag.

SCHIPHOL De Russische regering heeft toegezegd tussen 10
en 20 november aanstaande met de Nederlandse
rijksluchtvaartdienst te onderhandelen over de luchtvaartover
eenkomst, die er tussen de belde landen bestaat. Minister
Westerterp van verkeer en waterstaat heeft na de Russische
toezegging tot dit overleg besloten de Russische
luchtvaartmaatschappij Aeroflot gedurende de maand novem
ber haar diensten op Amsterdam normaal te laten uitvoeren.

Dit heeft een woordvoerder van het
ministerie van verkeer en waterstaat
zondagavond verklaard. De Rus
sische ambassadeur ln ons land Ro
manov heeft het besluit van zijn
regering aan minister Westerterp
meegedeeld. Dit is een antwoord op
de brief die minister Westerterp vrij
dag aan de Russische ambassadeur
heeft gestuurd. De Nederlandse mi
nister eiste dat er vóór 1 november
van Russische zijde bereidheid
moest zijn getoond voor een overleg
halverwege november.

Wanneer Rusland hiermee niet ak
koord zou gaan zou minister Wester
terp geen goedkeuring hechten aan

de win terdienstregeling van Aeroflot
voor de vluchten op Amsterdam. De
ze win terdienstregeling gaat 1 no
vember (vandaag) in. Dit zou beteke
nen dat de Aeroflot met ingeng van 1
november niet meer op Nederland
zou mogen vliegen.

De komende onderhandelingen tus
sen de Nederlandse en de Russische
luchtvaartautoriteiten zullen ver
moedelijk ln Moskou worden gehou-
len. De toestemming van minister
Westerterp om de Aeroflot in novem
ber nog op Amsterdam te laten vlie
gen ls gegeven ln afwachting van de
resultaten van dit overleg.

Democratie wordt duur betaald, lijkt het wel. Zeker
als je toevallig president van Amerika wilt blijven:
de heer Ford geeft in de laatste dagen nog even twee
miljoen uit aan tv-reclame. Trouw heeft vandaag
toevallig meer aandacht voor de heer Carter.

Nieuwe abonnee:

Straat:

Plaats:Giro-

Betaalt per kwartaal

Opgegeven door:

Naam:

Adres:

Plaats:

Ik ontvang graag naar keuze:

f~j 4 fraaie zwart-kunstlederen onderzetters met zilver bedrukte ouder
wetse locomoliefmodellen. Werkelijk een sieraad op mijn tafel.
f~l Praktische, kleurrijke eeuwigdurende riemkalender. Modern, origi
neel.

Tekening van het vroegere IJ te Amsterdam,

De nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordeel Hij be
taalt (na twee weken gratis ter kennismaking de krant te
hebben ontvangen) 6,25 minder voor de eerste termijn.

Schrijf op de open envelop: Trouw/Kwartet, antwoord
nummer 2792, Amsterdam.

Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.

x