Een Deense
school als
een proeftuin
De mensen van de Amro Bank maken't u zo makkelijk mogelijk.
Onderwijs is ook daar nog niet waar het wezen moet -
1
AMRO BANK erg goed van pas
komen."
VRIJDAG 29 OKTOBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWART
door Jan Herman Meesters en Minke Zijlstra
Een school in Langes* op het eiland Funen
„Ik vind het geweldig een leerling van deze school te zijn, het ls
een reuze fijne school met steengoeie leraren." Dat opgewekte
geluid hoorden we in R0dovre, een buitenwijk van Kopenhagen,
waar we op de derde dag een bezoek brengen. Aan een smalle
straat ligt het „Statens Paedagogiske Fors0gscenter". We waren
er nogal kritisch naar toe gegaan. We hadden gehoord, dat het
een bar steriel geheel moest zijn, een soort laboratorlumschool.
„Wat wij hier willen," zegt directeur
Poulsen, „ls het uitdenken van nieu
we methoden om les te geven en het
ontwerpen van lesmateriaal, waar
mee de collega's ln andere scholen
aan het werk kunnen gaan." Dat
doet Je eerder denken aan een proef
tuin dan aan een laboratorium.
Er zijn maar drie leerjaren: een
achtste, een negende en een tiende.
BIJ ons zou dat de tweede tot de
vierde klas van een mavo of havo
zijn. De leerlingen worden niet opge
deeld naar niveau, maar zitten alle
maal door elkaar, zoals wij dat ken-
nern van de lagere school.
In het zaaltje waar we ontvangen
worden, liggen niet minder dan 15
boekjes op een rij. Het resultaat van
Uen Jaar hard werken. Want Iets
nieuws bedenken ls een ongelooflijk
zwaar kwarwel. Een eerste opzet, op
nieuw proberen, nog eens testen,
met Je collega's praten, dan aan het
werk ln de klas, het ls nog niet hele
maal goed, en ga zo maar door. Door
alle boekjes loopt één rode draad:
hoe kun Je beter Inspelen op de mo
gelijkheden van Iedere leerling apart
(Individualisering) en hoe houd Je
leerlingen van verschillend Intellec
tueel niveau zinvol bijeen (sociale
Integratie). Het werkte, de nieuwe
lesmethoden sloegen aan. Niet het
minst omdat ze door leraren zelf
gemaakt waren en in de praktijk
uitgeprobeerd. Leraren van andere
scholen raakten enthousiast en gin
gen ook zo werken.
Dit Jaar geven de leraren van R0do-
vre zo'n vijftig cursussen, waarmee
ze zesduizend collega's bereiken.
Soms komen die naar de school toe,
blijven er een paar dagen, wonen
lessen bij, bestuderen het lesmate
riaal en volgen 's avonds een cursus.
Maar de leraren uit Rpdovre trekken
ook het land ln, vaak naar een be
paalde school, die daar om gevraagd
heeft. Ze doen dat ln hun vrije tijd,
want ook een leraar op een demon-
stratieschool moet 27 uur per week
les geven. Alleen een toeslag op het
salaris verzoet de extra-arbeid.
„Wat de scholen het meest waarde
ren," zegt directeur Poulsen bij het
weggaan, „ls dat we onze collega's
niet. In de steek laten. Wanneer ze
met onze methodes en werkboeken
aan de slag gaan, kunnen ze altijd op
ons terugvallen en bij ons aanklop
pen om verdere hulp. Ze zijn dan
veel meer geneigd om door te zetten
en het niet na een of twee keer op te
geven."
In de bus op weg naar ons hotel
mijmeren we wat na. Tom Olsen
probeert het met radio en televisie.
Rpdovre doet het rechtstreeks van
uit de school. Maar hoe dan ook: ze
bereiken samen een aanzienlijk deel
van alle Deense leraren en motiveren
hen om het eens anders te proberen
dan gisteren en eergisteren.
de Folkeskole op zulke enthousiaste
lingen kunt terugvallen.
De volgende dag bezoeken we Ma-
rlelyst, een school in Gladsaxe. Ma-
rielyst heeft weinig problemen met
de nieuwe wet. Geen wonder, ze lie
pen er al op vooruit. In 1973 zijn ze er
al mee begonnen de bevolking van
de klassen 8, 9 en 10 gemengd te
houden. De Indeling gaat volgens
„names" en niet volgens „brains",
delen ze ons mee. In klas 8b zitten
dus de kinderen met de achterna
men G-K, en ze zijn gemiddeld geen
graad slimmer of dommer dan de
kinderen ln klas 8a. De be
langrijkste drijfveer moet gezocht
worden ln de problemen die de
zwakste groep leerlingen ln de
school opleverde. Hoe ging het vóór
1973 op Marielyst?
Elkaar helpen
Indeling
In de krant zagen we een foto van de
Deense minister van onderwijs, een
vrouw van 33 Jaar met een stralende
lach. Dat kan ook wel, denken we,
wanneer Je als minister voor de in
voering van Je wet op de geïntegreer-
Na de zevende klas ging het mes
erin. De knapste tachtig procent
ging zich voorbereiden op het Real
examen. De andere twintig procent
zakte gedesillusioneerd achterover
ln de schoolbank, geloofde het ver
der wel, zat z'n tijd uit en maakte de
leraren het schoolleven zuur. Ge
brek aan interesse en dlsclplinepro-
blemen waren aan de orde van de
dag. Daar wil Je als school dan best
een oplossing voor hebben. Daarom
besloten ze ln Gladsaxe de leerlin
gen niet meer ln twee groepen te
splitsen, maar ze ln heterogene groe
pen, dus door elkaar heen, les te
geven. In zo'n klas werkt leder naar
eigen kunnen. Niemand zit voortdu
rend ln de laagste groep, constate
ren de leraren. Elkaar helpen ls heel
gewoon. De sfeer ln de school ls veel
plezieriger geworden.
De leraren vinden die oplossing niet
eens zo bijzonder. Ze gaan immers
gewoon door met het systeem dat ze
in de klassen een tot zeven al had
den. Die tachtig procent knappen ln
de achtste klas waren ook al niet
allemaal precies even knap. Alleen
het lesmateriaal moet aangepast
worden. Er moeten boeken of sten
cils met opdrachten van verschillen
de moeilijkheidsgraad verschijnen.
Zijn dan alle problemen met de leer
lingen opgelost? Natuurlijk niet. Er
blijven er altijd een paar die uit de
boot dreigen te vallen. Kinderen die
om wat voor reden dan ook Indivi
duele hulp nodig hebben voor een
langere periode. Ook voor hen heeft
de school voorzieningen. In kleine,
huiskamerachtige lokaaltjes zitten
de specialisten. Op deze school van
zo'n zevenhonderd leerlingen wordt
door zeven mensen ln totaal 75 uur
besteed aan Individuele lessen.
Daarnaast heeft de school zeventien
uur de beschikking over een me
vrouw die leesles geeft, twaalf uux
over een mevrouw die helpt bij hoor-
of spraakstoornissen, en een halve
week over een schoolpsycholoog.
Een lichte Jaloezie bekruipt ons.
Maar aan de andere kant moeten we
nuchter constateren dat de school
niet bepaald beschikt over een In
drukwekkende hoeveelheid leer- en
hulpmiddelen. Ook ln Denemarken
kunnen ze het geld kennelijk maar
één keer uitgeven.
Modern
In drie minuten loop je van Marie
lyst naar de Kennedy skole, maar je
valt van de ene wereld in de andere.
Het tien jaar oude gebouw lijkt gis
teren net klaar gekomen, zo wit, zo
licht, zo modern ls het. Spren Ran-
ten steekt meteen van wal: „De
nieuwe wet ls een wet voor de ster
ken ln de maatschappij, de zwal
worden er nog meer door achte
gesteld." We kijken wat verbi
Het probleem blijkt te zitten 1
achteruitgang van een aantal
pllchte uren, van 30 naar 22. Je
er wel 30 krijgen, maar dan vriji
en niet verplicht. S0ren is re
genoeg om te weten datje noga
overtuigingskracht aan de dag
leggen, wil Je lieden van 15, 16
acht uur langer op school hou
Maar Spren is er wel van overt
dat het moet. Vooral de kindere
sociaal zwakke milieus hebbei
nodig. En die zijn ln deze hoogtx
wijk rijkelijk vertegenwoordigd r
acht uur extra hebben de leerlij
en de ouders er voor dit Jaar
doorgekregen. Maar zoiets
volgens de wet maar voor een
beslist. Het zal dus ieder Jaar
praten worden. Deze school warl
de eerste scholen ln Kopenhageij f
de klassen 8, 9 en 10
elkaar hield. Ze hebben al veel t
perlmenteerd en ook veel gepi
ceerd. De nieuwe wet ls mede g
seerd op hun bevindingen. Hun
porten (helaas in het Deens, i
dat ls wel te verhelpen) nemer
mee naar huls.
Een school als deze houdt natuui
niet plotseling op met experime
ren als de nieuwe wet er ls. Ze zij
b.v. bezig met het vormen van ki
schooltjes binnen de grote scb
Deze school van 700 leerlii
wordt opgesplitst ln 4 eenhe
Dat hoor Je tegenwoordig steed*
ker. Ook ln ons land rijst ve
tegen net massa-karakter van
grote scholen. Nee, volgens de E
nedy-school ls het Deense onder
nog niet wat het wezen moet. ij
hebben wij heel wat van
geleerd.
Dochter voor Iris en Ben van Wijk.
„Is 't geen schat van 'n dochter?,"
vraagt Ben van Wijk (32) trots,
als we 'n dikke stapel foto's van
moeder Iris (28)
en dochter Lilian
(41)(dagen)
bewonderen.
Laatstgenoemde
slaapt nog, maar
zal straks,
ter gelegenheid
van haar
vijfde voeding
Ben van Wijk, trots. van die dag,
in levenden lijve getoond worden.
Ons gesprek neemt 'n aanloop door
terug te blikken op de enerverende
dagen rond de geboorte. En langzaam
maar zeker komen we op 't eigenlijke
doel van ons bezoek: hun financiële
reilen en zeilen. Want dat is iets,
dunkt ons, waar je met name naar
aanleiding van zo'n geboorte
uitvoerig bij stilstaat.
„Nou en of," beaamt Ben spontaan.
„Maar laat ik bij 't begin beginnen.
Toen we deze driekamerflat 5 jaar
geleden kochten, werkten we allebei.
Door dat dubbele inkomen konden we
in 't begin net rondkomen met de
hypotheekrente en de aflossing, maar
veel luxe was er niet bij. Gelukkig
gingen onze salarissen aardig
omhoog, met name dat van mij.
Daardoor kwamen we wat ruimer te
zitten. We konden zelfs wat gaan
sparen en van haar eigen salaris kon
Iris 't afgelopen halfjaar allerlei zaken
voor de baby aanschaffen: de uitzet
en leuke spulletjes voor de kinder
kamer en zo."
„En dat spaargeld waar Ben 't over
heeft," haakt Iris in, „daar hebben we
net vorige week 't ziekenhuis van
betaald. Da's ook niet niks, hoor."
Toen Iris met werken stopte,
zo vertelt ze, had ze eigenlijk al alles
in huis voor 't kind. En toen was er
nog zo'n f 4.500,-op hun rekening over.
En omdat ze begrepen dat 't
onverstandig was om dat bedrag daar
maar gewoon op te laten staan, zijn ze
naar de Amro gestapt.
„Kijk maarzegt Iris. Ze staat op,
loopt naar de boekenkast
Statiefoio met Lilian
en trekt demonstratief onze pocket
Wikken en We sente voorschijn.
Jullie kunnen wel boven de adver
tentie zetten: Van Wijks oriënteren
zich uitstekend," grijnst Ben.
„En tot welke conclusies
kwamen jullie na
't lezen?," vragen we
even voldaan als
hoopvol. „Nou, dat
geld is er vooral voor
bestemd om in de
toekomst 'n
ander huis te
kopen, iets met
een tuin, dat moet vooral ook
voor Lilian fijn zijn over 'n
paar jaar."
Het blijkt dat ze samen na
lezing van,Wikken en Wegen'
terug zijn gegaan naar de Amro(
en daar in 'n vrij uitvoerig
gesprek hebben besloten om
een Eisen Huis Spaarplan te
openen. Er ging gelijk f 3.000,-
van de salarisrekening op en
Voor f 1,51) melk,
/Intro Bank.
volgens 't AmrOmaat systeem
laat Ben er nu voortaan elke
maand f 300,-van z'n
salaris op bijschrijven.
„En toen ik die man van de
Amro vertelde dat ik graag
ook met 'n spaarpotje voor 't
kind wilde beginnen,"
vervolgt Iris, „kwam hij
met de suggestie van een
aandelen-beleggingsrekening.
Daar moesten we eerst wel
'n beetje om lachen, maar 't
is natuurlijk heel zinnig,
't Is per slot echt lange-
termijn-werk." Wat gaan
ze doen met die aandelen
beleggingsrekening?'
„Elk kwartaal de kinder
bijslag erop, wordt ook
automatisch via de Amro
gedaan, 't Is ruim f 160,- per
keer, geloof ik."
„Van Wijks dochter in
effecten, dat kan er ook
boven komen te staan,"
mijmert Ben weer.
Als we nog wat doorpraten -
Ben heeft inmiddels 'n flesje
wijn opengetrokken en Iris presenteert
lekkere stukjes oude kaas - blijkt
dat hun Amro man ook nog op een
risicoverzekering heeft gewezen.
Ben zegt daar zeker bij de bank op
terug te willen komen; ,Je moet er
niet aan denken, maar èls Iris iets zou
overkomen, dan zou
u rTTW zo'n verzekering
„Vrolijker onderwerp,
heren," roept Iris.
„Pak de camera,
we gaan madame
op 'n zeer culinaire
maaltijd trakteren."
Wikken en Wegen
Titel van Amro pocket a
f 1,50. Samengesteld voor 'n
ieder die zo verstandig mogelijk
wil omspringen met geld dat hij
kan overhouden. Geeft daar 'n
reeks mogelijkheden voor. Van
spaarrekeningen t/m aandelen.
Van onroerend goed t/m goud.
Niemand anders dan uzelf kan
daar een weloverwogen keus uit
maken.
Maar de mensen van de Amro
kunnen u wegwijs maken.
Door voor- en nadelen
systematisch af te wegen. Door
naar waardevastheid te kijken,
naar de fiscale kant, naar op
neembaarheid en in hoeverre je
er verstand van moet hebben,
etc.
Wikken en Wegen' helpt
u daarbij. Ook doordat u aan de
hand van 'n vaste rij uitgangs
punten de diverse mogelijk
heden zinnig kunt vergelijken.
Waardoor u gemotiveerd een be
leggingsbeslissing kunt nemen.
JANNEKE KRIJGT OPWINDBEERTJE
Eigen Huis
Spaarplan
Unieke Amro spaarvorm
om snel aan geld voor 'n eigen
huis en bijkomende kosten te
komen. Geeft thans 8J
rente (rentewijziging voorbe
houden), zonder vastzetten. Stok
achter de deur: er wordt 2% op
namekosten berekend over op
namen binnen een jaar of voor
'n ander doel dan koop van eigen
huis. Extra-voordeel: minder
afsluitprovisie bij 't nemen van
een Amro hypotheek (met als
maximum de totale bijgeschre
ven rente).
nemingen. Kan iedereen aan
mee doen. Deskundigen nemen
u 't beheer volledig uit handen
en zoeken uit waarin 't best be
legd kan worden. Ter illustratie
u opent zo'n rekening. Daarop
kan elk bedrag boven f 50,- wor
den ingelegd (en ook
opgenomen). Amro zet dan dat
gestorte geld om in„participaties"
in het Amro-Pierson Fund. Na
elke storting ontvangt u 'n reke
ningafschrift thuis. Daar staat
ook de waarde op. (Staat trou
wens ook op de beurspagina vai
veel kranten .)U houdt dus keurig
overzicht. En zodra u 't wenst,
kunt u uw participaties geheel of
gedeeltelijk door de Amro van
de hand laten doen, tegen de dan
geldende koers.
N.B.: een zelfde systeem wordt
ook gebruikt bij de Amro
Obligatie beleggingsrekening.
JANNEKE HEEFT
OPWINDBEERTJE 3 MINUTEN
AmrOmaat systeem
Afspraak met de Amro om elke
maand automatisch geld opzij te
laten zetten van uw salarisreke
ning naar een willekeurige Amro
spaar- of bcleggingsrekening.
Kan zowel met een vast als met
een wisselend bedrag per maand.
Bijv. ook met 't bedrag dat u aan
't eind van de maand op uw reke
ning overhebt.
AmrOmaat is 'n uitstekende
methode om met regelmatig spa
ren snel effect te bereiken. Stop
pen of veranderen is natuurlijk
altijd mogelijk.
Risicoverzekering
Bij overlijden van de man
blijven vrouw en kinderen niet
onverzorgd achter. Daarvoor
zijn er het Weduwen- en Wezen
pensioen (AWW). En is er vaak
ook nog een aanvullend pensioen
van 't bedrijf en/of de bedrijfs
tak waarin de man werkte. Ter
wijl mensen met 'n eigen huis
meestal zo verstandig zijn om
ook een risicoverzekering op 't
leven van de man af te sluiten ter
grootte van de hypotheekschuld.
Het huis wordt daardoor
schuldvrij voor de vrouw.
Maar wat als de vrouw, de
moeder komt te overlijden? De
man zal dan zélf gezinshulp
moeten bekostigen. Een gezins-
Uur vindt u nou het leukst vooreen jongen,
Piet, Willem, of Hieronymus
Aandelen
beleggingsrekening
Officiële naam: Amro Aan-
delen-bcleggingsrckening APF.
Beleggingsfonds gebaseerd op
het Amro-Pierson Fund. Waar
bij beleggingen - dus ook risico's
en winstkansen - internationaal
gespreid worden over aandelen
in 'n zeer groot aantal onder-
hulp kost f 15.000,- per jaar.
Daarom raadt de Amro iedereen
met kinderen aan zich tegen dit
financiële risico in te dekken door
't afsluiten van een risicoverze
kering op het leven van de
vrouw.
Ter illustratie een paar pre-
mievoorbcclden. Bepalend voor
de hoogte van de premie is de
leeftijd van de vrouw op hel
moment dat de verzekering ge
sloten wordt. De looptijd van de
verzekering is steeds 20 jaar, het
verzekerde bedrag bedraagt
f 40.000,-.
Leeftijd Premie
vrouw, per maand.
25 jaar f 10,60
30 jaar -13,70
35 jaar - 18,—
40 jaar - 25,—
