Goede films komen er toch
FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK
Heldenkermis" trotseert de jaren
Serail: fraai
versierd spookhuis
Cinemanifestatie Utrecht
Prolongaties
en reprises
Omdat beleggen een kwestie
van deskundigheid is
Amsterdams Belegging Depot.
Een vermogen aan know-how.
Hoe bouw je 'n "Ieefmeubel-op-maat!
Hoe weer je tocht en kou?
Hoe lijm je hout 't best?
Franse filmweek
in Kriterion
IIJDAG 29 OKTOBER 1976
FILM
TROUW/KWARTET PS 13/RH 15
door W. Wieler-Berg
Nederland kent drie festivals, waarvan er twee (Arnhem en
Utrecht) om het jaar worden gehouden, zodat het totaal jaarlijks
op twee komt.
finnifred Wagner
Als je ze wilt kenschetsen zonder het
besmette woord „elitair" te bezigen,
kun je misschien het beste een ver
gelijking gebruiken die is ontleend
aan de eet-cultuur. Arnhem, voor
een -goed deel een trade-show van
het bedrijf, serveert burgerpot op
zijn zondags; in Utrecht, komt een
wat pretentieuzer menu op tafel met
een vleugje haute cuisine en Rotter
dam biedt de meeste afwisseling
door het alternatief verstrekken van
macro-biotisch voedsel, dat soms
knarst onder de tanden maar soms
ook verrassend smakelijk is en een
onmisbare aanvulling vormt.
Nu is Utrecht aan de beurt. Aange
zien het een goed Cannes-jaar was, is
van die oogst rijkelijk geplukt en
aangezien vrijwel alle Nederlandse
bioscopen van enige omvang de
laatste tijd zijn onderverdeeld in
min of meer knusse filmzaaltjes die
ook naar moeilijker kost vragen, is
het grootste deel van de circa dertig
films die in de Utrechtweek worden
vertoond, door filmverhuurkantoren
aangekocht. Vroeger of later
(waarschijnlijk vroeger) zullen ze
hun weg naar het gewone weekpro-
gramma dus vinden en bij die gele
genheid zullen we ze bespreken. Wij
beperken ons nu tot een globaal
overzicht.
De films
Je kunt het aanbod volgens allerlei
maatstaven onderverdelen, het een
voudigste is nog om het volgens lan
den te doen. Dan blijkt om te begin
nen dat een Nederlandse avondvul
lende speelfilm ontbreekt. OfNu
ja De vaderlandse regisseur René
Daalder heeft in Californië met de
eveneens Nederlandse cameraman
Bert van Munster „Massacre at
Central High" gemaakt. Die film,
een teenager-melodrama waarin
soms (te zwakjes) op de lachspieren
wordt gewerkt, heeft niet veel ge
kost, maar is dan ook hartverscheu
rend slecht, een misser op alle
fronten.
De bekende Zweedse regisseur Bo
Widerberg maakte „De man op het
dak." Die titel zegt hoegenaamd
niets, maar velen zal een licht op
gaan als we verklappen welk boek
als basis diende: „De verschrikkelij
ke man uit SSffle" van Maj SJowall
en Per Wahlöö. Een maatschappij
kritische detective dus, dat weten
we wel zeker, ook al hebben we de
film niet gezien.
Uit Japan komt „Corrida van de
Liefde" van Nagisa Osjima, die in
Cannes opzien baarde en door som
mige critici als harde porno werd
afgedaan, door vele anderen even
wel als een meesterwerk werd ge
prezen.
Zwitserland en Canada
Alain Tanner, wiens films „Le Sala-
n
)e vertoning van „La Kermes-
ie Heroique" („Heldenkermis")
van Jacques Feyder naar een
scenario van Charles Spaak
ging in het jaar van herkomst
(1936) zowel met juichkreten
als met boe-geroep gepaard.
De film kreeg „Le grand Prix du
I Cinema", de prijs voor de beste regie
U de Biennale van Venetië plus
Oscars, maar de fascisten, die
Hteeds meer praats begonnen te krij-
Hen, waren ontzettend boos, omdat
Bn Feyder's film de Dietse eer zou
rorden beklad. Vlaamse mannen uit
e zeventiende eeuw werden er vol-
ens hen immers in voorgesteld als
affe dikbuiken en de vrouwen als
lerloze sletten, die het met de
ipaanse bezetter op een accoordje
joolden. De ironie van de geschiede-
üs wil, dat Juist zij die het hardste
ichreeuwden (de Belgische „rexis-
enleider" Leon D^grelle voorop) een
paar Jaar later, toen hun land werd
>ezet. de grootste collaborateurs te
zijn.
Kermis
,La Kermesse Heroïque" speelt in
1616 in het Vlaamse stadje Boom.
Alle voorbereidselen voor een grotè
kermis zijn daar getroffen als een
Spaanse patrouille de komst aan
kondigt van een Spaanse graaf, die
van plan is met zijn escorte de nacht
ln de stad door te brengen. Grote
ontreddering is het gevolg, want de
Spanjaarden zijn nu niet bepaald
welkome gasten, zij plegen een boel
ellende in hun zog mee te voeren. De
opgeblazen burgemeester, die die
zelfde dag zijn dochter heeft beloofd
aan een onaantrekkelijke huwe
lijkskandidaat, terwijl zij toch de
schilder Breughel bemint, besluit
zich letterlijk dood te houden en dat
stelt zijn slimme vrouw in de gele
genheid om èn de Spanjaarden een
eerbiedig toontje lager te laten zin
gen, èn het huwelijk van haar doch
ter met haar geliefde voor elkaar te
Intrigeren, èn er een jaar vrijstelling
van belasting voor Boom uit te sle
pen. Alsof dit alles niet genoeg is,
beleven de burgers en burgeressen
ook nog een allerplezierigst nachtje.
Behalve de burgemeester natuurlijk,
Een scène uit „Heldenkermis met rechts Franqoise Rosay
die zich op zijn doodsbed ligt op te
vreten.
A Woman under the Influence. Interessan
te film van John Cassavetes over een vrouw
In moeilijkheden. De gehele week In Studio
K, Amsterdam en Studio Hoogeveen.
Die verlorene Ehre der Katharlna Blum.
Film over zeer kwalijke methoden van de
Duitse politie en sensatiepers van Volker
Schlöndorff en Margarethe von Trotta naar
het boek van Helnrlch Böll. De gehele week
ln Calypsoclub Amsterdam.
I'lnnoccntc. Laatste film van Luchino Vis
conti. vol sombere grandezza. De gehele
week in Tuschlnski 3. Amsterdam.
1900. Indrukwekkend epos van Bernardo
Bertoluccl over Italiaanse landarbeiders
dat een tijdvak bestrijkt van 45 Jaar. De
gehele week ln Tuschlnski 1, Amsterdam;
Studio, Enschede; Passage-Den Haag; Ca-
rolus-Nijmegen; Corso-Rotterdam;
Rembrand t-U trecht.
Scènes uit een Huwelijk. Schokkende film
van Bergman over de chaos achter de faca
de van een ideaal huwelijk. De gehele week
ln Ceintuur, Amsterdam.
l'Age d'Or. Vroege, surrealistische film van
grootmeester Luis Bunuel. De gehele Week
ln_Filmhuls Delft.
Effi Briest. Prachtige literatuurfilm van
Ralner Werner Fassblnder, gebaseerd op
het klassieke boek van Theodor Fontane.
De gehele week in Clnetol 2, Amsterdam.
Het Zout der Aarde. Zeer sociaal bewogen
film van Herbert Biberman over een staking
ln New Mexico. 29 en 31 oktober Filmhuis
Arnhem.
Brother can you spare a dime. Briljante
collage van Philippe Mora over de Ameri
kaanse depressiejaren ln film en werkelijk
heid. 29 en 30 okt. De Wereld, Wagenlngen.
Waarom die film zoveel opschudding
heeft verwekt, valt nu moeilijk meer
na te voelen. Het is een voortreffelij
ke comedie zoals er nauwelijks nog
worden gemaakt, vol esprit, ironie en
dubbele bodems, met een intrige die
sluit als een bus, talrijke geestige
doorkijkjes, een indrukwekkende
massa-regie en briljante acteurs,
waarbij vooral Francoise Rosay als
de gewiekste burgemeestersvrouw
en Louis Jouvet als een op geld be
luste monnik opvallen. Hij is aller
minst gedateerd) en kennismaking
of weerzien meer dan waard.
Amsterdam-Saskia, 14 jr.
(ADVERTENTIE)
Daarom zit u goed als u participeert
in het Amsterdams Belegging Depot.
Het ABD beschikt immers over een inter
nationaal gespreide aandelenportefeuille,
die vakkundig wordt beheerd met
vermogensgroei op middellange termijn
als oogmerk. Plus een redelijk rendement
natuurlijk.
Participaties ABD zijn officieel ter
beurze genoteerd, dus elke dag verhandel
baar. Beslist de moeite waard om daar
meer van te weten. En die informatie geven
we graag.
Bel of schrijf dus even naar ABD,
Keizersgracht 573 - 575, Amsterdam.
Telefoon (020) 29 29 76/29 24 88.
Ik had mij een betere keuze kunnen
denken. Utrecht heeft wel interes
santer films op zijn programma
staan: de diepte van De Gregorio is
te oppervlakkig om er lang over te
reflecteren en als kijkspel verveelt
de film ook vrij gauw.
Hij begint overigens best aardig. Een
Engelse thrillerschrijver, op zoek
naar een verblijf op het Franse plat
teland, vindt een kast van een
landhuis, hol en vervallen, waarin
een zich vreemd gedragen blond
meisje verblijft, gekleed in oude
kant. Een schitterend onderwerp
voor zijn nieuwe boek, vindt hij,
maar als hij de volgende dag terug
komt vindt hij niet een blond maar
een zwart meisje plus een huis
houdster. Wat is er daar aan de
hand? De thrillerman denkt allerlei
plots uit: de drie vrouwen (later
keert de blonde terug) hebben het op
zijn geld voorzien.
Of ze willen hem seksueel uitbuiten.
Hij kan er geen touw aan vastkno
pen en wij ook niet; zijn boek schiet
niet op, zodra hij iets heeft geschre
ven verscheurt hij het weer. Wat
moeten wij ervan denken? Zijn die
drie vrouwen projecties van zijn dro
men? En het huis ook? Nee, het huis
blijkt echt te zijn: aan het eind blijft
hij daar alleen over, nadat de huis
houdster als laatste door de muur is
verdwenen, afgesloten van het licht,
een gevangene van de plaats waar
zijn boek zich afspeelt.
In die film zit van alles en nog wat:
erotiek, sprookjesachtigheid, griezel-
mandre", „Retour d'Afrique" en „Le
milieu du Monde" ook in Nederland
een publiek vonden, Is naar zijn ge
boorteland, Zwitserland, terugge
keerd en maakte daar „Jonas", op
nieuw een sfeertekening van het le
ven van goedwillende, politiek be
wuste, enigszins van de norm afwij
kende mensen. Canada, van
oudsher leverancier van „kleine",
maar soms fijne films, draagt „l'A-
mour Blessé" van Jean-Plerre Lefè-
bre aan, een bleke schets van een
jonge vrouw die te gronde dreigt te
gaan ln de ontmenselijkte Ameri-
kaans-Canadese consumptie
maatschappij en bovendien „l'Eau
chaude l'eau frette", een nogal cy
nische sfeertekening van regisseur
André Forcier, die vorig Jaar in
Arnhem vertegenwoordigd was met
de niet onverdienstelijke „Bar
Salon."
Italië brengt Pasollnl's schrikwek
kende, kille zwanenzang „Salö of de
120 dagen van Sodom", waarin de
fantasieën van de markies de Sade
worden overgebracht naar het fas
cistische Noordltaliaanse republiek-
je Saló ln 1944, terwijl de Italiaanse
regisseuse Lina Wertmüller, die el
ders reeds lang is ontdekt, via
Utrecht eindelijk in Nederland
doordringt met haar tragi-komedie
„De verleiding van Mimi, de
bankwerker."
Uit Frankrijk komen, behalve „Se
rail", drie films: „Lumière", het re
giedebuut van actrice Jeanne Mo-
reau waarin ze dicht bij huis blijft,
want ze heeft actrices als haar ob
jecten gekozen; „Monsieur Klein"
een film uit de oorlog met Alain
Delon in de hoofdrol als een niet-
joodse antiquair die antiek van jo
den opkoopt, op een joodse lijst,
terecht komt en ten slotte het lot
van de joden deelt (de film ls ge
maakt door de Engelse regisseur Jo
seph Losey, maar hij ging als Franse
Inzending naar Cannes en wordt
daarom tot de Fransen gerekend) en
„La Cecilia", een sterk Italiaans ge
tint speelfllmverslag over een com
mune van Italiaanse anarchisten die
zich aan het eind van de negentien
de eeuw in Brazilië vestigden. Jean-
Louis Comolli is de regisseur, Eduar-
do de Gregorio (die „Serail" maakte)
de scenarioschrijver.
De Duitsers komen
Utrecht machtig op. Daar is in de
eerste plaats een nieuwe Fassblnder
(dat die man over bovenmenselijke
werkkracht beschikt is langzamer
hand algemeen bekend), genaamd
„Satansbraten."
Het is een bizarre klucht, die ln
Duitsland zelf niet veel goede woor
den kreeg. „Die Marquise von O"
daarentegen, gemaakt door de
Fransman Eric Rohmer naar de no
velle van Heinrich von Klelst (wede
rom een buitenlander die onder
vreemde vlag vaart) werd na de ver
toning in Cannes alom geloofd als
een fijnzinnige, nobele zedenko-
medie.
Van Werner Herzog, die met taal
geduld een ereplaats onder de mo
derne cineasten heeft veroverd, ls
„Heiz aus Glas", een vreemde, lntl-
gerende film waarin alle acteurs on
der hypnose spelen. Schrab Shadld-
Salese (in Iran geboren) maakte
„Relfezelt" over een elfjarig jonge
tje in de Berlijnse armoe-wijk Wed
ding; Volker Schlondörff, (wiens
„De verloren eer van Katharlna
Blum" nog ln Nederland rouleert)
komt met „Fangschuss" een film
over de vrijkorpsen na de eerste
wereldoorlog die aansluit bij zijn
(onvergeten) debuut „De Jonge Tör-
less" en tenslotte is de daar vijf uur
durende documentaire „Winnifred
Wagner,, waarin regisseur Hans-
Jürgen Syberberg met list en beleid
de 78^Jarige schoondochter van Ri
chard Wagner, die lange tijd regeer
de ln huize Wahnfried te Bayreyth,
confidenties ontlokt over haar
Woensdag is de Utrechtse
filmmanifestatie die zich in de
theaters Scala, Camera en Stu
dio afspeelt, geopend met een
speciaal voor dit festival ge
maakt Polygoon Journaal dat
een satirische terugblik bood op
de voorafgaande vijf festivals.
De hoofdmoot van deze avond
werd gevormd door de film „Se
rail" van de in Frankrijk wer
kende Argentijse filmmaker
Eduardo de Gregorio. Volgens
Hans Saaltink, programmasa
mensteller van de filmmanifes
tatie zijn al 24 van de 27 in
Utrecht te vertonen films voor
distributie aangekocht; ze zul
len binnenkort in de Neder
landse bioscopen in roulatie
gaan. Hierbij een overzicht van
wat er allemaal vertoond gaat
worden.
vriendschap met Hitler en haar lief
de voor het nationaal-socialisme.
Het Amerikaanse aanbod ld even
groot als het Duitse: zes films. Daar
bij zijn er twee van Martin Scorsese
(die dit Jaar met zijn „Taxl-driver"
de grote Cannes-prljs won(: „Mean
Streets", een portret van de Itali
aanse wijk „Little Italy" ln New
York waar hij opgroeide en „Boxcar
Bertha", een gangster-tragedie uit
de depressie-jaren ln de trant van
„Bonny and Clyde" en „Bloody
Mama".
Aardige films zijn „Smlle" van Mi
chael Ritchie (De regisseur van
„The Candidate") waarin hij weer
eens een typisch aspect van het
Amerikaanse leven Ironisch belicht,
ditmaal de uitverkiezing van de ide
ale jongedame, en „Stay Hungry"
van Bob Rafelson (regisseur van o.a.
„Five easy pieces"), een sfeerteke
ning van Amerika's diepe zuiden
waar een Jongeman zijn Identiteit
zoekt en vindt.
In „The Shootlst" van Don Slegel
knapt John Wayne als doodmoede
en ongeneeslijk zieke gunfighter
voor het laatst een karwei op en
„Grey Gardens" van de gebroeders
Maysles ls een curieuze documentai
re over curieuze familieleden van
Jackie Onassls: een oude moeder en
haar niet meer Jonge dochter die ln
een vuil, vervallen huls een droomle
ven lelden.
Van de korte(re) films moeten zeker
worden genoemd „Antonla, portrait
of a woman", een film over een tach
tigjarige Amerikaanse dirigente van
Nederlandse afkomst die niet vol
doende emplooi ln haar vak kan
vinden omdat ze een vrouw ls, en
„Speelmeters" van de Nederlander
Hans Hylkema, die reeds in deze
Westduitse filmmakers rukken ln Een beeld uit „Satansbraten" krant ls besproken.
(ADVERTENTIE)
•yss/f."x
--
mmmmmmmmmvmm,
„Serail", het speelfilmdebuut van Eduardo de Gregorio (mede
schrijver onder andere van Bertolucci's „De Strategie van de
Spin" en Comolli's „La Cecilia" heeft woensdagavond als ope
ningsfilm van de Cinemamanifestatie Utrecht gefungeerd.
'0 j»
.-/w/rs/r V
Jt
effecten, psychologische humbug,
meestentijds net iets te veel of niet
genoeg. Hij gaat als een nachtkaars
uit, het gevoel achterlatend dat je
naar een fraai versierde leegte hebt
zitten kijken. Voor die versiering zor
gen vooral drie vrouwen: Leslie Ca-
ron, Bulle Ogier en Marie-France Pi-
sier, die geheimzinnigheid uitstra
len. Maar daarmee wordt, als puntje
bij paaltje komt, weinig gedaan.
Amstcrdam-Cinctol, 18 jr.
Van woensdag 3 november tot en
met woensdag 10 november zal in
het Amsterdamse Kriterion een
Franse filmweek worden gehouden
onder auspiciën van Unifrance Film.
De week wordt geopend met Jeanne
Moreau's regie-debuut „Lumière".
Verder staan op het programma
„Mr. Klein", de Franse inzending op
het festival van Cannes, gemaakt
door de Engelse regisseur Joseph
Losey; de politie-thriller Police Py
thon 357 van Alain Corneau met
Yves Montand en Simone Signoret
in de hoofdrollen; „Un éléphant ?a
trompe énormément" van Yves Ro
bert; „La Locatalre", ook een Franse
inzending naar Cannes, gemaakt
door de van oorsprong Poolse regis
seur Roman Polanski; „Le juge et
l'assassin" van Bernard Tavenier en
„l'Argent de poche" van Francois
Truffaut.
