Onverantwoord omgesprongen net gegevens stemonderzoek" „Schoolstrijd" op Goeree Overflakkee L rijheid van onderwijs ordt niet aangetast nor wijziging in wet Behalve van Thorbecke nu ook beeld van Gerbrandy Schiedam wil belasting heffen over rijkswegen Onder de burgemeesters ruim tweemaal zoveel KVP'ers als PvdA'ers Problemen tussen EG en Turken reel van Dam: „In de rooie haan" was aan alle kanten mis igering sust christelijke partijen CHU „verliest" bij benoemingen Mogen christelijke ouders kinderen naar openbaar onderwijs sturen? RTfcA615_OK iAG 15 OKTOBER 1976 BINNENLAND TROUW/KWARTET 9 onze parlementsredactie HAAG „Onvergeeflijk" en „onverantwoordelijk", dat zijn de slagwoorden van de kritiek jrs Marcel van Dam, staatssecretaris in het kabinet Den Uyl, heeft op de wijze waarop in „In de e haan' (het bekende VARA-radioprogramma) zaterdag is omgesprongen met de gegevens van De langlopend NIPO-ondeizoek naar het kiezersgedrag. i!)f sultaten van de uitzending heb- -oiitieke kring nogal enige teid gebracht: bij de WD ege de fantastische winst die de radio haar voorspelde, en bij regressieve drie", aan wie een s van tien zetels in het vooruit- was gesteld. Marcel van Dam is al die op- ovaiing echter verloren moeite: in 2ï nterview met onze krant noemt Ie wijze waarop de betrokken j-enquête zaterdag is gebruikt alle kanten mis". Hij maakt eerder bezorgd over wat het ipregramma heeft aangericht over de cijfers zelf. Dam, van huis uit socioloog, in de tijd dat hij zelf als nbudsman bij de VARA te, kiezersonderzoek gedaan: op lezingsdagen analyseerde hij de taten en voorspelde hij aan het d van de avond met grote preci- le definitieve uitslag. hem van de uitzending van za- ig het meest heeft gestoord is de peiling werd gepresenteerd en steekproef onder vierduizend sen, terwijl in werkelijkheid het vier weken lang elke week een tiende groep van duizend men- leeft ondervraagd. Door de vier ïproeven op één hoop te gooien, not je de fouten die je bij elk de vier nu eenmaal onvermij de- hebt gemaakt. Een foutloze iproef bestaat immers niet (of de verkiezingsuitslag zelf ten zijn). likkers Dam: „Stel je voor, je hebt een met evenveel zwarte als witte ;kers erin. Als je daar telkens knikkers uithaalt, dan zal op de ge duur blijken dat je statistisch proken elke keer een gelijk aan- iwarte en witte knikkers omhoog lt Maar die wet gaat natuurlijk ;opals je door een systematische Égreep" gemiddeld niet telkens t zwarte knikkers pakt. maar oorbeeld 2,5. Als je dan vier gre- iltetkproeven) bij elkaar optelt, nhebje al tien zwarte en maar zes te knikkers Je hebt de systema- tóe/out dan als het ware extra nadrukt en je kunt wanstaltige njkingen krijgen. Van Dam bevestigt dat het basisma teriaal van het NIPO dat door drs. M. de Hond voor de VARA is be werkt (de uitslag van wekelijkse steekproeven) al jarenlang beschik baar is. Het wordt in opdracht van de PvdA vergaard. Jan Nagel, eindredacteur van „In de rooie haan." hij is ook partijbe De tweede monstrueuze fout die Van Dam in de uitzending aanwijst is dat de trend van de NIPO- peilingen in Kamerzetels wordt ver taald. Van Dam: „Dat is werkelijk absurd. Iedereen weet dat je moet rekenen met een onzekerheidsmar ge van zeker twee procent naar bo ven en naar beneden. Dat is vier procent en dat maakt bij een kiesde ler van 0.67 procent zes of zeven zetels. Bij de kleine partijen werkt het vertalen van procenten in zetels nog krankzinniger. Het is al onzin te beweren: PvdA of WD winnen of verliezen twee zetels, het wordt hele maal krankzinnig te zeggen: Beuker van de RKPN verdwijnt met zijn ene zetel uit de Kamer, of: de CPN verliest twee zetels. Ik heb zelf voor de VARA-tv. de trend van dit onderzoek wel eens aangegeven. Als je maanden en Ja renlang een onder- en bovengrens kunt vastleggen, dan krijg je op de duur'een „slang" die de grote lijn waarheidsgetrouw aangeeft. Meer dan dat moet je er niet uit willen halen. Als je dat wel doet dan sugge reer je iets dat niet is waar te maken. Als ik bij voorbeeld de cijferreeks van de laatste maanden bekijk en ik zie het laatste cijfer dat gegeven is voor de WD, dan is het nu al bijna zeker dat in de volgende uitzending van de Rooie Haan de WD enkele zetels zal verliezen. Maar dat slaat natuurlijk nergens op. Als de uitslagen van de steekproef dan zo fout zijn, wat kan dan de bedoeling van zo'n Nagel zijn om ze met zoveel lawaai uit te zenden? Van Dam: „de uitslagen van de steekproeven zijn niet „fout" als trend, maar er worden verkeerde conclusies aan verbonden. Ik weet niet of dat helemaal aan de heer De Hond lan worden verweten. Ik vind het jammer dat alle kritiek zich te gen hem richt, want hij is een serieu ze onderzoeker. Ik denk dat hij zich te weinig heeft verzet tegen de aan drang van de Rooie-Haan-mensen, om de resultaten van zijn werk zo spectaculair mogelijk te presente ren. De programmamakers hadden misschien de bedoeling, de PvdAM TE MOBILISEREN, MAAR DAT ZOU DAN EEN VERKEERDE TAXATIE ZIJN. Het kan best zijn, dat mensen die al actief zijn in de politiek, door zo'n voorspelling nog actiever worden, dat sluit ik niet uit. Maar op de grote massa van de kiezers zou het wel eens een tegen gesteld effect kunnen hebben. Alle mensen zijn „trendgevoelig" ze ho ren graag ergens bij. Daarom is de publikatie van zo'n voorspelling vooral voor de „winnaar" voor delig". Geen goed beeld Van Dam zegt dat de wereld van de publiciteit geen goede voorstelling heeft van wat er in de brede massa van de kiezers gebeurt. Hij zegt: „De verkiezingen worden vooral bepaald door een grote groep mensen die eigenlijk maar weinig interesse heb ben in de politiek: mensen die hoogstens een vage herinnering heb ben aan wat zij de vorige keer heb ben gestemd: die het stemmen misschieen wel als een verzetje zien waarvan zij kort voordat zij er aan gaan deelnemen, nog niet weten of ze er wel tijd voor kunnen vrijma- Van Dam ken. Die grote categorie van nauwe lijks belangstellende mensen heeft een heel belangrijke kwantiatieve invloed op de verkiezingsuitslag. En binnen die groep wordt heel anders gevoeld en gedacht dan journalisten denken. Zaterdagmiddag zeiden ze in „In de rooie haan": De VVD haalt natuur lijk het verlies van de Boerenpartij binnen. Maar dat is een volstrekt verkeerd beeld van cfe werkelijk heid. Koekoek had in zijn grote ja ren zijn aanhang vooral in grote stadswijken, in de arbeidersbuurt. Zijn kiezers waren wat inkomenspo sitie en afkomst betreft eigenlijk wat je „links" zou moeten noemen Er was uitwisseling van kiezers tus sen Boerenpartij en CPN. Zo'n jour nalist heeft daar kennelijk geen weet van: hij projecteert zijn eigen ervaringswereld op de kiezers en dan grijp je ernaast." Waar zijn opiniepeilingen eigenlijk goed voor? Van Dam: „Dergelijke onderzoeken zijn heel nuttig omdat ze inzicht kunnen geven in wat er onder de mensen leeft. Je moet er natuurlijk niet mee omgaan zoals sommige se natoren in de VS die zeggen: We zoeken uit wat de problemen ln een bepaalde staat zijn, wat de mensen ervan denken en aan de hand daar van maken we een pamflet en daar heb Je mijn inbreng. Dan ontbreekt de eigen visie van de politicus en die is het belangrijkst. Maar het andere uiterste is de politi cus die vanuit zijn ivoren toren wel uitmaakt wat goed is voor de men sen. Opiniepeilingen kunnen op zo'n mentaliteit een nuttige correctie "vormen. In sommige landen is het publiceren van peilingen verboden. Hier kan dat natuurlijk niet; het zou trou wens nergens goed voor zijn. Maar ik heb wel eens aan een erecode gedacht waarin wordt vastgelegd wat wel en wat niet door de beugel kan. Welnu: wat in „In de rooie haan" is gedaan, dat kan niet door de beugel, vooral vanwege de gesug gereerde exactheid in de zetelverde ling." lonze parlementsredactie HAAG De regering tdat KVP, ARP en GHU grond hebben voor hun dat de vrijheid van in- ting van het onderwijs zou verdwijnen, als de plan van de regering om het erwijsartikel in de 'plwet te wijzigen doorgaan. ninisters Den Uyl, De Gaay ®an en Van Kemenade gaan in schriftelijke antwoord op de ve- agen van de Tweede Kamer uit- ig in op de kwestie van de vrij- van onderwijs. Met name de christen-democratische partijen bang dat de nu geldende tlwettelijke vrijheid van onder- aangetast zou worden. gvuldigheid an antwoord proberen de drie adslieden deze partijen gerust ellen. Zij benadrukken dat de ever (regering en parlement) bij het nieuwe grondwetsartikel rootst mogelijke zorgvuldigheid Weten betrachten bij het stellen fegels aan het bijzonder onder- bewindslieden geven in het °ord een uitleg van het begrip eid van inrichting van onder- In de voorgestelde tekst worden voorbeelden van deze vrijheid e®d, de keuze van de onderwij- en de keuze van de leermid- J „Indien de pedagogische tandigheid echter uitsluitend fforden gerelateerd aan deze concrete bevoegdheden, zou de awet geweld worden aange- •edagogische zelfstandigheid be- n' dat aan instellingen van bij- Qef onderwijs de ruimte wordt j'n een klimaat te scheppen, hn de voor een groep geldende ta en idealen omtrent mens en inleving in het onderwijs ge- w kunnen krijgen. Wwaarden van de grootste bezwaren van de christen-democratische partijen de voorstellen is het feit dat er mÜ Voorgestelde tekst staat dat Wjzonder onderwijs aan „bij of m de te stellen voor- aeo moet voldoen. In de huidige tekst staat alleen maar „bij de wet". Het verschil tussen deze twee ter men is dat in. het eerste gev^l de mogelijkheid wordt geschapen dat bijvoorbeeld de minister zelf voor waarden gaat stellen, zonder daarin het parlement te kennen. In het tweede geval is dat niet mogelijk, omdat formeel gesproken de bewindsman voor iedere voorwaarde die hij wil stellen, met een wetsvoor stel moet komen. De ministers wijzen er op dat er in de praktijk geen verandering zal optre den. Ook nu is het al zo dat er allerlei zaken geregeld worden bij beschik king van de minister. Zij merken bovendien op dat het huidige grondwetsartikel is geformuleerd in een tijd dat er nog vrijwel geen syste matiek bestond op het gebied van het delegeren van bevoegdheden. Daarom ook is nu de praktijk ge groeid van het stellen van regels „krachtens de wet". Dat willen de bewindslieden nu in de grondwet vastleggen. Van een onzer verslaggevers SNEEK De negentiende eeuwse staatsman Thorbecke zal zijn exclusieve plaats onder de ex-minister-presidenten voortaan moeten delen met de twintigste eeuwse staatsman Gerbrandy. Van de laatste heeft koningin Juliana gistermiddag een standbeeld onthuld in Sneek. Gisteren heeft prinses Beatrix in Rotterdam het nieuwe Sint- Franciscusziekenhuis of fideel geopend. Tijdens de rondgang op de dialy seafdeling zet zij op ver zoek van een patiënt haar •handtekening op het loopgips. Tot nu toe was Thorbecke de enige Nederlandse minister-president voor wie na zijn dood een standbeeld was opgericht. Mr. E. N. van Kleffens, minister van staat, tijdens de oorlog minister van buitenlandse zaken in diverse Londense oorlogskabinetten en evenals Gerbrandy een Fries, heeft dit uitgeplozen, vertelde hij gisteren tijdens een herdenkingsbij eenkomst in de Sneker Martinikerk. Het was in een stromende regen dat de Koningin van die kerk naar het Schappmarktsplein toog, waar zij een doek verwijderde van het beeld. Gerbrandy werd in de buurt van Sneek geboren en hij werd er advo caat, voordat hij zijn loopbaan De- gon in de landelijke politiek en uit eindelijk minister-president werd van de naar Londen uitgeweken re gering. Bij het beeld werd de Konin gin voorgesteld aan de kunstenares die het beeld heeft gemaakt, Maria van Everdingen. Over haar had de heer B. F. Keulen, voorzitter van het Sneker comité voor de oprichting van het beeld, tijdens de kerkdienst gezegd dat ze een overtuigd pacifiste was maar dat die „strijdvaardig heid" van Gerbrandy geen belemme ring was het beeld door haar te laten maken. Naast de heer Van Kleffens trad prof. mr. I. A. Diepenhorst op als spreker tijdens de herdenkings dienst. Hij beschreef Gerbrandy als een man die voor alles vond dat er niet aan recht getornd mocht wor den. Hij was ook een koppig man en een man met verrassingen, van wie van tevoren niet vooraien was dat hij nog eens minister-president zou worden. Bij degenen die de Koningin be groetten waren ook de kinderen van Gerbrandy. Direct na de onthulling kreeg koningin Juliana het eerste exemplaar van het boek „Pieter Sjoerds Gerbrandy" aangeboden door mr. dr. K. de Vries, directeur van de Fryske Akademie. Langs de gehele route en in de kerk was veel belangstelling. Van onzer verslaggevers ROTTERDAM/SCHIEDAM Iedere burger moet aan de gemeente van zijn inwoning belasting betalen over het on roerend goed, dat hij-bewoont dan wel in gebruik heeft. Die belasting heeft, zoals bekend, de vroegere gemeentelijke straat-, grond- en personele belasting vervangen. Welnu, meent wethouder drs. R. Scheeres van Schiedam, er is in de wet noch in onze daarop gebaseerde gemeentelijke verordening iets gezegd over uitzonderingen voor spoor- en rijkswegen. Die zijn dus even goed aan deze belasting on derworpen. Binnenkort kan het rijk dus de rekening van de gemeente Schiedam ver wachten. Prof. dr. J. H. Christiaanse. hoogle raar in het belastingrecht, direc teur van het aan de Erasmus- universiteit te Rotterdam verbon- CDA-raadslid wil ook onderzoek voor Rotterdam den fiscaal-economische instituut en gemeenteraadslid in Rotterdam voor het CDA: „Ik beval aan om dit voor Rotterdam ook eens te onder zoeken. Het is juist dat niet uit de wet voorvloeit, dat gemeenten rijkswegen en dergelijke niet zou den kunnen belasten. Maar op grond van een model- ontwerpverordening Nederlandse Gemeenten hebben de meeste ge meenten in hun belastingverorde ning deze rijkswegen wel uitgezon derd. Een procedure op basis van de wet lijkt mij interessant. Ik acht zo'n procedure niet kansloos." Prof. Christiaanse is aan de Eras- mus-universitelt leermeester ge weest van drs. Scheeres. De heer Scheeres: „Ik was nog ge woon raadslid van Schiedam en lid van de financiële commissie uit de raad, toen de ontwerp-verordening aan de raad zou worden voorge legd. In dat ontwerp was voor de rijkswegen een uitzondering ge maakt. Toen ik de wet er op na keek, zag ik dat die uitzondering niet was voorgeschreven. In de commissie heb ik toen al gezegd: Kijk uit, ik meen dat er geen enkele reden is om in onze verordening een vrijstelling op te nemen die niet in de wet is voorgeschreven. Via een met algemene stemmen aanvaard amendement is deze uit zondering dan ook uit de verorde ning geschrapt." Gedeputeerde Staten en staatsse cretaris Polak (binnenlandse za ken) zijn het met het Schiedamse standpunt niet eens. Zij gaan er van uit dat rijkswegen en dergelij ke geen handelswaarde hebben en menen dat heffen van belasting op deze zaken alleen mogelijk is als het in principe gaat om stukken weg een andere bestemming te ge ven. er bij voorbeeld fabrieken op te bouwen. Omdat dit nooit zal gebeuren, zo luidt hun stelling, is. waardebepaling en belastinghef fing op grond van die waardebepa ling onmogelijk. De heer Scheeres: „In de wet zijn alleen kerken en soortgelijke bezin- ningsgebouwen en ook natuurge bieden als uitzonderingen ge noemd. De zaak ligt nu bij de Kroon en ik verwacht dat de kroon onze verordening, dus mét het amendement zal goedkeuren. Na tuurlijk moet de hele zaak worden getoest door de Raad van State. Maar ik zie geen reden dat de Raad van State zal gaan in de richting van een soort „gelegenheidswetge ving". Kijk, het begrip „geen marktwaarde" geldt ook voor elk ziekenhuis. Maar daarvan wordt al gemeen na een behoorlijke taxatie wel onroerend-goedbelasting ge heven." Van een verslaggever DEN HAAG In ons land zijn er 151 burgemeesters die een PvdA-overtuiging heb ben en 337 die KVP'er zijn. Deze verhoudingen liggen heel anders dan in het parle ment: de PvdA is de grootste regeringspartij met 43 Twee de Kamerzetels, de KVP heeft „maar" 27 zetels. Uit een overzicht dat minister De Gaay Fortman aan de Tweede Kamer heeft gestuurd, blijkt dat sedert het optreden van het kabi net Den Uyl op 11 mei 1973 voor zien werd ln 219 burgemeesters- vacatures. In 53 gevallen werd een burgemeester benoemd, die tot een andere politieke partij be hoorde dan zijn ambtsvoorgan ger. De verschuivingen, die zich hierbij hebben voorgedaan, tonen aan dat het in het bijzonder de CH-Unie was, die minder nieuwe burgemeesters „leverde". Ook vanuit de KVP werden minder nieuwe burgemeesters benoemd. In de periode vanaf mei 1973 boekten, wat betreft de burge meesters-benoemingen, de vol gende partijen „winst", Partij van de Arbeid (+16), WD (+5), ARP (+4), PPR (+1), D'66 1) en SGP (+2). Een landelijk overzicht van de politieke overtuiging van de bur gemeesters in 840 Nederlandse gemeenten geeft het volgende beeld te zien (met tussen haakjes het percentage in verhouding tot PvdA 151(18,0) KVP 337(40,1) VVD 89(10,6) ARP 127(15.1) D'66 2 0.2) CHU 117(13,9) DS'70 3 0.4) SGP 7 0,8) PPR 3 0.4) Onbekend 4 0,5) Provincies Wat betreft de provincies blijkt uit het overzicht dat de KVP „ko ploper" is in de provincies Gelder land, Overijssel, Noord-Holland, Noord-Brabant en Limburg. Bur gemeesters met een PvdA- overtuiging vindt men met name in de provincies Drente, Friesland en Groningen. In Zuid-Holland en Utrecht zijn er al veel ar-burgemeesters, even veel als burgemeesters, afkomstig uit de CH-Unie. De provincie Zee land tenslotte telt op een totaal van dertig gemeenten acht CH- burgemeesters. Van onze onderwijsredactie MIDDELHARNIS Op Goe ree Overflakkee is een conflict ontstaan over de vraag of chris telijke ouders hun kind naar een openbare school mogen sturen. Ds. R. van Kooten (her vormd, gereformeerde bond) meent dat ouders die voor openbaar onderwijs kiezen handelen in strijd met de doop belofte. Zijn hervormde collega R. van Buiren (buitengewone wijkgemeente Middelharnis) heeft zich daarvan gedistanci- ëerd. Op Goeree Overflakkee behoort de meerderheid van de hervormden tot de gereformeerde bond. Daardoor draagt ook het christelijk lager on derwijs een orthodox-gereformeerd stempel. Mede om die reden stuurt een deel van de hervormde ouders hun kinderen liever naar een open bare school. Wanneer de kinderen een school voor havo of v.w.o. willen bezoeken, gaan zij veelal naar de rijksscholengemeenschap in Middel harnis, omdat er in de nabije omge ving geen chrtst*»liikp scholen zijn. Ds. Van Kooten meent dat christelij ke ouders hun kinderen dan maar naar de (reformatorische) Guido de Brés school in Rotterdam moeten BRUSSEL (Reuter. UPI, ANP) De besprekingen tussen de Europese Gemeenschap en Turkije over de associatie, die zaterdag zouden be ginnen zijn uitgesteld. Beide partij en zijn het niet eens over de afzetre- geling van landbouw- en industrie- produkten en over het vrije verkeer van Turkse arbeiders op de Europe se arbeidsmarkt. De moeilijkheden tussen de EG en Turkije kunnen gevolgen hebben voor de Griekse toetredingsprocedure tot de EG. Als officiële verklaring voor het uitstel van de besprekingen is de ziekte van commissaris Soames genoemd, maar ln de wandelgangen is toege geven dat de oorzaken in de eerste plaats politiek zijn. Het Europese Parlement is in Straatsburg akkoord gegaan met het voorstel van de Europese Com missie de visserijgrenzen van de EG- landen volgend jaar tot 200 mijl uit te breiden. Een voorstel van met name de Britse socialisten om aan te dringen op de instelling van min of meer exclusieve 50-mijlszones ten behoeve van de kuststaten. Het voorstel van de socialisten zag het licht door een onverwachte stem ming op het moment dat veel niet- Britten in de fractie weg waren. De Nederlandse staatssecretaris voor Europese zaken mr. Laurens Brinkhorst heeft in het Europese Parlement gezegd dat Oost-Europa zich positiever moet opstellen wat betreft de slotakte van Helsinki en de besprekingen over wederzijdse troepenverminderingen. Zo zullen de verhoudingen tussen Oost en West kunnen worden verbeterd, al dus Brinkhorst in een rede over de conferentie voor Europese veilig heid en samenwerking CEVS. die volgend Jaar in Belgrado wordt ge houden. sturen, ook al moeten de scholieren daarvoor tweeëneenhalf uur per dag in de bus zitten. Ds. Van Kooten heeft in het kerkblad en in het streekblad een verklaring gepubli ceerd namens de ring van hervormde predikanten. Daarin zegt hij dat de hervormde predikanten niet langer godsdienstles willen geven aan de rijksscholengemeenschap, omdat openbaar onderwijs in strijd is met de doopbelofte. Ouders mogen hun kinderen niet door onbijbels onder wijs laten verknoeien. Situatie Ds. R. van Buiren is het met deze verklaring niet eens, en neemt het zijn collega kwalijk dat deze de in druk heeft gewekt ook namens Van Buiren te spreken. Volgens ds. Van Buiren kun je van mening verschil len over de vraag of je als christelijke ouders je kind naar een openbare of christelijke school moet sturen. Je kunt dat niet zonder meer uit de doopbelofte afleiden. Bovendien telt de plaatselijke situatie mee. Sommi ge ouders hebben bezwaar tegen de streng-gereformeerde signatuur van de lagere school. Voor het havo- v.w.o speelt bovendien de afstand een roL De Vereniging voor openbaar onder wijs (V.O.O.) heeft Inmiddels gepro testeerd tegen de verdachtmaking van het openbaar onderwijs in Mid delharnis. De V.O.O. neemt het de predikanten van de gereformeerde bond KwaUJk dat zij geen godsdienstonderwijs meer willen ge ven. Tot nog toe konden leerlingen van openbare scholen kiezen uit drie richtingen: hervormd (gereformeer de bond), hervormd (buitengewone wijkgemeente) en rooms-katholiek. Nu verzorgen alleen de laatste twee richtingen nog godsdienstonderwijs op de openbare scholen. De V.O.O. zegt geen behoefte te hebben aan herleving van de schoolstrijd. Maar als die ons wordt opgedrongen zullen we hem voeren, zegt het bestuur. Als voorbeeld van de toespitsing van tegenstellingen noemt de V.O.O. ook het besluit van de overwegend con fessionele gemeenteraad van Mid delharnis om de openbare lagere school de aanschaf van een schoolte levisie te beletten, omdat dit een duivelse uitvinding zou zijn. ADVERTENTIE Zacht insluimeren, diep en behaag lijk, slapen als een roos Natuurlijk en gezond onder dons van Irisette Met insette is uw bedje gespreid Voor onze najaarsprijsvraag «telt Irisette zeven kwaliteit* donzen- dekbedden met modieuze over trekken en kussenslopen ter waarde van 380 per stuk,be schikbaar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 9