Bijna 500 man politie bij ontruiming woonoord
Hollandse garnalen
Christelijk vormingswerk verontrust
Tegenbegroting VVD voor
ruim tweederde nep'
„Kleine minderheid"
wilde barakken
niet verlaten
Duisenberg: alleen hogere inkomens hebben er profijt van
Koningin
vandaag
in Leiden
■■nuvólop. m
Profiteer ervan!
Royal Nederland
Opkomst in instituten redelijk ondanks pessimisme
Boekhorstbrug
vandaag open
n METZLER-
J VRUDAG 15 OKTOBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3
Van een onzer verslaggevers
VAASSEN Bij de krachtidadige ontruiming van het woonoord van de Zuidmolukkers in
Vaassen (gemeente Epe op de Veluwe) werden een Zuidmolukker en vijf politiemannen gewond.
Het word geen bloedblad zoals enkele leden van de Zuidmolukse gemeenschap hadden voorspeld,
hoewel de gewonde Zuidmolukker met een vrij ernstige schotwond aan de hals naar het ziekenhuis
moest worden gebracht. De politiemensen werden lichtgewond.
Aan de operatie, die gisteren ln alle
vroegte begon, werd door bijna vijf
honderd man deelgenomen: 270 man
van de rijks- en gemeentepolitie uit
Gelderland en 220 man van de Ko
ninklijke Marechaussee, deels bewa
pend met Uzl-plstoolmitrallleurs. ge-
stoken ln de speciaal voor bij-
jtandstaken ontworpen dienstkle
ding en aangevoerd in twaalf
pantservoertuigen.
Van de zestig woonoorden voor Zuid-
2|) molukkers in Nederland Is „Vaas-
lClj sen" het voorlaatste dat wordt ont-
!l« rulmd. Het andere Is Lunetten in
iJ4 Vught. Na overleg tussen het minis
terie van CRM, de gemeente Epe en
vertegenwoordigers van de bewoners
lle werd in 1970 besloten het woonoord
K- op te heffen. Op en om het terrein
van het woonoord werden 277 nleu-
m we woningen geprojecteerd voor 670
i Zuld-Molukkers. De eerste fase van
de verhuizing is Inmiddels achter de
h rug. Om de tweede fase te kunnen
uitvoeren, moesten ongeveer vijftien
barakken worden afgebroken.
De meeste daarvan waren al vrijwil-
lig ontruimd. Een kleine groep wilde
di de barakken echter niet uit. Een
woordvoerder van hen zei donderda
gochtend om half zes: „WIJ willen die
barakken niet uit, omdat wij dit
kamp zien als een symbool van Mo
rt lukse zaak, als een symbool ook van
de houding van de Nederlandse rege
ring, die ons 26 jaar lang aan het
lijntje heeft gehouden." Aan zijn op-
merking dat de groep zich tot het
uiterste tegen ontruiming zou ver
zetten, voegde hij nog toe: „Wij blij
ven strijden voor onze zaak, Bellen
was nog maar het begin. Wij zien de
houding van de overheid ln deze
zaak als de zoveelste poging om ons
ln de Nederlandse bevolking op te
nemen, maar wij willen niet assimile
ren met de Nederlandse bevolking."
„Monument"
Enige weken geleden werd uit het
woonoord al een brief naar koningin
Juliana gestuurd, waarin werd ver
zocht het woonoord als monument
in stand te houden; als herdenkings
kamp, ongeveer zoals Auschwitz,
1 waarin de Joden werden vergast. Vol
gens burgemeester J. H. Bergh van
Epe vormden de (meest Jeugdige)
I weigeraars een kleine minderheid
Ir. J. A. Manusama, president van de
Republiek der Zuidmolukken in bal
lingschap, heeft gistermiddag in Epe
gezegd dat de Zuidmolukkers die zich
tegen de ontruiming verzetten, al door
de rechter in het ongelijk waren ge
steld en zich bij die uitspraak hadden
moeten neerleggen. Hij meende dat
de omvang van de politiemacht wel
licht escalerend heeft gewerkt.
Misschien, aldus Manusama, heeft de
grote politiemacht ertoe bijgedragen
dat een groep welwillenden zich uit
solidariteit bij de onwilligen heeft
aangesloten. Volgens de burgemees
ter van Epe was er juist een grote
politiemacht op de been gebracht om
escalatie te voorkomen, en is die opzet
ook geslaagd. Manusama vroeg zich af
waarom de gemeente Epe niet eerder
contact heeft gezocht met de Badan
Persatuan of met de ordedienst in het
kamp. ,,Dat had nut kunnen hebben,
omdat de verzetsgroep klein was."
onder de ongeveer 350 mensen, die
nog ln de barakken wonen. Zij lieten
volgens hem de afgelopen weken
duidelijk blijken dat zij „agressief"
verzet wilden bieden. Intussen werd
de zaak Juridisch beslecht. De staat
der Nederlanden, als eigenaresse van
de barakken, spande een kort geding
aan bij de rechtbank van Zutphen.
Alle eisen tot ontruiming werden
(ook in hoger beroep) toegewezen.
Maar uit het woonoord, dat een tijd
je geleden nog in opspraak kwam
toen enkele jonge Ambonezen 's
avonds laat in koele bloede een taxi
chauffeur doodschoten, kwamen de
laatste maanden steeds alarmeren
der berichten. Men wist dat er zich
wapens moesten bevinden en dat
sommige Zuidmolukkers ook bereid
zouden zijn deze te gebruiken. On
der die omstandigheden achtte men
het niet verantwoord de deurwaar
der, de aannemer en de slopers er
onbeschermd op af te sturen. Er
werd een wat men noemt „benade
ringstactiek" ontworpen, die erop
was gericht geweld tot het uiterste
te voorkomen. Behalve politiemen
sen zouden hondengeleiders aan de
actie deelnemen, marechaussees,
vrouwelijke polltie-ambtenaren met
het oog op dames-arrestanten, zoge
naamde pakwerkers, die aanvallen
de honden moesten uitschakelen
enz.
Uitgesteld
Afgelopen dinsdag zou de operatie
zich voltrekken, maar toen de auto
riteiten de indruk kregen dat de
Zuidmolukkers waarschijnlijk de
beschikking zouden hebben over
aanzienlijk zwaardere wapens (ba
zooka's, pistool-mitrailleurs en au
tomatische vuurwapens) dan was
aangenomen, werd de ontruiming
.uitgesteld. Bij overleg kwam men
tot de conclusie dat de „bezetting"
van het woonoord met een belang
rijk grotere sterkte zou moeten ge
beuren. De verantwoordelijkheid
zou berusten bij de burgemeester
van Epe en de hoofdofficier van jus
titie in Zutphen, die samen het be
voegde gezag over de politie vor
men. De eerste wat betreft de open
bare orde, de laatste met het oog op
de opsporing van strafbare feiten.
„Als Je geen bewonderaar van ge
weld bent, ls het een moeilijke be
slissing om met zo'n macht er op af
te gaan. maar het kon niet anders,
want het ging om de handhaving
van het recht. Ik heb tegen de Zuid
molukkers gezegd dat ik begrip voor
hen heb, maar ook dat we in een
rechtsstaat leven. Er zijn beslissin
gen gevallen en daar hebben we ons
aan te houden." Dat zei burgemees
ter Bergh gisteren enkele uren na
dat „het uur U had geslagen".
Schoten
's Morgens om half zeven begon de
operatie, die eigenlijk slechts enige
uren in beslag nam. Hierbij kwam
het meermalen tot een onduidelijk
treffen. Er werd zowel uit de richting
van de barakken als van de aangren
zende nieuwbouw op de politieman
nen en op de marechaussees gescho
ten, maar het kon moeilijk gelocali-
seerd worden. Een of meer Zuidmo
lukse sluipschutters leken op het
dak van een nabij gelegen bejaar
dencentrum te staan.
Naderhand deelde de politie mee
dat politie en marechaussee niet
terug hadden geschoten, althans
niet gericht. Wel werden waarschu
wingsschoten gelost. En ook zijn en
't
•H
ige honden, die door de Zuidmoluk
kers tegen de „bezetters" waren op
gehitst. aangeschoten. Een foto
graaf, die door Zuidmolukkers werd
aangevallen, moest door de politie
worden ontzet. De politie had de
indruk dat het verzet voornamelijk
door jonge Zuidmolukkers werd ge
pleegd, aangevoerd door enkele
ouderen.
Een aantal gezinnen gaf aan de op-
roep om de barakken te ontruimen
gehoor. In elk geval één uitgebreide
familie negen personen weiger
de te vertrekken. Behalve dat er van
links en rechts schoten knalden,
werd er met stenen, scherpgepunte
stokken en andere voorwerpen ge
gooid. Hierdoor liepen enige politie-
mensen en marechaussees lichte
verwondingen op. Of de Zuidmoluk
ker, die een schot in de hals kreeg,
werd geraakt door de politiemensen
of de marechaussees dan wel getrof
fen werd door een van zijn makkers
kon nog niet worden vastgesteld.
Door de Zuidmolukkers werd een
nieuwbouw woning in brand gesto
ken. Ook brachten zij beschadigin
gen toe aan de wagens van mare
chaussee en politie. Rekening werd
gehouden met de mogelijkheid dat
er ook brand gesticht zou worden op
het nieuwe gemeentehuis in Epe.
waar het beleidscentrum voor de
actie was gevestigd. Door een ring te
leggen om het woonoord wilde men
voorkomen dat eventueel vanuit an
dere plaatsen in Nederland aange
voerde versterkingen van Zuidmo
lukkers het woonoord zouden kun
nen bereiken.
Bij het doorzoeken van de barakken
is een hoeveelheid vuurwapens en
explosieven gevonden. Er werden
veertien arrestaties verricht. Gister
middag om één uur werd meege
deeld dat het aanvalsplan was afge
rond. Sommigen hadden het gevoel
dat zo'n forse inzet van mankracht
en materieel provocerend had kun
nen werken, maar de woordvoerder
van de politie zei dat het enige doel
ervan was alie lust tot verzet te
breken, wat „tot op zekere hoogte is
gelukt".
De Zuidmolukker die door een kogel
in de hals werd getroffen, de 23-
jarige R. Pelamonia. verkeerde gis
teravond na operatief ingrijpen bui
ten levensgevaar. De vijf gewonde
politiemannen zijn poliklinisch in
een ziekenhuis behandeld. Een van
hen, die een verwonding aan de oog
kas had opgelopen, is op eigen ver
zoek overgebracht naar een zieken
huis ln zijn woonplaats Utrecht De
anderen konden na behandeling
naar huis.
Van onze sociaal-economische redactie
ïk| DEN HAAG De „alternatie
ve rijksbegroting" van de WD
is volgens minister Duisenberg
voor ruim tweederde nep. Bo-
mf vendien hebben alleen hogere
bej- inkomens profijt van de VVD-
"me plannen. Mensen met mini-
K mumloon of even daarboven
louden er geen cent wijzer van
vorden.
De minister had de gevolgen van de
WD-begroting voor de verschillen
de inkomens laten uitrekenen door
zijn deskundigen. Daaruit bleek dat
Kü mensen met een belastbaar inkomen
van ruim een ton volgend jaar 1150
gulden netto (2,1 procent) rijker wor
den van de WD-begroting. Voor in
komens van ruim 50.000 gulden is
het netto voordeel 700 gulden (twee
procent). De modale werknemer zou
er nog een half procent (125 gulden)
beter van worden. Voor minimumlo
ners en mensen met weinig meer
levert de WD-begroting geen enkel
Inkomensvoordeel.
Ruim tweederde van de 2,9 miljard
gulden bezuinigingen van de WD
lijkt wel op bezuinigingen, maar is
het niet, stelde Duisenberg. Hij wees
op het regeringsplan voor investe
ringssubsidies (uitgaven van de over
heid). waarbij de huidige investe
ringsaftrek (belastingverlaging) voor
de bedrijven komt te vervallen. De
VVD wil de investeringsaftrek
handhaven en de subsidies niet laten
doorgaan. De VVD voert hiervoor in
haar alternatieve begroting een be
zuiniging van 1100 miljoen gulden
op, en een even grote lastenverlich
ting. Voor de bedrijven gezamenlijk
maakt dit echter niets uit, zei Diïi-
senberg. In het kabinetsplan wordt
immers met de ene hand van de
bedrijven genomen (geen investe
ringsaftrek meer), wat met de andere
hand meteen weer wordt teruggege
ven (wel subsidies).
Gerichte subsidies
Het enige verschil is dat ln het rege
ringsplan de subsidies kunnen wor
den gericht, terwijl bij de WD het
voordeel alleen terecht komt bij de
belastingbetalende dus winstma-
kende bedrijven. Juist daarom
vindt Duisenberg het kabinetsplan
veel beter. Wiegel echter wees erop
dat de ondernemer zelf, althans hun
organisaties, niettemin voorkeur
hebben uitgesproken voor de WD-
benadering.
Ook handhaving van de kinderaf
trek is volgens Duisenberg slechts
een „optische bezuiniging". In het
kabinetsplan wordt immers tegelijk
voor de inkomens tot 26.000 gulden
de kinderbijslag verhoogd. Ook hier
speelt in het kabinetsplan de over
heid slechts de rol van doorgeefluik.
Uiteindelijk hield Duisenberg bij de
WD-bezuinigingen van 2,9 miljard
slechts 885 miljoen gulden echte be
zuinigingen en echte lastenverlich-
miiüster Duisenberg
tingen over. Daarin zit dan ook nog
260 miljoen gulden minder uitgaven
voor volkshuisvesting. Als die mede
worden gevonden door minder huur
subsidies te geven, zullen de lagere
inkomens er bij de VVD nog op ach
teruitgaan, betoogde Duisenberg,
terwijl de hogere Inkomens er meer
voordeel van hebben naarmate het
inkomen hoger is.
LEIDEN Voordat koningin
Juliana vrijdagavond de herope
ning van de gerestaureerde
Leidse Schouwburg bijwoont,
zal zij in de middaguren enkele
renovatieprojecten in de Leidse
binnenstad bezoeken.
De koningin wordt om half vier
op het stadhuis door de bestuur
lijke top van Leiden ontvangen.
Na de ontvangst brengt konin
gin Juliana een bezoek aan de
renovatiewinkel aan de Java-
straat. Zij zal daar een ten
toonstelling bezoeken over par
ticuliere en woningwet renova
tie. Tussen ongeveer half vijf en
half zes bezoekt het gezelschap
zowel wandelend als per auto
verschillende renovatie- en res-
tauratieprojekten. Ook de
ambtswoning van burgemeester
A. J, Vis aan de Witte Singel
wordt bezocht.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
Praat daarom tijdig met uw
verzekeringsadviseur Bijvoorbeeld over
een ongevallenverzekering van
verzekering maatschappij nv
uw sch.id
tegen schade f tTi?
Van onze onderwijsredactie
UTRECHT De afgelopen weken verschenen alarmerende berichten over het
instortende vormingswerk voor werkende jongeren. De landelijke organisatie
voor christelijk vormingswerk (LOCV) deelt de verontrusting die hierover in het
land bestaat. Toch constateren de christelijke vormingsinstituten dat ztj zelf
redelijk floreren ondanks alle pessimistische verhalen die de ronde doen.
Terwijl de ongeveer tweehon
derd algemene vormingsin
stituten kampen met een ver
zuim van ongeveer 25 pro
cent, is de opkomst bij het
christelijk vormingswerk re
delijk. Ook de teruggang van
het totale aantal cursisten is
meegevallen. Is deze bij de
algemene Instituten onge
veer 25 procent, de christelij
ke instituten zagen het aan
tal cursisten dit jaar gemid
deld met niet meer dan vijf
procent dalen.
De heer G. van den Berg.
waarnemend voorzitter van
de LOCV meent dat de chris
telijke instituten (er zijn er
sinds 1972 al 31 opgericht)
deze goede opkomst vooral
danken aan de relatie met de
achterban. „Onze vormings
instituten hebben over het ai-
gemeen goede contacten met
Jeugdverenigingen, kerken,
scholen en ouders. Daardoor
worden de werkende Jonge
ren meer gestimuleerd om
naar het vormingsinstituut
te gaan. Wij proberen ouders
die het belang hiervan niet zo
inzien steeds weer te overtui
gen van het belang van een
goede christelijke vorming.
Niet alleen de beroepsoplei
ding. ook de vorming ls be
langrijk, Juist ln deze harde
tijd".
De waarnemend directeur
van de LOCV, de heer J. Rep.
onderschrijft dat. Op grond
van jarenlange ervaring in
het vormingswerk zegt hij:
„Je kunt niet. zeggen dat de
jongeren wegblijven, omdat
ze niet gemotiveerd zijn. Na
tuurlijk zijn ze, als ze van
school komen, niet gemoti
veerd om naar het vormings
instituut te gaan. De kunst is
juist hen door een enthousi
aste staf en door goede pro
gramma's geïnteresseerd te
mèken. Op de een of andere
manier lukt dat op deze
christelijke Instituten vrij
aardig".
De christelijke organisatie
voor vormingswerk kampt
dus met minder problemen
dan de algemene organisatie.
Toch doet de LOCV mee aan
de manifestatie op 23 okto
ber. waar men de noodklok
wil luiden over het vormings
werk. Waarom? De heer van
de Berg: „Natuurlijk gaat ons
de teruggang van het vor
mingswerk in zijn geheel
evenzeer ter harte. We zijn
bang, dat het hele vormings
werk verdwijnt, als dit zo
doorgaat. Dat zou een groot
verlies zijn, omdat onze jon
geren deze vorming hard no
dig hebben. Ook ln de toe
komst. Daarom moeten we
ervoor waken, dat de vor
mingsleiders de moed verlie
zen. Daarom vragen we van
de overheid een duidelijk
perspectief voor het vor
mingswerk ln de toekomst."
Vraagteken
De LOCV vindt het op
zichzelf verheugend dat
steeds meer jongeren in het
volledig dagonderwijs blij
ven. Maar aan de andere kant
mag dat er niet toe lelden dat
zij het element van vorming
ontberen, zeggen de heren
Van den Berg en Rep. Daar
om zetten zij een vraagteken
bij de „spontane" ontwikke
ling van het zogenaamde vijf
de leerjaar aan scholen voor
beroepsonderwijs. Zij verlan
gen van minister Van Keme-
nade dat hij ervoor zorgt dat
naast de verbeterde beroeps
opleiding de vorming niet in
de knel komt.
Een punt waar de christelijke
vormingsinstituten ook veel
waarde aan hechten ls de
combinatie van het vor
mingswerk met beroepson
derwijs Door de Tweede Ka
mer is uitgesproken dat het
hierbij niet alleen gedacht
moet worden aan gezamenlij
ke programma's van vor
mingsinstituten en
streekscholen, maar dat ook
andere mogelijkheden open
moeten blijven. De heren
Van den Berg en Rep danken
daarbij onder andere aan be
roepsgerichte cursussen bin
nen het vormingswerk (wat
nu niet mag van de minister)
en eveneens aan samenwer
king met andere scholen voor
beroepsonderwijs dan de (al
gemene) streekscholen.
De heer Van den Berg be
grijpt dat de vormingswer
kers op dit moment ook zorg
hebben over de vermindering
van het aantal personeels
plaatsen. Toch mag dit niet
het voornaamste argument
zijn om op 23 oktober, de
noodklok te lulden, zegt hij.
„Hij gaat ons niet om het
voortbestaan van een stel in-
stltuutjes. maar om het be
lang van het vormingswerk
voor de Jongeren".
DEN HAAG Wethouder Van Ha
gen (volkshuisvesting en wijkcon-
tacten) stelt vanmiddag om vier uur
•de nieuwe Boekhorstbrug officieel
in gebruik. Sinds maart van dit jaar
is aan de brug gewerkt. Half septem
ber was de onderbouw gereed, waar
na hierop een hefbrug die G.5 meter
lang is en 11 meter breed kon wor
den geplaatst
ADVERTENTIE
bril: ieders oogmerk!
Rita
..Hij riet er uit als iemand, die hen-
gelverhalen vertelt."
