Werkgelegenheid weegt
zwaarder dan extra loon
Defensie knelpunt van kabinetsformatie
PvdA, PPR en D'66 willen
vrije loononderhandelingen
In bed ruikt *t soms naar spruitjes.
Israëli's verdenken Dassen van
contact met terreurgroepen
Beklag van Weinreb bij Kamer
Ds. Ton blijft bij preek
na gesprek met Prins
Grootste regeringspartijen:
Royal Nederland
Ontslagen bij
twee bedrijven
Zonder dreiging van nieuwe loonmaatregel
,,Open, eerlijke sfeer"
ventilatietechniek
Aantjes: afspraken voorwaarde voor samenwerking met PvdA
OÉNSDAG 13 OKTOBER 1976
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 3.
Van onze sociaal economische redactie
DEN HAAG De grootste regeringspartijen, PvdA en KVP, vinden een nóg lagere jaarlijkse reële
loonsverbetering dan 1,5 procent wenselijk, als daarmee het aantal werklozen kan worden
verlaagd. Dit bleek gisteren in het kamderdebat over de regeringsplannen voor volgend jaar.
Het regeringsbeleid mikt voor de ko
mende jaren op een reële loonsverbe
tering van gemiddeld 1,5 procent
voor de „modale werknemer" (25.750
gulden bruto in 1976). In dit ander-
ialve procent zijn echter promoties
en dergelijke meegerekend. Voor de
3 modale werknemer die geen promo-
ties maakt. schiet er dan nog slechts
ruim een half procent verbetering
over. De bruto loonkostenstijging
wordt dan toch nop 8 8,5 procent in
1977.
KVP-fractieleider Andriessen acht
1 e At laatste cijfer te hoog om de
a werkgelegenheid te kunnen laten
fi verbeteren. Het modale inkomen
steeg de laatste drie jaar 7,1 procent
reël en daarom vindt Andriessen
voor volgend jaar dat „inflatiebe-
strijding en werkgelegenheid moe
ten prevaleren boven een doorgaan
de toeneming van het reële inkomen
met 1,5 procent per jaar."
PvdA-fractieleider Van Thijn zei:
„Als het in het kader van een sollda-
riteitspolitiek mogelijk zou zijn met
een lager percentage de werkloos
heid in 1980 terug te drukken tot
bendden de 100.000 dan zijn wij be
reid die keuze te maken."
Overheidsuitgaven
De drie CDA-fractieleiders, Andries-
(ADVERTENTIE)
sen, Aantjes en Kruisinga, pleitten
voor verdergaande verlaging van de
uitgavengroei van overheid en soci
ale voorzieningen, dan thans in het
kabinetsbeleid ligt besloten.
Andriessen vroeg om „aanvullende
ombuigingsvoorstellen voor de mid
dellange termijn". Ook Aantjes
vond dat het kabinet „geleidelijk"
en „over een ruime periode" verder
zal moeten gaan op de ingeslagen
weg. Kruisinga wil zelfs al in de
begroting voor 1977 extra bezuini
gingen aangebracht zien.
Wiegel (WD) verweet het kabinet
dat het de mensen offers vraagt in
hun inkomensgroei, maar zelf geen
enkel offer brengt. De VVD heeft
een tegenbegroting opgesteld waar
in bijna drie miljard wordt bezui
nigd vergeleken met de kabinetsbe
groting voor 1977. Van Thijn (PvdA)
verweet de WD dat ze de indruk
wekt dat elke gulden die naar de
overheid gaat, weggegooid geld zou
zijn. De VVD-bezuinigingen zullen
net zo goed de portemonnaie van de
burgers treffen, in de vorm van gro
tere huurverhogingen, eisgen risico
voor het ziekenfonds, aantasting
van sociale zekerheid, aldus Van
Thijn.
Praal daarom tijdig met uw verzekeringsadviseur.
Bijvoorbeeld over een rechtsbijstandverzekering van
verzekering maatschappij nv
dochter van Royal Insurance Co Ltd een van de grootsten ter wereld
„Prikkel"
WD. maar ook KVP en ARP-
waarschuwden voor de gevolgen
van de inkomensnivellering. De af
stand tussen sociale uitkering en
loon, en tussen minimumloon en
1 Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Nederlander Ger Dassen uit Nijmegen
j wordt er door de Israëlische autoriteiten van verdacht contacten
met terroristische organisaties te onderhouden. Dit deelde gis-
enniddag een woordvoerder van het Israëlische leger mee.
den. Jansen, die lid is van de Neder
landse organisatie Rode Hulp, be:
klaagde zich deze week er over dat
de Israëli's haar de bijstand van een
advocaat onthouden.
De ministers Duisenberg, Den
Uyl, van Agt en Van der Stoel,
die kennelijk een kennis op de
publieke tribune groet.
middengroepen, is volgens wiegel zo
klein geworden dat de prikkel om
een extra inspanning te leveren ont-
bri ekt. Ook Andriessen vroeg zich
ai cf de inkomensverschillen onder
aan de ladder niet te klein worden.
Daarentegen drong hij aan op maat
regelen voor topinkomens, niet,al
leen bij de overheid.
Aantjes waarschuwde voor werk
loosheid als gevolg van te snel stij
gend minimumloon. „Wat helpen
maatregelen ter verbetering van de
positie van de zwakken, als het aan
tal zwakken erdoor toeneemt, aldus
mr. Aantjes.
VENLO/HELMOND Bij
twee bedrijven in het zuiden
van ons land vallen ontslagen
voor ruim honderddertig
mensen.
Het confectiebedrijf D. Witmond in
Venlo heeft gisteren 105 perso
neelsleden. onder wie een veertig
thuiswerksters, ontslagen. Het be
drijf is failliet verklaard, nadat po
gingen om overheidssteun te krijgen
op niets waren uitgelopen.
Van een afvloeiingsregeling is geen
sprake. Het loon over deze maand
zal door de bedrijfsvereniging wor
den uitbetaald.
De directie van de Helmondse druk
kerij Geeris Roxs heeft gisteren 29
van de 67 werknemers ontslag aan
gezegd in verband met een interne
reorganisatie. Voor de ontslagenen
geldt de in de grafische cao opgeno
men afvloeiingsregeling.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De fractieleiders van de linkse regeringspartijen PvdA. PPR, D'66 hebben
gisteren in het Kamerdebat krachtig aangedrongen op vrije loononderhandelingen zonder
dreiging van een nieuwe loonmaatregel. KVP-fractieleider Andriessen vindt dat werkgevers en
vakbeweging daarbij zich wel moeten houden aan de beleidsdoelstellingen van de overheid.
PvdA-fractieleider Van Thijn ging
het verst in zijn pleidooi voor vrije
loononderhandelingen. Hij wees er
op dat de vakbeweging zich coöpera
tief opstelt. De regering moet daar
om nu het vertrouwen met de vakbe
weging herstellen door deze week „te
verklaren, dat de onderhandelings
vrijheid, zowel centraal als per be
drijfstak, zal worden gerespecteerd,
en dat er geen stok achter de deur zal
worden gereed gezet." Van Thijn
stelde, dat de eigen verantwoorde
lijkheid van een kabinet niet verder
reikt dan het vertrouwen dat dit
kabinet wordt geschonken. Als er „in
de toekomst" toch reden zou ont
staan om bij wijze van uitzondering
in te grijpen, zou daarvoor niet meer
de loonwet mogen worden gebruikt.
Er moet dan een alle inkomens om
vattende wet zijn, aldus de PvdA-
leider.
KVP-leider Andriessen hekelde „de
felle polarisatie tegen de overheid,
nu eens van de ondernemers, dan
weer van de vakbeweging". Hij wees
regelmatige looningrepen af, omdat
die het systeem van eigen ver
antwoordelijkheid van de sociale
partners aantasten. „Maar dan zul
len de sociale partners wel de aan
vaarde beleidsdoelstellingen van de
overheid als uitgangspunt moeten
nemen", aldus Andriessen. Men
moet niet alleen maar met harde
eisen komen bij de overheid. Als het
bedrijfsleven „buiten de regels gaat"
en de regering vervolgens moet in
grijpen. „dan heeft dat bedrijfsleven
niet over de regering maar over
zichzelf te klagen", aldus
Andriessen.
De fractieleiders Wiegel (VVD) en
Kruisinga (CHU) beperkten zich tot
de vraag hoe de regering aankijkt
tegen het komende loonoverleg. Wie
gel vroeg zich wel af waartoe vrije
onderhandelingen hoe dan ook kun
nen leiden, als er vrijwel geen ruimte
voor loonsverbetering wordt gebo-;
den door de regering.
De Gaay Fortman (PPR) meende
dat thans de vakbeweging niet hoeft
te worden aangetast in haar onder
handelingsvrijheid, gezien haar hui
dige opstelling. Terlouw (D'66) vindt
dat de regering de komende tijd met
looningrepen „zo terughoudend
moet zijn als maar enigszins moge
lijk is".
DEN HAAG Drs. Friedrich
Weinreb heeft zich via zijn advocaat
bij de Tweede Kamer beklaagd over
het onlangs verschenen rapport, dat
het Rijksinstituut voor oorlogsdo
cumentatie over zijn doen en laten
tijdens de bezetting uitbracht.
Het rapport is inmiddels door de
minister van justitie als Kamerstuk
aan de Tweede Kamer aangeboden.
Vandaar Weinrebs beklag aan dit
adres.
Kamervoorzitter Vondeling deelde
gistermiddag mee, dat Weinrebs
brief in handen is gesteld van de
commissie voorde verzoekschriften.
In de brief beklaagt Weinreb er zich
vooral over, dat hij door de onder
zoekers niet op een juiste wijze is
gehoord. Ook zijn de samenstellers
volgens hem buiten hun opdracht
gegaan.
Tenslotte maakt Weinreb er be
zwaar tegen, dat hij en zijn advocaat
mr J H Smeets uit Amsterdam niet
de gelgenheid hebben gehad om het
rapport nog te bestuderen.
Dajstii werd verleden week donder
dag in hechtenis genomen nadat
(nee Israëlische patrouilleboten een
.Libanees schip in Haifa hadden op
gebracht. Aan boord van het schip
«vonden zich naast Dassen dertig
irabieren die van de Libanese stad
idon naar Cyprus reisden. De dertig
rabieren werden na 24 uur vrijgela-
tn en zijn inmiddels op Cyprus aan
komen. Het Libanese schip trok
aandacht van de Israëlische mari-
toen de opvarenden dingen over
ord wierpen ter hoogte van de
to rensplaats Rosj Hanikra.
:jk
Het Nederlandse Palestina Comité,
narvan Ger Dassen lid is. meent
rh^thter dat het schip binnen de Liba-
territoriale wateren werd aan-
ffehouden. Ger Dassen heeft inmid-
Lamer
'Vervolg van pagina 1
'De heer Aantjes meende dat voor de
volgende kabinetsperiode afspra
ken nodig zullen zijn over de ontwik
keling van de overheidsuitgaven,
maar verder ook over defensie, het
ontwikkelingsbeleid en zaken die de
maatschappijstructuur raken. Er
•tan wat Aantjes betreft niet meer
Ws met uiteenlopende doelen worden
geregeerd om tijdens de rit de me
ningsverschillen uit te vechten of de
beleidsvorming aan het parlement
over te laten.
Verder zei de AR-leider: „Wij heb
ben in de afgelopen periode ons aan
deel om de brug te slaan waarachtig
geleverd. Het woord is nu aan de
'dA". Hij hield de socialisten voor
[t hun partij voor de keus kan
"nen te staan „of zij alleen wil
iren als zij de eerste viool kan
ilen. dan wel of zij ook bereid is
intwoordelijkheid te dragen als
spelregels van de democratie
een andere plaats wijzen".
Titatie
.-woordvoerder Van Thijn
ift tijdens zijn rede veel irritatie
KVP en ARP opgeroepen toen
'J in een wat merkwaardig begin
van zijn betoog Andriessen en de
beierse CSU-leider Strauss op één
°°P teek te gooien. Hij lokte woe-
oende interrupties van Andriessen
vn van Van Amelsvoort uit en ook
v ^anttes. wilde weten of Van Thijn
17 t"115 wilde beweren dat de keus in
BLp„olitiek slechts gaat tussen de
pVdA en Strauss. Van Thijn zag zich
v ffl>0d2aakt aan het eind van zijn
^JPraak zijn opmerkingen te ver
achten door verzoenende taal aan
J «t adres van KVP en ARP.
Opmerkelijk was dat de CHU-
V 2nS)'0erder dr R J H Kruisinga
»a :^2onder gematigde rede afstak
kv naiJwelijks nog ernstige kri-
P :l op het kabinetsbeleid voor-
i "am. Naar het schijnt is daar in-
C< afo nogal wat gebakkelei aan voor-
i Isa aan' Zo heeft Kruisinga onder
jare druk van de ARP kritiek op
J.^tsontwerp inzake de VAD in-
l ten n °m minister Boersma te spa-
de J een lan&e passage waarin
1 ^.men|nesverschillen over de abor-
J^tfceving nog eens werden uit-
pit- bleef onuitgesproken
dels vijftien dagen voorarrest in Is
raël gekregen. Ondanks pogingen
van de Nederlandse ambassade in
Tel Aviv contact met Dassen te krij
gen, is dat tot op heden nog niet
gelukt. Het ministerie van buiten
landse zaken in Den Haag heeft gis
teren hierover haar bevreemding te
genover de Israëlische autoriteiten
uitgesproken.
Volgens het Palestina Comité be
vond Dassen zich in Libanon om het
transport van medische goederen
die in Nederland waren ingezmeld te
begeleiden. Dat deed hij in opdracht
van het comité. De goederen waren
bestemd voor de Palestijnse Rode
Halve Maan. Het palestina Comité
heeft de Nederlandse regering ge
vraagd alles te doen Ger Dassen vrij
te krijgen. Bovendien wil het comité
dat de regering stelling neemt tegen
wat het noemt zeekaping door de
Israëli's.
Eerder deze week kreeg de 23-Jarige
Ludwina Jansen uit Breda van een
Israëlische rechtbank in Ramleh te
horen dat haar voorarrest met twee
weken was verlengd. De politie had
verklaard nog twee weken nodig te
hebben om haar dossier af te ron
den. Daarna zal het worden overge
dragen aan het Israëlische openbare
ministerie, dat dan eVentueel een
beschuldiging zal opstellen.
Jansen wordt er door de Israëlische
autoriteiten van verdacht voorberei
dingen te hebben getroffen voor een
kaping van een toestel van Air Fran
ce. Zij werd op 24 september op het
vliegveld van Tel Aviv aangehou-
(ADVERTENTlE)
Al houdt u van spruitjes, 't is
niet lekker oin in tic lucht ervan
te moeten slapen.
lllto rekent af met onwel
riekende luchtjes van smakelijke
gerechten.
Definitief!
Iedere Itho wasemafzuigkap
heeft een metalen vetfllter eu
roestvrij stalen onderplaat:
onverslijtbaar, brandveilig cn
makkelijk schoon te maken.
Jxandafzuiging maakt 'm
effektiever. En tic speciale motor
beperkt geruis tot het uiterste
minimum.
Alle Itho kappen hebben
Koma-Kcur. Itho is gemaakt voor
fijnsnuivers.
En wij gaan er van uit dat u
dat bent. Zelfs al houdt u van
spruitjes.
Een fijne neus verdient't beste.
Van een onzer verslaggevers
DORDRECHT Ds. M. G. Ton, gereformeerd predikant in
Dordrecht, is na een gesprek met prins Bernhard bij de strekking
van zijn preek gebleven. De predikant oefende onlangs in een
preek kritiek uit op de prins, wegens diens houding in de
Lockheed-affaire. Ook stelde hij dat de affaire laat zien wat er
gebeurt „als we niet meer op een passende manier willen
antwoorden op Gods zegen."
De prins nodigde ds. Ton telefonisch
uit voor een gesprek op palels
Soestdijk voor een nadere toelich
ting op de preek. Dit onderhoud
vond gistermorgen plaats. De 51-
jarige ex-legerpredikant jas na twee
uur met prins Bernhard te hebben
gesproken, een verklaring voor die
ook door de prins was onderschre
ven. Volgens deze verklaring verliep
het gesprek In een open, eerlijke en
onomwonden sfeer. Er was een toon
van „onderlinge religieuze verbon
denheid", aldus de verklaring.
Vanaf 501,-
Postbus 21 - Schiedam
Opmerkelijk
Opmerkelijk is dat ds. Ton nu wel
meent dat hij bepaalde onderdelen
van zijn preek anders gezegd zou
hebben, als hij op de. hoogte was
geweest van bepaalde omstandighe
den, die prins Bernhard hem nu had
verteld. „Ik blijf prins Bernhard een
warm hart toedragen", zei ds. Ton.
die zeventien jaar geleden predikant
was bij de staf van prins Bernhard.
Hij concludeerde dat het gesprek „in
alle opzichten verhelderend" had ge
werkt. „Hoewel hij het met bepaalde
onderdelen van de preek niet eens
was. heeft de prins mij gezegd, dat ik
niets uit mijn preek behoef terug te
nemen", besloot de predikant.
(ADVERTENTIE)
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De verwachting dat de in 1974 door de regeringsfracties
aanvaarde defensienota van minister Vredeling voor jaren een eind zou maken
aan de politieke strijd over de defensie-uitgaven, is niet uitgekomen. De
regeringsfracties zijn zeer verdeeld over de voortgaande bezuinigingen die op de
in die nota voorziene uitgaven zijn doorgevoerd. Defensie wordt daardoor een
van de grote problemen bij de komende kabinetsformatie en ook al bij de
vaststelling van de begroting voor 1977.
Dit bleek gisteren in de
Tweede Kamer bij de alge
mene politieke en financiële
beschouwingen over het ka
binetsbeleid voor volgend
jaar.
De AR fractieleider Aantjes
stelde gisteren zonder meer
vast dat voortgaande samen
werking met de PvdA in een
nieuw kabinet niet mogelijk
zal zijn zonder sluitende af
spraken over defensie bij de
komende kabinetsformatie.
Defensie legt een zware hypo
theek op de formatie, aldus
Aantjes.
Minister Vredeling heeft in
zijn begroting het steeds gro
tere gat tussen noodzakelijke
uitgaven en beschikbare
middelen niet verbloemd. Hij
heeft een nota toegezegd ten
behoeve van de kabinetsfor
mateur over de manier hoe
defensie via taakuitwisseling
met andere Navo-landen
weer betaalbaar gemaakt
kan worden. KVP en ARP
hebben de indruk dat in de
begroting voor 1977 al te veel
met deze kostenbesparende
taakuitwisseling rekening
wordt gehouden. De KVP
fractieleider Andriessen
vroeg gisteren nadrukkelijk
of de regering de plannen van
de defensienota in feite al
overboord heeft gezet.
Scherpe kritiek
KVP en ARP uitten scherpe
kritiek op de voortgaande be
zuinigingen. Zij zijn het er
echter nog niet over eens in
hoeverre die nog op de begro
ting voor 1977 weer ongedaan
gemaakt moeten worden. De
CDA-fracties zullen zich
daarover beraden na het
antwoord van de regering. De
KVP-fractieleider Andries
sen zei ernstig te betwijfelen
of verder uitstel van bepaal
de Investeringen nog ver
antwoord is. Hij vroeg daaro
ver volstrekte duidelijkheid
van de regering, vanuit een
grotere prioriteit, die naar
onze mening defensie moet
krijgen
De AR-fractieleider Aantjes
ging vérder. Hij kondigde al
direct een aantal voorstellen
aan voor verhoging van het
defensiebudget in het ko
mende jaar. Volgens Aantj*»«
komt defensie in 1977 350
miljoen tekort om de plan
nen uit te voeren. In de korte
tijd tot de behandeling van
de defensiebegroting over en
kele weken zag Aantjes ech
ter geen kans voor dit bedrag
bezuinigingen op andere be
grotingen te vinden. Maar ze
ker voor een bedrag van 100
tot 150 miljoen behoudt de
AR zich het recht voor wijzi
gingsvoorstellen in te dienen,
aldus Aantjes. Dit geld zou
dan gebruik moeten worden
voor meer investeringen en
inhalen van achterstallig on
derhoud. Voorts wil Aantjes
van de regering de nadrukke
lijke toezegging dat defensie
bij voorrang schadeloos ge
steld zal worden voor
prijsstijgingen.
Geschonden
Aantjes meende dat de rege
ring met het voortdurend be
knibbelen op het defensie
budget de afspraken, ge
maakt in de defensienota,
heeft geschonden. Volgens
hem heeft de regering zich
ook niet gehouden aan de vo
rig Jaar door de Kamer aan
vaarde motie Aantjes vol
gens welke de regering de
Kamer eerst zou raadplegen
indien men ten nadele van de
NAVO zou afwijken van de
gemaakte defensie
afspraken. Er is voldoende
reden de Kamer te vragen
haar afkeuring over deze
gang van zaken uit te spre
ken. maar dit zou gezien de
korte tijd tot de verkiezingen
in mei. weinig of geen effect
hebben, aldus Aantjes.
De VVD sloot zich bij de kri
tiek op het defensiebeleid
aan. Wiegel sprak van een
salamitactiek. De VVD wil de
begroting met 113 miljoen
verhogen. Opvallend was dat
PVDA en PPR zich niet zo
hard over de defensieuitga
ven uitspraken. De PvdA
fractieleider Van Thijn drong
erop aan reeds nu in de Navo
de voorstellen tot taak
uitwisseling aan de orde te
stellen. Wij vinden het ver
antwoord als een klein land
als Nederland in een moeilij
ke economische tijd bij de
fensie tot andere prioriteiten
komt dan de grote mo
gendheden. die woordbreuk
plegen tegenover de arme
landen door de toegezegde
hulp niet te geven, zei Van
Thijn
Meer eenstemmigheid was er
tussen de regeringsfracties
over de hoogte van de ont
wikkelingshulp. KVP. ARP
en ook PPR hadden wel kri
tiek op de besteding van dit
geld. Zij vinden dat de hulp
meer aan de echte arme lan
den en de armste groepen in
die landen ten goede moet
komen. In dit verband zetten
de CDA-fracties ook een
vraagteken achter de voort
gaande hulp aan Cuba. Aan
tjes benadrukte nog eens dat
de WD voorstellen tot ver
mindering van de hulp. een
eventuele regeringssamen
werking met de WD zeer on
aantrekkelijk maken. ..Het
economisch getij mag ons te
gen zitten, maar wij bezuini
gen nog altijd op onze over
vloed. de derde wereld kan
niet bezuinigen op haar ar
moede." aldus de AR fractie
leider.
„Neem me niet kwalijk, dat ik te laat
ben. maar Jacob wilde mee naar
school."
