Guerrilla's actiever Castro wil Cuba beter besturen Ford doet laatste poging om Carter te verslaan Palestijnen plegen aanslagen op Syrische ambassades Grote beroering over memoires in Spanje Thaise junta verandert buitenlands beleid niet President reist per trein door het Midden-Westen Hasj-oogst verdubbeld Kansen op Rhodesië-overleg steeds kleiner Opzet van nieuwe radenstructuur Turkije heft bijzondere rechtbanken op VS gaat nieuwe wapens aan Israël leveren DINSDAG 12 OKTOBER 1976 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 WASHINGTON (Reuter, AFP) De Amerikaanse president Gerald Ford lijkt bezig met een laatste wanhoopspoging zijn tegenstander Jimmy Carter te verslaan bij de presidentsverkiezingen van de volgende maand. Vorige week beging Ford een aantal blunders die hij thans poogt goed te maken op een wijze die tegen de raad van zijn adviseurs ingaat. Zo heeft de president besloten vandaag en morgen bezoeken te brengen aan New York en New Jersey en het einde van de week aan Illinois en andere staten in het Midden-Westen. De adviseurs van de president vin den dat hij zich als staatshoofd moet gedragen en zijn campagne vanuit net Witte Huls moet voeren, het „ge wone werk" overlatend aan de kan didaat voor het vlce-presidentschap, Robert Dole. Ford grijpt zelfs terug naar schier vergeten middelen om aanhang terug te winnen: hij reist in het Midden-Westen per trein, stop pend bij leder station om handen te drukken en de kiezers toe te spreken. In New York is de president van plan een wandeling te maken door een Joodse wijk in de hoop ook daar steun te krijgen. Gisteren overlegde hij met de Israëlische minister van buitenlandse zaken Ylggal Allon. on der meer om de indruk weg te nemen alz zouden de Verenigde Staten Is raël in de kou laten staan, (zie be richt elders op deze pagina). MADRID (UPI) In rechtse krin gen in Spanje is grote beroering ontstaan over de publikatie van de memoires van de persoonlijke secre taris van generaal Franco, luite nant-generaal Francisco Franco Salgado. In zijn boek „Mijn persoonlijke ge sprekken met Franco" licht de verle den jaar overleden Salgado een tip je van de sluier over het leven van de Spaanse dictator. Voor de eerste keer krijgt de Spaanse bevolking de gelegenheid om iets te welen te ko men van het leven in het hermetisch afgesloten Pardo-paleis buiten Ma drid, de voormalige residentie van Franco. Ofschoon het boek geen gro te geheimen openbaart werd de eerste editie binnen drie dagen uit: verkocht. De uitgevers verwachten een totale verkoop van één miljoen exemplaren van het boek. Het boek schildert Franco als een onbuigzaam man die echter bijzon der voorzichtig was. Hij reageerde op onverwacht nieuws door zich te rug te trekken en zag de wereld in een zwart-wit schema. Franco was ervan overtuigd door negentig pro cent van de Spaanse bevolking ge steund te worden en meende ook dat de Spanjaarden onder zijn bewind meer vrijheid genoten dan de overi ge Westeuropeanen. In het boek wijst Salgado op Franco's vele foute beslissingen en op het feit dat hij de staatszaken vaak verwaarloosd heeft door te gaan vissen of jagen. Franco's vrouw wordt als arrogant en uit op weelde en rijkdom beschre ven. Het boek maakt eveneens ver wijzingen naar corruptie onder mensen In de omgeving van Franco. Volgens Salgado had Franco veel respect voor de Franse leider Char les de Oaulle en voor Adolf Hitler. Vele jaren had Franco een foto van Hitler in zijn werkkamer. Ofschoon Franco hoopte op een overwinning van Richard Nixon in de Ameri kaanse presidentsverkiezingen van I960 had hij ook veel achting voor John Kennedy. Het boek van Salgado heeft veel emoties los gemaakt in Spanje. Zo wel rechtse kringen als Franco's ge zin eisen dat het boek wordt verbo den. Het blad Alcazar, het orgaan van de burgeroorlogs veteranen pu bliceerde onlangs op z'n voorpagina een felle aanval op het boek onder de kop: „Ook jij. Brutus". ROME. ISLAMABAD. BEIROET (AP. UPI, Reuter) In de Italiaanse hoofdstad Rome en in de Pakistaanse hoofdstad Islamabad zijn gisteren aanslagen gepleegd op Syrische ambas sades. Tegenvaller In Rome gaven zich drie Palestijnen die schietend met machinegeweren de Syrische Ambassade waren bin nengedrongen en vijf gijzelaars had den gemaakt zich na een uur aan de politie over. De Palestijnen wilden met hun actie, waarbij een ambassa defunctionaris gewond raakte, pro testeren tegen de aanwezigheid van Syrische troepen in Libanon. De Pa lestijnen verklaarden lid te zijn van de beweging „Zwarte Juni", die ver leden maand in Damascus een aan slag op een hotel pleegde. In Islamabad wiep een groep Ara bische studenten een hadngranaat naar het gebouw van de Syrische ambassade, nadat de politie een po ging van de studenten de ambassade te bestormen had verijdeld. Volgens ooggetuigen werden bij de daarop volgende schotenwisseling tussen studenten en politie zeven mensen gewond. Het was de tweede aanslag op de ambassade in Islamabad in twee maanden. De aanslag gisteren viel samen met het bezoek van Ko ning Khaled van Saoedi-Arabië aan Pakistan. Zowel de Palestijnse Be vrijdingsbeweging (PLO) als het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina hebben verklaard met de aanslagen niets te maken te hebben. Ondertussen heeft een Palestijnse woordvoerder gisteren Israël ervan beschuldigd een blokkade te hebben ingesteld tegen de Libanese havens van Tyre en Sidon. De Israëlische blokkade zou niet alleen aan de aan voer van wapens maar ook van voed sel onmogelijk maken. De Palestijn se woordvoerder beschuldigde Israël er ook van artilleriesteun te geven aan rechtse eenheden die Palestijnse stellingen in Zuid-Libanon aan vallen. Volgens westerse bronnen in Liba non zijn ondertussen Iraakse troe pen met boten vanuit Egypte in het zuiden van Libanon geïnfiltreerd. Ofschoon er geen exacte cijfers be schikbaar waren wordt aangenomen dat er nu ongeveer twee tot driedui zend Iraakse soldaten aan de kant van de Palestijnen en linkse Libane- zen in zuid-Libanon strijden. Gezien het groot aantal Syurische soldaten op Libanees grondgebied heeft de Iraakse aanwezigheid in het land weinig invloed op de bestaande machtverhoudingen. Hun aanzwe- zigheid Syrië en Irak zijn aartsvij anden is echter vermoedelijk één van de oorzaken waarom de Syriers hun opmars in het zuiden willen be spoedigen. Een nieuwe tegenvaller voor Ford was gisteren het verwijt van twee leden van de Joodse gemeenschap in Moskou dat het lot van de Russische Joden is verslechterd in de tijd dat hij aan het bewind is. Ford be langrijkste blunder van vorige week was zijn uitspraak in het televisiede bat dat van Sowjetrusslsche over heersing van Oost-Europa geen spra ke was, samen met racistische uitla tingen van zijn minister van landbouw Earl Butz. Ford zag zich genoodzaakt Butz te ontslaan, maar hem wordt nu verweten dat hij daar mee twee dagen gewacht heeft. Fords campagne lijdt verder onder het hoog blijven van de werkloos heid, tegen de verwachtingen in, en de tegenvallende ontwikkeling van de groothandelsprijzen (een be langrijke economische graadmeter). Als Ford de verkiezingen van volgen de maand inderdaad zou verliezen heeft hij wel zin in een hoogle raarschap in de politieke we tenschappen, zo blijkt uit een vraag gesprek met Newsweek. „Als één of ander universiteit mij zou willen aanstellen zou dat een belangwek- keende gedachte zijn," aldus de pre sident. Ford vertelde verder dat hij van het begin af aan van plan is geweest op eigen kracht gekozen te worden, nadat hij het presi dentschap van de afgetreden Ri chard Nixon had overgenomen. Newsweek had ook een gesprek met Fords zoon Michael, die theologie studeert. Volgens hem heeft ook zijn vader een „persoonlijke relatie met Jezus Christus", maar loopt hij daar mee niet te koop. „Integendeel," zei hij, „sinds de publiciteit die Jimmy Carter aan dit onderwerp heeft gege ven is hij huiveriger dan ooit om in het openbaar te spreken over zijn banden met Jezus." Rhodesiche soldaten oefenen aan de zuid-oostelijke grens met Mozambique. Meer dan zestig procent van de Rhodesische troepen ter bestrijding van de guerrilla's wordt nu gevormd door zwarten, sinds dc rang van officier ook voor hen bereikbaar is geworden. Tenminste één bevolkings groep in Libanon weet van de al bijna l'/i jaar durende bur geroorlog te profiteren, name lijk de hasj-verbouwers in de streek van Baalbek. De gToot- ste klanten van de hasj- verbouwers zijn naast Egypte- naren en Fransen, Nederlan ders. Dit weet het Amerikaan se weekblad Newsweek te mel den. De hasj-verbouwers in Li banon hebben door de wette loosheid ten gevolge van de burgeroorlog dubbel zoveel als normaal kunnen verbouwen. Daarbij is de vraag van de tus senpersonen toegenomen en de prijs gestegen. Goede Liba nese hasj doet nu 250 per kilo. SALISBURY (AP, AFP, Reuter) Terwijl de kansen op overleg over de toekomst van Rhodesië met de dag kleiner lijken te worden, neemt volgens verklaringen van de blanke minderheidsrege ring in Salisbury de guerrilla-activiteit toe. Het afgelopen weekeinde zouden in totaal 32 mensen om het leven zijn gekomen, deels guerrillastrijders, deels blanke en zwarte burgers. Za terdagnacht hebben guerrilla's in oost-Rhodesië een brug opgeblazen over de Injangomberivier. Het was de derde maal sinds verleden week woensdag dat geprobeerd werd de verbindingswegen van Rhodesië te saboteren. In de Zamblaanse hoofdstad Loe- saka verluidde gisteren dat hiermee ook geprobeerd wordt Zambia te treffen, dat nog steeds heimelijk via Rhodesië koper zou uitvoeren. Vol gens de radicale vleugels van het zwarte verzet in Rhodesië zou een Zambia een te zachte lijn tegenover de blanke minderheidsregering volgen. Eensgezind door Herman Amelink Afgelopen zondag zijn er op Cuba gemeenteraadsverkiezin gen gehouden. Het vormen van gemeenteraden is bedoeld om de ondoelmatigheid en de bu reaucratie die kenmerkend is voor het centralistische be stuur tegen te gaan. De uitslag van de gemeente raadsverkiezingen heeft weinig ver rassends laten zien. In elk van de 28 000 districten was maar één kan didaat. zodat de gang naar de stem bus niet meer dan een formaliteit was. De kiezers konden al wel eerder bun stem laten horen bij de kandi daatstelling, die plaats vond in buurtvergaderingen. In elk dorp en elke stadswijk vonden bijeen komsten plaats van enkele honder den kiezers, waarop iedereen voorge dragen kon worden als kandidaat. Elke voordracht moest ondersteund worden door een korte verklaring waarom men een bepaalde man of vrouw een geschikte kandidaat vond. De verkiezingen van begin deze week vormen de landelijke uitwer king van het experiment dat in juli 1974 in de provincie Matanzas. gele gen ten oosten van de hoofdstad Havana, werd opgezet. De ervarin gen die bij dit experiment opgedaan werden waren zodanig dat rnen de gemeenteraadsverkiezingen heeft aangedurfd. De nieuwe leden van de 169 raden v behoren niet allemaal tot de commu nistische partij. Zo'n 53 procent is lid van de Partido Communista en 16 procent is lid van de communis tische jeugdorganisatie UJC. Plaatselijk bestuur De gemeenteraden gaan geen recht streekse invloed uitoefenen op het beleid van de regering, maar ze zul len wel het beheer van tal van plaat selijke zaken op zich nemen. Binnen het kader van de richtlijnen van de regering krijgen ze bevoegdheden over scholen, stadions, openbaar ver voer, taxi's, bioscopen, enzovoort De leden van de gemeenteraden zul len binnenkort stemmen over de sa menstelling van de 14 provinciale raden en van een nationale vergade ring. De communistische partij heeft voor deze raden de kandidaten aan gewezen. Op 2 december, de dag waarop het twintig jaar geleden is dat Fidel Castro voet aan wal zette op Cuba om de strijd tegen dictator Batista te beginnen, zullen de ver kiezingen afgerond worden met een stemming in de nationale vergade ring _over een staatsraad, een staatshoofd en een premier. mogelijkheid om bij deze volksver tegenwoordigers te kunnen aan kloppen met klachten zal eventuele ontevredenheid kunnen kanalise ren, zodat plotselinge uitbarstingen van volkswoede achterwege blijven. Wanneer men voortaan klachten heeft over kwalijke praktijken in een wasserij of bakkerij, dan hoeft men tenminste geen brief meer te schrijven naar een van de kranten, zoals dat tot dusver vaak gebruik was, maar kan men zich direct bij de verkozen vertegenwoordiger bekla gen. En deze hebben de bevoegd heid om er dan ook iets aan te doen. Het binnenlands bestuur wordt op sowjet-leest geschoeid. Economisch is Cuba geheel afhankelijk van de Sowjet-Unie. Militair kan Castro niet zonder de hulp van Moskou in geval van een Amerikaanse aanval: brandstof en wapens worden per schip uit de Sowjet-Unie aange voerd Nu Cuba zo met handen en voeten aan het Kremlin vastzit, hoeft het ook niet te verbazen dat de invloed van de orthodoxe op Moskou gerich te stroming in de communistische partij toegenomen is. In de radicale fase van de revolutie was hun in vloed maar klein. Hun kans kregen ze na 1970 toen de radicale revoluti onairen gefaald hadden. Zij waren veel meer dan hun radicale partijge noten bekwame bestuurders en eco nomen. Juist aan hen bestond be hoefte na de grote mislukking van 1970. Via hen heeft Moskou haar invloed vergroot op Cuba. Aan hun invloed is de „sowjetisering van de revolutie" te danken. Hoezeer het zwarte verzet ook ver deeld ls, het lijkt nog steeds eensge zind in de afwijzing van enkele hoofdpunten in de Brits- Amerikaanse bemiddelingsvoorstel len voor Rhodesië die op de confe rentie In Geneve besproken zouden moeten worden. Alle drie de stromin gen (die van de gematigde Nkomo, van de radicale Moegave en die van Moezorewa, die een tussenpositie In neemt) staan er op dat zij tijdens de overgangsfase zeggenschap hebben over leger en politie. Smith heeft duidelijk gemaakt dat er met hem over deze zaak niet te praten valt Het karakter van de conferentie ls eveneens een belangrijktwistpunt. Nkomo spreekt van een „grondwet gevende" bijeenkomst die de macht aan het volk zal brengen, terwijl vol gens Smith de besprekingen alleen bedoeld zijn om een overgangsrege ring tot stand te brengen. Nkomo en Moezorewa vinden één jaar genoeg om een zwarte meerderheidsregering tot stand te brengen, terwijl Smith het houdt op de Brits-Amerikaanse voorstellen die spreken van twee Jaar. Britse zegslieden vinden het niet ver rassend dat de tijd voor de conferen tie verschillende standpunten wor den vertolkt. Zij achtten het zelfs bemoedigend dat geen van de zwarte leiders ronduit heeft geweigerd naar Genève te gaan. Londen houdt vast aan de datum van 25 oktober, hoe wel Nkomo en Moegabe hebben aan gedrongen op een uitstel van veer tien dagen voor de conferentie om zich beter te kunnen voorbereiden. Moegabe gispte gisteren die Britten, die hij „hooghartig" noemde, omdat ze geen overleg hebben gepleegd met de zwarte nationalisten over de con ferentie. Nkomo's woordvoerder liet zich in dezelfde zin uit: de Brittep zijn weer vervallen In hun oude fout: onderhandelen met Smith en vervol gens de resultaten opdringen aan de zwarte nationalisten, aldus de zegsman. ANKARA (AFP, AP) De rechtbanken voor de staatsveilig heid, sinds hun schepping drie Jaar geleden een bron van onenigheid In Turkije, zijn gisteren opgehouden te bestaan. De wet waarbij deze bijzondere rechtbanken waren ingesteld, was precies een Jaar geleden door het Turkse constitutionele hof geannu- Militairen arresteren generaal De verschijning van Fidel Castro wekt bij Cubaanse burgers en militairen nog altijd groot enthousiasme. Heilig vuur De opzet van dit hele bouwsel ver toont sterke overeenkomsten met de raden- of sowjetstructuur in Rus land. De nationale vergadering komt overeen met de Opperste Sowjet en de staatsraad, die 31 leden zal tellen, is te vergelijken met het presidium van de Opperste Sowjet Sowjetisering De vorming van de diverse raden op plaatselijk, regionaal en landelijk ni veau, veelal aangeduid als „sowjeti sering", markeert het definitieve ein de van de radicale fase van de Cu baanse revolutie. Voor 1970 ken-« merkte de Cubaanse revolutie zich door een groot enthousiasme met een sterke afkeer van organisatie en bureaucratie. Dit enthousiasme liep echter in 1970 dood. In dat jaar zette men alles op alles om een oogst van 10 miljoen ton suiker binnen te ha len, maar die revolutionaire doelstel ling werd niet gehaald. De enorme krachtsinspanning ontwrichtte de .economie van het land. Ondanks de enorm grote econo mische inspanningen van de Jaren zestig was Club in cijfers uitgedrukt in 1970 nog even arm als in 1959. Op het terrein van de buitenlandse poli tiek is men geheel tegen de Sowjet- Unie gaan aanleunen. De steun aan de guerrillabewegingen op het La- tijnsaraerikaanse continent werd verschoven naar de steun aan be staande linkse regimes, zoals Chili en Peru. In 1972 trad Cuba toe tot de Comecon, de Oosteuropese tegen hanger van de Europese Ge meenschap. waardoor de Cubaanse economie één geheel werd met die van de Oosteuropese landen, de Sowjet-Unie in het bijzonder. Voor Cuba is deze integratie mo menteel erg gelukkig gezien de scherpe daling van de suikerprijs op de wereldmarkt. Twee Jaar geleden bedroeg deze 65 dollarcent per pond (wat wel erg hoog was), maarts sinds die tijd gedaald tot 7,5 cent De helft van de Cubaanse suikerproduktie wordt echter afgenomen door de Sowjet-Unie tegen een vaste prijs van ongeveer dertig dollarcent per pond. Niettemin moet Cuba dit jaar rekenen op een grote daling van de inkomsten. Dat betekent dat Cuba zal moeten bezuinigen op de invoer van grondstoffen, machines en con sumptiegoederen. Castro heeft zijn landgenoten al aangezegd dat ze de broekriem moeten aanhalen. Het koffierantsoen is teruggebracht van 45 tot 30 gram per persoon per week. Ook op melk zal bezuinigd moeten worden. De daling van de sui kerprijs vindt zijn oorzaak in de beschermende maatregelen die de Verenigde Staten hebben genomen tegenover de eigen suikerrietboeren. Daardoor zijn voorraden vergroot en dus de prijzen drukt. Klachten De maatregelen die zijn genomen ter versterking van het plaatselijk bestuur zullen de mogelijke ontevre denheid bij het Cubaanse volk kun nen ondervangen. Het rechtstreeks kunnen meespreken over de benoe ming van de kandidaten voor de gemeenteraden en de voortdurende Bovendien komt er langzamerhand een nieuwe generatie jonge techno craten, die in de Sowjet-Unie zijn opgeleid en die de oude leiders op den duur zullen vervangen. Zij mis sen het heilige vuur van het eerste uur. Door hen zal Cuba in de toe komst met de Sowjet-Unie verbon den blijven. Het merendeel van de rijke Cuba nen dat het bewind van Castro niet accepteert woont intussen buiten Cuba. De rest van de bevolking is echter betrekkelijk gelukkig met het regime. Ze krijgen gratis onder wijs en medische verzorging. Er be staat geen werkloosheid op het ei land en iedereen kan rekenen op dagelijks drie maaltijden. Bij alle negatieve trekken van het totalitai re systeem is dit meer dan menige regering op het Latijnsamerikaanse continent en daarbuiten haar bevol king kan bieden. Het lijkt dan ook niet waarschijnlijk dat er op korte termijn een massaal verzet tegen Castro zal komen. Daarvoor is hij te populair, ondanks het feit dat hij zelfs aanvankelijke medestrijders al lange jaren gevangen houdt BANGKOK (Reuter, AP) - De Thai se Junta die vorige week de macht greep zal de betrekkingen met alle landen handhaven, ook met de com munistische buurstaten. Twee maanden geleden knoopte Thailand diplomatieke relaties met Vietnam In een verklaring zei juntalelder ad miraal 8angdad verder dat Thailand lid zal blijven van de ASEAN, de associatie van Zuidoost-azlatlsche landen, waarvan verder Singapore, Maleisië, Indonesië en de Phillppij- nen lid zijn. Olsteren maakte de Junta ook be kend dat maatregelen zijn genomen om een tegen-coup door „jonge af valligen" te voorkomen. Generaal Tsjalard Hiranajaslri. die eerder dit jaar al werd teruggezet, zal in ver band hiermee moeten verschijnen voor de regerende militaire raad. De junta heeft opdracht gegeven de gangen van mogelijke andere dissi denten binnen het Thaise leger na te gaan. De politie zette gisteren onvermin derd haar acties tegen verdachte personen en instellingen voort, ter wijl universiteiten en boekwinkels nog steeds worden uitgekamd op linkse geschriften. Enkele drukkers, merendeels van Chinese afkomst, werden gearresteerd. Uit angst voor arrestatie zijn belangrijke vak bondsleiders uit Thailand gevlucht Vlak voor de staatsgreep van vorige week hadden zij gedreigd de water en elektriciteitsvoorziening af te snijden als de militairen de macht zouden overnemen. Ondertussen lijkt de junta ernst te maken met de terugkeer naar een burgerbcstuur. In regeringskringen werd vernomen dat de militaire rege ring een 300 leden tellende wetge vende vergadering gaat samenstel len. waarvan de leden afkomstig zijn uit alle lagen van de bevolking. Ver wacht wordt dat deze vergadering er binnen de komende twee maanden komt Premier Thanin Kralvitsjien wil de komende twee weken zijn bur gerkabinet vormen, dat het land moet leiden met steun van de mili tairen. De junta zal echter een sterke leidende rol blijven spelen, met bij zondere nadruk op het handhaven .van de nationale veiligheid, TEL AVTV (DPA. UPI, Reuter) De Amerikaanse regering heeft beslo ten Israël nieuwe ..hoogst moderne wapens te leveren". Dit werd giste ren door Israëlische en Amerikaanse regeringsfunctionarissen meege deeld. De Amerikaanse wapenleveranties vormden gisteren onder meer het onderwerp van gesprek tussen de Amerikaanse president Ford en de Israëlische minister van buiten landse zaken Jigal Allon, die mo menteel in Washington is. Het posi tieve Amerikaanse antwoord op een memorandum dat de Israëlische premier Jitzhak Rabin vorige week aan het Witte Huls zond, komt enke le weken voor de Amerikaanse presi dentsverkiezingen. De regerings functionarissen wilden echter niet zeggen om wat voor wapens het gaat Ondertussen heeft Israël de Sowjet- Unle laten weten dat het instemt met een hervatting van de Oeneefse vredesconferentie voor het Midden- Oosten mits alleen de deelnemers aan de conferentie van december 1973 worden uitgenodigd. Dit bete-' kent dat Israël zich verzet tegen het uitnodigen van de Palestijnse Be vrijdingsbeweging (PLO). De Sowjet Unie heeft enkele dagen geleden op geroepen tot de hervatting van de Geneefse vredesconferentie. De Russische ambassadeur bij de Ver enigde Naties kreeg de Israëlische reactie op de oproep van lijn Is raëlische collega overhandigd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1976 | | pagina 7