Ned. Kamerorkest is
erg goed op dreef
TOYOTA
Helft van de stukken had
ongespeeld kunnen blijven
Vele mil j oenen schade
bij brand in Breda
Verbleekte Euryanthe
op matinee van Vara
Hl
Tijdsbegrenzing moeilijk te duiden
Turk afgetuigd
Politie doet
alcoholvangst
Man verdacht
van oplichting g
voor drie ton
Warschause Herfst 3
Toneelbeeld van de opvoering van „De Neus" van Sjostakowitsj door de Moskouse Kameropera in
Warschau
door W. H. Wolvekamp
ROTTERDAM Voor zijn inaugurale rede bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar koos
prof. F. Noske als onderwerp de periodisering van de muziekgeschiedenis. Hij heeft hierin
duidelijk aangetoond dat de tijdsbegrenzing der verschillende stijlperioden in het algemeen niet
scherp is te stellen daar. deze perioden elkaar veelal overlappen.
Met betrekking tot het einde van ae
baroktijd zou hierop een uitzonde
ring kunnen gelden, want 1750, het
sterfjaar van Bach, betekent toch
wel een vrij abrubt einde van de
overheersing der polyfonie. Dan
breekt zich namelijk snel een nieuw
stijl- en levensgevoel baan.
Dit geldt ook voor Mozart, het groot
ste muzikale genie tijdens de op de
barok volgende rococo. Eerst iri het
laatste deel van zijn leven toont de
Salzburgse meester zich op het ge
bied van de polyfonie de evenknie
van Bach, o.a. in het kyrie uit het
onvoltooid gebleven Requiem, het
laatste deel van de zgn. Jupiter-
symfonie (een triple-fuga) en in de
fuga uit de tweede f-moll fantasie
voor orgel, die. evenals het Requiem
in 1791, Mozarts sterfjaar, ontstond.
Tijdens het vrijdagavond weer voor
een voile kleine Doelen onder leiding
van Szymen Goldberg gegeven con
cert van het Nederlandse Kameror
kest hoorden wij onder meer een in
1788 ontstaan adagio en fuga voor
strijkorkest waarin Mozart wat het
fuga-thema Berthe betreft (men zou
zeggen een echt Bach-thema) reeds
vooruitloopt op het Kyrie-thema uit
het Requiem. De strijkersgroep van
het N.K.O. heeft onder leiding van
Szymen Goldberg bijzondere zorg
besteed aan deze veel te weinig uit
gevoerde compositie.
Ook de voorlaatste symfonie no. 40
in g-kl., waarmede dit concert werd
afgesloten, genoot een uitvoering die
weinig of niets te wensen over liet.
De dramatische bewogenheid die
kenmerkend is voor deze symphonie
kwam onder Goldbergs bezielende
leiding geheel tot zijn recht. Eigen
lijk hebben wij zijn wijze van dirige
ren gedurende het tweede deel van
de avond tijdens door hem geleide
concerten maar weinig meegemaakt.
Een langdurig en hartelijk applaus
van het voltallige publiek accentu
eerde het grote succes van het Ne
derlands Kamerorkest. Voor de aan
vang van het concert had de zaal
zich ook al niet onbetuigd gelaten.
Kennelijk in verband met het be
dreigde voortbestaan viel het kamer-
muziekensemble bij het binnenko
men van de orkestleden een sponta
ne hulde ten dedel.
Na het ter opening van deze avond
uitgevoerde divertisimento in es
(K.V. 113) speelde Daniël Wayenberg
een der meest geliefde klaviercon
certen van Mozart, het concert in A
(K.V. 488). De eenvoudige klare voor
dracht van deze verrukkelijke mu
ziek, het technisch welverzorgde kla-
vierspel en de goede orkestbegelei
ding waren een feest voor het oor.
Concertmeester Piet Nijland en Da
niël Wayenberg hebben hierna in
korte toespraken een beroep gedaan
op het publiek om het orkest in de
moeilijke omstandigheden waarin
het is geraakt zijn volle steun te
verlenen.
AMSTEDAM De VARA komt dit jaar met drie weinig of nooit
meer opgevoerde opera's in concertuitvoering. Op de matinee
van J.l. zaterdag was aan de beurt „Euryanthe" van Carl Maria
von Weber.
In deze „grote herolsch-romantische
opera" (zoals zij in het programma
terecht werd genoemd) komt het in
het kort hier op neer. dat een edel
liefdespaar. Adolar en Euryanthe, in
de valstrikken van een tweetal met
kwade bedoelingen (Lysiart en Eg
lantine) wordt gelokt, waaraan ze
eerst na veel wederwaardigheden
ontkomen en elkaar tenslotte in de
armen vallen.
Richard Wagner had zoals bekend
een grenzeloze bewondering voor
Weber. Hij zag in hem zijn grote
voorbeeld en er zijn stellig parallel
len aan te wijzen in de opzet van
„Euryanthe" en Wagner's „Lo
hengrin". De Wagner-opera's staan
verder bekend om hun lange speel:
duur. Welnu, ook Weber nam er de
tijd voor. Onverkort zou de „Eury
anthe" met een korte pauze vier uur
hebben geduurd. Voor de uitvoering
van zaterdag werd echter meege
deeld. dat men had moeten beslui
ten. daarvan ongeveer een vierde
deel te schrappen.
En zo was het nog lang genoeg, want
het werk dat nu anderhalve eeuw
oud is. bevat ongetwijfeld prachtige
fragmenten, maar daar staan toch
hele stukken tegenover, die de he
dendaagse luisteraar wat al te be
kend (om niet te zeggen: afgezaagd)
in de oren klinken. Misschien dat dat
bij schouwburg-opvoering minder
zou storen, doordat de aandacht dan
meer door de handeling zou worden
getrokken, maar in de concertzaal is
dat er natuurlijk niet bij.
Nu was de solistische bezetting ook
niet ideaal. Sabine Hass was noch
qua stem. noch qua voordracht een
ideale Euryanthe. zomin als de star
en luidruchtig zingende Heribert
Steinbach een geloofwaardige Ado
lar was. De enige die hier met kop en
schouders bovenuit stak. was de En
gelse mezzo-sopraan Janet Coster,
die een prachtig-demonische Eglan
tine neerzette. De bariton Ladislaus
Konya (Lysiart) kon met zijn flakke
rende stem niet in haar schaduw
staan. Lieuwe Visser droeg een goede
koning Lodewijk bij. maar kon daar
mee het geheel uiteraard niet
redden.
Het Groot Omroepkoor (Ingestu
deerd door Meindert Boekei) teken
de voor prachtige koorzang en het
Radio Filharmonisch Orkest zorgde
voor een soepele begeleiding. Hans
Vonk had van het geheel de leiding,
waarvan naast grote zorgvuldigheid
ook de nodige bezieling uitging.
Van een verslaggever
BREDA Een loeiende brand heeft
zaterdagavond een einde gemaakt
aan de Bredase Profimarkt en aan
de 21 zaken die in het complex waren
gevestigd. De schade, die gister
avond nogeteeds niet geheel bekend
was. moet in de vele miljoenen
lopen.
Het complex was gevestigd in de
vroegere veilinggebouwen. De inven
taris van de bedrijven is nagenoeg
geheel verloren gegaan. Een deel van
de bedrijfsgebouwen is bovendien zo
zwaar beschadigd dat die gebouwen
of wat er van over ls moeten
worden afgebroken. Over de oorzaak
MAASTRICHT Naar het lijkt
zonder enige aanleiding, hebben
tien jongens in de Maastrichtse bin
nenstad een gastarbeider van
Turkse nationaliteit zo ernstig afge
tuigd. dat de man naar een zieken
huis moest worden vervoerd. Het
slachtoffer is de 27-jarige A. H. Ku-
mitschitrohak. Hij werd zaterdaga
vond tegen elf uur aangevallen in
een cafe aan het Amorplein. Het
tiental is er vandoor gegLan en vol
gens de politie spoorloos.
is nog niets bekend. Er wordt een
onderzoek ingesteld, maar aanwij
zingen voor brandstichting heeft
men totaal niet.
De brand is zaterdagavond om kwart
voor zeven uitgebroken, nadat om
half zeven de laatste personeelsle
den het pand hadden verlaten. Toen
de brandweer arriveerde werd ze
reeds geconfronteerd met een
vuurfront. dat de gehele breedte van
de Profimarkt besloeg. Voordeel was
overigens dat het gebouw geheel vrij
stond, zodat de brandweer de vuur
zee aan vier kanten kon aanpakken.
Bij de bluswerkzaamheden is een
van de vrijwillige brandweerlieden
zo aan zijn hand gewond, dat hij
vandaag moet worden geopereerd.
Andere brandweerlieden liepen snij-
wonden op. maar die konden ter
plaatse worden behandeld. Aanvan
kelijk heeft het er naar uitgezien dat
het gehele complex met de grond
gelijk zou worden gemaakt, maar
dat beeft de brandweer toch kunnen
voorkomen. Ook het benzinestation,
dat bij de Profimarkt is gevestigd,
kon worden gespaard, zij het met de
grootste moeite.
Tot gistermorgen elf uur is men met
nablussen bezig geweest
MAANDAG 11 OKTOBER 1976
door J. Kort
TROUW/KWAR"
Van een verslaggever
EERSEL De rijkspolitie In 8
heeft in de nacht van vrljdi
zaterdag tijdens een verkei
trole bij de Belgische grens een?
sonenauto met daarin 21 vaten}
ruim 600 liter alcohol a angel
De bestuurder, de 30-jarige P. y]
Eersel, werd aangehouden.
tweede inzittende wist te ontl
Vermoed wdrdt dat de alcoht
komstlg is uit een illegale sto
ARNHEM De rijkspolitie te *r-
in Arnhem heeft ln samenwetl |C
met andere politiekorpsen ti -
mensen zes uit Ede enzesultL,r
bij Duurstede gearresteerd
verdenking van het stelen van e
kleine 30 buitenboordmotoren r1
een plezierjacht. Het twaalftal q er
lange tijd hebben geopereerd ln
gebied dat zich uitstrekte van G flr
hoorn tot Sliedrecht. K
ROTTERDAM In de nacht*"1
vrijdag op zaterdag zijn
bontjassen ter waarde van
gestolen uit een bontwinkel
Meent in Rotterdam. De
kjwamen de winkel binnen
ingooien van een etalageruit.
F
HAZERSWOUDE De rijkspo m
in Hazerswoude heeft de 38-jarij M
J. W.. opgesloten op verdenking u
oplichting en flessetrekkerij totpx
bedrag van naar schatting dril
derdduizend gulden. De man v
de tot voor kort in Zoetermeer. (d
leidde in Zoeterwoude ff,
transportbedrijf. fchii
Jljfl
Nadat uit vele delen van het li
totaal ongeveer vijfentwintig i k
giften bij de politie waren binne d
komen over oplichting door W„ ilc
de man donderdag door de pc *c
van Enschede worden aangehou rul
op verzoek van de rijkspolitlf
Hazerswoude. De man wordt er
der meer van verdacht wagem ij.
automaterialen voor
transportbedrijf te hebben gel
zonder volledige betaling, rej
te hebben laten uitvoeren zoéen
rekeningen daarvoor te voldoe mi
vervoeren ladingen tegen gedeflaa:
lijke vooruitbetaling te hebben
genomen, maar niet te hebben
gevoerd.
Een beste koop omdat u nergens anders zó veel auto krijgen kunt voor f 11.999. Zó veel degelijkheid,
ruimte, komfort, veiligheid en kompleetheid.
Een beste koop bovendien omdat ook op den duur de kosten laag blijven. Doordat de Corolla 30 zo
robuust, zo zuinig en zo probleemloos is. En van een tijdloze konceptie.
Een wagen die lang meegaat en niet snel veroudert. Zodat u er later, na veel fijne en goedkope kilo
meters. nog een fors bedrag voor terugkrijgt.
Kijk en vergelijk. Dan valt ook tiw keus op de Corolla 30.
Opvallend ruim
jAfife- De Corolla 30 bewijst dat een vlotte, sportieve
Hlijri en verbluffende binnenruimte kunnen sa
mengaan Waar vindt u in deze prijsklasse een
wagen met een inwendige breedte (op schou
derhoogte) van 133.5crn' De speciaal ontwor
pen bucket-seats met hoofdsteunen (in alle
standen verstelbaar en bekleed met zacht,
ventilerend materiaal) zi|n maar liefst 53 cen
timeter breed en geven een heel goede zit.
Optimaal komfort
De meest-gebruikte bedieningsschakelaars,
inklusief de drukknop voor de elektrische
ruitesproeier. zi|n verenigd in twee handles
aan de stuurkolom Ook de regelaars voor het
verwarmmgs- en ventilatiesysteem (met 3-
snelheden aanjager) bevinden zich binnen
handbereik De achterzijruiten zijn uitstel-
baar. en de vloer is met moquette bekleed
Toyota-kompleet
Als u de Corolla 30 de Luxe eerli|k vergelekt
met andere auto's in ongeveer dezelfde prijs
klasse. komt u mét ons - tot de konklusie,
dat er geen wagen zo kompleet is als deze
Toyota en dat er op het punt van uitrusting en
afwerking géén andere wagen zoveel kwali
teit te bieden heeft. Een paar voorbeelden
van de kompieetheid:
Corolla 30 de luxe f11999 Corolla 30 Economic f11150 Corolla 30 Automatic f12.350.
Corolla 30 Hardtop Coupe f12 999 Corolla 30 Hardtop Coupé SR f13 999. Corolla 30
Stationwagon f12.549 Corolla 30 Commercial f10 030
Cockpit-dashboard met ontspiegelde klok
ken. dagteller, druktoetsradio. aansteker,
verklikkerlicht handrem en remwerking,
muntenbakje etc. Zonwerend glas rondom.
Achterruitverwarming. Stuurslot. Nastel-
schroef op handrem. Achteruitrijlampen.
Rubber afsluiters tussen bumpers en karros
serie.
Robuust en veilig
Gescheiden remcircuits met rembekrachti-
gmg en remkrachtbegrenzer Kooikonstruktie.
waarbinnende brandstoftank (50hter!) veilig
isgeplaatst.Radiaalbanden(155SRl3)omde
eerlijke en soliede sportvelgen. Wsarschu-
wingsknipperlichten. Zij-clignoteurs. Achter
lichten zo helder dat mistachterlampen over
bodig zijn.
Zuinig en wendbaar
DeCorolla 30 heeft de beproefde Corolla 1200
motor (56 DIN-pk) als krachtbron, bekend
om z'n probleemloosheid en zuinigheid. Het
stroomcircuit wordt gevoed door een wissel
stroomdynamo. Het koelsysteem is gesloten.
Wendbaar isde Corolla 30door z'n kleine (9.4
meter) draaicirkel en z'n royale zicht rondom
door 't grote glasoppervlak.
MAAKT UW KEUS WEL HEEL EENVOUDIG
LOUWMAN S PARQUI
VeurMtlrtaiwcg HO. Lwdtdtondam. M 070-2093S3
iixI BTW al depot Spi|kenuse.Wijzigingen in pri|t en uitvoering voorbehouden. Vol joor goronlie
ongeocht hel oonlol kilometers.
AUTOM. BEDR. OLDENHUIS B.V.
KERKSTRAAT 19 WINSUM GR TEL 05951-1668
AUTOM. BEDR. A. NUSSELDER
STATIONSSTRAAT 35 APELDOORN TEL. 05760-12020
AUTOBEDRIJF A. NUSSELDER
AMERSFOORTSEWEG 15 APELDOORN TEL. 05760-52323
AUTOM. BEDR. H. BAKKER
URKERWEG 1 URK
TEL. 05277-1583-2583
B.V. LIAM
HOOFDSTRAAT 01 SASSENHEIM TEL. 02522-19124
B.V. LIAM LEIDEN
VONDELLAAN 45
LEIDEN TEL. 071-769303
B.V. LIAM ALPHEN
GOUWESTRAAT 60A
ALPHEN A/D RUN TEL. 01720-73344
DUNANTGARAGE B.V.
DUNANTSTRAAT 22-40
ROTTERDAM BIJ COOLHAVEN TEL. 010-760166
AUTOM. BEDR. NOTEBOOM B.V.
BURG. V. SLUPELAAN 3. VERL. STADIONWEG
ROTTERDAM-USSELMONDE TEL. 010-323644-193311-193397-82080'
door R. N. Degens
De indruk van overladenheid werd bij het twintigste
Warschause muziekfestival niet zozeer veroorzaakt door het
grote aantal (93) werken als wel door de hardnekkigheid
waarmee de meeste componisten, zowel Polen als anderen,
zichzelf of anderen in hun werken meenden te moeten herha
len.
Dat werd dan allemaal gelardeerd
met een relatief te groot aantal
voor de meeste toehoorders beken
de stukken van componisten met
reeds lang gevestigde of verloren
reputaties. Zodat het publiek
halverwege het feest meestal niet
veel meer kon opbrengen dan een
soort beleefdheidsapplaus. Men
bleef ln groten getale (de zalen wa
ren permanent vol) komen, maar
had in feite geen boe of bah meer
over voor de gepresenteerde wer
ken. Die dan ook weinig aanleiding
boden tot meer dan lauwe reacties.
Dat moet vooral teleurstellend zijn
geweest voor de componisten van
de 15 werken die hier ln eerste
uitvoering gingen. Hun toelichtin
gen in het programmaboek gaven
de indruk dat zij met volkomen
nieuwe middelen nog onbekende
toegangen tot verrukkelijke of ver
schrikkelijke nieuwe klankwerel
den zouden forceren. Waarop Je als
publiek dan ontroerd, geschokt of
desnoods verontwaardigd zou kun
nen reageren. Maar ook dat bleek
op niets anders uit te lopen dan op
vaardig gemaakte werkstukjes met
kundig verwerkte gangbare ef
fecten.
Verrassend
Dat het over het geheel zo te
leurstellend was. lag bepaald niet
aan de uitvoerende ensembles en
solisten die er uit binnen- en bui
tenland voor naar Warschau waren
gekomen. Van de 19 symfonieor
kesten die Polen heeft, waren het
ditmaal de Philharmonle van
Warschau, het Radio en TV orkest
uit Krakow en het Pools Kameror
kest die in Warschau's enige grote
concertzaal (die van de Nationale
Philharmonle) uitstekende vertol
kingen lieten horen. Bijzonder ver
rassend was het optreden van het
vier jaar geleden opgerichte Pools
Kamerorkest dat onder de virtuoos
dirigerende pianist-componist Jer-
zy Maksymiuk een programma van
oude en nieuwe modernen speelde
dat ln deze presentatie een gega
randeerd succesnummer voor bij
voorbeeld het Holland Festival zou
zijn.
De Sloweense Philharmonle uit
Ljubljana kwam met een wat
kleurloze staalkaart van Joegosla
vische werken die ook al niet van
grote Inventiviteit of zo-nodlg-
moeten van de betreffende compo
nisten getuigden. Voor de aanwezi
ge Nederlanders was er nog enig
plezier te beleven aan het succes
dat de slagwerkers Willy Goud
swaard en Luuk-Nagtegaal voor
hun medewerking aan dit concert
oogstten. Nederland was trouwens
zoals gebruikelijk in Warschau aar
dig vertegenwoordigd met. behalve
de al genoemden nog de basklari
net-virtuoos Harry Spamaay die de
Warschauers met een drietal Ne
derlandse werken liet kennis
maken.
Russen
Maar wat perfectie van opvoering
betreft gaven de Russen een alles
overtreffend staaltje met de door
de Kameropera van Moskou feil
loos neergezette opvoering van „De
neus" van Sjostakowitsj. Met een
bijna griezelig gedisciplineerd en
semble van zangers en Instrumen
talisten in een regie die de verwik
kelingen van het nogal verwarde
libretto zelfs voor degenen die geen
Russisch verstonden duidelijk
maakte, en met de alles moeiteloos
beheersende Rosjdestwensky als
muzikaal leider, werd het een voor
stelling van dit uit 1928 daterende
stuk waarvoor ook het nogal anti-
Russisch gezinde Warschause pu
bliek door de knieën ging. Het was
een belevenis, maar een stuk als dit
hoort in feite niet thuis op een
festival voor hedendaagse muziek,
dat een soort beurs moet zijn waar
men kennis kan nemen van nieuwe
en weinig of nog niet uitgevoerde
composities.
Naar deze maatstaf gerekend had
ongeveer de helft van de nu braaf
uitgevoerde werken ongespeeld
kunnen blijven. En dat geldt dan
ook voor Strawinsky's „Sacre du
printemps", dat als sluitstuk van
het openingsprogramma waarmee
de Nationale Philharmonle onder
Witold Rowicki in een genadeloos
harde en scherpe uitvoering, te wei
nig genuanceerd maar wel onont
koombaar suggestief de toehoor
ders op het openingsconcert om de
oren sloeg. Het stuk dateert zoals
bekend van 1913 en het stond wel
licht op het programma omdat het
hier twintig jaar geleden bij het
eerste festival in 1956 ook werd
gespeeld. Maar het was voor mij
bovenal in deze omgeving een on
bedoelde maar onmiskenbare be
vestiging van het droeve feit dat er
sinds 1913 in de muziek weinig
nieuws is gemaakt dat zo lang
nieuw kon blijven als dit stuk.
Dit is het derde en laatste artikel
over het befaamde Poolse muziek
festival „Warschause Herfst".
